SULTANAT OMANU Informacja o stosunkach gospodarczych z Polską. 3,2 mln (w tym 30% cudzoziemców);

Transkrypt

1 SULTANAT OMANU Informacja o stosunkach gospodarczych z Polską Informacje ogólne powierzchnia: 309,5 tys. km 2, ludność: 3,2 mln (w tym 30% cudzoziemców); głowa państwa (sułtan): QABOOS bin Said Al Said Premier QABOOS bin Said Al Said Wicepremier ds. Gabinetowych FAHD bin Mahmud Al Said Minister Handlu i Przemysłu Ali bin Masud bin Ali al-sunaidi Minister Rozwoju Społecznego MUHAMMAD bin Said bin Said al-kalbani Minister Ropy i Gazu Muhammad bin Hamad bin Sayf al-rumhi Minister Finansów QABOOS bin Said Al Said Minister Spraw Zagranicznych, QABOOS bin Said Al Said Ambasador Omanu w Polsce Khalid Sulaiman Ba Omar (z siedzibą w Berlinie) Ambasador RP w Omanie Witold Śmidowski (z siedzibą w Rijadzie). Ustrój polityczny: dziedziczna monarchia absolutna. Głową państwa od 1970 r. jest Sułtan Qaboos bin Said Al Said, który zarazem pełni obowiązki premiera, ministra spraw

2 zagranicznych, obrony i finansów, a takŝe gubernatora banku centralnego. Władzę ustawodawczą sprawuje dwuizbowe Zgromadzenie Doradcze (MadŜlis Oman). Działalność partii politycznych jest niedozwolona. PrzynaleŜność do organizacji międzynarodowych: ONZ, Liga Arabska (AL Arab League), Światowa Organizacja Handlu (WTO), Międzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF), Arabski Fundusz Walutowy (AMF), Międzynarodowy Bank Rekonstrukcji i Rozwoju (IBRD), Międzynarodowy Bank Rozwoju (IDB), Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (IAEA), Panarabska Strefa Wolnego Handlu (GAFTA), Rada Współpracy Państw Zatoki (GCC) - w ramach powołanej w 1981 r. RWPZ funkcjonuje strefa wolnego handlu (od 1983 r.) i unia celna (od 2003 r.). Główne ośrodki miejskie: Maskat stolica kraju - (1,2 mln mieszkańców w strefie metropolitarnej); język urzędowy: arabski, w powszechnym uŝyciu takŝe język angielski. Wskaźniki PKB (w mld USD) 151,2 159,9 164,6 171,4 PKB na 1 mieszkańca (tys.usd) 40,700 44,500 43,300 44,600 PKB (wzrost w %) 5,8 4,7 2,9 4,1 Deficyt budŝetowy (% PKB) bd bd + 3,1 + 10,8 Dług publiczny (% PKB) bd 4,9 4,9 7,0 Inflacja (w %) bd 1,2 1,0 0,2 Bezrobocie (w %) Rezerwy dewizowe (mld USD) bd 15,95 16,32 15,72 ZadłuŜenie zagraniczne (mld USD) bd 11,33 10,18 bd Eksport towarów (w mld USD. ) bd 56,43 53,22 39,14 Import towarów (w mld USD.) bd 31,84 27,18 25,10 Bezp. inwestycje zagr. w Omanie(w mld bd bd bd bd USD) Inwestycje bezp. Omanu za granicą (w mld USD.) bd bd bd bd

