Rak piersi wspó³czesna diagnostyka i leczenie
|
|
- Patryk Romanowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 398 Rak piersi wspó³czesna diagnostyka i leczenie 40. Kongres Amerykañskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej r., Nowy Orlean, USA Sprawozdanie Breast cancer: modern diagnostics and therapeutic management 40 th ASCO Annual Meeting, 5-8 June 2004, New Orleans, USA A report Rak piersi by³ przedmiotem wielu wyst¹pieñ prezentowanych w czasie jubileuszowego spotkania ASCO w czerwcu 2004 r. W ramach sesji edukacyjnych, plenarnych i plakatowych przedstawiono ponad 500 ró nych doniesieñ. By³y to zarówno prace oryginalne, jak i podsumowania i metaanalizy dotycz¹ce zagadnieñ zwi¹zanych z klinik¹ i badaniami laboratoryjnymi. Stosunkowo najmniej miejsca poœwiêcono diagnostyce, najwiêcej doniesieñ dotyczy³o zagadnieñ zwi¹zanych z leczeniem. Wiele by³o prac z dziedziny biologii molekularnej i badañ genetycznych. Z wynikami tych nowatorskich dzia³añ zwi¹zane s¹ nadzieje na poprawê wyników leczenia raka piersi. W czasie sesji edukacyjnej poœwiêconej diagnostyce E.A. Rafferty przedstawi³a now¹ technikê badania piersi trójwymiarow¹ mammografiê [1]. Badanie polega na wykonaniu 11 kolejnych ekspozycji niskiej dawki promieniowania. Obraz uciœniêtej (jak w klasycznej mammografii) piersi, uzyskany w zakresie 50 o, po przetworzeniu cyfrowym pozwala przeanalizowaæ tkankê gruczo³u piersiowego metod¹ trójwymiarowej rekonstrukcji. W odró nieniu od konwencjonalnej mammografii tomosynteza piersi umo liwia ocenê granic znalezionych zmian i ich dok³adn¹ lokalizacjê przestrzenn¹, najczêœciej bez koniecznoœci weryfikowania uzyskanego obrazu w badaniu USG. Niestety, metoda ta jest mniej skuteczna w ocenie mikrozwapnieñ. Obecnie trwaj¹ badania, które maj¹ odpowiedzieæ na pytanie, czy tomosynteza piersi bêdzie mia³a istotne znaczenie w badaniach przesiewowych i czy zmniejszy siê liczba powtórnie wykonywanych zdjêæ u kobiet poddanych skriningowi. O znaczeniu badania metod¹ j¹drowego rezonansu magnetycznego (JRM) mówi³a L. Liberman [2]. Przedstawiono zalety i ograniczenia tej metody diagnostycznej. JRM jest metod¹ czu³¹, lecz nie doœæ specyficzn¹. Wykonywanie biopsji pod kontrol¹ JRM wymaga jeszcze dopracowania warunków technicznych procedury. O rozpoznawaniu raka piersi, a zw³aszcza o trudnoœciach diagnostycznych zwi¹zanych z rozpoznawaniem zmian wieloogniskowych mówi³ raport opracowany przez The International Breast MRI Consortium, przedstawiony w formie ustnej prezentacji przez M.D. Schnall w imieniu zespo³u [3]. Badaniem objêto kobiety w 17 oœrodkach w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Niemczech, u których po badaniu przedmiotowym i mammograficznym podejrzewano istnienie nieprawid³owoœci w obrêbie gruczo³ów piersiowych. Przed wykonaniem biopsji znalezionych zmian kobiety poddano mammografii i badaniu JRM. Badania mia³y na celu potwierdzenie lub wykluczenie obecnoœci innych podejrzanych zmian. Biopsjê wykonywano na podstawie wyników tych badañ. U 428 kobiet potwierdzono obecnoœæ raka. Wœród nich mammograficznie stwierdzono obecnoœæ innych podejrzanych ognisk u 36 (8%) kobiet, a w JRM u 103 (24%). Zmiany te weryfikowano w badaniach mikroskopowych: 78 przypadków po JRM i 20 po mammografii. Obecnoœæ raka potwierdzono w 56 przypadkach po JRM i 17 po mammografii. Z przedstawionego doniesienia wynika, e badanie metod¹ JRM pozwala skuteczniej rozpoznawaæ wieloogniskow¹ postaæ raka piersi. Takie precyzyjne rozpoznanie jest szczególnie istotne u chorych poddawanych leczeniu oszczêdzaj¹cemu. Wczesne wykrycie wielu ognisk nowotworu mo e zapobiec pozostawieniu makroskopowych zmian w czasie leczenia operacyjnego. Zagadnieniem z pogranicza diagnostyki i terapii jest biopsja wêz³a wartowniczego. Rozwa ano zarów-
2 Rak piersi wspó³czesna diagnostyka i leczenie no kwestiê znaczenia biopsji wêz³a wartowniczego w przypadkach braku klinicznych objawów zajêcia wêz³ów ch³onnych pachowych, techniki i jakoœci wykonywania zabiegu, jak i roli tej procedury w procesie leczenia. W badaniu ALMANAC wykazano, e biopsja wêz³a wartowniczego w miejsce operacji usuniêcia wêz³ów ch³onnych pachowych poprawia jakoœæ ycia chorych operowanych i zmniejsza liczbê powik³añ zwi¹zanych z limfadenektomi¹ [4]. Pewne obawy budzi d¹ enie oœrodków, które nie zajmuj¹ siê w codziennej praktyce operacjami raka piersi, do wykonywania biopsji wêz³a wartowniczego. Przyk³adem prospektywne, jednooœrodkowe badanie prezentowane w sesji plakatowej przez J.P. Collart, w którym 15 ró nych chirurgów wykona³o biopsje u 118 chorych. Na tej podstawie autorzy dowodz¹, e zbêdne jest ograniczanie liczby osób przeprowadzaj¹cych tego typu zabiegi do w¹skiego grona ekspertów. Wystarczaj¹cy jest, zdaniem autorów, jedynie nadzór eksperta [5]. Z metaanalizy przeprowadzonej i przedstawionej przez Y. Xing i wsp. wynika, e rzetelnie wykonana biopsja wêz³a wartowniczego zidentyfikowanego barwnikiem i radioizotopem, nawet u chorych po indukcyjnej chemioterapii, pozwala unikn¹æ limfadenektomii i wszystkich jej konsekwencji, z odleg³ymi wynikami podobnymi do tych u chorych bez systemowego leczenia przedoperacyjnego [6]. W sesjach edukacyjnych znalaz³y siê prezentacje dotycz¹ce kwalifikacji do leczenia chorych w ró - nych stopniach zaawansowania klinicznego. Wyk³ad A. Di Leo to omówienie planu postêpowania z chorymi, które nie maj¹ zmian przerzutowych w wêz³ach ch³onnych [7]. Algorytm postêpowania terapeutycznego opiera siê na analizie patologicznych i molekularnych wyznaczników ryzyka nawrotu, przede wszystkim czynnika prognostycznego, jakim jest stan wêz³ów ch³onnych, oraz czynników predykcyjnych, mówi¹cych o mo liwoœci uzyskania odpowiedzi na leczenie. Decyzje terapeutyczne musz¹ uwzglêdniaæ ryzyko nawrotu, przewidywane korzyœci z zastosowanego leczenia, przewidywane wczesne i póÿne skutki uboczne tego postêpowania w oparciu o szczegó³ow¹ analizê charakterystyki pacjenta. Szczególnie istotna jest ocena stanu ogólnego i schorzeñ wspó³istniej¹cych oraz przewidywanego na tej podstawie czasu prze ycia. Prawdopodobnie wszystkie te informacje wkrótce bêd¹ mog³y pomóc w indywidualnym dopasowaniu rodzaju terapii. Na podstawie danych uzyskanych od Early Breast Cancer Trialists Collaborative Group (EBCTCG) wyodrêbniono grupy chorych, które wymagaj¹ zró nicowanego postêpowania. Podstawowym elementem ró nicuj¹cym jest stan receptorów hormonalnych. 