Pan Dariusz STANIÓW DYREKTOR IZBY CELNEJ WE WROCŁAWIU

Transkrypt

1 ZWIĄZKI ZAWODOWE PRZY IZBIE CELNEJ WE WROCŁAWIU Dnia: Pan Dariusz STANIÓW DYREKTOR IZBY CELNEJ WE WROCŁAWIU Związki Zawodowe przy Izbie Celnej we Wrocławiu przedstawiają uwagi do projektu zarządzenia Ministra Finansów w sprawie zasad dokonywania opisów i wartościowania stanowisk słuŝbowych funkcjonariuszy celnych z dnia r. Uwaga 1. Zgodnie z załoŝeniami projektów opisu i wartościowania stanowisk podstawowym kryterium była wartość zadania. Omawiany projekt zarządzenia wprowadza nowe kierunki, w których istotną rolę zaczynają pełnić plan etatowy komórki oraz czasochłonność ogólna i stanowiskowa jednakowa dla wszystkich izb celnych. MoŜna zrozumieć, Ŝe wartość zadania to mniej lub bardziej obiektywne zdanie wielu osób ( jak wskazano w uzasadnieniu ekspertów z izb celnych) i moŝna z tymi opiniami dyskutować. Brak jakiejkolwiek informacji, jak wyliczono i jakie znaczenie dla wartościowania mają : - plany etatowe komórek, - czasochłonność ogólna i stanowiskowa, ( jak została określona czasochłonność ogólna? czy jest ona we wszystkich jednostkach SC jednakowa? ) Na przykładzie przytoczonym w projekcie ( załącznik nr 1 ) moŝna to przedstawić następująco : PRZYKŁAD Hoz Csz Ws reprezentowanie dyrektora.. - czas. ogólna zadania 4,5% - plan etatów 5 - jedno stanowisko, 4,5x5x8:100 = 1,80 godz 1,80x100:8 = 22,5 % reprezentowanie dyrektora.. - czas. ogólna zadania 4,5% - plan etatów 6 - jedno stanowisko, reprezentowanie dyrektora.. - czas. ogólna zadania 4,5% - plan etatów 7 - jedno stanowisko, 4,5x6x8:100 = 2,16 godz 4,5x7x8:100 = 2,52 godz * oczywiście do wskaźnika Ws naleŝy dodawać inne współczynniki na tym stanowisku, 2,16x100:8 = 27 % 2,52x100:8 = 31,5 % 22,5x6:100 = 1,35 27x6:100 = 1,62 31,5x6:100 = 1,89 Oznacza to przy tym zadaniu, Ŝe im większy plan etatowy dla komórki, tym większa wartość stanowiska ( Ws ) i trudno tutaj znaleźć merytoryczną zaleŝność tych elementów. Dalej z przedstawionego w Załączniku Nr 1 przykładu obliczenia w przepadku gdy to samo zadanie wykonują dwie osoby czasochłonność stanowiskowa jest niŝsza, co w konsekwencji powoduje niŝszy składnik wartości stanowiska słuŝbowego ( Ws ) - w przykładzie : - Ws / 1 osoba składnik Ws 1,62 - Ws / 2 osoby składnik Ws 0,75 - jaki wpływ na wartość wykonywanego zadania ma ilość osób, które je wykonują?