3 Waluta: 1 rial omański (OMR) = 1000 baisa; kurs 1 USD = 0,3845 OMR (sztywny). Bogactwa naturalne: ropa naftowa i gaz ziemny, rudy miedzi, azbest. PKB udział: przemysł (52 %), - produkcja i rafinacja ropy naftowej, gaz naturalny, skroplony gaz naturalny, budownictwa, cement, stal, chemikalia, usługi (46,6 %), rolnictwo (1,4 %) daktyle, limonki, banany, warzywa, wielbłądy, bydło, ryby eksport: 39,14 mld USD (2015 r.) główne produkty w eksporcie: ropa naftowa, reeksport, ryby, metale, tekstylia, główni partnerzy w eksporcie (2014): Chiny (43,0 %), ZEA (10.3 %), Korea Pd. (8,2 %), import: 25,1 mld USD (2015 r.), główne produkty w imporcie: maszyny i sprzęt transportowy, dobra konsumpcyjne, Ŝywność, zwierzęta hodowlane, smary, główni partnerzy w imporcie: ZEA (32,5 %), Japonia (12.5%), Chiny (4.8 %), Indie (4.3)%, USA (4,3 %), Arabia Saudyjska (4,1 %). 1. Podstawowe informacje, sytuacja gospodarcza. Oman jest silnie uzaleŝniony od kurczących się zasobów ropy naftowej, która generuje 77% przychodów publicznych. Dla zwiększenia produkcji stosuje się wzmocnione techniki jej wydobycia. Sektor ropy naftowej i gazu pozostawać będzie nadal najwaŝniejszą gałęzią Gospodarki. W celu osiągnięcia poziomu wydobycia ropy naftowej w wysokości 1 mln b/d podpisano kontrakty z 4 firmami międzynarodowymi, których zadaniem będzie poszukiwanie nowych zasobów na szelfie kontynentalnym oraz rozbudowy zdolności produkcyjnych istniejących pól naftowych. W okresie najbliŝszych kilku lat planowane jest poniesienie nakładów inwestycyjnych w wysokości ok. 10 mld USD na zwiększenie zdolności wydobywczych ropy naftowej i gazu naturalnego

4 Kolejnymi waŝnymi sektorami dla rozwoju gospodarczego kraju są: przemysł petrochemiczny. Władze omańskie planują budowę (kosztem 4 mld USD) nowej rafinerii petrochemicznej w prowincji Al-Daqum, której zdolności produkcyjne mają wynosić tys. b/d. Udokumentowane zasoby ropy naftowej wyczerpią się w przedziale lat Podstawę przyszłego rozwoju przemysłowego stanowić będzie wykorzystanie zasobów gazu jako bazy surowcowo-energetycznej przemysłu petrochemicznego i metalurgicznego. Szacuje się je na 846,5 mld m3, a wydobycie na ok mld m3 rocznie, z czego ponad 60 % jest eksportowane. Pozostałe bogactwa mineralne Omanu to złoŝa miedzi, azbestu, złota, chromu oraz materiałów budowlanych, w tym złoŝa marmurów, piaskowca i gipsu, których eksploatacja nie jest jeszcze rozwinięta, dostarczając zaledwie 0,25 % PKB. Podejmowane są działania w kierunku przyciągnięcia turystyki masowej do Omanu i rozwoju sektora usług, zwłaszcza w transporcie morskim. Szczególną uwagę przywiązuje się do przyciągnięcia inwestycji zagranicznych w dziedzinie przemysłu, technologii komputerowych i IT, turystyki oraz edukacji, w tym szkoleń zawodowych i nauki języka angielskiego. Rolnictwo i rybołówstwo dostarczają około 2,1% PKB. 40 % siły roboczej jest zatrudnione w rolnictwie (hodowla zwierząt, rybołówstwo), którego rozwój na bazie nowoczesnych technologii stanowić ma poza turystyką i wybranymi sektorami przemysłu przetwórczego podstawę dywersyfikacji gospodarki kraju. 2. Polityka gospodarcza Maskat aktywnie wdraŝa plan rozwoju, który koncentruje się na dywersyfikacji gospodarki, rozwoju nowych gałęzi przemysłu oraz prywatyzacji, w celu zmniejszenia udziału sektora