399 Chore z dodatnimi receptorami hormonalnymi odnosz¹ relatywnie mniejsz¹ korzyœæ z chemioterapii. Zastosowanie uzupe³niaj¹cego leczenia cytotoksycznego w tej grupie chorych powinno przede wszystkim dotyczyæ chorych z niekorzystnymi czynnikami rokowniczymi, takimi jak: stopieñ ekspresji receptorów hormonalnych im ni szy, tym mniejsza szansa uzyskania odpowiedzi na hormonoterapiê, a jednoczeœnie wiêksze prawdopodobieñstwo odniesienia korzyœci z chemioterapii, wielkoœæ guza w ocenie patologicznej (>2 cm), stopieñ zró nicowania (2 3), wiek chorych (<35 lat), nadekspresja HER2. Do rozwa enia pozostaje wybór leków odpowiednich dla tej grupy chorych. Powinien on opieraæ siê na analizie czynników ryzyka nawrotu oraz potencjalnych efektów ubocznych leczenia. Wysokiemu ryzyku nawrotu powinno towarzyszyæ w³¹czenie leczenia cytostatycznego antracyklinami, które wykazuj¹ przewagê nad klasycznym schematem CMF. U chorych z dodatnimi receptorami estrogenowymi i/lub progesteronowymi konieczne jest stosowanie uzupe³niaj¹cego leczenia hormonalnego, niezale nie od kwalifikacji do chemioterapii. Leczenie hormonalne powinno byæ rozpoczête po zakoñczeniu hormonoterapii. Jak dotychczas, nie uleg³ zmianie sposób leczenia hormonalnego. Nadal w terapii adjuwantowej zalecany jest tamoxifen podawany przez 5 lat. Trwaj¹ badania nad miejscem leków z grupy inhibitorów aromatazy, ich rodzaju, czasu rozpoczêcia i czasu trwania terapii adjuwantowej z ich wykorzystaniem. Odrêbn¹ grupê stanowi¹ chore bez receptorów hormonalnych. Przy podejmowaniu decyzji terapeutycznych celowe wydaje siê wziêcie pod uwagê wieku chorych, z uwagi na wy sze ryzyko zgonu z przyczyn innych ni rak piersi w grupie starszych (65 lat) w porównaniu z grup¹ m³odszych (45 lat) przy za³o eniu porównywalnego, bardzo dobrego ogólnego stanu zdrowia. W obu grupach wiekowych rozwa aæ nale y stosowanie chemioterapii CMF lub schematów zawieraj¹cych antracykliny. Nie ma obecnie adnego dowodu w postaci badania klinicznego III fazy na to, e w grupie chorych z wysokim ryzykiem nawrotu powinno siê stosowaæ w leczeniu uzupe³niaj¹cym taksany, a u chorych z nadekspresj¹ HER2 trastuzumab. Oczekuje siê, e w przysz³oœci mo na bêdzie na podstawie analizy mikromacierzy DNA wyodrêbniæ grupy chorych, które rzeczywiœcie odnios¹ korzyœæ z okreœlonego rodzaju leczenia. Wstêpne doniesienia z Netherlands Cancer Institute, oparte na badaniu 70 genów u 295 chorych na raka piersi we wczesnym stopniu zaawansowania, wydaj¹ siê byæ obiecuj¹ce. J. Crown przedstawi³ obecnie obowi¹zuj¹ce pogl¹dy na stosowanie chemioterapii pooperacyjnej u chorych z zajêtymi wêz³ami ch³onnymi [8]. Sku-
3 400 tecznoœæ uzupe³niaj¹cego leczenia cytotoksycznego w tej grupie chorych jest udokumentowana. Stosowanie chemioterapii zmniejsza roczne ryzyko nawrotu o 24 proc. Niestety analiza randomizowanych badañ dotycz¹cych leczenia uzupe³niaj¹cego i obserwacji trwaj¹cych 20 lat wykaza³a, e 18 proc. nawrotów choroby pojawia siê po up³ywie 10 lat. Z aktualizowanego porozumienia z St. Gallen i analizy oksfordzkiej wynika, e potwierdzona jest przewaga schematów zawieraj¹cych antracykliny nad tradycyjnym schematem CMF stosowanymi w leczeniu uzupe³niaj¹cym. Korzyœæ mierzona czasem prze- ycia (absolute survival benefit) wynosi 3 proc. na rzecz antracyklin. Kilka badañ klinicznych, w tym The National Surgical Adjuvant Breast and Bowel Project (NSABP) oraz Cancer and Leukemia Group B (CALGB), dotyczy³o roli paklitakselu i docetakselu w leczeniu uzupe³niaj¹cym chorych z zajêtymi wêz³ami ch³onnymi. Schemat leczenia zawieraj¹cy docetaksel w po³¹czeniu z doksorubicyn¹ i cyklofosfamidem okaza³ siê skuteczniejszy, ale równie bardziej toksyczny ni klasyczny FAC, zaœ AC + paklitaksel wykaza³ wy szoœæ nad AC. W tym ostatnim porównaniu jednak krytycznie oceniono dysproporcjê miêdzy dwoma ramionami zarówno pod wzglêdem liczby cykli chemioterapii (4xAC vs. 4xAC? paklitaksel), jak i niewystarczaj¹cej skutecznoœci 4 kursów AC w leczeniu uzupe³niaj¹cym. Na ostateczn¹ odpowiedÿ na temat rzeczywistej skutecznoœci taksanów w porównaniu z innymi dotychczas u ywanymi lekami nale y poczekaæ do chwili opublikowania wyników badania The Breast International Group (BIG) 02. Przedmiotem analiz jest tak e intensywnoœæ, czêstotliwoœæ i czas trwania stosowanego leczenia uzupe³niaj¹cego. 6 kursów CMF wydaje siê równie skutecznym leczeniem jak 4 kursy AC, 6 kursów FEC wykazuje przewagê nad trzema. Nie udowodniono dotychczas wy szej skutecznoœci chemioterapii wysokodawkowej z przeszczepem komórek macierzystych nad leczeniem konwencjonalnym. Trwaj¹ badania nad zastosowaniem trastuzumabu w leczeniu uzupe³niaj¹cym chorych z potwierdzon¹ nadekspresj¹ HER2. Temu zagadnieniu poœwiêcony by³ m.in. wyk³ad E.A. Perez [9]. Oczekuje siê, e badania nad ró nymi rodzajami terapii celowanej pozwol¹ na dok³adne dopasowanie sposobów leczenia do indywidualnego profilu czynników, takich jak HER1-4, VEGFR, PDGF-R TK i innych. Istotnym zagadnieniem, które przedstawiano zarówno w ramach sesji edukacyjnej, jak i w doniesieniach ustnych, plakatach oraz publikacjach, by³o znaczenie systemowej terapii przedoperacyjnej. Pierwotnie ten sposób leczenia zarezerwowany by³ dla chorych z du ymi, nieoperacyjnymi zmianami w piersiach. Obecnie roœnie liczba chorych, u których po leczeniu systemowym mo liwe jest wykonanie zabiegu oszczêdzaj¹cego. W czasie sesji edukacyjnej przedstawiono m.in. wyniki wielu badañ klinicznych porównuj¹cych ró ne metody leczenia przedoperacyjnego i ich skutecznoœæ [10]. W badaniu NSABP B-18 wykazano, e zastosowanie leczenia przedoperacyjnego umo liwia przeprowadzenie zabiegu oszczêdzaj¹cego u 90 proc. chorych, u których uzyskano ca³kowit¹ odpowiedÿ kliniczn¹. Interesuj¹c¹, ale wymagaj¹c¹ potwierdzenia informacj¹ by³o stwierdzenie, e wiêksz¹ korzyœæ z przedoperacyjnej terapii systemowej odnosz¹ chore poni ej 50. roku ycia, podczas gdy dla starszych skuteczniejsza jest terapia pooperacyjna. W tym samym badaniu zaobserwowano, e czêœciej dochodzi do wznowy miejscowej u chorych, które pierwotnie nie kwalifikowa³y siê do leczenia oszczêdzaj¹cego z powodu wielkoœci nowotworu, w porównaniu z grup¹, w której leczenie takie by³o mo liwe na wstêpie. Znacz¹c¹ rolê w leczeniu przedoperacyjnym odgrywaj¹ taksany. W bezpoœrednim badaniu porównawczym wykazano wy sz¹ skutecznoœæ docetakselu w porównaniu z paklitakselem, ale równoczeœnie leczenie zwi¹zane by³o z wiêksz¹ toksycznoœci¹ (3. 