BIULETYN INFORMACYJNY PORADNI PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ NR 3 KRAKÓW PODGÓRZE

Transkrypt

1 Nr 4 styczeń 2006 BIULETYN INFORMACYJNY PORADNI PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNEJ NR 3 KRAKÓW PODGÓRZE Siedziba Poradni: Kraków ul. Konfederacka 18 tel/fax: (12) e mail: ppp3@neostrada.pl Zapraszamy do lektury kolejnego numeru Biuletynu. Przypominamy, że korzystanie z naszej pomocy jest bezpłatne i nie jest wymagane skierowanie. Rejestracji dziecka można dokonać telefonicznie pod numerem lub osobiście w sekretariacie. Poradnia jest czynna od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do W TYM NUMERZE: Postanowiliśmy przedstawić obszerny artykuł, w którym znajdziecie Państwo szczegółowe informacje dotyczące tego, jak określony rodzaj muzyki może wpływać korzystnie na nasze myślenie i uczenie się. Ponadto w kolejnych Biuletynach postaramy się przybliżać działalność i skład osobowy poszczególnych zespołów w jakich pracujemy w naszej Poradni. KORZYSTNY WPŁYW MUZYKI NA MYŚLENIE Podstawą prawidłowego funkcjonowania jest współgranie różnych inteligencji językowej, przestrzennej, kinestetycznej, interpersonalnej, matematycznej, intrapersonalnej, duchowej. Badania dowodzą, że doskonałym narzędziem stymulującym wszechstronny rozwój jest muzyka. Oprócz pobudzania różnych inteligencji łączy obie półkule i wprowadza stan równowagi. Naukowcy odkryli, że pewien rodzaj muzyki wpływa na umysł i pamięć, uwalnia od stresu, pomaga w koncentracji oraz otwiera podświadomość. Zauważyli, że muzyka barokowa largo czy andante, utrzymana w rytmie 60 uderzeń na minutę, pomaga w procesie przyspieszonego uczenia się. Spokojne tony largo obniżają ciśnienie krwi, zmniejszają liczbę uderzeń serca, dzięki czemu odzyskuje ono normalny rytm. Obniża się poziom stresu, pobudzany jest system immunologiczny, zmieniają się również fale mózgowe. Muzyka barokowa synchronizuje więc umysł i ciało. Rozluźnione ciało i pobudzony mózg stanowią idealny stan do optymalnego uczenia się. Twórcy muzyki barokowej wiedzieli, co robią, tworząc kojącą, pogodną muzykę. Wykorzystywali najczęściej instrumenty strunowe takie jak skrzypce, harfę, gitarę, mandolinę, które mają naturalne wysokie częstotliwości (5 8 tyś. herców). Dźwięki o tak wysokiej częstotliwości ładują baterie mózgowe, z kolei niektóre dźwięki o

2 niskiej częstotliwości, takie jak hałas ruchu ulicznego, lotnisk, placów budowy wyczerpują mózg. Jak wiadomo powolna muzyka o wysokich częstotliwościach dostarcza mózgowi energii, uaktywnia umysł i pamięć, likwiduje zmęczenie, przyspiesza procesy związane z uczeniem się. Ma również wpływ w nawiązaniu kontaktu między świadomością a podświadomością. Affred Tomatis, francuski specjalista chorób uszu, zajmujący się wpływem muzyki powiedział: Ucho nie jest stworzone wyłącznie do słuchania. Ucho stworzone jest do pobudzania mózgu i ciała. Badając muzykę różnych kompozytorów zauważył, że muzyką najbogatszą w wysokie częstotliwości są kompozycje Mozarta. W wyniku badań powstał termin Efekt Mozarta to ogólny termin oznaczający wpływ i znaczenie muzyki w dziedzinie zdrowia, edukacji i poprawy ogólnego stanu psychicznego. Na podstawie wielu badań dowiedziono, że zastosowanie muzyki może pomagać w leczeniu zaburzeń słuchania, dysleksji, zespołu zaburzeń uwagi, autyzmu. Muzyka pozwala zredukować