ĆWICZENIE LABORATORYJNE PT.: OKREŚLANIE TEMPERATURY MIĘKNIĘCIA TWORZYW SZTUCZNYCH
|
|
- Błażej Matuszewski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 1 ĆWICZENIE LABORATORYJNE PT.: OKREŚLANIE TEMPERATURY MIĘKNIĘCIA TWORZYW SZTUCZNYCH 1. CEL I ZAKRES ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zapoznanie słuchaczy z próbą określania temperatury mięknięcia tworzyw sztucznych i z zastosowaniem tej próby do określania zakresu temperatur, w jakich mogą być one stosowane. 2. WIADOMOŚCI OGÓLNE 2.1. Definicja tworzywa Nazwą tworzywa sztuczne określa się te materiały, które nie posiadają swych odpowiedników w świecie naturalnym. W ich skład oprócz polimeru, który jest głównym składnikiem, wchodzą takŝe dodatki w postaci napełniaczy, zmiękczaczy, stabilizatorów, środków smarujących, środków barwiących itp. Ich zadaniem jest polepszanie właściwości tworzyw. Ze względu na duŝe cząsteczki, składające się z bardzo wielu mniejszych cząsteczek, merów, polimery są nazywane równieŝ związkami wielkocząsteczkowymi. Słowo polimer pochodzi od greckiego słowa polymeros, oznaczającego wiele części. Oprócz węgla pierwiastkami często występującymi w polimerach są siarka, fosfor, wodór, tlen, chlor, fluor Klasyfikacja polimerów Obecnie produkowane są nowe rodzaje polimerów, w celu ich łatwiejszej identyfikacji stosuje się następujące klasyfikacje:
2 2 ze względu na własności fizyczne i technologiczne: POLIMERY ELASTOMERY ELASTOMERY TERMOPLASTYCZNE PLASTOMERY DUROPLASTY (polimery utwardzalne) TERMOPLASTY (polimery termoplastyczne) Polimery termoutwardzalne Polimery chemoutwardzalne Rys. 1. Klasyfikacja technologiczna polimerów ze względu na budowę wyróŝniamy: liniowe, rozgałęzione i usieciowane; ze względu na strukturę polimery moŝna podzielić na całkowicie bezpostaciowe oraz na częściowo bezpostaciowe, a częściowo krystaliczne; 2.3. Otrzymywanie polimerów Wyjściowymi surowcami do otrzymywania polimerów są przede wszystkim ropa naftowa i gaz ziemny baza petrochemiczna oraz węgiel kamienny. Związki wielocząsteczkowe otrzymuje się następującymi metodami: polimeryzacji addycyjnej; polimeryzacji kondensacyjnej; modyfikacji polimerów naturalnych lub syntetycznych; Polimeryzacja jest procesem łączenia się związków małocząsteczkowych w makrocząsteczki. Polimeryzacja moŝe zachodzić przez addycję (dodawanie) lub przez kondensację. Polimeryzacja addycyjna (poliaddycja) jest reakcją przebiegającą w sposób stopniowy bez wydzielania produktów ubocznych. Przyłączanie kolejnych cząsteczek monomeru do rosnącego polimeru odbywa się bardzo szybko. Polimery otrzymane w wyniku poliaddycji mają ten sam skład co monomery wyjściowe, natomiast róŝnią się od nich budową. Polimeryzacja kondensacyjna jest procesem łączenia się wielu cząsteczek wyjściowych (substratów) w związek wielocząsteczkowy z jednoczesnym wydzieleniem związku małocząsteczkowego jako produktu ubocznego reakcji, np. wody lub amo-
3 3 niaku. Skład chemiczny polimeru, jaki powstaje w wyniku polikondensacji nie jest identyczny ze składem substratów spowodowane jest to wydzieleniem się produktów ubocznych podczas reakcji. Modyfikacja jest procesem chemicznym polegającym na otrzymywaniu nowych tworzyw polimerowych z występujących w przyrodzie polimerów naturalnych bądź teŝ syntetycznych. Wykorzystuje się tu fakt wchodzenia polimerów w reakcje chemiczne. Metodą modyfikacji chemicznej otrzymano pierwsze w historii organiczne polimery. Stwierdzono wtedy, Ŝe w wyniku reakcji chemicznych polimerów zmieniają się ich właściwości. UmoŜliwia to uzyskiwanie z jednego polimeru duŝej liczby nowych odmian, które całkowicie róŝnią się od pierwowzoru, zwiększając w ten sposób asortyment tworzyw polimerowych oraz moŝliwości ich zastosowań. W pewnych warunkach polimery mogą ulegać reakcjom rozpadu, czyli depolimeryzacji. Polega ona na termicznym rozpadzie związku wielocząsteczkowego do postaci czystego monomeru. Procesowi temu ulegają niektóre polimery o strukturze liniowej takie, jak np. polistyren czy polimetakrylan metylu. Z procesem depolimeryzacji ściśle związane jest zjawisko degradacji. Polega ono na częściowym rozpadzie polimerów. JeŜeli głównymi produktami rozpadu polimerów nie są monomery, lecz inne małocząsteczkowe substancje gazowe bądź ciekłe to proces taki nazywamy destrukcją. MoŜe być ona spowodowana czynnikami fizycznymi takimi, jak ciepło, światło lub reakcje chemiczne przebiegające pod wpływem działania tlenu, ozonu, kwasów czy zasad Dodatki Jak juŝ wcześniej zaznaczono, oprócz polimeru w skład tworzywa sztucznego wchodzą środki pomocnicze, tzw. składniki dodatkowe. Nadają one polimerom korzystne właściwości zarówno podczas przetwórstwa, jak i w czasie uŝytkowania, pozwalają na obniŝenie kosztów wytwarzania. Zalicza się do nich: napełniacze są dodawane w celu zwiększenia wytrzymałości i stabilności wymiarowej polimerów, zmniejszają koszt wytwarzania wyrobów; zmiękczacze (plastyfikatory) są dodawane do polimerów w celu obniŝenia temperatury zeszklenia, a w konsekwencji podwyŝszenia odkształcalności i spręŝystości w określonym przedziale temperatur;
4 4 stabilizatory substancje chemiczne zapobiegające rozkładowi polimeru pod wpływem podwyŝszonej temperatury, utleniania lub promieniowania nadfioletowego. Stabilizatory osłabiają działanie czynników termicznych, hydrolitycznych, biologicznych oraz cieplnych; środki smarujące są dodawane w celu ułatwienia przetwórstwa polimerów. Ich zadaniem jest zmniejszenie lepkości polimeru podczas formowania i zmniejszenie przyczepności polimeru do gorących powierzchni maszyn przetwórczych. Najczęściej do tego celu stosuje parafiny i woski; środki zmniejszające palność większość polimerów, ze względu na to, Ŝe są one materiałami organicznymi, po zainicjowaniu palenia płonie aŝ do całkowitego spalenia. Przez wprowadzenie do polimerów substancji wydzielających podczas spalania duŝe ilości niepalnych gazów odcinających dopływ tlenu do płonącego materiału, moŝna wywołać efekt samogaśnięcia. Dodatkami są np. chloroparafiny, które w swym składzie mają są chlor, brom, fosfor, antymon; środki barwiące (pigmenty, barwniki) nadają polimerom Ŝądane zabarwienie. Barwniki są substancjami naturalnymi lub syntetycznymi uŝywanymi do barwienia róŝnorodnych tkanin z moŝliwością zachowania ich przezroczystości. Natomiast pigmenty są materiałami nierozpuszczalnymi. Dodawane są do polimerów w postaci proszku; Poza tym stosuje się wiele innych środków pomocniczych takich, jak porofory, środki wywołujące tiksotropię, środki antystatyczne, zmniejszające palność i inne. Wprowadzanie środków pomocniczych ma na celu m.in.: polepszenie właściwości mechanicznych, cieplnych i elektrycznych; obniŝenie ceny gotowych wyrobów z tworzyw sztucznych i nadanie im odpowiednich walorów estetycznych; polepszenie właściwości przetwórczych tworzywa; nadanie tworzywu specyficznych właściwości (np. niepalność, odporność na działanie światła, niski współczynnik tarcia, odporność na zabrudzenie itp.); 3. BADANIE WŁASNOŚCI TERMICZNYCH TWORZYW SZTUCZNYCH Przez pojęcie właściwości termicznych rozumie się zmianę cech uŝytkowych badanego materiału pod wpływem zmieniającej się temperatury.
