Realizacja nadzoru nad ośrodkami szkolenia kierowców przez Starostwo Powiatowe w Rzeszowie

Transkrypt

1 Podkarpacka Wojewódzka Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego Realizacja nadzoru nad ośrodkami szkolenia kierowców przez Starostwo Powiatowe w Rzeszowie Rzeszów, dnia r.

2 Podstawa prawna art ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U z 2015 r. poz. 155) Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie kontroli ośrodków szkolenia kierowców (Dz. U. z 2013 poz. 84)

3 Nadzór nad ośrodkami szkolenia kierowców Starosta, właściwy ze względu na miejsce prowadzenia ośrodka szkolenia kierowców, sprawuje nadzór w zakresie zgodności prowadzenia szkolenia z wymaganiami określonymi w przepisach ustawy. W Wydziale Komunikacji, Dróg i Transportu Starostwa Powiatowego w Rzeszowie za całokształt spraw związanych z nadzorem nad ośrodkami szkolenia kierowców odpowiada Pani mgr Joanna Turczyn podinspektor. W ramach tego nadzoru starosta: rozpatruje skargi dotyczące działalności ośrodka szkolenia kierowców; prowadzi kontrolę działalności ośrodka; wydaje zalecenia pokontrolne; wydaje decyzję o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia ośrodka szkolenia kierowców; sporządza analizę, przetwarza oraz podaje do publicznej wiadomości wyniki analizy statystycznej w zakresie średniej zdawalności osób szkolonych w danym ośrodku oraz liczby uwzględnionych skarg złożonych na dany ośrodek.

4 Kontrole przeprowadzane są w następującym zakresie: Spełniania przez przedsiębiorcę prowadzącego ośrodek szkolenia kierowców wymogów ustawowych dotyczących posiadanej infrastruktury, w szczególności biura, sali wykładowej, pojazdów oraz placu manewrowego Zgodności prowadzonego kursu z przepisami określającymi zasady i warunki prowadzenia szkolenia oraz informacją złożoną przed rozpoczęciem kursu oraz dokumentacją związaną ze szkoleniem Kwalifikacji osób prowadzących szkolenie

5 W 2014 roku do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia kierowców na terenie powiatu rzeszowskiego wpisanych było 10 ośrodków szkolenia kierowców. Zgodnie z planem kontroli sporządzonym na rok 2014, przeprowadzono 15 kontroli 10 w ośrodkach wpisanych do rejestru Starostwa Powiatowego w Rzeszowie oraz 5 w ośrodkach wpisanych do rejestru w innym powiecie, których infrastruktura jest zlokalizowana na obszarze działania powiatu rzeszowskiego. Wyniki kontroli we wszystkich przypadkach były pozytywne. Ośrodki dysponowały odpowiednią infrastrukturą i warunkami lokalowymi, dokumentacja gromadzona i przechowywana była prawidłowo a osoby prowadzące szkolenie posiadały odpowiednie kwalifikacje. Nie odnotowano również żadnych skarg na ośrodki szkolenia kierowców.

6 Oprócz ośrodków szkolenia kierowców, na terenie powiatu rzeszowskiego szkolenie kandydatów na kierowców prowadzone jest także dla uczniów w formie zajęć szkolnych przez szkoły, które w podstawie programowej kształcenia w danym zawodzie mają przewidziane uzyskanie umiejętności kierowania pojazdami silnikowymi. Szkolenie to odbywa się w następujących szkołach: 1.Zespół Szkół w Sokołowie Małopolskim kat. B 2.Zespół Szkół Zawodowych w Dynowie kat. B 3.Zespół Szkół Techniczno-Weterynaryjnych w Trzcianie kat. T Starosta prowadzi rejestr tych podmiotów, natomiast jednostką nadzorującą jest organ właściwy do wykonywania nadzoru pedagogicznego.

7 Charakterystyka ośrodków szkolenia kierowców działających na terenie powiatu rzeszowskiego Na terenie powiatu rzeszowskiego działa jeden ośrodek szkolenia kierowców, szkolący znacznie większą liczbę kursantów niż pozostałe ośrodki w 2014 r. w tym ośrodku przeszkolono 371 osób. Działają też dwa ośrodki szkolące około kursantów, pozostałe siedem ośrodków szkoli poniżej 100 osób rocznie, w tym dwa mniej niż 50 (dane z 2014 roku).

8 Liczba kursantów w 2014 r. Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji otrzymanych od kierowników ośrodków szkolenia kierowców.

