Journal of Agribusiness and Rural Development
|
|
- Jarosław Wróbel
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Journal of Agribusiness and Rural Development pissn eissn (40) 2016, KONWERGENCJA WYNAGRODZEŃ REALNYCH NA OBSZARACH WIEJSKICH W POLSCE Piotr Adamczyk Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Abstrakt. Artykuł dotyczy problematyki przestrzennego zróżnicowania obszarów wiejskich. Celem opracowania jest określenie, czy na obszarach wiejskich w Polsce ma miejsce proces konwergencji wynagrodzeń realnych. Badanie przeprowadzono na poziomie powiatów (NTS4). Zakres czasowy pracy obejmuje lata Z badania wynika, że obszary wiejskie różnego typu upodabniają się do siebie pod względem wynagrodzeń realnych, co sprzyja zmniejszaniu różnic poziomu życia mieszkańców. W powiatach o relatywnie niskich wynagrodzeniach wzrastają one szybciej, co świadczy o występowaniu procesu konwergencji beta. Ponadto stwierdzono zmniejszenie dyspersji wynagrodzeń między powiatami, co oznacza, że zachodzi również konwergencja sigma. Słowa kluczowe: obszary wiejskie, konwergencja, wynagrodzenie WPROWADZENIE Niwelowanie dysproporcji występujących w przestrzeni geograficznej stanowi obecnie główny cel działań podejmowanych w ramach polityki regionalnej, dlatego też problematyka konwergencji jest jednym z najdynamiczniej rozwijających się obszarów badawczych. Przedmiotem licznych opracowań z tej dziedziny jest najczęściej badanie zbieżności poziomu rozwoju gospodarczego, którego przybliżenie stanowi kategoria PKB per capita. Z badań nad konwergencją regionalną wynika, że w Polsce występuje raczej zjawisko dywergencji, polegające na zwiększaniu się dysproporcji między jednostkami terytorialnymi, będące następstwem dynamicznego rozwoju największych miast (zob. np. Wójcik, 2008; Markowska-Przybyła, 2010; Łaźniewska i in., 2011). Coraz częściej problematyka konwergencji podejmowana jest w odniesieniu do kategorii ekonomicznych związanych z rynkiem pracy. Wyniki badań, których celem była weryfikacja procesu konwergencji wynagrodzeń w Polsce, przeprowadzane najczęściej na poziomie województw, jednoznacznie wskazują na występowanie zjawiska dywergencji (Rokicki, 2007; Rogut i Tokarski, 2007; Misiak i in., 2011; Zieliński, 2011; Rokicki, 2013). W badaniach skupiających uwagę na dochodach mieszkańców obszarów wiejskich stwierdzono, że w niektórych grupach gospodarstw rolnych występuje międzyregionalna dywergencja dochodów z działalności rolniczej (Majchrzak i Smędzik-Ambroży, 2014), a z drugiej strony konwergencja dochodów gospodarstw domowych wiejskich i miejskich (Utzig, 2014). Ważnym aspektem badań dotyczących problematyki obszarów wiejskich jest dokonanie wyboru, czy analizowane zjawiska i procesy będą przedstawiane w relacji miasto wieś, czy też w układzie kontinuum przestrzennego na obszarach wiejskich (między porównywalnymi jednostkami przestrzennymi). Pierwsze ujęcie ukazuje uśredniony obraz obszarów wiejskich, który nie całkiem przystaje do zróżnicowanej rzeczywistości społeczno-gospodarczej. Dopiero drugie ujęcie ukazuje różnorodność obszarów wiejskich (Stanny, 2013). Ze względu na pełnione funkcje i sposób powiązania dr inż. Piotr Adamczyk, Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul. Nowoursynowska 166, Warszawa, Poland, piotr_adamczyk@sggw.pl Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
2 z miastami wyróżnia się co najmniej trzy ich specyficzne typy: obszary podmiejskie, obszary pośrednie i obszary peryferyjne (Rosner, 2010). Obszary wiejskie typu pierwszego charakteryzują się bardzo silnymi związkami z rynkiem dużych miast, a funkcja rolnicza jest w nich wyraźnie zredukowana. Rozwija się działalność gospodarcza prowadzona na wsi, ale na użytek gospodarki miasta (hurtownie, magazyny itp.). Typ pośredni to obszary, na których funkcja rolnicza odgrywa ważną rolę w strukturze gospodarczej, ale łączy się z migracjami wahadłowymi do pracy w mieście. Trzeci typ to obszary o cechach peryferyjnych. Są one stosunkowo słabiej rozwinięte i wykazują mniejszą dynamikę rozwoju. Zwykle są położone z dala od ośrodków miejskich o rozwiniętej strukturze funkcji gospodarczych i z tego powodu ich mieszkańcy w ograniczonym stopniu korzystają z rynków miejskich. Przestrzenne zróżnicowanie obszarów wiejskich jest widoczne również na rynku pracy. Największe zatrudnienie występuje w strefach podmiejskich głównych miast w kraju, gdzie wysoka podaż pracy współwystępuje z dużym popytem na pracę. Z kolei najgorsza sytuacja utrzymuje się na obszarach monofunkcyjnych gospodarczo, których cechą charakterystyczną jest koncentracja bezrobocia jawnego wśród ludności niechłopskiej i bezrobocia ukrytego wśród ludności chłopskiej (Stanny, 2010). Konsekwencją tej sytuacji jest m.in. znaczne zróżnicowanie poziomu wynagrodzeń. Są one najwyższe na obszarach podmiejskich, a najniższe na obszarach peryferyjnych, gdzie podaż pracy znacznie przekracza popyt na nią. Kolejnym istotnym zagadnieniem jest zdefiniowanie obszarów wiejskich. Najczęściej stosuje się kryterium administracyjne, uznając za obszary wiejskie gminy wiejskie oraz wiejską część gmin miejsko-wiejskich. Niekiedy stosowane definicje uwzględniają liczbę ludności w gminie czy też powiązanie funkcjonalne z rolnictwem, co pozwala zaliczyć do obszarów wiejskich również małe miasta. W badaniach dotyczących przestrzennego zróżnicowania obszarów wiejskich wskazane jest prowadzenie analizy w agregacji składającej się z relatywnie małych przestrzennie jednostek, za to możliwie jednorodnych wewnętrznie (Rosner, 2010). Celem opracowania jest określenie, czy na obszarach wiejskich w Polsce ma miejsce proces konwergencji wynagrodzeń realnych. Badanie przeprowadzono na poziomie lokalnym (NTS-4), gdyż wydaje się on najbardziej odpowiedni w analizach dotyczących rynku pracy. Za obszary wiejskie uznano powiaty ziemskie, mając jednak świadomość, że jest to pewne uproszczenie, ponieważ w niektórych przypadkach rolnicza funkcja danego obszaru jest mocno zredukowana. Z badania wyłączono miasta na prawach powiatu. W opracowaniu wykorzystano dane o wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto według powiatów pochodzące z Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego 1. Zakres czasowy pracy obejmuje lata WYBRANE TEORETYCZNE ASPEKTY PROCESU KONWERGENCJI W literaturze ekonomicznej konwergencja najczęściej rozumiana jest jako proces wyrównywania się wartości podstawowych zmiennych makroekonomicznych, takich jak np. PKB per capita, między krajami (regionami) o zróżnicowanych początkowych wartościach tych zmiennych (zob. np. Baumol, 1986; Barro, Sala-i-Martin, 1992). Przedstawiciele koncepcji konwergencji wywodzą swoje poglądy z neoklasycznego modelu wzrostu gospodarczego Solowa. Produkt zależy tu od nakładów kapitału, pracy oraz dostępnej aktualnie technologii, która występuje w roli wskaźnika całkowitej produktywności czynników wytwórczych (Snowdon i in., 1998). Przy danej funkcji produkcji kraje (regiony) z najniższym zasobem kapitału na osobę będą mieć najwyższe produkty krańcowe kapitału. Dodatkowe jednostki kapitału spowodują w tych krajach przyspieszenie procesów wzrostu. Na mocy hipotezy konwergencji między wyjściowym poziomem dochodu na jednego mieszkańca a stopą wzrostu tego dochodu powinien występować ujemny związek, tzn. kraje o niższym dochodzie na mieszkańca powinny wykazywać szybsze tempo wzrostu gospodarczego (Burda i Wyplosz, 2000). Istota koncepcji konwergencji sprowadza się do stwierdzenia, że w kraju (regionie) zacofanym, w którym wartość nakładów kapitału jest niska, dodatkowy nakład przynosi większy efekt w postaci wzrostu produktu na mieszkańca niż w kraju rozwiniętym, o większej wartości nakładów kapitału. Przemieszczanie się kapitału do krajów (regionów) słabiej rozwiniętych powoduje wyrównywanie się 1 Dane nie uwzględniają podmiotów o liczbie pracujących do 9 osób