5 5 W ocenie wielu cech tworzyw sztucznych waŝną rolę odgrywają temperatury takie, jak: zeszklenia, płynięcia, rozkładu oraz mięknięcia. Oznaczenie tych właściwości jako parametru bezpieczeństwa jest bardzo istotne w wielu zastosowaniach. Jest ono szczególnie waŝne w wyrobach uŝywanych jako elementy konstrukcyjne w budownictwie, części maszyn, jak i równieŝ wyrobach codziennego uŝytku itp. Niezmiernie waŝna jest wytrzymałość na długotrwałe ogrzewanie. Jednak do tej pory nie opracowano przyspieszonej metody oznaczania dopuszczalnej temperatury długotrwałego eksploatowania wyrobów z tworzyw sztucznych, co mogłoby stanowić podstawę do określania granicy stosowalności danego tworzywa. Ze względów praktycznych znaczenie mają takie metody badawcze, których wyniki dają istotną charakterystykę konkretnych wskaźników w zaleŝności od temperatury i umoŝliwiają określenie granicy stosowalności badanego tworzywa. RozróŜnia się trzy podstawowe stany fizyczne, w jakich zaleŝnie od temperatury znajdować się mogą polimery bezpostaciowe: szklisty; elastyczny; plastyczny; Podział ten w zasadzie moŝna zastosować do wszystkich związków wielocząsteczkowych, poniewaŝ w polimerach posiadających obszary krystaliczne udział formy bezpostaciowej jest zawsze znaczący. KaŜdy z wyŝej wymienionych stanów wiąŝe się z charakterystycznymi właściwościami mechanicznymi i fizycznymi tworzyw sztucznych. Owe właściwości ulegają zmianie podczas przechodzenia polimerów z jednego do drugiego stanu. PoniŜej temperatury zeszklenia T z (rys. 2.) tworzywa polimerowe występują w stanie szklistym. NiemoŜliwa jest tu zmiana połoŝenia makrocząsteczek względem siebie, gdyŝ energia ich ruchu cieplnego jest zbyt mała. Dlatego w tym stanie polimery wykazują duŝą spręŝystość. Inaczej mówiąc pod działaniem siły zewnętrznej odkształcają się nieznacznie i prawie całkiem spręŝyście, tak jak szkło. Z tego względu stan ten nazywany jest szklistym. Dla wielu polimerów stan ten jest jedynym, w jakim one występują. Do tej grupy tworzyw naleŝą wszystkie związki wielocząsteczkowe silnie usieciowane, np. fenoplasty.
6 6 Rys. 2. Stany fizyczne polimerów i charakterystyczne temperatury przemiany: T z temp. zaszklenia, T m temp. mięknięcia, T p temp. płynięcia, T r temp. rozkładu PodwyŜszenie temperatury w pozostałych bezpostaciowych związkach wielocząsteczkowych powoduje ich przejście ze stanu szklistego w elastyczny. Temperatura tej przemiany nosi nazwę temperatury zeszklenia. W stanie elastycznym energia ruchu cieplnego makrocząsteczek jest bliska co do wartości energii ich wzajemnego oddziaływania. Ze względu na ten fakt moŝliwe jest zachodzenie zmian we wzajemnym połoŝeniu ogniw poszczególnych łańcuchów polimeru przy braku ruchliwości całych makrocząsteczek. Wyprostowanie łańcuchów moŝe nastąpić przy działaniu sił zewnętrznych, lecz niemoŝliwe jest ich całkowite przesunięcie względem siebie. Odkształcenie polimeru w stanie elastycznym jest spręŝyste podobnie jak w stanie szklistym z tą jednak róŝnicą, Ŝe występują tu znaczne deformacje. Stan elastyczny dla wielu polimerów jest ostatecznym stanem fizycznym, poniewaŝ dalsze ogrzewanie prowadzi do ich termicznego rozkładu. Polimery nieusieciowane natomiast pod wpływem dalszego ogrzewania przechodzą ze stanu elastycznego w plastyczny. Temperatura tego przejścia nosi nazwę temperatury płynięcia. W stanie plastycznym odkształcenie polimeru pod wpływem sił zewnętrznych przebiega bez wywołania napręŝeń i nie zanika po ustaniu działania tejŝe siły. Podczas odkształcania makrocząsteczki polimeru swobodnie przesuwają się względem siebie. Dzieje się tak, poniewaŝ energia ruchu cieplnego przewyŝsza energię ich wzajemnego oddziaływania. Pomiędzy temperaturami zeszklenia i płynięcia polimeru znajduje się temperatura mięknięcia T m. W tej temperaturze tworzywo traci swą sztywność, natomiast jej wartość nie jest jednoznaczna. ZaleŜy to od zastosowanej metody pomiaru. Wartość temperatury mięknięcia przyjmowana jest za charakterystyczną granicę dwóch za-
7 7 kresów stanu elastycznego polimerów. Zakres pomiędzy T z i T m nazywany jest zakresem spręŝystości, natomiast pomiędzy T m i T p zakresem elastoplastyczności. Dalsze podwyŝszanie temperatury początkowo wpływa na obniŝenie lepkości polimeru, natomiast po przekroczeniu temperatury rozkładu rozpoczyna się proces degradacji Badanie wytrzymałości cieplnej tworzyw sztucznych metodą Martensa Metodą tą określa się odporność cieplną tworzyw termoutwardzalnych, chemoutwardzalnych oraz niektórych bardziej sztywnych tworzyw termoplastycznych. Stosuje się ją przede wszystkich w celu kontroli jakości i ustalenia warunków dostawy tłoczyw do prasowania i wtrysku, Ŝywic do odlewania oraz półfabrykatów w postaci płyt, arkuszy lub wyrobów o innych kształtach. UŜywana jest równieŝ tworzyw Warstwowych wzmocnionych i wyrobów z ebonitu. Nie nadaje się ona natomiast do folii oraz tworzyw porowatych. Metoda Martensa polega na określeniu temperatury, w której nastąpi ugięcie Próbki o załoŝoną wartość pod działaniem stałego napręŝenia zginającego. Znormalizowane próbki zamocowane w urządzeniu (rys. 3.) poddaje się działaniu stałego momentu zginającego. Badanie to odbywa się przy jednoczesnym podnoszeniu temperatury ze stałą szybkością 50 0 C/godzinę. Rys. 3. Schemat urządzenia do badania temperatury ugięcia metodą Martensa 1 oś urządzenia wskazującego, 2 dźwignia, 3 obciąŝnik, 4 uchwyt górny, 5 próbka, 6 uchwyt dolny Temperatura, w której wygięcie próbki osiąga z góry załoŝoną wartość 6±0,1mm, jest umowną miarą odporności cieplnej (T m ).
