THE DISCURSIVE ATTITUDE OF EMISSION ASPECT VS. AIR-FUEL MIXTURE IGNITION DELAY IN DIESEL ENGINE

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "THE DISCURSIVE ATTITUDE OF EMISSION ASPECT VS. AIR-FUEL MIXTURE IGNITION DELAY IN DIESEL ENGINE"

Transkrypt

1 Journal of KONES Powertran and Transport, Vol. 13, No. 4 THE DISCURSIVE ATTITUDE OF EMISSION ASPECT VS. AIR-FUEL MIXTURE IGNITION DELAY IN DIESEL ENGINE Anna Jancka, Wojcech Walkowak Poltechnka Wroc awska, Wydza Mechanczny Instytut Konstrukcj Eksploatacj Maszyn Wyb. Wyspa skego 27, Wroc aw e-mal: anna.jancka@pwr.wroc.pl, wojcech.walkowak@pwr.wroc.pl tel./ fax: Abstract The gnton delay s sgnfcant factor of desel engne work cycle n operaton and ecologcal aspects. A lot of varable, complcate and unknown physcochemcal processes have an nfluence on tme of duraton of gnton ntal process. In spte of complex lterature data defcency, based on exstence emprcal dates, nfluence of many elements on reducton of delay tme was concluded. The authors suggested that modfcaton of nert combuston space of engne by usng catalytc layer mght reduce delay tme and mprove engne work parameters. The authors have started research work concentrated on effect of that modfcaton on desel engne emsson. On the bass of lterature studes t s possble to make out that the modfcaton of the space combuston of the engne consstng n ntroducton actve (catalyzer) agent can, wth great probablty, cause reducton of the chemcal delay of the gnton through the decrease of the actvaton energy of the pre-gnton-reactons Research started by authors of the paper purpose the complex explanaton of the problem of nfluence of the modfcaton of the nternal space of the combuston of the engne wth compresson gnton on the gnton delay, and consequently on the emsson of toxc components of combuston gases for the atmosphere. Keywords: desel engne, combuston processes, emsson aspect, ar-fuel mxture DYSKURSYWNE UJ CIE OKRESU OPÓ NIENIA ZAP ONU MIESZANKI PALIWOWO-POWIETRZNEJ W ASPEKCIE JEGO WP YWU NA PRODUKTY SPALANIA W SILNIKU O ZAP ONIE SAMOCZYNNYM Streszczene Okres opó nena zw ok zap onu jest nezwykle stotnym fragmentem cyklu pracy slnka o zap one samoczynnym z eksploatacyjnego ekologcznego punktu wdzena. Czas trwana procesu ncjacj zap onu warunkuj lczne procesy fzykochemczne. Pommo braku kompleksowych bada, na podstawe stnej cych danych emprycznych, mo na wnoskowa o wp ywe welu czynnków na skrócene zw ok zap onu. Autorzy sugeruj, e modyfkacja wewn trznej przestrzen spalana slnka w postac wprowadzena czynnka aktywnego mo e spowodowa skrócene zw ok zap onu a tym samym popraw parametrów pracy slnka. W Zak adze Pojazdów Samochodowych Slnków Spalnowych Poltechnk Wroc awskej rozpoczyna s obecne praca badawcza ukerunkowana na ocen wp ywu zastosowana takej modyfkacj na czas trwana okresu opó nena zap onu w aspekce emsj zaneczyszcze do rodowska. Na podstawe studów lteraturowych mo na wnoskowa, e modyfkacja przestrzen spalana slnka polegaj ca na wprowadzenu czynnka aktywnego (katalzatora) mo e, z du ym prawdopodobe stwem, powodowa skrócene chemcznej zw ok zap onu poprzez obn ene energ aktywacj reakcj przed-zap onowych. Badana rozpocz te przez autorów artyku u maj na celu kompleksowe wyja nene zagadnena wp ywu modyfkacj wewn trznej przestrzen spalana slnka z zap onem samoczynnym na okres opó nena zap onu, a tym samym na emsj toksycznych sk adnków spaln do atmosfery. S owa kluczowe: slnk z zap onem samoczynnym, procesy spalana, produkt spalana, meszanka palwowopowetrzna

2 A. Jancka, W. Walkowak 1. Wst p Zw oka zap onu jest fragmentem cyklu pracy slnka o zap one samoczynnym, trwaj cym zaledwe klka mlsekund. Nemnej jednak to w a ne ona w znacznej merze warunkuje efektywno oraz ekologczne skutk pracy slnka [1]. Je l okres opó nena samozap onu jest zbyt d ug, spalane przebega gwa towne (g o na praca slnka) oraz mnej efektywne (zw kszona emsja toksycznych sk adnków spaln zw kszone zu yce palwa). Ogólne znana jest wprost proporcjonalna korelacja pom dzy czasem trwana okresu zw ok zap onu a pogorszenem s jako c spaln, zw aszcza st enem nedopalonych w glowodorów (w tym mutagennych kancerogennych weloper cenowych w glowodorów aromatycznych), w gazach odlotowych slnków o zap one samoczynnym [2]. Incjacja procesu spalana meszank palwowo powetrznej najogólnej zwana jest zap onem. Samorzutny przebeg procesu spalana w slnkach spalnowych mo e by zapocz tkowany poprzez doprowadzene energ z zewn trz (np. zap on skrowy w slnkach benzynowych) lub poprzez wtry n ce palwa w atmosfer spr onego w komorze spalana powetrza (samozap on w slnkach o zap one samoczynnym) [3]. W teor zap onu w slnkach ZS mo emy wyró n dwe mo lwe ce k ncjacj procesu: teor cepln (teor wybuchu ceplnego) oraz teor a cuchow (teor samozap onu a cuchowo-ceplnego) [3]. Wed ug perwszej zap on nast puje na skutek odpowednej cz sto c skutecznych zderze cz steczek spowodowanych wysok temperatur. Wed ug drugej teor skomplkowane egzotermczne reakcje a cuchowe powoduj zap on meszank palwowej, a powsta a w wynku ch przebegu energa ceplna jest zjawskem wtórnym. To w a ne teora a cuchowa t umaczy pojawane s zjawska zmnych p omen oraz stnene tzw. zap onu nsko wysoko temperaturowego [2]. Bor c pod uwag ogromne znaczene czasu opó nena zap onu, zaskakuj cy jest fakt praktyczne braku dost pnych kompleksowych danych na temat optymalzacj czasu zw ok zap onu w aspekce zastosowana zró ncowanych palw b d modyfkacj przestrzen spalana slnka. W dodatku szcz tkowe badana eksperymentalne nad okresem opó nena zap onu operaj s przede wszystkm na symulacjach w reaktorach o sta ej pojemno c. Oczywsty jest fakt, e w takm przypadku eksperyment, w czaj c wzualzacj procesu zap onu, staje s bardzo uproszczony ne oddaj c w a cwe skomplkowanych procesów zachodz cych w rzeczywstych warunkach cyklu pracy slnka. Patrz c z tej perspektywy wr cz nemo lwe staje s prowadzene bada nad zw ok zap onu z pomn cem slnka [1]. 2. Istota chemcznego fzycznego czasu opó nena zap onu Opracowana w 1934 roku klasyczna teora Semenowa mów, e zjawsko zap onu jest charakteryzowane przez obecno utajonego okresu ncjacj a cucha reakcj chemcznych. Podczas tego okresu cep o (zgodne z teor cepln ) centra aktywne (zgodne z teor a cuchow ) kumuluj s do warto c powoduj cej zap on meszank palwowo-powetrznej. Okres ten nazywany jest czasem chemcznego opó nena zap onu, który lczony jest od chwl pojawena s przedzap onowych reakcj chemcznych. Jednak e proces spalana zachodz w faze gazowej zatem cek e palwo mus by najperw przeprowadzone w stan pary, a nast pne wymeszane z powetrzem w celu utworzena meszank palwowo-powetrznej. Szybko spalana cek ego palwa jest defnowana przez szybko z jak palwo przechodz w stan pary, a nast pne tworzy meszann z powetrzem poprzez pr dko zachodzena odpowednch procesów fzycznych. Okres opó nena zap onu jest d u szy dla slnków o zap one samoczynnym gdze czas jest lczony od momentu wtrysku palwa gdze meszanka palna mus by odpowedno przygotowywana podczas tego okresu. W przypadku slnków benzynowych wytwarzane meszank palnej jest praktyczne zako czone w okrese dolotu. Zap on zapocz tkowany jest przez 224