3 poziomów technicznego uzbrojenia pracy, wydajności pracy, a w konsekwencji również płac. Neoklasyczny model wzrostu gospodarczego zakłada, że postęp techniczny ma charakter egzogeniczny, co oznacza, że nie może mieć wpływu na proces konwergencji, a głównym czynnikiem powodującym występowanie tego zjawiska jest akumulacja kapitału. Pod koniec XX wieku proces konwergencji zaczęto wyjaśniać przez włączenie do rozważań czynnika związanego z charakterem postępu technicznego, w szczególności skupiając uwagę na dyfuzji technologii (hipoteza technologicznej konwergencji). W sytuacji gdy kraje (regiony) różnią się od siebie poziomem technologicznego zaawansowania, o przebiegu procesu konwergencji decyduje nie tylko tempo akumulacji kapitału, ale także powiększanie zasobu wiedzy, co może odbywać się dzięki tworzeniu innowacji lub w wyniku dyfuzji technologii (Misiak i in., 2011). Argumentów przeciwko hipotezie konwergencji dostarczają teoria endogenicznego wzrostu gospodarczego oraz nowa geografia ekonomiczna. W teorii wzrostu endogenicznego wielkość produkcji jest funkcją kapitału rzeczowego i kapitału ludzkiego oraz aktualnego poziomu technologicznego, który ma charakter endogeniczny, gdyż jest kształtowany przez krajowe (regionalne) przedsiębiorstwa i władze. W odróżnieniu od modeli neoklasycznych w modelach wzrostu endogenicznego zakłada się niemalejące krańcowe korzyści z angażowanych czynników wytwórczych. Im większymi zasobami dysponuje kraj (region), tym większa jest jego zdolność do dynamicznego rozwoju, co sprzyja procesowi dywergencji (Churski, 2004; Markowska-Przybyła, 2010). Nowa geografia ekonomiczna wyjaśnia z kolei, w jaki sposób relacje między rosnącymi korzyściami skali, kosztami transportu i mobilnością czynników produkcji mogą kształtować i zmieniać strukturę przestrzenną gospodarki. Występowanie procesu konwergencji lub dywergencji wyjaśnia się przez wzajemne odziaływanie sił aglomeracji i rozproszenia (Fujita i Krugman, 2004). W sytuacji gdy siła sprzyjająca aglomeracji jest większa niż siła powodująca rozproszenie, czyli jeśli korzyści skali są wystarczająco duże w porównaniu z kosztami transportu, produkcja zostanie skoncentrowana i działalność wytwórcza będzie prowadzona tylko tam, przy innych czynnikach stałych, gdzie rynek jest większy. Będzie to powodowało występowanie procesu dywergencji. Dominacja siły sprzyjającej rozproszeniu czynników produkcji będzie skutkowała występowaniem procesu konwergencji. Efekt aglomeracji będzie miał duże znaczenie w przypadku badań procesów konwergencji w ujęciu regionalnym lub lokalnym, gdyż można wówczas zaobserwować efekt konwergencji danego kraju będący konsekwencją regionalnego efektu dywergencji ekonomicznej dużych aglomeracji. Dywergencja wewnątrzregionalna będzie zatem siłą napędową konwergencji danego kraju (Misiak i in., 2011). O występowaniu konwergencji rozumianej jako wyrównywanie się wartości poziomu PKB per capita świadczą: zmniejszanie się z czasem dyspersji PKB per capita między krajami (regionami), wyższa stopa wzrostu gospodarczego w biedniejszych krajach (regionach) niż w bogatszych oraz zmniejszanie się różnic poziomów PKB per capita między gospodarkami (Nowak, 2006). W pierwszym przypadku mówi się o sigma konwergencji, w drugim o absolutnej konwergencji, a w trzecim o stochastycznej konwergencji. W literaturze testowaniu podlegają najczęściej: sigma konwergencja oraz absolutna beta konwergencja. Konwergencja sigma zachodzi, kiedy dyspersja badanego zjawiska między państwami lub regionami zmniejsza się w czasie. Konwergencja beta dotyczy zależności między osiąganą stopą wzrostu PKB per capita a jego wyjściowym poziomem i najczęściej występuje w literaturze w dwóch wariantach: konwergencji bezwarunkowej i warunkowej. Konwergencja bezwarunkowa oznacza, że państwa lub regiony upodabniają się do siebie niezależnie od warunków początkowych. Wynika z niej, że przy założeniu swobody przepływu kapitału i braku barier dyfuzji technologii obszary biedne będą się rozwijały szybciej niż bogate, a stopa wzrostu realnego PKB per capita będzie tym wyższa, im niższy jest początkowy poziom tego wskaźnika (Wójcik, 2008). Konwergencja warunkowa oznacza, że obszary o różnych charakterystykach zbiegają się do różnych długookresowych stanów równowagi, zależnych od wewnętrznych cech gospodarki (Baer-Nawrocka i Markiewicz, 2012). Innym rodzajem konwergencji warunkowej jest konwergencja klubowa. Nawiązuje ona do sytuacji, w której bogatsze gospodarki wykazują zbieżność do wysokiego poziomu dochodów, a biedniejsze do niższego poziomu dochodów. Warunkiem koniecznym zaistnienia tego typu konwergencji jest nie tylko podobieństwo parametrów strukturalnych, ale również warunków początkowych. W efekcie powstają 225
4 grupy krajów (regionów), w ramach których dochodzi do zmniejszenia różnic w poziomie PKB per capita. Pomimo różnic koncepcje te są ze sobą powiązane. Konwergencja sigma nie może zaistnieć bez występowania konwergencji beta. Z drugiej strony dyspersja badanego zjawiska może wzrastać nawet w warunkach występowania konwergencji beta. Inaczej mówiąc, konwergencja beta jest warunkiem koniecznym, ale niewystarczającym do zaistnienia konwergencji sigma, a występowanie sigma konwergencji jest warunkiem wystarczającym, ale niekoniecznym do zaistnienia absolutnej konwergencji beta (Sala-i-Martin, 1996). METODYKA BADAŃ Badanie konwergencji wynagrodzeń realnych na obszarach wiejskich w Polsce zostało przeprowadzone na podstawie danych o poziomie wynagrodzeń w 314 powiatach ziemskich (NTS-4). Wobec braku informacji o wskaźnikach zmiany cen na poziomie powiatów, w celu urealnienia wynagrodzeń nominalnych w badaniu wykorzystano wskaźniki cen odnoszące się do poszczególnych województw. Badane obiekty podzielono na 4 klasy ze względu na poziom wynagrodzeń w 2002 roku oraz dynamikę zmian wynagrodzeń realnych w latach Granice przedziałów określono na podstawie wartości pierwszego kwartyla, mediany oraz trzeciego kwartyla. Do weryfikacji absolutnej konwergencji beta wykorzystano regresję wzrostu wynagrodzenia realnego względem stałej i początkowego poziomu wynagrodzenia. Oszacowano równanie regresji postaci (Próchniak i Rapacki, 2007): 1/t (ln y(t) ln y(0)) = α 0 + α 1 ln y(0) + ε (1) gdzie: y(t) wynagrodzenie realne w roku końcowym, y(0) wynagrodzenie realne w roku początkowym, t liczba okresów. Konwergencja beta występuje, gdy parametr α 1 jest ujemny. Do empirycznej weryfikacji występowania konwergencji sigma najczęściej wykorzystuje się dwie metody. Pierwsza polega na oszacowaniu równania regresji liniowej, w którym zmienną objaśniającą jest czas, a zmienną objaśnianą odchylenie standardowe logarytmu badanej kategorii ekonomicznej. Wyznaczanie trendu liniowego nie jest jednak najlepszą metodą, ponieważ zróżnicowanie badanej zmiennej może zmieniać się nieliniowo, a po drugie metoda ta nie pozwala na odczytanie dokładnej tendencji zmian zróżnicowania badanej kategorii (Próchniak i Rapacki, 2007). W opracowaniu wykorzystano metodę alternatywną, która opiera się na ocenie kierunku zmian odchylenia standardowego logarytmu badanej zmiennej obliczanego według wzoru: n n i ln y ln y (2) t gdzie: y it płaca realna w i-tym podmiocie w okresie t, y t przeciętne wynagrodzenie realne w rozpatrywanej grupie podmiotów w roku t. Zbieżność sigma występuje wtedy, kiedy zróżnicowanie badanej kategorii między gospodarkami (regionami) maleje w czasie. WYNIKI BADAŃ Na początku okresu objętego badaniem, tj. w 2002 roku, najwyższe wynagrodzenia otrzymywali pracownicy świadczący pracę w powiatach znajdujących się w otoczeniu największych miast (takich jak Warszawa, Kraków, Wrocław, Poznań, Szczecin), niektórych miast średniej wielkości (Gorzów Wielkopolski, Opole, Konin, Kielce i Łomża) oraz w pasie przy granicy z Niemcami, a także w powiatach położonych między Trójmiastem a Grudziądzem (rys. 1). Z kolei najniższe wynagrodzenia otrzymywały osoby świadczące pracę na terenie powiatów oddalonych od największych miast. Badanie dynamiki zmian wynagrodzeń realnych wykazało, że najsilniej wzrosły one przede wszystkim w otoczeniu miast średniej wielkości, takich jak Olsztyn, Białystok, Płock, Biała Podlaska, Radom, Chełm, Częstochowa, Legnica i Słupsk (rys. 2). Spośród obszarów podmiejskich największych miast relatywnie dużą dynamikę wzrostu wynagrodzenia realnego odnotowano jedynie w otoczeniu Trójmiasta i Łodzi. Porównanie dynamiki zmian wynagrodzeń z ich poziomem na początku okresu badawczego wskazuje, że na obszarach wiejskich mogło występować zjawisko konwergencji beta. W celu zweryfikowania hipotezy o występowaniu absolutnej konwergencji beta wynagrodzeń na obszarach wiejskich w Polsce oszacowano równanie regresji według wzoru (1). Wyniki estymacji równania opisującego it t 226
5 Rys. 1. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto (zł) według powiatów w Polsce w 2002 r. (z wyłączeniem powiatów grodzkich) Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS (2015). Fig. 1. Average monthly gross wages (PLN) by districts in Poland in 2002 (excluding urban districts) Source: own elaboration based on GUS (2015) data. zależność dynamiki zmian wynagrodzenia realnego od jego początkowego poziomu wskazują na występowanie procesu konwergencji wynagrodzeń, o czym świadczy ujemna wartość współczynnika α 1 (tab. 2). Należy jednak mieć na uwadze, że wartość współczynnika determinacji jest dość niska (wynosi 0,163), co oznacza, że tylko 16,3% zmienności zmiennej objaśnianej zostało wyjaśnione przez zmienną objaśniającą. Tabela 2. Wyniki regresji konwergencji β wynagrodzeń realnych na obszarach wiejskich w Polsce Table 2. Results of β convergence test of real wages in rural areas in Poland Parametr Parameter Współczynnik Coefficient Błąd standardowy Standard error Statystyka t t Statistics Wartość p p-value α 0 0,1824 0,0201 9,0794 1,27E-17 α 1 0,0208 0,0027 7,7893 1,01E-13 R 2 = 0,163 Źródło: obliczenia własne. Source: own calculations
6 Rys. 2. Dynamika zmian wynagrodzeń realnych według powiatów w Polsce (z wyłączeniem powiatów grodzkich) w latach (2002 = 100) Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS (2015). Fig. 2. Changes in real wages by districts in Poland (excluding urban districts) in (2002 = 100) Source: own elaboration based on GUS (2015) data. 0,120 0,118 0,116 0,114 0,112 0,110 0,108 0,106 0,104 0,102 0,100 0,1152 0,1175 0,1179 0,1155 0,1165 0,1163 0,1107 0,1073 0,1073 0,1071 0,1072 0,1073 0, Rys. 3. Konwergencja σ wynagrodzeń realnych na obszarach wiejskich w Polsce w latach Źródło: obliczenia własne. Fig. 3. The σ convergence of real wages in rural areas in Poland in Source: own calculation
7 Występowanie konwergencji beta jest warunkiem koniecznym, ale niewystarczającym do zaistnienia konwergencji sigma. Do testowania konwergencji sigma wykorzystano odchylenie standardowe logarytmu naturalnego wynagrodzenia realnego (2). Stwierdzono, że do 2005 r. odchylenie standardowe zwiększało się, co świadczy o występowaniu procesu dywergencji sigma (rys. 3). W latach można zaobserwować wyraźną konwergencję sigma wynagrodzeń realnych na obszarach wiejskich w Polsce. Po 2009 roku widoczna jest stabilizacja wartości odchylenia, można zatem mówić o braku konwergencji/dywergencji sigma w odniesieniu do wynagrodzeń realnych na poziomie lokalnym. PODSUMOWANIE Konwergencja jest procesem wyrównywania różnic ekonomicznych między jednostkami terytorialnymi, spowodowanym szybszym tempem wzrostu obserwowanym w jednostkach słabszych ekonomicznie. Wśród czynników determinujących proces konwergencji lub dywergencji najczęściej wymienia się: zmienność produktów krańcowych czynników produkcji, charakter postępu technicznego, w tym szybkość jego dyfuzji, mobilność czynników produkcji oraz stan infrastruktury. Z przeprowadzonego badania wynika, że obszary wiejskie różnego typu upodabniają się do siebie pod względem poziomu wynagrodzeń realnych. Dotyczy to zarówno występowania wyższej stopy wzrostu wynagrodzeń w powiatach o relatywnie niskim ich poziomie (konwergencja beta), jak i zmniejszenia dyspersji wynagrodzeń między powiatami (konwergencja sigma). Zwraca uwagę przede wszystkim fakt, że coraz więcej miast pełni rolę ośrodka centralnego o zasięgu regionalnym, co powoduje uruchomienie procesu rozprzestrzeniania się rozwoju w ich bliskim otoczeniu. Ponadto wysoką dynamikę zmian wynagrodzeń realnych zaobserwowano w wielu powiatach we wschodniej części Polski, uznawanej dotąd za obszary peryferyjne, relatywnie słabo rozwinięte. Należy jednak pamiętać, że dane dotyczące poziomu wynagrodzeń nie uwzględniają podmiotów o liczbie pracujących do 9 osób, co w praktyce oznacza pominięcie wielu jednostek gospodarczych. Dlatego też do otrzymanych wyników trzeba podchodzić z pewną ostrożnością. W przeprowadzonym badaniu pominięto miasta na prawach powiatu, nie można zatem wnioskować o występowaniu konwergencji wynagrodzeń w przekroju miasto wieś. Pogłębienie różnic miałoby negatywne skutki społeczne (migracje ludności do obszarów odznaczających się wyższym poziomem wynagrodzeń) i ekonomiczne (ubytek kapitału ludzkiego powodujący spadek konkurencyjności podmiotów gospodarczych). Dlatego też zmniejszenie zróżnicowania poziomu wynagrodzeń między powiatami ziemskimi jest zjawiskiem korzystnym, ale tylko pod warunkiem, że jednocześnie nie narastają