Prawo rzeczowe. seria akademicka. Bronisław Ziemianin Katarzyna Anna Dadańska. 2. wydanie
|
|
- Ludwika Skiba
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1
2 Prawo rzeczowe 1
3 2
4 Prawo rzeczowe Bronisław Ziemianin Katarzyna Anna Dadańska 2. wydanie seria akademicka 3
5 Wydawca: Izabela Dorf Korekta: Justyna Szumieł Skład, łamanie: JustLuk, Łukasz Drzewiecki Copyright by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., Warszawa 2008 ISBN: wydanie Wydane przez: Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o. Redakcja Książek Warszawa, ul. Płocka 5a tel. (022) Kraków, ul. Zacisze 7 tel. (012) ksiazki@wolterskluwer.pl Księgarnia internetowa 4
6 Spis treści Wykaz skrótów...11 Wstęp...15 Rozdział pierwszy Wiadomości ogólne o prawie rzeczowym Pojęcie prawa rzeczowego Przedmioty praw rzeczowych Rzecz Pojęcie rzeczy Klasyfikacja rzeczy Rzeczy oznaczone co do tożsamości i co do gatunku Części składowe rzeczy Przynależności Pożytki z rzeczy Ciecze i gazy Kopaliny Zwierzęta Energia Przedsiębiorstwo Gospodarstwo rolne Instytucje prawa rzeczowego Rozdział drugi Własność Treść prawa własności Uwagi ogólne Korzystanie z rzeczy i innych dóbr stanowiących przedmiot własności Rozporządzanie rzeczami i innymi dobrami stanowiącymi przedmiot własności Ograniczenia prawa własności Uwagi ogólne Ograniczenia własności wynikające z ustaw Ograniczenia własności wynikające z zasad współżycia społecznego Ograniczenia własności wynikające ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa
7 3. Nabycie własności i utrata własności Uwagi ogólne Nabycie pochodne Nabycie i utrata rzeczy ruchomej Nabycie i utrata nieruchomości Nabycie pierwotne Nabycie rzeczy niczyjej przez jej zawłaszczenie Nabycie własności w wyniku połączenia, pomieszania lub przetworzenia rzeczy Nabycie nieruchomości w drodze zasiedzenia Nabycie rzeczy ruchomej w drodze zasiedzenia Nabycie nieruchomości w drodze jej wywłaszczenia Nabycie własności w wyniku nacjonalizacji Nabycie własności rzeczy w wyniku jej znalezienia Nabycie pożytków naturalnych rzeczy Nabycie nieruchomości w wyniku zrzeczenia się jej Współwłasność Pojęcie współwłasności Rodzaje współwłasności Współwłasność łączna Współwłasność w częściach ułamkowych Treść i wykonywanie współwłasności Zarząd rzeczą wspólną Korzystanie z rzeczy Ponoszenie ciężarów związanych z rzeczą wspólną Rozporządzanie rzeczą Dokonywanie czynności dotyczących zachowania praw współwłaścicieli Zniesienie współwłasności Uwagi ogólne Tryb zniesienia współwłasności Sposoby zniesienia współwłasności Odrębna własność lokali Ustanowienie odrębnej własności lokali Ustanowienie odrębnej własności lokali według u.w.l Ustanowienie odrębnej własności lokali według u.s.m Prawa i obowiązki właścicieli lokali Prawa i obowiązki według u.w.l Prawa i obowiązki według u.s.m Zarząd nieruchomością wspólną Zarząd według u.w.l Zarząd według u.s.m Ochrona własności Uwagi ogólne Ochrona petytoryjna Roszczenie o ustalenie prawa Roszczenie o rozgraniczenie nieruchomości Roszczenie windykacyjne Roszczenie negatoryjne
8 Roszczenia uzupełniające Roszczenie o zwrot nakładów Roszczenia z tytułu wzniesienia budowli na cudzym gruncie Struktura własnościowa w Polsce Uwagi ogólne Podział sektorowy własności Własność państwowa Własność jednostek samorządu terytorialnego Własność prywatna Rozdział trzeci Użytkowanie wieczyste Uwagi ogólne Przedmiot użytkowania wieczystego Podmioty użytkowania wieczystego Treść i wykonywanie prawa użytkowania wieczystego Ustanowienie użytkowania wieczystego Wyłanianie kandydata na użytkownika wieczystego Umowa o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste Ujawnienie użytkowania wieczystego w księdze wieczystej Inne sposoby nabycia prawa użytkowania wieczystego Dziedziczenie Zniesienie współużytkowania Podział majątku wspólnego małżonków Zasiedzenie Uwłaszczenie użytkownika wieczystego Rozporządzanie prawem użytkowania wieczystego Przeniesienie prawa użytkowania wieczystego Obciążenie prawa użytkowania wieczystego Wygaśnięcie prawa użytkowania wieczystego Upływ czasu, na który ustanowiono użytkowanie wieczyste Rozwiązanie umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste Konfuzja Wywłaszczenie Zrzeczenie się użytkowania wieczystego Skutki prawne wygaśnięcia użytkowania wieczystego Przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności Rozdział czwarty Prawa rzeczowe ograniczone Uwagi ogólne Regulacje wspólne dla wszystkich ograniczonych praw rzeczowych Ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego Zmiana treści ograniczonego prawa rzeczowego Przeniesienie ograniczonego prawa rzeczowego Kolejność wykonywania ograniczonych praw rzeczowych Zmiana pierwszeństwa ograniczonych praw rzeczowych Zrzeczenie się ograniczonego prawa rzeczowego
9 2.7. Konfuzja Ochrona ograniczonych praw rzeczowych Użytkowanie Uwagi ogólne Charakterystyka użytkowania Pojęcie użytkowania Przedmiot użytkowania Podmioty użytkowania Ustanowienie użytkowania Prawa i obowiązki stron Wygaśnięcie użytkowania Poszczególne kategorie użytkowania Użytkowanie przez osoby fizyczne Użytkowanie przez rolnicze spółdzielnie produkcyjne Użytkowanie przez inne podmioty Służebności Charakterystyka ogólna służebności Służebności gruntowe Przedmiot służebności gruntowej Powstanie służebności gruntowej Podział nieruchomości władnącej lub obciążonej Obowiązek utrzymania urządzeń Zmiana treści lub sposobu wykonywania służebności gruntowej Zniesienie służebności gruntowej Wygaśnięcie służebności gruntowej Służebności osobiste Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu Uwagi ogólne Zadania spółdzielni mieszkaniowych Członkowie spółdzielni i ich obowiązki Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu Uwagi wprowadzające Treść i wykonywanie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu Rozliczenie kosztów budowy lokalu Sprzedaż spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w drodze licytacji Egzekucja ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu Wygaśnięcie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu Los spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w razie likwidacji lub upadłości spółdzielni albo egzekucji z jej nieruchomości Hipoteka Uwagi ogólne Pojęcie hipoteki Przedmioty hipotek Hipoteka na nieruchomości Hipoteka na ułamkowej części nieruchomości Hipoteka na użytkowaniu wieczystym Hipoteka na spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu
10 Hipoteka na wierzytelności zabezpieczonej hipoteką Hipoteka morska Rodzaje hipotek Hipoteka umowna Hipoteka przymusowa Hipoteka łączna Hipoteka kaucyjna Przelew wierzytelności zabezpieczonej hipoteką Zaspokajanie roszczeń wierzyciela Tryb zaspokajania roszczeń Warunki dopuszczalności egzekucji Egzekucja z nieruchomości Egzekucja z ułamkowej części nieruchomości Egzekucja z użytkowania wieczystego Egzekucja ze spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu Egzekucja ze statku morskiego Przejście hipoteki na inną osobę Wygaśnięcie hipoteki Przyczyny wygaśnięcia hipoteki Skutki wygaśnięcia hipoteki Zastaw Uwagi ogólne Pojęcie zastawu Przedmioty zastawu Rodzaje zastawów Prawa i obowiązki zastawcy i zastawnika Przeniesienie wierzytelności zabezpieczonej zastawem Zaspokojenie wierzyciela z przedmiotu zastawu Zaspokojenie zastawnika z rzeczy ruchomej według k.c Zaspokojenie zastawnika z rzeczy ruchomej według u.z.r Zaspokojenie zastawnika z prawa obciążonego zastawem Przejście zastawu na inną osobę Wygaśnięcie zastawu Rozdział piąty Posiadanie Uwagi ogólne Pojęcie posiadania Rodzaje posiadania Posiadanie samoistne i zależne Posiadanie w dobrej i w złej wierze Posiadanie prawne i bezprawne Posiadanie niewadliwe i wadliwe Znaczenie praktyczne posiadania Przedmiot posiadania Współposiadanie Dzierżenie Nabycie i utrata posiadania
11 8.1. Nabycie posiadania Utrata posiadania Ochrona posiadania Uwagi ogólne Obrona konieczna Samopomoc Roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń Rozdział szósty Księgi wieczyste. Ewidencja gruntów i budynków Uwagi ogólne Księgi wieczyste Zakładanie i prowadzenie ksiąg wieczystych Prawa ujawniane w księgach wieczystych Wpisy do ksiąg wieczystych Pierwszeństwo praw ujawnionych w księdze wieczystej Domniemania związane z wpisem do księgi wieczystej Jawność ksiąg wieczystych Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych Zbiór dokumentów Ewidencja gruntów i budynków Istota ewidencji gruntów i budynków Zakres przedmiotowy i podmiotowy ewidencji Znaczenie praktyczne ewidencji gruntów i budynków Obowiązki podmiotów w zakresie gromadzenia danych do ewidencji gruntów i budynków Wpisy do ewidencji gruntów i budynków Jawność ewidencji gruntów i budynków Prawnomaterialne znaczenie wpisów do ewidencji gruntów i budynków Bibliografia Skorowidz rzeczowy
12 WYKAZ SKRÓTÓW Ustawy k.c. ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) k.k.s. ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz. U. Nr 83, poz. 930 z późn. zm.) k.m. ustawa z dnia 18 września 2001 r. Kodeks morski (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765 z późn. zm.) k.p.a. ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz z późn. zm.) k.p.c. ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm.) k.r.o. ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) k.s.h. ustawa z dnia 15 września 2001 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz z późn. zm.) o.p. ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) pr. aut. ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst. jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 z późn zm.) pr. bank. ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.) pr. bud. ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz z późn. zm.) pr. energ. ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (tekst. jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 z późn. zm.) p.g.g. ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz z późn. zm.) pr. łow. ustawa z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz z późn. zm.) pr. spółdz. ustawa z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 188, poz z późn. zm.) 11
13 pr. wod. ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz z późn. zm.) u.g.k. ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2005 r. Nr 240, poz z późn. zm.) u.g.n. ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz z późn. zm.) u.g.n.r. ustawa z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 208, poz z późn. zm.) u.g.t.m.o. ustawa z dnia 14 lipca 1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach (Dz. U. Nr 32, poz. 159 z późn. zm.) u.k.p. ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (tekst. jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 171, poz z późn. zm.) u.k.w.h. ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz z późn. zm.) u.o.n.k.b. ustawa z dnia 13 lipca 2000 r. o ochronie nabywców prawa korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym czasie w każdym roku oraz o zmianie ustaw Kodeks cywilny, Kodeks wykroczeń i ustawy o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 74, poz. 855 z późn. zm.) u.p.p. ustawa z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 112, poz. 981 z późn. zm.) u.r.p.o. ustawa z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (tekst. jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 14, poz. 147 z późn. zm.) u.s.m. ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz z późn. zm.) u.s.m.z. ustawa z dnia 16 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 125, poz. 873) u.w.l. ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.) u.z.p. ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.) u.z.r. ustawa z dnia 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (Dz. U. Nr 149, poz. 703 z późn. zm.) Dz. U. M.P. NBP OSN Dziennik Ustaw Monitor Polski Organy promulgacyjne Inne Narodowy Bank Polski Orzecznictwo Sądu Najwyższego 12
14 OSNCP OSNIC OSP OSPiKA OTK rozp. wyk. RPO SN ST TK DPP MoP NP Pal. PiP PN PS Rej. RPEiS SC SP Wok. ZNUŁ Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izby Cywilnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna Orzecznictwo Sądów Polskich Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego rozporządzenie wykonawcze Rzecznik Praw Obywatelskich Sąd Najwyższy Samorząd Terytorialny Trybunał Konstytucyjny Czasopisma Demokratyczny Przegląd Prawniczy Monitor Prawniczy Nowe Prawo Palestra Państwo i Prawo Przegląd Notarialny Przegląd Sądowy Rejent Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny Studia Cywilistyczne Studia Prawnicze Wokanda Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego 13
15 14
16 wstęp Podręcznik jest przeznaczony dla studentów prawa, niemniej może służyć również studentom administracji i ekonomii, jak też słuchaczom studiów podyplomowych z zakresu rzeczoznawstwa majątkowego oraz pośrednictwa i zarządzania nieruchomościami. Treścią podręcznika objęto wszystkie instytucje prawa rzeczowego, uregulowane w księdze drugiej k.c. oraz w ustawach szczególnych. Podręcznik uwzględnia stan prawny na styczeń 2008 r. Podstawą rozważań zawartych w podręczniku jest obowiązujące prawo rzeczowe. W niezbędnym zakresie wykorzystane zostało również piśmiennictwo prawnicze oraz orzecznictwo Sądu Najwyższego. Autorzy 15
17 16