5 naftowego w PKB do 9% (z 46% % obecnie) do roku 2020 r. Innym z priorytetów jest tworzenie nowych miejsc pracy dla zatrudnienia rosnącej liczby obywateli wchodzących na rynek pracy. Turystyka i przemysł oparty na gazie naturalnym są kluczowymi elementami strategii dywersyfikacji gospodarki. PodwyŜki świadczeń socjalnych, szczególnie na skutek wydarzeń arabskiej wiosny, skutecznie niweczą zdolność rządu w kwestii zrównowaŝenia budŝetu, zwłaszcza w wobec stałego spadku cen ropy. Mimo świadomości, Ŝe rozbudowane świadczenia socjalne są nie do utrzymania na dłuŝszą metę, władze tolerują krótkoterminowe deficyty budŝetowe kontynuując taką politykę w 2015 roku. Równocześnie, Oman promuje działania wspierające rozwój małych i średnich przedsiębiorstw i przedsiębiorczości w ogóle. Zarówno agencje rządowe jak i grupy biznesu ogłosiły nowe inicjatywy, Ŝe będą uczestniczyć w działaniach na rzecz inkubacji nowych firm, organizacji szkoleń oraz zapewnią finansowanie dla start-upów. Prowadzone są działania w kierunku pozyskania inwestorów zagranicznych (gł. w przemyśle i branŝy telekomunikacyjnej), zwiększenia turystyki masowej do Omanu oraz rozwoju sektora usług, zwłaszcza w transporcie morskim. Znaczne nakłady przeznacza się na edukację i szkolenie własnych kadr specjalistów, potrzebnych dla nowoczesnych gałęzi gospodarki. 3. Ramy prawno - traktatowe współpracy gospodarczej UE Oman Umowa o współpracy (Co-operation Agrement) pomiędzy UE a GCC - podpisana w 1989 r. Ministrowie Spraw Zagranicznych spotykają się raz w roku w ramach Wspólnego Posiedzenia Ministerialnego (Joint Council/Ministerial Meeting). Porozumienie to jest pierwszym z porozumień tzw. nowej generacji, jakie WE zawarły z państwami trzecimi. Nie ogranicza się bowiem, jak dotychczasowe porozumienia, do współpracy gospodarczej, ale zakłada - w dłuŝszej perspektywie - moŝliwość ustanowienia strefy wolnego handlu pomiędzy stronami

6 porozumienia. ZałoŜeniem Umowy o Współpracy pomiędzy WE a GCC jest ułatwienie rozwoju stosunków handlowych i otwarcie rynków towarowych. Na podstawie Porozumienia, powołano szereg grup roboczych, których zadaniem jest koordynacja rozwoju współpracy obejmującej przemysł, energetykę i ochronę środowiska. W 1996 roku, do dotychczasowego schematu wspólnych działań dołączono tzw. zdecentralizowaną współpracę, która obejmuje współpracę akademicką, pomiędzy przedsiębiorstwami oraz pomiędzy mediami. Kwestia Porozumienia o Wolnym Handlu (FTA) w relacjach Unia Europejska (EU) - Rada Współpracy Arabskich Państw Zatoki (GCC) Negocjacje UE-GCC naleŝą do jednych z najdłuŝej prowadzonych w zakresie dwustronnych relacji handlowych. NaleŜy jednak pamiętać, Ŝe są one prowadzone nie przez dwa państwa, lecz przez dwie organizacje międzynarodowe, pozostające na róŝnym poziomie integracji i moŝliwości uzgadniania stanowisk takŝe w zakresie relacji pomiędzy instytucjami, jak i państwami członkowskimi. Rozmowy rozpoczęto w 1990 r. Pomimo kilkukrotnych rund spotkań technicznych i politycznych, nie osiągnięto pełnego porozumienia, w zw. z czym negocjacje w końcu 2008 r. zostały zawieszone. Polska Oman Polsko-omańskie stosunki dyplomatyczne zostały nawiązane w 1990 r. Na początku lat 90-tych (w czasie wizyty Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Współpracy Gospodarczej z Zagranicą, Macieja Leśnego) stronie omańskiej przekazane zostały robocze projekty trzech umów: handlowej, o popieraniu i ochronie inwestycji oraz o unikaniu podwójnego opodatkowania. Prowadzone są rozmowy w/s zawarcia umów: o unikaniu podwójnego opodatkowania (Ministerstwo Finansów) oraz o komunikacji lotniczej (Urząd Lotnictwa Cywilnego).