4. stopnia). W monoterapii paklitaksel podawany raz w tygodniu jest bardziej skuteczny i mniej toksyczny, ni stosowany w odstêpach trzytygodniowych [10]. Podobnie zapowiadaj¹ siê wyniki badania III fazy, w którym porównuje siê cotygodniowe dawki cisplatyny, epirubicyny i paklitakselu (PET) z epirubicyn¹ i paklitakselem (ET) podawanymi co trzy tygodnie [11]. Zbli on¹ ocenê skutecznoœci paklitakselu, ale w leczeniu choroby rozsianej, a nie miejscowo zaawansowanej przedstawi³ A.D. Seidman, referuj¹c m.in. wyniki badania CALGB 9480 [12]. Oprócz badañ dotycz¹cych stosowania chemioterapii w miejscowo zaawansowanym i rozsianym raku piersi wielu autorów przedstawia³o wyniki leczenia hormonalnego. Najbardziej spektakularna wydaje siê byæ wiêksza skutecznoœæ anastrozolu w porównaniu z chemioterapi¹ z³o on¹ z doksorubicyny i paklitakselu u chorych po menopauzie, z dodatnimi receptorami hormonalnymi w leczeniu miejscowo zaawansowanego raka piersi. W badaniu przedstawionym przez V.F. Semiglazova OR w grupie leczonej hormonalnie wynios³a 89,8 proc., a wœród poddanych chemioterapii 75,8 proc. [13]. W badaniu tym jednak nie przedstawiono danych o uzyskanej odpowiedzi ocenianej w badaniu mikroskopowym, nie mo na wiêc oceniæ stanu patologicznego po leczeniu neoadjuwantowym. Z wielu prezentacji, zarówno ustnych, jak i w formie doniesieñ plakatowych wynika, e znacz¹co wzros³a rola terapii hormonalnej we wszystkich etapach leczenia raka piersi. Oprócz terapii neoadjuwantowej, hormonoterapia odgrywa rolê w leczeniu uzupe³niaj¹cym i postêpowaniu paliatywnym. Mimo
4 Rak piersi wspó³czesna diagnostyka i leczenie bardzo zachêcaj¹cych wyników badania ATAC, nie zmieni³y siê zalecenia dotycz¹ce stosowania uzupe³niaj¹cej terapii tamoxifenem. W badaniu IBCSGT wykazano, e u kobiet przed menopauz¹, z zajêtymi wêz³ami ch³onnymi i dodatnimi receptorami hormonalnymi, celowe jest stosowanie przez 5 lat leczenia tamoxifenem, natomiast nie jest korzystne podawanie tamoxifenu u chorych bez receptorów. Odsetek chorych bez nawrotu choroby po 5 latach obserwacji w grupie bez tamoxifenu wyniós³ 81 proc. wœród chorych bez receptorów, a u leczonych 62 proc. [14]. Kilku autorów prezentowa³o doniesienia na temat hormonoterapii inhibitorami aromatazy i ich wp³ywu na metabolizm tkanki kostnej. W doniesieniach potwierdzano niekorzystny wp³yw exemestanu na gêstoœæ koœci [15]. Zapobieganie patologii w obrêbie uk³adu kostnego poprzez stosowanie bifosfonianów by³o przedmiotem wielu prac. Prezentowane wyniki by³y skrajnie zró nicowane od badania T. Saarto, wskazuj¹cego na niekorzystny wp³yw klodronianu na powstawanie przerzutów trzewnych po 10 latach obserwacji [16], po opracowanie T. Powles, mówi¹ce o pozytywnym wp³ywie terapii na prze ycie [17]. Interesuj¹ce, aczkolwiek oparte na stosunkowo krótkim czasie obserwacji wydaje siê japoñskie badanie porównuj¹ce stosowanie kwasu zoledronowego z placebo w zapobieganiu powik³aniom kostnym u chorych z przerzutami do uk³adu kostnego [18]. Coraz wiêcej uwagi poœwiêcaj¹ ró ni autorzy zagadnieniu nadekspresji HER2 i stosowaniu przeciwcia³a monoklonalnego w leczeniu choroby rozsianej, w terapii neoadjuwantowej oraz uzupe³niaj¹cej. Wiêkszoœæ badañ zwi¹zanych zarówno z leczeniem, jak i oznaczaniem receptora zapowiada zwiêkszaj¹cy siê wp³yw tych czynników na odleg³e wyniki leczenia. [18 20]. Dalszych badañ wymaga na pewno stosowanie równoczeœnie schematów zawieraj¹cych antracykliny i trastuzumab [21, 22]. W swojej pracy A.U. Buzdar przedstawia m.in. skutecznoœæ terapii neoadjuwantowej trastuzumabem, paklitakselem i epirubicyn¹, bez niekorzystnych efektów, zw³aszcza kardiologicznych, jakich mo na by³o oczekiwaæ po równoczesnym stosowaniu wszystkich wymienionych leków. Wad¹ omawianego doniesienia jest fakt, e oparto je na ma³ej grupie chorych. Badanie jednak zosta³o przerwane przez Data Monitoring Committee, poniewa w trakcie jego trwania wykazano znacz¹c¹ przewagê terapii zawieraj¹cej trastuzumab [22]. ¹czenie leków cytostatycznych z ró nych grup z trastuzumabem wydaje siê mieæ korzystny wp³yw na wyniki leczenia choroby rozsianej, jak to ma miejsce równie w przypadku carboplatyny do³¹czanej do paklitakselu i trastuzumabu [22, 23]. 401 Podobnie jak w czasie poprzednich spotkañ ASCO czy konferencji monotematycznych poœwiêconych zagadnieniom zwi¹zanym z leczeniem raka piersi, tak i obecnie pojawi³o siê kilkadziesi¹t doniesieñ, g³ównie w postaci plakatów, mówi¹cych o nowych sposobach terapii. Ró ni autorzy przedstawili prace w³asne, oparte najczêœciej na badaniach wielooœrodkowych, dotycz¹ce chemioterapii jedno- i wielolekowych. Próby wprowadzania nowych po³¹czeñ leków o znanej skutecznoœci dotyczy³y przede wszystkim leczenia choroby rozsianej. Grupy chorych by³y bardzo zró nicowane pod wzglêdem liczebnoœci, stopnia zaawansowania choroby, przebytych wczeœniej kuracji przeciwnowotworowych. Lekami cytostatycznymi, z którymi wi¹ e siê dziœ najwiêksze nadzieje, s¹: docetaksel, paklitaksel, gemcytabina, kapecytabina, winorelbina, cisplatyna, karboplatyna, oksaliplatyna. Poza wymienianymi wczeœniej, znanymi od wielu lat antracyklinami, cyklofosfamidem i 5-fluorouracylem, których rola w leczeniu raka piersi jest ugruntowana, do najczêœciej u ywanych leków nale y docetaksel w po³¹czeniu z innymi preparatami. Zagadnieniem nieod³¹cznie zwi¹zanym z procesem leczenia raka piersi jest radioterapia. Zarówno w ramach sesji edukacyjnych, jak i doniesieniach oryginalnych przedstawiono dane na temat wyników leczenia napromienianiem z wykorzystaniem nowych technik. Du ¹ wagê przywi¹zuje siê obecnie do jakoœci dawki promieniowania i precyzyjnego planowania leczenia. W procesie przygotowania do napromieniania bezwzglêdnie