2 Dalej załóŝmy ( załoŝenie praktycznie realne ) opierając się na przykładzie, Ŝe w 6 cio osobowej komórce akcyzy i gier w izbie celnej tylko jedna osoba będzie wykonywać zadanie reprezentowanie dyrektora.. i będzie to jedyne zadanie, które wykonuje ta osoba. W sposób logiczny wartość Ws powinna wynosić zgodnie z Załącznikiem nr 4 6 ( czasochłonność ogólna 16,6% ) przypisaną do starszego eksperta celnego. Jednak po zastosowaniu przeliczników wartość ta wyniesie 1,62 : - czy to zadanie moŝe wykonywać specjalista SC, a wiec na dzisiaj kaŝdy funkcjonariusz zatrudniony w SłuŜbie Celnej? W przykładzie naleŝy załoŝyć realnie, Ŝe w jednej IC czasochłonność ogólna wyniesie 4,5% ale w innej moŝe to być faktycznie inna wartość. Uwaga 2. Jak wskazano w uwadze 1 autorzy projektu wartość stanowiska w kalkulacji i wyliczeniach uzaleŝniają między innymi od planu etatowego komórki ; - czy w przypadku zwiększenia ilości zadań oraz planu etatowego i konieczności aktualizacji wartościowania ( 12 Zarządzenia ) będzie potrzeba ich zmiany dla wszystkich funkcjonariuszy komórki? Uwaga 3. Funkcjonariusz celny posiada dzisiaj uposaŝenie zasadnicze w wysokości 1,800 mkb. Po wartościowaniu otrzymał stanowisko starszego specjalisty ( gr.ix) przy 1,708 mkb. Zgodnie z ustawą o SłuŜbie Celnej zachowuje prawo do dotychczasowego wynagrodzenie w wysokości 1,800 mkb. Po jakimś okresie czasu ( np. 6 miesięcy ) zmieniła się ilość zadań w komórce i zmieniono plan etatowy dla komórki. Zaszła więc konieczność aktualizacji wartościowania ( 12 Zarządzenia). Po aktualizacji wartościowania funkcjonariusz (wykonując te same zadania!) znalazł się na stanowisku specjalisty gdzie najwyŝszy mkb wynosi 1, jakie uposaŝanie zasadnicze będzie otrzymywał funkcjonariusz po aktualizacji wartościowania? W tym miejscu moŝna takŝe zapytać : - czy pracownicy korpusu słuŝby cywilnej, którzy zostali w czerwcu funkcjonariuszami będą ponownie zwartościowani zgodnie z proponowaną kalkulacją? Uwaga 4. Zgodnie z obowiązującymi decyzjami kierownicy komórek organizacyjnych w ramach obowiązków słuŝbowych wykonują kontrolę funkcjonalną zadanie to jest wpisane w ogólne zadania osób sprawujących stanowiska kierownicze. Zasady sprawowania kontroli funkcjonalnej umoŝliwiają jednak, Ŝe kontrolę funkcjonalną ( jakiś obszar kontrolny ) moŝe sprawować w komórce wyznaczony przez kierownika funkcjonariusz : - dlaczego brak tego waŝnego zadania w zadaniach komórek? Dalej zasady przedstawionego projektu opisu i wartościowania stanowisk nakazują w opisach wskazać tzw. osobę zastępującą Zastępstwo : - czy osoba zastępująca powinna mieć w swoim opisie równieŝ zadania, które realizuje w zastępstwie? - jaka jest wartość tego zadania, w szczególności w zakresie osób zastępujących kierownika komórki? Dalej - wiele zadań trudnych, o wysokiej wartości wykonują dzisiaj funkcjonariusze o bardzo długim staŝu pracy ale ze średnim wykształceniem. Zakładam, Ŝe wykonują te zadania dobrze. Po prawidłowym opisie i wartościowaniu ich stanowisko otrzyma wartość np. 4,50 tj dla eksperta SC. - jakie stanowisko otrzymają te osoby skoro, zgodnie z rozp. MF w sprawie stanowisk słuŝbowych funkcjonariuszy celnych, trybu awansowania oraz dokonywania zmian na stanowiskach słuŝbowych (DzU z 2010 r. Nr 87 poz. 559) mogą one pełnić słuŝbę najwyŝej na stanowisku młodszego eksperta SC?

