(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:
|
|
- Julia Mikołajczyk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (13) (51) T3 Int.Cl. C07K 14/435 ( ) A61K 38/17 ( ) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 2015/31 EP B1 (54) Tytuł wynalazku: Motywy rodziny polipeptydów trzustkowych, polipeptydy i sposoby je obejmujące (30) Pierwszeństwo: US P WO PCT/US2005/ US (43) Zgłoszenie ogłoszono: w Europejskim Biuletynie Patentowym nr 2007/35 (45) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 2016/01 (73) Uprawniony z patentu: Amylin Pharmaceuticals, LLC, San Diego, US AstraZeneca Pharmaceuticals LP, Wilmington, US (72) Twórca(y) wynalazku: PL/EP T3 ODILE ESTHER LEVY, San Diego, US CAROLYN M. JODKA, San Diego, US SOUMITRA S. GHOSH, San Diego, US DAVID PARKES, San Diego, US RICHARD A. PITTNER, San Diego, US LAWRENCE J. D'SOUZA, San Diego, US JOHN S. AHN, San Diego, US KATHRYN S. PRICKETT, San Diego, US JONATHAN DAVID ROTH, San Diego, US SEAN H. ADAMS, San Diego, US (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Dorota Rzążewska JWP RZECZNICY PATENTOWI DOROTA RZĄŻEWSKA SP. J. ul. Żelazna 28/30 Sienna Center Warszawa Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).
2 23854/15/ZWA/DR EP Motywy rodziny polipeptydów trzustkowych, polipeptydy i sposoby je obejmujące Opis POWIĄZANE ZGŁOSZENIA [0001] Niniejsze zgłoszenie zastrzega pierwszeństwo z rozpatrywanego Zgłoszenia U.S. Nr 11/055,098, złożonego 11 lutego 2005; PCT/US05/04351; i Tymaczasowego Zgłoszenia U.S. Nr 60/635,897, złożonego 13 grudnia LISTA SEKWENCJI [0002] Lista sekwencji w niniejszym zgłoszeniu jest przedłożona w postaci kopii papierowej, a także w formacie elektronicznym (CRF) na dysku CD w pliku o nazwie 0406PCT2 seq list.txt. TŁO [0003] Na rodzinę polipeptydów trzustkowych ( PPF ) składa się wiele pokrewnych hormonów. Polipeptyd trzustkowy ( PP ) odkryto jako zanieczyszczenie ekstraktów insuliny i nazwano go tak za narządem jego pochodzenia, a nie znaczeniem czynnościowym (Kimmel i wsp., Endocrinology 83: (1968)). PP jest peptydem 36-aminokwasowym (SEQ ID NO: 1) zawierającym charakterystyczne motywy strukturalne. Pokrewny peptyd odkryto następnie w ekstraktach z jelita i nazwano go Peptyd YY (ang. Peptide YY, PYY ) (SEQ ID NO: 2) ze względu na N- i C-końcowe tyrozyny (Tatemoto, Proc. Natl. Acad. Sci. USA 79: (1982)). Trzeci pokrewny peptyd znaleziono później w ekstraktach z mózgu i nazwano go Neuropeptyd Y (ang. Neuropepide Y, NPY ) (SEQ ID NO: 4) (Tatemoto, Proc. Natl. Acad. Sci. USA 79: (1982); Tatemoto i wsp., Nature 296: (1982)). [0004] Opisano, że te trzy peptydy pokrewne wywierają różne działania biologiczne. Efekty PP obejmują hamowanie wydzielania trzustkowego i relaksację pęcherzyka żółciowego. Podawany centralnie PP daje niewielkie wzrosty ożywiania się, które mogą być związane z receptorami zlokalizowanymi w podwzgórzu i pniu mózgu (przegląd w Gehlert, Proc. Soc. Exp. Biol. Med. 218: 7-22 (1998)). [0005] Uwalnianie PYY (SEQ ID NO: 2) następuje po posiłku. Alternatywną postacią molekularną PYY jest PYY(3-36) (SEQ ID NO: 3) (Eberlein i wsp., Peptides 10: (1989); Grandt i wsp., Regul. Pept. 51: (1994)). Fragment ten stanowi około 40% całości immunoreaktywności podobnej do PYY we fragmentach jelita ludzi i psów i około 36% całkowitej immunoreaktywności PYY w osoczu w stanie na czczo do nieznacznie ponad 50% po posiłku. Jest to najwyraźniej produkt rozszczepienia dipeptydylopeptydazą-iv (DPP4) PYY. PYY(3-36) według doniesień jest selektywnym ligandem w receptorach Y2 i Y5, które wydają się farmakologicznie wyjątkowe w tym, że preferują skrócone N-końcowo (tj. C-końcowe fragmenty) analogi NPY. Obwodowe podanie PYY według doniesień zmniejsza wydzielanie kwasu żołądkowego, motorykę żołądka, zewnątrzwydzielnicze wydzielanie trzustki (Yoshinaga i wsp., Am. J. Physiol. 263: G (1992); Guan i wsp.,
3 2 Endocrinology 128: (1991); Pappas i wsp., Gastroenterology 91: (1986)), skurcz pęcherzyka żółciowego i ruchliwość jelit (Savage i wsp., Gut 28: (1987)). Wpływy centralnego wstrzyknięcia PYY na opróżnianie żołądka, motorykę żołądka i wydzielanie kwasu żołądkowego, jak obserwowane po bezpośrednim wstrzyknięciu na lub wokół tyłomózgowia/pnia mózgu (Chen i Rogers, Am. J. Physiol. 269: R (1995); Chen i wsp., Regul. Pept. 61: (1996); Yang i Tache, Am. J. Physiol. 268: G943-8 (1995); Chen i wsp., Neurogastroenterol. Motil. 9: (1997)), mogą różnić się od tych skutków zaobserwowanych po wstrzyknięciu obwodowym. Na przykład, podawany centralnie PYY miał pewne efekty przeciwne do tych opisanych w niniejszym dokumencie dla obwodowego wstrzykiwania PYY (3-36) w tym, że wydzielanie kwasu żołądkowego było stymulowane, a nie hamowane. Motoryka żołądka była tłumiona tylko w połączeniu ze stymulacją TRH, ale nie, gdy był on podawany samodzielnie, i był rzeczywiście stymulujący w większych dawkach przez domniemane oddziaływanie z receptorami PP. PYY okazał się stymulować przyjmowanie pokarmu i wody, po podaniu centralnym (Morley i wsp., Brain Res. 341: (1985); Corp i wsp., Am. J. Physiol. 259: R (1990)). [0006] Podobnie, jednym z pierwszych podanych ośrodkowych efektów NPY (SEQ ID NO: 4) było zwiększenie przyjmowania pokarmu, zwłaszcza w podwzgórzu (Stanley i wsp., Peptides 6: (1985)). Podaje się, że PYY i PP naśladują te efekty, i PYY ma większą siłę działania lub ma taką siłę działania jak NPY (Morley i wsp., Brain Res. 341: (1985); Kanatani i wsp., Endocrinology 141: (2000); Nakajima i wsp., J. Pharmacol. Exp. Ther. 268: (1994)). Kilka grup stwierdziło, że wielkość odżywiania się wywołanego NPY jest wyższa niż wywołane dowolnym środkiem farmakologicznym wcześniej zbadanym, a także jest bardzo długotrwała. Stymulacja odżywiania się wywołana NPY została powtórzona u różnych gatunków. Wśród tych trzech podstawowych makroelementów (tłuszczu, białka i węglowodanów), przyjmowanie węglowodanów było preferencyjnie stymulowane. Nie zaobserwowano tolerancji wobec wpływu stymulującego łaknienie NPY, i gdy podawanie peptydu powtarzano przez 10 dni, zaobserwowano znaczny wzrost tempa przyrostu masy ciała. Po głodzeniu stężenie NPY w podwzgórzowym PVN wzrastało wraz z czasem i szybko powracało do poziomów kontrolnych po przyjęciu pokarmu. [0007] Badania farmakologiczne i wysiłki klonowania ujawniły liczbę siedmiu transbłonowych receptorów dla rodziny peptydów PP, i tym receptorom przypisano nazwy Y1 do Y6 (i domniemany receptor Y7 preferujący PYY). Typowe odpowiedzi sygnałowe tych receptorów są podobne do tych z innych receptorów sprzężonych z G i /G 0, a mianowicie hamowanie cyklazy adenylowej. Nawet przy stosunkowo niskiej homologii sekwencji między receptorami, oczywistym jest, że występuje grupowanie podobieństwa sekwencji aminokwasowej receptorów Y1, Y4 i Y6, podczas gdy Y2 i Y5 definiują inne rodziny. Inne miejsca wiązania zostały zidentyfikowane przez kolejności w rankingu siły działania różnych peptydów. Receptor preferujący NPY, który nie został sklonowany, został nazwany Y3, i istnieją dowody na istnienie receptorów preferujących PYY (domniemane receptor(y) Y7) (przegląd w Michel i wsp., Pharmacol. Rev. 50: (1998); Gehlert, Proc. Soc. Exp. Biol. Med. 218: 7-22 (1998)).