7 4. Wymiana handlowa z Polską (mln USD) I-IV.2016 I-IV.2016 I-IV.2015 Eksport 20,7 75,7 95,5 64,8 41,8-33,6 11,9-8,4 Import 18,4 9,9 10,9 12,9 9,2-28,5 3,1 + 4,3 Obroty 39,0 85,5 106,3 77,7 51,0-34,4 15,0-6,1 Saldo + 2,4 + 65,8 + 84,7 + 52,0 32,6 8,8 Źródło: GUS Dominującymi pozycjami w polskim eksporcie do Omanu w 2015 roku były: pojazdy nie-szynowe oraz ich części i akcesoria 24,9% udział w polskim eksporcie ogółem, urządzenia mechaniczne 15,7 %, chemikalia organiczne 12,8%, aparatura pomiarowa/ medyczna 9,3 %, sprzęt elektroniczny 6,5 %, przetwory z kakao 5,3 %, wyroby cukiernicze 4,1 %, Główni eksporterzy: PKN Orlen (kwas tereftalowy), Geofizyka Kraków, Procter & Gamble, Ferrero Polska, SGL Carbon Polska, Volvo Polska, Krajowa Spółka Cukrowa, Olimp Laboratories, Nowy Styl, Ingot, Narodowe Centrum Badań Jądrowych, W imporcie z Omanu w 2015 r. największą pozycję stanowiły: tworzywa sztuczne 87,7%, aluminium 4,9%, chemikalia organiczne 3,5 %,

8 olejki eteryczne 1,7%, farmaceutyki 1,3%, Główni importerzy: Holz Marian Zakład Tworzyw Sztucznych, Kobusch Polska, Inline Poland, Alpla, Thyssenkrupp Energostal, Polfa, Arcelormittal, Promet, Piotr i Paweł, ABC Data, Levi Strauss, 5. Współpraca inwestycyjno-kapitałowa Dotychczas nie odnotowano omańskich inwestycji w Polsce ani polskich w Omanie. Oman prowadzi aktywną i zdywersyfikowaną politykę inwestycyjną, zarówno jeśli chodzi o inwestycje zagraniczne w Omanie, jak i inwestycje omańskie za granicą, charakteryzującą się otwartością na nowych partnerów zagranicznych. Warunkiem dostępu firm zagranicznych do omańskich zasobów gazu naturalnego jest znaczące (samodzielnie lub w konsorcjum z innymi partnerami) zaangaŝowanie kapitałowe w poszukiwania i eksploatację. Polskie przedsiębiorstwa mogą takŝe odegrać rolę dostawcy usług technicznych, sprzętu i personelu specjalistycznego, co wymaga z ich strony nawiązania bezpośrednich kontaktów z firmami omańskimi sektora ropy i gazu. Istnieje moŝliwość zainteresowania inwestorów omańskich, zwłaszcza Oman Oil Company (OOC - spełniającej rolę państwowego funduszu majątkowego) udziałem kapitałowym w planowanych inwestycjach sektora naftowo-gazowego w Polsce. Współpraca dwustronna mogłaby m.in. obejmować inwestycje w obiekty przerobu i dystrybucji produktów ropy naftowej i gazu naturalnego oraz usługi w zakresie poszukiwania złóŝ ropy naftowej i gazu ziemnego, budowy obiektów wydobywczych, linii przesyłowych i dystrybucyjnych. 6. Dostęp do rynku