stres wywołany chorobą, może również zredukować ból. Coraz częściej w leczeniu takich schorzeń jak migrena, nerwice, depresja, uzależnienia wykorzystywana jest muzykoterapia. W szpitalach i klinikach położniczych, w których stosuje się terapię muzyką zaobserwowano mniej komplikacji w czasie porodu, mniej zabiegów cesarskiego cięcia, krótszy czas porodu, krótszy czas pobytu pacjentów w szpitalu. Na przykład w szpitalu Hellen Keller w Alabamie eksperyment z 59 noworodkami pokazał, że 94% płaczących dzieci natychmiast zasnęło bez butelki lub smoczka, gdy słuchały muzyki. W USA przeprowadzono badania, które wykazały, że muzyczna stymulacja w okresie płodowym wpływa na rozwój mózgu. Bodźce muzyczne pobudzają słuch, dzięki czemu dziecko rodzi się z większą ilością komórek nerwowych, a to z kolei decyduje o jego większych możliwościach. Zaobserwowano, ze słuchanie muzyki Mozarta wpływa bardzo korzystnie na liczbę połączeń nerwowych między obiema półkulami mózgowymi. Dzieci, których matki w czasie ciąży słuchały takiej muzyki, rodzą się radosne, spokojne, intensywniej gaworzą, szybciej uczą się siadać, a w szkole odnoszą większe sukcesy są bardziej kreatywne, bogatsze emocjonalnie. Z kolei włoscy badacze sprawdzali reakcje płodu na muzykę Czajkowskiego i ostry rock. Muzyka rockowa pobudzała dzieci do nadmiernej aktywności, a Czajkowski uspokajał. Zauważono, że dzieci wolą tony uspakajające (Vivaldi, Mozart) niż wprowadzające niepokój. W latach przeprowadzano wiele badań, które wykazały, że słuchanie muzyki wspomaga czytanie, naukę języków obcych, matematykę; poprawia samoocenę, kreatywność, rozwija zdolności percepcyjno motoryczne, psychosomatyczne oraz kompetencje społeczne. Studenci, którzy słuchali muzyki klasycznej byli bardziej ożywieni intelektualnie, zwiększały się ich zdolności twórcze, mieli większe poczucia własnej wartości, lepszą koncentrację, skupienie uwagi, a ich pamięć zwiększyła się o ponad 90%. Klasyczna muzyka wzmacnia pamięć, wyobraźnię przestrzenną, rozumowanie, logikę. Dzieje się tak między innymi dlatego, że pod wpływem muzyki zwiększa się poziom katecholamin oraz serotoniny, neuroprzekaźników biorących udział w procesie uczenia się. Badania wykazują, że słuchanie muzyki instrumentalnej we wczesnym dzieciństwie

3 wspiera również rozwój zdolności matematycznych. Muzyka ulepsza i utrwala proces zapamiętywania, ponieważ stymuluje układ limbiczny, który jest emocjonalnym centrum mózgu i ma ścisły związek z uczeniem się Dobór muzyki do nauki i pracy umysłowej, do aktywizacji mózgu i do relaksu Muzyka do nauki i pracy umysłowej: Tomas Albinioni: Koncert op. 9 nr 2, adagio G na instrumenty smyczkowe; Carl Philip Bach: Koncert Es dur na organy, adagio; Jan Sebastian Bach: Inwencje 2 i 3 głosowe, Das Wohltemperierte Klavier, koncert G dur na flet i smyczki, largo, koncert F dur na harfę, largo, koncert C dur na harfę, koncert g moll na flet i skrzypce, largo, koncert f moll na harfę BMV 1056, Wariacje Goldbergowskie, Aria na strunie G; Arcangello Corelli: Koncert D dur nr 7, sarabanda, koncert a moll nr 9, koncert f moll preludium i sarabanda (largo), koncert e moll nr 5, largo; George Haendel: Sześć fantazji na harfę, koncert B dur op. 4 nr 6 wersja na harfę, koncert g moll na wiolonczelę i smyczki, largo, koncert d moll, largo; Jochan George Pachelbel: Koncert D