3 The Dscursve Atttude of Emsson Aspect vs. Ar-Fuel Mxture Ignton Delay n Desel Engne skr na wecy zap onowej, która jest jedynym ród em zap onu. Czo o p omena rozchodz s w ca ej obj to c przestrzen spalana. W tym przypadku p ome propagacj jest agodnejszy n w przypadku slnka o zap one samoczynnym, gdze w obj to c meszank powetrzno-palwowej, przygotowanej podczas czasu zw ok zap onu, powstaje zró ncowana lczba ró ne umejscowonych centrów spalana, a p omene pokrywaj ca obj to prawe powoduj c bardzo wele mkro eksplozj termcznych. W rezultace szybko wzrostu csnena dp/d, tak samo jak maksymalne c nene cyklu p z, w slnkach o zap one samoczynnym przyjmuje wy sze warto c n w slnkach o zap one samoczynnym. Z tego powodu pozom ha asu w slnkach o zap one samoczynnym jest znaczne wy szy n w slnkach skrowych. Jednym ze sposobów wy agodzena gwa townych przeman prowadz cych do wybuchów, a co za tym dze redukcj pozomu ha asu, jest skrócene zw ok zap onu. W ka dym z przypadków, procesy fzyczne pojawaj ce s w cylndrze po rozpocz cu wtrysku palwa, s nezb dne do przygotowana meszanny powetrzno-palwowej ncjacj przedzap onowych reakcj chemcznych. Odst p czasu pom dzy momentem wtrysku palwa a rozpocz cem ncjacj a cucha reakcj chemcznych powoduj cych samozap on nazwany jest czasem fzycznej zw ok zap onu. Do kompleksowych procesów fzycznych pojawaj cych s w slnkach o zap one samoczynnym podczas czasu fzycznej zw ok zap onu nale przede wszystkm: - rozpad strumena palwa w pojedyncze krople, - ogrzewane waporyzacja pojedynczych kropl, - dyfuzja zachodz ca na grancy par palwa powetrza (formowane s palnej gazowej meszank). Na czas trwana chemcznej fzycznej zw ok zap onu wp yw maj równe wszelke modyfkacje palwa zaslaj cego slnk [3]. Huang, Ren, Jang nn [4] badal czas trwana okresu ncjacj zap onu w slnku ZS zaslanym meszankam palwowym typu desel-dmm (ang. Desel-dmethoxy methane). Badana te wskazuj na wp yw sk adu meszank powetrznopalwowej na czas zw ok zap onu, zw aszcza na etape przebegu procesów dyfuzyjnych [4]. Wobec przedstawonych powy ej faktów, czas zw ok zap onu w slnkach wtryskowych jest warunkowany przez sum czasów fzycznej chemcznej zw ok zap onu [1]. Ne wydaje s mo lwym postawene jasnej grancy pom dzy zako czenem fzycznej zw ok zap onu a rozpocz cem chemcznej zw ok zap onu. Dlatego w a ne nale y traktowa opó nene zap onu jako wypadkow ujednolconych procesów fzyko-chemcznych w przypadku których wszystke transformacje zarówno fzyczne jak chemczne pojawaj s równocze ne. Zatem okres opó nena samozap onu jest sum fzycznej chemcznej zw ok zap onu [3]:. (1) f ch Na okres opó nena zap onu maj zatem wp yw ró ne czynnk które zw zane s c le przede wszystkm z chemcznym w asno cam palwa oraz sk adem meszank palnej [3]. 3. Empryczne wyznaczane okresu opó nena zap onu Na podstawe danych emprycznych oraz analzy lcznych zale no c knetycznych Semenow wyprowadz wzór na okres opó nena zap onu, który dla palw pochodzena naftowego przyjmuje posta : 0,5 Ea T RT const e, (2) p 225

4 A. Jancka, W. Walkowak gdze: p c nene meszank, T temperatura meszank, E a energa aktywacj, R unwersalna sta a gazowa. Po logarytmowanu wzoru wda, e ze wzrostem c nena temperatury (funkcja wyk adncza) okres opó nena samozap onu maleje [3]. Kavaradze, Zelnger Ztzeler [1] przeprowadzl badana slnkowe ukerunkowane na pomar czasu zap onu w zale no c od rodzaju zastosowanego palwa, wyprowadzaj c po raz perwszy wzory na opó nene zap onu dla palwa naturalnego oraz dla klku warantów palw syntetycznych. Dz k zastosowanej metodyce badawczej w wynku realzacj tych bada zasugerowano s uszno a cuchowej teor zap onu. Wed ug autorów bada wyprowadzone empryczne wzory nadaj s do symulacj procesu pracy slnka zaslanego danym palwem przewdywana jej ekologcznych skutków. Dla slnka o zap one z bezpo rednm wtryskem palwa, pracuj cego z zastosowanem klasycznego oleju nap dowego, zaproponowano wzór [1]: 1, ,55p exp, (3) T gdze : p T to c nene temperatura w cylndrze w momence nekcj palwa. Ponewa we wspó czesnych slnkach o zap one samoczynnym stosuje s recyrkulacj spaln do wzoru (1) dodano empryczne wyznaczony wspó czynnk K. Warto tego wspó czynnka jest zdetermnowana przez stope recyrkulacj. Wzór przyj zatem formu : 0,09 gdze : K 0,9z dla z = 5 40%. 1, ,55Kp exp, (4) T Ze wzoru wynka, temperatura panuj ca w cylndrze w chwl wtrysku palwa jest odwrotne proporcjonalna do czasu trwana zw ok zap onu. Im wy sza temperatura tym krótszy czas zw ok zap onu. Ponewa zale no ta maleje wyk adnczo, zatem nawet neznaczne podwy szene temperatury panuj cej w cylndrze podczas wtrysku pownno spowodowa odczuwalne skutk skrócena zw ok zap onu. 4. Wp yw procesów kataltycznych na okres opó nena zap onu Katalza jest to zjawsko zmany szybko c reakcj chemcznych w wynku oddza ywana na reagenty substancj zwanych katalzatoram. Katalzatory defnuje s jako substancje, które zw kszaj szybko z jak reakcja chemczna os ga stan równowag, same s jednak ne zu ywaj, a ch symbol ne wyst puje w równanu stechometrycznym [6]. Wp yw katalzatora na reakcj chemczn polega g ówne na obn enu jej energ aktywacj. Zjawsko to t umaczy s to tworzenem przej cowych aktywnych kompleksów katalzatora z substratam, po rozpadze których katalzator ulega regeneracj [7]. Keneth Schmdt [5], analzuj c parametry ncjacj zap onu podczas bada na temat kataltycznego utlenana wy szych alkanów z wykorzystanem rodu jako czynnka aktywnego zauwa yl, wprowadzene ju newelkej lo c katalzatora w reaktorze symuluj cym warunk panuj ce w slnku (z pewnym ogranczenam w odnesenu do rzeczywstych warunków slnkowych, gdy w przypadku skonstruowanego przez autorów reaktora zachodz procesy adabatyczne) powoduje du skuteczno w ogranczenu emsj tych zw zków. Jedn z sugest 226

