Metodologia badań psychologicznych. Wykład 4 Testy

Transkrypt

1 Metodologia badań psychologicznych Lucyna Golińska SPOŁECZNA AKADEMIA NAUK Wykład 4 Testy

2 Definicja testu Pierwszy test- James McKeen Cattell w 1890r. (mental test and measurements) test do badania zdolności umysłowych TEST PSYCHOLOGICZNY ma następujące cechy: 1. jest zbiorem różnorakich pozycji ( pytań, zadań, rysunków, słów, itp.) 2. te pozycje umożliwiają w oparciu o ich wykonanie wnioskować o zachowaniu o.b w sytuacjach pozatestowych 3. procedura stosowania test jest wystandaryzowana i zobiektywizowana Spełnia kryteria psychometryczne a zwłaszcza jest rzetelny i trafny

3 Test psychologiczny Jest to narzędzie pozwalające na uzyskanie takiej reprezentatywnej próbki zachowań, o których można przyjąć, że są one wskaźnikiem interesującej nas cechy psychologicznej. Jest to narzędzie obiektywne, wystandaryzowane, trafne, rzetelne i znormalizowane, wyposażone w reguły obliczania wartości mierzonej cechy psychologicznej oraz jasno określające zakres i rodzaj dopuszczalnych zachowań ze strony diagnosty. Ponadto badanie testowe to taka sytuacja w której osoba badana uczestniczy dobrowolnie, świadoma celu, jakim jest jej ocena

4 Rodzaje testów 1. słowne i bezsłowne 2 (a) właściwości poznawczych ( testy zdolności, uwagi, pamięci) - jest każde zadanie ma ścisłe określona odpowiedź prawidłową. (b) właściwości afektywnych ( autoekspresja brak odpowiedzi prawidłowej

5 Test Uwagi Imię i Nazwisko Wiek... Płeć... Instrukcja Na odwrotnej stronie znajdziesz wiele symboli przedstawiających twarze. Twoim zadaniem będzie zaznaczenie (w dowolny sposób) wszystkich symboli odpowiadających twarzy wyrażającej smutek Na wypełnienie całego testu masz tylko 2 minuty, pracuj więc szybko i bezbłędnie. Po upływie dwóch minut zaznacz obwódką przeszukany przez Ciebie obszar.

6

7 Standaryzacja Testy psychologiczne wymagają postępowania wedle ścisłe określonych reguł, od których nie wolno, pod żadnym pozorem, odstępować. 1. ujednolicony zestaw pozycji Instrukcja, ( np. czas odpowiedzi), zapis odpowiedzi, klucz, zasady interpretacji ilościowej i jakościowej Adaptacja kulturowa testów (test wiadomości w WAIS-R)

8 Rzetelność testu Metody ustalania rzetelności testów (precyzja formalna testu) dokładność pomiaru 1. porównanie dwukrotnego badania tym samym testem ( stabilność wyniku testu) 2. porównanie form alternatywnych 3. Porównywanie połówek tego samego testu 4. Związek pozycji testowym z ogólnym wynikiem testu

9 2. Trafność testu psychologicznego Trafność= jak dokładnie test mierzy to do pomiaru czego został skonstruowany (poprawność treściowa) Jakie wnioski można wyciągnąć z tego co jest mierzone przez test Rodzaje trafności: Diagnostyczna inaczej kryterialna przez korelacje z innym źródłem informacji na ten sam temat Prognostyczna Treściowa( wewnętrzna) Teoretyczna

10 Normalizacja testu Normy czyli nadawanie znaczenia wynikom testowym Efektem przeprowadzonej normalizacji jest zestaw norm umożliwiający odnoszenie wyniku surowego osoby badanej do wyników uzyskanych przez grupę będąca dla niej grupa odniesienia Błędem jest stosowanie norm sprzed wielu lat lub innej populacji Konieczność adaptacji kulturowej testu oznacza dużo więcej niż tłumaczenie oryginału

11 Rozkład normalny Typ: JPG Obrazy mogą być objęte prawami autorskimi.

12 Kategorie testów

13 Rodzaje testów inteligencji i zdolności

14 Przykłady zadań testowych Rozumowanie indukcyjne na materiale figuralnym Uzupełnij szereg liczb: ? Prototyp to inaczej (1) Wynalazek (2) Wzorzec (3) Pomysł (4) Przodek

15 Rodzaje testów W zależności od formy dokonujemy podziału na: testy otwarte badany każdorazowo sam formułuje odpowiedzi testy zamknięte badany otrzymuje zadania wraz z potencjalnymi rozwiązaniami, sam musi dokonać wyboru poprawnej odpowiedzi Ze względu na formę odpowiedzi i zastosowany materiał na: testy werbalne badany udziela odpowiedzi ustnie lub pisemnie testy wykonaniowe badany musi wykonywać jakieś działania na konkretnym materiale

16 Kwestionariusze osobowości Kwestionariusz (inwentarz) osobowości to metoda wykorzystująca samopis w postaci odpowiedzi osoby badanej na zbiór standardowych pytań, stwierdzeń lub jednowyrazowych określeń. Odpowiedź wybór opcji * W rezultacie zobiektywizowanej oceny inwentarz dostarcza wyników ilościowych, charakteryzujących się pożądanymi właściwościami psychometrycznymi tj. rzetelnych i trafnych oraz podlegających normalizacji

17 Kwestionariusze osobowości Pozycja kwestionariusza jest bodźcem w formie pytania, stwierdzenia albo jednowyrazowego określenia, na które osoba badana ma odpowiednio zareagować. tj. udzielić odpowiedzi zgodnie z przyjętą w kwestionariuszy procedura odpowiadania Przykłady A. Nudzi mnie oglądanie ciągle tych samych twarzy B. Lubię przebywać w towarzystwie dobrze mi znanych osób Każde przedsięwzięcie do którego przywiązuje większą uwagę A) planuje na długo przed jego realizacja B) zwykle planuje na pewien czas naprzód C) zwykle nie planuje od razu przystępuje do rzeczy Wybór jednej z dwóch lub kilku odpowiedzi

18 Zagrożenia związane z wykorzystaniem kwestionariuszy 1. style odpowiedzi ( tendencja do zgadzania się lub zaprzeczania, pozycja ekstremalna lub centralna, losowy wybór odpowiedzi itp. 2. Zjawisko dysymulacji i symulacji - świadoma lub nieświadoma tendencja do przedstawiania się w nieprawdziwie korzystnym świetle (symulacja) świadoma lub nieświadoma tendencja do bezpodstawnego przedstawiania się w niekorzystnym świetle Aprobata społeczna tendencja o.b. do kierowania się przy odpowiadaniu społecznym wartościowaniem zachowania i przejawia się w zaprzeczaniu posiadania cech społecznie niepożądanych oraz w przypisywaniu sobie cech społecznie pożądanych