18 Rozdział pierwszy WIADOMOŚCI OGÓLNE O PRAWIE RZECZOWYM Literatura: K.A. Dadańska, Prawo rzeczowe, Warszawa 2007; E. Gniewek, Prawo rzeczowe, Warszawa 1997; S. Grzybowski, Prawo cywilne. Zarys prawa rzeczowego, Warszawa 1976; J. Ignatowicz, Prawo rzeczowe, Warszawa 1994; A. Klein, Elementy stosunku prawnego prawa rzeczowego, Wrocław 1976; Z.K. Nowakowski, Prawo rzeczowe. Zarys wykładu, Warszawa 1969; S. Rudnicki, Komentarz do kodeksu cywilnego. Własność i inne prawa rzeczowe, Warszawa 2001; J. Wasilkowski, Zarys prawa rzeczowego, Warszawa 1963; B. Ziemianin, Prawo cywilne. Część ogólna, Poznań Pojęcie prawa rzeczowego Termin prawo rzeczowe jest używany w dwojakim znaczeniu: przedmiotowym i podmiotowym. Prawo rzeczowe w znaczeniu przedmiotowym to określony zespół norm prawnych, które regulują zagadnienia związane z własnością i innymi prawami rzeczowymi (użytkowaniem wieczystym, ograniczonymi prawami rzeczowymi). Prawo rzeczowe w znaczeniu podmiotowym zaś to prawo podmiotowe określonej kategorii (własność, użytkowanie wieczyste, użytkowanie, hipoteka, itd.) 1. Do zespołu norm prawnych, które mają charakter norm prawa rzeczowego, zalicza się w szczególności normy zawarte: 1) w art. 20, 21, 64 Konstytucji RP; 2) w art i k.c.; 3) w ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz z późn. zm.); 4) w ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz z późn. zm.); 5) w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz z późn. zm.); 6) w ustawie z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 z późn. zm.). prawo rzeczowe w znaczeniu przedmiotowym prawo rzeczowe w znaczeniu podmiotowym normy prawa rzeczowego 1 Zob. J. Wasilkowski, Zarys prawa rzeczowego, Warszawa 1963, s. 7; J. Ignatowicz, Prawo rzeczowe, Warszawa 1994, s
19 zamknięta lista praw rzeczowych bezwzględny charakter praw rzeczowych przedmioty praw rzeczowych Podstawowym zespołem norm obowiązującego prawa rzeczowego są przepisy księgi drugiej k.c. (art ). Według tych przepisów prawami rzeczowymi są: 1) własność (art ); 2) użytkowanie wieczyste (art ); 3) prawa rzeczowe ograniczone (art ), w tym: a) użytkowanie (art ); b) służebności (art ); c) zastaw (art ); d) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu (uregulowane w u.s.m.); e) hipoteka (uregulowana w u.k.w.h.). Wymienione wyżej przepisy prawa definiują poszczególne rodzaje praw rzeczowych w znaczeniu podmiotowym, natomiast żaden z nich nie ustala jakiejś ogólnej definicji prawa rzeczowego. W nauce prawa cywilnego przyjmuje się, że prawem rzeczowym w znaczeniu podmiotowym jest tylko takie prawo cywilne, które spełnia jednocześnie dwa warunki: po pierwsze, dotyczy rzeczy; po drugie, jest prawem bezwzględnym 2, skutecznym wobec wszystkich (erga omnes). W świetle tej definicji nie jest więc prawem rzeczowym takie prawo podmiotowe, które albo nie dotyczy rzeczy, albo nie jest prawem bezwzględnym. U podstaw tej definicji leży treść art. 140 k.c. Według tego przepisu własność, która jest najszerszym prawem podmiotowym, odnosi się tylko do rzeczy. Przepisu tego nie można jednak interpretować w oderwaniu od innych przepisów prawa rzeczowego, które zawarte są w k.c. i w ustawach szczególnych. Do owych innych przepisów zaliczyć należy w szczególności: art. 265 k.c.; art. 327 k.c.; art. 65 ust. 3 i 4 u.k.w.h. 3 ; art. 10 ust. 1 pr. od. 4 ; art. 7 p.g.g. 5 ; art. 2 pr. łow 6 ; art. 4 i 5 pr. energ 7 w zw. z art. 555 k.c.; art. 39 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy k.p. 8 w zw. z art i k.c. W świetle postanowień art. 140, 233 i 251 k.c. nie ulega wątpliwości, że podmiotowe prawa rzeczowe mają charakter bezwzględny, osoby uprawnione mogą bowiem z nich korzystać z wyłączeniem innych osób. Nie oznacza to jednak, że przedmiotami praw rzeczowych mogą być wyłącznie rzeczy w rozumieniu art. 45 k.c. Przepisy szczególne wskazują na to, że przedmiotami tymi mogą być również prawa, dobra materialne niebędące rzeczami oraz dobra niematerialne. 2 Zob. J. Wasilkowski, op. cit., s. 8; J. Ignatowicz, op. cit., s ; E. Gniewek, Prawo rzeczowe, Warszawa 1997, s Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz z późn. zm.). 4 Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz z późn. zm.). 5 Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz z późn. zm.). 6 Ustawa z dnia 13 października 1995 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz z późn. zm.). 7 Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 z późn. zm.). 8 Ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. (tekst jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 171, poz z późn. zm.). 18
20 Księga druga k.c., w której zawarte są przepisy prawa rzeczowego, nosi tytuł: Własność i inne prawa rzeczowe. W świetle tego tytułu nie ulega wątpliwości, że własność jest prawem rzeczowym. Kwestią sporną na tle art. 140 k.c. może być jedynie to, czy termin własność ma być odnoszony wyłącznie do rzeczy w rozumieniu art. 45 k.c. 9, czy może być odnoszony także do innych dóbr, które nie są rzeczami. Rzeczami w rozumieniu art. 45 k.c. są tylko przedmioty materialne. Natomiast w nauce prawa cywilnego przyjmuje się, że rzeczami są materialne części przyrody na tyle z niej wyodrębnione (w sposób naturalny lub sztuczny), iż w stosunkach społeczno-gospodarczych mogą występować jako dobra samoistne 10. W świetle tych definicji nie są więc rzeczami ani prawa, ani dobra materialne, które nie zostały wyodrębnione z przyrody, ani dobra niematerialne. Jednakże na mocy przepisów szczególnych mogą one być przedmiotami praw rzeczowych. W świetle art. 244 k.c. jednym z ograniczonych praw rzeczowych jest użytkowanie. Stosownie do treści art. 252 k.c. uprawnia ono do używania rzeczy i pobierania z niej pożytków. W rozdziale dotyczącym użytkowania zawarty jest jednak art. 265 k.c., zgodnie z którym przedmiotem użytkowania mogą być także prawa. W świetle jego postanowień nie można zasadnie twierdzić, że przedmiotem prawa rzeczowego może być tylko rzecz w rozumieniu art. 45 k.c. Może bowiem nim być również wierzytelność, akcja czy obligacja oddana w użytkowanie. Ograniczonym prawem rzeczowym jest również zastaw. Według art k.c. przedmiotem zastawu może być rzecz ruchoma. Jednakże art. 327 k.c. stanowi, że przedmiotem zastawu może być także prawo, jeżeli jest zbywalne. Przedmiotem takim może więc być udział w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, akcja, patent itp., chociaż nie są to rzeczy w rozumieniu art. 45 k.c. Do ograniczonych praw rzeczowych zalicza się także hipoteki, które nie są związane bezpośrednio z nieruchomością (rzeczą), a mianowicie: 1) hipoteka na użytkowaniu wieczystym; 2) hipoteka na spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu; 3) hipoteka na wierzytelności zabezpieczonej hipoteką (art. 65 ust. 3 i 4 pkt 1 4 ustawy o księgach wieczystych i hipotece). Przepisy dotyczące tych hipotek potwierdzają w pełni tezę, że przedmiotem prawa rzeczowego nie musi być rzecz. rzeczy prawa W tytule księgi drugiej k.c., która zawiera przepisy prawa rzeczowego, mowa jest o własności w ogóle, a nie o własności rzeczy. Wbrew zatem postanowieniom art. 140 k.c., który obejmuje terminem własność tylko rzecz, do prawa rzeczowego należy zaliczyć również wszystkie te 9 Por. E. Gniewek, op. cit., s Zob. J. Wasilkowski, op. cit., s. 8; S. Grzybowski, System prawa cywilnego, t. I, Część ogólna, Wrocław 1974, s. 402; E. Gniewek, op. cit., s. 4; J. Ignatowicz, op. cit., s ; Z. Radwański, Prawo cywilne. Część ogólna, Warszawa 1997, s. 111; B. Ziemianin, Prawo cywilne. Część ogólna, Poznań 2003, s