8 Badanie odporności cieplnej tworzyw termoplastycznych metodą Vicata Badanie to nazywamy równieŝ oznaczaniem temperatury mięknięcia tworzyw sztucznych. Polega ono na określeniu temperatury, w której stalowa igła pod działaniem obciąŝenia zagłębi się w badane tworzywo na określoną głębokość. Znormalizowane próbki umieszcza się w aparacie Vicata (rys. 4.). Prostopadle do ich powierzchni przykłada się pręty zakończone stalowymi igłami i poddaje obciąŝeniu. Jako wynik badania przyjmuje się temperaturę, w której igły pomiarowe wcisną się w badane próbki na głębokość 1±0,01mm. Norma dopuszcza dwie wartości nacisków, z jakimi igła działa na próbkę: 10N i 50N oraz dwie szybkości grzania: 50 0 C/godz i C/godz. Rys. 4. Schemat urządzenia do oznaczania temperatury mięknięcia tworzyw sztucznych metodą Vicata, 1 czujnik zegarowy, 2 obciąŝenie zmienne, 3 płytka na obciąŝniki, 4 zestaw pręta i wgłębnika utrzymujący płytkę w obciąŝniku, 5 końcówka wgłębnika, 6 płytka badana Pomiaru moŝna dokonać na dwa sposoby: z wykorzystaniem łaźni z czynnikiem grzejnym (np. gliceryną) lub z zastosowaniem termostatu szafkowego. Zasada oznaczania T m jest taka sama, róŝnica polega jedynie na sposobie ogrzewania próbki. W przypadku łaźni czynnikiem grzejnym jest ciecz, która musi być całkowicie obojęt-
9 9 na w stosunku do badanego tworzywa i nie moŝe ulegać rozkładowi w temperaturze badania. Natomiast w przypadku pomiaru z wykorzystaniem termostatu szafkowego próbki ogrzewane są powietrzem. W aparacie umieszczony jest termostat z zegarem i termoregulatorem, który reguluje szybkość wzrostu temperatury Metoda Vicata w ćwiczeniu laboratoryjnym W danym ćwiczeniu laboratoryjnym korzysta się z metody oznaczania temperatur mięknięcia tworzyw sztucznych z wykorzystaniem termostatu szafkowego. Termostatem szafkowym jest komora badań cieplnych. Jest ona przeznaczona do prowadzenia prac badawczych i doświadczeń wymagających podwyŝszonej temperatury przy zachowaniu jej stabilizacji i równomierności rozkładu. Zbudowana jest w formie szafki z przestrzenią roboczą o wymiarach 360x480x400mm oraz częścią przeznaczoną pod mikroprocesorowy układ sterowania. Pełni on funkcję precyzyjnego regulatora temperatury i zegara odmierzającego czas trwania nastawionej temperatury, po upływie którego następuje wyłączenie grzania i generowany jest przerywany sygnał akustyczny. Metodę pomiaru zautomatyzowano poprzez opracowanie układu akwizycji danych. Składa się on z czterech czujników zbierających pomiary (dwa pomiaru temperatury i dwa pomiaru przesunięcia), interfejsu oraz komputera przetwarzającego otrzymane wyniki. Czujniki pomiaru temperatury są termometrami oporowymi PT100 z kablami przyłączeniowymi typu TOP-PKbm-59. Przeznaczone są one do pomiaru temperatury elementów maszyn naraŝonych m.in. na wstrząsy i drgania. Mogą pracować w temperaturze od C do C. Czujniki przesunięcia (in. przemieszczeń) są czujnikami potencjometrycznymi o zakresie pomiarowym ±2,5mm. Przeznaczony jest do bezpośrednich, absolutnych i dokładnych pomiarów przesunięcia. Ich dokładność pomiaru wynosi 0,001mm. W opracowanym układzie akwizycji danych wykorzystano interfejs AL154SAVDA4.4 firmy APEK. Przyrząd ten umoŝliwia pomiar, wyświetlenie na wyświetlaczu, zapamiętanie oraz przesłanie do komputera wartości pomierzonych z wybrana częstością. Programowanie konfiguracji interfejsu, tj. ustalenie funkcji całego przyrządu oraz parametrów poszczególnym kanałów, odbywa się przy pomocy komputera, który podłączony jest do interfejsu przez port USB. Interfejs posiada czte-
10 10 ry kanały pomiarowe. Kanały pierwszy i trzeci są wejściami PT100, natomiast drugi i czwarty wejściami czujników przesunięcia. Do wykonania badania stosuje przyrząd przedstawiony na rys. 5. Na poziomej podstawie konstrukcji stanowiska, w przygotowanych zagłębieniach umieszczamy próbki. Na nich opieramy pręty obciąŝającego zakończone igłami z hartowanej stali. Do czoła górnego końca pręta mocujemy czujniki pomiaru przesunięcia o dokładności 0,001mm. Pręty, kołnierze oraz obciąŝniki są tak dopasowane, aby całkowity nacisk igieł na badane próbki wynosił 10N±0,2N. Czujniki temperatury zamocowane są na wysokości próbek. Kolejnym krokiem jest nastawienie szybkości grzania komory na wartość C/godzinę, tarowanie czujników, uruchomienie grzania, a takŝe rejestracji pomiarów za pomocą komputera. a) b) c) Rys. 5. Stanowisko laboratoryjne a komora badań cieplnych wyposaŝona w oprzyrządowanie pomiarowe, b - system akwizycji danych, c sposób montaŝu czujnika temperatury na wysokości próbki
11 11 4. APARATURA I URZĄDZENIA W skład stanowiska wchodzą: komora badań cieplnych KBC-65GJ firmy WAMED; czujniki pomiaru temperatury PT100 (2szt.); czujniki pomiaru przesunięcia MTL (2szt.); interfejs pomiarowy AL154SAVDA4.4 firmy APEK; przewody do połączeniu czujników z interfejsem oraz interfejsu z komputerem oraz komputer; 5. PRZEBIEG ĆWICZENIA Czujniki pomiaru temperatury naleŝy wprowadzić do wnętrza komory wykorzystując do tego celu kominek wentylacyjny. Czujniki dla zachowania dokładności pomiaru powinny znajdować się na wysokości półki, na której umieszczone zostaną próbki do badania. Następnie podsuwając pręty obciąŝające do góry umieścić próbki w przygotowanych otworach, po czym opuścić pręty. Czujniki pomiaru przesunięcia umieścić w przygotowanych tulejkach znajdujących się nad układem obciąŝającym pręty tak, aby około ¾ wysuwanego trzpienia było wsunięte w korpus czujnika. Utwierdzenie czujnika odbywa się przez delikatne dokręcenie śrubki dociskowej. Zabieg ten nale- Ŝy wykonać niezwykle ostroŝnie, gdyŝ kaŝde szarpnięcie lub uŝycie siły wobec czujnika moŝe go trwale uszkodzić!!! Czujniki naleŝy umieścić w taki sposób, aby zachować przyporządkowanie przesunięcia do temperatury, np. temperatura T1 przesunięcie 85 (L2); temperatura T3 przesunięcie 86 (L4). Następnie podłączyć czujniki z interfejsem pomiarowym oraz komputerem. UWAGA! Zasilanie włączamy dopiero w momencie, gdy są do niego podłączone czujniki. Nigdy na odwrót. Odłączając czujniki najpierw naleŝy się upewnić, czy zasilanie zostało wyłączone. Po wykonaniu wszystkich powyŝszych czynności naleŝy uruchomić program akwizycji danych DIM04. Następnie naleŝy sprawdzić połączenie pomiędzy komputerem a interfejsem. Jeśli jest ono poprawne naleŝy przystąpić do konfigurowania komory. Włączyć zasilanie komory przyciskiem О/I. Nastawianie wszystkich dostępnych parametrów uŝytkowych odbywa się przy pomocy trzech przycisków funkcjonalnych oznakowanych symbolicznie jako P,,.