konieczne jest stosowanie tomografii komputerowej i planowanie trójwymiarowe w celu uzyskania jednorodnej dawki w obrêbie napromienianych struktur, z równoczesnym oszczêdzeniem tkanek zdrowych [25]. Wyniki metaanaliz wskazuj¹ na celowoœæ napromieniania chorych z czynnikami wysokiego ryzyka nawrotu miejscowego: pierwotny guz wiêkszy ni 5 cm, wiêcej ni 3 zajête wêz³y ch³onne. Nie ma natomiast ostatecznej odpowiedzi na pytanie o celowoœæ napromieniania regionalnych wêz³ów ch³onnych u chorych po leczeniu oszczêdzaj¹cym i uzupe³niaj¹cej chemioterapii z antracyklinami. Trwaj¹ obecnie kontrolowane badania kliniczne, które maj¹ odpowiedzieæ, czy i które grupy wêz³ów ch³onnych nale y poddawaæ radioterapii [26]. Wszystkie dzia³ania zwi¹zane z unowoczeœnianiem techniki napromieniania i planowania leczenia, jak równie sprecyzowanie wskazañ do radioterapii pooperacyjnej, maj¹ na celu poprawê wyników leczenia raka piersi, ale tak e zmniejszenie powik³añ zwi¹zanych z miejscowym dzia³aniem promieniowania jonizuj¹cego, zw³aszcza u chorych poddawanych chemioterapii. W czasie spotkania ASCO pojawi³o siê wiele pytañ na temat dzia³añ profilaktycznych, prowadzenia ba-
5 402 dañ genetycznych, mo liwoœci zapobiegania rakowi piersi w grupach wysokiego ryzyka, jak równie przeniesienia obiecuj¹cych wyników osi¹ganych metodami biologii molekularnej do praktyki klinicznej. Wszystkie prowadzone badania wymagaj¹ zakoñczenia i/lub przeprowadzenia badañ klinicznych przed wprowadzeniem jakichkolwiek zmian w codziennej praktyce. PIŒMIENNICTWO 1. Rafferty EA. Breast Tomosynthesis: Three-Dimensional Mammography. ASCO 2004; : Liberman L. Breast Magnetic Resonance Imaging: Technique, Interpretation, Uses and Biopsy. ASCO 2004; : Schnall MD, et al. MRI detection of multifocal breast carcinoma: Report from the International Breast MRI Consortium. ASCO 2004; 23: Abstract Mansel RE, et al. Sentinel node biopsy in breast cancer: The first results of the randomized multicenter ALMANAC Trial. ASCO 2004; 23: Abstract Collart JP, et al. Should sentinel node biopsy (SNB) be resticted to breast cancer-dedicated surgeons? A single institution prospective trial. PASCO 2004; 23: Abstract Xing Y. et al. Meta-analysis of sentinel lymph node biopsy following preoperative chemotherapy in patients with operable breast cancer. PASCO 2004; 23: Abstract Di Leo A, et al. Use of Chemotherapy in Patients with Node- -Negative Breast Cancer. ASCO 2004; /04: Crown J. Adjuvant Systemic Chemotherapy of Patients With Node Positive Breast Cancer. ASCO 2004; : Perez EA. Beyond Chemotherapy: Incorporation of Targeted Agents for Adjuvant Treatment of Breast Cancer. ASCO 2004; : Hutcheon AW, Heys SD. Primary Systemic Chemotherapy of Large and Locally Advanced Breast Cancer. ASCO 2004; : Comella G, et al. Comparison of weekly cisplatin-epirubicinpaclitaxel (PET) with triweekly epirubicin-paclitaxel (ET) in locally advanced breast cancer (LABC). SICOG 9908 phase III trial. ASCO 2004; 23: Abstract Seidman A, et al. CALGB 9840: Phase III study of weekly paclitaxel via 1-hour infusion versus standard 3h infusion every third week in the treatment of metastatic breast cancer (MBC), with trastuzumab (T) for HER2 positive MBC and randomized for T in HER2 normal MBC. PASCO 2004; 23: Abstract Semiglazov VF. The relative efficacyof neoadjuvant endocrine therapy vs chemotherapy in postmenopauzal women with ER- -positive breast cancer. ASCO 2004; 23: Abstract Colleoni M. Randomized comparison of adjuvant tamoxifen (Tam) versus no hormonal treatment for premenopausal women with node-positive (N+), early stage breast cancer. First results of International Breast Cancer Study Group Trial Lonning PE. Effect of exemestan on bone: A randomized placebo controlled study in postmenopausal women with early breast cancer at low risk. ASCO 2004; 23: Abstract Saarto T, et al. Ten-year follow-upof a randomized controlleg trialof adjuvant clodronate treatment in node positive breast cancer patients. ASCO 2004; 23: Abstract Powles T, et al. Oral clodronatefor adjuvant treatmentof operablebreast cancer: Results of a randomized double-blind placebo controlled multicenter trial. ASCO 2004; 23: Abstract Kohno N, et al. A randomized, double-blind, placebo controlled phase III trial of zoledronic acid in the prevention of sceletal complications in Japanese women with bone metastases from breast cancer. ASCO 2004; 23: Abstract Dressler LG. et al. A comparison of two HER2 FISH methods measure HER2 amplification and predict clinical outcome. A- SCO 2004; 23: Abstract Perez EA., et al. HER2 testing by local, central, and reference laboratories in the NCCTG N9831 Intergroup Adjuvant Trial. PASCO 2004; 23: Abstract Del Mastro L, et al. HER2 expression and efficacy of dose dense antracycline-containing adjuvant chemotherapy in early breast cancer patients. ASCO 2004; 23: Abstract Valero V. Normal cardiac biopsy results following co-administration of doxorubicin, cyclophosphamide and trastuzumab to women with HER2 positive metastatic breast cancer. ASCO 2004; 23: Abstract Buzdar AU. Significantly higher pathological complete remission rate following neoadjuvant therapy with trastuzumab, paclitaxel, and antracycline-containing chemotherapy: Initial results of a randomized trial in operable breast cancer with HER2 positive disease. ASCO 2004; 23: Abstract Robert NJ. Randomized phase III study of trastuzumab, paclitaxel, and carboplatin versus trastuzumab and paclitaxel in women with HER2 overexpressing metastatic breast cancer: An update including survival. PASCO 2004; 23: Abstract Pierce LJ. New Radiation Therapy Planning Techniques 2004, ASCO / TJ. Whelan Radiation Therapy for Early Breast Cancer 2004: Radiotherapy Parameters Fractionation, Total Dose and Nodal Treatment. ASCO 2004; : ADRES DO KORESPONDENCJI dr med. Maria Górnaœ Klinika Onkologii WIM, CSK-MON ul. Szaserów Warszawa tel./faks
Spis treści. Przedmowa Barbara Czerska... 11 Autorzy... 17 Wykaz skrótów... 19
Przedmowa Barbara Czerska.................................. 11 Autorzy.................................................... 17 Wykaz skrótów.............................................. 19 Rozdział I.