4 3 [0008] Receptory Y1 i Y5 zostały zaproponowane jako główne mediatory w odpowiedzi na przyjmowanie pokarmu (Marsh i wsp., Nat. Med. 4: (1998); Kanatani i wsp., Endocrinology 141: (2000)). Przeważającą ideą jest to, że endogenny NPY, za pośrednictwem tych receptorów, zwiększa zachowania odżywiania się. Proponowane terapie dla otyłości zawsze były kierowane na antagonizm receptorów NPY, a sposoby leczenia anoreksji były kierowane do agonistów z tej rodziny ligandów (patrz, np. Patent US Nry 5,939,462; 6,013,622; i 4,891,357). Na ogół, PYY i NPY są przedstawione jako równoważne i równie skuteczne we wszystkich zbadanych testach receptorów Y1, Y5 (i Y2) (Gehlert, Proc. Soc. Exp. Biol. Med. 218: 7-22 (1998)). [0009] Farmakologicznie receptor Y2 jest odróżniany od Y1 przez wykazywanie powinowactwa dla C-końcowych fragmentów neuropeptydu Y. Receptor Y2 najczęściej jest zróżnicowany w zależności od powinowactwa neuropeptydu Y(13-36), chociaż 3-36 fragment neuropeptydu Y i peptyd YY dawał lepsze powinowactwo i selektywność (patrz Dumont i wsp., Soc. for Neurosci. Abstracts 19:726 (1993)). Przekazywanie sygnału przez oba receptory Y1 i Y2 są sprzężone do hamowania cyklazy adenylanowej. Wiązanie do receptora Y2 okazało się także zmniejszać wewnątrzkomórkowe poziomy wapnia w synapsach przez selektywne hamowanie kanałów wapniowych typu N. Ponadto, receptor Y2, jak receptory Y1, wykazuje różnicowe sprzęganie do wtórnych przekaźników (patrz Patent US Nr 6,355,478). Receptory Y2 znajdują się w różnych regionach mózgu, w tym hipokampie, istocie czarnej-lateralis, wzgórzu, podwzgórzu i pniu mózgu. Ludzkie, mysie, małpie i szczurze receptory Y2 zostały sklonowane (np. patrz Patent US Nr 6,420,352 i Patent US Nr 6,355,478). [0010] Główną cechą domniemanych receptorów Y3 jest to, że rozpoznają one NPY, natomiast PYY ma co najmniej o rząd wielkości mniejszą siłę działania. Receptor Y3 oznacza tylko miejsce wiązania/receptor, który pokazuje preferencję dla NPY. [0011] Istnieje dodatkowe miejsce wiązania/receptor, które wykazuje preferencję dla PYY, nazywane jako receptor preferujący PYY, który jest określany tutaj jako receptor(y) Y7. Opisano różne kolejności pozycji wiązania się z tym receptorem, lub klasy receptorów, co sugeruje, że może być więcej niż jeden receptor w tej klasie. W wielu przypadkach było to stosowane do opisania receptora, gdzie PYY był trzy do pięciu razy silniejszy niż NPY. Zalecenia International Union of Pharmacology dotyczące nomenklatury receptorów NPY, PYY i PP są takie, że określenie receptor preferujący PYY nie jest używane chyba, że obserwowana jest różnica siły działania co najmniej dwudziestokrotna między PYY i NPY (Michel i wsp., Pharmacol. Rev. 50: (1998)). Jednakże, dla celów niniejszego ujawnienia, odniesienie do receptora Y7 lub farmakologii receptora preferującego PYY oznacza receptor mający jakikolwiek stopień preferencji dla PYY wobec NPY. [0012] Otyłość i związane z nią zaburzenia są częstymi i bardzo poważnymi problemami zdrowia publicznego w Stanach Zjednoczonych i na całym świecie. Szacuje się, że około 64% Amerykanów ma nadwagę lub otyłość (około 97 milionów dorosłych) i ogólnie uważa się, że te liczby są coraz większe. Ludzie z nadwagą lub otyłością są uważane za osoby ze wskaźnikiem masy ciała (BMI) równym lub większym niż 25. BMI jest wzorem
5 4 matematycznym powszechnie stosowanym do wyrażenia stosunku masy ciała do wysokości; masa ciała danej osoby w kilogramach dzielona jest przez kwadrat jej wysokości w metrach (tj. masa/(wzrost) 2 ). W zakładach opieki zdrowotnej ludzi, osoby z BMI 25 do 29.9 ogólnie uważa się za z nadwagą, natomiast osoby z BMI 30 lub więcej, ogólnie uważa się za otyłe. Chorobliwa otyłość oznacza BMI 40 lub więcej. Zgodnie z NIH Clinical Guidelines on the Identification, Evaluation, and Treatment of Overweight and Obesity in Adults, wszyscy dorośli (w wieku 18 lat lub więcej), którzy mają BMI 25 lub więcej są uważani za narażonych na ryzyko przedwczesnej śmierci i niepełnosprawności w wyniku nadwagi i otyłości. Te zagrożenia dla zdrowia zwiększają się jeszcze bardziej wraz ze wzrostem nasilenia otyłości danej osoby. [0013] Bycie otyłym lub z nadwagą może znacznie zwiększyć ryzyko zachorowalności na nadciśnienie; dyslipidemię; cukrzycę typu 2; chorobę wieńcową; udar; chorobę pęcherzyka żółciowego; zapalenie kości i stawów; bezdech senny i problemy z oddychaniem; oraz nowotwory endometrium, piersi, prostaty i okrężnicy. Wyższe masy ciała są również związane ze wzrostem całkowitej śmiertelności. Ponadto, bycie otyłym lub z nadwagą może sprawić, że te osoby mają negatywny obraz siebie. [0014] Otyłość górnej części ciała jest najsilniejszym znanym czynnikiem ryzyka dla cukrzycy typu 2, i jest silnym czynnikiem ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Otyłość jest znanym czynnikiem ryzyka dla nadciśnienia, miażdżycy, zastoinowej niewydolności serca, udaru, choroby pęcherzyka żółciowego, choroby zwyrodnieniowej stawów, bezdechu sennego, choroby układu rozrodczego takiej, jak zespół policystycznych jajników, nowotworów piersi, prostaty i okrężnicy, i zwiększa częstości występowania powikłań znieczulenia ogólnego (patrz, np. Kopelman, Nature 404: (2000)). To zmniejsza czas życia i niesie poważne ryzyko powyższych chorób współistniejących, jak również zaburzeń takich, jak infekcje, żylaki, rogowacenie ciemne, wyprysk, nietolerancja na ćwiczenia, oporność na insulinę, nadciśnienie hipercholesterolemia, kamica żółciowa, urazy ortopedyczne, i choroba zakrzepowo-zatorowa (Rissanen i wsp., Br. Med. J. 301:835-7 (1990)). Otyłość jest czynnikiem ryzyka dla grupy stanów zwanych zespołem oporności na insulinę, lub Zespołem X. Najnowsze szacunki dla kosztów medycznych otyłości i zaburzeń z nią związanych wynoszą 150 $ mld euro na świecie. Uważa się, że patogeneza otyłości jest wieloczynnikowa; ogólnie rzecz biorąc, u osób otyłych lub z nadwagą, gdy dostępność składników odżywczych i wydatek energetyczny zrównoważą się, powstaje nadmiar tkanki tłuszczowej. Otyłość jest obecnie słabo dającym się leczyć, przewlekłym, zasadniczo niepodatnym zaburzeniem metabolicznym. Środek terapeutyczny użyteczny w zmniejszaniu masy osób otyłych może mieć głęboki korzystny wpływ dla ich zdrowia. [0015] Z tych powodów, istnieje ogromne zainteresowanie leczeniem otyłości. Istniejące terapie obejmują standardowe diety i ćwiczenia, bardzo niskokaloryczne diety, terapię behawioralną, farmakoterapię z udziałem środków zmniejszających apetyt, leki termogeniczne, inhibitory wchłaniania żywności, urządzenia mechaniczne takie, jak drutowanie szczęki, sznury do wiązania w talii i balony, i operacja chirurgiczna taka, jak
6 5 bypass żołądkowy. Jung i Chong, Clinical Endocrinology, 35:11-20 (1991); Bray, Am. J. Clin. Nutr., 55:538S-544S (1992). [0016] Oprócz udziału w leczeniu otyłości dla zdrowia fizycznego, pęd ku temu, aby dobrze wyglądać i czuć się dobrze zawsze był przedmiotem zainteresowania i jest lukratywnym rynkiem. American Society for Aesthetic Plastic Surgery podało, że w 2002 roku przeprowadzono 6.9 miliona zabiegów kosmetycznych. Liposukcja była najczęstszym zabiegiem chirurgicznym. Ponadto, National Center for Health Statistics podało, że w 2002 około jedna trzecia wszystkich dorosłych Amerykanów prowadzi regularną aktywność fizyczną w czasie wolnym. [0017] W ogólności, podczas gdy pożądana jest utrata tłuszczu, utrata beztłuszczowej masy ciała (białka) nie jest. Beztłuszczowa masa ciała jest bardzo aktywna metabolicznie i fizjologicznie. Beztłuszczowa masa ciała zawiera wszystkie białka ciała. Nie ma prawdziwego magazynu, ponieważ każda cząsteczka odgrywa rolę w utrzymaniu homeostazy. Uważa się, że utrata białka ciała jest szkodliwa dla zdrowia osoby. Większość białek w beztłuszczowej masie ciała znajduje się w masie mięśni szkieletowych. Beztłuszczowa masa ciała stanowi 50-60% masy mięśniowej wagowo, reszta to kości i ścięgna. Białko stanowi krytyczną strukturę komórkową w mięśniach, trzewiach, czerwonych krwinkach i tkance łącznej. Enzymy, które kierują metabolizmem, i przeciwciała, który utrzymują układ odpornościowy, są również białkami. Ponadto, ciało z większym stosunkiem beztłuszczowej masy ciała do tłuszczu może być dla niektórych osób bardziej estetyczne. Tak więc, jest pożądane zapobieganie lub minimalizowanie strat beztłuszczowej masy ciała, nawet podczas redukcji tkanki tłuszczowej. [0018] Ograniczenie kalorii, niezależnie od jego postaci, może powodować katabolizm białka ciała i dawać negatywny bilans azotowy. Diety uzupełnione białkiem zyskały w związku z tym na popularności jako sposób na zmniejszanie strat azotu w ciągu ograniczenia kalorii. Podano, że głodówka zmodyfikowana o oszczędzanie białka jest skuteczna w redukcji masy ciała u młodzieży. Lee i wsp. Clin. Pediatr., 31: (April 1992). Jednak te diety mogą dawać jedynie niewielkie oszczędzanie azotu. [0019] Pozostaje potrzeba opracowania dalszych polipeptydów analogów PYY. Zgodnie z powyższym, przedmiotem niniejszego wynalazku jest zapewnienie takich polipeptydów analogów PYY oraz sposobów ich wytwarzania i zastosowania. Istnieje zapotrzebowanie na skuteczne sposoby promowania utraty tłuszczu, a jednak zachowania beztłuszczowej masy ciała lub zmniejszenia jej utraty. Opisano tu nowe sposoby modyfikowania składu ciała. STRESZCZENIE [0020] Wynalazek jest zdefiniowany w zastrzeżeniach. Niniejszy wynalazek dotyczy ogólnie polipeptydów rodziny polipeptydów trzustkowych ( PPF ) mających co najmniej 50%, co najmniej 60%, co najmniej 70%, co najmniej 80%, co najmniej 90%, co najmniej 92%, co najmniej 94% lub co najmniej 97% identyczności sekwencji z PYY(3-36) na całej długości PYY(3-36), i zawierają także co najmniej dwa motywy PPF w tym co najmniej N-końcowy poliprolinowy motyw PPF i C-końcowy ogonowy motyw PPF. Dodatkowe motywy PPF
