EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA

Transkrypt

1 EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA KLASY IV,V,VI. Opracowanie: mgr Maria Bindas, mgr Danuta Płókarz SZKOŁA PODSTAWOWA nr 57 w GDAŃSKU 1

2 EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Klasa IV Treści podstawy programowej Dzieje pisma, książki, prasy i medialnych. Osiągnięcia ucznia Zagadnienia Zajęcia edukacyjne wskaże podstawowe elementy budowy książki, wyróżni elementy opisu książki, uzasadni wybór ulubionej książki, potrafi znaleźć potrzebny fragment w książce. 1.Budowa książki cechy fizyczne książki (gwara, okładka, inicjał, format, objętość) części tekstu (tytulatura, tekst główny, spis treści, indeks, metryczka, żywa pagina, informacje pozatekstowe: ilustracje, mapy, zdjęcia) Sztuka, Przewidywany czas realizacji Uwagi wychowawcza. Wydawnictwa informacyjne. Literatura popularnonaukowa. Czasopisma dziecięce i młodzieżowe. posługuje się słownikiem ortograficznym i słownikiem języka polskiego (samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela), potrafi korzystać z encyklopedii, zna tytuły dziecięcych czasopism, potrafi dokonać oceny wybranego czasopisma. 1.Encyklopedie i słowniki: korzystanie ze słownika ortograficznego i słownika języka polskiego (wykorzystanie znajomości alfabetu) encyklopedia jako źródło informacji 2.Czasopisma dla dzieci tytuły spotykane na rynku wydawniczym (zawartość, treść, poziom edytorski, szata graficzna) prezentacja najczęściej czytanych czasopism Przyroda, Rodzaje mediów, ich istota i zasady funkcjonowania. Funkcje i charakterystyka rozróżnia w tekście literackim autora, narratora, bohatera, podmiot mówiący, odróżnia opis od opowiadania, postrzega cechy 1.Tekst literacki jako drukowany komunikat medialny: autor, narrator, bohater, podmiot liryczny formy wypowiedzi opis, opowiadanie charakterystyczne cechy baśni artystyczneśrodki językowe Sztuka. Technika, 2

3 komunikatów medialnych: drukowanych, obrazowych, dźwiękowych, audiowizualnych i multimedialnych. Teatr jako źródło medialnych. Proces porozumiewania się, jego składniki i kontekst społeczny. Komunikacja werbalna i niewerbalna; bezpośrednia i medialna. charakterystyczne baśni, redaguje komiks (zna wyznaczniki komiksu), wykonuje ilustracje do utworu literackiego, muzycznego, zna podstawowe słownictwo związane z poszczególnymi przekazami medialnymi, wyszukuje odpowiednie informacje w mediach dla zdobycia wiadomości, - wskazuje różne rodzaje mediów, ich rolę i specyfikację w przekazywaniu informacji, wybiera zgodnie za swoimi zainteresowaniami i wiekiem programy radiowe i telewizyjne, zna słownictwo związane z teatrem, rozumie treść widowiska teatralnego i jego specyfikę, potrafi wyrazić własne zdanie o przedstawieniu, filmie i słuchowisku. określa proces komunikacji, redaguje komunikaty w formie różnych wypowiedzi, odróżnia dialog od tekstu narracji, określa zasady rozmowy jako procesu poprawnej komunikacji międzyludzkiej, redaguje list do indywidualnego odbiorcy rzeczywistego i fikcyjnego, wypowiada się zgodnie z 2.Komiks jako ikonograficzna forma tekstu 3.Ilustracja formą przekazu intersemiotycznego 4.Telewizja, film, teatr i radio jako formy medialnych (nagrania programów telewizyjnych i filmów, audycji radiowych) 1.Jak się porozumiewamy? nadawca komunikat odbiorca, podstawowe cele wypowiedzi (pytanie, rozkaz, prośba, odmowa, zachęta, zawiadomienie, zaproszenie, pozdrowienie,...) rozmowa i dialog jako komunikowanie się dwojga ludzi list i telegram jako komunikat i forma komunikacji międzyludzkiej 2.Komunikacja werbalna i niewerbalna wypowiedzi na określony temat, czytanie opisowe, recytacja Sztuka, wychowawcza. wychowawcza (film edukacyjny). 3