12 12 NaleŜy zdefiniować wartość temperatury, do jakiej komora ma się nagrzać. W tym celu naleŝy przycisnąć na krótką chwilę przycisk P tyle razy, aŝ na wyświetlaczu pojawi się komunikat SP. Pulsuje on naprzemiennie z wartością ostatnio nastawionej temperatury. Zmiany nastawy moŝna dokonać przy pomocy przycisków (zwiększenie) lub (zmniejszenie). Po ustaleniu jej wielkości naleŝy odczekać około 2 sekundy zostanie ona zapisana w pamięci procesora, co jest sygnalizowane, krótkim wygaszeniem wyświetlacza. Po wykonaniu tych czynności w analogiczny sposób naleŝy ustawić wartość parametru t I 0. Określa on czas trwania ustawionej temperatury, do której komora się nagrzeje. Przyciskając przycisk P naleŝy doprowadzić do ukazania się na wyświetlaczu komunikatu t I 0. W czasie trwania tego komunikatu naleŝy ponownie nacisnąć przycisk P jednak na czas dłuŝszy niŝ 2 sekundy, aŝ do ukazania się komunikatu t I 0_ pulsującego na przemian z poprzednio nastawioną wartością czasu. W czasie trwania tego komunikatu naleŝy przy pomocy przycisków ustawić Ŝądaną wartość czasu i zaakceptować ją przyciskiem P lub odczekać około 2 sekundy (wyświetlacz wygasi się na krótką chwilę). Ponowne naciśnięcie przycisku P spowoduje powrót do wyświetlania komunikatu t I 0 pulsującego naprzemiennie z aktualnie nastawionym czasem. Uruchamianie pomiaru i zapisu wyników Wykonać tarowanie czujników przesunięcia klikając kolejno: Tarowanie L2 i Tarowanie L4. Odczyty przesunięcia powinny być równe zero (rys. 6.). Podczas wyświetlenia komunikatu t I 0 na wyświetlaczu komory naleŝy na krótką chwilę nacisnąć przycisk - wówczas zaświeci się dioda sygnalizująca PRACĘ KOMORY i ewentualnie w zaleŝności od aktualnej temperatury otoczenia i nastawionej temperatury SP dioda GRZANIE. Jeśli chcemy, aby na wyświetlaczu wyświetlała się bieŝąca temperatura w komorze naleŝy nacisnąć przycisk P. Rozpocząć pomiary klikając przycisk start. Następnie z częstotliwością podaną przez prowadzącego ćwiczenie dokonywać zapisu wyników pomiaru. NaleŜy jednak pamiętać, iŝ w miarę wzrostu temperatury układ pomiarowy będzie wprowadzał błędy do wyników pomiarów. Pręt obciąŝający próbkę, a wraz z nim cała konstrukcja, w skutek wzrostu temperatury zaczną się wydłuŝać, a tym samym zaburzać wyniki pomiarów wartości zagłębienia igły w badany materiał. Dlatego teŝ naleŝy kompensować wpływ zjawiska rozszerzalności cieplnej części składowych układu pomiarowego
13 13 na poprawność badań. W tym celu wartości pomiaru przesunięcia dla kaŝdej wartości temperatury naleŝy skorygować o wartość wyznaczoną z równania: L UKLADU = 0,002 Tśr 0,0188, gdzie L UKLADU jest otrzymaną wartością przesunięcia układu pomiarowego dla danej średniej wartości temperatury. Kanały temperatury k01 i k03 Zegar 24 godzinny godz : min : sek Wskaźnik wyłączenia pamięci Kanały przemieszczenia k02 i k04 Kanały k01-k04 Przewijanie automatyczne Rys. 6. Wyświetlacz interfejsu AL154SAVDA OPRACOWANIE WYNIKÓW W sprawozdaniu naleŝy zamieścić: stronę wstępną w tematem ćwiczenia, danymi grupy lub podgrupy; krótką charakterystykę metody pomiaru oraz krótki opis przebiegu ćwiczenia; obliczenia; sporządzone wykresy zaleŝności L ( T śr ) dla kaŝdej z badanych próbek, na kaŝdym z wykresów naleŝy zamieścić prostą obrazującą rozszerzalność cieplną układu pomiarowego; wyniki pomiarów i obliczeń zamieścić w tabeli pomiarowej; uwagi i wnioski z przeprowadzonych badań.
Instrukcja. Laboratorium
Instrukcja Laboratorium Temperatura mięknięcia tworzyw według metody Vicat str. 1 TEMPERATURA MIĘKNIĘCIA Temperatura przy której materiał zaczyna zmieniać się z ciała stałego w masę plastyczną. Przez pojęcie
RóŜnica temperatur wynosi 20 st.c. Ile wynosi ta róŝnica wyraŝona w K (st. Kelwina)? A. 273 B. -20 C. 293 D. 20
RóŜnica temperatur wynosi 20 st.c. Ile wynosi ta róŝnica wyraŝona w K (st. Kelwina)? A. 273 B. -20 C. 293 D. 20 Czy racjonalne jest ocenianie właściwości uŝytkowych materiałów przez badania przy obciąŝeniu
MATERIAŁOZNAWSTWO. dr hab. inż. Joanna Hucińska Katedra Inżynierii Materiałowej Pok. 128 (budynek Żelbetu )
MATERIAŁOZNAWSTWO dr hab. inż. Joanna Hucińska Katedra Inżynierii Materiałowej Pok. 128 (budynek Żelbetu ) jhucinsk@pg.gda.pl MATERIAŁOZNAWSTWO dziedzina nauki stosowanej obejmująca badania zależności
INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE TWORZYW SZTUCZNYCH OZNACZENIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH PRZY STATYCZNYM ROZCIĄGANIU
dr hab. inż. Józef Haponiuk Katedra Technologii Polimerów Wydział Chemiczny PG
3. POLIMERY AMORFICZNE dr hab. inż. Józef Haponiuk Katedra Technologii Polimerów Wydział Chemiczny PG Politechnika Gdaoska, 2011 r. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego
P L O ITECH C N H I N KA K A WR
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA Wydział Mechaniczny Tworzywa sztuczne PROJEKTOWANIE ELEMENTÓW MASZYN Literatura 1) Żuchowska D.: Polimery konstrukcyjne, WNT, Warszawa 2000. 2) Żuchowska D.: Struktura i własności
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII POLIMERÓW
POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ CHEMICZNY KATEDRA TECHNOLOGII POLIMERÓW PRZETWÓRSTWO TWORZYW SZTUCZNYCH I GUMY Lab 8. Wyznaczanie optimum wulkanizacji mieszanek kauczukowych na reometrze Monsanto oraz analiza
Wskaźnik szybkości płynięcia termoplastów
Katedra Technologii Polimerów Przedmiot: Inżynieria polimerów Ćwiczenie laboratoryjne: Wskaźnik szybkości płynięcia termoplastów Wskaźnik szybkości płynięcia Wielkością która charakteryzuje prędkości płynięcia
MATERIAŁOZNAWSTWO. Prof. dr hab. inż. Andrzej Zieliński Katedra Inżynierii Materiałowej Pok. 204
MATERIAŁOZNAWSTWO Prof. dr hab. inż. Andrzej Zieliński Katedra Inżynierii Materiałowej Pok. 204 PODRĘCZNIKI Leszek A. Dobrzański: Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo K. Prowans: Materiałoznawstwo
Opracowała: dr inż. Teresa Rucińska
www.plastem.pl http://tworzywa.com.pl www.wavin.pl Opracowała: dr inż. Teresa Rucińska Tworzywa sztuczne, to materiały oparte na wielkocząsteczkowych związkach organicznych zwanych polimerami, otrzymywanych
Tworzywa sztuczne, to materiały oparte na. zwanych polimerami, otrzymywanych drogą syntezy. chemicznej, w wyniku procesów zwanych ogólnie
www.plastem.pl http://tworzywa.com.pl www.wavin.pl Opracowała: dr inż. Teresa Rucińska Tworzywa sztuczne, to materiały oparte na wielkocząsteczkowych związkach organicznych zwanych polimerami, otrzymywanych
INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ BADANIE PRZETWORNIKÓW POMIAROWYCH
INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ ZAKŁAD ELEKTROWNI LABORATORIUM POMIARÓW I AUTOMATYKI W ELEKTROWNIACH BADANIE PRZETWORNIKÓW POMIAROWYCH Instrukcja do ćwiczenia Łódź 1996 1. CEL ĆWICZENIA
Badania właściwości struktury polimerów metodą róŝnicowej kalorymetrii skaningowej DSC
Badania właściwości struktury polimerów metodą róŝnicowej kalorymetrii skaningowej DSC Cel ćwiczenia Zapoznanie studentów z badaniami właściwości strukturalnych polimerów w oparciu o jedną z metod analizy
Ciśnieniomierz typ AL154AG08.P
1. O P I S O G Ó L N Y C I Ś N I E N I O M I E R Z A A L 1 5 4 A G 0 8. P 2 Przyrząd umożliwia pomiar, wyświetlenie na wyświetlaczu, zapamiętanie w wewnętrznej pamięci oraz odczyt przez komputer wartości
Konfiguracja parametrów sondy cyfrowo analogowej typu CS-26/RS/U
Konfiguracja parametrów sondy cyfrowo analogowej typu CS-26/RS/U Ostrów Wielkopolski, 25.02.2011 1 Sonda typu CS-26/RS/U posiada wyjście analogowe napięciowe (0...10V, lub 0...5V, lub 0...4,5V, lub 0...2,5V)
Temat ćwiczenia. Pomiary otworów na przykładzie tulei cylindrowej
POLITECHNIKA ŚLĄSKA W YDZIAŁ TRANSPORTU Temat ćwiczenia Pomiary otworów na przykładzie tulei cylindrowej I Cel ćwiczenia Zapoznanie się z metodami pomiaru otworów na przykładzie pomiaru zuŝycia gładzi
WYŻSZA SZKOŁA EKOLOGII I ZARZĄDZANIA. 00-792 Warszawa, ul. Olszewska 12. Część III. Materiały termoizolacyjne z tworzyw sztucznych. www.wseiz.