dysproporcje w relacji miasto wieś. LITERATURA Baer-Nawrocka, A., Markiewicz, N. (2012). Procesy konwergencji/dywergencji w zakresie wydajności pracy w rolnictwie Unii Europejskiej analiza regionalna. J. Agribus. Rural Dev., 3(25), Barro, R. J., Sala-i-Martin, X. X. (1992). Convergence. J. Polit. Econ., 100(2), Baumol, W. J. (1986). Productivity Growth, Convergence and Welfare. Am. Econ. Rev., 76, Burda, M., Wyplosz, Ch. (2000). Makroekonomia Podręcznik europejski (s ). Warszawa: Wyd. PWE. Churski, P. (2004). Rozwój regionalny w warunkach transformacji gospodarczej i integracji europejskiej. W: S. Ciok, D. Ilnicki (red.), Przekształcenia regionalnych struktur funkcyjno-przestrzennych. Regionalny wymiar integracji europejskiej (t. VIII/1, s ). Wrocław: Wyd. UW. Fujita, M., Krugman, P. (2004). The new economic geography: Past, present and the future, Pap. Reg. Sci., 83, 1, GUS (2015). Bank Danych Lokalnych. Pobrano 10 września 2015 r. z: =indeks. Łaźniewska, E., Górecki, T., Chmielewski, R. (2011). Konwergencja regionalna. Poznań: Wyd. UE. Majchrzak, A., Smędzik-Ambroży, K. (2014). Procesy konwergencji dochodów gospodarstw rolnych w Polsce po 2006 roku. J. Agribus. Rural Dev., 1(31), Markowska-Przybyła, U. (2010). Konwergencja regionalna w Polsce w latach Gosp. Nar., 11 12, Misiak, T., Tokarski, T., Włodarczyk, R. W. (2011). Konwergencja czy dywergencja polskich rynków pracy? Gosp. Nar., 7 8, Nowak, W. (2006). Koncepcje konwergencji w teorii wzrostu gospodarczego. Nierówn. Społ. Wzrost Gosp., 8, Próchniak, M., Rapacki, R. (2007). Konwergencja beta i sigma w krajach postsocjalistycznych w latach Bank Kredyt, 38, 8 9,
8 Rokicki, B. (2013). Ewolucja regionalnego zróżnicowania płac realnych w Polsce. Gosp. Nar., 9, Rosner, A. (2010). Przestrzenne zróżnicowanie poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich a dynamika przemian. W: M. Stanny, M. Drygas (red.), Przestrzenne, społeczno-ekonomiczne zróżnicowanie obszarów wiejskich w Polsce (s ). Warszawa: Wyd. IRWiR PAN. Sala-i-Martin, X. X. (1996). Regional cohesion: Evidence and theories of regional growth and convergence. Eur. Econ. Rev., 40, Snowdon, B., Vane, H., Wynarczyk, P. (1998). Współczesne nurty teorii makroekonomii. Warszawa: Wyd. Nauk. PWN. Stanny, M. (2010). Ludność i jej aktywność zawodowa tendencje zmian na obszarach wiejskich. W: M. Stanny, M. Drygas (red.), Przestrzenne, społeczno-ekonomiczne zróżnicowanie obszarów wiejskich w Polsce (s ). Warszawa: Wyd. IRWiR PAN. Stanny, M. (2013). Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju obszarów wiejskich w Polsce. Warszawa: Wyd. IRWiR PAN. Utzig, M. (2014). Konwergencja dochodowa ludności wiejskiej i miejskiej w Polsce. Rocz. Nauk. Ekon. Roln. Rozw. Obsz. Wiej., 101, 4, Wójcik, P. (2008). Dywergencja czy konwergencja: dynamika rozwoju polskich regionów. Stud. Reg. Lok., 2(32), Zieliński, K. (2011). Regionalne zróżnicowanie płac w Polsce kierunki zmian. Zesz. Nauk. UE Krak., 863, CONVERGENCE OF REAL WAGES IN RURAL AREAS IN POLAND Summary. The article concerns the spatial diversity of rural areas. The aim of the article is to evaluate whether the process of convergence of real wages in rural areas in Poland can be observed. The author focuses on two concepts of convergence: absolute (unconditional) beta convergence and sigma convergence. The analysis regards rural districts at NUTS-4 level for It was stated that rural areas in Poland became similar (converge) in terms of real wages what can help reducing the differences in living standard of inhabitants. An estimated regression function confirms the existence of absolute beta convergence process. The growth rate of real wages was relatively higher in the districts with lower initial level. Moreover, the research carried out by the author indicates a decreasing dispersion of wages among rural districts. It shows the existence of sigma convergence process. Key words: rural areas, convergence, real wages Zaakceptowano do druku Accepted for print:
Wewnątrzregionalne zróżnicowanie płac w Polsce
Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej nr 112, 2015: 5 14 Piotr Adamczyk Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej Szkoła Główna Gospodarstwa
Mieczysław Kowerski. Program Polska-Białoruś-Ukraina narzędziem konwergencji gospodarczej województwa lubelskiego
Mieczysław Kowerski Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu Program Polska-Białoruś-Ukraina narzędziem konwergencji gospodarczej województwa lubelskiego The Cross-border Cooperation Programme
WYRÓWNYWANIE POZIOMU ROZWOJU POLSKI I UNII EUROPEJSKIEJ
dr Barbara Ptaszyńska Wyższa Szkoła Bankowa w Poznaniu WYRÓWNYWANIE POZIOMU ROZWOJU POLSKI I UNII EUROPEJSKIEJ Wprowadzenie Podstawowym celem wspólnoty europejskiej jest wyrównanie poziomu rozwoju poszczególnych
WPŁYW TRÓJSEKTOROWEJ STRUKTURY OSÓB PRACUJĄCYCH NA REGIONALNE ZRÓŻNICOWANIE PKB NA MIESZKAŃCA W POLSCE
Wpływ trójsektorowej STOWARZYSZENIE struktury EKONOMISTÓW osób pracujących na ROLNICTWA regionalne zróżnicowanie I AGROBIZNESU poziomu... Roczniki Naukowe tom XV zeszyt 4 11 Piotr Adamczyk Szkoła Główna
Analiza wydajności pracy w rolnictwie zachodniopomorskim
Jacek Batóg Barbara Batóg Uniwersytet Szczeciński Analiza wydajności pracy w rolnictwie zachodniopomorskim Znaczenie poziomu i dynamiki wydajności pracy odgrywa znaczącą rolę w kształtowaniu wzrostu gospodarczego
Konwergencja i nierówności na świecie. Modele neoklasyczne czy Ak? Zaawansowana makroekonomia Dr hab. Joanna Siwińska-Gorzelak
Konwergencja i nierówności na świecie. Modele neoklasyczne czy Ak? Zaawansowana makroekonomia Dr hab. Joanna Siwińska-Gorzelak Na ostatnich zajęciach poznaliśmy model pokazujący znaczenie wydatków i podatków
DYNAMIKA ZMIAN PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO A ZMIANY W ZATRUDNIENIU NA REGIONALNYM RYNKU PRACY
STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU Roczniki Naukowe tom XIV zeszyt 1 11 Piotr Adamczyk Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie DYNAMIKA ZMIAN PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO A ZMIANY
Globalizacja a nierówności
Wykład 11 Globalizacja a nierówności Plan wykładu 1. Wpływ nierówności na wzrost 2. Ewolucja nierówności 3. Efekty globalizacji 4. Nierówności a kryzys i powolne ożywienie 1 1. Wpływ nierówności na wzrost
Ekonomia rozwoju Konwergencja
Ekonomia rozwoju Konwergencja Joanna Tyrowicz Wydzial Nauk Ekonomicznych UW 8/11/2011 Joanna Tyrowicz (WNE UW, IE NBP) W2. Konwergencja 8/11/2011 1 / 13 Wprowadzenie Mała opowieść - na przypomnienie Rysunek:
ROZDZIAŁ 7 WPŁYW SZOKÓW GOSPODARCZYCH NA RYNEK PRACY W STREFIE EURO
Samer Masri ROZDZIAŁ 7 WPŁYW SZOKÓW GOSPODARCZYCH NA RYNEK PRACY W STREFIE EURO Najbardziej rewolucyjnym aspektem ogólnej teorii Keynesa 1 było jego jasne i niedwuznaczne przesłanie, że w odniesieniu do
Ekonometryczna analiza popytu na wodę
Jacek Batóg Uniwersytet Szczeciński Ekonometryczna analiza popytu na wodę Jednym z czynników niezbędnych dla funkcjonowania gospodarstw domowych oraz realizacji wielu procesów technologicznych jest woda.