9 Zdawalność egzaminów teoretycznych i praktycznych w 2014 r. Zdawalność egzaminów teoretycznych i praktycznych, wśród kursantów szkolonych w ośrodkach szkolenia kierowców działających na terenie powiatu rzeszowskiego utrzymuje się mniej więcej na poziomie pomiędzy około 40% pozytywnych wyników egzaminów. Na uwagę zasługuje fakt, iż w dwóch ośrodkach, które szkolą największą liczbę osób statystyki zdawalności są najlepsze i na koniec 2014 roku wynosiły około 50 %, co oznacza, że co drugi kursant zdawał egzamin za pierwszym razem.

10 Statystyka zdawalności egzaminów teoretycznych i praktycznych w 2014 r. Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji otrzymanych z Wojewódzkich Ośrodków Szkolenia Kierowców.

11 Średnia zdawalność w ośrodkach szkolenia kierowców na terenie powiatu rzeszowskiego Średnia statystyka zdawalności dla wszystkich 10 ośrodków działających na terenie powiatu rzeszowskiego na koniec 2014 roku wynosiła 39,6% dla egzaminów teoretycznych oraz 45,8% dla praktycznych około co trzeci kursant zdawał teorię za pierwszym razem i prawie co drugi zdawał egzamin praktyczny przy pierwszym podejściu.

12 Średnia zdawalność w ośrodkach szkolenia kierowców na terenie powiatu rzeszowskiego Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji otrzymanych z Wojewódzkich Ośrodków Szkolenia Kierowców.

13 Średnia zdawalność egzaminów teoretycznych oraz praktycznych w 2014 r. Średnia zdawalność egzaminów teoretycznych zarówno w skali ogólnopolskiej, wojewódzkiej jak i w powiecie rzeszowskim kształtowała się w ubiegłym roku na poziomie około 40%. Natomiast zdawalność egzaminów praktycznych w powiecie rzeszowskim przewyższała średnią wojewódzką o 5 pkt. procentowych, a średnią krajową aż o 11 pkt. procentowych.

14 Średnia zdawalność egzaminów teoretycznych oraz praktycznych w 2014 r. Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji otrzymanych z Wojewódzkich Ośrodków Szkolenia Kierowców oraz raportu statystycznego opublikowanego w miesięczniku Szkoła Jazdy 3/2015, str 4-6.

15 Starosta swoją kontrolą obejmuje spełnianie przez ośrodki wymogów ustawowych, natomiast merytoryczna jakość szkolenia pozostaje poza zasięgiem kontroli starosty. Duże ośrodki, posiadające nowoczesną infrastrukturę, inwestujące na bieżąco w poprawę jakości warunków szkolenia przyciągają większą liczbę kursantów i są bardziej konkurencyjne od małych, jednoosobowych ośrodków, które często działają na granicy opłacalności. Analizując jednak statystyki zdawalności w poszczególnych ośrodkach szkolenia kierowców w powiecie rzeszowskim mimo dużej ich różnorodności można stwierdzić, że jakość szkolenia jest na zadowalającym, podobnym poziomie we wszystkich badanych ośrodkach. Ponadto wyniki kontroli również nie wskazują na występowanie nieprawidłowości.

16 Źródło: opracowanie własne na podstawie roczników statystycznych GUS.

17 Z danych statystycznych opublikowanych w rocznikach statystycznych GUS wynika, że w okresie ostatnich pięciu lat liczba osiemnastolatków a to właśnie ta grupa wiekowa stanowi około 90% kursantów ośrodków szkolenia kierowców spada systematycznie z roku na rok. Co ciekawe, obserwowany w Polsce niż demograficzny nie miał znaczącego wpływu na liczbę kursantów w ośrodkach szkolenia kierowców na terenie powiatu rzeszowskiego przeszkolonych w latach Tutaj główną rolę w zróżnicowaniu ilości osób przystępujących do szkolenia w poszczególnych latach odegrała zmiana przepisów. Na wykresie przedstawiono, jak kształtowały się liczby kursantów w pięciu wybranych ośrodkach szkolenia istniejących w powiecie rzeszowskim co najmniej od 2010 r.

18 Liczba kursantów w OSK w latach na terenie powiatu rzeszowskiego Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji otrzymanych od kierowników ośrodków szkolenia kierowców.

19 Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji otrzymanych od kierowników ośrodków szkolenia kierowców.