dur, andante, symfonia B dur, andante, Kanon D; Antonio Vivaldi: Sześć koncertów na flet op. 6, koncert D dur na lutnie/gitarę EXII 15, koncert d moll na violę RXII nr 38, largo, koncert C dur na mandolinę, largo. George Teleman: Podwójna fantazja G dur na harfę, largo, koncert g moll na altówkę i skrzypce z orkiestrą, largo; Janalea Hoffman:); Mind Body Tempo (fortepian, orkiestra), Deep Daydreams (muzyka instrumentalna), Music to Facilitate Imaginery (fortepian i skrzypce) William Duncan: Exultate Music to Expand Learning; Andre Gagnon: Lawrence (Columbia Records) muzyka w stylu barokowym słynnego francusko kanadyjskiego kompozytora i wykonawcy. Utwory relaksacyjne: Samuel Barber: Adagio na orkiestrę; Piotr Czajkowski: Nokturn d moll op. 19 nr 4; Gabriel Faure: Siciliana; Christopher Gluck: Taniec błogosławionych duchów; Wolfgang Amadeus Mozart: Koncert klarnetowy A dur KV 622, adagio; Sergiusz Prokofiew: I. koncert fortepianowy, III. Część; Jules Massenet: Medytacja na orkiestrę z opery Thais ; Arcangello Corelli: Concert Grossi, op.4, nr 10,11,12; Concert Grossi, op. 6, nr 2,5,8,9; Antonio Vivaldi: Pięć koncertów na flet i orkiestrę kameralną; Jan Sebastian Bach: Trio d moll; Fantazja c moll; Fantazja na organy G dur. Muzyka o wysokiej częstotliwości do zaktywizowania mózgu, regeneracji ciała, podniesienia witalności: W.A.Mozart: koncerty skrzypcowe 1, 2, 3, 4, 5, symfonia nr 29, 32, 39, 40, wszystkie kwartety smyczkowe, kontredanse, Sinfinia Concertante. Oprac. Marta Siewiera Pięciak Zespół Terapii Pedagogicznej Specjaliści zatrudnieni w tutejszej Poradni zajmują się pracą diagnostyczną, postdiagnostyczną, profilaktyką, psychoedukacją, jak również różnego rodzaju konsultacjami w określonych zespołach.

4 Poniżej przedstawiamy Państwu działalność i skład osobowy Zespołu Terapii Pedagogicznej. Umożliwi to bezpośrednie dotarcie do pracownika zajmującego się określonym problemem. Zespół stanowią następujący specjaliści: mgr, mgr Katarzyna Botko pedagog, Piotr Chorobik psycholog, Agnieszka Dulian psycholog, Agnieszka Fabian psycholog, Iwona Gerhardt Regucka pedagog, Elżbieta Kania psycholog, Magdalena Moskała psycholog, Maria Mostowik psycholog, Magdalena Palaszewska psycholog, Beata Pedrycz pedagog, Elżbieta Solarz Janoska pedagog. W ramach pracy diagnostycznej nasi psycholodzy i pedagodzy przeprowadzają badania pod kątem specyficznych i niespecyficznych trudności w nauce uczniów ze szkół podstawowych, gimnazjum oraz szkół ponadgimnazjalnych. Diagnoza w kierunku dysleksji wykonywana jest po wstępnych konsultacjach, w ramach których, między innymi, udzielane są wskazówki do ćwiczeń z dzieckiem w domu. Praca postdiagnostyczna przybiera głównie formę zajęć z zakresu terapii pedagogicznej (dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjum) lub konsultacji kontrolnych (również dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych). W bieżącym roku szkolnym mgr M. Mostowik zajmuje się pracą z rodzicami uczniów z ADHD oraz trudnościami wychowawczymi. Mgr E. Kania prowadzi grupę dla rodziców dzieci z zaburzeniami zachowania i emocji. Od II semestru roku szkolnego 2005/2006 mgr A. Fabian, mgr I. Gerhardt Regucka oraz mgr Marta Siewiera Pięciak (Zespół Logopedyczny) będą prowadzić warsztaty na terenie Poradni dla rodziców pod nazwą Twoje dziecko to potrafi. Celem powyższych zajęć będzie: poznanie przyczyn specyficznych trudności w nauce swoich podopiecznych zauważanie mocnych stron dziecka przedstawienie sposobów radzenia sobie z negatywnymi emocjami: rodzic dziecko zwrócenie uwagi na efektywne metody pracy z dzieckiem, mające na celu stopniowe eliminowanie problemów dyslektycznych. W ramach współpracy z rodzicami pracownicy Zespołu Terapii Pedagogicznej organizują zebrania z opiekunami dzieci dyslektycznych, zakwalifikowanych na zajęcia terapii pedagogicznej w naszej Poradni oraz uczestniczą w spotkaniach z rodzicami w szkołach dni otwarte. Praca w terenie to przede wszystkim udział w radach pedagogicznych, prelekcje, pogadanki, konsultacje dla nauczycieli i rodziców. Omawiana jest problematyka zaburzeń zachowania i emocji, specyficznych trudności w nauce, z odwołaniem się do regulujących je przepisów prawnych. Na prośbę szkół, psycholodzy i pedagodzy pomagają nauczycielom we wstępnej diagnozie dzieci z zaburzeniami dyslektycznymi poprzez przegląd zeszytów, dyktand, sprawdzenie stopnia opanowania zasad ortografii. W I semestrze b.r. w kl. I gimnazjum mgr M. Mostowik, mgr E. Solarz Janoska i mgr Jadwiga Litwin (Zespół Terapii Psychologicznej) prowadziły zajęcia adaptacyjno integracyjne. Warsztaty te dały młodzieży możliwość samopoznania i samoedukacji oraz poznania i akceptacji innych. Doskonaliły relacje interpersonalne z kolegami. Wychowawcy uzyskali wsparcie w tqworzeniu grupy partnerskiej, mającej świadomość wspólnoty interesów i zadań, dającej poczucie bezpieczeństwa i zaufania. Mgr K. Botko na terenie szkół prowadzi warsztaty, również dla kl. I gimnazjum Jak się uczyć?. Zajęcia mają na celu: uświadomienie uczestnikom co i przeszkadza w uczeniu się: Moje trudności ; pracę nad motywacją do nauki Po co mam się uczyć? ; przedstawienie strategii uczenia się, zapamiętywania (metody uczenia). Mgr M. Palaszewska, w ramach programu profilaktycznego organizuje warsztaty dla uczniów kl.v Dziękuję nie. To przede wszystkim trening umiejętności odmawiania, przeciwstawiania się presji ze strony rówieśników i dorosłych, umiejętność rozpoznawania sytuacji ryzykownych i sposoby reagowania. Pomocą w formie warsztatów i prelekcji objęci są również rodzice dzieci uczęszczających do przedszkoli, u których zaczynają się pojawiać problemy wychowawcze (mgr M.Mostowik). Od stycznia b.r. mgr M. Mostowik będzie również prowadzić zajęcia warsztatowe dla nauczycieli klas integracyjnych. Będą to zajęcia otwarte, w których wezmą udział osoby zainteresowane rozwiązywaniem konkretnych problemów, tzw. grupa wsparcia. W ramach spotkań zostaną przedstawione zadania i obowiązki szkoły w modelu pracy z dzieckiem nadpobudliwym.

5 Pracownicy Zespołu Terapii Pedagogicznej stale poszerzają swój warsztat pracy, uczestniczą w różnych kursach, warsztatach czy konferencjach. Dzięki temu, podnosząc swoje kwalifikacje i wykorzystując najnowsze metody, pomagają młodzieży w przezwyciężaniu napotykanych problemów, nie tylko z zakresu dysleksji. Efekty pracy naszych specjalistów są możliwe wyłącznie przy odpowiedniej współpracy ze strony rodziców, ich konsekwentnym podejściu do dzieci, a także systematycznie prowadzonych ćwiczeniach w domu, zgodnie z przekazanymi zaleceniami. Oprac. A.Fabian i I.Gerhardt Regucka Zespół redakcyjny: Małgorzata Piec, Celina Piechowicz Kułakowska, Zbigniewa Wojtaszek, Elżbieta Wurst