5 The Dscursve Atttude of Emsson Aspect vs. Ar-Fuel Mxture Ignton Delay n Desel Engne autorów jest teza, e wprowadzony czynnk aktywny w przestrze spalana powoduje rozpocz ce skomplkowanych reakcj a cuchowych powoduj c jednocze ne skrócene czasu chemcznej zw ok zap onu a tym samym zmnmalzowane czasu trwana nekorzystnych procesów powstawana toksycznych, organcznych zw zków w gla. Na podstawe przes anek lteraturowych [3,5,6,7] mo na wnoskowa, e modyfkacja przestrzen spalana slnka polegaj ca na wprowadzenu czynnka aktywnego (katalzatora) mo e, z du ym prawdopodobe stwem, powodowa skrócene chemcznej zw ok zap onu poprzez obn ene energ aktywacj reakcj przedzap onowych. 5. Przygotowane bada eksperymentalnych W Zak adze Pojazdów Samochodowych Slnków Spalnowych Poltechnk Wroc awskej rozpoczyna s obecne praca badawcza ukerunkowana na ocen wp ywu zastosowana wewn trznej modyfkacj przestrzen spalana slnka o zap one samoczynnym na czas trwana okresu opó nena zap onu w aspekce emsj zaneczyszcze do rodowska. Pomary prowadzone b d w rzeczywstych warunkach slnkowych, na slnku jednot okowym, w oparcu o najnowsze wynk bada, które po redno dotycz analzowanych zagadne. Modyfkacja przestrzen spalana slnka b dze polega a na wprowadzenu do nej czynnka aktywnego na no nku ceramcznym. Schemat blokowy budowanego stanowska badawczego przedstawa rysunek 1. Rys. 1. Schemat stanowska badawczego Fg. 1. Lay-out of nvestgatve poston 227

6 A. Jancka, W. Walkowak Autorzy bada maj nadzej, e uzyskane wynk pracy badawczej przyczyn s do lepszego poznana zjawsk wp ywaj cych na czas trwana okresu opó nena zap onu, zw aszcza pod wzgl dem jego wp ywu na welko emsj z slnka ZS. 6. Wnosk 1. Dotychczasowe badana eksperymentalne nad okresem opó nena zap onu operaj s przede wszystkm na symulacjach w reaktorach o sta ej pojemno c. W takm przypadku eksperyment staje s bardzo uproszczony ne oddaj c w a cwe skomplkowanych procesów zachodz cych w rzeczywstych warunkach cyklu pracy motoru. 2. Okres opó nena samozap onu jest sum fzycznej chemcznej zw ok zap onu na które wp yw maj lczne, skomplkowane procesy fzyko-chemczne zale ne od c nena temperatury w momence wtrysku palwa oraz w asno c palwa sk adu meszank powetrzno-palwowej. 3. Na podstawe studów lteraturowych mo na wnoskowa, e modyfkacja przestrzen spalana slnka polegaj ca na wprowadzenu czynnka aktywnego (katalzatora) mo e, z du ym prawdopodobe stwem, powodowa skrócene chemcznej zw ok zap onu poprzez obn ene energ aktywacj reakcj przed-zap onowych. 4. Badana rozpocz te przez autorów nnejszego artyku u maj na celu kompleksowe wyja nene zagadnena wp ywu modyfkacj wewn trznej przestrzen spalana slnka ZS na okres opó nena zap onu a tym samym na emsj toksycznych sk adnków spaln do atmosfery. Lteratura [1] Kavtaradze, R., Zelnger, K., Ztzler, G., Ignton delay n a desel engne utlzng dfferent fuels, Hgh Temperature, Vol.43, No.6, pp , [2] Baczewsk, K., Ka do sk, T., Palwa do slnków o zap one samoczynnym, Wydawnctwa Komunkacj I czno c, Warszawawa [3] Ambrozk, A., Wybrane zagadnena procesów ceplnych w t okowych slnkach spalnowych; Monografe, studa, rozprawy; Poltechnka w tokrzyska, Kelce [4] Huang, Z. H., Ren, Y., Jang, D. M., Combuston and emsson characterstcs of compresson gnton engne fuelled Desel-dmethoxy methane blends, Energy Converson and Management 47 pp , [5] Wllams, K. A., Schmdt, L. D., Cataytc autognton of hgher alkane partal oxdaton on Rh-coated foams, Appled Calatyss A: General 299 pp , [6] We Bao, Fu, Chan, Qn, Chang, Le L, Expermental study on gnton of pre-mxed gases wth steam under catalytc reformng reacton; Fuel processng technology 7, pp , [7] Peucheret, S., Feavour, M., Golunsk, S., Exhaust-gas reformng usng precous metal catalysts; Appled Catalyss B: Envronmental 65, pp ,

Rozliczanie kosztów Proces rozliczania kosztów

Rozliczanie kosztów Proces rozliczania kosztów Rozlczane kosztów Proces rozlczana kosztów Koszty dzałalnośc jednostek gospodarczych są złoŝoną kategorą ekonomczną, ujmowaną weloprzekrojowo. W systeme rachunku kosztów odbywa sę transformacja jednych

Bardziej szczegółowo

DOBÓR SERWOSILNIKA POSUWU

DOBÓR SERWOSILNIKA POSUWU DOBÓR SERWOSILNIKA POSUWU Rysunek 1 przedstawa schemat knematyczny napędu jednej os urządzena. Fp Fw mc l Sp Serwoslnk Rys. 1. Schemat knematyczny serwonapędu: przełożene przekładn pasowej, S p skok śruby

Bardziej szczegółowo

WPROWADZENIE DO TEORII DECYZJI STATYSTYCZNYCH

WPROWADZENIE DO TEORII DECYZJI STATYSTYCZNYCH Ćwczene nr 1 Statystyczne metody wspomagana decyzj Teora decyzj statystycznych WPROWADZENIE DO TEORII DECYZJI STATYSTYCZNYCH Problem decyzyjny decyzja pocągająca za sobą korzyść lub stratę. Proces decyzyjny

Bardziej szczegółowo

Ćw. 2. Wyznaczanie wartości średniego współczynnika tarcia i sprawności śrub złącznych oraz uzyskanego przez nie zacisku dla określonego momentu.

Ćw. 2. Wyznaczanie wartości średniego współczynnika tarcia i sprawności śrub złącznych oraz uzyskanego przez nie zacisku dla określonego momentu. Laboratorum z Podstaw Konstrukcj aszyn - - Ćw.. Wyznaczane wartośc średnego współczynnka tarca sprawnośc śrub złącznych oraz uzyskanego przez ne zacsku da okreśonego momentu.. Podstawowe wadomośc pojęca.

Bardziej szczegółowo

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W PILE INSTYTUT POLITECHNICZNY. Zakład Budowy i Eksploatacji Maszyn PRACOWNIA TERMODYNAMIKI TECHNICZNEJ INSTRUKCJA

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W PILE INSTYTUT POLITECHNICZNY. Zakład Budowy i Eksploatacji Maszyn PRACOWNIA TERMODYNAMIKI TECHNICZNEJ INSTRUKCJA PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W PILE INSTYTUT POLITECHNICZNY Zakład Budowy i Eksploatacji Maszyn PRACOWNIA TERMODYNAMIKI TECHNICZNEJ INSTRUKCJA Temat ćwiczenia: POMIAR CIŚNIENIA SPRĘŻANIA SILNIKA SPALINOWEGO.

Bardziej szczegółowo

Dr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne

Dr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne Dr inż. Andrzej Tatarek Siłownie cieplne 1 Wykład 3 Sposoby podwyższania sprawności elektrowni 2 Zwiększenie sprawności Metody zwiększenia sprawności elektrowni: 1. podnoszenie temperatury i ciśnienia

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 18. Anna Jakubowska, Edward Dutkiewicz ADSORPCJA NA GRANICY FAZ CIECZ GAZ. IZOTERMA ADSORPCJI GIBBSA

Ćwiczenie 18. Anna Jakubowska, Edward Dutkiewicz ADSORPCJA NA GRANICY FAZ CIECZ GAZ. IZOTERMA ADSORPCJI GIBBSA Ćwczene 18 Anna Jakubowska, Edward Dutkewcz ADSORPCJA NA GRANICY FAZ CIECZ GAZ. IZOTERMA ADSORPCJI GIBBSA Zagadnena: Zjawsko adsorpcj, pojęce zotermy adsorpcj. Równane zotermy adsorpcj Gbbsa. Defncja nadmaru

Bardziej szczegółowo

Załącznik Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia na CZĘŚĆ II

Załącznik Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia na CZĘŚĆ II Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia na CZĘŚĆ II wyposażenie wraz z montażem i uruchomieniem stanowisk demonstracyjnych w Zespole Szkół Mechanicznych Załącznik Lp. Nazwa przedmiotu zamówienia ilość Istotne

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska

Zarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska Zarządzanie projektami wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 DEFINICJA PROJEKTU Zbiór działań podejmowanych dla zrealizowania określonego celu i uzyskania konkretnego, wymiernego rezultatu produkt projektu

Bardziej szczegółowo

[ W] 1. OBLICZANIE ZAPOTRZEBOWANIA NA MOC CIEPLNĄ DLA OGRZEWA- NYCH POMIESZCZEŃ 18 K. 1.1. STRATY CIEPŁA NA WENTYLACJĘ Q w. 1.3.