Journal of Agribusiness and Rural Development
Journal of Agribusiness and Rural Development www.jard.edu.pl tłumaczenie OCENA TENDENCJI W KSZTAŁTOWANIU SIĘ DOCHODÓW GOSPODARSTW ROLNYCH W POLSCE W REGIONACH FADN PO INTEGRACJI Z UE Agnieszka Brelik
ANALIZA PORÓWNAWCZA KONIUNKTURY GOSPODARKI WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO I GOSPODARKI POLSKI
Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISSN 2083-8611 Nr 264 2016 Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach Wydział Zarządzania Katedra Ekonometrii jozef.biolik@ue.katowice.pl
Jak zmienia się polska wieś? Co pokazują badania?
https://www. Jak zmienia się polska wieś? Co pokazują badania? Autor: Beata Kozłowska Data: 14 października 2016 Jakie czynniki mają największy wpływ na to, jak zmienia się polska wieś? Naukowcy stwierdzili,
7. Zastosowanie wybranych modeli nieliniowych w badaniach ekonomicznych. 14. Decyzje produkcyjne i cenowe na rynku konkurencji doskonałej i monopolu
Zagadnienia na egzamin magisterski na kierunku Ekonomia 1. Znaczenie wnioskowania statystycznego w weryfikacji hipotez 2. Organizacja doboru próby do badań 3. Rozkłady zmiennej losowej 4. Zasady analizy
Plan wykładu. Dlaczego wzrost gospodarczy? Model wzrostu Harroda-Domara.
Plan wykładu Dlaczego wzrost gospodarczy? Model wzrostu Harroda-Domara. Model wzrostu Solowa. Krytyka podejścia klasycznego wstęp do endogenicznych podstaw wzrostu gospodarczego. Potrzeba analizy wzrostu
Regionalne zróżnicowanie konsumpcji i dochodów gospodarstw domowych w Polsce REGIONAL DIVERSITY OF CONSUMPTION AND INCOMES OF HOUSEHOLDS IN POLAND
Regionalne Stowarzyszenie zróżnicowanie Ekonomistów konsumpcji i dochodów Rolnictwa gospodarstw i Agrobiznesu domowych w Polsce Roczniki Naukowe tom XV zeszyt 2 361 Monika Utzig Szkoła Główna Gospodarstwa
Małgorzata Markowska, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu KONWERGENCJA INNOWACYJNOŚCI W STOLICACH EUROPEJSKICH
Małgorzata Markowska, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu KONWERGENCJA INNOWACYJNOŚCI W STOLICACH EUROPEJSKICH Cel Ocena tempa zmian poziomu innowacyjności w wybranych stolicach UE w porównaniu z ich
Wzrost i rozwój gospodarczy. Edyta Ropuszyńska-Surma
Wzrost i rozwój gospodarczy Edyta Ropuszyńska-Surma Zagadnienia Wzrost gospodarczy i stopa wzrostu gospodarczego. Teorie wzrostu gospodarczego. Granice wzrostu. Modele wzrostu. Wzrost gospodarczy i polityka
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO ANALIZA ZBIEŻNOŚCI STRUKTUR ZATRUDNIENIA W WYBRANYCH KRAJACH WYSOKOROZWINIĘTYCH
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 32 PRACE KATEDRY EKONOMETRII I STATYSTYKI NR 11 21 BARBARA BATÓG JACEK BATÓG Uniwersytet Szczeciński Katedra Ekonometrii i Statystyki ANALIZA ZBIEŻNOŚCI STRUKTUR
Dochody i wydatki sektora finansów publicznych w województwie podkarpackim
Dochody i wydatki sektora finansów publicznych w województwie podkarpackim Rzeszów, Październik 2013 I. DOCHODY 1 A: Podsektor centralny 1) obecnie województwo przekazuje dochód do sektora finansów publicznych
Journal of Agribusiness and Rural Development
pissn 1899-5241 eissn 1899-5772 Journal of Agribusiness and Rural Development www.jard.edu.pl 3(25) 2012, 13-23 PROCESY KONWERGENCJI/DYWERGENCJI W ZAKRESIE WYDAJNOŚCI PRACY W ROLNICTWIE UNII EUROPEJSKIEJ
KLASYFIKACJA KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ A SZYBKOŚĆ ICH KONWERGENCJI DOCHODOWEJ
Barbara Batóg, Jacek Batóg Uniwersytet Szczeciński KLASYFIKACJA KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ A SZYBKOŚĆ ICH KONWERGENCJI DOCHODOWEJ Wstęp Zjawisko wyrównywania się poziomów dochodów w poszczególnych krajach
Ubóstwo ekonomiczne w Polsce w 2014 r. (na podstawie badania budżetów gospodarstw domowych)
015 GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Opracowanie sygnalne Warszawa, 9.06.2015 r. Ubóstwo ekonomiczne w Polsce w 2014 r. (na podstawie badania budżetów gospodarstw domowych) Jaki był zasięg ubóstwa ekonomicznego
Teoretyczne podstawy analizy indeksowej klasyfikacja indeksów, konstrukcja, zastosowanie
Teoretyczne podstawy analizy indeksowej klasyfikacja indeksów, konstrukcja, zastosowanie Szkolenie dla pracowników Urzędu Statystycznego nt. Wybrane metody statystyczne w analizach makroekonomicznych dr
ANALIZA PORÓWNAWCZA KONIUNKTURY WOJEWÓDZTW POLSKI W LATACH
Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISSN 2083-8611 Nr 318 2017 Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach Wydział Zarządzania Katedra Ekonometrii jozef.biolik@ue.katowice.pl
Krzywoliniowy świat satysfakcji. Krzysztof Zagórski
Krzywoliniowy świat satysfakcji Krzysztof Zagórski Ekonomiści wiedzą, że świat jest krzywoliniowy. Fizycy wiedzieli to pierwsi. Socjologowie dowiedzieli się tego znacznie później. A geografowie? Rysunek
ZESTAW 5 FUNKCJA PRODUKCJI. MODEL SOLOWA (Z ROZSZERZENIAMI)
ZESTAW 5 FUNKCJA PRODUKCJI. MODEL SOLOWA (Z ROZSZERZENIAMI) Zadanie 5.1 Dla podanych funkcji produkcji sprawdź, czy spełniają one warunki stawiane neoklasycznym funkcjom produkcji. Jeśli tak, zapisz je
ROZDZIAŁ 12 DETERMINANTY POPYTU NA PRACĘ W POLSCE W UJĘCIU REGIONALNYM
Aleksandra Rogut ROZDZIAŁ 12 DETERMINANTY POPYTU NA PRACĘ W POLSCE W UJĘCIU REGIONALNYM Wprowadzenie Celem opracowania jest analiza regionalnego zróżnicowania popytu na pracę w Polsce w latach 1995-2001
Dr Adam Wasilewski Dr Marcin Gospodarowicz Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy.
Dr Adam Wasilewski Dr Marcin Gospodarowicz Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy Józefów, 2014 Cel Podstawy teoretyczne i metodyka badań Wyniki badań Podsumowanie
Rynek pracy województwa pomorskiego na wsi i w mieście przemiany, zróżnicowania, wyzwania. Gdańsk, 3 listopada 2011 r.