20 Patrząc na łączną liczbę kursantów przeszkolonych w tych pięciu ośrodkach w poszczególnych latach, zauważyć można znaczący wzrost w roku 2012 w porównaniu do roku 2011 i ogromny, dwukrotny spadek liczby szkolonych osób w roku Zjawisko to jest wynikiem wejścia w życie ustawy o kierujących pojazdami w dniu r. Ustawa ta wprowadziła duże zmiany w procedurze uzyskiwania uprawnień do kierowania pojazdami, a co za tym idzie także w procesie szkolenia kandydatów na kierowców. Do dnia r. aktem prawnym regulującym działanie ośrodków szkolenia kierowców oraz uzyskiwanie uprawnień do kierowania pojazdami była ustawa prawo o ruchu drogowym.

21 Najważniejszą z punktu widzenia ośrodków szkolenia kierowców zmianą, jaką wprowadziła ustawa o kierujących pojazdami było wprowadzenie elektronicznego obiegu dokumentów związanych ze szkoleniem, egzaminowaniem oraz uzyskiwaniem uprawnień przez kierujących pojazdami. Osoba chcąca rozpocząć szkolenie musi złożyć wniosek o wygenerowanie profilu kandydata na kierowcę (PKK) w swoim wydziale komunikacji. Ośrodek szkolenia kierowców, przed rozpoczęciem szkolenia pobiera PKK za pomocą systemu teleinformatycznego a po zakończeniu szkolenia aktualizuje profil. Zaktualizowany o dane dotyczące zakończenia szkolenia profil umożliwia kandydatowi na kierowcę przystąpienie do egzaminu. Zmiana ta wymusiła na przedsiębiorcach prowadzących ośrodki szkolenia kierowców poniesienie wydatków na zakup niezbędnej infrastruktury (komputer, dostęp do Internetu, podpis elektroniczny, dostęp do systemu teleinformatycznego).

22 Kolejną zmianą, istotną dla kierowników OSK stał się obowiązek informowania właściwego starosty o terminie i miejscu prowadzenia każdego kursu wraz z listą uczestników oraz terminie egzaminu wewnętrznego. Zmianie uległy też zasady nadzoru nad ośrodkami szkolenia kierowców. Nałożono na starostów obowiązek kontrolowania ośrodków szkolenia co najmniej raz w roku, sporządzania i analizowania statystyk zdawalności osób szkolonych, wydawania zaleceń pokontrolnych wraz z syntetyczną oceną ośrodka. Zmianami istotnymi z punktu widzenia przyszłych kierowców były przede wszystkim nowe zasady przeprowadzania egzaminu teoretycznego Powiększona także została baza pytań, które mogą zostać użyte podczas egzaminu teoretycznego z kilkuset do kilku tysięcy. Dodatkowo, egzamin nie ogranicza się jedynie do pytań tekstowych, czy ilustracji, ale zostały także wprowadzone filmy oraz animacje.

23 Zmianę dotyczącą minimalnego wymaganego wieku przyszłych motocyklistów należy uznać za zmianę mającą na celu podniesienie poziomu bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Za równie istotną należy uznać zmianę dotyczącą egzaminu praktycznego dla tej kategorii kierowców. Zgodnie z nową ustawą, egzaminowani motocykliści muszą wykonać dodatkowe manewry podczas egzaminu praktycznego, które mają jeszcze dokładniej zweryfikować umiejętności nabyte podczas szkolenia. Wyżej wymienione zmiany miały znamienny wpływ na liczbę osób przeszkolonych w ośrodkach szkolenia kierowców w roku 2012 oraz Informacje medialne, oraz różnego rodzaju spekulacje pojawiające się przed opublikowaniem ustawy o kierujących pojazdami wytworzyły przekonanie, że po jej wejściu w życie zdanie egzaminu na prawo jazdy będzie dużo trudniejsze co w konsekwencji spowodowało znaczny wzrost liczby chętnych do uzyskania uprawnień przed r.

24 Liczba kursantów w 2012 roku w ośrodkach szkolenia kierowców na terenie powiatu rzeszowskiego była prawie dwukrotnie wyższa niż w roku Można sądzić, że powodem tego zjawiska był strach przed nowym egzaminem teoretycznym oraz chęć uzyskania uprawnienia do kierowania, zanim wejdą w życie przepisy podwyższające wymagany wiek. Z kolei po wejściu w życie ustawy o kierujących pojazdami, tj r. liczba kursantów przyjętych na szkolenia w OSK w powiecie rzeszowskim drastycznie zmalała odnotowano ponad dwukrotny spadek. Rok 2013 okazał się być bardzo trudny dla przedsiębiorców prowadzących OSK. Ponieśli koszty przystosowania infrastruktury swoich ośrodków do nowych przepisów, a jednocześnie zanotowali ogromny spadek chętnych osób do rozpoczęcia szkolenia. Mimo tych trudności, wszystkie ośrodki szkolenia kierowców z terenu powiatu rzeszowskiego przystosowały się do wprowadzonych zmian i po początkowych perturbacjach ich sytuacja ustabilizowała się.