[ W] 1. OBLICZANIE ZAPOTRZEBOWANIA NA MOC CIEPLNĄ DLA OGRZEWA- NYCH POMIESZCZEŃ 18 K. 1.1. STRATY CIEPŁA NA WENTYLACJĘ Q w. 1.3. 1. OBLICZANIE ZAPOTRZEBOWANIA NA MOC CIEPLNĄ DLA OGRZEWA- NYCH POMIESZCZEŃ Zapotrzebowane na moc ceplną dla ogrzewanych pomeszczeń naleŝy określać zgodne z wymaganam aktualne obowązującej normy PN-94/B-03406

Bardziej szczegółowo

PÓŁAKTYWNE ELIMINATORY DRGAŃ (1)

PÓŁAKTYWNE ELIMINATORY DRGAŃ (1) WYKŁAD OBIERALNY rok akademck 2002/03 PÓŁAKTYWNE ELIMINATORY DRGAŃ (1) Uwag wstępne Półaktywne elmnatory drgań to układy regulacj które łączą pewne cechy pasywnych aktywnych elmnatorów drgań. Ogólne rzecz

Bardziej szczegółowo

KOINCYDENTNOŚĆ MODELU EKONOMETRYCZNEGO A JEGO JAKOŚĆ MIERZONA WARTOŚCIĄ WSPÓŁCZYNNIKA R 2 (K)

KOINCYDENTNOŚĆ MODELU EKONOMETRYCZNEGO A JEGO JAKOŚĆ MIERZONA WARTOŚCIĄ WSPÓŁCZYNNIKA R 2 (K) STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 31 Mchał Kolupa Poltechnka Radomska w Radomu Joanna Plebanak Szkoła Główna Handlowa w Warszawe KOINCYDENTNOŚĆ MODELU EKONOMETRYCZNEGO A JEGO

Bardziej szczegółowo

BQR FMECA/FMEA. czujnik DI CPU DO zawór. Rys. 1. Schemat rozpatrywanego systemu zabezpieczeniowego PE

BQR FMECA/FMEA. czujnik DI CPU DO zawór. Rys. 1. Schemat rozpatrywanego systemu zabezpieczeniowego PE BQR FMECA/FMEA Przed rozpoczęcem aalzy ależy przeprowadzć dekompozycję systemu a podsystemy elemety. W efekce dekompozycj uzyskuje sę klka pozomów: pozom systemu, pozomy podsystemów oraz pozom elemetów.

Bardziej szczegółowo

PRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc

PRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc PRAWA ZACHOWANIA Podstawowe terminy Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc a) si wewn trznych - si dzia aj cych na dane cia o ze strony innych

Bardziej szczegółowo

2.Prawo zachowania masy

2.Prawo zachowania masy 2.Prawo zachowania masy Zdefiniujmy najpierw pewne podstawowe pojęcia: Układ - obszar przestrzeni o określonych granicach Ośrodek ciągły - obszar przestrzeni którego rozmiary charakterystyczne są wystarczająco

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH

LABORATORIUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Politechniki Wrocławskiej STUDA DZENNE e LAORATORUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNKOWYH LPP 2 Ćwiczenie nr 10 1. el ćwiczenia Przełączanie tranzystora bipolarnego elem

Bardziej szczegółowo

PL 211524 B1. FAKRO PP SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Nowy Sącz, PL 29.10.2007 BUP 22/07 31.05.2012 WUP 05/12. WACŁAW MAJOCH, Nowy Sącz, PL

PL 211524 B1. FAKRO PP SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ, Nowy Sącz, PL 29.10.2007 BUP 22/07 31.05.2012 WUP 05/12. WACŁAW MAJOCH, Nowy Sącz, PL RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 211524 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 379508 (51) Int.Cl. E06B 7/14 (2006.01) E04D 13/03 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM TECHNOLOGII NAPRAW WERYFIKACJA TULEJI CYLINDROWYCH SILNIKA SPALINOWEGO

LABORATORIUM TECHNOLOGII NAPRAW WERYFIKACJA TULEJI CYLINDROWYCH SILNIKA SPALINOWEGO LABORATORIUM TECHNOLOGII NAPRAW WERYFIKACJA TULEJI CYLINDROWYCH SILNIKA SPALINOWEGO 2 1. Cel ćwiczenia : Dokonać pomiaru zuŝycia tulei cylindrowej (cylindra) W wyniku opanowania treści ćwiczenia student

Bardziej szczegółowo

Lekcja 173, 174. Temat: Silniki indukcyjne i pierścieniowe.

Lekcja 173, 174. Temat: Silniki indukcyjne i pierścieniowe. Lekcja 173, 174 Temat: Silniki indukcyjne i pierścieniowe. Silnik elektryczny asynchroniczny jest maszyną elektryczną zmieniającą energię elektryczną w energię mechaniczną, w której wirnik obraca się z

Bardziej szczegółowo

Gazowa pompa ciepła firmy Panasonic

Gazowa pompa ciepła firmy Panasonic Gazowa pompa ciepła firmy Panasonic Gazowa pompa ciepła różni się od pompy ciepła zasilanej energią elektryczną tym, że jej kompresor napędzany jest przez silnik gazowy. Agregat GHP (gazowej pompy ciepła)

Bardziej szczegółowo

Bazy danych. Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15

Bazy danych. Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15 Bazy danych Andrzej Łachwa, UJ, 2013 andrzej.lachwa@uj.edu.pl www.uj.edu.pl/web/zpgk/materialy 9/15 Przechowywanie danych Wykorzystanie systemu plików, dostępu do plików za pośrednictwem systemu operacyjnego

Bardziej szczegółowo

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 13.12.2006 KOM(2006) 796 wersja ostateczna Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przedłużenia okresu stosowania decyzji 2000/91/WE upoważniającej Królestwo Danii i

Bardziej szczegółowo

Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07

Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07 Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07 2 Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowo-wytwórczej) Podatek przemysłowy (lokalny podatek

Bardziej szczegółowo

RZECZPOSPOLITA OPIS PATENTOWY 153 870

RZECZPOSPOLITA OPIS PATENTOWY 153 870 RZECZPOSPOLITA OPIS PATENTOWY 153 870 POLSKA Patent dodatkowy do patentunr Zgłoszono: 89 04 19 (P. 278970) Pierwszeństwo Int. Cl.5 F26B 11/06 '"'TElHIA H L li A URZĄD PATENTOWY Zgłoszenie ogłoszono: 89

Bardziej szczegółowo

3. BADA IE WYDAJ OŚCI SPRĘŻARKI TŁOKOWEJ

3. BADA IE WYDAJ OŚCI SPRĘŻARKI TŁOKOWEJ 1.Wprowadzenie 3. BADA IE WYDAJ OŚCI SPRĘŻARKI TŁOKOWEJ Sprężarka jest podstawowym przykładem otwartego układu termodynamicznego. Jej zadaniem jest między innymi podwyższenie ciśnienia gazu w celu: uzyskanie

Bardziej szczegółowo

UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH

UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH We współczesnych samochodach osobowych są stosowane wyłącznie rozruszniki elektryczne składające się z trzech zasadniczych podzespołów: silnika elektrycznego; mechanizmu

Bardziej szczegółowo

Wieluń, 03.07.2014 r. SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ W WIELUNIU 98-300 WIELUŃ, UL. SZPITALNA 16

Wieluń, 03.07.2014 r. SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ W WIELUNIU 98-300 WIELUŃ, UL. SZPITALNA 16 Wieluń, 03.07.2014 r. SPZOZ-OiZP/2/24/241/30-14/2014 SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ W WIELUNIU 98-300 WIELUŃ, UL. SZPITALNA 16 Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Wieluniu