WYŻSZA SZKOŁA EKOLOGII I ZARZĄDZANIA Wydział Architektury 00-792 Warszawa, ul. Olszewska 12 MATERIAŁY DO IZOLACJI CIEPLNYCH W BUDOWNICTWIE Część III Materiały termoizolacyjne z tworzyw sztucznych www.wseiz.pl
1. Opis aplikacji. 2. Przeprowadzanie pomiarów. 3. Tworzenie sprawozdania
1. Opis aplikacji Interfejs programu podzielony jest na dwie zakładki. Wszystkie ustawienia znajdują się w drugiej zakładce, są przygotowane do ćwiczenia i nie można ich zmieniac bez pozwolenia prowadzącego
POWIADOMIENIE SMS ALBATROSS S2. Opis aplikacji do programowania
POWIADOMIENIE SMS ALBATROSS S2 Opis aplikacji do programowania 1 Spis treści 1. OPIS I URUCHOMIENIE APLIKACJI DO PROGRAMOWANIA ALBATROSS S2... 3 2. NAWIĄZANIE POŁĄCZENIA APLIKACJI Z URZĄDZENIEM ALBATROSS
Spalanie i termiczna degradacja polimerów
Zarządzanie Środowiskiem Pracownia Powstawanie i utylizacja odpadów oraz zanieczyszczeń INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA nr 20 Spalanie i termiczna degradacja polimerów Opracowała dr Hanna Wilczura-Wachnik Uniwersytet
Akademia Morska w Szczecinie Instytut InŜynierii Transportu Zakład Techniki Transportu. Materiałoznawstwo i Nauka o materiałach
Akademia Morska w Szczecinie Instytut InŜynierii Transportu Zakład Techniki Transportu Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotów Materiałoznawstwo i Nauka o materiałach Wpływ róŝnych rodzajów
INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE TWORZYW SZTUCZNYCH OZNACZENIE WŁASNOŚCI MECHANICZNYCH PRZY STATYCZNYM ROZCIĄGANIU
BADANIE PROSTEGO ZJAWISKA PIEZOELEKTRYCZNEGO POMIAR NAPRĘśEŃ BADANIE ODWROTNEGO ZJAWISKA PIEZOELEKTRYCZNEGO METODĄ STATYCZNĄ. POMIAR MAŁYCH DEFORMACJI
BADANIE PROSTEGO ZJAWISKA PIEZOELEKTRYCZNEGO POMIAR NAPRĘśEŃ BADANIE ODWROTNEGO ZJAWISKA PIEZOELEKTRYCZNEGO METODĄ STATYCZNĄ. POMIAR MAŁYCH DEFORMACJI Zagadnienia: - Pojęcie zjawiska piezoelektrycznego
POWIADOMIENIE SMS ALBATROSS S2. Opis aplikacji do programowania
POWIADOMIENIE SMS ALBATROSS S2 Opis aplikacji do programowania 1 Spis treści 1. OPIS I URUCHOMIENIE APLIKACJI DO PROGRAMOWANIA ALBATROSS S2... 3 2. NAWIĄZANIE POŁĄCZENIA APLIKACJI Z URZĄDZENIEM ALBATROSS
ĆW 6. aparatu czterokulowego dotycząą oceny własno. ci smarnych olejów i smarów zgodnie z zaleceniami Polskiej Normy [8].
ĆW 6 POMIAR TRWAŁOŚCI TRWAŁOŚCI WARSTWY GRANICZNEJ OLEJÓW I SMARÓW WYBRANA METODA BEDAŃ. BEDA Badania laboratoryjne przeprowadzane za pomocą pomoc aparatu czterokulowego dotycząą oceny własno własności
Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 5
Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 5 Temat: Charakterystyki statyczne tranzystorów bipolarnych Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest poznanie charakterystyk prądowonapięciowych i wybranych parametrów
INSTRUKCJA OBSŁUGI TERMOMETR TYPU K. MODELE: 8801 i 8803 WSTĘP
INSTRUKCJA OBSŁUGI TERMOMETR TYPU K MODELE: 8801 i 8803 WSTĘP Modele 8801 i 8803 są ręcznymi termometrami wyposaŝonymi w trzy i pół cyfrowe wyświetlacze, i są zaprojektowane do podłączenia termopary typu
Instrukcja montaŝu anteny AS-2700 AS-2700 G
Strona 1 z 5 Instrukcja montaŝu anteny AS-2700 AS-2700 G Przystępując do instalacji anteny w wybranym miejscu naleŝy upewnić się, iŝ dana pozycja zapewnia bezpośrednią widoczność satelitów z których chcemy
Spis treści. Wstęp 11
Technologia chemiczna organiczna : wybrane zagadnienia / pod red. ElŜbiety Kociołek-Balawejder ; aut. poszczególnych rozdz. Agnieszka Ciechanowska [et al.]. Wrocław, 2013 Spis treści Wstęp 11 1. Węgle
Laboratorium Programowanie Obrabiarek CNC. Nr H04
Politechnika Poznańska Instytut Technologii Mechanicznej Laboratorium Programowanie Obrabiarek CNC Nr H04 Programowanie zarysów swobodnych FK Opracował: Dr inŝ. Wojciech Ptaszyński Poznań, 06 stycznia
Przetwórstwo tworzyw sztucznych i gumy
Przetwórstwo tworzyw sztucznych i gumy Lab.7. Wpływ parametrów wytłaczania na właściwości mechaniczne folii rękawowej Spis treści 1. Cel ćwiczenia i zakres pracy.. 2 2. Definicje i pojęcia podstawowe 2
Rejestrator danych Log 10, TFA, zakres -30 do +60 C
INSTRUKCJA OBSŁUGI Nr produktu 000101838 Rejestrator danych Log 10, TFA, zakres -30 do +60 C Strona 1 z 6 Rys.1 Rys 2 1. Wprowadzenie Drogi kliencie, Dziękujemy za zakup jednego z naszych produktów. Przed
Materiały do laboratorium Przygotowanie Nowego Wyrobu dotyczące metody elementów skończonych (MES) Opracowała: dr inŝ.
Materiały do laboratorium Przygotowanie Nowego Wyrobu dotyczące metody elementów skończonych (MES) Opracowała: dr inŝ. Jolanta Zimmerman 1. Wprowadzenie do metody elementów skończonych Działanie rzeczywistych
Politechnika Białostocka INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
Politechnika Białostocka Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Temat ćwiczenia: Ścisła próba rozciągania stali Numer ćwiczenia: 2 Laboratorium z przedmiotu:
Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 2
Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 2 Temat: Wpływ temperatury na charakterystyki i parametry statyczne diod Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest poznanie wpływu temperatury na charakterystyki i
Badanie współczynników lepkości cieczy przy pomocy wiskozymetru rotacyjnego Rheotest 2.1
Badanie współczynników lepkości cieczy przy pomocy wiskozymetru rotacyjnego Rheotest 2.1 Joanna Janik-Kokoszka Zagadnienia kontrolne 1. Definicja współczynnika lepkości. 2. Zależność współczynnika lepkości
Pomiar wielkości nieelektrycznych: temperatury, przemieszczenia i prędkości.