21 wody kopaliny zwierzęta łowne energia przepisy szczególne, które regulują zagadnienia własnościowe niezależnie od k.c. Chodzi tu głównie o takie przepisy, jak: art. 10 ust. 1 pr. wod., art. 7 p.g.g. oraz art. 2 pr. łow. 11. Prawo wodne w art. 10 ust. 1 stanowi: Wody stanowią własność Skarbu Państwa, innych osób prawnych albo osób fizycznych. Według nauki prawa cywilnego wody zamknięte w zbiornikach naturalnych lub sztucznych (stawach, studniach, beczkach itp.) są rzeczami w rozumieniu art. 45 k.c., powinny więc być oceniane w płaszczyźnie art. 140 k.c., który dotyczy rzeczy. Natomiast wody niezamknięte w zbiornikach są dobrami materialnymi niebędącymi rzeczami, muszą więc być oceniane na podstawie przepisów pr. wod., które są w stosunku do art. 140 k.c. przepisami szczególnymi 12. W świetle postanowień art. 10 ust. 1 pr. wod. brak podstaw do twierdzenia, że przedmiotem własności może być tylko rzecz. Okazuje się bowiem, że może nim być również dobro materialne niebędące rzeczą. Prawo geologiczne i górnicze w art. 7 ust. 1 stanowi: Złoża kopalin nie stanowiące części składowych nieruchomości gruntowej są własnością Skarbu Państwa. W nauce prawa cywilnego złóż kopalin nie uznaje się za rzeczy, ponieważ nie są one dobrami samoistnymi w rozumieniu art. 45 k.c. Dobrami takimi są dopiero odłączone od złóż kopaliny (węgiel, ruda, sól) 13. W świetle art. 7 ust. 1 pr.g.g. złoże kopalin stanowiące część składową nieruchomości gruntowej nie będzie przedmiotem odrębnej własności, ponieważ jest częścią składową rzeczy 14. Natomiast będzie przedmiotem odrębnej własności złoże, które nie jest częścią składową nieruchomości, lecz stanowi dobro ogólnonarodowe, którego właścicielem jest Skarb Państwa. Artykuł 7 ust. 1 pr.g.g. potwierdza w pełni tezę, że dobro materialne niebędące rzeczą może być przedmiotem prawa rzeczowego. Prawo łowieckie w art. 2 stanowi: Zwierzęta łowne w stanie wolnym, jako dobro ogólnonarodowe, stanowią własność Skarbu Państwa. W nauce prawa cywilnego zwierzęta nie są uznawane za rzeczy; są traktowane jako dobra materialne niebędące rzeczami 15. Skoro więc zwierzęta w stanie wolnym stanowią własność Skarbu Państwa, mimo że nie są rzeczami, należy przyjąć, iż są one przedmiotem prawa rzeczowego jako dobro materialne niebędące rzeczą. Z punktu widzenia prawa rzeczowego na odrębną uwagę zasługują również takie dobra, jak energia, przedsiębiorstwo oraz gospodarstwo rolne. Energia jest dobrem niematerialnym 16. W świetle art. 45 k.c. nie może więc być uznana za rzecz. Do jej sprzedaży stosuje się jednak przepisy o sprzedaży rzeczy (art. 555 k.c.) 11 Zob. przypisy 4, 5 i Szerzej na ten temat w 3 pkt Szerzej na ten temat w 3 pkt Szerzej na temat części składowej w 2 pkt Szerzej na ten temat w 3 pkt Zob. 4 pkt 2. 20
PRAWO RZECZOWE 3. WYDANIE
PRAWO RZECZOWE 3. WYDANIE Bronisław Ziemianin Katarzyna Anna Dadańska Warszawa 2012 SPIS TREŚCI Wykaz skrótów 11 Wstęp 15 Rozdział I Wiadomości ogólne o prawie rzeczowym 17 1. Pojęcie prawa rzeczowego
Spis treści Rozdział 1. Wprowadzenie do prawa rzeczowego Rozdział 2. Własność i stosunki własnościowe
Wstęp... XIII Wykaz skrótów... Wykaz literatury... XIX Rozdział 1. Wprowadzenie do prawa rzeczowego... 1 1. Pojęcie prawa rzeczowego... 1 I. Definicja... 1 II. Źródła prawa rzeczowego... 2 2. Prawa podmiotowe
Spis treści. Wykaz skrótów... XIII Wykaz literatury... XVII Przedmowa... XXV
Wykaz skrótów... XIII Wykaz literatury... XVII Przedmowa... XXV Rozdział I. Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym... 1 1. Pojęcie prawa rzeczowego... 1 2. Przedmioty praw rzeczowych... 4 I. Uwagi ogólne...
Spis treści. Przedmowa Wykaz skrótów Część I OGÓLNE WIADOMOŚCI O PRAWIE RZECZOWYM
Spis treści Przedmowa......................................................... 11 Wykaz skrótów...................................................... 13 Część I OGÓLNE WIADOMOŚCI O PRAWIE RZECZOWYM ROZDZIAŁ
Spis treści. Przedmowa do dziewiątego wydania... V. Wykaz literatury... XXI
Przedmowa do dziewiątego wydania... V Wykaz skrótów... XVII Wykaz literatury... XXI Rozdział I. Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym... 1 1. Pojęcie i ogólna charakterystyka podmiotowych praw rzeczowych...
w roku akademickim 2017/2018, Wykładowca i egzaminator: dr hab. Joanna Kuźmicka-Sulikowska Zagadnienia egzaminacyjne:
Zagadnienia egzaminacyjne z przedmiotu Prawo rzeczowe i spadkowe dla studentów III roku jednolitych magisterskich Niestacjonarnych (Zaocznych) Studiów Prawa w roku akademickim 2017/2018, Wykładowca i egzaminator:
Spis treści. Przedmowa... Wstęp... XVII. Wykaz skrótów... Wykaz literatury... XXIII. Część I. Prawo cywilne część ogólna... 1
Przedmowa... XV Wstęp... XVII Wykaz skrótów... XIX Wykaz literatury... XXIII Część I. Prawo cywilne część ogólna... 1 Rozdział I. Zagadnienia wstępne... 3 1. Podziały systemu prawa i pojęcie prawa cywilnego...
SPIS TREŚCI CZĘŚĆ I. PRAWO CYWILNE CZĘŚĆ OGÓLNA
SPIS TREŚCI Przedmowa... Wstęp... Wykaz skrótów... Skróty powoływanej literatury... XI XIII XV XIX CZĘŚĆ I. PRAWO CYWILNE CZĘŚĆ OGÓLNA Rozdział I. Zagadnienia wstępne... 3 1. Podziały systemu prawa i pojęcie
Spis treści. Zespół autorski... Wstęp... Wykaz skrótów... Kodeks cywilny... 1
Zespół autorski... Wstęp... Wykaz skrótów... V VII XIX Kodeks cywilny... 1 Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe... 3 Tytuł I. Własność... 5 Dział I. Przepisy ogólne... 5 Art. 126 139. (uchylone)...
Akademia Prawa. Adam Doliwa. Prawo rzeczowe. 3. wydanie. C. H. Beck
Akademia Prawa Adam Doliwa Prawo rzeczowe 3. wydanie C. H. Beck AKADEMIA PRAWA Prawo rzeczowe W sprzedaży: E. Gniewek (red.) PODSTAWY PRAWA CYWILNEGO, wyd. 4 Studia Prawnicze E. Gniewek PRAWO RZECZOWE,
SPIS TREŚCI CZĘŚĆ I. PRAWO CYWILNE CZĘŚĆ OGÓLNA
SPIS TREŚCI Przedmowa... Wstęp... Wykaz skrótów... Skróty powoływanej literatury... XI XIII XV XIX CZĘŚĆ I. PRAWO CYWILNE CZĘŚĆ OGÓLNA Rozdział I. Zagadnienia wstępne... 3 1. Podziały systemu prawa i pojęcie
Prawa rzeczowe. dr Magdalena Habdas
Prawa rzeczowe dr Magdalena Habdas Pojęcie rzeczy art. 45 k.c. wyłącznie przedmioty materialne na tyle wyodrębnione z przyrody, iż mogą stanowić samodzielny przedmiot obrotu Brak materialności: dobra niematerialne,
Prawa rzeczowe zastawnicze Księgi wieczyste
Spółdzielcze ograniczone prawa rzeczowe Prawa rzeczowe zastawnicze Księgi wieczyste dr hab. Magdalena Habdas Spółdzielcze ograniczone prawa rzeczowe Prawa do korzystania z części składowych nieruchomości;
Spis treści. Przedmowa... V
Przedmowa..................................................... V Wykaz skrótów.................................................. XIII Rozdział I. Użytkowanie wieczyste.................................
PRAWO CYWILNE I CZĘŚĆ OGÓLNA I PRAWO RZECZOWE
PRAWO CYWILNE I CZĘŚĆ OGÓLNA I PRAWO RZECZOWE ZAGADNIENIA EGZAMINACYJNE Część ogólna 1. Prawo cywilne przedmiot i metoda regulacji 2. Prawo cywilne a prawo rodzinne 3. Prawo cywilne a prawo pracy 4. Prawo
Spis treści Część I. Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym Rozdział I. Wieloznaczność pojęcia prawo rzeczowe Rozdział II. Podmiotowe prawa rzeczowe
Spis treści Przedmowa do dziesiątego wydania... V Wykaz skrótów... XIX Wykaz literatury... XXIII Część I. Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym... 1 Rozdział I. Wieloznaczność pojęcia prawo rzeczowe...