7 6 według wynalazku mogą odpowiadać dowolnemu motywowi dowolnych polipeptydów rodziny PP, w tym PP, PYY i NPY. W pewnych ujawnieniach, polipeptydy PPF nie zawierają nienaturalnych aminokwasów. W innych ujawnieniach, polipeptydy PPF nie zawierają znanych występujących naturalnie wariantów gatunkowych. [0021] W jednym aspekcie, polipeptydy PPF według ujawnienia obejmują polipeptydy analogi PYY. W jeszcze innym aspekcie według ujawnienia, polipeptydy PPF według wynalazku obejmują chimeryczne polipeptydy PPF zawierające fragment polipeptydu PP, PYY lub NPY kowalencyjnie związany z co najmniej jednym dodatkowym fragmentem polipeptydu PP, PYY lub NPY, przy czym każdy fragment PP, PYY lub NPY zawiera motyw PPF. Takie polipeptydy analogi PPF i chimeryczne polipeptydy PPF według ujawnienia będą wykazywać co najmniej 50% identyczności sekwencji z natywnym PYY(3-36) na całej swojej długości PYY(3-36). W pewnych ujawnieniach, pożądane chimeryczne polipeptydy PPF zawierają N-końcowy fragment PP w kombinacji z C-końcowym fragmentem PYY. W innych ujawnieniach, chimeryczne polipeptydy PPF zawierają N-końcowy fragment PP w kombinacji z C-końcowym fragmentem NPY. W innych ujawnieniach, chimeryczne polipeptydy PPF zawierają N-końcowy fragment PYY i C-końcowy fragment PP lub NPY. W innych ujawnieniach, chimeryczne polipeptydy PPF zawierają N-końcowy NPY w kombinacji z C-końcowym PYY lub PP. W innych ujawnieniach, chimeryczne polipeptydy PPF mogą nie zawierać N-końcowego fragmentu PP w kombinacji z C-końcowym fragmentem NPY. W jeszcze innych ujawnieniach, chimeryczne polipeptydy PPF mogą nie zawierać N-końcowego fragmentu NPY z C-końcowym fragmentem PYY. [0022] W innym aspekcie według ujawnienia, zapewnione są sposoby leczenia lub zapobiegania otyłości, przy czym sposób ten obejmuje podawanie terapeutycznie lub profilaktycznie skutecznej ilości polipeptydu PPF według ujawnienia osobnikowi, który tego potrzebuje. W niektórych ujawnieniach, osobnik jest osobnikiem otyłym lub z nadwagą. Choć otyłość określa się na ogół jako wskaźnik masy ciała powyżej 30, dla celów niniejszego ujawnienia, dowolny osobnik, w tym ten ze wskaźnikiem masy ciała poniżej 30, który potrzebuje lub chce zmniejszyć masę ciała, leży w zakresie otyłości. Osobniki, u których występuje oporność na insulinę, nietolerancja glukozy lub mają dowolną postać cukrzycy (np. typ 1, 2 lub cukrzycę ciężarnych) mogą korzystać z tego sposobu. [0023] W jednym ogólnym aspekcie według wynalazku, polipeptyd PPF według zastrzeżeń jest do zastosowania w modyfikowaniu składu ciała, na przykład, redukcji tkanki tłuszczowej, ale nie beztłuszczowej masy ciała. Zmiana w składzie ciała może odbywać się, na przykład, przez masę ciała (np. utrata lub przyrost w gramach) przez procent tłuszczu i procent suchej masy ciała lub białka (stosowane zamiennie) lub przez stosunek tłuszczu do tkanki beztłuszczowej. [0024] Chociaż doniesiono, że PYY może być użyteczny w regulowaniu uczucia sytości (U.S. 6,558,708) lub kontroli masy (Zgłoszenie Patentowe US Nr 10/016,969, WO i WO ), to obecnie nieoczekiwanie stwierdzono, że polipeptydy PPF mogą mieć efekt metaboliczny w organizmie i mogą być wykorzystane, aby wpływać na
8 7 skład ciała, prowadząc do utraty pożądanej tkanki tłuszczowej, jednak zachowując beztłuszczową masę ciała lub zmniejszając jej utratę. [0025] W pewnych przykładach wykonania, polipeptydy PFF według wynalazku są do zastosowania w redukcji tkanki tłuszczowej lub zmniejszaniu lub zapobieganiu przyrostu tłuszczu ciała, natomiast oszczędzając, minimalizując straty, a nawet zwiększając beztłuszczową masę ciała. Inne przykłady wykonania obejmują kontrolę masy ciała i/lub rzeźbienie wyglądu ciała. Osobnikami, dla których te sposoby mogą być interesujące, są osobniki, które mają nadwagę lub otyłość, jak również ci, którzy są chudzi. Na przykład osobnicy o beztłuszczowym składzie ciała, np. kulturyści i inni sportowcy, mogą również korzystać z wynalazku. Może być dla nich pożądanym, żeby zmniejszyć lub utrzymać ciężar ciała, np. zatrzymać się w pewnym zakresie klasy masy ciała, jednak zachować lub zwiększyć beztłuszczową masę ciała dla większej siły, wytrzymałości, wytrwałości i/lub bardziej muskularnego wyglądu. Takie sposoby mogą być również stosowane u dowolnych zwierząt, dla których pożądany jest większy stosunek beztłuszczowej masy ciała do tłuszczu. Przykłady takiego zastosowania obejmują, ale nie są do nich ograniczone, stworzenie doskonałego psa wystawowego lub stworzenie doskonałego konia wyścigowego lub konia pociągowego. [0026] W jednym ogólnym aspekcie, polipeptydy PPF według wynalazku są do zastosowania w zmniejszaniu zawartości tłuszczu u zwierząt do spożycia. Zastosowanie według wynalazku może obejmować produkcję bardziej beztłuszczowego źródła mięsa. Kompozycje według wynalazku można stosować u zwierząt gospodarskich obejmujących, ale nie wyłącznie, kurczaki, indyki, krowy, świnie i owce. [0027] Uważa się, że polipeptydy PPF według wynalazku można stosować w kombinacji z innymi postaciami schematów żywieniowych i programów odchudzających takich, jak te już opisane powyżej, na przykład, te, które obejmują zmiany w stylu życia, obejmujące monitorowanie przyjmowania pokarmu (ilość i jakość) i ćwiczenia, a także zabiegi chirurgiczne. Schematy żywieniowe obejmują te, które są używane dla zwiększania beztłuszczowej masy ciała takie, jak przestrzegane przez kulturystów. [0028] W innym ogólnym aspekcie, polipeptydy PPF są przeznaczone do zastosowania w zmniejszeniu współczynnika oddechowego (RQ) u zwierząt, który wskazuje na lepsze wykorzystanie energii tłuszczu na poziomie tkanki i komórki (zwiększone (β-utlenianie kwasów tłuszczowych). Polipeptydy PPF mogą być zatem terapeutycznie użyteczne w stanach, w których jest pożądane ulepszone β-utlenianie kwasów tłuszczowych w tkankach innych niż tkanka tłuszczowa, z utrzymaniem minimalizacji strat, lub zwiększeniem beztłuszczowej masy ciała. Przykłady takich stanów obejmują, ale nie są do nich ograniczone, niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby (NASH) (Grant i wsp. Nonalcoholic fatty liver disease, Ann Hepatol. 3(3):93-9 Jul-Sep 2004), w którym pacjenci wykazując patologicznie podwyższone zawartości tłuszczu w wątrobie, i lipodystrofię, w której pacjenci nie mają znacznych zapasów tłuszczowych, a zatem wykazują zwiększone nagromadzenie tłuszczu w tkankach innych niż tkanka tłuszczowa takich, jak wątroba i mięśnie szkieletowe (Garg i wsp. Lipodystrophies: rare disorders causing metabolic syndrome, Endocrinol Metab Clin North Am. 33(2): Jun 2004).
9 8 [0029] W pewnych przykładach wykonania według wynalazku, polipeptyd PPF może być podawany obwodowo i nie centralnie, tj. nie poprzez ośrodkowy układ nerwowy. W innych przykładach wykonania, terapeutycznie lub profilaktycznie skuteczną ilość polipeptydu PPF podaje się w dawce pojedynczej, wielokrotnych dawkach lub podaje w trybie ciągłym. [0030] W jeszcze innym aspekcie według wynalazku, związki według wynalazku mogą być stosowane w sposobach zmniejszania przyjmowania pokarmu, zmniejszania dostępności składników odżywczych, powodowania utraty masy, wpływu na skład ciała, zmieniania zawartości energii ciała lub wydatku energetycznego (EE) i poprawy profilu lipidowego (w tym zmniejszenie poziomów cholesterolu LDL i/lub trójglicerydów i/lub zmiany poziomów cholesterolu HDL). Zatem, w pewnych przykładach wykonania, sposoby według wynalazku są użyteczne do leczenia lub profilaktyki stanów lub zaburzeń, które mogą być łagodzone przez zmniejszanie dostępności składników odżywczych u osobnika, który tego potrzebuje, obejmujące podawanie wymienionemu osobnikowi terapeutycznie lub profilaktycznie skutecznej ilości polipeptydu PPF według wynalazku. Takie stany i choroby obejmują, lecz nie są do nich ograniczone, nadciśnienie, dyslipidemia, choroba sercowo-naczyniowa, zaburzenia odżywiania, oporność na insulinę, otyłość, cukrzyca wszelkiego rodzaju, w tym typ I, typ II, oraz cukrzycę ciążową. Związki według wynalazku mogą być także użyteczne w leczeniu lub zapobieganiu innych stanów związanych z otyłością, w tym udar, nowotwór (np. nowotwór endometrium, piersi, prostaty i okrężnicy), choroby pęcherzyka żółciowego, bezdechu sennego, zmniejszenia płodności i choroby zwyrodnieniowej stawów, (patrz Lyznicki i wsp., Am. Fam. Phys. 63:2185, 2001). [0031] Związki według wynalazku mogą być także użyteczne do wzmacniania, indukowania, zwiększania lub przywracania odpowiedzi na glukozę w wysepkach lub komórkach trzustkowych. Działania te mogą być również stosowane do leczenia lub profilaktyki stanów związanych z zaburzeniami metabolicznymi takimi, jak te opisane powyżej w zgłoszeniu patentowym U.S. nr US [0032] Oprócz łagodzenia nadciśnienia u osobników, które tego wymagają, związki według ujawnienia mogą być stosowane do leczenia lub zapobiegania niedociśnieniu. [0033] Związki według ujawnienia mogą być także użyteczne w leczeniu lub zapobieganiu dowolnej liczby zaburzeń układu pokarmowego, które są związane z nadmiarem elektrolitów w jelitach i wydzielaniem wody, jak również zmniejszonym wchłanianiem, np. biegunka zakaźna (np. wirusowa lub bakteryjna), biegunka zapalna, zespół krótkiego jelita, lub biegunka zazwyczaj występująca po zabiegu chirurgicznym, np. ileostomii (patrz, np. Harrison's principles of Internal Medicine, McGraw Hill Inc., New York, 12th ed.). Przykłady zakaźnej biegunki obejmują, bez ograniczeń, ostrą biegunkę wirusową, ostrą biegunkę bakteryjną (np. salmonella, campylobacter, i clostridium) lub biegunkę z powodu zakażeń pierwotniakami lub biegunkę podróżnych (np. wirus Norwalk lub rotawirus). Przykłady biegunki zapalnej obejmują, bez ograniczenia, zespół złego wchłaniania, tropikalną sprue, przewlekłe zapalenie trzustki, chorobę Crohna, biegunkę i zespół jelita drażliwego. Stwierdzono także, że peptydy według ujawnienia mogą być stosowane do leczenia lub zapobiegania w sytuacji awaryjnej lub zagrażającej życiu obejmującej zaburzenia układu
10 9 pokarmowego, np. po operacji lub z powodu cholery. Ponadto związki według wynalazku mogą być stosowane do leczenia zaburzeń jelitowych u pacjentów z zespołem nabytego upośledzenia odporności (AIDS), zwłaszcza w kacheksji. Związki według ujawnienia mogą być także użyteczne do hamowania wydzielania płynów i elektrolitów w jelicie cienkim, i zwiększenia transportu substancji odżywczych, a także zwiększania proliferacji komórek w przewodzie pokarmowym, regulowania lipolizy w, np. tkance tłuszczowej i regulowania przepływu krwi u ssaka. [0034] Związki według ujawnienia mogą być także użyteczne do leczenia lub zapobiegania powyższym stanom przez ich aktywność ochronną dla układu pokarmowego. W związku z tym, związki według ujawnienia mogą być stosowane do leczenia uszkodzeń przewodu pokarmowego lub błony śluzowej. Przykładowe typy uszkodzeń obejmują, ale nie są ograniczone do, chorobę zapalną jelit, atrofię jelita, stany charakteryzujące się utratą funkcji błony śluzowej jelit i błony śluzowej jelita, i inne stany przewodu pokarmowego, w tym te, które mogą być spowodowane przez narażenia na czynniki cytotoksyczne, promieniowanie, toksyczność, zakażenie i/lub urazy. Ponadto, te związki według ujawnienia mogą być łączone z lekami przeciwbólowymi, środkami przeciwzapalnymi, hormonem wzrostu, heparyną, lub innymi terapiami, które mogą być stosowane do leczenia choroby zapalnej jelit lub innych stanów wymienionych powyżej. [0035] Ponadto, związki według ujawnienia są użyteczne w leczeniu lub zapobieganiu chorobom i zaburzeniom, które mogą być złagodzone lub załagodzone przez właściwości ich właściwości. Takie właściwości przeciwwydzielnicze obejmują hamowanie wydzielania żołądkowego i/lub trzustkowego i mogą być przydatne w leczeniu lub profilaktyce chorób i zaburzeń, w tym zapalenie błony śluzowej żołądka, zapalenie trzustki, przełyk Barretta, i choroba refluksowa przełyku. Choroby te można również leczyć lub zapobiegać przez funkcje ochronne układu pokarmowego związków według wynalazku. [0036] Związki według ujawnienia mogą być także użyteczne do zmniejszania stężenia glinu w ośrodkowym układzie nerwowym osobnika do leczenia lub zapobiegania chorobie lub zaburzeniu związanemu z nieprawidłowymi stężeniami glinu (np. pacjent dotknięty chorobą Alzheimera lub z ryzykiem rozwoju choroby Alzheimera, dializy demencja, lub zwiększenie stężenia glinu w wyniku narażenia zawodowego). [0037] Niniejszy wynalazek dotyczy także kompozycji farmaceutycznych zawierających terapeutycznie lub profilaktycznie skuteczna ilość co najmniej jednego polipeptydu PPF według wynalazku, lub jego farmaceutycznie dopuszczalnej soli, razem z farmaceutycznie dopuszczalnymi rozcieńczalnikami, konserwantami, solubilizatorami, emulgatorami, adiuwantami i/lub nośnikami użytecznymi w dostarczaniu polipeptydów PPF. KRÓTKI OPIS RYSUNKÓW [0038] Figura 1 pokazuje aktywność pewnych polipeptydów PPF według ujawnienia w teście przyjmowania pokarmu.