Bardziej szczegółowo

TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp

TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp 1. Informacja o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy oraz o pracownikach wyznaczonych do wykonywania działań w zakresie

Bardziej szczegółowo

Gruntowy wymiennik ciepła PROVENT- GEO

Gruntowy wymiennik ciepła PROVENT- GEO Gruntowy wymiennik ciepła PROVENT- GEO Bezprzeponowy Płytowy Gruntowy Wymiennik Ciepła PROVENT-GEO to unikatowe, oryginalne rozwiązanie umożliwiające pozyskanie zawartego gruncie chłodu latem oraz ciepła

Bardziej szczegółowo

art. 488 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.),

art. 488 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), Istota umów wzajemnych Podstawa prawna: Księga trzecia. Zobowiązania. Dział III Wykonanie i skutki niewykonania zobowiązań z umów wzajemnych. art. 488 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 4 PREK 251/III/2010. Umowa Nr (wzór)

Załącznik nr 4 PREK 251/III/2010. Umowa Nr (wzór) Załącznik nr 4 PREK 251/III/2010 Umowa Nr (wzór) Zawarta w dniu roku w Krakowie pomiędzy : Przewozy Regionalne sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Wileńska 14a, zarejestrowaną w Krajowym Rejestrze Sądowym

Bardziej szczegółowo

Automatyka. Etymologicznie automatyka pochodzi od grec.

Automatyka. Etymologicznie automatyka pochodzi od grec. Automatyka Etymologicznie automatyka pochodzi od grec. : samoczynny. Automatyka to: dyscyplina naukowa zajmująca się podstawami teoretycznymi, dział techniki zajmujący się praktyczną realizacją urządzeń

Bardziej szczegółowo

WYBRANE MODERNIZACJE POMP GŁÓWNEGO OBIEGU PARA-WODA ELEKTROWNI

WYBRANE MODERNIZACJE POMP GŁÓWNEGO OBIEGU PARA-WODA ELEKTROWNI HYDRO-POMP WYBRANE MODERNIZACJE POMP GŁÓWNEGO OBIEGU PARA-WODA ELEKTROWNI ANDRZEJ BŁASZCZYK GRZEGORZ KOŹBA MARIUSZ NAWROCKI ADAM PAPIERSKI ARTUR STANISZEWSKI MARIUSZ SUSIK DARIUSZ WOŹNIAK Licheń 2013 Modernizacje

Bardziej szczegółowo

Temat: Czy świetlówki energooszczędne są oszczędne i sprzyjają ochronie środowiska? Imię i nazwisko

Temat: Czy świetlówki energooszczędne są oszczędne i sprzyjają ochronie środowiska? Imię i nazwisko Temat: Czy świetlówki energooszczędne są oszczędne i sprzyjają ochronie środowiska? Karta pracy III.. Imię i nazwisko klasa Celem nauki jest stawianie hipotez, a następnie ich weryfikacja, która w efekcie

Bardziej szczegółowo

POSTĘP TECHNOLOGICZNY A STRUKTURA CZASU PRACY, KOSZTY I EFEKTYWNOŚĆ NAKŁADÓW W TRANSPORCIE WARZYW

POSTĘP TECHNOLOGICZNY A STRUKTURA CZASU PRACY, KOSZTY I EFEKTYWNOŚĆ NAKŁADÓW W TRANSPORCIE WARZYW InŜynieria Rolnicza 11/2006 Stanisław Kokoszka, Sylwester Tabor Katedra InŜynierii Rolniczej i Informatyki Akademia Rolnicza w Krakowie POSTĘP TECHNOLOGICZNY A STRUKTURA CZASU PRACY, KOSZTY I EFEKTYWNOŚĆ

Bardziej szczegółowo

Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin. Dominika Sowa

Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin. Dominika Sowa Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin Dominika Sowa Szczecin, 8 maj 2014 Program prezentacji: 1. Definicja substancji i mieszanin chemicznych wg Ustawy o substancjach chemicznych

Bardziej szczegółowo

- 70% wg starych zasad i 30% wg nowych zasad dla osób, które. - 55% wg starych zasad i 45% wg nowych zasad dla osób, które

- 70% wg starych zasad i 30% wg nowych zasad dla osób, które. - 55% wg starych zasad i 45% wg nowych zasad dla osób, które Oddział Powiatowy ZNP w Gostyninie Uprawnienia emerytalne nauczycieli po 1 stycznia 2013r. W związku napływającymi pytaniami od nauczycieli do Oddziału Powiatowego ZNP w Gostyninie w sprawie uprawnień

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA SERWISOWA. Wprowadzenie nowego filtra paliwa PN 874060 w silnikach ROTAX typ 912 is oraz 912 is Sport OPCJONALNY

INSTRUKCJA SERWISOWA. Wprowadzenie nowego filtra paliwa PN 874060 w silnikach ROTAX typ 912 is oraz 912 is Sport OPCJONALNY Wprowadzenie nowego filtra paliwa PN 874060 w silnikach ROTAX typ 912 is oraz 912 is Sport ATA System: Układ paliwowy OPCJONALNY 1) Zastosowanie Aby osiągnąć zadowalające efekty, procedury zawarte w niniejszym

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. Przedmowa... 11. 1. Wybrane zagadnienia z fizyki i chemii gazów... 13

SPIS TREŚCI. Przedmowa... 11. 1. Wybrane zagadnienia z fizyki i chemii gazów... 13 SPIS TREŚCI Spis treści Przedmowa... 11 1. Wybrane zagadnienia z fizyki i chemii gazów... 13 1.1. Charakterystyka termodynamiczna gazów... 13 1.1.1. Stany skupienia materii... 13 1.1.2. Charakterystyka

Bardziej szczegółowo

Obiekty wodociągowe w Sopocie. Ujęcia wody i stacje uzdatniania

Obiekty wodociągowe w Sopocie. Ujęcia wody i stacje uzdatniania Obiekty wodociągowe w Sopocie Ujęcia wody i stacje uzdatniania Obecnie system wodociągowy w Sopocie zaopatruje mieszkańców w wodę za pomocą trzech ujęć: Bitwy pod Płowcami, Brodwino i Nowe Sarnie Wzgórze

Bardziej szczegółowo

2. Charakterystyka gazów atmosferycznych stosowanych w spawalnictwie

2. Charakterystyka gazów atmosferycznych stosowanych w spawalnictwie Przedmowa 1. Wybrane zagadnienia z fizyki i chemii gazów 1.1. Charakterystyka termodynamiczna gazów 1.1.1. Stany skupienia materii 1.1.2. Charakterystyka gazów 1.1.3. Charakterystyka plazmy 1.1.4. Stan

Bardziej szczegółowo

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, dnia 11 lutego 2011 r. MINISTER FINANSÓW ST4-4820/109/2011 Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu wszystkie Zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 listopada

Bardziej szczegółowo

Termostaty V2, V4 i V8 Regulatory temperatury bezpo redniego działania F CHARAKTERYSTYKA:

Termostaty V2, V4 i V8 Regulatory temperatury bezpo redniego działania F CHARAKTERYSTYKA: Termostaty V2, V4 i V8 Regulatory temperatury bezpo redniego działania 3.4.01-F CHARAKTERYSTYKA: siła zamkni cia 200 N, 400 N i 800 N do zaworów grzewczych lub chłodz cych solidne i godne zaufania zakres

Bardziej szczegółowo

Badanie silnika asynchronicznego jednofazowego

Badanie silnika asynchronicznego jednofazowego Badanie silnika asynchronicznego jednofazowego Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie budowy i zasady funkcjonowania silnika jednofazowego. W ramach ćwiczenia badane są zmiany wartości prądu rozruchowego

Bardziej szczegółowo

Do Wykonawców. Wrocław, 23.10.2015 r. ZP/PN/71/2015/WOU/2509

Do Wykonawców. Wrocław, 23.10.2015 r. ZP/PN/71/2015/WOU/2509 Do Wykonawców Wrocław, 23.10.2015 r. ZP/PN/71/2015/WOU/2509 Dotyczy: postępowania o zamówienie publiczne na zadanie pn.: Ubezpieczenie mienia Gminy Wrocław, ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej jednostek

Bardziej szczegółowo

Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu

Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu 1 P/08/139 LWR 41022-1/2008 Pan Wrocław, dnia 5 5 września 2008r. Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z

Bardziej szczegółowo

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm. Rozliczenie podatników podatku dochodowego od osób prawnych uzyskujących przychody ze źródeł, z których dochód jest wolny od podatku oraz z innych źródeł Podstawa prawna: Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r.