OGRANICZONE PRAWA RZECZOWE- zagadnienia wstępne dr Katarzyna Anna Dadańska WPiA Uniwersytet Szczeciński
OGRANICZONE PRAWA RZECZOWE- zagadnienia wstępne dr Katarzyna Anna Dadańska WPiA Uniwersytet Szczeciński Źródła prawa Przepisy wspólne dla ograniczonych praw rzeczowych to art. 245-251 KC Numerus clausus
Prawo rzeczowe. repetytorium. redakcja Michał Araszkiewicz Dominika Mróz
Prawo rzeczowe repetytorium redakcja Michał Araszkiewicz Dominika Mróz Warszawa 2010 Spis treści Wykaz skrótów... 11 Wstęp... 13 Rozdział 1 PRAWA RZECZOWE. CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA... 15 1. Rodzaje praw
Pojęcie mienia. Mienie publiczne a mienie prywatne. Prawo własności i jego ograniczenia. M. Dacko
Pojęcie mienia. Mienie publiczne a mienie prywatne. Prawo własności i jego ograniczenia. M. Dacko Mienie Mienie to własność i inne prawa majątkowe (K.C. Art. 44). Mienie to pojęcie znacznie szersze niż
Prawo rzeczowe. Ograniczone prawa rzeczowe Użytkowanie
Prawo rzeczowe Ograniczone prawa rzeczowe Użytkowanie Ograniczone prawa rzeczowe pojęcie Obciążenie prawa własności Prawa na rzeczy cudzej Ograniczony zakres uprawnień Polegają na Korzystaniu z rzeczy
OGRANICZONE PRAWA RZECZOWE
OGRANICZONE PRAWA RZECZOWE Literatura: red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Zarys prawa cywilnego, Warszawa 2014 red. E Gniewek, Kodeks Cywilny. Komentarz, Wydanie 4, Warszawa 2010 Opracowała mgr Irena Krauze
dr Magdalena Deneka Katedra Prawa Cywilnego WPiA UMCS
dr Magdalena Deneka Katedra Prawa Cywilnego WPiA UMCS Wykaz zagadnień z zakresu prawa rzeczowego obowiązujących na zaliczeniu ćwiczeń z przedmiotu Prawo cywilne cz. I dla II roku stacjonarnych studiów
KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE
KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO POSTĘPOWANIE ZABEZPIECZAJĄCE KOMENTARZ Dariusz Zawistowski 2. wydanie Warszawa 2013 Stan prawny na 1 marca 2013 r. Wydawca Magdalena Stojek-Siwińska Redaktor prowadzący Adam
Spis treści. Zagadnienie 1. Uwagi ogólne... 81
Wstęp... Wykaz skrótów... DZIAŁ I. PRAWO CYWILNE część ogólna... 1 Rozdział 1. Ogólna charakterystyka prawa cywilnego... 1 Zagadnienie 1. Pojęcie i zakres prawa cywilnego... 1 Zagadnienie 2. Źródła prawa
Zagadnienia egzaminacyjne:
Zagadnienia egzaminacyjne z przedmiotu Prawo rzeczowe i spadkowe dla studentów III roku jednolitych magisterskich Stacjonarnych Studiów Prawa i jednolitych magisterskich Niestacjonarnych (Wieczorowych)
zastaw rejestrowy i rejestr zastawów
zastaw rejestrowy i rejestr zastawów Komentarz Agnieszka Poreda, Kamil Gliwiński, Rafał Dybka KOMENTARZE PRAKTYCZNE Zamów książkę w księgarni internetowej WARSZAWA 2016 Stan prawny na 8 października 2015
SŁUŻEBNOŚĆ PRZESYŁU. Służebność przesyłu. i roszczenia uzupełniające. Wzory wniosków i pozwów sądowych Przepisy. Roman Dziczek
SŁUŻEBNOŚĆ PRZESYŁU Służebność przesyłu i roszczenia uzupełniające Wzory wniosków i pozwów sądowych Przepisy Roman Dziczek Wydanie 1, 2013 Redaktor prowadzący: Katarzyna Bojarska Opracowanie redakcyjne:
Przedmiot: Prawo cywilne (wykład) na I roku Studiów Stacjonarnych Ekonomii II stopnia w roku akademickim 2017/2018
Przedmiot: Prawo cywilne (wykład) na I roku Studiów Stacjonarnych Ekonomii II stopnia w roku akademickim 2017/2018 wykładowca: dr hab. Joanna Kuźmicka-Sulikowska Dla zaliczenia wykładu należy uczęszczać
PROCEDURA CYWILNA W PRZEDMIOTOWYM ZAKRESIE GOSPODARKI NIERUCHOMOŚCIAMI
WOŁOMIN, 16 GRUDNIA 2010 r. PROCEDURA CYWILNA W PRZEDMIOTOWYM ZAKRESIE GOSPODARKI NIERUCHOMOŚCIAMI Sławomir Kawa POJĘCIE RZECZY RZECZ w prawie cywilnym to przedmiot materialny, wyodrębniony na tyle, że
NIERUCHOMOŚCI. Zagadnienia prawne. pod redakcją Heleny Kisilowskiej. Wydanie IV. Wydawnictwo Prawnicze r LexisNexis 1
NIERUCHOMOŚCI Zagadnienia prawne pod redakcją Heleny Kisilowskiej Wydanie IV Wydawnictwo Prawnicze r LexisNexis 1 Warszawa 2007 SPIS TREŚCI WYKAZ SKRÓTÓW 13 WSTĘP 15 Rozdział I. NIERUCHOMOŚCI ZARYS OGÓLNY
Hipoteka i księgi wieczyste wybrane zagadnienia
Hipoteka i księgi wieczyste wybrane zagadnienia Informacje o usłudze Numer usługi 2016/08/01/5959/14716 Cena netto 1 180,00 zł Cena brutto 1 180,00 zł Cena netto za godzinę 0,00 zł Cena brutto za godzinę
TESTY PRAWO CYWILNE CZĘŚĆ OGÓLNA I ZOBOWIĄZANIA MICHAŁ ŁUC
TESTY PRAWO CYWILNE CZĘŚĆ OGÓLNA I ZOBOWIĄZANIA MICHAŁ ŁUC Warszawa 2012 Stan prawny na 1 lipca 2012 r. Wydawca Magdalena Przek-Ślesicka Redaktor prowadzący Joanna Cybulska Opracowanie redakcyjne JustLuk
Spis treści. Dział I. Przepisy ogólne...169
Spis treści Wykaz skrótów...7 Wprowadzenie...13 Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny...17 Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe...19 Tytuł I. Własność...19 Dział I. Przepisy ogólne...19
OBRÓT PRAWNY NIERUCHOMOŚCIAMI. Agnieszka Maziarz
OBRÓT PRAWNY NIERUCHOMOŚCIAMI Agnieszka Maziarz Warszawa 2011 Rodzicom... Spis treści Wykaz skrótów / 11 Wstęp / 15 Rozdział I Prawo rzeczowe / 17 1. Pojęcie nieruchomości / 17 2. Pojęcie prawa własności
PODRĘCZNIKI PRAWNICZE. E. Gniewek Prawo rzeczowe
PODRĘCZNIKI PRAWNICZE E. Gniewek Prawo rzeczowe W sprzedaży: E. Gniewek, P. Machnikowski (red.) KODEKS CYWILNY. KOMENTARZ, wyd. 7 Komentarze Kodeksowe E. Gniewek (red.) PRAWO RZECZOWE, Tom 4, wyd. 3 System
Rozkład pytań z ostatnich 5 lat:
Rozkład pytań z ostatnich 5 lat: Egzamin na aplikację notarialną 2009 prawo finansowe - 9 pyt. prawo cywilne 73 pyt. prawo administracyjne 14 pyt. prawo konstytucyjne i ustrojowe 14 pyt. prawo pierwotne
KSIĘGI WIECZYSTE I HIPOTEKA USTAWA O KSIĘGACH WIECZYSTYCH I HIPOTECE
Spis treści Spis treści Wykaz skrótów......................................................... 11 Od Autorów............................................................ 17 Część pierwsza KSIĘGI WIECZYSTE
KONSPEKTY DO WYKŁADÓW Z ZAKRESU PRAWA CYWILNEGO (CZĘŚĆ OGÓLNA, PRAWO RZECZOWE, PRAWO SPADKOWE)
prof. dr hab. Jacek Górecki radca prawny KONSPEKTY DO WYKŁADÓW Z ZAKRESU PRAWA CYWILNEGO (CZĘŚĆ OGÓLNA, PRAWO RZECZOWE, PRAWO SPADKOWE) 1. PRAWO CYWILNE - CZĘŚĆ OGÓLNA I PODMIOTY PRAWA CYWILNEGO I ICH
KONWERSATORIA. Terminy konwersatoriów
Prowadzący : dr Jakub Kępiński Katedra Prawa Cywilnego, Handlowego i Ubezpieczeniowego Wydział Prawa i Administracji Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu KONWERSATORIA dla przedmiotu Polskie prawo
Spis treści. Wykaz skrótów... 17. Wstęp... 21
Spis treści Wykaz skrótów................................. 17 Wstęp....................................... 21 Rozdział I. Zarys ogólny problematyki................. 23 1. Nieruchomości podstawowe pojęcia...................