Rak piersi. Doniesienia roku Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie
Rak piersi Doniesienia roku 2014 Renata Duchnowska Klinika Onkologii Wojskowy Instytut Medyczny w Warszawie Miejscowe leczenie Skrócone napromienianie części piersi (accelerated partial breast irradiation;
Nowotwór złośliwy piersi
www.oncoindex.org SUBSTANCJE CZYNNE W LECZENIU: Nowotwór złośliwy piersi Lapatinib Refundacja z ograniczeniami Lapatinib jest wskazany do leczenia dorosłych pacjentów z rakiem piersi, u których nowotwór
Nowe wytyczne w diagnostyce i leczeniu raka piersi w oparciu o doniesienia ESMO z 2007 roku
Nowe wytyczne w diagnostyce i leczeniu raka piersi w oparciu o doniesienia ESMO z 2007 roku Tegoroczna konferencja ESMO zaowocowała nowo przedstawionymi wytycznymi, dotyczącymi zarówno diagnostyki, jak
Współczesne przedoperacyjne leczenie systemowe raka piersi hormonoterapia
P R A C A P R Z E G L Ą D O W A Barbara Bauer-Kosińska Klinika Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej Centrum Onkologii-Instytut im.marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie Współczesne przedoperacyjne
Typ histopatologiczny
Typ histopatologiczny Wiek Stopieo zróżnicowania nowotworu Typ I (hormonozależny) Adenocarcinoma Adenoacanthoma Naciekanie przestrzeni naczyniowych Wielkośd guza Typ II (hormononiezależny) Serous papillary
Leczenie systemowe raka piersi
Leczenie systemowe raka piersi Marcin Napierała specjalista onkologii klinicznej Oddział Onkologii Ogólnej SP ZOZ Szpital Wojewódzki Zielona Góra Leczenie systemowe raka piersi Leczenie systemowe raka
Potrójnie ujemne postaci raki piersi, co o nich już wiemy? Katarzyna Pogoda
Potrójnie ujemne postaci raki piersi, co o nich już wiemy? Katarzyna Pogoda Biologiczne podtypy raka piersi Przebieg choroby TNBC Biologiczny podtyp o większym ryzyku nawrotu choroby. Rozsiew następuje
Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne
Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne dr n. med. Marcin Wiszniewski, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi Regionalny Ośrodek Onkologiczny II Ogólnopolska Konferencja Medycyny Pracy
Terapie dla kobiet z zaawansowanym rakiem piersi w Polsce
Warszawa, 27.01.2016 Seminarium naukowe: Terapie przełomowe w onkologii i hematoonkologii a dostępność do leczenia w Polsce na tle Europy Terapie dla kobiet z zaawansowanym rakiem piersi w Polsce Dr n.
Rak piersi wybrane aspekty leczenia systemowego
Pol J Pathol 2014; 65 (4) (suplement 2): S1-S8 Rak piersi wybrane aspekty leczenia systemowego Tadeusz Pieńkowski Oddział Onkologii Klinicznej i Chirurgii Onkologicznej, Europejskie Centrum Zdrowia, Otwock
WSKAZANIA DO NAPROMIENIANIA REGIONALNYCH WĘZŁÓW CHŁONNYCH W 4 SYTUACJACH KLINICZNYCH. Anna Niwińska
WSKAZANIA DO NAPROMIENIANIA REGIONALNYCH WĘZŁÓW CHŁONNYCH W 4 SYTUACJACH KLINICZNYCH Anna Niwińska 4 RÓŻNE SYTUACJE KLINICZNE RAK PIERSI PIERWOTNIE OPERACYJNY kt1n0-t2n1 I-IIB stopień Klasyczna operacja
LECZENIE RAKA PIERSI (ICD-10 C 50)
Załącznik B.9. LECZENIE RAKA PIERSI (ICD-10 C 50) ŚWIADCZENIOBIORCY ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PROGRAMU 1. Leczenie
Wstęp Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa 1. Fakty i liczby
Spis treści Wstęp 11 Przedmowa do wydania polskiego 13 Przedmowa 15 1. Fakty i liczby 17 Płuca 17 Węzły chłonne 21 W jaki sposób pracują płuca? 23 Czym jest rak płuc? 24 W jaki sposób dochodzi do rozwoju
Katarzyna Pogoda Warszawa, 23 marca 2017 roku
Chemioterapia doustna i podskórne metody podawania leków w raku piersi. Lepsza jakość życia pacjentek Katarzyna Pogoda Warszawa, 23 marca 2017 roku Rak piersi - heterogenna choroba Stopień zaawansowania
LECZENIE KOBIET Z ROZSIANYM, HORMONOZALEŻNYM, HER2 UJEMNYM RAKIEM PIERSI. Maria Litwiniuk Warszawa 28 maja 2019
LECZENIE KOBIET Z ROZSIANYM, HORMONOZALEŻNYM, HER2 UJEMNYM RAKIEM PIERSI Maria Litwiniuk Warszawa 28 maja 2019 Konflikt interesów Wykłady sponsorowane dla firm: Teva, AstraZeneca, Pfizer, Roche Sponorowanie
Wybór najistotniejszych publikacji z roku 2013 Lancet (IF-39)/Lancet Oncology (IF-25)/ Oncologist
Wybór najistotniejszych publikacji z roku 2013 Lancet (IF-39)/Lancet Oncology (IF-25)/ Oncologist (IF-4) Dr n. med. Lubomir Bodnar Klinika Onkologii, Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie Warszawa
Rak pęcherza moczowego - chemioterapia jako element leczenia skojarzonego
Rak pęcherza moczowego - chemioterapia jako element leczenia skojarzonego Elżbieta Senkus-Konefka Klinika Onkologii i Radioterapii Gdański Uniwersytet Medyczny Kliknij ikonę, aby dodać obraz 888 cystektomii
Rak trzustki - chemioterapia i inne metody leczenia nieoperacyjnego. Piotr Wysocki Klinika Onkologiczna Centrum Onkologii Instytut Warszawa
Rak trzustki - chemioterapia i inne metody leczenia nieoperacyjnego Piotr Wysocki Klinika Onkologiczna Centrum Onkologii Instytut Warszawa RAK TRZUSTKI U 50% chorych w momencie rozpoznania stwierdza się
DCIS ROLA RADIOTERAPII U CHORYCH NA RAKA PRZEDINWAZYJNEGO PIERSI. Anna Niwińska
DCIS ROLA RADIOTERAPII U CHORYCH NA RAKA PRZEDINWAZYJNEGO PIERSI Anna Niwińska 1. UPOWSZECHNIENIE SKRYNINGU MAMMOGRAFICZNEGO SPOWODOWAŁO, ŻE OBECNIE W USA I EUROPIE DCIS STANOWI DO 20% RAKÓW PIERSI WYKRYTYCH
Nowe możliwości w uzupełniającym leczeniu systemowym chorych na raka piersi
P R A C A P R Z E G L Ą D O W A Maciej Krzakowski Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie Nowe możliwości w uzupełniającym leczeniu systemowym chorych na raka piersi New options
typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe
Guz neuroendokrynny żołądka typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Mariusz I.Furmanek CSK MSWiA i CMKP Warszawa Ocena wyjściowa, metody strukturalne WHO 2 (rak wysoko zróżnicowany); Endoskopia i/lub EUS;
LECZENIE RAKA PIERSI (ICD-10 C 50)
Załącznik B.9. LECZENIE RAKA PIERSI (ICD-10 C 50) ŚWIADCZENIOBIORCY ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PROGRAMU 1. Leczenie
Wyzwania wynikające z rozwoju metod obrazowania
Wyzwania wynikające z rozwoju metod obrazowania Konferencja w ramach projektu Wykorzystywanie nowych metod i narzędzi w kształceniu studentów UMB w zakresie ochrony radiologicznej Uniwersytet Medyczny
S T R E S Z C Z E N I E
STRESZCZENIE Cel pracy: Celem pracy jest ocena wyników leczenia napromienianiem chorych z rozpoznaniem raka szyjki macicy w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, porównanie wyników leczenia chorych napromienianych
Czy wczesnego raka piersi HER2+ można wyleczyć?