11 10 Figura 2 pokazuje aktywność dodatkowych polipeptydów PPF według ujawnienia w teście przyjmowania pokarmu. Figura 3 pokazuje aktywność jeszcze dodatkowych polipeptydów PPF według ujawnienia w testach przyjmowania pokarmu. Figura 4 pokazuje aktywność jeszcze dodatkowych polipeptydów PPF według ujawnienia w teście przyjmowania pokarmu. Figura 5 pokazuje aktywność pewnych polipeptydów PPF według ujawnienia w modelu mysim z otyłością wywołaną dietą (DIO). Figura 6 pokazuje aktywność dodatkowych polipeptydów PPF według ujawnienia w modelu mysim z DIO. Figura 7 pokazuje przyrost masy ciała u szczurów. Figura 8 pokazuje aktywność polipeptydu PPF według ujawnienia w teście przyjmowania pokarmu w modelu mysim z DIO, w stosunku do PYY(3-36). Figury 9A-9D pokazują wpływ polipeptydów PPF według ujawnienia na częstość akcji serca i ciśnienie krwi, w stosunku do PYY i PYY(3-36). Figura 10 pokazuje aktywność polipeptydów PPF według ujawnienia w wydzielaniu kwasu żołądkowego. Figura 11 pokazuje aktywność polipeptydów PPF według ujawnienia w wydzielaniu kwasu żołądkowego. Figury pokazują aktywność polipeptydów PPF według ujawnienia w opróżnianiu żołądka. Figura 18 pokazuje aktywność polipeptydów PPF według ujawnienia w opróżnianiu pęcherzyka żółciowego. Figura 19 pokazuje aktywność polipeptydów PPF według ujawnienia w opróżnianiu pęcherzyka żółciowego. Figura 20 pokazuje aktywność polipeptydów PPF według ujawnienia w ochronie błony śluzowej żołądka. Figury 21A i 21B przedstawiają przykładowy wpływ podawania PYY(3-36) na masę ciała u myszy z DIO. Figury 22A i 22B przedstawiają przykładowy wpływ podawania PYY(3-36) na przyjmowanie pokarmu u myszy z odpowiednio Figur 21A i 21B. Figury 23A i 23B przedstawiają przykładowy wpływ podawania PYY(3-36) na współczynnik oddechowy (RQ) podczas cykli światło i ciemność u myszy z Figury 21A. Figury 24A i 24B przedstawiają przykładowy wpływ podawania PYY(3-36) na masę najądrzastej warstwy tłuszczowej u myszy z odpowiednio Figur 21A i 21B.
12 11 Figury 25A i 25B przedstawiają przykładowy wpływ podawania PYY(3-36) na masę tłuszczu oraz beztłuszczową masę tkanki u myszy z Figury 21B. Figura 26 przedstawia przykładowe wpływy podawania PYY(3-36) na masę ciała w różnych dawkach u myszy z DIO w stosunku do myszy kontrolnej karmionej wysoką zawartością tłuszczu i karmionej niską zawartością tłuszczu. Figura 27 przedstawia przykładowy wpływ podawania PYY(3-36) na tygodniowe przyjmowanie pokarmu u myszy z Figury 26. Figury 28A i 28B przedstawiają przykładowe wpływy podawania PYY(3-36) na masę tłuszczu oraz beztłuszczowej masę tkanki u myszy z Figury 26. Figury 29A i 29B przedstawiają przykładowe wpływy podawania PYY(3-36) na masę ciała i przyjmowanie pokarmu u myszy z DIO. Figura 30 przedstawia przykładowy wpływ podawania PYY(3-36) na masę najądrzastej warstwy tłuszczowej u myszy z Figur 29A i 29B. Figury 31A i 31B przedstawiają przykładowe wpływy podawania PYY(3-36) na masę tłuszczu oraz beztłuszczowej masę tkanki u myszy z Figur 29A i 29B. Figury 32A i 32B przedstawiają przykładowe wpływy podawania PYY(3-36) na szybkość metabolizmu podczas cykli światło i ciemność u myszy z DIO. Figury 33 przedstawia przykładowe wpływy różnych stężeń PYY(3-36) na masę pęcherzyka żółciowego u myszy nie-otyłych. Figury 34A i 32B przedstawiają przykładowe wpływy przedłużonego podawania PYY(3-36) i odstawienia u myszy z DIO. Figura 35 przedstawia spadki odpowiedzi dawek PYY(3-36) w przyjmowaniu pokarmu i masy ciała u podatnych na DIO szczurów. Figura 36 przedstawia przykładowe wpływy PYY(3-36) z i bez jednoczesnego podawania amyliny na parametry osocza na czczo u podatnych na DIO szczurów. Figura 37 przedstawia przykładowe wpływy PYY(3-36) z i bez jednoczesnego podawania amyliny na współczynnik oddechowy (RQ) i wydatek energetyczny (EE) u podatnych na DIO szczurów. Figura 38 przedstawia przykładowe wpływy PYY(3-36) z i bez jednoczesnego podawania amyliny na skład ciała u podatnych na DIO szczurów. Figura 39 porównuje obliczoną szybkość degradacji przykładowego PPF polipeptydu do tej dla PYY(3-36). Figura 40 pokazuje przykładowe efekty ostrego podawania polipeptydu PPF w teście pobierania pokarmu w modelach mysim i szczurzym, w stosunku do PYY(3-36). Figura 41 pokazuje przykładowe efekty przewlekłego podawania polipeptydu PPF na masę ciała w modelach gryzoni z DIO, w stosunku do PYY(3-36).
13 12 Figura 42 przedstawia wpływy podawania przykładowego PPF polipeptydu na wzór odżywiania się w szczurzym modelu. Figura 43 przedstawia wpływy podawania przykładowego PPF polipeptydu na skład ciała, w stosunku do PYY(3-36), u szczurów z DIO. Figura 44 przedstawia wpływy podawania przykładowego PPF polipeptydu na poziomy trójglicerydów, w stosunku do PYY(3-36), u szczurów z DIO. Figura 45 przedstawia wpływy podawania przykładowego PPF polipeptydu na opróżnianie żołądka, w stosunku do PYY(3-36), u szczurów. Figura 46 przedstawia wpływy podawania przykładowego PPF polipeptydu na częstość akcji serca i średnie ciśnienie tętnicze (MAP) u szczurów. Figura 47 przedstawia wpływy podawania przykładowego PPF polipeptydu na częstość akcji serca i średnie ciśnienie tętnicze (MAP) u szczurów. Figura 48 pokazuje wpływy przykładowego PPF polipeptydu, w stosunku do PYY(3-36) z i bez jednoczesnego podawania amyliny na masę ciała u podatnych na DIO szczurów. Figura 49 pokazuje wpływy dwóch przykładowych polipeptydów PPF z i bez jednoczesnego podawania amyliny na masę ciała u podatnych na DIO szczurów. Figura 50 pokazuje wpływy przykładowego PPF polipeptydu z i bez jednoczesnego podawania amyliny na skład ciała u podatnych na DIO szczurów. Figura 51 pokazuje wpływy przykładowego PPF polipeptydu z i bez jednoczesnego podawania amyliny na skład ciała u podatnych na DIO szczurów. Figura 52 pokazuje wpływy PYY(3-36) lub przykładowy polipeptyd PPF z i bez jednoczesnego podawania amyliny na poziomy insuliny na czczo u szczurów. Figura 53 pokazuje wpływy przykładowego PPF polipeptydu z i bez jednoczesnego podawania amyliny na RQ i EE u szczurów. Figura 54 porównuje obliczone szybkości degradacji kilku polipeptydów PPF do tych dla PYY(3-36). SZCZEGÓŁOWY OPIS [0039] Niniejszy wynalazek dotyczy ogólnie polipeptydów rodziny polipeptydów trzustkowych ( PPF ) mających co najmniej 50%, co najmniej 60%, co najmniej 70%, co najmniej 80%, co najmniej 90%, co najmniej 92%, co najmniej 94% lub co najmniej 97% identyczności sekwencji z PYY(3-36) na całej długości PYY(3-36). Polipeptydy PPF mogą zawierać nie więcej niż 10, nie więcej niż 5, nie więcej niż 3, nie więcej niż 2 lub nie więcej niż 1 substytucje aminokwasowe. Polipeptydy PPF zawierają także co najmniej dwa motywy PPF, w tym co najmniej N-końcowy poliprolinowy motyw PPF i C-końcowy ogonowy motyw PPF. W stosowanym tu kontekście, motyw odnosi się do sekwencji aminokwasowej, która jest charakterystyczna dla określonej funkcji biochemicznej lub