Rynek pracy województwa pomorskiego na wsi i w mieście przemiany, zróżnicowania, wyzwania Gdańsk, 3 listopada 2011 r. Ludność zamieszkała na wsi w województwie pomorskim w latach 2009-2010 31.12.2009 r.
dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW
Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Model klasyczny podstawowe założenia W modelu klasycznym wielkość PKB jest określana przez stronę podażową. Mamy 2 czynniki
Analiza popytu na wodę miejskich gospodarstw domowych w Polsce w latach
Jacek Batóg Katarzyna Wawrzyniak Uniwersytet Szczeciński Analiza popytu na wodę miejskich gospodarstw domowych w Polsce w latach 1997-2003 Wstęp Racjonalne gospodarowanie istniejącymi zasobami wody oraz
ROZDZIAŁ 13 EKONOMICZNE ZRÓŻNICOWANIE REGIONÓW POLSKI
Iwona Salejko-Szyszczak ROZDZIAŁ 13 EKONOMICZNE ZRÓŻNICOWANIE REGIONÓW POLSKI Wprowadzenie Regiony każdego kraju, a więc także Polski, cechują różne sytuacje gospodarcze i różny poziom rozwoju ekonomicznego.
Estymacja parametrów modeli liniowych oraz ocena jakości dopasowania modeli do danych empirycznych
Estymacja parametrów modeli liniowych oraz ocena jakości dopasowania modeli do danych empirycznych 3.1. Estymacja parametrów i ocena dopasowania modeli z jedną zmienną 23. Właściciel komisu w celu zbadania
Wykład 18: Efekt przestrzelenia. Efekt Balassy-Samuelsona. Gabriela Grotkowska
Międzynarodowe Stosunki Ekonomiczne Makroekonomia gospodarki otwartej i finanse międzynarodowe Wykład 18: Efekt przestrzelenia. Efekt Balassy-Samuelsona Gabriela Grotkowska Plan wykładu Kurs walutowy miedzy
Analiza i prognoza wydatków majątkowych JST województw Polski Zachodniej w latach
Jacek Batóg Uniwersytet Szczeciński Analiza i prognoza wydatków majątkowych JST województw Polski Zachodniej w latach 1999-2020 Wprowadzenie Wpływ nakładów ponoszonych na inwestycje rzeczowe i kapitałowe
ISBN (wersja drukowana) ISBN (ebook)
Sylwia Roszkowska Katedra Makroekonomii, Instytut Ekonomii Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Uniwersytet Łódzki 90-214 Łódź, ul. Rewolucji 1905 r., nr 41/43 RECENZENT Marek Bednarski PROJEKT OKŁADKI Barbara
MAKROEKONOMIA 2. Wykład 9. Dlaczego jedne kraje są bogate, a inne biedne? Model Solowa, wersja prosta. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak
MAKROEKONOMIA 2 Wykład 9. Dlaczego jedne kraje są bogate, a inne biedne? Model Solowa, wersja prosta Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak 2 Plan wykładu Funkcja produkcji - własności. Model Solowa
WYNIKI BADAŃ WARTOŚCIOWANIA PROCESU OBSŁUGI TECHNICZNEJ CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH O RÓŻNYM POZIOMIE WYKORZYSTANIA
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2009 Zenon Grześ Instytut Inżynierii Rolniczej Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu WYNIKI BADAŃ WARTOŚCIOWANIA PROCESU OBSŁUGI TECHNICZNEJ CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH O RÓŻNYM
EKONOMIA II stopień ogólnoakademicki niestacjonarne wszystkie Katedra Strategii Gospodarczych dr Helena Baraniecka. podstawowy. obowiązkowy polski
KARTA MODUŁU / KARTA PRZEDMIOTU Kod modułu Z-EKON2-008 Nazwa modułu Makroekonomia II Nazwa modułu w języku angielskim Macroeconomics II Obowiązuje od roku akademickiego 2012/2013 A. USYTUOWANIE MODUŁU
Wpływ polityki spójności na realną konwergencję wewnątrzregionalną w Polsce w latach
Wpływ polityki spójności na realną konwergencję wewnątrzregionalną w Polsce w latach 2007-2013 Emilia Modranka Seminarium EUROREG 17 maja 2018 r. Łódź, 22.01.2017 Zakres tematyczny Założenia teoretyczne
MAKROEKONOMIA 2. Wykład 11. Poza modelem Solowa. dr Dagmara Mycielska dr hab. Joanna Siwińska - Gorzelak
MAKROEKONOMIA 2 Wykład 11. Poza modelem Solowa dr Dagmara Mycielska dr hab. Joanna Siwińska - Gorzelak 2 Plan wykładu Rozszerzenia NEOKLASYCZNEGO modelu Solowa (oparte na neoklasycznej funkcji produkcji)
Analiza współzależności zjawisk
Analiza współzależności zjawisk Informacje ogólne Jednostki tworzące zbiorowość statystyczną charakteryzowane są zazwyczaj za pomocą wielu cech zmiennych, które nierzadko pozostają ze sobą w pewnym związku.
Wybrane zmiany demograficzne w kontekście rozwoju gmin wiejskich województwa mazowieckiego
DOI: 10.18276/sip.2015.40/1-22 studia i prace wydziału nauk ekonomicznych i zarządzania nr 40, t. 1 Agnieszka Wojewódzka-Wiewiórska * Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Wybrane zmiany demograficzne
Tendencje w poziomie i zróżnicowaniu wynagrodzeń w Polsce po przystąpieniu do Unii Europejskiej
Piotr Adamczyk Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej SGGW Tendencje w poziomie i zróżnicowaniu wynagrodzeń w Polsce po przystąpieniu do Unii Europejskiej Wstęp Do opinii publicznej coraz częściej docierają
Zbiór zadań Makroekonomia II ćwiczenia
Zbiór zadań Makroekonomia II ćwiczenia ZESTAW 5 MODEL SOLOWA Zadanie 5.1 Dla podanych funkcji produkcji sprawdź, czy spełniają one warunki stawiane neoklasycznym funkcjom produkcji. Jeśli tak, zapisz je
W 2018 roku zarobki w Polsce pójdą w górę
W 2018 roku zarobki w Polsce pójdą w górę data aktualizacji: 2017.12.29 Według szacunków Unii Europejskiej w 2018 roku Polska odnotuje jeden z najwyższych wzrostów gospodarczych w Unii Europejskiej. Wzrost
ZASTOSOWANIE REGRESJI PANELOWEJ DLA OCENY PRODUKTYWNOŚCI I DOCHODOWOŚCI W ROLNICTWIE KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ PO 2005 R.
ZASTOSOWANIE REGRESJI PANELOWEJ DLA OCENY PRODUKTYWNOŚCI I DOCHODOWOŚCI W ROLNICTWIE KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ PO 2005 R. 1 grudnia 2016, SGGW Teoria i praktyka produkcji w gospodarce żywnościowej prof.
Wzrost gospodarczy definicje
Wzrost gospodarczy Wzrost gospodarczy definicje Przez wzrost gospodarczy rozumiemy proces powiększania podstawowych wielkości makroekonomicznych w gospodarce, a w szczególności proces powiększania produkcji
Statystyka w pracy badawczej nauczyciela Wykład 4: Analiza współzależności. dr inż. Walery Susłow walery.suslow@ie.tu.koszalin.pl
Statystyka w pracy badawczej nauczyciela Wykład 4: Analiza współzależności dr inż. Walery Susłow walery.suslow@ie.tu.koszalin.pl Statystyczna teoria korelacji i regresji (1) Jest to dział statystyki zajmujący
Journal of Agribusiness and Rural Development
pissn 1899-5241 eissn 1899-5772 Journal of Agribusiness and Rural Development www.jard.edu.pl 2(32) 2014, 79-86 DOSTĘPNOŚĆ DO AMBULATORYJNEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ NA WSI W POLSCE. UJĘCIE PRZESTRZENNO-CZASOWE
PRACE NAUKOWE UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO WE WROCŁAWIU RESEARCH PAPERS OF WROCŁAW UNIVERSITY OF ECONOMICS nr
PRACE NAUKOWE UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO WE WROCŁAWIU RESEARCH PAPERS OF WROCŁAW UNIVERSITY OF ECONOMICS nr 416 2016 Współczesne problemy ekonomiczne. ISSN 1899-3192 Rozwój zrównoważony w wymiarze globalnym
GOSPODARKA POLSKI TRANSFORMAaA MODERNIZACJA DROGA DO SPÓJNOŚCI SPOŁECZNO-EKONOMICZNEJ
GOSPODARKA POLSKI 19 9 0-2 0 11 TRANSFORMAaA MODERNIZACJA DROGA DO SPÓJNOŚCI SPOŁECZNO-EKONOMICZNEJ WYDAWNICTWO NAUKOWE PWN WARSZAWA 2012 Wstęp ROZDZIAŁ 1. Modernizacja technologiczna, potencjał społeczny
Ekonomia 1 sem. TM ns oraz 2 sem. TiL ns wykład 06. dr Adam Salomon
1 sem. TM ns oraz 2 sem. TiL ns wykład 06 dr Adam Salomon : ZATRUDNIENIE I BEZROBOCIE 2 Podaż pracy Podaż pracy jest określona przez decyzje poszczególnych pracowników, dotyczące ilości czasu, który chcą
Makroekonomia II Rynek pracy
Makroekonomia II Rynek pracy D R A D A M C Z E R N I A K S Z K O Ł A G Ł Ó W N A H A N D L O W A W W A R S Z A W I E K A T E D R A E K O N O M I I I I 2 RÓŻNE TYPY BEZROBOCIA Bezrobocie przymusowe To liczba
Journal of Agribusiness and Rural Development
ISSN 1899-5772 Journal of Agribusiness and Rural Development www.jard.edu.pl 1(15) 2010, 121-129 DZIERŻAWA JAKO INSTRUMENT MOBILNOŚCI GRUNTÓW Bożena Tańska-Hus Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Abstrakt.