9 Polskie produkty mają dostęp do rynku omańskiego na takich samych zasadach, jak towary z innych krajów UE. W uprzywilejowanej sytuacji są towary pochodzenia arabskiego (w związku z członkostwem Omanu w GCC oraz Panarabskiej Strefie Wolnego Handlu GAFTA) jak i amerykańskiego (od 2006 r., wobec podpisania przez oba kraje umowy o wolnym handlu). Wśród barier i utrudnień administracyjnych występujących we współpracy gospodarczej z Omanem moŝna wymienić: brak przejrzystych przepisów regulujących dostęp do sfery zakupów publicznych, skomplikowane formalności zw. ze składaniem dokumentów celnych, złoŝone przepisy i procedury dot. zatrudniania obcokrajowców i prowadzenia działalności biznesowej, stosunkowo wysokie koszty udziału w imprezach targowo-wystawienniczych na terenie Omanu. Większość z nich jest stopniowo eliminowana przez władze Omanu w ramach prowadzonego procesu liberalizacji działalności gospodarczej. Na konkurencyjność polskiego eksportu wpływa kilka istotnych czynników: cena, marka produktu, referencje uŝytkowania w krajach Bliskiego Wschodu, oferowane finansowanie lub kredyt kupiecki, termin dostawy itp. Polska, podobnie jak inni nowi członkowie UE, jest postrzegana jako potencjalny dostawca towarów porównywalnych jakościowo z zachodnioeuropejskimi, jednakŝe po odpowiednio konkurencyjnych cenach. W aspekcie cenowym na rynku omańskim, generalnie pozytywnie moŝna ocenić konkurencyjność polskiej oferty eksportowej w takich grupach towarowych, jak: wyroby hutnicze, zwłaszcza stalowe; materiały budowlane, w tym drewniane panele podłogowe oraz drzwi i okna, płytki ceramiczne i szkło budowlane; urządzenia energetyczne i sprzęt elektryczny, meble i sprzęt oświetleniowy; artykuły spoŝywcze, zwłaszcza słodycze, produkty mleczarskie, przetwory warzywne i owocowe oraz herbaty owocowe i ziołowe; w zakresie usług technicznych w sektorze nafty i gazu oraz energetycznym i stoczniowym, telekomunikacji i IT (w tym automatyka przemysłowa), a takŝe budowlanym (montaŝ obiektów przemysłowych).

10 7. Działania na rzecz rozwoju dwustronnej współpracy gospodarczej 7.5. Cyklicznie - polskie stoiska informacyjno-promocyjne (trzykrotnie) na głównych targach międzynarodowych Interiors & Buildex w Maskacie, 7.6. seminaria handlowo-inwestycyjne połączone z prezentacją polskiej oferty eksportowej w Omanie grudzień 2006 r. został uruchomiony konsulat honorowy RP w Maskacie, (konsul honorowy - Mohammed Al-Barwani, właściciel firmy MB Holding Co. LLC) formalne zaproszenie wystosowane przez KIG (grudzień 2006) dla misji gospodarczej organizowanej przez Izbę Handlu i Przemysłu Omanu (nie zrealizowana dotychczas) marca 2015 r. wizyta w Polsce Ministra Handlu i Przemysłu Sułtanatu Omanu, Dr Ali bin Masoud Al Sunaidy wraz z towarzyszącą misją biznesową - na zaproszenie Wicepremiera i Ministra Gospodarki Janusz Piechocińskiego - W składzie delegacji znaleźli się m.in. Prezes Funduszu Rezerw Omańskich (State General Reserve Fund), Dyrektor Generalny ds. Eksportu w Publicznym Urzędzie ds. Promocji Inwestycji i Rozwoju Eksportu (ITHRAA),Prezes Specjalnej Strefy Ekonomicznej Sohar Industrial Port, Dyrektor one stop shop w Specjalnej Strefie Ekonomicznej w Duqm, Prezes Holdingu Oman Food Invest, jak równieŝ przedstawiciele omańskich spółek: Cement Products Company, Flour Mills Company, Oman Dry Dock, Oman Cable Company, Al Maha International Project.