14 13 określa niezależnie pofałdowaną domenę. Dodatkowe motywy PPF według ujawnienia mogą odpowiadać motywowi dowolnych polipeptydów rodziny PP, w tym PP, PYY i NPY, motywowi regionu β-zakrętu typu II w PYY, lub motywowi α-helikalnemu na C-końcowym końcu PYY. W pewnych ujawnieniach, polipeptydy PPF według ujawnienia mogą nie zawierać jakichkolwiek nienaturalnych aminokwasów. [0040] Niniejszy wynalazek według zastrzeżeń dotyczy także polipeptydów PPF użytecznych w leczeniu i profilaktyce chorób i zaburzeń metabolicznych. W niektórych przykładach wykonania, polipeptydy PPF według wynalazku mogą mieć porównywalną lub wyższą siłę działania w leczeniu i/lub zapobieganiu stanów i zaburzeń metabolicznych, w stosunku do natywnego ludzkiego PP, PYY, PYY(3-36) lub NPY. W niektórych przykładach wykonania, polipeptydy PPF według wynalazku mogą wykazywać mniejszą siłę działania, ale mogą mieć inne pożądane cechy takie, jak poprawę łatwości produkcji, stabilności i/lub łatwości formułowania, w porównaniu do PP, PYY, PYY(3-36), lub NPY. [0041] W niektórych przykładach wykonania, i bez zamiaru ograniczania się przez teorię, uważa się, że obwodowe podawanie tych nowych polipeptydów PPF według wynalazku osobnikowi zmniejsza dostępność składników odżywczych, a zatem jest użyteczny w leczeniu i profilaktyce otyłości i pokrewnych stanów lub zaburzeń metabolicznych. Jako taki, niniejszy wynalazek zapewnia kompozycje polipeptydowe PPF i ich zastosowanie w zmniejszaniu dostępności składników odżywczych u osobnika, który tego potrzebuje do zastosowania w leczeniu i zapobieganiu stanów lub zaburzeń metabolicznych, które mogą skorzystać ze zmniejszenia dostępności składników odżywczych. Te polipeptydy PPF mogą być użyteczne w leczeniu, na przykład otyłości, cukrzycy, w tym, ale nie ograniczając się do cukrzycy typu 2 lub insulinoniezależnej, zaburzeń jedzenia, zespołu oporności na insulinę, choroby sercowo-naczyniowej, lub kombinacji takich stanów. [0042] Obecnie stwierdzono, że PYY, agonista PYY lub polipeptyd PPF może mieć wpływy metaboliczne na ciało i może być stosowany w celu preferencyjnego zmniejszania lub utrzymania tłuszczu ciała i oszczędzania lub zwiększania beztłuszczowej masy ciała. [0043] Niniejszy wynalazek odnosi się, w części, do polipeptydów PPF według zastrzeżeń do zastosowania we wpływaniu na skład ciała przez zmniejszenie masy ciała, utrzymanie masy ciała, lub zmniejszenie przyrostu masy ciała, jednocześnie selektywnie redukując tkankę tłuszczową lub zmniejszając lub zapobiegając przyrostowi tkanki tłuszczowej i utrzymując lub zwiększając beztłuszczową masę ciała. W niektórych sytuacjach jednakże, np. kulturyści, może okazać się pożądane zwiększenie masy ciała, na przykład, w wyniku przyjmowania selektywnych składników odżywczych (np. zwiększającej zawartość kalorii lub tłuszczu), natomiast zmniejszając lub utrzymując procent tkanki tłuszczowej. [0044] Zastosowania według niniejszego wynalazku rozważają podawanie skutecznej ilości polipeptydu PPF osobnikowi aby wpłynąć na pożądane wyniki, jak opisano w niniejszym zgłoszeniu. [0045] Podawany PYY, agonista PYY lub polipeptyd PPF mogą być w postaci peptydu, proleku, lub jego soli farmaceutycznej. Określenie prolek odnosi się do związku, który jest
15 14 prekursorem leku, który po podaniu, uwalnia lek in vivo na drodze pewnego procesu chemicznego lub fizjologicznego, na przykład w wyniku rozszczepienia proteolitycznego lub po osiągnięciu warunków pewnego ph. [0046] Polipeptydy PPF według wynalazku mogą być stosowane u dowolnej osoby wymagającej tego rodzaju sposobów lub osób, dla których pożądana jest praktyczna realizacja tych sposobów. Te osoby mogą być dowolnym ssakiem, w tym, ale nie wyłącznie, ludźmi, psami, koniami, krowami, świniami, kurczętami, indykami i innymi o wartości handlowej i towarzyszącymi. [0047] Nagłówki sekcji stosuje się tutaj tylko do celów organizacyjnych i nie należy ich interpretować jako ograniczających w jakikolwiek sposób opisaną istotę. Polipeptydy PPF według Wynalazku i Motywy PPF [0048] Jak to omówiono powyżej, niniejszy wynalazek dotyczy, co najmniej po części, nowych polipeptydów PPF według zastrzeżeń. Ujawnienie dotyczy polipeptydów PPF zawierających co najmniej dwa motywy PPF, przy czym te co najmniej dwa motywy PPF zawierają co najmniej N-końcowy poliprolinowy motyw PPF i C-końcowy ogonowy motyw PPF. Polipeptydy PPF według ujawnienia PPF będą również wykazywać co najmniej 50%, co najmniej 60%, co najmniej 70%, co najmniej 80%, co najmniej 90%, co najmniej 92%, co najmniej 94% lub co najmniej 97% identyczności sekwencji z natywnym PYY(3-36) na całej swojej długości PYY(3-36). W niektórych ujawnieniach, polipeptydy według niniejszego ujawnienia zachowają przynajmniej częściowo aktywność biologiczną natywnego ludzkiego PP, PYY lub NPY, np. polipeptydy według niniejszego ujawnienia ogólnie będą agonistami lub antagonistami PP, PYY i/lub NPY. W niektórych przykładach wykonania, polipeptydy według niniejszego wynalazku będą wykazywać aktywność biologiczną w leczeniu i zapobieganiu stanów i zaburzeń metabolicznych. Ponadto, polipeptydy PPF według wynalazku mogą zawierać wewnętrzne związki łącznikowe, mogą zawierać modyfikacje chemiczne w wewnętrznych resztach aminokwasów, lub mogą być chemicznie modyfikowane na N-końcowej lub C-końcowej reszcie. W niektórych ujawnieniach, polipeptydy według ujawnienia obejmują tylko reszty naturalnych L aminokwasów i/lub zmodyfikowane reszty naturalnych L aminokwasów. W niektórych ujawnieniach, polipeptydy według ujawnienia nie zawierają reszt nienaturalnych aminokwasów. [0049] Motywy PPF według ujawnienia mogą odpowiadać dowolnemu motywowi dowolnemu z natywnych polipeptydów rodziny PP, w tym PP, PYY i NPY. Motyw PPF jest ogólnie składnikiem strukturalnym, pierwszorzędowym, drugorzędowym, lub trzeciorzędowym, natywnego polipeptydu rodziny PP, który ma zasadnicze znaczenie dla aktywności biologicznej, tj. aktywność biologiczna jest znacznie obniżona w nieobecności lub zaburzeniu motywu. Motywy PPF mogą obejmować dowolne z tych, znanych w dziedzinie, w tym, ale nie ograniczając się do, N-końcowy prolinowy motyw typu II natywnego polipeptydu rodziny PP, motyw β-zakrętu typu II natywnego polipeptydu rodziny PP, motyw α-helikalny na końcu C-końcowym natywnego polipeptydu rodziny PP, i C-końcowy ogonowy motyw natywnego polipeptydu rodziny PP. Dokładniej, w N-końcowym
16 15 poliprolinowym motywie PPF, aminokwasy odpowiadające resztom 5 i 8 natywnego polipeptydu rodziny PP są zasadniczo zachowane jako prolina. Motyw β-zakrętu typu II będzie na ogół zawierał aminokwasy odpowiadające resztom natywnego polipeptydu rodziny PP. Motyw α-helikalny można generalnie rozciągać się od aminokwasów odpowiadających około reszcie 14 natywnego polipeptydu rodziny PP do dowolnego punktu w do i w tym C-końca, o ile motyw α-helikalny zawiera wystarczającą liczbę reszt aminokwasowych tak, aby utworzyć zakręt α-helikalny w roztworze. Motyw α-helikalny może także zawierać substytucje, insercje i delecje aminokwasowe do natywnej sekwencji rodziny PP, o ile α-helikaly zawrót nadal jest tworzony w roztworze. C-końcowy ogonowy motyw PPF na ogół zawiera aminokwasy odpowiadające w przybliżeniu ostatnim 10 resztom natywnego polipeptydu rodziny PP. W niektórych ujawnieniach, C-końcowy ogonowy motyw zawiera co najmniej 7, 6, lub 5 reszt natywnego polipeptydu rodziny PP. W niektórych ujawnieniach, C-końcowy ogonowy motyw obejmuje reszty aminokwasowe [0050] W jednym ujawnieniu, polipeptydy PPF według ujawnienia nie zawierają jakichkolwiek nienaturalnych reszt aminokwasowych, a ponadto pod warunkiem, że polipeptydy PPF według wynalazku nie zawierają jakichkolwiek natywnych polipeptydów PPF (np. PP, NPY(1-36), NPY(3-36), PYY(1-36), PYY(3-36), NPY(2-36), NPY(4-36), PYY(2-36), PYY(4-36), PP(2-36), PP(3-36), lub PP(4-36)). W niektórych ujawnieniach, polipeptydy PPF według ujawnienia nie obejmują: Tyr 1 hpp, Lys 4 hpp, Asn 7 hpp, Arg 19 hpp, Tyr 21 hpp, Glu 21 hpp, Ala 23 hpp, Gln 23 hpp, Gln 34 hpp, Phe 6 Arg 19 hpp, Phe 6 Tyr 21 hpp, Phe 6 Glu 21 hpp, Phe 6 Ala 23 hpp, Phe 6 Gln 23 