URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE

Transkrypt

1 URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE Kraków, ul. Kazimierza Wyki 3 sekretariatuskrk@stat.gov.pl tel Internet: Informacja sygnalna - Nr 15 Data opracowania - lipiec 2009 r. WYNAGRODZENIA W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2008 R. W 2008 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie w województwie małopolskim wynosiło 2904 zł i w porównaniu z poprzednim rokiem wzrosło o 238 zł, tj. o 8,9%. Od początku lat 90-tych średnie wynagrodzenie w województwie systematycznie wzrastało, przy czym najwyższą dynamikę 109,1 osiągnęło w 2007 r. Dynamika średniej płacy i zatrudnienia w województwie małopolskim na tle dynamiki średnich płac w Polsce ,0 108,7 109, ,6 104,2 104,0 103,8 104, ,9 104,8 102,4 105,0 103,9 106,1 109,1 108, ,9 95,4 100,9 101,6 101,4 102,3 102,9 106, przeciętne wynagrodzenie przeciętne zatrudnienie przeciętne wynagrodzenie POLSKA W analizowanym okresie, mimo światowego kryzysu finansowego i jego symptomów w Polsce w drugiej połowie 2008 r., średnia płaca w województwie wzrosła o 8,9%. W skali kraju wzrost przeciętnej płacy w omawianym okresie był jeszcze wyższy. Warto zwrócić uwagę, że relatywnie wysoki wzrost średniej płacy wystąpił przy także wysokim wzroście zatrudnienia. W 2008 r. przeciętne zatrudnienie w Małopolsce ukształtowało się na poziomie 654,2 tys. osób i w stosunku do poprzedniego roku było wyższe o 6,0%. Od 2003 r. przeciętna liczba zatrudnionych systematycznie wzrasta, a tempo tego wzrostu także przyspiesza. Niemniej, w poprzednich latach, średnie zatrudnienie wzrastało corocznie w granicach od 1,5% do 3%. Zatem wzrost o 6,0% należy uznać za bardzo wysoki.

2 - 2 - Średnią płacę w województwie w większym stopniu kształtują podmioty sektora prywatnego, które w 2008 r. zatrudniały 403,7 tys. osób, czyli blisko 2/3 ogółu pracowników. Przeciętne wynagrodzenie w tym sektorze ukształtowało się na poziomie 2696 zł i było o 543 zł niższe w stosunku do sektora publicznego. Płace w sektorze prywatnym są niższe niż w publicznym, a w ostatnich 3 latach dysproporcja w tym zakresie między sektorami zmniejszała się i w 2007 r. nieznacznie przekraczała 400 zł. Zwiększenie tej różnicy w omawianym roku jest efektem relatywnie niższego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w sektorze prywatnym - o 7,8%, wobec 11,4% wzrostu płacy w sektorze publicznym. Największy wpływ na poziom średniej płacy w Małopolsce wywiera sekcja przetwórstwo przemysłowe. Zgrupowane w niej podmioty skupiały blisko 26% z ponad 654 tys. ogółu zatrudnionych w 2008 r. w województwie. Struktura zatrudnienia w województwie małopolskim według sekcji (PKD 2004) w 2008 r. Działalność usługowa Pośrednictwo finansowe Hotele i restauracje komunalna, społeczna 2,1% 2,1% i indywidualna, pozostała 2,7% Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz i wodę 3,0% 6,2% Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne 6,4% 4,1% Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 0,5% 0,5% 25,5% 16,6% Obsługa nieruchomości i firm 7,8% Ochrona zdrowia i pomoc społeczna 8,2% 14,3% Na poziom przeciętnego wynagrodzenia w województwie wywiera wpływ również sytuacja płacowa jednostek z sekcji: handel i naprawy, edukacja, a także ochrona zdrowia i opieka społeczna. Pracownicy tych sekcji stanowili blisko 40% ogółu zatrudnionych w województwie. Nadal obserwuje się bardzo duże zróżnicowanie w poziomie przeciętnego wynagrodzenia w poszczególnych sekcjach. Relatywnie najmniej zarabiają pracownicy sekcji hotele i restauracje. Przeciętna płaca w tej sekcji była niższa od średniej płacy w województwie o blisko 35% i wyniosła 1897 zł. Najwięcej w omawianym okresie zarobili pracownicy pośrednictwa finansowego zł, tj. o ponad 70% więcej niż przeciętna płaca w Małopolsce. Rozpiętość w odchyleniu przeciętnego wynagrodzenia w tych sekcjach w stosunku do średniego wynagrodzenia w województwie wyniosła ponad 105 pkt proc. i zmniejszyła się w stosunku do 2007 r. o 12 punktów. W kraju w 2008 r. najniższe wynagrodzenie wystąpiło także w sekcji hotele i restauracje, najwyższe - w sekcji górnictwo, a rozpiętość między ich poziomem była minimalnie wyższa niż w województwie.