4 zasadami kultury żywego słowa, przygotowuje interpretację głosową utworu (recytacja), przygotowuje i bierze udział w klasowej inscenizacji, stosuje pozajęzykowe środki ekspresji podczas rozmowy. 3.Komunikacja bezpośrednia i medialna EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Klasa V Treści podstawy programowej Osiągnięcia ucznia Zagadnienia Zajęcia edukacyjne Przewidywany czas realizacji Uwagi Dzieje pisma, książki, prasy i medialnych. - rozumie, że informacje pozostawione przez przodków pozwalają poznać życie w przeszłości, - potrafi określić, jakim pismem i na czym ludzie pisali. 1. Jak powstało pismo? - Pismo obrazkowe, pismo alfabetyczne, materiał pisarski (tabliczki gliniane, pergamin, papirus papier) 2. Co warto wiedzieć o dawnych książkach? - księgi pergaminowe - pierwsze drukowane książki - starodruk a książka współczesna Wydawnictwa informacyjne. Literatura popularnonaukowa. Czasopisma dziecięce i młodzieżowe. - zna podstawowe źródła informacji, - wymienia rodzaje encyklopedii i słowników, - potrafi odszukać potrzebną informację w słowniku i encyklopedii, - potrafi dokonać wyboru i oceny czasopism młodzieżowych. 1. Z encyklopedią i słownikiem na co dzień - zawartość teściowa różnych rodzajów encyklopedii i słowników - encyklopedie multimedialne - znaczenie encyklopedii i słowników jako podstawowego kompendium wiedzy 2. Czasopisma dla młodzieży -przegląd czasopism spotykanych na rynku wydawniczym - kryteria oceny czasopism (zawartość, treść, Informatyka, 4

5 poziom edytorski, szata graficzna) Katalogi. Kartoteki. Zautomatyzowany system wyszukiwania danych. - zna zawartość katalogów, zawartość karty katalogowej, - potrafi samodzielnie korzystać z katalogów bibliotecznych i komputerowych systemów wyszukiwania danych. 1. Do czego służą biblioteczne katalogi? - sposoby wyszukiwania książki - zawartość karty katalogowej - rodzaje katalogów 2. Co zawierają biblioteczne kartoteki? - pojęcie kartoteki - korzystanie z kartoteki w bibliotece szkolnej - tworzenie kartotek tekstowych 3. Komputer w bibliotece - korzystanie z komputerowych systemów wyszukiwania danych Informatyka, Proces porozumiewania się, jego składniki i kontekst społeczny. Komunikacja werbalna i niewerbalna; bezpośrednia i medialna - zna strukturę komunikatu (nadawca komunikat odbiorca), - rozumie różnicę pomiędzy komunikacją werbalną a ikonograficzną, - potrafi zbudować krótki, jasny komunikat w zależności od potrzeb adresata, - wyraźnie, z odpowiednią intonacją, barwą głosu czyta i wygłasza tekst prozatorski lub poetycki, - dba o kulturę języka. 1. Jak ludzie się porozumiewają? - znaki jako narzędzia porozumiewania się ludzi - rola znaków ikonicznych -język mówiony (np. powitanie, przedstawienie się, odmowa, zgoda, prośba, rozmowa przez telefon) - kultura żywego słowa (tempo czytania i wypowiedzi, intonacja, dykcja, wyrazistość) -język pisany (np. dialog, pozdrowienia, życzenia, zaproszenie, ogłoszenie, list, telegram, przepis, sprawozdanie 2. Sytuacja komunikacyjna oficjalna i nieoficjalna 3. Czytanie i wygłaszanie tekstów z zastosowaniem zasad kultury żywego słowa 4. Dlaczego powinniśmy dbać o kulturę naszego języka? Informatyka, Technika 5

6 -rolajęzyka w mediach - zjawisko wulgaryzacji języka Rodzaje mediów, ich istota i zasady funkcjonowania. - wymienia rodzaje mediów, - dostrzega różnice w sposobie medialnych, - zna tworzywa, którymi posługują się twórcy radiowi, 1. Charakterystyczne cechy medialnych (masowy zakres, pośrednictwo techniki) 2. Radio królestwo wyobraźni. Tworzywa radia Funkcje i charakterystyka komunikatów medialnych: drukowanych, obrazowych, dźwiękowych, audiowizualnych i multimedialnych. Podstawowe elementy języka poszczególnych rodzajów mediów - zna rodzaje nośników i sposoby nagrywania i odtwarzania dźwięków, - samodzielnie obsługuje odtwarzanie dźwięku, - wykorzystuje komputer do pisania tekstów, wyszukiwania potrzebnych informacji. Sposoby nagrywania i odtwarzania dźwięku - rodzaje nośników dźwięku: płyta analogowa, taśma magnetofonowa, płyta CD - odtwarzacze dźwięku: gramofon, magnetofon, odtwarzacz CD - nagranie słuchowiska radiowego Multimedia - podstawowe zasady obsługi komputera - programy edukacyjne samodzielne wyszukiwanie potrzebnych informacji - komputer jako narzędzie pomocne przy pisaniu tekstów Informatyka, Teatr jako źródło multimedialnych. - opowiada o teatrze greckim, - wymienia podstawowe tworzywa teatralne, odmiany teatru, - wykonuje lalki i maski teatralne, - rozróżnia laki teatralne, - posługuje się podstawowym słownictwem związanym z teatrem, - tworzy krótkie inscenizacje teatralne, - zna budowę scenariusza - Dzieje teatru - Teatr grecki (tragedia, komedia, maski teatralne) - Teatr współczesny Istota teatru jako sztuki wielotworzywowej - charakterystyka tworzyw teatralnych - odmiany teatru Lalki teatralne: pacynki, marionetki, kukiełki Krótkie inscenizacje teatralne teatr lalkowy, gry dramatyczne Sztuka, 6