hpp, Pro 13 Ala 14 hpp, Ile 31 Gln 34 PP, Arg 19 Tyr 20 Tyr 21 Ser 22 Ala 23 hpp, Lys 4 Arg 19 Tyr 20 Tyr 21 Ser 22 Ala 23 hpp, Lys 4 Arg 19 Tyr 20 Tyr 21 Ser 22 Ala 23 hpp(2-36), Ala 1 NPY, Tyr 1 NPY, Ala 2 NPY, Leu 2 NPY, Phe 2 NPY, His 2 NPY, Ala 3 NPY, Ala 4 NPY, Ala 6 NPY, Tyr 7 pnpy, Ala 7 NPY, Ala 9 NPY, Ala 10 NPY, Ala 11 NPY, Gly 12 NPY, Ala 13 NPY, Gly 14 NPY, Ala 15 NPY, Ala 16 NPY, Ala 17 NPY, Gly 18 NPY, Ala 19 NPY, Lys 19 NPY, Ala 20 NPY, Ala 21 NPY, Ala 22 NPY, Gly 23 NPY, Ala 24 NPY, Trp z4 pnpy, Ala 25 NPY, Lys 25 NPY, Ala 26 NPY, Ala 27 NPY, Phe 27 NPY, Ala 28 NPY, Ala 29 NPY, Gln z9 NPY, Ala 30 NPY, Phe 30 NPY, Ala 31 NPY, Trp 31 pnpy, Ala 32 NPY, Trp 32 NPY, Ala 33 NPY, Lys 33 NPY, Ala 34 NPY, Pro 34 NPY, Leu 34 NPY, Ala 35 NPY, Lys 35 NPY, Ala 36 NPY, Phe 36 NPY, His 36 NPY, Glu 4 Pro 34 pnpy, Arg 6 Pro 34 pnpy, Phe 6 Pro 34 pnpy, Cys 6 Pro 34 pnpy, Asn 6 Pro 34 pnpy, Phe 7 Pro 34 pnpy, Arg 7 Pro 34 pnpy, Cys 7 Pro 34 pnpy, Asp 7 Pro 34 pnpy, Phe 8 Pro 34 pnpy, Arg 8 Pro 34 pnpy, Cys 8 Pro 34 pnpy, Asp 8 Pro 34 pnpy, Asn 8 Pro 34 pnpy, Pro 11 Pro 34 pnpy, Ser 13 Pro 14 pnpy, Trp 24,31 pnpy, Ala 31 Pro 32 pnpy, Cys 31 Pro 34 pnpy, Leu 31 Pro 34 NPY, Phe 32 Pro 34 pnpy, Ala 21,25 Pro 34 pnpy, Pro 11 Tyr 13 Pro 14 Pro 34 pnpy, Ahx(9-22)pNPY, Ahx(9-17)pNPY, des-aa(10-20)-cys 7,21 Pro 34 -pnpy, des-aa(10-17)-pnpy, des- AA(10-17)-Cys 2,27 -pnpy, des-aa(10-17)-ala 7,21 -pnpy, des-aa(10-17)-cys 7,21 -pnpy, des- AA(10-17)-Glu 7 Lys 21 -pnpy, des-aa(10-17)cys 7,21 Pro 34 pnpy, des-aa(10-17)glu 7 Lys 21 Pro 34 pnpy, des-aa(10-17)cys 7,21 Leu 31 Pro 34 pnpy, des-aa(11-17)cys 7,21 Pro 34 pnpy, Pro 34 PYY, His 34 PYY, Lys 25 hpyy(5-36), Arg 4 hpyy(4-36), Gln 4 hpyy(4-36), Asn 4 hpyy(4-36), Lys 25 hpyy(4-36), Leu 3 hpyy(3-36), Val 3 hpyy(3-36), Lys 25 hpyy(3-36), Tyr 1,36 ppyy, Pro 13 Ala 14 hpyy, Leu 31 Pro 34 PYY, FMS-PYY, FMS-PYY(3-
17 16 36), Fmoc-PYY, Fmoc-PYY(3-36), FMS 2 -PYY, FMS 2 -PYY(3-36), Fmoc 2 -PYY, Fmoc 2 - PYY(3-36), hpp(1-7)-pnpy, hpp(1-17)-pnpy, hpp(19-23)-pnpy, hpp(19-23)-pro 34 pnpy, hpp(19-23)-his 34 pnpy, rpp(19-23)-pnpy, rpp(19-23)-pro 34 pnpy, rpp(19-23)-his 34 pnpy, hpp(1-7)-pnpy, hpp(1-17)-pnpy, hpp(1-17)-his 34 pnpy, pnpy(1-7)-hpp, pnpy(1-7, 19-23)-hPP, cpp(1-7)-pnpy(19-23)-hpp, cpp(1-7)-npy(19-23)-his 34 hpp, hpp(1-17)- His 34 pnpy, hpp(19-23)-pnpy, hpp(19-23)-pro 34 pnpy, hpp(19-23)-his 34 pnpy, rpp(19-23)- pnpy, rpp(19-23)-pro 34 pnpy, rpp(19-23)-his 34 pnpy, pnpy(1-7)-hpp, pnpy(19-23)-hpp, pnpy(19-23)-gln 34 hpp, pnpy(19-23)-his 34 hpp, pnpy(19-23)-phe 6 Gln 34 hpp, pnpy(19-23)-phe 6 His 34 hpp, pnpy(1-7,19-23)-hpp, pnpy(1-7,19-23)-gln 34 hpp, cpp(20-23)-pro 34 - pnpy, cpp(21-23)-pro3 4 -pnpy, cpp(22-23)-pro 34 -pnpy, cpp(1-7)-pro 34 -pnpy, cpp(20-23)-pro 34 -pnpy, cpp(1-7,20-23)-pro 34 -pnpy, cpp(1-7)-pnpy(19-23)-hpp, cpp(1-7)- pnpy(19-23)-his 34 hpp, lub cpp(1-7)-gpp(19-23)-hpp. [0051] W innym ujawnieniu, takie polipeptydy PPF według ujawnienia także nie obejmują: Thr 27 hpyy(3-36), Ile 30 hpyy(3-36), Ser 32 hpyy(3-36), Lys 33 hpyy(3-36), Asn 34 hpyy(3-36), Lys 35 hpyy(3-36), Thr 36 hpyy(3-36), Lys 25 Th 27 hpyy(3-36), Lys 25 Ile 30 hpyy(3-36), Lys 25 Ser 32 hpyy(3-36), Lys 25 Lys 33 hpyy(3-36), Lys 25 Asn 24 hpyy(3-36), Lys 25 Lys 35 hpyy(3-36), Lys 25 Thr 36 hpyy(3-36), Thr 27 Ile 28 hpyy(3-36), Thr 27 Val 28 hpyy(3-36), Thr 27 Gln 29 hpyy(3-36), Thr 27 Ile 30 hpyy(3-36), Thr 27 Val 30 hpyy(3-36), Thr 27 Ile 31 hpyy(3-36), Thr 27 Leu 31 hpyy(3-36), Thr 27 Ser 32 hpyy(3-36), Thr 27 Lys 33 hpyy(3-36), Thr 27 Asn 34 hpyy(3-36), Thr 27 Lys 35 hpyv(3-36), Thr 27 Thr 36 hpyy(3-36), Thr 27 Phe 36 hpyy(3-36), Phe 27 Ile 30 hpyy(3-36), Phe 27 Ser 32 hpyy(3-36), Phe 27 Lys 33 hpyy(3-36), Phe 27 Asn 34 hpyy(3-36), Phe 27 Lys 35 hpyy(3-36), Phe 27 Thr 36 hpyy(3-36), Gln 29 Ile 30 hpyy(3-36), Gln 29 Ser 32 hpyy(3-36), Gln 29 Leu 33 hpyy(3-36), Gln 29 Asn 34 hpyy(3-36), Gln 29 Leu 35 hpyy(3-36), Gln 29 Thr 36 hpyy(3-36), Ile 30 Ile 31 hpyy(3-36), Ile 30 Leu 31 hpyy(3-36), Ile 30 Ser 32 hpyy(3-36), Ile 30 Lys 33 hpyy(3-36), Ile 30 Asn 34 hpyy(3-36), Ile 30 Lys 35 hpyy(3-36), Ile 30 Thr 36 hpyy(3-36), Ile 30 Phe 36 hpyy(3-36), Val 30 Ser 32 hpyy(3-36), Val 30 Lys 33 hpyy(3-36), Val 30 Asn 34 hpyy(3-36), Val 30 Lys 35 hpyy(3-36), Val 30 Thr 36 hpyy(3-36), Ile 31 Ser 32 hpyy(3-36), Ile 31 Lys 33 hpyy(3-36), Ile 31 Asn 34 hpyy(3-36), Ile 31 Lys 35 hpyy(3-36), Ile 31 Thr 36 hpyy(3-36), Ile 31 Phe 36 hpyy(3-36), Leu 31 Ser 32 hpyy(3-36), Leu 31 Lys 33 hpyy(3-36), Leu 31 Asn 34 hpyy(3-36), Leu 31 Lys 35 hpyy(3-36), Leu 31 Thr 36 hpyy(3-36), Ser 32 Lys 33 hpyy(3-36), Ser 32 Asn 34 hpyy(3-36), Ser 32 Lys 35 hpyy(3-36), Ser 32 Thr 36 hpyy(3-36), Ser 32 Phe 36 hpyy(3-36), Lys 33 Asn 34 hpyy(3-36), Lys 33 Lys 35 hpyy(3-36), Lys 33 Thr 36 hpyy(3-36), Lys 33 Phe 36 hpyy(3-36), Asn 34 Lys 35 hpyy(3-36), Asn 34 Phe 36 hpyy(3-36), Lys 35 Thr 36 hpyy(3-36), Lys 35 Phe 36 hpyy(3-36), Thr 27 hpyy(4-36), Phe 27 hpyy(4-36), Ile 28 hpyy(4-36), Val 28 hpyy(4-36), Gln 29 hpyy(4-36), Ile 30 hpyy(4-36), Val 30 hpyy(4-36), Ile 31 hpyy(4-36), Leu 31 hpyy(4-36), Ser 32 hpyy(4-36), Lys 33 hpyy(4-36), Asn 34 hpyy(4-36), Lys 35 hpyy(4-36), Thr 36 hpyy(4-36), Phe 36 hpyy(4-36), Lys 25 Thr 27 hpyy(4-36), Lys 25 Phe 27 hpyy(4-36), Lys 25 Ile 28 hpyy(4-36), Lys 25 Val 28 hpyy(4-36), Lys 25 Gln 29 hpyy(4-36), Lys 25 Ile 30 hpyy(4-36), Lys 25 Val 30 hpyy(4-36), Lys 25 Ile 31 hpyy(4-36), Lys 25 Leu 31 hpyy(4-36), Lys 25 Ser 32 hpyy(4-36), Lys 25 Lys 33 hpyy(4-36), Lys 25 Asn 24 hpyy(4-36), Lys 25 Lys 35 hpyy(4-36), Lys 25 Thr 36 hpyy(4-36), Lys 25 Phe 36 hpyy(4-36), Thr 27 Ile 28 hpyy(4-36), Thr 27 Val 28 hpyy(4-36), Thr 27 Gln 29 hpyy(4-
NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY
NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie
CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com
CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ Co to jest cholesterol? Nierozpuszczalna w wodzie substancja, która: jest składnikiem strukturalnym wszystkich błon komórkowych i śródkomórkowych wchodzi w
a problemy z masą ciała
POLACY a problemy z masą ciała POLACY a problemy z masą ciała Badanie NATPOL PLUS (2002): reprezentatywna grupa dorosłych Polek: wiek 18-94 lata Skutki otyłości choroby układu sercowo-naczyniowego cukrzyca
Spis treści. Część I Definicja, epidemiologia i koszty otyłości. Część II Etiologia i patogeneza otyłości
Spis treści Część I Definicja, epidemiologia i koszty otyłości Rozdział 1. Wprowadzenie: problematyka otyłości w ujęciu historycznym i współczesnym..................................... 15 Problematyka
50% pacjentów z chorobą onkologiczną nie uczestniczy w żadnej formie poradnictwa dietetycznego 50% pacjentów z chorobą onkologiczną nie uczestniczy w żadnej formie poradnictwa dietetycznego 20-50% sięga
(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1773451 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 08.06.2005 05761294.7 (13) (51) T3 Int.Cl. A61K 31/4745 (2006.01)
PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH ŻYWIENIE KLINICZNE
1. Ramowe treści kształcenia PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH ŻYWIENIE KLINICZNE L.p. DATA TEMAT ZAJĘĆ LICZBA GODZIN: FORMA ZALI- CZENIA PUNKTY ECTS 1. 2. 22.09.2012 23.09.2012 20.10.2012 21.10.2012 Żywienie
Urząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą
14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces
WIEDZA. K_W01 Zna definicje, cele i metody żywienia klinicznego oraz sposoby oceny odżywienia w oparciu o metody kliniczne.
Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Nazwa studiów: Żywienie kliniczne Typ studiów: doskonalące Symbol Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych WIEDZA K_W01 Zna definicje,
NOPALIN NATURALNE ROZWIĄZANIE PROBLEMÓW METABOLICZNYCH.
NOPALIN NATURALNE ROZWIĄZANIE PROBLEMÓW METABOLICZNYCH Co wiemy o Nopalu? Kaktus z gatunku Opuntia Rośnie w Meksyku i USA, ale spotkać go można również na Wyspach Kanaryjskich Światowa Organizacja Zdrowia
Wytyczne Światowej Organizacji Gastroenterologicznej dotyczące otyłości, 2011 World Gastroenterology Organization Global Guidelines: Obesity 2011
Wytyczne Światowej Organizacji Gastroenterologicznej dotyczące otyłości, 2011 World Gastroenterology Organization Global Guidelines: Obesity 2011 Lisbeth Mathus-Vliegen, James Toouli, Michael Fried, Aamir
Konferencja Naukowo-Szkoleniowa PTMEIAA. Dr n. ekon. lek. med. Dorota Wydro
Konferencja Naukowo-Szkoleniowa PTMEIAA Dr n. ekon. lek. med. Dorota Wydro Warszawa 06-2014 GRELINA TKANKA TŁUSZCZOWA LEPTYNA CRP CHOLECYSTOKININA IRYZYNA INSULINA ADIPONEKTYNA 1.Asakawa A, et al. Gut.
FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA
FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin, Jonathan Stamford, David White FIZJOLOGIA CZŁOWIEKA Daniel McLaughlin Jonathan Stamford David White Przekład zbiorowy pod redakcją Joanny Gromadzkiej-Ostrowskiej
(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2179743 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 13.07.2009 09460028.5 (13) (51) T3 Int.Cl. A61K 38/18 (2006.01)
(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1968711 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 05.01.2007 07712641.5
POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH
POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH CUKRZYCA.? cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynika
Profil metaboliczny róŝnych organów ciała
Profil metaboliczny róŝnych organów ciała Uwaga: tkanka tłuszczowa (adipose tissue) NIE wykorzystuje glicerolu do biosyntezy triacylogliceroli Endo-, para-, i autokrynna droga przekazu informacji biologicznej.
(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 06.07.2004 04740699.
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1658064 (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 06.07.2004 04740699.6 (51) Int. Cl. A61K31/37 (2006.01)
CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska
CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska CHARAKTERYSTYKA PACJENTA Wiek 82 lata Cukrzyca typu 2 leczona insuliną Choroba wieńcowa, stan
Odżywianie osób starszych (konspekt)
Prof. dr hab. med. Tomasz Kostka Odżywianie osób starszych (konspekt) GŁÓWNE CZYNNIKI RYZYKA CHOROBY WIEŃCOWEJ (CHD) wg. Framingham Heart Study (Circulation, 1999, 100: 1481-1492) Palenie papierosów Nadciśnienie
Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia
Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia
CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca
CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał
(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 02.05.2005 05747547.
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1747298 (13) T3 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 02.05.2005 05747547.7 (51) Int. Cl. C22C14/00 (2006.01)
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE III. AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA, A METABOLIZM WYSIŁKOWY tlenowy
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE III AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA, A METABOLIZM WYSIŁKOWY tlenowy AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA W ujęciu fizjologicznym jest to: każda
ZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE
ZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE RACJONALNIE = ZDROWO Zdrowa dieta jest jednym z najważniejszych elementów umożliwiających optymalny wzrost, rozwój i zdrowie. Ma przez to wpływ na fizyczną i umysłową
Harmonogram zajęć dla kierunku: Dietetyka, studia stacjonarne, II rok, semestr IV
Harmonogram zajęć dla kierunku: Dietetyka, studia stacjonarne, II rok, semestr IV Przedmiot: Podstawy farmakologii i farmakoterapii żywieniowej oraz interakcji leków z żywnością Wykłady (5 wykładów, każdy
Epidemiologia chorób serca i naczyń
Warszawa, 8.10.2007 Epidemiologia chorób serca i naczyń Codziennie w Polsce, na choroby układu sercowo-naczyniowego umiera średnio 476 osób. Co prawda w latach 90. udało się zahamować bardzo duży wzrost
Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu.
RUCH TO ZDROWIE Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu. P A M I Ę T A J Dobroczynny wpływ aktywności fizycznej na
TIENS L-Karnityna Plus
TIENS L-Karnityna Plus Zawartość jednej kapsułki Winian L-Karnityny w proszku 400 mg L-Arginina 100 mg Niacyna (witamina PP) 16 mg Witamina B6 (pirydoksyna) 2.1 mg Stearynian magnezu pochodzenia roślinnego
PRZEDMIOTY PODSTAWOWE
PRZEDMIOTY PODSTAWOWE Anatomia człowieka 1. Które z białek występujących w organizmie człowieka odpowiedzialne są za kurczliwość mięśni? 2. Co to są neurony i w jaki sposób stykają się między sobą i efektorami?
INTESTA jedyny. oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej
INTESTA jedyny oryginalny maślan sodu w chronionej patentem matrycy trójglicerydowej Dlaczego INTESTA? kwas masłowy jest podstawowym materiałem energetycznym dla nabłonka przewodu pokarmowego, zastosowanie,
Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki.
Suplement diety Składniki: Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Przechowywanie: W miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Przechowywać
ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY. Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r
ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE - definicja Prawidłowe odżywianie to nie tylko dostarczenie organizmowi energii, ale także
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE V BILANS ENERGETYCZNY
Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu WYDZIAŁ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO w Gdańsku ĆWICZENIE V BILANS ENERGETYCZNY Zagadnienia : 1.Bilans energetyczny - pojęcie 2.Komponenty masy ciała, 3.Regulacja metabolizmu
RAMOWY ROZKŁAD ĆWICZEŃ Z FIZJOLOGII PODSTAWY MEDYCYNY MODUŁ F. SEMINARIUM Fizjologia układu pokarmowego
RAMOWY ROZKŁAD ĆWICZEŃ Z FIZJOLOGII PODSTAWY MEDYCYNY MODUŁ F SEMINARIUM 1 09-13.04.2018 Fizjologia układu pokarmowego Pobieranie pokarmów. Ogólne zasady funkcjonowania układu pokarmowego I. Neurohormonalna
STRESZCZENIE PRACY DOKTORSKIEJ
mgr Bartłomiej Rospond POSZUKIWANIE NEUROBIOLOGICZNEGO MECHANIZMU UZALEŻNIENIA OD POKARMU - WPŁYW CUKRÓW I TŁUSZCZÓW NA EKSPRESJĘ RECEPTORÓW DOPAMINOWYCH D 2 W GRZBIETOWYM PRĄŻKOWIU U SZCZURÓW STRESZCZENIE
PL 196487 B1. Grzelakowski Zdzisław,Bydgoszcz,PL 13.08.2001 BUP 17/01. Wojcieszko Jerzy, Kancelaria Patentowa PATENT-PARTNER 31.01.
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 196487 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 338270 (51) Int.Cl. G01N 33/02 (2006.01) A23L 1/307 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)
Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:
Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość
Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta
Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi
EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.
EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. Prowadząca edukację: piel. Anna Otremba CELE: -Kształtowanie
Ostre infekcje u osób z cukrzycą
Ostre infekcje u osób z cukrzycą Sezon przeziębień w pełni. Wokół mamy mnóstwo zakatarzonych i kaszlących osób. Chorować nikt nie lubi, jednak ludzie przewlekle chorzy, jak diabetycy, są szczególnie podatni
(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1886669 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 02.08.2007 07113670.9
Czy jest możliwe skuteczne leczenie cukrzycy w grupie chorych otyłych ze znaczną insulinoopornością?
Jerzy Maksymilian Loba Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi Czy jest możliwe skuteczne leczenie cukrzycy w grupie chorych otyłych ze znaczną insulinoopornością? Definicja
PAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH
PAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH Rodzaje pakietów Genodiet Pakiet konsultacji genetycznych Genodiet składaja się z 3 uzupełniających się modułów, stanowiących 3 kroki
LP Panel tarczycowy 1. TSH 2. Ft3 3. Ft4 4. Anty TPo 5. Anty Tg. W przypadku występowania alergii pokarmowych lub wziewnych
Proszę o wykonanie następujących badań laboratoryjnych (z krwi), na część z nich można uzyskać skierowanie od lekarza*: Dodatkowo: Badania podstawowe: W przypadku podejrzenia nieprawidłowej pracy tarczycy
(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1879609. (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 04.05.2006 06742792.
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1879609 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 04.05.2006 06742792.2 (13) (51) T3 Int.Cl. A61K 38/17 (2006.01)
GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH
GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH Rodzaje testów Genodiet Test Genodiet składają się z 3 uzupełniających się modułów, stanowiących 3 kroki do poznania indywidualnych zasad zdrowia. Identyfikacja typu
Spis treści. śelazo... 46 Wapń i witamina D... 47 Cynk... 47
Spis treści Przedmowa... 9 1. Ustalanie zapotrzebowania energetycznego w róŝnych stanach chorobowych (Danuta Gajewska)... 11 Wiadomości ogólne... 11 Całkowita przemiana materii... 12 Wprowadzenie... 12
Aktywność sportowa po zawale serca
Aktywność sportowa po zawale serca Czy i jaki wysiłek fizyczny jest zalecany? O prozdrowotnych aspektach wysiłku fizycznego wiadomo już od dawna. Wysiłek fizyczny o charakterze aerobowym (dynamiczne ćwiczenia
Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu
Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to
STRESZCZENIE. Wstęp. Cele pracy
STRESZCZENIE Wstęp Hormon wzrostu (GH) jest jednym z najważniejszych hormonów anabolicznych promujących proces wzrastania człowieka. GH działa lipolitycznie, wpływa na metabolizm węglowodanów, białek i
Czynniki genetyczne sprzyjające rozwojowi otyłości
Czynniki genetyczne sprzyjające rozwojowi otyłości OTYŁOŚĆ Choroba charakteryzująca się zwiększeniem masy ciała ponad przyjętą normę Wzrost efektywności terapii Czynniki psychologiczne Czynniki środowiskowe
Leczenie cukrzycy typu 2- nowe możliwości
Leczenie cukrzycy typu 2- nowe możliwości Dr n. med. Iwona Jakubowska Oddział Diabetologii, Endokrynologii i Chorób Wewnętrznych SP ZOZ Woj,. Szpital Zespolony Im. J. Śniadeckiego w Białymstoku DEFINICJA
Przegląd budowy i funkcji białek
Przegląd budowy i funkcji białek Co piszą o białkach? Wyraz wprowadzony przez Jönsa J. Berzeliusa w 1883 r. w celu podkreślenia znaczenia tej grupy związków. Termin pochodzi od greckiego słowa proteios,
8.2. Wartość odżywcza produktów spożywczych Czynniki kształtujące wartość odżywczą produktów spożywczych...185
SpiS treści 1. Znaczenie nauki o żywieniu człowieka...9 1.1. Cele i zadania nauki o żywieniu...9 1.2. Rozwój nauki o żywieniu człowieka...9 1.3. Problemy żywieniowe Polski i świata...11 1.4. Organizacje
Zabiegi fizjoterapeutyczne. SPA-Centrum «Respect»
Zabiegi fizjoterapeutyczne SPA-Centrum «Respect» Usługi medyczne Nazwazabiegu Czas 1. Początkowa konsultacja lekarza ogólnego 4 min. bezpłatnie 2. Ponowna konsultacja lekarza ogólnego 30 min. bezpłatnie
(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2300459. (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 22.06.2009 09772333.