3 Podsumowanie przykłady w tym zakresie moŝna mnoŝyć, ale te uwagi moŝna sprowadzić do wspólnego mianownika. Załącznik Nr 3 zawiera wzór karty opisu i wartościowania stanowisk (jak rozumiemy zastąpi ona Kartę Zakresu Obowiązków i Uprawnień). W polu 6 (zadania realizowane na stanowisku słuŝbowym) opisuje się zadania realizowane na danym stanowisku z wykazu zadań z Załącznika NR 4. Funkcjonariusz zapoznaje się z opisem i wartościowaniem ( pole 10 ). - czy funkcjonariusz celny będzie mógł odmówić wykonania polecenia określającego wykonanie zadania nie wskazanego w jego indywidualnej karcie opisu i wartościowania, w szczególności zadania o wyŝszej wartości? Wskazane w projekcie zasady wyliczeń i kalkulacji dają w tym momencie nieograniczone pole do manipulacji w tym zakresie. Uwaga 5 Nie ulega wątpliwości, Ŝe zadanie dotyczące ( dla przykładu ) prowadzenia postępowania w zakresie uregulowanym ustawą o podatku akcyzowym w obrocie krajowym i transakcjach wewnątrzwspólnotowych o wysokim stopniu trudności winno być realizowane na stanowiskach eksperckich. Warto jednak poznać opinię autorów projektu : - dlaczego dla tego zadania przewidziano, w zaleŝności od instancji, inną wartość w IC 6, w UC 5? ( podobna uwaga dotyczy kilku innych identycznych zadań inaczej wartościowanych w zaleŝności od umiejscowienia komórki organizacyjnej ) Funkcjonariusz zatrudniony w urzędzie celnym nigdy nie będzie miał moŝliwości objęcia stanowiska starszego eksperta, gdyŝ zadania zwartościowane powyŝej 5 pkt pojawiają sie na tym poziomie incydentalnie. Do rzadkości będą naleŝeć stanowiska ekspertów celnych w urzędach celnych. - czy takie jest załoŝenie wartościowania? Dalej w wielu komórkach zadania w wielu przypadkach są podobne. Dotyczy to np. prowadzenia kancelarii, archiwizacji dokumentów, prowadzenie spraw osobowych i gospodarki materiałowej itp. Jest sprawą naturalną, Ŝe im większa komórka tym więcej osób będzie wykonywało te zadania, co w ogólnym przeliczeniu powinno dać jednak podobną (procentową ) czasochłonność zdania - dlaczego czasochłonność jest dla tych zadań w róŝnych komórkach inna? Uwaga 6 W 2 ust. 5 Zarządzenia wskazano, Ŝe część numeryczna określa podległość słuŝbową i usytuowanie stanowiska słuŝbowego w strukturze organizacyjnej komórki. W świetle pisma Dyrektora Departamentu SłuŜby Celnej z dnia r (sc6/ /09/16573 ), które miało kluczowe znaczenie dla procesu mianowania na stopnie słuŝbowe w 2009 roku dla osób wyznaczonych do kierowania sekcjami w sekcji nie ma podporządkowania słuŝbowego. Oznacza to, Ŝe przeprowadzenie opisu i wartościowania dla komórek, które pozostają sekcjami jest w proponowanych schematach praktycznie niemoŝliwe. Uwaga 7 W projekcie Zarządzenia ( 5) wskazano podmioty uczestniczące w sporządzaniu opisu i wartościowania. Znalazły się tam między innymi Zespół Centralny w SłuŜbie Celnej i Zespół w izbach celnych. Zadania Zespołu zostały opisane w 7. Jak rozumiemy z treści 7 ust.5 decyzje sporne będą podlegały głosowaniu. Zespół będzie przedkładał projekty do akceptacji kierownika urzędu. Projekt Zarządzenia nie zawiera jednak bardzo waŝnych rozstrzygnięć : - jak daleko Zespół moŝe ingerować w projekt opracowany przez osobę nadzorującą, czy moŝe to być tylko ingerencja formalna ( błędne wyliczenia ) czy merytoryczna ( zmiana przydzielonych przez kierownika komórki zadań )? - jak daleko kierownik urzędu ( 8 ) moŝe ingerować ( np. na podstawie pomocniczych wytycznych szefa SłuŜby Celnej ) w przedłoŝony przez Zespół projekt?