Czy wczesnego raka piersi HER2+ można wyleczyć? Tadeusz Pieńkowski Klinika Onkologii i Hematologii CSKMSWiA Klinika Onkologii i Hematologii CMKP Warszawa 2019 Rak piersi Najczęstszy nowotwór złośliwy u
Hormonoterapia uzupełniająca raka piersi
Współczesna Onkologia (2007) vol. 11; 2 (82 88) Leczenie hormonalne jest integralną częścią leczenia uzupełniającego chorych na raka piersi z ekspresją receptora estrogenowego, niezależnie od wieku i stanu
Rola taksanów w leczeniu neoadjuwantowym operacyjnego i miejscowo zaawansowanego raka piersi
Wspó³czesna Onkologia (2004) vol. 8; 5 (245 249) Rak piersi jest czêstym nowotworem z³oœliwym u kobiet. Chemioterapia przedoperacyjna jest postêpowaniem standardowym w leczeniu zmian miejscowo zaawansowanych
Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet
Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet Barbara Radecka Opolskie Centrum Onkologii Amadeo Modigliani (1884-1920) 1 Młode chore Kto to taki??? Daniel Gerhartz (1965-) 2 3 Grupy wiekowe
LECZENIE RAKA PIERSI (ICD-10 C 50)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 652 Poz. 133 Załącznik B.9. LECZENIE RAKA PIERSI (ICD-10 C 50) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie pooperacyjne (adjuwantowe) raka piersi
Leczenie systemowe raka nie-jasnokomórkowego
Leczenie systemowe raka nie-jasnokomórkowego Piotr Tomczak Uniwersytet Medyczny w Poznaniu Klinika Onkologii Jastrzębia Góra Nie-jasnokomórkowy rak nerki (ncc RCC) niejednorodna grupa o zróżnicowanej histologii
NOWOTWORY 2001 / tom 51 Zeszyt 2 / 211 216. Journal Club
NOWOTWORY 2001 / tom 51 Zeszyt 2 / 211 216 Journal Club Adjuvant chemotherapy for adult soft tissue sarcomas of the extremities and girdles: results of the Italian randomized cooperative trial Frustaci
Uzupełniająca chemioterapia u chorych na niezaawansowanego raka piersi obecny stan wiedzy
PRACA PRZEGLĄDOWA Katarzyna Pogoda, Izabela Lemańska, Anna Niwińska, Zbigniew I. Nowecki Klinika Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej, Centrum Onkologii Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie
Agencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Konsultacyjna Stanowisko Rady Konsultacyjnej nr 103/2011 z dnia 5 grudnia 2011 r. w sprawie zasadności zakwalifikowania leku Glandex (exemestanum) we wskazaniu:
Warto wiedzieć więcej o swojej chorobie, aby z nią walczyć
Warto wiedzieć więcej o swojej chorobie, aby z nią walczyć Kilka ważnych porad dla kobiet chorych na raka piersi Konsultacja merytoryczna: dr hab. n. med. Lubomir Bodnar Warto wiedzieć więcej o swojej
Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną. Klinika Onkologii i Radioterapii
Czy chore na raka piersi z mutacją BRCA powinny otrzymywać wstępną chemioterapię z udziałem cisplatyny? Jacek Jassem Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego ń Uniwersytetu t Medycznego Jaka jest siła
SEMINARIUM: RAK PIERSI. Epidemiologia raka piersi Zachorowania/rok 15800 u kobiet 22% nowotworów (1. miejsce) 110 u mężczyzn 0.15%
SEMINARIUM: RAK PIERSI Epidemiologia raka piersi Zachorowania/rok 15800 u kobiet 22% nowotworów (1. miejsce) 110 u mężczyzn 0.15% Zgony/rok 5200 u kobiet 13% zgonów (2.miejsce) 60 u mężczyzn 0.11% Etiologia
Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca
www.oncoindex.org SUBSTANCJE CZYNNE W LECZENIU: Nowotwór złośliwy oskrzela i płuca Bevacizumab Bewacyzumab w skojarzeniu z chemioterapią opartą na pochodnych platyny jest wskazany w leczeniu pierwszego
Warszawa, dnia 3 lipca 2018 r. Poz. 52
Warszawa, dnia 3 lipca 2018 r. Poz. 52 OBWIESZCZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 2 lipca 2018 r. w sprawie mierników oceny prowadzenia diagnostyki onkologicznej i leczenia onkologicznego Na podstawie art.
Badania. przesiewowe stosowane w celu wczesnego wykrycia raka sutka. zalecenia National Comprehensive Cancer Network (NCCN)
Badania przesiewowe stosowane w celu wczesnego wykrycia raka sutka zalecenia National Comprehensive Cancer Network (NCCN) Cel wykonywania badań przesiewowych Jak powinna postępować każda kobieta? U jakich
BADANIA KONTROLNE CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE
BADANIA KONTROLNE CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE Marian Reinfuss CENTRUM ONKOLOGII ODDZIAŁ W KRAKOWIE OCENA WARTOŚCI CENTRUM ONKOLOGII ODDZIAŁ W KRAKOWIE PROWADZENIA BADAŃ KONTROLNYCH 1. długość przeŝycia
Czy wiemy jak u chorych na raka gruczołu krokowego optymalnie stosować leczenie systemowe w skojarzeniu z leczeniem miejscowym?
Czy wiemy jak u chorych na raka gruczołu krokowego optymalnie stosować leczenie systemowe w skojarzeniu z leczeniem miejscowym? Piotr Potemski Klinika Chemioterapii Nowotworów Katedry Onkologii Uniwersytet
Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder
Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder Marzena Wełnicka-Jaśkiewicz Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Efektywna kontrola ścisła obserwacja po leczeniu
Dr hab. n. med. Paweł Blecharz
BRCA1 zależny rak piersi i jajnika odmienności diagnostyczne i kliniczne (BRCA1 dependent breast and ovarian cancer clinical and diagnostic diversities) Paweł Blecharz Dr hab. n. med. Paweł Blecharz Dr
Warszawa, 31.10.2007r.
Warszawa, 31.10.2007r. Lek Taxotere otrzymuje pozytywną opinię Komitetu ds. Produktów Leczniczych stosowanych u Ludzi (CHMP), zalecającą rejestrację w Unii Europejskiej do leczenia indukcyjnego miejscowo
LECZENIE RAKA PIERSI (ICD-10 C 50)
Załącznik B.9. LECZENIE RAKA PIERSI (ICD-10 C 50) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie adjuwantowe raka piersi trastuzumabem 1.1 Kryteria kwalifikacji 1) histologiczne rozpoznanie raka piersi; 2) nadekspresja
ASTRO 2018 Brachyterapia. Mateusz Dąbkowski, Warszawa,
ASTRO 2018 Brachyterapia Mateusz Dąbkowski, Warszawa, 15.06.2018 Poverty, P. Picasso, 1903 The Withworth Gallery, Manchester Plan prezentacji 1. Rak stercza NRG/RTOG0232- jakość życia LDR vs HDR (LDR-like)
Młode kobiety z rakiem piersi co możemy im zaoferować? Katarzyna Pogoda
Młode kobiety z rakiem piersi co możemy im zaoferować? Katarzyna Pogoda Definicje, epidemiologia Młode chore na raka piersi do 40 rż. Bardzo młode chore na raka piersi do 35 rż. Statystyki rak piersi
Płynna biopsja Liquid biopsy. Rafał Dziadziuszko Klinika Onkologii i Radioterapii Gdański Uniwersytet Medyczny
Płynna biopsja Liquid biopsy Rafał Dziadziuszko Klinika Onkologii i Radioterapii Gdański Uniwersytet Medyczny Podstawowe pojęcia Biopsja uzyskanie materiału tkankowego lub komórkowego z guza celem ustalenia
Załącznik nr 4 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka piersi
Program profilaktyki raka piersi 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Rak piersi jest najczęściej występującym