Bardziej szczegółowo

Prezydent Miasta Radomia

Prezydent Miasta Radomia Prezydent Miasta Radomia Ogłasza Konkurs ofert na najem części powierzchni holu w budynku Urzędu Miejskiego w Radomiu przy ul. Kilińskiego 30, z przeznaczeniem na punkt usług kserograficznych. Regulamin

Bardziej szczegółowo

Szkoła z przyszłością

Szkoła z przyszłością Szkoła z przyszłoścą szkolene współfnansowane przez Unę Europejską w ramach Europejskego Funduszu Społecznego Narodowe Centrum Badań Jądrowych, ul. Andrzeja Sołtana 7, 05-400 Otwock-Śwerk ĆWICZENIE 2 L

Bardziej szczegółowo

Przezbrojenie na inny rodzaj gazu kotłów EUROLINE

Przezbrojenie na inny rodzaj gazu kotłów EUROLINE Przezbrojene na nny rodzaj gazu kotłów EUROLINE ZS 23-1 AE/KE 23 ZW 23-1 AE/KE 23 ZS 23-1 AE/KE 21 ZW 23-1 AE/KE 21 PL (04.02) AL Sps treśc Sps treśc Wskazówk dotyczące bezpeczeństwa 3 Objaśnene symbol

Bardziej szczegółowo

Wpływ parametrów paliwa na niepowtarzalność procesu spalania w silniku o zapłonie samoczynnym

Wpływ parametrów paliwa na niepowtarzalność procesu spalania w silniku o zapłonie samoczynnym Wncenty Lotko, Krzysztof Górsk, Zygmunt Trela, Robert Gelnewsk, Jerzy Maksym Wpływ parametrów palwa na nepowtarzalność procesu spalana w slnku o zapłone samoczynnym JEL: L62 DO: 10.24136/atest.2018.442

Bardziej szczegółowo

( 5 4 ) Sposób i urządzenie do sterowania dźwigiem, zwłaszcza towarowym,

( 5 4 ) Sposób i urządzenie do sterowania dźwigiem, zwłaszcza towarowym, RZECZPOSPOLITA PO LSK A Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 183665 (21) Numer zgłoszenia: 322262 (22) Data zgłoszenia: 24.09.1997 (13) B1 (51) IntCl7 B66B 1/32 (

Bardziej szczegółowo

dodatki do oleju napędowego

dodatki do oleju napędowego Diesel Treatment Dodatek czyszczący do silników Diesel'a - Przywraca maksymalną efektywność układu paliwowego we wszystkich silnikach Diesel a, również turbodoładowanych. - Utrzymuje prawidłową pracę wtryskiwaczy.

Bardziej szczegółowo

Statystyczna analiza danych w programie STATISTICA. Dariusz Gozdowski. Katedra Doświadczalnictwa i Bioinformatyki Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW

Statystyczna analiza danych w programie STATISTICA. Dariusz Gozdowski. Katedra Doświadczalnictwa i Bioinformatyki Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW Statystyczna analiza danych w programie STATISTICA ( 4 (wykład Dariusz Gozdowski Katedra Doświadczalnictwa i Bioinformatyki Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW Regresja prosta liniowa Regresja prosta jest

Bardziej szczegółowo

Liczba stron: 3. Prosimy o niezwłoczne potwierdzenie faktu otrzymania niniejszego pisma.

Liczba stron: 3. Prosimy o niezwłoczne potwierdzenie faktu otrzymania niniejszego pisma. Dotyczy: Zamówienia publicznego nr PN/4/2014, którego przedmiotem jest Zakup energii elektrycznej dla obiektów Ośrodka Sportu i Rekreacji m. st. Warszawy w Dzielnicy Ursus. Liczba stron: 3 Prosimy o niezwłoczne

Bardziej szczegółowo

4. Podzielnica uniwersalna 4.1. Budowa podzielnicy

4. Podzielnica uniwersalna 4.1. Budowa podzielnicy 4. Podelnca unwersalna 4.. Budowa podelncy Podelnca jest pryrądem podałowym, który stanow specjalne wyposażene frearek unwersalnych. Podstawowym astosowanem podelncy jest dokonywane podału kątowego. Jest

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 8. Postacie obrazów na różnych etapach procesu przetwarzania

WYKŁAD 8. Postacie obrazów na różnych etapach procesu przetwarzania WYKŁAD 8 Reprezentacja obrazu Elementy edycji (tworzenia) obrazu Postacie obrazów na różnych etapach procesu przetwarzania Klasy obrazów Klasa 1: Obrazy o pełnej skali stopni jasności, typowe parametry:

Bardziej szczegółowo

Projekt MES. Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe

Projekt MES. Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe Projekt MES Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe 1. Ugięcie wieszaka pod wpływem przyłożonego obciążenia 1.1. Wstęp Analizie poddane zostało ugięcie wieszaka na ubrania

Bardziej szczegółowo

Samochody osobowe i vany

Samochody osobowe i vany Poradnik na potrzeby zielonych zamówień publicznych Samochody osobowe i vany Aktualizacja: Maj 2016 Courtesy of: autogastechnik.eu Dlaczego warto stosować kryteria Topten? Topten.info.pl Pro (www.topten.info.pl)

Bardziej szczegółowo

Nowoczesne systemy zabezpieczeń układów nawęglania

Nowoczesne systemy zabezpieczeń układów nawęglania Nowoczesne systemy zabezpieczeń układów nawęglania Dr inż. Dorota Brzezińska Żaneta Glonek Agnieszka Grzelak Politechnika Łódzka Katedra Inżynierii Bezpieczeństwa Pracy Łódź, 18-19 września 2012 r. XI

Bardziej szczegółowo

Szybkoschładzarki SZYBKOSCHŁADZARKI. Szybkoschładzarki z funkcją 50 szybkozamrażania

Szybkoschładzarki SZYBKOSCHŁADZARKI. Szybkoschładzarki z funkcją 50 szybkozamrażania SZYBKOSCHŁADZARKI Szybkoschładzarki z funkcją 50 szybkozamrażania SZYBKOSCHŁADZARKI DLACZEGO WARTO ICH UŻYWAĆ? Wszystkie świeże produkty zawierają naturalną florę bakteryjną, która w sprzyjających warunkach

Bardziej szczegółowo

Projektowanie bazy danych

Projektowanie bazy danych Projektowanie bazy danych Pierwszą fazą tworzenia projektu bazy danych jest postawienie definicji celu, założeo wstępnych i określenie podstawowych funkcji aplikacji. Każda baza danych jest projektowana

Bardziej szczegółowo

PL 205289 B1 20.09.2004 BUP 19/04. Sosna Edward,Bielsko-Biała,PL 31.03.2010 WUP 03/10 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 205289

PL 205289 B1 20.09.2004 BUP 19/04. Sosna Edward,Bielsko-Biała,PL 31.03.2010 WUP 03/10 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 205289 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 205289 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 359196 (51) Int.Cl. B62D 63/06 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 17.03.2003

Bardziej szczegółowo

Pomiar mocy pobieranej przez napędy pamięci zewnętrznych komputera. Piotr Jacoń K-2 I PRACOWNIA FIZYCZNA 25. 01. 2010

Pomiar mocy pobieranej przez napędy pamięci zewnętrznych komputera. Piotr Jacoń K-2 I PRACOWNIA FIZYCZNA 25. 01. 2010 Pomiar mocy pobieranej przez napędy pamięci zewnętrznych komputera. Piotr Jacoń K-2 I PRACOWNIA FIZYCZNA 25. 01. 2010 I. Cel ćwiczenia: Poznanie poprzez samodzielny pomiar, parametrów elektrycznych zasilania