Zmiany w działalności innowacyjnej przedsiębiorstw w województwie kujawsko-pomorskim w okresie światowego kryzysu ekonomicznego
Barometr Regionalny Nr 4(26) 2011 Zmiany w działalności innowacyjnej przedsiębiorstw w województwie kujawsko-pomorskim w okresie światowego kryzysu ekonomicznego Maria Kola-Bezka Uniwersytet Mikołaja Kopernika
Konwergencja w Polsce i w Europie
Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Konwergencja w Polsce i w Europie Ewa Kusideł Wykład dla EUROREG 30.04.2015 r. Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny Plan prezentacji 1. Definicje konwergencji: beta- vs sigma-konwergencja,
Raport z cen korepetycji w Polsce 2016/2017. Na podstawie cen z serwisu e-korepetycje.net
Raport z cen korepetycji w Polsce 2016/2017 Na podstawie cen z serwisu e-korepetycje.net Spis treści WSTĘP... 3 ZAŁOŻENIA DO RAPORTU... 3 ANALIZA WOJEWÓDZTW... 3 Województwo dolnośląskie... 5 Województwo
SPÓJNOŚĆ EKONOMICZNA REGIONÓW POLSKI PRZED I PO PRZYSTĄPIENIU DO UNII EUROPEJSKIEJ
Agnieszka Wałęga Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie SPÓJNOŚĆ EKONOMICZNA REGIONÓW POLSKI PRZED I PO PRZYSTĄPIENIU DO UNII EUROPEJSKIEJ Wprowadzenie Spójność kraju, czyli stopień zróżnicowania tworzących
Ocena spójności terytorialnej pod względem społecznym i gospodarczym gmin w Polsce
Ocena spójności terytorialnej pod względem społecznym i gospodarczym gmin w Polsce dr hab. Marcin Gospodarowicz Konferencja IERiGŻ-PIB Konkurencyjność gospodarki w kontekście działań polityki społecznej
Kobiety w zachodniopomorskim - aspekt demograficzny
Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Kobiety w zachodniopomorskim - aspekt demograficzny Szczecin 2012 Obserwatorium Integracji Społecznej, Projekt
PB II Dyfuzja innowacji w sieciach przedsiębiorstw, procesy, struktury, formalizacja, uwarunkowania poprawiające zdolność do wprowadzania innowacji
PB II Dyfuzja innowacji w sieciach przedsiębiorstw, procesy, struktury, formalizacja, uwarunkowania poprawiające zdolność do wprowadzania innowacji Arkadiusz Borowiec Instytut Inżynierii Zarządzania Politechnika
na podstawie opracowania źródłowego pt.:
INFORMACJA O DOCHODACH I WYDATKACH SEKTORA FINASÓW PUBLICZNYCH WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO W LATACH 2004-2011 ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM WYDATKÓW STRUKTURALNYCH na podstawie opracowania źródłowego
URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, Warszawa PRODUKT KRAJOWY BRUTTO W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W LATACH
URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, 02-134 Warszawa Informacja sygnalna Data opracowania 20.12.2017 r. Kontakt: e-mail: sekretariatuswaw@stat.gov.pl tel. 22 464 23 15 faks 22 846 76 67 Internet:
PYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA. CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe
PYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe 1. Cele i przydatność ujęcia modelowego w ekonomii 2.
ROZDZIAŁ 8 SYTUACJA GOSPODARSTW DOMOWYCH W POLSCE W OKRESIE TRANSFORMACJI
Krystyna Hanusik Urszula Łangowska-Szczęśniak ROZDZIAŁ 8 SYTUACJA GOSPODARSTW DOMOWYCH W POLSCE W OKRESIE TRANSFORMACJI 1. Wprowadzenie Transformacja systemu społeczno-ekonomicznego w Polsce spowodowała
Konwergencja i nierówności na świecie. Zaawansowana makroekonomia Dr hab. Joanna Siwińska-Gorzelak
Konwergencja i nierówności na świecie. Zaawansowana makroekonomia Dr hab. Joanna Siwińska-Gorzelak Na ostatnich zajęciach poznaliśmy model pokazujący znaczenie wydatków i podatków rządu Włącznie wydatków
MAKROEKONOMIA 2. Wykład 1. Model AD/AS - powtórzenie. Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak
MAKROEKONOMIA 2 Wykład 1. Model AD/AS - powtórzenie Dagmara Mycielska Joanna Siwińska - Gorzelak Plan wykładu 1. Krótkookresowe wahania koniunktury Dynamiczny model zagregowanego popytu i podaży: skutki
Wzorce konwergencji regionalnej w Polsce
Autoreferat rozprawy doktorskiej Piotr Wójcik Wydział Nauk Ekonomicznych, Uniwersytet Warszawski 1 października 2008 r. Definicje i metodologia Celem rozprawy jest analiza procesu konwergencji regionalnej
Ekonomia rozwoju wykład 11 Wzrost ludnościowy i jego powiązanie z rozwojem. dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I
Ekonomia rozwoju wykład 11 Wzrost ludnościowy i jego powiązanie z rozwojem gospodarczym. dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I Plan wykładu Powiązanie rozwoju gospodarczego i zmian w poziomie ludności
Adaptacyjność gospodarki polskiej do szoków makroekonomicznych panelowa analiza SVECM
Adaptacyjność gospodarki polskiej do szoków makroekonomicznych panelowa analiza SVECM Piotr Lewandowski Instytut Badań Strukturalnych VII 2008 Wyzwania badawcze Gospodarki krajów naszego regionu od drugiej
ANALIZA DYNAMIKI DOCHODU KRAJOWEGO BRUTTO
ANALIZA DYNAMIKI DOCHODU KRAJOWEGO BRUTTO Wprowadzenie Zmienność koniunktury gospodarczej jest kształtowana przez wiele różnych czynników ekonomicznych i pozaekonomicznych. Znajomość zmienności poszczególnych
BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI
14 BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI 14.1 WSTĘP Ogólne wymagania prawne dotyczące przy pracy określają m.in. przepisy
Makroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej
Makroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego PKB jako miara dobrobytu Produkcja w gospodarce Mierzyć już umiemy,
Raport z cen korepetycji w Polsce Na podstawie cen z serwisu e-korepetycje.net
Raport z cen korepetycji w Polsce 2016 Na podstawie cen z serwisu e-korepetycje.net Spis treści WSTĘP... 3 ZAŁOŻENIA DO RAPORTU... 3 ANALIZA WOJEWÓDZTW... 3 Województwo dolnośląskie... 6 Województwo kujawsko-pomorskie...