Limfadenektomia w leczeniu raka jajnika pro? czy KONTRA! Jan Kornafel
Limfadenektomia w leczeniu raka jajnika pro? czy KONTRA! Jan Kornafel PO CO?? PO CO?? Znaczenie diagnostyczne Cel terapeutyczny Wartość rokownicza Nieoperacyjne metody oceny węzłów chłonnych Ultrasonografia
Wyniki przeszczepiania komórek hematopoetycznych od dawcy niespokrewnionego
Wyniki przeszczepiania komórek hematopoetycznych od dawcy niespokrewnionego W ramach realizacji projektu badawczego w³asnego finansowanego przez Ministerstwo Nauki igrano Szkolnictwa Wy szego (grant nr
LECZENIE CHORYCH NA RAKA PIERSI ZE WSPÓŁISTNIEJĄCĄ CIĄŻĄ
LECZENIE CHORYCH NA RAKA PIERSI ZE WSPÓŁISTNIEJĄCĄ CIĄŻĄ Jerzy Giermek Klinika Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej Centrum Onkologii-Instytut Kierownik Kliniki: Doc. dr hab. med. Tadeusz Pieńkowski
Leczenie systemowe wczesnego raka piersi na podstawie wytycznych St. Gallen 2013
PRACA PRZEGLĄDOWA Piotr J. Wysocki 1, Maciej Krzakowski 2 1 Oddział Chemioterapii, Wielkopolskie Centrum Onkologii, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu 2 Klinika Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej, Centrum
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2009 Leczenie raka piersi Załącznik nr 6 do Zarządzenia Nr 41/2009 Prezesa NFZ z dnia 15 września 2009 roku
Załącznik nr 6 do Zarządzenia Nr 41/2009 Prezesa NFZ z dnia 15 września 2009 roku Nazwa programu: LECZENIE RAKA PIERSI ICD-10 C 50 nowotwór złośliwy sutka Dziedzina medycyny: onkologia kliniczna I. Cel
Piotr Potemski. Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Szpital im. M. Kopernika w Łodzi
Piotr Potemski Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Szpital im. M. Kopernika w Łodzi VI Letnia Akademia Onkologiczna dla Dziennikarzy, Warszawa, 10-12.08.2016 1 Obserwowane są samoistne regresje zmian przerzutowych
diagnostyka raka piersi
diagnostyka raka piersi Jedyne w Polsce badanie genetyczne połączone z badaniem obrazowym piersi 1 Czy jesteś pewna, że nie grozi Ci zachorowanie na raka piersi? Aktualny stan wiedzy medycznej umożliwia
Piotr Potemski. Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Szpital im. M. Kopernika w Łodzi
Piotr Potemski Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Szpital im. M. Kopernika w Łodzi VI Letnia Akademia Onkologiczna dla Dziennikarzy, Warszawa, 10-12.08.2016 1 Konferencje naukowe a praktyka kliniczna Podstawowe
NOWOTWORY Journal of Oncology 2008 volume 58 Number Journal Club
NOWOTWORY Journal of Oncology 2008 volume 58 Number 6 593 597 Journal Club Tamoxifen chemoprevention treatment and time to first diagnosis of estrogen receptor-negative breast cancer Shen Y, Costantino
Terapeutyczne Programy Zdrowotne 2012 Leczenie raka piersi Załącznik nr 5 do zarządzenia 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 r.
Załącznik nr 5 do zarządzenia 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 r. Nazwa programu: LECZENIE RAKA PIERSI ICD-10 C 50 nowotwór złośliwy sutka Dziedzina medycyny: onkologia kliniczna I.
Leczenie skojarzone w onkologii. Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego
Leczenie skojarzone w onkologii Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego Zastosowanie leczenia skojarzonego w onkologii Chemioradioterapia sekwencyjna lub jednoczasowa: Nowotwory
Artykuł oryginalny Original article
Artykuł oryginalny Original article NOWOTWORY Journal of Oncology 2016, volume 66, number 2, 103 108 DOI: 10.5603/NJO.2016.0019 Polskie Towarzystwo Onkologiczne ISSN 0029 540X www.nowotwory.viamedica.pl
Wydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości
Wydłużenie życia chorych z rakiem płuca - nowe możliwości Pulmonologia 2015, PAP, Warszawa, 26 maja 2015 1 Epidemiologia raka płuca w Polsce Pierwszy nowotwór w Polsce pod względem umieralności. Tendencja
Stanowisko Rady Przejrzystości nr 262/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie oceny leku Perjeta (pertuzumab) we wskazaniu zaawansowanego raka piersi
Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Stanowisko Rady Przejrzystości nr 262/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie oceny leku Perjeta (pertuzumab) we wskazaniu zaawansowanego raka
CHEMIOTERAPIA I RZUTU: IP vs DOSE DENSE?
CHEMIOTERAPIA I RZUTU: IP vs DOSE DENSE? Dr n. med. Anita Chudecka-Głaz Prof. zw. dr hab. n. med. Izabella Rzepka-Górska Katedra i Klinika Ginekologii Operacyjnej i Onkologii Ginekologicznej Dorosłych
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
Rak jajnika. Prof. Mariusz Bidziński. Klinika Ginekologii Onkologicznej
Rak jajnika Prof. Mariusz Bidziński Klinika Ginekologii Onkologicznej Współpraca z firmami: Roche, Astra Zeneca, MSD, Olympus Mutacje w genach BRCA1 i BRCA2 Materiały edukacyjne Astra Zeneca Mutacje w
Rola antracyklin i intensyfikacji chemioterapii w postępowaniu uzupełniającym u chorych na wczesnego HER2-dodatniego raka piersi w praktyce klinicznej
PRACA PRZEGLĄDOWA Renata Duchnowska 1, Ewa Chmielowska 2, Joanna Streb 3, Małgorzata Chudzik 4, Bogumiła Czartoryska-Arłukowicz 5, Małgorzata Litwiniuk 6, Wojciech P. Olszewski 7, Tadeusz Pieńkowski 8,
Raki HPV (+) ustnej części gardła. Kiedy i jak deeskalować intensywność leczenia? Dr hab. n. med. Tomasz Rutkowski Lek. Dorota Księżniak-Baran
Raki HPV (+) ustnej części gardła. Kiedy i jak deeskalować intensywność leczenia? Dr hab. n. med. Tomasz Rutkowski Lek. Dorota Księżniak-Baran Epidemiologia Chaturvedi et al. 2011 Epidemiologia Odsetek
ZAK AD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ Informacje dla Pacjenta
ZAK AD DIAGNOSTYKI OBRAZOWEJ Informacje dla Pacjenta Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. œw. Jana z Dukli Lublin, 2013 Przygotowanie do badañ RTG Badania RTG s¹ przeprowadzane przy u yciu promieniowania
Keytruda (pembrolizumab)
EMA/235911/2019 EMEA/H/C/003820 Przegląd wiedzy na temat leku Keytruda i uzasadnienie udzielenia Pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w UE Co to jest lek Keytruda i w jakim celu się go stosuje Keytruda
Specjalistyczne ośrodki diagnostyki i leczenia raka piersi
Specjalistyczne ośrodki diagnostyki i leczenia raka piersi Tadeusz Pieńkowski Radpmskie Centrum Onkologii Centrum Medyczne Kształcenie Podyplomowego 2017 Specjalistyczne ośrodki diagnostyki i leczenia
Badanie piersi metodą rezonansu magnetycznego
Badanie piersi metodą rezonansu magnetycznego MR Polska Badanie MR piersi, czyli mammografia metodą rezonansu magnetycznego Jest to jedna z podstawowych metod obrazowych stosowanych w diagnostyce gruczołu
LECZENIE RAKA PIERSI ICD-10 C
załącznik nr 5 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Nazwa programu: LECZENIE RAKA PIERSI ICD-10 C 50 nowotwór złośliwy sutka Dziedzina medycyny: onkologia kliniczna I. Cel
Personalizacja leczenia rozsianego raka nerki.