Bardziej szczegółowo

Uchwała z dnia 20 października 2011 r., III CZP 53/11

Uchwała z dnia 20 października 2011 r., III CZP 53/11 Uchwała z dnia 20 października 2011 r., III CZP 53/11 Sędzia SN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) Sędzia SN Anna Kozłowska (sprawozdawca) Sędzia SN Grzegorz Misiurek Sąd Najwyższy w sprawie ze skargi

Bardziej szczegółowo

PRZEPISY KLASYFIKACJI I BUDOWY STATKÓW MORSKICH

PRZEPISY KLASYFIKACJI I BUDOWY STATKÓW MORSKICH PRZEPISY KLASYFIKACJI I BUDOWY STATKÓW MORSKICH ZMIANY NR 2/2010 do CZĘŚCI VIII INSTALACJE ELEKTRYCZNE I SYSTEMY STEROWANIA 2007 GDAŃSK Zmiany Nr 2/2010 do Części VIII Instalacje elektryczne i systemy

Bardziej szczegółowo

dr inż. arch. Tomasz Majda (TUP) dr Piotr Wałdykowski (WOiAK SGGW)

dr inż. arch. Tomasz Majda (TUP) dr Piotr Wałdykowski (WOiAK SGGW) JAK WYGLĄDA IDEALNY ŚWIAT OCHRONY WÓD W POLSCE? I DO CZEGO POTRZEBNE MU PLANOWANIE PRZESTRZENNE? dr inż. arch. Tomasz Majda (TUP) dr Piotr Wałdykowski (WOiAK SGGW) 14 STYCZNIA 2013 STAN PRAWNY STUDIUM

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 8. Warunki i obsługa gwarancyjna

Załącznik nr 8. Warunki i obsługa gwarancyjna Załącznik nr 8 Warunki i obsługa gwarancyjna 1. Definicje. Dla potrzeb określenia zakresów Usług gwarancyjnych, przyjmuje się że określenia podane poniżej, będą miały następujące znaczenie: Usterka Zdarzenie,

Bardziej szczegółowo

ROZPORZ DZENIE MINISTRA TRANSPORTU 1) z dnia r.

ROZPORZ DZENIE MINISTRA TRANSPORTU 1) z dnia r. PROJEKT z dnia 12.11.2007 r. ROZPORZ DZENIE MINISTRA TRANSPORTU 1) z dnia... 2007 r. zmieniaj ce rozporz dzenie w sprawie szczegó owych warunków technicznych dla znaków i sygna ów drogowych oraz urz dze

Bardziej szczegółowo

(13) B1 PL 161821 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 161821

(13) B1 PL 161821 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 161821 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 161821 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 283615 (22) Data zgłoszenia: 02.02.1990 (51) IntCl5: G05D 7/00 (54)Regulator

Bardziej szczegółowo

Miary statystyczne. Katowice 2014

Miary statystyczne. Katowice 2014 Mary statystycze Katowce 04 Podstawowe pojęca Statystyka Populacja próba Cechy zmee Szereg statystycze Wykresy Statystyka Statystyka to auka zajmująca sę loścowym metodam aalzy zjawsk masowych (występujących

Bardziej szczegółowo

Karta charakterystyki Zgodnie z 1907/2006/WE, Artykuł 31 Data druku: 29.08.2008 Data aktualizacji: 29.08.2008. Smarowanie. jak wyżej.

Karta charakterystyki Zgodnie z 1907/2006/WE, Artykuł 31 Data druku: 29.08.2008 Data aktualizacji: 29.08.2008. Smarowanie. jak wyżej. 1. Identyfikacja preparatu i nazwa firmy Informacje o produkcie: Nazwa handlowa: Zastosowanie preparatu: Dostawca: Infolinia: Informacja o nagłych przypadkach: Smar litowy uniwersalny 7022 Smarowanie Siebert

Bardziej szczegółowo

Koszty jakości. Definiowanie kosztów jakości oraz ich modele strukturalne

Koszty jakości. Definiowanie kosztów jakości oraz ich modele strukturalne 1 Definiowanie kosztów jakości oraz ich modele strukturalne Koszty jakości to termin umowny. Pojęcie to nie występuje w teorii kosztów 1 oraz nie jest precyzyjnie zdefiniowane ani przez teoretyków, ani

Bardziej szczegółowo

Wyznaczenie sprawności grzejnika elektrycznego i ciepła właściwego cieczy za pomocą kalorymetru z grzejnikiem elektrycznym

Wyznaczenie sprawności grzejnika elektrycznego i ciepła właściwego cieczy za pomocą kalorymetru z grzejnikiem elektrycznym Nr. Ćwiczenia: 215 Politechnika Łódzka FTIMS Kierunek: Informatyka rok akademicki: 2008/2009 sem. 2. Termin: 20 IV 2009 Temat Ćwiczenia: Wyznaczenie sprawności grzejnika elektrycznego i ciepła właściwego

Bardziej szczegółowo

POMPA CIEP A SOLANKA - WODA

POMPA CIEP A SOLANKA - WODA POMPA CIEP A SOLANKA - WODA Monitorowanie parametrów pracy Ekran przegl dowy Niezawodne funkcjonowanie w najci szych Spr arki spiralne niezawodnie pracuj w najci szych PAROWNIK Urz dzenie rozprowadzaj

Bardziej szczegółowo

WZORU UŻYTKOWEGO EGZEMPLARZ ARCHIWALNY. d2)opis OCHRONNY. (19) PL (n)62894. Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa, PL

WZORU UŻYTKOWEGO EGZEMPLARZ ARCHIWALNY. d2)opis OCHRONNY. (19) PL (n)62894. Centralny Instytut Ochrony Pracy, Warszawa, PL RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej d2)opis OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 112772 (22) Data zgłoszenia: 29.11.2001 EGZEMPLARZ ARCHIWALNY (19) PL (n)62894 (13)

Bardziej szczegółowo

ZAPYTANIE OFERTOWE. Nazwa zamówienia: Wykonanie usług geodezyjnych podziały nieruchomości

ZAPYTANIE OFERTOWE. Nazwa zamówienia: Wykonanie usług geodezyjnych podziały nieruchomości Znak sprawy: GP. 271.3.2014.AK ZAPYTANIE OFERTOWE Nazwa zamówienia: Wykonanie usług geodezyjnych podziały nieruchomości 1. ZAMAWIAJĄCY Zamawiający: Gmina Lubicz Adres: ul. Toruńska 21, 87-162 Lubicz telefon:

Bardziej szczegółowo

Zakłócenia. Podstawy projektowania A.Korcala

Zakłócenia. Podstawy projektowania A.Korcala Zakłócenia Podstawy projektowania A.Korcala Pojęciem zakłóceń moŝna określać wszelkie niepoŝądane przebiegi pochodzenia zewnętrznego, wywołane zarówno przez działalność człowieka, jak i zakłócenia naturalne

Bardziej szczegółowo

Instrukcja obsługi. Mikroskopy serii XTX-5 XTX-6, XTX-7

Instrukcja obsługi. Mikroskopy serii XTX-5 XTX-6, XTX-7 Instrukcja obsługi Mikroskopy serii XTX-5 XTX-6, XTX-7 Proszę przeczytać instrukcję obsługi przed przystąpieniem do korzystania z mikroskopu. Zawartość instrukcji: I. Zastosowania II. Nazwy elementów i

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN ZWROTÓW KOSZTÓW DOJAZDU. Informacje ogólne

REGULAMIN ZWROTÓW KOSZTÓW DOJAZDU. Informacje ogólne REGULAMIN ZWROTÓW KOSZTÓW DOJAZDU Informacje ogólne 1. Niniejszy regulamin określa warunki zwrotu kosztów dojazdu na szkolenia w ramach projektu Deutsch-Polnische Kooperation (polsko-niemiecka współpraca)

Bardziej szczegółowo

ZMODYFIKOWANA METODA ZASILANIA I STEROWANIA SILNIKA RELUKTANCYJNEGO PRZEŁĄCZALNEGO

ZMODYFIKOWANA METODA ZASILANIA I STEROWANIA SILNIKA RELUKTANCYJNEGO PRZEŁĄCZALNEGO Maszyny Elektryczne Zeszyty Problemowe r 3/2015 (107) 51 Potr Bogusz, Marusz Korkosz, Jan Prokop Poltechnka Rzeszowska ZMODYFIKOWAA METODA ZASILAIA I STEROWAIA SILIKA RELUKTACYJEGO PRZEŁĄCZALEGO MODIFIED

Bardziej szczegółowo

WYJASNIENIA I MODYFIKACJA SPECYFIKACJI ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA

WYJASNIENIA I MODYFIKACJA SPECYFIKACJI ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA Szczecin dnia 28.07.2015r. Akademia Sztuki w Szczecinie Pl. Orła Białego 2 70-562 Szczecin Dotyczy: Przetarg nieograniczony na dostawę urządzeń i sprzętu stanowiącego wyposażenie studia nagrań na potrzeby

Bardziej szczegółowo

PL 219985 B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL 07.07.2014 BUP 14/14

PL 219985 B1. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL 07.07.2014 BUP 14/14 PL 219985 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 219985 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 402214 (51) Int.Cl. F03D 3/02 (2006.01) B64C 11/20 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej

Bardziej szczegółowo

Obowiązek wystawienia faktury zaliczkowej wynika z przepisów o VAT i z faktu udokumentowania tego podatku.