Analiza porównawcza dochodów mieszkańców w zależności od poziomu rozwoju gmin województwa mazowieckiego
Agnieszka Wojewódzka Katedra Polityki Agrarnej i Marketingu Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Analiza porównawcza dochodów mieszkańców w zależności od poziomu rozwoju gmin województwa mazowieckiego
Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS
Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego NATURALNA STOPA BEZROBOCIA Naturalna stopa bezrobocia Ponieważ
Tendencje i zróżnicowanie zatrudnienia w polskim rolnictwie według regionów i typów gospodarstw rolnych Tendencies and diversity of employment in
Rolnictwo i obszary wiejskie Polski i Bułgarii we Wspólnej Polityce Rolnej 2014-2020 i po roku 2020 Tendencje i zróżnicowanie zatrudnienia w polskim rolnictwie według regionów i typów gospodarstw rolnych
Ewolucja poziomu zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw
Biuletyn Obserwatorium Regionalnych Rynków Pracy KPP Numer 4 Ewolucja poziomu zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw Czerwiec był piątym kolejnym miesiącem, w którym mieliśmy do czynienia ze spadkiem
Konwergencja dochodowa ludności wiejskiej i miejskiej w Polsce. Monika Utzig
144 Monika Utzig ROCZNIKI Naukowe ekonomii ROLNICtwa i rozwoju obszarów wiejskich, T. 101, z. 4, 2014 Konwergencja dochodowa ludności wiejskiej i miejskiej w Polsce Monika Utzig Katedra Ekonomii i Polityki
STABILNOŚĆ I KOMPLIKOWANIE SIĘ STRUKTUR REGIONALNYCH
Ewa Małuszyńska Katedra Europeistyki Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu STABILNOŚĆ I KOMPLIKOWANIE SIĘ STRUKTUR REGIONALNYCH WYZWANIA DLA SPÓJNOŚCI EUROPY WROCŁAW 2016 1. zmiany stopnia dywersyfikacji
Wynagrodzenia w sektorze publicznym w 2011 roku
Wynagrodzenia w sektorze publicznym w 2011 roku Już po raz dziewiąty mamy przyjemność przedstawić Państwu podsumowanie Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń (OBW). W 2011 roku uczestniczyło w nim ponad sto
Statystyka opisowa. Wykład V. Regresja liniowa wieloraka
Statystyka opisowa. Wykład V. e-mail:e.kozlovski@pollub.pl Spis treści 1 Prosta regresji cechy Y względem cech X 1,..., X k. 2 3 Wyznaczamy zależność cechy Y od cech X 1, X 2,..., X k postaci Y = α 0 +
PRACE NAUKOWE UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO WE WROCŁAWIU RESEARCH PAPERS OF WROCŁAW UNIVERSITY OF ECONOMICS
PRACE NAUKOWE UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO WE WROCŁAWIU RESEARCH PAPERS OF WROCŁAW UNIVERSITY OF ECONOMICS nr 466 2017 Wyzwania dla spójności Europy gospodarka, zrównoważony rozwój, konkurencyjność ISSN
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Katowicach
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Katowicach Notatka informacyjna PRODUKT KRAJOWY BRUTTO RACHUNKI REGIONALNE W 2008 R. 1 PRODUKT KRAJOWY BRUTTO W 2008 roku wartość wytworzonego produktu krajowego
K wartość kapitału zaangażowanego w proces produkcji, w tys. jp.
Sprawdzian 2. Zadanie 1. Za pomocą KMNK oszacowano następującą funkcję produkcji: Gdzie: P wartość produkcji, w tys. jp (jednostek pieniężnych) K wartość kapitału zaangażowanego w proces produkcji, w tys.
Bardzo dobra Dobra Dostateczna Dopuszczająca
ELEMENTY EKONOMII PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Klasa: I TE Liczba godzin w tygodniu: 3 godziny Numer programu: 341[02]/L-S/MEN/Improve/1999 Prowadzący: T.Kożak- Siara I Ekonomia jako nauka o gospodarowaniu
WIELKOŚĆ I STRUKTURA DEPOZYTÓW BANKOWYCH ROLNIKÓW INDYWIDUALNYCH W POLSCE A KONIUNKTURA GOSPODARCZA
Wielkość i struktura STOWARZYSZENIE depozytów bankowych EKONOMISTÓW rolników indywidualnych ROLNICTWA w I Polsce AGROBIZNESU a koniunktura... Roczniki Naukowe tom XVI zeszyt 3 299 Monika Utzig Szkoła Główna
Dr Łukasz Goczek. Uniwersytet Warszawski
Dr Łukasz Goczek Uniwersytet Warszawski Wykłady do końca: Niezależność polityki pieniężnej w długim okresie 2 wykłady Wzrost długookresowy w gospodarce otwartej 2 wykłady Egzamin 12.06.2013, godz. 17 sala
Journal of Agribusiness and Rural Development
pissn 1899-5241 eissn 1899-5772 Journal of Agribusiness and Rural Development www.jard.edu.pl 1(31) 2014, 89-98 PROCESY KONWERGENCJI DOCHODÓW GOSPODARSTW ROLNYCH W POLSCE PO 2006 ROKU Adam Majchrzak, Katarzyna
Wybrane zróżnicowania społeczno-gospodarcze i przestrzenne a inteligentny rozwój obszarów wiejskich
Temat II: Polaryzacja społeczna a stabilność ekonomiczna w procesach rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich Zadanie 4203: Przemiany gospodarki wiejskiej a programowanie polityki wobec wsi i rolnictwa Wybrane
Podstawy gospodarki przestrzennej kluczowe zagadnienia
1. Jak należy definiować przestrzeń? 2. Cechy przestrzeni 3. Przedmiot badań gospodarki przestrzennej 4. Omów (cztery) podstawowe przyczyny zróżnicowań przestrzennych gospodarki 1 1. Jaka była i czego
Czy oszczędności krajowe będą w stanie finansować długoterminowy wzrost gospodarczy w Polsce?
Czy oszczędności krajowe będą w stanie finansować długoterminowy wzrost gospodarczy w Polsce? Rafał Antczak Członek Zarządu Deloitte Consulting S.A. Europejski Kongres Finansowy Sopot, 23 czerwca 2015
ANALIZA DOCHODÓW I WYDATKÓW GOSPODARSTW DOMOWYCH OSÓB PRACUJĄCYCH NA WŁASNY RACHUNEK W POLSCE W LATACH 2002-2007
ZESZYTY NAUKOWE INSTYTUTU EKONOMII I ZARZĄDZANIA Agnieszka STARCZEWSKA ANALIZA DOCHODÓW I WYDATKÓW GOSPODARSTW DOMOWYCH OSÓB PRACUJĄCYCH NA WŁASNY RACHUNEK W POLSCE W LATACH 2002-2007 Zarys treści: Autorka
ROZDZIAŁ 15 PRZEMIANY STRUKTURY KONSUMPCJI GOSPODARSTW DOMOWYCH W POLSCE ANALIZA EKONOMETRYCZNA
Krystyna Hanusik Urszula Łangowska-Szczęśniak ROZDZIAŁ 15 PRZEMIANY STRUKTURY KONSUMPCJI GOSPODARSTW DOMOWYCH W POLSCE ANALIZA EKONOMETRYCZNA Wprowadzenie W Polsce po 1989 r. miały miejsce dynamiczne i
Teoria Optymalnego Obszaru Walutowego
Teoria Optymalnego Obszaru Walutowego dr Grzegorz Tchorek Biuro ds. Integracji ze Strefą Euro, Narodowy Bank Polski Uniwersytet Warszawski, Wydział Zarządzania Poglądy wyrażone przez autora nie stanowią
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE 31-223 Kraków, ul. Kazimierza Wyki 3 e-mail:sekretariatuskrk@stat.gov.pl tel. 012 415 60 11 Internet: http://www.stat.gov.pl/krak Informacja sygnalna - Nr 15 Data opracowania
Peryferyjność geograficzna a peryferyjność ekonomiczna regionu przygranicznego
Peryferyjność geograficzna a peryferyjność ekonomiczna regionu przygranicznego Literatura przedmiotu z zakresu polityki rozwoju regionalnego, wzrostu gospodarczego czy też współpracy transgranicznej i