3 - 3 - Relację wynagrodzeń w poszczególnych sekcjach w stosunku do średniej płacy wojewódzkiej w omawianym okresie przedstawia poniższy wykres. Odchylenie przeciętnej płacy w sekcjach (PKD 2004) od średniej wojewódzkiej w 2008 r. Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 3,6 47,8-5,0 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę 45,4-8,2-18,2 Hotel i restauracje -34,7-5,0 Pośrednictwo finansowe 70,7 Obsługa nieruchomości i firm 7,0 Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne 25,4 5,5 Ochrona zdrowia i pomoc społeczna -1,1 Działalność usługowa, komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała -10,1-40,0-20,0 0,0 20,0 40,0 60,0 80,0 % Przeciętne wynagrodzenie w województwie ogółem w skali roku wzrosło o blisko 9%, ale w poszczególnych sekcjach tempo wzrostu tego wynagrodzenia było mocno zróżnicowane. W 2008 r. relatywnie najwyższy wzrost płac odnotowano w sekcji ochrona zdrowia i pomoc społeczna. W tej sekcji wystąpił 17 procentowy wzrost płac podobnie jak rok wcześniej - ponad 18%. W liczbach bezwzględnych oznacza to wyższą płacę o blisko 420 zł dla każdego pracownika tej sekcji. Należy zaznaczyć, że tak wysoki wzrost średniego wynagrodzenia odnotowano przy ponad 2% wzroście przeciętnego zatrudnienia. Podobna sytuacja miała miejsce w administracji publicznej. W sekcji tej płace wzrosły o blisko 13% przy wzroście przeciętnego zatrudnienia o 1,8%. Niespełna 12% wzrost płac wystąpił w dwóch sekcjach - budownictwo oraz górnictwo. W budownictwie, podobnie jak w sekcji ochrona zdrowia i pomoc społeczna, był to kolejny, trzeci rok znacznego wzrostu wynagrodzeń, przy równoczesnym wzroście przeciętnego zatrudnienia. W sekcji tej wzrost płac był potwierdzeniem utrzymującej się, dobrej koniunktury, gdyż podwyżka wynagrodzeń wystąpiła przy najwyższym wśród sekcji - około 17% wzroście zatrudnienia. W sekcji górnictwo przy 6% wzroście zatrudnienia odnotowano ponad 11 procentowy wzrost średniej płacy. Dość korzystnie ukształtowała się sytuacja w sekcjach: działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała oraz handel i naprawy, w których przy wzroście płac o blisko 11% nastąpił wzrost zatrudnienia odpowiednio o: 4,2% i o 11,8%. W pozostałych sekcjach wzrost wynagrodzeń nie przekroczył 10%, przy czym w sekcji pośrednictwo finansowe skutki kryzysu były najbardziej widoczne. W tej sekcji w 2008 r. zanotowano najniższy wzrost średniej płacy (tylko o 1,2%), ale nastąpiło to kosztem zmniejszenia przeciętnego zatrudnienia o blisko 1/10.

4 - 4 - Dynamika średniej płacy i zatrudnienia według sekcji (PKD 2004) w województwie małopolskim w 2008 r. (rok 2007 = 100) Działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo 120 Ochrona zdrowia i pomoc społeczna Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne 80 Obsługa nieruchomości i firm Pośrednictwo finansowe Hotele i restauracje średnie zatrudnienie średnia płaca Poziom średniej płacy w układzie przestrzennym województwa wykazuje silne zróżnicowanie. Przeciętna płaca najwyższy poziom osiąga w Krakowie, gdzie są zlokalizowane uczelnie, instytucje i firmy zatrudniające naukowców oraz wysokiej klasy fachowców ze wszystkich dziedzin gospodarki. Uwagę zwraca struktura zatrudnienia w Krakowie według sektorów ekonomicznych. Blisko 48% ogółu zatrudnionych w 2008 r. pracowało w jednostkach sektora usług rynkowych grupującego sekcje: pośrednictwo finansowe, obsługa nieruchomości i firm, hotele i restauracje, handel i naprawy, transport, gospodarka magazynowa i łączność oraz działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała. TABL. 1. PRZECIĘTNE ZATRUDNIENIE I WYNAGRODZENIE W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2008 R. WEDŁUG PODREGIONÓW I SEKTORÓW EKONOMICZNYCH W sektorze przemysłowym, który skupia sekcje: przetwórstwo przemysłowe, PODREGIONY Sektory ekonomiczne wytwarzanie i zaopatry- a - przeciętne zatrudnieusług usług wanie w energię elektryczną, gaz, nie w tys. osób Ogółem przemysłowy wodę, górnictwo oraz budownictwo rolniczy rynkowyckowych nieryn- b przeciętne wynagrodzenie w zł zatrudnionych było 26,7% ogółu OGÓŁEM... a 654,2 3,3 230,2 231,2 189,4 b pracowników w mieście. Na podobnym Krakowski... a 85,8 0,8 35,9 24,8 24,2 poziomie ukształtował się b udział sektora usług nierynkowych, M. Kraków... a 303,4 0,9 80,9 144,5 77,2 do którego zalicza się sekcje: b administracja publiczna, edukacja Nowosądecki... a 99,3 0,7 35,8 27,0 35,8 b oraz ochrona zdrowia i opieka Oświęcimski... a 96,9 0,6 47,8 19,7 28,8 społeczna. b Przeciętne wynagrodzenie Tarnowski... a 68,7 0,3 29,8 15,3 23,3 b w pozostałych podregionach ukształtowało się na poziomie znacznie niższym niż w Krakowie, będąc wypadkową średnich płac w poszczególnych powiatach, gdzie zróżnicowanie jest bardzo wysokie.