11 Oprócz spotkań oficjalnych, tj. z Wiceprezesem Rady Ministrów, Ministrem Gospodarki, p. Januszem Piechocińskim, Wiceminister Spraw Zagranicznych, p. Katarzyną Kasperczyk, Wiceministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, p. Tadeuszem Nalewajkiem, Prezesem Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych, p. Sławomirem Majmanem, zorganizowano wizytę studyjną w Gdańsku i Gdyni, oraz bilateralne forum gospodarcze w KIG (Warszawa) 8. Potencjalne dziedziny współpracy rolnictwo i przemysł przetwórstwa Ŝywności oraz gospodarka wodna: dostawy narzędzi i maszyn rolniczych oraz budowa zakładów przetwórstwa rolnego; dostawy płodów rolnych i tusz zwierzęcych: wołowych i baranich; artykułów Ŝywnościowych, w tym mleczarskich, wędlin wołowo-drobiowych oraz przetworów warzywno-owocowych; budowa sieci nawadniających i stacji uzdatniania wody oraz oczyszczalni ścieków. przemysł surowców mineralnych, chemiczny i papierniczy: dostawy (do Polski) surowców mineralnych, zwłaszcza ropy naftowej i produktów petrochemicznych; wzajemne inwestycje w obiekty przerobu i dystrybucji produktów ropy naftowej oraz gazu ziemnego; usługi w zakresie poszukiwania złóŝ ropy naftowej i gazu ziemnego, budowa obiektów wydobywczych, linii przesyłowych i dystrybucyjnych; dostawy wyrobów chemicznych i kauczukowych, m.in. wyrobów plastycznych, szklanych i ceramicznych, opon samochodowych; dostawy wyrobów przemysłu drzewnopapierniczego, m.in. płyt pilśniowych i wiórowych oraz papieru gazetowego. przemysł hutniczy: dostawy produktów stalowych oraz konstrukcji przemysłowych. przemysł energetyczny: projektowanie i wykonawstwo obiektów energetycznych, linii transmisyjnych energii elektrycznej i stacji transformatorowych; dostawy wyposaŝenia energetycznego: kotłów, turbin, transformatorów, kabli itp.; dostawy silników i innych wyrobów elektrycznych, w tym oświetleniowych.

12 gospodarka morska: dostawy statków handlowych oraz rybackich i baz przetwórczych i ich wyposaŝanie; budowa i wyposaŝenie stoczni morskich; współpraca naukowotechniczna przy projektowaniu nowych jednostek pływających oraz szkolenie kadry technicznej; usługi w zakresie szkolenia personelu pływającego. przemysł maszynowy: dostawy pojazdów samochodowych i silników wysokopręŝnych; dostawy lekkiego sprzętu pływającego, m.in. jachtów i łodzi motorowych; dostawy narzędzi i aparatury elektrotechnicznej. przemysł opakowaniowy: dostawy maszyn pakujących, m.in. do rozlewu wody pitnej i napojów chłodzących; dostawy surowców, półproduktów i gotowych opakowań; usługi poligraficzne w zakresie druku opakowań i etykiet. lotnictwo cywilne: dostawy samolotów i helikopterów dla celów sanitarnych, poŝarniczych i rolniczych. przemysł obronny: dostawy sprzętu i amunicji wojskowej dla potrzeb sił zbrojnych Omanu; dostawy środków ochrony osobistej, m. in. kamizelek ochronnych i masek gazowych; dostawy sprzętu telekomunikacyjnego i radiolokacyjnego; dostawy łodzi desantowych i kutrów patrolowych; współpraca w zakresie szkolenia kadry. ochrona zdrowia: dostawy sprzętu szpitalnego, diagnostycznego i laboratoryjnego; zatrudnienie polskich lekarzy i pielęgniarek w szpitalach w Omanie; leczenie i rehabilitacja pacjentów omańskich w polskich ośrodkach ochrony zdrowia. turystyka, w tym lecznicza: współpraca między polskimi i omańskimi biurami podróŝy; wymiana zorganizowanych grup i turystów indywidualnych. 9. Polskie placówki ekonomiczno-handlowe w Omanie (brak Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji) (Ambasador RP w Arabii Saudyjskiej akredytowany jest w Sułtanacie Omanu) Al-Warood Area 20, Abdullah Bin Jafar St., P.O. Box Riyadh 11693, Kingdom of Saudi Arabia tel.: , , , faks:

13 strona internetowa: W sprawach współpracy ekonomiczno handlowej: Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Abu Dhabi Al. Manqam Tower, Sowwah Square, Al. Maryah Island 35th Floor, Abu Dhabi, UAE Tel abudhabi@trade.gov.pl, strona: Ambasada Sułtanatu Omanu w Rzeczypospolitej Polskiej (Ambasador Sułtanatu Omanu w Berlinie jest akredytowany jest w RP) Clayallee 82, Berlin Telefon: , Fax botschaft-oman@t-online.de