Spis treści. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości 23
Prawo nieruchomości : zbiór przepisów : użytkowanie wieczyste, służebności, egzekucja z nieruchomości, gospodarka nieruchomościami, planowanie i zagospodarowanie przestrzenne, księgi wieczyste, lokale,
Prawo rzeczowe. Organizacja wykładu. Pojęcie prawa rzeczowego Pojęcie prawa rzeczowego Rodzaje praw rzeczowych Prawa rzeczowe a inne prawa
Prawo rzeczowe Pojęcie prawa rzeczowego Rodzaje praw rzeczowych Prawa rzeczowe a inne prawa Organizacja wykładu 30 h wykłady co tydzień Egzamin - czerwiec Część ogólna Prawo rzeczowe Zerówka zaliczenie
Zdzisław Krzemiński. Alimenty i ojcostwo. Komentarz
Zdzisław Krzemiński Alimenty i ojcostwo Komentarz Zdzisław Krzemiński Alimenty i ojcostwo Komentarz 3. wydanie Warszawa 2008 Stan prawny na 1 stycznia 2008 Wydawca: Izabela Dorf Sk³ad i ³amanie: Studio
Podręczniki Prawnicze. Prawo rzeczowe. Edward Gniewek. 9. wydanie. C. H. Beck
Podręczniki Prawnicze Prawo rzeczowe Edward Gniewek 9. wydanie C. H. Beck PODRĘCZNIKI PRAWNICZE Edward Gniewek Prawo rzeczowe W sprzedaży: T. Dybowski (red.) PRAWO RZECZOWE, Tom 3, wyd. 2 System Prawa
Spis treści. Wykaz skrótów str. 13. Wstęp str. 17
Spis treści Wykaz skrótów str. 13 Wstęp str. 17 Rozdział I Wszczęcie egzekucji z nieruchomości str. 19 1. Właściwość komornika str. 19 2. Wniosek o wszczęcie egzekucji str. 21 2.1. Uwagi ogólne str. 21
SPIS TREŚCI... 5 WSTĘP ROZDZIAŁ 1 RYNEK NIERUCHOMOŚCI ROZDZIAŁ 2 NIERUCHOMOŚCI PODSTAWOWE POJĘCIA I DEFINICJE... 31
SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI... 5 WSTĘP... 11 ROZDZIAŁ 1 RYNEK NIERUCHOMOŚCI... 13 1.1 POJĘCIE RYNKU NIERUCHOMOŚCI... 13 1.2. KLASYFIKACJA RYNKU NIERUCHOMOŚCI... 20 1.3. CECHY CHARAKTERYSTYCZNE RYNKU NIERUCHOMOŚCI...
PRAWO NIERUCHOMOŚCI ZBIÓR PRZEPISÓW
z paragra em eria PRAWO NIERUCHOMOŚCI ZBIÓR PRZEPISÓW UŻYTKOWANIE WIECZYSTE, SŁUŻEBNOŚCI, EGZEKUCJA Z NIERUCHOMOŚCI GOSPODARKA NIERUCHOMOŚCIAMI PLANOWANIE I ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE KSIĘGI WIECZYSTE
D R K A T A R Z Y N A A N N A D A D A Ń S K A U N I W E R S Y T E T S Z C Z E C I Ń S K I
Ochrona własności D R K A T A R Z Y N A A N N A D A D A Ń S K A U N I W E R S Y T E T S Z C Z E C I Ń S K I Konstrukcja prawna ochrony własności OCHRONA WŁASNOŚCI Pomoc własna Ochrona sądowa Samoobrona
ZASTAW. Opracowała mgr Irena Krauze Lisowiec
ZASTAW Literatura: red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Zarys prawa cywilnego, Warszawa 2014 red. E Gniewek, Kodeks Cywilny. Komentarz, Wydanie 4, Warszawa 2010 Opracowała mgr Irena Krauze Lisowiec Powstanie
Spis treści Wykaz skrótów Wykaz aktów prawnych Wykaz literatury Wykaz orzecznictwa Wprowadzenie
Wykaz skrótów... Wykaz aktów prawnych... Wykaz literatury... Wykaz orzecznictwa... XXXIII Wprowadzenie... XI XV XIX XLIII Rozdział I. Nieruchomość rolna jako składnik gospodarstwa rolnego... 1 1. Zagadnienia
Nabycie w drodze licytacji spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego a PCC
2014-05-01 11:42:02 Nabycie w drodze licytacji spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego a PCC AUTOR: Krzysztof Koślicki Tylko licytacyjna sprzedaż lokalu mieszkalnego, co do którego spółdzielnia
Prawo cywilne I. Zagadnienia ogólne. Rodzaje nieruchomości
Prawo cywilne I Wykonywanie własności nieruchomości I Rodzaje nieruchomości Kataster i księgi wieczyste Zagadnienia ogólne Zakres regulacji Przepisy ewidencyjne Obowiązki właścicieli nieruchomości Regulacja
Zabezpieczenie wykonania zobowiązania podatkowego może nastąpić w następujących przypadkach: zabezpieczenie przed terminem płatności art o.p.
Zabezpieczenie wykonania zobowiązania podatkowego może nastąpić w następujących przypadkach: zabezpieczenie przed terminem płatności art. 33 1 o.p.; zabezpieczenie w toku postępowania podatkowego, kontroli
PRAWO SPÓŁDZIELCZE USTAWA O SPÓŁDZIELNIACH MIESZKANIOWYCH
PRAWO SPÓŁDZIELCZE USTAWA O SPÓŁDZIELNIACH MIESZKANIOWYCH KOMENTARZ Adam Stefaniak 13. wydanie Zamów książkę w księgarni internetowej Warszawa 2014 Stan prawny na 1 maja 2014 r. Wydawca Izabella Małecka
U S T A W A. z dnia. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw 1)
Projekt U S T A W A z dnia o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2001 r.
1. Nazwa przedmiotu: Prawo cywilne część ogólna i prawo rzeczowe 2. Kierunek: Prawo 3. Typ studiów: Dzienne 4. Rodzaj zajęć: Ćwiczenia 5.
1. Nazwa przedmiotu: Prawo cywilne część ogólna i prawo rzeczowe 2. Kierunek: Prawo 3. Typ studiów: Dzienne 4. Rodzaj zajęć: Ćwiczenia 5. Status przedmiotu: Obligatoryjne 6. Rok studiów, semestr: III rok,
LexisNexis Polska Sp. z o.o.