5 - 5 - Stosunkowo wysoki poziom średniej płacy w powiatach krakowskim i wielickim jest korzystnym efektem sąsiedztwa wielkiego miasta. Relatywnie wyższe płace występują także w powiatach zachodniej części województwa - olkuskim, chrzanowskim i oświęcimskim, tradycyjnie związanych z górnictwem i firmami z otoczenia górnictwa i przetwórstwa metali. W trzech powiatach: miechowskim, proszowickim i dąbrowskim, usytuowanych w północnej części województwa, średnia płaca jest nieco wyższa z powodu relatywnie niskiego zatrudnienia w sektorze prywatnym w tych powiatach. Przeciętne wynagrodzenie w tych powiatach wyznaczają głównie jednostki sektora publicznego, w których wynagrodzenia są kształtowane przez budżet państwa. Średnia płaca i struktura zatrudnienia w powiatach województwa małopolskiego w 2008 r. 36,1 63,9 olkuski 59,5 40,5 miechowski 43,0 57,0 25,6 44,6 55,4 dąbrowski krakowski 58,0 42,0 74,4 chrzanowski Kraków 36,3 oświęcimski 28,5 63,7 38,8 71,5 61,2 wadowicki myślenicki proszowicki 32,2 67,8 wielicki bocheński 59,8 40,2 51,4 48,6 brzeski 46,3 53,7 Tarnów tarnowski 35,4 64,6 38,4 61,6 suski limanowski 55,5 44,5 36,3 63,7 nowotarski 55,8 44,2 Nowy Sącz 36,6 63,4 nowosądecki 57,7 42,3 gorlicki 58,8 41,2 44,7 55,3 tatrzański średnie zatrudnienie w % sektor prywatny sektor publiczny Źródłem danych do niniejszego opracowania są wyniki badania o zatrudnieniu, wynagrodzeniach i czasie pracy za cztery kwartały 2008 r. Badanie to w sektorze przedsiębiorstw obejmuje wszystkie podmioty z wyłączeniem tzw. małych, czyli tych o liczbie pracujących do 9 osób, a poza sektorem przedsiębiorstw wszystkie podmioty z wyłączeniem stowarzyszeń, fundacji i innych organizacji oraz z wyłączeniem osób zatrudnionych w działalności w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa publicznego. Dane o przeciętnym wynagrodzeniu z uwzględnieniem małych podmiotów gospodarczych poza rolnictwem indywidualnym zostaną zamieszczone w Roczniku Statystycznym Województwa Małopolskiego, który będzie wydany w grudniu br. Dane zamieszczone w informacji sygnalnej podano w układzie Polskiej Klasyfikacji Działalności 2004 (PKD 2004). Stosowane w opracowaniu określenia: przeciętne/średnie miesięczne wynagrodzenie, przeciętna/średnia płaca miesięczna oraz te same określenia bez przymiotnika miesięczny są równoważne. Nazwy województwo małopolskie i Małopolska używane są zamiennie. Opracowała: Małgorzata Szopa US Kraków Oddział w Tarnowie, tel średnie wynagrodzenie w złotych 2200 do 2400 (6) 2401 do 2600 (7) 2601 do 2800 (5) 2801 do 3000 (3) powyżej 3000 (1) Cyfry w nawiasach oznaczają liczbę powiatów