Zakład Napędów Wieloźródłowych Instytut Maszyn Roboczych CięŜkich PW Laboratorium Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie E3 - protokół Pomiar wielkości nieelektrycznych: temperatury, przemieszczenia i
INSTRUKCJA OBSŁUGI APARATU DO POMIARU TEMPERATURY TOPNIENIA STUART SMP 30
A. Uwagi ogólne INSTRUKCJA OBSŁUGI APARATU DO POMIARU TEMPERATURY TOPNIENIA STUART SMP 30 Aparat do mierzenia temperatury Stuart SMP 30 jest urządzeniem służącym do pomiaru temperatur topnienia substancji
INDU-52. Przemysłowy Sterownik Mikroprocesorowy. Przeznaczenie Kotły warzelne, Patelnie gastronomiczne, Piekarniki
Przemysłowy Sterownik Mikroprocesorowy INDU-52 Przeznaczenie Kotły warzelne, Patelnie gastronomiczne, Piekarniki Sp. z o.o. 41-250 Czeladź ul. Wojkowicka 21 Tel. 32 763 77 77, Fax: 32 763 75 94 www.mikster.pl
INSTRUKCJA OBSŁUGI ELEKTRYCZNY PIEC KONWEKCYJNY
INSTRUKCJA OBSŁUGI ELEKTRYCZNY PIEC KONWEKCYJNY LineMiss STALGAST 2005 Panel sterowania CLASSIC Panel sterowania może być obsługiwany ręcznie lub pracować w trybie programowanym. W każdym trybie pracy
I. DANE TECHNICZNE II. INSTRUKCJA UśYTKOWANIA... 4
Sterownik CU-210 I. DANE TECHNICZNE... 2 1 Opis elementów sterujących i kontrolnych...2 2 Budowa... 3 3 Dane znamionowe... 3 II. INSTRUKCJA UśYTKOWANIA... 4 1 Opis działania... 4 1.1 Załączenie i wyłączenie
Pozycja nr 2 ustawienie czasu: przekręć koronkę w dowolnym kierunku aby ustawić aktualny czas.
INSTRUKCJA OPERACYJNA Dwu oraz trzy - wskazówkowe modele Przykład A Pozycja nr 1 normalna pozycja. Koronka dociśnięta do koperty. Pozycja nr 2 ustawienie czasu: przekręć koronkę w dowolnym kierunku aby
Otwór w panelu WYMIAR MINIMALNIE OPTYMALNIE MAKSYMALNIE A 71(2,795) 71(2,795) 71,8(2,829) B 29(1,141) 29(1,141) 29,8(1,173)
EVK401 Cyfrowy Termoregulator ogólnego zastosowania z pojedynczym wyjściem 1. WSTĘP 1.1 Ważne Przed montażem i użytkowaniem należy uważnie przeczytać następującą instrukcję, ściśle stosować się do dodatkowych
TWORZYWA SZTUCZNE (POLIMERY) Dr inż. Stanisław Rymkiewicz Katedra Inżynierii Materiałowej Pok. 202 tel kom
TWORZYWA SZTUCZNE (POLIMERY) Dr inż. Stanisław Rymkiewicz Katedra Inżynierii Materiałowej Pok. 202 tel. 347-16-78 kom. 609 609 437 Charakterystyka wyrobów z tworzyw sztucznych Wyroby z tworzyw sztucznych
Rozszerzalność cieplna ciał stałych
Zagadnienia powiązane Rozszerzalność liniowa, rozszerzalność objętościowa cieczy, pojemność cieplna, odkształcenia sieci krystalicznej, rozstaw położeń równowagi, parametr Grüneisena. Podstawy Zbadamy
Kontrola procesu spalania
Kontrola procesu spalania Spalanie paliw polega na gwałtownym utlenieniu składników palnych zawartych w paliwie przebiegającym z wydzieleniem ciepła i zjawiskami świetlnymi. Ostatecznymi produktami utleniania
Instrukcja obsługi klejarki taśmowej. HASHIMA model: HP-450C/CS
Instrukcja obsługi klejarki taśmowej HASHIMA model: HP-450C/CS INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA 1. Przed przystąpieniem do uŝytkowania urządzenia naleŝy dokładnie i ze zrozumieniem przeczytać niniejszą instrukcję
INSTRUKCJA OBSŁUGI systemu pomiarowego
INSTRUKJA OBSŁUGI systemu pomiarowego AL154DA01.TPH ztery kanały pomiaru ph i temperatury wykonanie M1 http://www.apek.pl Aparatura Elektroniczna i Oprogramowanie 02-804 WARSZAWA ul. Gżegżółki 7 tel/fax
EMC-500. Miernik prędkości wylotowej pocisku. Emserwis Marceli Kotkowski. Instrukcja obsługi. ul. Ostrobramska 134/ Warszawa
Emserwis Marceli Kotkowski ul. Ostrobramska 134/45 04-026 Warszawa marceli.kotkowski@rimco.pl Miernik prędkości wylotowej pocisku EMC-500 Instrukcja obsługi 1 Miernik prędkości wylotowej pocisku EMC-500
LOKALIZATOR PRZENOŚNY KDZ-3C.
LOKALIZATOR PRZENOŚNY KDZ-3C. System kontroli doziemienia KDZ-3 1. Wstęp Wczesne wykrycie zakłóceń w pracy lub awarii w obiektach elektro-energetycznych pozwala uniknąć poważnych strat finansowych lub
OPIS PROGRAMU APEK MULTIPLEKSER RX03
OPIS PROGRAMU APEK MULTIPLEKSER RX03 wer.2.3.3.9 - Program współpracuje z dwoma typami systemów pomiarowych AL154: multiplekserami M1.. lub RX.. oraz interfejsami DA.. - Wymagany system operacyjny: WIN
Opis przycisków sterujących sufitem świetlnym
Ćwiczenie. Temat: Praca wzrokowa w zmiennych warunkach oświetlenia z wykorzystaniem aparatu krzyżowego Przygotowanie teoretyczne jak dla ćwiczenia z tomu III podręcznika. Aparatura i pomoce dydaktyczne
Instrukcja użytkownika
SAUTER GmbH Schmiechastr. 147-151, D-72458 Albstadt Tel: +49 (0) 7431 938 666 irmi.russo@sauter.eu www.sauter.eu Instrukcja użytkownika Ultradźwiękowy grubościomierz Sauter TD 225-0.1 US Spis treści: 1.
REGULATOR UNIWERSALNY typ MRU-1
Tablicowy regulator uniwersalny MRU-1 przeznaczony jest do pomiaru dowolnej wielkości fizycznej. Posiada dwa kanały pomiarowe, którym moŝna dowolnie (programowo) przyporządkować odpowiednie wyjście przekaźnikowe.
ALTIMETR Modelarski ALT-USB. ALTIMETR Modelarski ALT-LED. Pełna Instrukcja jest dostępna na stronie
ALTIMETR Modelarski ALT-USB ALTIMETR Modelarski ALT-LED Pełna Instrukcja jest dostępna na stronie www.adrel.com.pl/download Parametry ALT-USB Sposób pomiaru wysokości: pomiar zmian ciśnienia Zakres pomiaru:
POMIAR ZALEśNOŚCI PRZENIKALNOŚCI ELEKTRYCZNEJ FERROELEKTRYKA OD TEMPERATURY SPRAWDZANIE PRAWA CURIE - WEISSA
POMIAR ZALEśNOŚCI PRZENIKALNOŚCI ELEKTRYCZNEJ FERROELEKTRYKA OD TEMPERATURY SPRAWDZANIE PRAWA CURIE - WEISSA Zestaw przyrządów: - mostek pojemności (AUTOMATIC C BRIDGE TYPE E315A) - woltomierz cyfrowy
Uwaga. Łącząc układ pomiarowy należy pamiętać o zachowaniu zgodności biegunów napięcia z generatora i zacisków na makiecie przetwornika.