25 Z kontroli przeprowadzonych w 2013 i 2014 roku wynika, że ośrodki te na bieżąco aktualizują infrastrukturę (między innymi posiadają pojazdy zgodne z używanymi na egzaminie państwowym, dobrze wyposażone sale wykładowe czy też urządzenia multimedialne do wyświetlania filmów/materiałów szkoleniowych). Od wejścia w życie ustawy o kierujących pojazdami, była ona nowelizowana już wielokrotnie, a najistotniejszymi zmianami dotyczącymi ośrodków szkolenia kierowców były: Zmniejszenie zakresu informacji, które kierownik ośrodka musi przedstawiać staroście oraz nałożenie obowiązku prowadzenia harmonogramu zajęć (obowiązuje od r.) Zmiany dotyczące warunków uzyskiwania poświadczenia spełniania przez przedsiębiorcę dodatkowych wymagań (obowiązuje od r.) Możliwość przystąpienia przez kandydata na kierowcę do egzaminu teoretycznego bez odbywania szkolenia z teorii, tym samym zmniejszenie zakresu obligatoryjnych zajęć wyłącznie do nauki jazdy i nauki udzielania pierwszej pomocy (obowiązuje od r.)

26 4 stycznia 2016 roku wejdą w życie kolejne zmiany ujęte w ustawie o kierujących pojazdami. Art. 91 ustawy wprowadza okres próbny dla osoby, która po raz pierwszy uzyskała prawo jazdy kategorii B. Będzie on trwał 2 lata, począwszy od dnia, w którym został kierowcy wydany ten dokument. W tym okresie kierowca zobowiązany jest odbyć kurs dokształcający w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz praktyczne szkolenie w zakresie zagrożeń w ruchu drogowym a także nałożone są na niego dodatkowe ograniczenia prędkości i możliwości wykonywania zawodu kierowcy. Kursy dokształcające będą prowadzone przez WORD-y a praktyczne szkolenia przez ośrodki doskonalenia techniki jazdy, dlatego nie przewiduje się by powyższe zmiany miały wpływ na wzrost liczby szkolonych osób czy też sytuację finansową ośrodków szkolenia kierowców.

27 Podsumowanie Wszystkie ośrodki szkolenia kierowców działające w powiecie rzeszowskim spełniają wymagania wynikające z ustawy o kierujących pojazdami, posiadają odpowiednią infrastrukturę oraz wykwalifikowaną kadrę szkolącą. Statystyka zdawalności egzaminów teoretycznych oraz praktycznych nie wskazuje na występowanie nieprawidłowości, nie odnotowuje się też żadnych skarg na ośrodki szkolenia. Kierownicy ośrodków, mimo trudności jakie dotknęły branżę nauki jazdy, na bieżąco dbają o aktualizowanie infrastruktury a także przystosowują ją do zmieniających się przepisów.

28 Należy zauważyć, że ustawowy zakres nadzoru oraz instrumenty jakimi dysponuje starosta kontrolując ośrodki jest wystarczający, efektywny i skuteczny co skłania podmioty podlegające kontroli do działania na odpowiednim poziomie. W ocenie starosty nie ma potrzeby poszerzania tego zakresu. Mimo iż starosta nie kontroluje prowadzenia działalności w zakresie szkolenia pod względem merytorycznym, jakość tego szkolenia utrzymuje się na zadowalającym poziomie i jest weryfikowana przez rynek. Podmioty szkolące poniżej akceptowalnego poziomu lub nie spełniające podstawowych standardów nie mają prawa bytu w tak konkurencyjnym środowisku, jakim jest branża nauki jazdy. Na uwagę zasługuje również fakt, że w ostatnich latach nie powstał na terenie powiatu rzeszowskiego żaden nowy ośrodek szkolenia kierowców, co wskazuje iż obecna ich liczba zaspokaja w pełni popyt na usługi szkoleniowe w zakresie nauki jazdy a także pozwala sądzić iż prowadzenie ośrodka szkolenia kierowców nie jest łatwą i na tyle atrakcyjną działalnością biznesową by przyciągała nowych przedsiębiorców.