4 Te same pytania dotyczą ingerencji Zespołu Centralnego w przedłoŝony projekt przez kierownika urzędu. Dalej w projekcie Zarządzenia ( 9 ust. 4 ) wskazano udział 2 (? ) przedstawicieli funkcjonariuszy w Zespole Centralnym. Z brzmienia przepisu w przypadku wyznaczenia ich. wynika, Ŝe nie jest to wymóg obligatoryjny. Inaczej sprawa wygląda w składzie Zespołu powołanego przez kierownika urzędu. Brzmienie przepisu ( 7 ust.4 ) wskazuje, Ŝe przedstawiciel funkcjonariuszy celnych wybrany przez organizacje związkowe działające w urzędzie jest osobę niezbędną do pracy zespołu. - na jakiej podstawie prawnej minister finansów w Zarządzeniu ogranicza udział przedstawicieli związków zawodowych w pracach zespołów, których zadaniem jest niewątpliwie ustalenie podziału środków na wynagrodzenia i zbiorowy interes funkcjonariuszy? - czy w przypadku, kiedy organizacje związkowe w izbach celnych nie wybiorą takiego przedstawiciela, Zespół będzie mógł powstać? Uwaga 8 Przypisanie dla komórek kontrolnych izb i urzędów ( oddziały celne, komórki dozoru, komórki zwalczania przestępczości ) dla większości podstawowych zadań kontrolnych wartości 1 jest nie do przyjęcia i nie moŝe być zaakceptowane. Zrównanie w wartości zadań typu archiwizacja dokumentów z czynnościami kontrolnymi czy czynnościami przyjmowania deklaracji bądź wydawania zaświadczeń o niezaleganiu jest nieporozumieniem. W tej formie wartościowanie dla tych stanowisk jest pozbawione jakiejkolwiek formy motywacyjnej - wręcz przeciwnie jest czynnikiem antymotywacyjnym a nawet korupcjogennym dla funkcjonariuszy pełniących słuŝbę w tych komórkach i wykonujących podstawowe zadania kontrolne. Uwaga 9 DuŜym plusem dzisiejszej SłuŜby Celnej jest jej mobilność. W przypadku nagłego zwiększenia zadań w jednej komórce moŝna, bez problemu, uzupełnić jej skład funkcjonariuszami z innej komórki. Zarządzenie nie odnosi się do tego elementu : - czy w przypadku czasowego przeniesienia funkcjonariusza do innej komórki (powierzenie mu innych zadań) jego nowe stanowisko będzie zwartościowane? - czy w tym przypadku ( zwiększenie obsady etatowej ) jest konieczność aktualizacji wartościowania dla całej komórki? Uwaga 10 Przedstawiony projekt zarządzenia nie róŝnicuje fc w słuŝbie stałej i przygotowawczej, moŝna więc domniemywać,ŝe moŝliwa będzie sytuacja, gdy osoba w słuŝbie przygotowawczej w dniu przyjęcia do słuŝby zostanie mianowana na stanowisko eksperckie. Wyłączając nieliczne uzasadnione przypadki, co do zasady jest to niedopuszczalne. Uwaga 11 Analizując Załącznik nr 4 zwrócono uwagę, Ŝe kilka zadań moŝe być powielonych. Za bezsporny naleŝy uznać przypadek UC- komórka kontroli wewnętrznej: Przygotowywanie danych i opracowywanie analiz w zakresie właściwości komórki pozycja 5 i 13 MoŜna zrozumieć, Ŝe na etapie konsultacji w tak obszernym dokumencie takie przypadki powielenia mogą mieć miejsce. Nie znajdujemy jednak uzasadnienia dla sytuacji ( stawia to pod znakiem zapytania rzetelność proponowanych wartości ), w której to samo zadanie posiada inną wartość i czasochłonność ogólną - pozycja 5 ; odpowiednio 1 i 4,0 - pozycja 13 ; odpowiednio 2 i 1,5

5 . Podsumowanie : Przedstawiony do zaopiniowania projekt zarządzenia Ministra Finansów w sprawie zasad dokonywania opisów i wartościowania stanowisk słuŝbowych funkcjonariuszy celnych z dnia r. jest zasadniczo odmienną propozycją opisu i wartościowania stanowisk od koncepcji wcześniejszych. Wcześniejsze opracowania i projekty zawierały kierunek : - istotna jest wartość zadania, a nie jego uciąŝliwość ( duŝa ilość prostych czynności ) czy częstotliwość występowania; zadania dominujące stanowią o wartości stanowiska. Przedstawione załoŝenia przeczą temu jak wyŝej wskazano niespodziewanie dla