Obowiązek wystawienia faktury zaliczkowej wynika z przepisów o VAT i z faktu udokumentowania tego podatku. Różnice kursowe pomiędzy zapłatą zaliczki przez kontrahenta zagranicznego a fakturą dokumentującą tę Obowiązek wystawienia faktury zaliczkowej wynika z przepisów o VAT i z faktu udokumentowania tego podatku.

Bardziej szczegółowo

Kategoria środka technicznego

Kategoria środka technicznego DEKRA Polska - Centrala tel. (022) 577 36 13, faks (022) 577 36 36 Rzeczoznawca: Grzegorz Charko UWAGA: Ze względu na przeznaczenie dokumentu usunięto w nim wszelkie informacje dotyczące wartości pojazdu,

Bardziej szczegółowo

Zakład Certyfikacji 03-042 Warszawa, ul. Kupiecka 4 Sekcja Ceramiki i Szkła ul. Postępu 9 02-676 Warszawa PROGRAM CERTYFIKACJI

Zakład Certyfikacji 03-042 Warszawa, ul. Kupiecka 4 Sekcja Ceramiki i Szkła ul. Postępu 9 02-676 Warszawa PROGRAM CERTYFIKACJI Zakład Certyfikacji 03-042 Warszawa, ul. Kupiecka 4 Sekcja Ceramiki i Szkła ul. Postępu 9 02-676 Warszawa PC-05 PROGRAM Certyfikacja zgodności z Kryteriami Grupowymi certyfikacja dobrowolna Warszawa, PROGRAM

Bardziej szczegółowo

Sterowanie maszyn i urządzeń

Sterowanie maszyn i urządzeń Sterowanie maszyn i urządzeń Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Sterowanie objętościowe Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie zasad sterowania objętościowego oraz wyznaczenie chłonności jednostkowej

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA OKRES OD 01.01.2012 DO 31.12.2012

INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA OKRES OD 01.01.2012 DO 31.12.2012 Ul. Kazimierza Wielkiego 9, 47-232 Kędzierzyn-Koźle INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA OKRES OD 01.01.2012 DO 31.12.2012 Kędzierzyn-Koźle dnia 31.03.2013 r. Stosownie do postanowień art.

Bardziej szczegółowo

Pojazd podstawowy AT. łączników w automatycznych. Wymaganie to nie dotyczy następuj. łączników. w: - od akumulatora do układu zimnego startu i wyłą

Pojazd podstawowy AT. łączników w automatycznych. Wymaganie to nie dotyczy następuj. łączników. w: - od akumulatora do układu zimnego startu i wyłą POJAZD AT Średnice przewodów w powinny być na tyle duże, aby nie dochodziło o do ich przegrzewania. Przewody powinny być należycie izolowane. Wszystkie obwody elektryczne powinny być zabezpieczone za pomocą

Bardziej szczegółowo

Rozdział 1. Ogólna charakterystyka podatku od towarów i usług

Rozdział 1. Ogólna charakterystyka podatku od towarów i usług Podatek od towarów i usług. Red.: Aneta Kaźmierczyk Wykaz skrótów Słowo wstępne Rozdział 1. Ogólna charakterystyka podatku od towarów i usług 1.1. Cechy charakterystyczne podatku VAT 1.2. Prounijna wykładnia

Bardziej szczegółowo

Rozdział 6. KONTROLE I SANKCJE

Rozdział 6. KONTROLE I SANKCJE Rozdział 6. KONTROLE I SANKCJE 6.1. AUDYT I KONTROLE FINANSOWE Komisja w czasie realizacji projektu i do 5 lat po jego zakończeniu może zlecić przeprowadzenie audytu finansowego. Audyt może obejmować:

Bardziej szczegółowo

Laboratorium z Konwersji Energii. Ogniwo fotowoltaiczne

Laboratorium z Konwersji Energii. Ogniwo fotowoltaiczne Laboratorium z Konwersji Energii Ogniwo fotowoltaiczne 1.0 WSTĘP Energia słoneczna jest energią reakcji termojądrowych zachodzących w olbrzymiej odległości od Ziemi. Zachodzące na Słońcu przemiany helu

Bardziej szczegółowo

Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy)

Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy) Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy) Położone w głębi lądu obszary Kalabrii znacznie się wyludniają. Zjawisko to dotyczy całego regionu. Do lat 50. XX wieku przyrost naturalny

Bardziej szczegółowo

ANALOGOWE UKŁADY SCALONE

ANALOGOWE UKŁADY SCALONE ANALOGOWE UKŁADY SCALONE Ćwiczenie to ma na celu zapoznanie z przedstawicielami najważniejszych typów analogowych układów scalonych. Będą to: wzmacniacz operacyjny µa 741, obecnie chyba najbardziej rozpowszechniony

Bardziej szczegółowo

Instrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina

Instrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina Załącznik Nr 1 Do zarządzenia Nr 92/2012 Prezydenta Miasta Konina z dnia 18.10.2012 r. Instrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina Jednostką dominującą jest Miasto Konin (Gmina Miejska

Bardziej szczegółowo

Dynamika wzrostu cen nośników energetycznych

Dynamika wzrostu cen nośników energetycznych AKTUALIZACJA PROJEKTU ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA MIASTA KATOWICE Część 13 Dynamika wzrostu cen nośników energetycznych W 880.13 2/24 SPIS TREŚCI 13.1

Bardziej szczegółowo

Postanowienia ogólne. Usługodawcy oraz prawa do Witryn internetowych lub Aplikacji internetowych

Postanowienia ogólne. Usługodawcy oraz prawa do Witryn internetowych lub Aplikacji internetowych Wyciąg z Uchwały Rady Badania nr 455 z 21 listopada 2012 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Uchwała o poszerzeniu możliwości

Bardziej szczegółowo

WZORU UŻYTKOWEGO. d2)opis OCHRONNY (19) PL (11)62749 EGZEMPLARZ ARCHIWALNY. Zbigniew Kuska, Mysłowice, PL Michał Żydek, Piekary Śląskie, PL

WZORU UŻYTKOWEGO. d2)opis OCHRONNY (19) PL (11)62749 EGZEMPLARZ ARCHIWALNY. Zbigniew Kuska, Mysłowice, PL Michał Żydek, Piekary Śląskie, PL RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej d2)opis OCHRONNY WZORU UŻYTKOWEGO (21) Numer zgłoszenia: 114133 (22) Data zgłoszenia: 14.06.2003 EGZEMPLARZ ARCHIWALNY (19) PL (11)62749

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI ORAZ MONTAŻU PANELOWY PROMIENNIK ELEKTRYCZNY. typu REL

INSTRUKCJA OBSŁUGI ORAZ MONTAŻU PANELOWY PROMIENNIK ELEKTRYCZNY. typu REL www.ecocaloria.com INSTRUKCJA OBSŁUGI ORAZ MONTAŻU PANELOWY PROMIENNIK ELEKTRYCZNY typu REL Dziękujemy, że wybrali Państwo produkt firmy!!! Cieszymy się, że możemy zaliczyć Państwa do grona naszych Klientów

Bardziej szczegółowo