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2049 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 22.06.09 09772333.2 (97)
Chemiczne składniki komórek
Chemiczne składniki komórek Pierwiastki chemiczne w komórkach: - makroelementy (pierwiastki biogenne) H, O, C, N, S, P Ca, Mg, K, Na, Cl >1% suchej masy - mikroelementy Fe, Cu, Mn, Mo, B, Zn, Co, J, F
Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego
Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego Wacław Karakuła Katedra i Klinika Chirurgii Naczyń i Angiologii U.M. w Lublinie Kierownik Kliniki prof. Tomasz Zubilewicz Lublin, 27.02.2016 Zespół
ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU
ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU ( na podstawie artykułu zamieszczonego na portalu internetowym www.wp.pl zebrał i opracował administrator strony www.atol.org.pl ) Przewlekłe nadużywanie
(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1680075 (13) T3 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 11.10.2004
Fetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym
Fetuina i osteopontyna u pacjentów z zespołem metabolicznym Dr n med. Katarzyna Musialik Katedra Chorób Wewnętrznych, Zaburzeń Metabolicznych i Nadciśnienia Tętniczego Uniwersytet Medyczny w Poznaniu *W
Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie
Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie H. Dyląg, 1 H. Weker 1, M. Barańska 2 1 Zakład Żywienia 2 Zakład Wczesnej Interwencji Psychologicznej karmienie na żądanie 7-5 posiłków 3 posiłki
Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW
POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 Małgorzata Marszałek POSTRZEGANIE CUKRZYCY TYPU 2 Łagodniejszy,
Plan suplementacji ukierunkowany na redukcję tkanki tłuszczowej i kształtowanie rzeźby mięśni.
Plan suplementacji ukierunkowany na redukcję tkanki tłuszczowej i kształtowanie rzeźby mięśni. Dane otrzymane od Klienta, przez specjalny formularz: Rafał, wiek: 30 lat, waga: 84kg, wzrost: 179cm BMI:
Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych ŻYWIENIE KLINICZNE I OPIEKA METABOLICZNA WIEDZA
Załącznik nr 8 do zarządzenia nr 68 Rektora UJ z 18 czerwca 2015 r. Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych ŻYWIENIE KLINICZNE I OPIEKA METABOLICZNA Nazwa studiów: ŻYWIENIE KLINICZNE
Ciśnienie tętnicze klucz do zdrowego serca. ciśnienia tętniczego składa się z dwóch odczytów ciśnienie skurczowe i rozkurczowe.
Świadomość naszego zdrowia to oprócz odczuwania dolegliwości, wiedza na temat podstawowych parametrów pozwalających ocenić, czy nasz organizm funkcjonuje prawidłowo. Zapoznaj się z nimi i regularnie kontroluj
(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1799953 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 18.08.2005 05770398.5
ZAKRES WIEDZY WYMAGANEJ PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO ZAJĘĆ:
UKŁAD NERWOWY Budowa komórki nerwowej. Pojęcia: pobudliwość, potencjał spoczynkowy, czynnościowy. Budowa synapsy. Rodzaje łuków odruchowych. 1. Pobudliwość pojęcie, komórki pobudliwe, zjawisko pobudliwości
Best Body. W skład FitMax Easy GainMass wchodzą:
Gainery > Model : - Producent : Fitmax Easy GainMass - to produkt przeznaczony jest szczególnie dla sportowców trenujących dyscypliny siłowe, szybkościowo-siłowe oraz wytrzymałościowe. Doskonale dopracowany
2. Plan wynikowy klasa druga
Plan wynikowy klasa druga budowa i funkcjonowanie ciała człowieka ział programu Materiał kształcenia L.g. Wymagania podstawowe Uczeń: Kat. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Kat. Pozycja systematyczna 3
VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości
VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Szacuje się, że wysokie ciśnienie krwi jest przyczyną
ZAGADNIENIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY STUDIA MAGISTERSKIE
ZAGADNIENIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY STUDIA MAGISTERSKIE Maj 2016 1. Elementy marketingu mix, rola w działalności przedsiębiorstwa na rynku produktów spożywczych lub usług. 2. Elementy które należy uwzględnić
Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta
Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi
TAF TEMPERATURE ADAPTED FEEDS. - Odpowiednia pasza na daną porę roku TEMPERATURE ADAPTED FEEDS TM
TEMPERATURE ADAPTED FEEDS - Odpowiednia pasza na daną porę roku TEMPERATURE ADAPTED FEEDS - Odpowiednia pasza na daną porę roku Ryby to organizmy zmiennocieplne. Temperatura środowiska wpływa na pobieranie
Informacje. W sprawach organizacyjnych Slajdy z wykładów
Biochemia Informacje W sprawach organizacyjnych malgorzata.dutkiewicz@wum.edu.pl Slajdy z wykładów www.takao.pl W sprawach merytorycznych Takao Ishikawa (takao@biol.uw.edu.pl) Kiedy? Co? Kto? 24 lutego
Kinga Janik-Koncewicz
Kinga Janik-Koncewicz miażdżyca choroby układu krążenia cukrzyca typu 2 nadciśnienie choroby układu kostnego nowotwory Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że około 7-41% nowotworów jest spowodowanych
Podsumowanie u zarządzania rzyzkiem dla produktu leczniczego Cartexan przeznaczone do publicznej wiadomości
Podsumowanie u zarządzania rzyzkiem dla produktu leczniczego Cartexan przeznaczone do publicznej wiadomości Omówienie rozpowszechnienia choroby Rosnąca oczekiwana długość życia i starzejące się społeczeństwo
SANPROBI Super Formula
SUPLEMENT DIETY SANPROBI Super Formula Unikalna formuła siedmiu żywych szczepów probiotycznych i dwóch prebiotyków Zdrowie i sylwetka a w super formie Zaburzenia metaboliczne stanowią istotny problem medyczny
Suplementy. Wilkasy 2014. Krzysztof Gawin
Suplementy Wilkasy 2014 Krzysztof Gawin Suplementy diety - definicja Suplement diety jest środkiem spożywczym, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety, będący skoncentrowanym źródłem witamin lub
10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA
10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie
LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N
Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N 25.8 Inne zaburzenia
JAK DZIAŁA WĄTROBA? Wątroba spełnia cztery funkcje. Najczęstsze przyczyny chorób wątroby. Objawy towarzyszące chorobom wątroby
SPIS TREŚCI JAK DZIAŁA WĄTROBA? Wątroba spełnia cztery funkcje Wątroba jest największym narządem wewnętrznym naszego organizmu. Wątroba jest kluczowym organem regulującym nasz metabolizm (każda substancja
Zadbaj o swoje zdrowie już dziś
Zadbaj o swoje zdrowie już dziś Jurata Jurkun Specjalista ds. odżywiania i kontroli wagi Centrum Zdrowego Odżywiania i Kontroli Wagi w Suwałkach Zmiany cywilizacyjne Zmiany cywilizacyjne Transport Zbiory
(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1648484 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 01.06.04 047366.4 (97)
(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1787644 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 07.11.2006 06123574.3
Cel diety? Redukcja masy ciała? Utrzymanie masy ciała? Przyrost masy ciała? Zwiększenie wydolności organizmu? Choroba? Ciąża?
Cel diety? Redukcja masy ciała? Utrzymanie masy ciała? Przyrost masy ciała? Zwiększenie wydolności organizmu? Choroba? Ciąża? BMI BMI = waga [kg] / wzrost 2 [m] BMI = 77 kg / (1,85 m) 2 BMI = 22,5 Wyniki
WYDZIAŁ ZDROWIA PUBLICZNEGO STUDIA STACJONARNE I STOPNIA KIERUNEK DIETETYKA ROK III SEMESTR ZIMOWY ROK AKADEMICKI 2016/2017 ŻYWIENIE KLINICZNE
WYDZIAŁ ZDROWIA PUBLICZNEGO STUDIA STACJONARNE I STOPNIA KIERUNEK DIETETYKA ROK III SEMESTR ZIMOWY ROK AKADEMICKI 2016/2017 ŻYWIENIE KLINICZNE WYKŁADY: Sala wykładowa - Budynek WZP SUM w Bytomiu, ul. Piekarska
Znaczenie Faecalibacterium prausnitzii oraz Akkermansia muciniphila w chorobach zapalnych jelit
Znaczenie Faecalibacterium prausnitzii oraz Akkermansia muciniphila w chorobach zapalnych jelit Daria Rządkowska Naturalne metody wspierające leczenie chorób przewodu pokarmowego w świetle badań klinicznych
Konsultacje dietetyczne. biogo.pl
Konsultacje dietetyczne biogo.pl Jesteś tu. Postawiłeś pierwszy kroczek w swojej drodze ku zdrowszemu odżywianiu. Przeprowadzamy konsultacje dietetyczne w zakresie: alergii i nietolerancji pokarmowych
Osoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie
3 Osoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie Samokontrolne, przesiewowe rozpoznanie ryzyka stanu przedcukrzycowego lub cukrzycy utajonej mogą wykonać pacjenci w swoich rodzinach. W praktyce
Wyższa Szkoła Hotelarstwa i Gastronomii w Poznaniu SYLABUS
1 Wyższa Szkoła Hotelarstwa i Gastronomii w Poznaniu SYLABUS Profil kształcenia: Zawodowy Stopień studiów: I Kierunek studiów: Turystyka i Rekreacja Specjalność: Semestr: Forma studiów: Nazwa przedmiotu:
(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2224595 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 10.02.2010 10001353.1 (13) (51) T3 Int.Cl. H03K 17/96 (2006.01)
(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 1782818 (13) T3 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 29.03.06 0642217.4
PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA
PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA - 2006 1. UZASADNIENIE POTRZEBY PROGRAMU Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność z tego
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Ruch zwiększa recykling komórkowy Natura i wychowanie
Wiadomości naukowe o chorobie Huntingtona. Prostym językiem. Napisane przez naukowców. Dla globalnej społeczności HD. Ruch zwiększa recykling komórkowy Ćwiczenia potęgują recykling komórkowy u myszy. Czy
2 Leczenie żywieniowe
2 Leczenie żywieniowe Określenie planowe podawanie odpowiednio dobranych składników pożywienia. Składniki pożywienia podaje się przez przewód pokarmowy (żywienie dojelitowe) lub drogą pozajelitową (żywienie
Dieta ketogenna ARKADIUSZ KOGUT
Dieta ketogenna ARKADIUSZ KOGUT Odżywianie oparte na tłuszczach jest coraz częściej stosowane w sportach wytrzymałościowych. Jakie korzyści płyną ze wzrostu spożycia lipidów i kiedy można stosować taką
(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 2086467 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 26.11.2007 07824706.1 (13) (51) T3 Int.Cl. A61F 2/16 (2006.01)