7 - teatralnego (tekst główny, tekst poboczny), - wypowiada się na temat obejrzanej sztuki. Adaptacja teatralna, scenariusz teatralny (tekst główny, tekst poboczny) Wydarzenia z życia osobistego i społecznego jako inspiracja do samodzielnych rejestracji i twórczości medialnej. - zna historię swojej szkoły i sylwetkę patrona, - współredaguje gazetkę ścienną, kronikę klasową, - podejmuje próby literackie, np. sprawozdanie. 1. tradycja szkoły - sylwetka patrona, święto szkoły 2. Apele okolicznościowe 3. Rejestracja wydarzeń z życia rodzinnego i szkolnego - prowadzenie albumów, pamiętników, kroniki klasowej - redagowanie gazetek ściennych - sprawozdanie z wybranych wydarzeń EDUKACJA CZYTELNICZA I MEDIALNA Klasa VI Treści podstawy programowej Osiągnięcia ucznia Zagadnienia Zajęcia edukacyjne Przewidywany czas realizacji Uwagi Dzieje pisma, książki, prasy i medialnych. - wymienia różne systemy znaków, - dostrzega znaczenie prasy i medialnych w zachowaniu dziedzictwa kulturowego. 1. Dzieje pisma. Różne systemy znaków (np. pismo obrazkowe, pismo alfabetyczne, alfabet Morse a, Braille a) 2. Jak powstała prasa? pierwsze gazety i czasopisma rolaprasy 3. Najmłodsze środki przekazu historia powstania i rozwoju filmu telewizji internetu znaczenie sztuk wizualnych w przekazie dziedzictwa kulturowego 7

8 Wydawnictwa informacyjne. Literatura popularnonaukowa. Czasopisma ogólnopolskie i regionalne. Proces porozumiewania się, jego składniki i kontekst społeczny. Komunikacja niewerbalna i werbalna, bezpośrednia i medialna. - rozumie pojęcie literatura popularnonaukowa, - zna rodzaje czasopism, orientuje się w układzie treści czasopism, - poprawnie zapisuje tytuły czasopism, - rozumie różnicę pomiędzy gazetą a czasopismem, - potrafi korzystać z czasopisma jako źródła wiedzy i rozrywki. - rozumie znaczenie komunikacji werbalnej i niewerbalnej, - buduje zrozumiały komunikat w zależności o d celu wypowiedzi i adresata, - maświadomość nieustannego rozwoju języka, - dostrzega znaczenie gwar i regionalizmów w kształtowaniu się języka polskiego, - dba o kulturę języka. 1. Książka popularnonaukowa, jej budowa i funkcja ocenianie przydatności książki do określonego zadania (tematyka, zawartość treściowa, ilustracje, ryciny przeglądanie, kartkowanie) 2. Czasopismo jako źródło aktualnej wiedzy rodzaje czasopism ze względu na częstotliwość ukazywania się, zakres treści i odbiorców budowa czasopism (tytulatura, stałe rozdziały, stopka redakcyjna) różnica między gazetą a czasopismem znaczenie informacyjne prasy najpopularniejsze czasopisma 1. W jaki sposób komunikujemy się? komunikowanie się werbalne i niewerbalne (słowo, intonacja, mimika, gest, ułożenie ciała, wygląd, ubiór i otoczenie jako komunikaty) język mówiony (np. dyskusja, perswazja, prośba, odmowa, rozmowa) kultura żywego słowa (tempo czytania i wypowiedzi, intonacja, dykcja, wyrazistość) język pisany (np. dialog, wywiad, przepis pozdrowienie, zaproszenie, życzenia, ogłoszenie, list, sprawdzian, telegram, instrukcja, reklama) styl oficjalny i nieoficjalny komunikatów 2. Kontekst społeczny porozumiewania się: język żywy, gwara, regionalizm norma językowa i jej zmienność 3. Zjawisko wulgaryzacji języka, sposoby przeciwdziałania 8