Redaktor prowadzący: Agnieszka M. Zagozda Opracowanie redakcyjne: Michał Dymiński Redakcja techniczna: Małgorzata Duda Projekt okładki i stron tytułowych: Michał Piotrowski Copyright by LexisNexis Polska
Prawo rzeczowe LexisNexis do 2014 r. LexisNexis Polska
opis Niniejsze opracowanie Prawa rzeczowego jest kontynuacją znanego i od wielu lat wykorzystywanego podręcznika Profesora Jerzego Ignatowicza, którego pierwsze wydanie ukazało się w 1976 r., a ostatnie
Uchwała z dnia 11 lutego 2004 r., III CZP 103/03
Uchwała z dnia 11 lutego 2004 r., III CZP 103/03 Sędzia SN Kazimierz Zawada (przewodniczący) Sędzia SN Bronisław Czech (sprawozdawca) Sędzia SN Iwona Koper Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Przedsiębiorstwa
Spis treści. Wykaz skrótów... 13 Wstęp... 15
Spis treści Spis treści Wykaz skrótów............................................................ 13 Wstęp..................................................................... 15 ROZDZIAŁ I. Prawa rzeczowe...............................................
Służebność przesyłu. w praktyce. Bartosz Rakoczy. Wydanie 2
Służebność przesyłu w praktyce Bartosz Rakoczy Wydanie 2 Warszawa 2012 Redaktor prowadzący: Małgorzata Stańczak Opracowanie redakcyjne: Michał Barszcz Redakcja techniczna: Agnieszka Dymkowska-Szeszko Projekt
Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym
Rozdział Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym Literatura: A. Doliwa, Prawo rzeczowe, Warszawa 2010, s. 1 18; J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo rzeczowe, Warszawa 2003, s. 15 35; S. Rudnicki, Komentarz
Prawo cywilne I. Charakterystyka I. Charakterystyka II Ogólna charakterystyka praw rzeczowych Posiadanie
Prawo cywilne I Ogólna charakterystyka praw rzeczowych Posiadanie Charakterystyka I Prawa majątkowe. Zaspokajają potrzeby gospodarcze Uprawniony ma bezpośrednią władzę nad rzeczą Inne podmioty mają obowiązek
WYKAZ PRAWIDŁOWYCH ODPOWIEDZI DO ZESTAWU PYTAŃ TESTOWYCH NA EGZAMIN WSTĘPNY NA APLIKACJĘ NOTARIALNĄ 2009
WYKAZ PRAWIDŁOWYCH ODPOWIEDZI DO ZESTAWU PYTAŃ TESTOWYCH NA EGZAMIN WSTĘPNY NA APLIKACJĘ NOTARIALNĄ 2009 nr pytania odpowiedź podstawa prawna 1. B art. 16 2 k.c. 2. C art. 18 2 k.c. 3. B art. 25 k.c. 4.
Autor: Bożena Grad, Urszula Nowicka, Jurij Stadnicki Tytuł: PODSTAWY OBSŁUGI NIERUCHOMOŚCI W teorii i praktyce Recenzent: prof. dr hab.
Autor: Bożena Grad, Urszula Nowicka, Jurij Stadnicki Tytuł: PODSTAWY OBSŁUGI NIERUCHOMOŚCI W teorii i praktyce Recenzent: prof. dr hab. Lech Pałasz Liczba stron: 415 Rok wydania: 2011 SPIS TREŚCI WSTĘP
Kolizja zasady ochrony interesów masy upadłości z zasadą zaufania w prawie cywilnym
Kolizja zasady ochrony interesów masy upadłości z zasadą zaufania w prawie cywilnym Kolizja zasady ochrony interesów masy upadłości z zasadą zaufania w prawie cywilnym Przemysław Wołowski Sopot 2018 Recenzent:
Spis treści. Przedmowa... Wykaz skrótów... Wykaz literatury... Część I. Postępowanie zabezpieczające
Przedmowa... Wykaz skrótów... Wykaz literatury... XV XVII XXIII Część I. Postępowanie zabezpieczające A. Komentarz tezowy... 3 Ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2014 r.
Ustawa o samorządowych kolegiach odwoławczych
Ustawa o samorządowych kolegiach odwoławczych Komentarz Anna Ostrowska Kamil Sikora Wydanie 1 Stan prawny na 1 stycznia 2012 roku Warszawa 2012 Poszczególne części komentarza opracowali: Anna Ostrowska:
Podziały nieruchomości - komentarz kod produktu: 4958 kategoria: Kategorie > WYDAWNICTWA > KSIĄŻKI > GEODEZJA
Zapraszamy do sklepu www.sklep.geoezja.pl I-NET.PL Sp.J. o. GeoSklep Olsztyn, ul. Cementowa 3/301 tel. +48 609 571 271, 89 670 11 00, 58 7 421 571 faks 89 670 11 11, 58 7421 871 e-mail sklep@geodezja.pl
PODZIAŁ QUOAD USUM NIERUCHOMOŚCI ROLNEJ
MONOGRAFIE PRAWNICZE PODZIAŁ QUOAD USUM NIERUCHOMOŚCI ROLNEJ Katarzyna Czerwińska-Koral Wydawnictwo C.H.Beck MONOGRAFIE PRAWNICZE KATARZYNA CZERWIŃSKA-KORAL PODZIAŁ QUOAD USUM NIERUCHOMOŚCI ROLNEJ Polecamy
SPÓŁDZIELNIE MIESZKANIOWE
SPÓŁDZIELNIE MIESZKANIOWE KOMENTARZ Ewa Bończak-Kucharczyk 3. wydanie Warszawa 2013 Stan prawny na 30 września 2012 r.; uwzględnia nowelizację ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych z dnia 27 lipca 2012
UŻYTKOWANIE. Opracowała mgr Irena Krauze Lisowiec
UŻYTKOWANIE Literatura: red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Zarys prawa cywilnego, Warszawa 2014 red. E Gniewek, Kodeks Cywilny. Komentarz, Wydanie 4, Warszawa 2010 Opracowała mgr Irena Krauze Lisowiec Treść
Postępowanie wieczystoksięgowe. Komentarz
Postępowanie wieczystoksięgowe Komentarz Agnieszka Maziarz Postępowanie wieczystoksięgowe Komentarz Warszawa 2008 Stan prawny na 30 kwietnia 2008 r. Wydawca: Marcin Skrabka Redaktor prowadzący: Dagmara
Wykład I. Rynek nieruchomości. Rodzaje nieruchomości i praw do nieruchomości.
Wykład I Rynek nieruchomości. Rodzaje nieruchomości i praw do nieruchomości. POJĘCIE RYNKU OGÓŁ WARUNKÓW EKONOMICZNYCH, W KTÓRYCH DOCHODZI DO ZAWIERANIA TRANSAKCJI WYMIENNYCH MIĘDZY SPRZEDAWCAMI OFERUJĄCYMI
Edward Janeczko. Podatek od nabycia prawa przez zasiedzenie
Rejent. rok 8. nr 10(90) październiki 998 r. Edward Janeczko Podatek od nabycia prawa przez zasiedzenie Jak wiadomo, zasiedzenie polega na nabyciu prawa przez nieuprawnionego posiadacza wskutek faktycznego
UŻYTKOWANIE WIECZYSTE
UŻYTKOWANIE WIECZYSTE Literatura: red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Zarys prawa cywilnego, Warszawa 2014 red. E Gniewek, Kodeks Cywilny. Komentarz, Wydanie 4, Warszawa 2010 Opracowała mgr Irena Krauze
Prawo cywilne. Uwagi ogólne. Pośrednia i bezpośrednia ochrona własności Ochrona własności
Prawo cywilne Ochrona własności Uwagi ogólne Ochrona własności wypływa wprost z art 140 k.c. Brak zróżnicowania ze względu na formę własności Środki ochrony Bezpośrednie (petytoryjne i posesoryjne) Pośrednie
Prawo cywilne. Nieruchomość wspólna Odrębna własność lokali - wprowadzenie
Prawo cywilne Odrębna własność lokali Użytkowanie wieczyste Prawo zabudowy - projekt Odrębna własność lokali - wprowadzenie Nieruchomością może być część budynku W naszym prawie - tylko lokal Nie są odrębnymi
Prawo cywilne. Pojęcie. Numerus clausus 2012-05-13. Ogólna charakterystyka ograniczonych praw rzeczowych Użytkowanie. Ograniczone prawa rzeczowe I
Prawo cywilne Ogólna charakterystyka ograniczonych praw rzeczowych Użytkowanie Pojęcie Ograniczone prawa rzeczowe I Prawna forma korzystania z rzeczy (cudzej) Dająca uprawnionemu możliwość korzystania
1.1. Pojęcie prawa cywilnego 1.2. Stosunek cywilnoprawny 1.3. Zdarzenia powodujące powstanie stosunków cywilnoprawnych
Podstawy prawa cywilnego z umowami w administracji. (red.), (red.) Oddawany do rąk Czytelników podręcznik stanowi syntetyczny wykład podstawowych instytucji prawa cywilnego w odniesieniu do działalności
Prof. WSAP dr Jacek Krauss. Egzamin 2017 rok
Wykaz zagadnień egzaminacyjnych - prawo cywilne Prof. WSAP dr Jacek Krauss Egzamin 2017 rok I. Zagadnienia wstępne. Pojęcie prawa cywilnego. Metoda regulacji II. III. IV. Podział prawa cywilnego. Powszechne
Zarys wykładu. Adam Brzozowski Wojciech J. Kocot, Wiesław Opalski. Zamów książkę w księgarni internetowej SERIA AKADEMICKA 2.