wartościowania zaczęły mieć znaczenie takie elementy jak czasochłonność i plan etatowy co przeczy wskazywanej wcześniej idei wartościowania. Przypuszczamy ( to teza wstępna ), Ŝe kierownicy komórek organizacyjnych zamiast opracować merytoryczny i zgodny ze stanem faktycznym opis stanowisk będą zapętleni w matematyczne zaleŝności co moŝe doprowadzić do absurdów i być działaniem szkodliwym dla interesów pracowników. Być moŝe działania oparte na kilku zmiennych : wartość zadania 1 do 6, czasochłonność ogólna do 100% plany etatowe komórki - x oraz wyliczona wartość stanowiska słuŝbowego ( 1 do 6 ), zamykają się w działaniu matematycznym ale ich zaleŝność merytoryczna budzi duŝe zastrzeŝenia. NaleŜy więc odpowiedzieć na pytania : - jak ( na podstawie czego ) określono czasochłonność ogólną zadań w poszczególnych komórkach? - czy czasochłonność ogólna zadań w bliźniaczych komórkach izb i urzędów celnych w całej SłuŜbie Celnej jest jednakowa? ( w naszym przekonaniu to załoŝenie fałszywe! ) - jaka jest zaleŝność merytoryczna ( nie matematyczna ) wartości zadania a planem etatowym komórek? - jaka jest zaleŝność merytoryczna wartości zadania od jego czasochłonności i osób zaangaŝowanych w wykonanie? Uzasadnienie tego nowego projektu i proponowanych rozwiązań jest zasadniczo niewystarczające. Brak jest przykładów opisu i wartościowanie wybranych komórek co przy tak skomplikowanych wyliczeniach matematycznych jest niezbędne do pełnej oceny projektu. DuŜa liczba wyliczeń i kalkulacji, mnogość ciągów cyfrowych i zaleŝności powodują, Ŝe opis i wartościowanie stanowisk dla duŝych komórek będą w formie ręcznej raczej niemoŝliwe do wykonania lub obarczone duŝym marginesem błędów. Autorzy projektu zdają sobie z tego sprawę i proponują ( 14 Zarządzenia ) uŝycie narzędzia informatycznego SOWA. Przekazanie projektu do zaopiniowania bez tego narzędzia informatycznego jest niepełne brak jest moŝliwości przeprowadzenia symulacji i porównań. Trudno sobie nawet wyobrazić, Ŝeby autorzy projektu nie przeprowadzili kilku ( kilkunastu! ) kalkulacji symulujących przyjęte załoŝenia w praktyce. Niezbędne jest udostępnienie tych materiałów w procesie opiniowania. Jak widać powyŝsze uwagi dotyczą wyłącznie przyjętego w projekcie systemu opisu i wartościowania stanowisk i tylko w paru przypadkach ( komórki kontrolne ) dotykają określonej w Załączniku Nr 4 wartości zadań.

6 W uzasadnieniu wspomina się, Ŝe projekt był przedmiotem merytorycznych analiz prof. dr hab. Marty Juchnowicz pracownika naukowego w Katedrze Gospodarowania Zasobami Pracy w Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie SGH. W zakresie ogólnej strategii wynagradzania, zdaniem Pani Profesor ( źródło : ) naleŝy wypracować nową strategię wynagradzania, bazującą na wzroście wynagrodzeń kadry strategicznej i poszerzeniu zakresu zmiennych składników wynagrodzenia. Według niej waŝne jest, by integrować interes pracownika z interesem firmy oraz traktować system wynagrodzeń jako element spójnego systemu motywacyjnego. Warto poznać analizy merytoryczne Pani Profesor dotyczące opisu i wartościowania stanowisk w SłuŜbie Celnej chyba, Ŝe to tajemnica a kierownictwo SłuŜby Celnej w uzasadnieniu woli tylko wspomnieć o poparciu projektu przez naukowy autorytet. NiŜej podpisane Związki Zawodowe przy Izbie Celnej we Wrocławiu negatywnie opiniują przedstawione załoŝenia projektu zarządzenia Ministra Finansów w sprawie zasad dokonywania opisów i wartościowania stanowisk słuŝbowych funkcjonariuszy celnych z dnia r. Za związki zawodowe: 1) Zarząd Związku Zawodowego Funkcjonariuszy i Pracowników SłuŜby Celnej Izby Celnej we Wrocławiu, 2) Komisja Zakładowa NSZZ Solidarność przy Izbie Celnej we Wrocławiu, - Ryszard Margas - Czesław Górski