9 Rodzaje mediów, ich istota i zasady funkcjonowania. Funkcje i charakterystyka komunikatów medialnych: drukowanych, obrazowych, dźwiękowych, audiowizualnych i multimedialnych. Podstawowe elementy języka poszczególnych rodzajów mediów. - omawia poszczególne rodzaje medialnych posługującsię schematem: nadawca komunikat odbiorca. - wymienia rodzaje nośników i odtwarzaczy obrazu, - posługuje się podstawowymi terminami związanymi ze sztuką filmową, - poznaje i nazywa plany filmowe, - wymienia podstawowe gatunki filmowe, - wskazuje różnice i podobieństwa między radiem, teatrem a filmem, - zna zasady działania internetu, - rozumie potrzebę istnienia globalnej sieci komputerowej, - potrafi przy pomocy nauczyciela połączyć się zwybranym adresem internetowym. 1. Kto i w jaki sposób mówi przez środki masowego przekazu? nadawcy masowych (dziennikarze, redaktorzy, prezenterzy, twórcy filmu) 2. Jak powstawały? fotografia radio film 1. Sposoby nagrywania i odtwarzania obrazu nośniki obrazu: fotografia, negatyw i pozytyw, celuloidowa taśma filmowa, taśma magnetowidowa, DVD odtwarzanie obrazu: diaskop, projektor, magnetowid, komputer 2. Jakim językiem posługuje się film? rola obrazu i dźwięku jako tworzywa sztuki filmowej słowo w filmie 3. Od scenariusza do filmu 4. O planach filmowych 5. Różnorodność gatunków filmowych od fantastyki do dokumentu 6. Radio, teatr, film różnice i podobieństwa tworzyw 7. Zasady działania internetu i jego zastosowanie korzyściizagrożenia płynące z istnienia sieci komputerowej świadome korzystanie z usług internetowych Społeczeństwo, Informatyka, 9

10 Teatr jako źródło multimedialnych. - wypowiada się na temat obejrzanego przedstawienia, posługującsię słownictwem tematycznym, - podejmuje próbę recenzji, - redaguje krótki scenariusz teatralny, - przygotowuje i przedstawia krótką inscenizację teatralną. 1. Odbiór dzieła teatralnego (próba recenzji sztuki) 2. Tworzenie scenariusza teatralnego w oparciu o krótki utwór literacki 3. Inscenizacja teatralna Wydarzenia z życia osobistego i społecznego jako inspiracja do samodzielnych rejestracji i twórczości medialnej. - bierze udział w życiu szkoły i podejmuje próby rejestracji medialnej wydarzeń, - podejmuje próby literackie, np. sprawozdanie, wywiad. 1. Kultywowanie tradycji szkoły święto szkoły, dni edukacyjne, imprezy okolicznościowe Wł. Anders patron szkoły 2. Apele i uroczystości szkolne 3. Rejestracja wydarzeń z życia rodzinnego i szkolnego prowadzenie albumów, pamiętników, kroniki klasowej redagowanie gazetek ściennych sprawozdanie z wybranych wydarzeń wywiadzwybraną osobą Selektywność doboru informacji w środkach masowego przekazu. Stronniczość przekazu. Informacja czy perswazja? Jawne i niejawne funkcje środków masowej komunikacji we współczesnym - wyróżnia funkcję informacyjną i perswazyjną reklamy, - dokonuje oceny reklamy pod względem treściiformy przekazu; określa cechy dobrej reklamy, - redaguje hasła reklamowe. 1. Masowy charakter mediów (pojęcia media, masmedia ) 2. Realność inierealność, prawdziwość ifałsz wróżnych przekazach medialnych fikcyjność medialnych 3. Kryteria wyboru i oceny audycji radiowych i telewizyjnych (tematyka, czas emisji, sposób przekazu, język, itd.) 4. Sposoby wpływania na odbiorcę poprzez manipulacje słowem, obrazem 5. Wpływ mediów na zwyczaje i zachowania ludzi. pozytywne i negatywne skutki przekazu Sztuka, 10

11 społeczeństwie informacyjnym. medialnego 6. Istota reklamy środki wykorzystywane w reklamach (językowe: nakłaniające i wartościujące, graficzne, muzyczne, wykorzystanie techniki komputerowej) rodzaje reklam plusy i minusy reklamy 7. Redagowanie haseł reklamowych Opracowały: mgr Maria Bindas, mgr Danuta Płókarz 11