prawo rzeczowe Zarys wykładu Adam Brzozowski Wojciech J. Kocot, Wiesław Opalski Zamów książkę w księgarni internetowej SERIA AKADEMICKA 2. WYDANIE ZMIENIONE WARSZAWA 2016 Stan prawny na 1 grudnia 2015
Podstawy prawa cywilnego z umowami w administracji. Redaktorzy: Piotr Stec, Mariusz Załucki
Podstawy prawa cywilnego z umowami w administracji. Redaktorzy:, Spis treści: Wykaz skrótów Słowo wstępne do wydania drugiego Część I. Wprowadzenie do prawa cywilnego Rozdział 1. Zagadnienia podstawowe
Spis treści. Część I. Postępowanie zabezpieczające. Przedmowa... Wykaz skrótów... Wykaz literatury...
Przedmowa............................................... Wykaz skrótów............................................ Wykaz literatury........................................... XIII XV XIX Część I. Postępowanie
ODPOWIEDZI DO ZESTAWU PYTAŃ TESTOWYCH NA EGZAMIN NOTARIALNY 15 LIPCA 2009 r.
ODPOWIEDZI DO ZESTAWU PYTAŃ TESTOWYCH NA EGZAMIN NOTARIALNY 15 LIPCA 2009 r. nr pytania odpowiedź podstawa prawna 1. B art. 80 k.c. 2. C art. 103 1 k.c. 3. B art. 109 7 3 k.c. 4. A art. 390 3 k.c. 5. B
Uchwała z dnia 18 marca 2005 r., III CZP 3/05
Uchwała z dnia 18 marca 2005 r., III CZP 3/05 Sędzia SN Elżbieta Skowrońska-Bocian (przewodniczący, sprawozdawca) Sędzia SN Barbara Myszka Sędzia SN Marek Sychowicz Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku Skarbu
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 29 grudnia 2014 r. Poz. 1924 USTAWA z dnia 28 listopada 2014 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw 1) Art.
Spis treści. Wykaz skrótów... 11. Przedmowa do wydania siódmego... 13 ROZDZIAŁ I CZĘŚĆ OGÓLNA... 15
Wykaz skrótów........................................................... 11 Przedmowa do wydania siódmego......................................... 13 ROZDZIAŁ I CZĘŚĆ OGÓLNA.............................................
Prof. WSAP dr Jacek Krauss. Egzamin 2016 r./2017
Wykaz zagadnień egzaminacyjnych - prawo cywilne Prof. WSAP dr Jacek Krauss Egzamin 2016 r./2017 I. Zagadnienia wstępne. Pojęcie prawa cywilnego. Metoda regulacji II. Podział prawa cywilnego 1 Powszechne
Spółdzielnie mieszkaniowe
Ewa Bończak-Kucharczyk Spółdzielnie mieszkaniowe Komentarz 2. wydanie Warszawa 2010 Spis treści SPIS TREŚCI Wykaz skrótów...11 Wstęp...13 Rozdział 1 Cele i zadania prac legislacyjnych w latach 2000 2009...
POSTANOWIENIE. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Maria Szulc
Sygn. akt II CSK 541/13 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 26 czerwca 2014 r. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Maria Szulc w sprawie z wniosku M. M. I.
PRAWO NIERUCHOMOŚCI ZBIÓR PRZEPISÓW
z paragra em eria PRAWO NIERUCHOMOŚCI ZBIÓR PRZEPISÓW UŻYTKOWANIE WIECZYSTE, SŁUŻEBNOŚCI, EGZEKUCJA Z NIERUCHOMOŚCI GOSPODARKA NIERUCHOMOŚCIAMI PLANOWANIE I ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE KSIĘGI WIECZYSTE
Wpis ograniczonych praw rzeczowych obciążających nieruchomość nabytą w trybie uwłaszczenia
Rejent" * rok 7 * nr 2(70) luty 1997 r. Aleksander Oleszko Wpis ograniczonych praw rzeczowych obciążających nieruchomość nabytą w trybie uwłaszczenia W praktyce wieczystoksięgowej dostrzeżono wątpliwości,
Spis treści: Przedmowa Wykaz skrótów Literatura
Spis treści: Przedmowa Wykaz skrótów Literatura Część ogólna Tabl. 1. Prawo prywatne a prawo publiczne Tabl. 2. Źródła prawa cywilnego Tabl. 3. Stosunek cywilnoprawny Tabl. 4. Zdolność prawna i zdolność
KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO
KOMENTARZ Helena Ciepła, Dariusz Zawistowski, Tadeusz Żyznowski KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO pod redakcją Henryka Doleckiego Tadeusza Wiśniewskiego Tom IV Artykuły 730 1088 Stan prawny: 1 lipca 2011 r.
POSTANOWIENIE. po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej. zażalenia powodów na postanowienie Sądu Okręgowego w P.
Sygn. akt I CZ 111/08 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie : Dnia 5 lutego 2009 r. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Barbara Myszka SSN Kazimierz Zawada w sprawie z powództwa
Spis treści. III. Sytuacje sporne pomiędzy małżonkami Podsumowanie Wnioski Indeks rzeczowy
Wprowadzenie... Wykaz skrótów... Bibliografia... XIII XIX XXIII Rozdział I. Zagadnienia wprowadzające... 1 1. Rodzina jako wartość konstytucyjna... 1 I. Konstytucyjna ochrona rodziny... 1 II. Standardy
ćwiczenia 16 zaliczenie z oceną
Wydział: Prawo i Administracja Nazwa kierunku kształcenia: Prawo Rodzaj przedmiotu: podstawowy Opiekun: prof. dr hab. Stanisława Kalus Poziom studiów (I lub II stopnia): Jednolite magisterskie Tryb studiów:
Rodzaje form działania
Rodzaje form działania I Akty administracyjne - rodzaje Jak możemy podzielić akty administracyjne? konstytutywne i deklaratoryjne (dek. dyplom uniwersytecki, nabycie obywatelstwa) zewnętrzne i wewnętrzne
Windykacja zaległości podatkowych zabezpieczonych hipoteką przymusową. Tomasz Jasiński Wydział Podatków i Opłat UM w Gliwicach
Windykacja zaległości podatkowych zabezpieczonych hipoteką przymusową Tomasz Jasiński Wydział Podatków i Opłat UM w Gliwicach zabezpieczonych hipoteką przymusową Skutki wyroku TK z dnia 8 października