RAFAŁ STEC Personalizacja leczenia rozsianego raka nerki. Warszawa, 13 października 2018 roku Opis przypadku nr 1. Rozpoznanie Data rozpoznania: 07.11.2007 r. Pacjent: 65 lat, K Dane na temat guza: - Stopień
Kifoplastyka i wertebroplastyka
Opracowanie zawiera opis przebiegu operacji wraz ze zdjęciami śródoperacyjnymi. Zawarte obrazy mogą być źle tolerowane przez osoby wrażliwe. Jeśli nie jesteście Państwo pewni swojej reakcji, proszę nie
Rola zespołów wielodyscyplinarnych w leczeniu nowotworów przewodu pokarmowego
Rola zespołów wielodyscyplinarnych w leczeniu nowotworów przewodu pokarmowego Lucjan Wyrwicz Klinika Gastroenterologii Onkologicznej Centrum Onkologii Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie Multi-disciplinary
Miejsce trastuzumabu w chemioterapii neoadiuwantowej HER2-dodatniego raka piersi w kontekście aktualnie obowiązującego programu lekowego
PRACA PRZEGLĄDOWA Piotr J. Wysocki 1, Maciej Krzakowski 2 1 Katedra i Klinika Onkologii, Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie 2 Klinika Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej, Centrum
Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu
1 P/08/139 LWR 41022-1/2008 Pan Wrocław, dnia 5 5 września 2008r. Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z
ROZPORZ DZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 11 sierpnia 2000 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez przedsiêbiorstwa energetyczne.
ROZPORZ DZENIE MINISTRA GOSPODARKI z dnia 11 sierpnia 2000 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez przedsiêbiorstwa energetyczne. (Dz. U. Nr 75, poz. 866, z dnia 15 wrzeœnia 2000 r.) Na podstawie art.
ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU
ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych
Dr hab. med. Mirosław Dziuk, prof. nadzw. Kierownik Zakładu Medycyny Nuklearnej WIM Warszawa
Dr hab. med. Mirosław Dziuk, prof. nadzw. Kierownik Zakładu Medycyny Nuklearnej WIM Warszawa ROZPOZNAWANIE: PET - CT W ONKOLOGII poszukiwanie ognisk choroby - wczesne wykrywanie różnicowanie zmian łagodnych
PILNE Informacje dotyczące bezpieczeństwa Aparat ultrasonograficzny AFFINITI 70 firmy Philips
Strona 1 z 5 Szanowni Państwo! W aparatach ultrasonograficznych AFFINITI 70 firmy Philips wykryto usterkę, która może stanowić potencjalne zagrożenie dla pacjentów lub użytkowników. Niniejsze informacje
Powszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym
Z PRAC INSTYTUTÓW Jadwiga Zarębska Warszawa, CODN Powszechność nauczania języków obcych w roku szkolnym 2000 2001 Ö I. Powszechność nauczania języków obcych w różnych typach szkół Dane przedstawione w
Przewodnik dla instruktora dotyczący raka skóry. (Plany lekcyjne) POZNAJ NAJNOWSZE INFORMACJE NA TEMAT BADAŃ NAD ZDROWIEM FINANSOWANIE: AUTORZY
POZNAJ NAJNOWSZE INFORMACJE NA TEMAT BADAŃ NAD ZDROWIEM Przewodnik dla instruktora dotyczący raka skóry (Plany lekcyjne) AUTORZY FINANSOWANIE: Plan lekcyjny dla modułu 3 Rak skóry bez tajemnic I. Wprowadzenie
Ośrodki medyczne wykonujące procedury diagnostyczno-terapeutyczne powinny mieć następujące możliwości:
REKOMENDACJE KONSULTANTA KRAJOWEGO W DZIEDZINIE CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ ORAZ POLSKIEGO TOWARZYSTWA CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ W ZAKRESIE DIAGNOSTYKI I LECZENIA CHORYCH NA RAKA JELITA GRUBEGO REKOMENDACJE
Najważniejszym czynnikiem w istotny sposób wpływającym na wyniki leczenia jest wykrycie nowotworu w jak najwcześniejszym stadium rozwoju.
Warunki finansowania programu profilaktyki raka piersi I. Część A. 1. Opis problemu zdrowotnego. Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Stanowi około 23% wszystkich zachorowań
NOWOTWORY Journal of Oncology 2009 volume 59 Number 3 243 247. Journal Club
NOWOTWORY Journal of Oncology 2009 volume 59 Number 3 243 247 Journal Club Standard-dose versus higher-dose prophylactic cranial irradiation (PCI) in patients with limited-stage small-cell lung cancer
ZMIANY NASTROJÓW GOSPODARCZYCH W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM W III KWARTALE 2006 R.
51 ZMIANY NASTROJÓW GOSPODARCZYCH W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM W III KWARTALE 2006 R. Mieczys³aw Kowerski 1, Dawid D³ugosz 1, Jaros³aw Bielak 1 1. Wprowadzenie Zgodnie z przyjêtymi za³o eniami w III kwartale
Agencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych www.aotm.gov.pl Rekomendacja nr 116/2013 z dnia 9 września 2013 r. Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych w sprawie objęcia refundacją produktu leczniczego Iressa,
Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne
Ocena czynników rokowniczych w raku płaskonabłonkowym przełyku w materiale Kliniki Chirurgii Onkologicznej AM w Gdańsku doniesienie wstępne Świerblewski M. 1, Kopacz A. 1, Jastrzębski T. 1 1 Katedra i
Czy potrzebne jest powołanie w Polsce wyspecjalizowanych ośrodków leczenia chorych na raka jelita grubego ("colorectal units")?
Czy potrzebne jest powołanie w Polsce wyspecjalizowanych ośrodków leczenia chorych na raka jelita grubego ("colorectal units")? Lucjan Wyrwicz Centrum Onkologii Instytut im M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie
Długotrwała odpowiedź na leczenie terapią metronomiczną u chorej na raka piersi w IV stopniu
OPIS PRZYPDKU Joanna Streb Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie Długotrwała odpowiedź na leczenie terapią metronomiczną u chorej na raka piersi w IV stopniu Long-term response
Renata Szoszkiewicz, Jerzy Za³uski
Wspó³czesna Onkologia (2003) vol. 7; 6 (434 440) Rak piersi jest najczêœciej wystêpuj¹cym nowotworem z³oœliwym w Polsce. Chemioterapia jest leczeniem z wyboru u chorych z miejscowo zaawansowanym rakiem
W PERSPEKTYWIE SENOLOGII Przełomowe terapie uogólnionego raka piersi 2016
W PERSPEKTYWIE SENOLOGII Przełomowe terapie uogólnionego raka piersi 2016 PROF. DR HAB. TADEUSZ PIEŃKOWSKI POLSKIE TOWARZYSTWO DO BADAŃ NAD RAKIEM PIERSI CMKP SZANSA NA WYLECZENIE Rak piersi < 1cm 95%
Zaawansowany rak piersi najtrudniejsze wyzwanie
Akademia Dziennikarzy Medycznych 2017 Wszystko o raku piersi Warszawa, 23.03.2017 Jak leczymy kobiety z rakiem piersi w XXI wieku? Zaawansowany rak piersi najtrudniejsze wyzwanie Dr n. med. Agnieszka Jagiełło-Gruszfeld
Ankieta dotycząca leczenia nowotworów kości w Polsce. W razie wątpliwości lub braku danych proszę nie wypełniać wątpliwego punktu.
Ankieta dotycząca leczenia nowotworów kości w Polsce Wypełniając formę papierową, proszę zaznaczyć czytelnie według uznania (podkreślenie, krzyżyk, zakreślenie wybranego podpunktu). W formie elektronicznej
Rola eksemestanu w leczeniu raka piersi
Exemestan in breast cancer treatment lek. Elżbieta Wójcik Oddział Onkologii Klinicznej i Chemioterapii Nowotworów, Centrum Medyczne HCP Ordynator Oddziału: lek. Elżbieta Wójcik Streszczenie Leczenie hormonalne
Współczesne przedoperacyjne leczenie systemowe raka piersi chemioterapia
P R A C A P R Z E G L Ą D O W A Barbara Bauer-Kosińska Klinika Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej Centrum Onkologii Instytut im.marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie Współczesne przedoperacyjne
EBM w farmakoterapii
EBM w farmakoterapii Dr Przemysław Niewiński Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM we Wrocławiu Katedra i Zakład Farmakologii Klinicznej AM Wrocław EBM Evidence Based Medicine (EBM) "praktyka medyczna