PLANOWANIE I TECHNIKA EKSPERYMENTU Program ćwiczenia Temat: Badanie właściwości statycznych przetworników pomiarowych, badanie właściwości dynamicznych czujników temperatury Ćwiczenie 5 Spis przyrządów
Instrukcja programowania sterownika temperatury Piec APE 800
25-551 Kielce; ul. Warszawska 229 tel. (+48 41) 368-59-59, 331-62-89 www.argenta.pl argenta@argenta.pl Instrukcja programowania sterownika temperatury Piec APE 800 Kielce 2005 Data utworzenia 20 stycznia
PEŁZANIE WYBRANYCH ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH
Mechanika i wytrzymałość materiałów - instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego: Wprowadzenie PEŁZANIE WYBRANYCH ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH Opracowała: mgr inż. Magdalena Bartkowiak-Jowsa Reologia jest nauką,
Formierka PróŜniowa do formowania wgłębnego
Formierka PróŜniowa do formowania wgłębnego JT-18 INSTRUKCJA UśYTKOWANIA Wyłączny Dystrybutor: Dział Handlowy:, email:info@pol-intech.pl Zapraszamy na stronę internetową: http://www.pol-intech.pl http://www.polydent.pl
Zehnder Subway. Instrukcja montażu
Zehnder Subway Instrukcja montażu zehn d r e L A H TEFLO ø 8mm ~m OK OK 40 X 50 G / H 608 84 040 H L 540 450 756 450 40 40 97 450 40 min. 50mm OK F T E L O 3 4 5 L 6 3 x H min. 50 mm 34 H 3 4 7 8 ø 8mm
Ćwicz. 4 Elementy wykonawcze EWA/PP
1. Wprowadzenie Temat ćwiczenia: Przekaźniki półprzewodnikowe Istnieje kilka rodzajów przekaźników półprzewodnikowych. Zazwyczaj są one sterowane optoelektrycznie z pełną izolacja galwaniczną napięcia
AMALGAMATU AMALGAMATOR
WSTRZĄSARKA SARKA DO AMALGAMATU AMALGAMATOR INSTRUKCJA UśYTKOWANIA Wyłączny Dystrybutor: TPH Pol-Intech Sp. z o.o. 93-176 Łódź, ul. ŁomŜyńska 3 tel./fax. +48 42 682 78 75, +48 42 682 16 83 +48 42 684 64
STANOWISKO DO SPALANIA BIOMASY (analiza energetyczna, analiza spalin)
FIRMA INNOWACYJNO -WDROśENIOWA ul. Krzyska 15 33-100 Tarnów tel.: 0146210029, 0146360117, 608465631 faks: 0146210029, 0146360117 mail: elbit@resnet.pl www.elbit.resnet.pl STANOWISKO DO SPALANIA BIOMASY
Rejestratory Sił, Naprężeń.
JAS Projektowanie Systemów Komputerowych Rejestratory Sił, Naprężeń. 2012-01-04 2 Zawartość Typy rejestratorów.... 4 Tryby pracy.... 4 Obsługa programu.... 5 Menu główne programu.... 7 Pliki.... 7 Typ
2. CHARAKTERYSTYKI TERMOMETRYCZNE TERMOELEMENTÓW I METALOWYCH OPORNIKÓW TERMOMETRYCZNYCH
2. CHARAKTERYSTYKI TERMOMETRYCZNE TERMOELEMENTÓW I METALOWYCH OPORNIKÓW TERMOMETRYCZNYCH 2.1. Cel ćwiczenia: zapoznanie się ze zjawiskami fizycznymi, na których oparte jest działanie termoelementów i oporników
Instrukcja obsługi i montażu regulatora SR530C1E I S530C1E
Instrukcja obsługi i montażu regulatora SR530C1E I S530C1E www.heliosin.pl 1 Otwieranie obudowy sterownika tylko przez wykwalifikowany personel! Wyłącz grzałkę elektryczną podczas używania ciepłej wody!
INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Politechnika Śląska w Gliwicach INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH BADANIE ZACHOWANIA SIĘ MATERIAŁÓW PODCZAS ŚCISKANIA Instrukcja przeznaczona jest dla studentów
Organizacja pamięci VRAM monitora znakowego. 1. Tryb pracy automatycznej
Struktura stanowiska laboratoryjnego Na rysunku 1.1 pokazano strukturę stanowiska laboratoryjnego Z80 z interfejsem częstościomierza- czasomierz PFL 21/22. Rys.1.1. Struktura stanowiska. Interfejs częstościomierza
Obliczenie kratownicy przy pomocy programu ROBOT
Geometria i obciąŝenie Obliczenie kratownicy przy pomocy programu ROBOT Przekroje 1. Wybór typu konstrukcji 2. Definicja domyślnego materiału Z menu górnego wybieramy NARZĘDZIA -> PREFERENCJE ZADANIA 1
Instrukcja obsługi rejestratora SAV35 wersja 10
Strona 1 z 7 1. OPIS REJESTRATORA SAV35 wersja 10. Rejestrator SAV35 umożliwia pomiar, przesłanie do komputera oraz zapamiętanie w wewnętrznej pamięci przyrządu wartości chwilowych lub średnich pomierzonych
Odporność cieplna ARPRO może mieć kluczowe znaczenie w zależności od zastosowania. Wersja 02
ARPRO może mieć kluczowe znaczenie w zależności od zastosowania. Poniżej przedstawiony jest zakres informacji technicznych ujętych w tym dokumencie: 1. Oczekiwany okres użytkowania ARPRO degradacja estetyczna
Przemiana izochoryczna. Prawo Charlesa
COACH 29 Przemiana izochoryczna Program: Coach 6 Projekt: na ZMN060c CMA Coach Projects\PTSN Coach 6\ Termodynamika/PCharlesa_3.cma Przykład wyników: PCharlesa_6.cmr Cel ćwiczenia - Badanie zaleŝności
went. chłodnicy odszranianie
1.2 Połączenia elektryczne spręŝarka odszranianie went. chłodnicy zdalne odszranianie czujnik komory czujnik parownika układ sterowania zasilanie 2 OBSŁUGA 2.1 Informacje wstępne Urządzenie w normalnym
BADANIE DRUTÓW ORTODONTYCZNYCH W ASPEKCIE WYTRZYMAŁOŚCI NA ROZCIĄGANIE
WYśSZA SZKOŁA INśYNIERII DENTYSTYCZNEJ BADANIE DRUTÓW ORTODONTYCZNYCH W ASPEKCIE WYTRZYMAŁOŚCI NA ROZCIĄGANIE Praca dyplomowa napisana w Katedrze Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Protetycznych pod kierunkiem
BADANIE ROZKŁADU TEMPERATURY W PIECU PLANITERM
POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY KATEDRA ELEKTROTECHNIKI TEORETYCZNEJ I METROLOGII Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: Pomiary elektryczne wielkości nieelektrycznych 2 Kod przedmiotu:
Instrukcja serwisowa sterownika agregatu chłodniczego LGSA-02
Instrukcja serwisowa sterownika agregatu chłodniczego LGSA-02 LGSA-02 - + Sp. z o.o. 41-250 Czeladź ul. Wojkowicka 21 Tel. (32) 265-76-41; 265-70-97; 763-77-77 Fax: 763 75 94 www.mikster.pl mikster@mikster.pl
Ćwiczenie 14. Maria Bełtowska-Brzezinska KINETYKA REAKCJI ENZYMATYCZNYCH
Ćwiczenie 14 aria Bełtowska-Brzezinska KINETYKA REAKCJI ENZYATYCZNYCH Zagadnienia: Podstawowe pojęcia kinetyki chemicznej (szybkość reakcji, reakcje elementarne, rząd reakcji). Równania kinetyczne prostych
LOKALIZATOR PRZENOŚNY KDZ-3C. 1. WSTĘP. 2. Zastosowanie. 3. Budowa. System kontroli doziemienia KDZ-3. ZPrAE Sp. z o.o. 1
LOKALIZATOR PRZENOŚNY KDZ-3C. 1. WSTĘP. System kontroli doziemienia KDZ-3 Wczesne wykrycie zakłóceń w pracy lub awarii w obiektach elektro-energetycznych pozwala uniknąć poważnych strat finansowych lub
INSTRUKCJA OBSŁUGI URZĄDZENIA: PAR-FL32
INSTRUKCJA OBSŁUGI URZĄDZENIA: PAR-FL32 1 WSKAZÓWKI BEZPIECZNEGO UśYTKOWANIA 2 2 NAZWY ELEMENTÓW WYŚWIETLACZ 1. Nadajnik podczerwieni 2. Wybór trybu pracy urządzenia 3. Temperatura zadana 4. Bieg wentylatora
Przemysłowy Sterownik Mikroprocesorowy
Przemysłowy Sterownik Mikroprocesorowy Sp. z o.o. 41-250 Czeladź ul. Wojkowicka 21 Tel. 032 763 77 77 Fax: 032 763 75 94 www.mikster.pl mikster@mikster.pl v 1.2 23.12.2005 Spis treści SPIS TREŚCI... 2
INSTRUKCJA PROGRAMOWANIA TMI-20W wersja 1.01
od 1983 r. SSA PROJEKTOWANIE KOMPLETACJA SPRZEDAŻ MONTAŻ SERWIS http://www.ssa.pl e-mail: ssa@ssa.pl SSA Systemy automatyki - projekty elektryczne, - sterowniki PLC, - HMI, - wizualizacja procesów. Przetworniki
Mikroprocesorowy termostat elektroniczny RTSZ-7 Oprogramowanie wersja RTSZ-7v3
Mikroprocesorowy termostat elektroniczny RTSZ-7 Oprogramowanie wersja RTSZ-7v3 Instrukcja obsługi kwiecień 2007 Szkoper Elektronik Strona 1 2008-04-16 1 Parametry techniczne: Cyfrowy pomiar do czterech
STANOWISKO DO BADANIA AKUMULACJI I PRZETWARZANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ (analiza energetyczna)
FIRMA INNOWACYJNO -WDROśENIOWA ul. Krzyska 15 33-100 Tarnów tel.: 0146210029, 0146360117, 608465631 faks: 0146210029, 0146360117 mail: elbit@resnet.pl www.elbit.resnet.pl STANOWISKO DO BADANIA AKUMULACJI
Pokojowy Regulator Temperatury. EcoTronic MTC100. Instrukcja montaŝu i obsługi
Pokojowy Regulator Temperatury EcoTronic MTC100 Instrukcja montaŝu i obsługi Drogi uŝytkowniku: Dziękujemy za wybór regulatora temperatury marki EcoTronic MTC100. Prosimy o dokładne przeczytanie niniejszej
Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 9
Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 9 Temat: Charakterystyki i parametry tranzystorów PNFET Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest poznanie charakterystyk statycznych oraz parametrów tranzystorów PNFET.
Terminal kart - MIFON MF1. Opis terminala
Terminal kart - IFO F1 Opis terminala Terminal kart IFO F1 jest autonomicznym urządzeniem umoŝliwiającym kontrolę dostępu za pomocą kart identyfikacyjnych. Posługiwanie się kartą jest moŝliwe po wcześniejszym
ĆWICZENIE NR.6. Temat : Wyznaczanie drgań mechanicznych przekładni zębatych podczas badań odbiorczych
ĆWICZENIE NR.6 Temat : Wyznaczanie drgań mechanicznych przekładni zębatych podczas badań odbiorczych 1. Wstęp W nowoczesnych przekładniach zębatych dąży się do uzyskania małych gabarytów w stosunku do
Politechnika Poznańska Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania Podstawy Automatyki laboratorium
Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest uzyskanie wykresów charakterystyk skokowych członów róŝniczkujących mechanicznych i hydraulicznych oraz wyznaczenie w sposób teoretyczny i graficzny ich stałych czasowych.
CZUJNIK GAZU GS220 INSTRUKCJA OBSŁUGI
CZUJNIK GAZU GS220 INSTRUKCJA OBSŁUGI URZĄDZENIA POMIAROWE URZĄDZENIA DO WYMIATANIA GmbH 1. Zastosowanie: - poszukiwanie wycieków na przewodach gazowych, - kontrola urządzeń grzewczych i dróg odprowadzenia
Pogotowie cieplne (041)
WSTĘP Węzeł cieplny MEC jest urządzeniem słuŝącym dla potrzeb centralnego ogrzewania i (opcjonalnie) do ogrzewania ciepłej wody uŝytkowej. Zastosowanie nowoczesnej technologii i wysokiej jakości urządzeń
Tworzywa sztuczne, to materiały oparte na. wielkocząsteczkowych związkach organicznych. zwanych polimerami, otrzymywanych drogą syntezy
Tworzywa sztuczne, to materiały oparte na wielkocząsteczkowych związkach organicznych www.plastem.pl http://tworzywa.com.pl www.wavin.pl zwanych polimerami, otrzymywanych drogą syntezy chemicznej, w wyniku
Instrukcja obsługi Wersja oprogramowania F 1.1 SSR
Instrukcja obsługi Wersja oprogramowania F 1.1 SSR 1. UWAGI DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA - Przed pierwszym uruchomieniem należy zapoznać się z niniejszą instrukcją obsługi. - Wszelkich podłączeń i zmiany należy
Elektroniczna waga do waŝenia niemowląt i dzieci
Elektroniczna waga do waŝenia niemowląt i dzieci Model 8310.00.090 20 kg / 10g Instrukcja obsługi Elektroniczne Wagi Przemysłowe 80-283 Gdańsk, ul. Zacna 31 Infolinia 0801-000-538 pn-pt 8:00-16:00 ww.ewp.com.pl
INSTRUKCJA OBSŁUGI MIERNIKA GRUBOŚCI LAKIERU MGL2 AL <> FE
INSTRUKCJA OBSŁUGI MIERNIKA GRUBOŚCI LAKIERU MGL2 AL FE www.elmarco.net.pl - 2 - Miernik do pomiaru grubości lakieru na karoserii samochodu z pamięcią 20 pomiarów. MGL2 AL FE Pomiaru można dokonać
STEROWNIK MIKROPROCESOROWY typ REG 04 wersja 1.0. INSTRUKCJA MONTAśU I OBSŁUGI. Załącznik do instrukcji kotła z palnikiem pellet
STEROWNIK MIKROPROCESOROWY typ REG 04 wersja 1.0 INSTRUKCJA MONTAśU I OBSŁUGI Załącznik do instrukcji kotła z palnikiem pellet Zakład Urządzeń Grzewczych Elektromet 48-100 Głubczyce, Gołuszowice 53, www.elektromer.com.pl
Temat ćwiczenia. Pomiary przemieszczeń metodami elektrycznymi
POLITECHNIKA ŚLĄSKA W YDZIAŁ TRANSPORTU Temat ćwiczenia Pomiary przemieszczeń metodami elektrycznymi Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z elektrycznymi metodami pomiarowymi wykorzystywanymi
Firma DAGON Leszno ul. Jackowskiego 24 tel Produkt serii DAGON Lighting
Firma DAGON 64-100 Leszno ul. Jackowskiego 24 tel. 664-092-493 dagon@iadagon.pl www.iadagon.pl www.dagonlighting.pl Produkt serii DAGON Lighting SPM-24 STEROWNIK DMX-512 24 OUT DC / PWM INSTRUKCJA OBSŁUGI
Nowoczesne materiały konstrukcyjne : wybrane zagadnienia / Wojciech Kucharczyk, Andrzej Mazurkiewicz, Wojciech śurowski. wyd. 3. Radom, cop.
Nowoczesne materiały konstrukcyjne : wybrane zagadnienia / Wojciech Kucharczyk, Andrzej Mazurkiewicz, Wojciech śurowski. wyd. 3. Radom, cop. 2011 Spis treści Wstęp 9 1. Wysokostopowe staliwa Cr-Ni-Cu -
INSTRUKCJA OBSŁUGI MIERNIKA GRUBOŚCI LAKIERU MGL4 AUTO AL <> FE
INSTRUKCJA OBSŁUGI MIERNIKA GRUBOŚCI LAKIERU MGL4 AUTO AL FE www.elmarco.net.pl .. - 2 - Miernik do pomiaru grubości lakieru na karoserii samochodu z pamięcią 20 pomiarów z sondą na przewodzie. MGL4