Wpływ otyłości na przebieg ciąży, porodu i stan urodzeniowy noworodka

Transkrypt

1 Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 3, zeszyt 3, , 2010 Wpływ otyłości na przebieg ciąży, porodu i stan urodzeniowy noworodka WIOLETTA MIKOŁAJEK-BEDNER, OLIWIA MARCINKIEWICZ, MARTA ZAPAŁOWSKA, RYSZARD CZAJKA, SEBASTIAN KWIATKOWSKI, RAFAŁ RZEPKA, ALEKSANDRA RAJEWSKA, ANDRZEJ TORBÉ Streszczenie Cel pracy: ocena i porównanie przebiegu ciąży, porodu oraz masy ciała i stanu urodzeniowego noworodków kobiet z prawidłową przedciążową masą ciała i z nadmiernym śródciążowym jej przyrostem oraz kobiet z nadwagą i otyłością występującą przed ciążą, które urodziły w Klinice Położnictwa i Ginekologii PAM w 2009 roku. Materiał i metody: retrospektywna analiza śródciążowych przyrostów masy ciała, przebiegu ciąży, porodu oraz masy ciała i stanu noworodków 150 ciężarnych zakwalifikowanych do grupy badanej na podstawie BMI przekraczającego w okresie okołoporodowym wartość 30. Grupa badana została podzielona na dwie podgrupy: I z BMI przedciążowym poniżej 25, II z BMI przedciążowym 25 lub więcej. Podgrupę II podzielono na dwie części: A z BMI przedciążowym zawierającym się w przedziale 25,0-29,9 oraz B z BMI w tym okresie powyżej 30. Wyniki: większość kobiet z BMI powyżej 30 w okresie okołoporodowym to ciężarne z nadwagą lub otyłe już w I trymestrze ciąży; najwyższe śródciążowe przyrosty masy ciała stwierdza się w grupie ciężarnych z prawidłowym przedciążowym BMI; najwyższy odsetek ciąż powikłanych oraz najwyższy odsetek cięć cesarskich ze wskazań nagłych odnotowano w grupie ciężarnych z najwyższymi wyjściowymi wartościami BMI; najwyższą urodzeniową masę ciała stwierdzono wśród noworodków matek z grupy z największymi śródciążowymi przyrostami masy ciała. Wnioski: większość ciężarnych, u których BMI w okresie okołoporodowym przekracza 30, to pacjentki z przedciążową nadwagą lub otyłością; kobiety z przedciążową nadwagą lub otyłością wymagają w trakcie ciąży szczególnej opieki i bardzo wnikliwej kontroli z uwagi na zwiększone ryzyko wystąpienia powikłań; ciężarne z wysokim przedciążowym BMI częściej wymagają operacyjnego ukończenia ciąży w porównaniu z ciężarnymi z prawidłowymi przedciążowymi wartościami wskaźnika BMI. Słowa kluczowe: ciąża, otyłość, BMI Wstęp Otyłość stanowi istotny czynnik ryzyka wielu chorób, do których należą m.in. nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, cukrzyca typu 2, dyslipidemie oraz choroby układu ruchu czy niektóre typy nowotworów [1-4]. Do grupy z nadwagą zalicza się osoby, u których wartość wskaźnika masy ciała (body mass index; BMI; kg/m 2 ) zawiera się w przedziale od 25,0 do 29,9, natomiast osoby otyłe to te, u których BMI wynosi 30,0 lub więcej [5]. Mimo iż BMI nie jest wskaźnikiem precyzyjnym, to z uwagi na łatwość jego wyliczenia oraz prostotę użycia, stosowany jest najczęściej. Odsetek osób z nadwagą i otyłością stale wzrasta [1, 2, 5-7]. W roku 2005 BMI powyżej 30 stwierdzano u co najmniej 400 milionów dorosłych i prognozowano wzrost ich liczby w roku 2015 do ponad 700 milionów [7]. W związku z powyższym otyłość stanowi również istotny i narastający problem dla ginekologów. U otyłych pacjentek statystycznie częściej występuje niepłodność czy poronienia. Również ciąża u kobiety otyłej, lub z nadmiernym śródciążowym przyrostem masy ciała, związana jest z dużym ryzykiem wystąpienia takich powikłań, jak cukrzyca ciężarnych, nadciśnienie indukowane ciążą, powikłania zakrzepowe, makrosomia płodu, infekcja wewnątrzmaciczna, wady wrodzone czy wewnątrzmaciczne obumarcie płodu [1, 2, 5, 7-9]. Poród u kobiet z tej grupy obciążony jest znaczącym ryzykiem dystocji barkowej, urazów dróg rodnych, krwotoków poporodowych, konieczności operacyjnego ukończenia ciąży, powikłań anestezjologicznych i zakażeń ran pooperacyjnych [1, 2, 5, 6, 8-11]. Kobiety otyłe częściej mają także problemy z karmieniem piersią, a ich potomstwo jest bardziej narażone na nadwagę i otyłość [1, 5, 6, 10]. Z uwagi na możliwości wystąpienia tak licznych poważnych powikłań otyłe kobiety w okresie rozrodczym oraz planujące ciążę, a przede wszystkim ciężarne i położnice z nadwagą, otyłe lub z nadmiernym przyrostem masy ciała powinny być objęte szczególną opieką. Cel pracy Celem pracy była ocena i porównanie przebiegu ciąży, porodu oraz masy ciała i stanu urodzeniowego noworodków kobiet z prawidłową przedciążową masą ciała i z nadmiernym śródciążowym jej przyrostem oraz kobiet z nadwagą i otyłością występującą przed ciążą. Materiał i metody Retrospektywnej analizie poddano grupę 150 ciężarnych, u których poród odbył się w Klinice Położnictwa i Ginekologii Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie w 2009 roku. Kryterium włączenia do badań stanowiło BMI powyżej 30 w okresie okołoporodowym. Grupę badaną podzielono na dwie podgrupy w zależności od BMI z pierwszego trymestru ciąży. Do podgrupy I włączono ciężarne z BMI wyjściowym poniżej 25, do podgrupy II z BMI równym lub przekraczającym 25. W podgrupie II dokonano dodatkowego podziału na część A Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie

2 Wpływ otyłości na przebieg ciąży, porodu i stan urodzeniowy noworodka 211 z BMI wyjściowym wskazującym na nadwagę, tj. wynoszącym od 25,0 do 29,9 oraz część B z BMI wyjściowym wskazującym na otyłość pierwszego, drugiego lub trzeciego stopnia, tj. wynoszącym 30 lub więcej. Na podstawie kart przebiegu ciąży i historii chorób ustalono wiek ciężarnych, czas trwania ciąży, przyrosty masy ciała (różnica między wagą okołoporodową i wagą z I trymestru ciąży), obecność ewentualnych chorób występujących przed ciążą oraz powikłań w czasie ciąży. Analizowano również przebieg porodu, wystąpienie ewentualnych urazów dróg rodnych, wskazania do porodów drogą cięcia cesarskiego, wagę urodzeniową noworodków i ich stan oceniany w skali Apgar. Uzyskane dane poddano analizie statystycznej za pomocą programu Statistica 6.0. Do analizy danych o rozkładzie nieparametrycznym wykorzystano testy: U-Manna- Whitney a i ANOVA Kruskalla-Willisa, a do analizy cech jakościowych zastosowano test Chi 2. Wyniki Z ogólnej liczby 150 objętych badaniem ciężarnych u 131 (87,33%) BMI w I trymestrze ciąży wynosiło lub przekraczało 25. Spośród nich 59 (39,33%) zakwalifikowano do grupy IIA z wyjściowym BMI odpowiadającym nadwadze, a 72 (48%) do grupy IIB z wyjściowym BMI wskazującym na otyłość. Tylko 19 (12,67%) ciężarnych w analizowanej grupie miało prawidłową wyjściową wartość wskaźnika masy ciała. Różnice BMI wyjściowego pomiędzy grupą I i IIA, I i IIB oraz IIA i IIB były istotne statystycznie. W badanej grupie nie stwierdzono żadnej ciężarnej z wyjściowym BMI wskazującym na niedowagę, tj. poniżej 18,5 (BMI minimalne wyniosło 21). Średnia wieku ciężarnych we wszystkich grupach była porównywalna i wynosiła w grupie I 29,05 lat (SD = 5,31), w IIA 29,07 lat (SD = 5,35), a w IIB 30,25 lat (SD = 5,49). Ciężarne powyżej 30. roku życia stanowiły w grupie I 36,8%, w IIA 33,9%, a w IIB 43,1%. Średnie BMI w okresie okołoporodowym było najwyższe w grupie z najwyższymi wyjściowymi wartościami tego wskaźnika i wynosiło odpowiednio w grupie I 33,34 (SD = 1,40), w IIA 34,48 (SD = 1,68), w IIB 37,63 (SD = 3,12), różnice były statystycznie istotne. Natomiast najwyższe przyrosty masy ciała, wyliczone z różnicy pomiędzy masą w okresie okołoporodowym i masą w pierwszym trymestrze ciąży, stwierdzono w grupie I, tj. grupie z prawidłowym wyjściowym BMI. Wynosiły one odpowiednio: w grupie I 26,66 kg (SD = 4,25), w IIA 17,55 kg (SD = 5,29), w IIB 12,66 kg (SD = 6,45) i wartości te różniły się statystycznie istotnie. W grupie I wszystkie ciężarne przekroczyły zalecane przez American College of Obstetricians and Gynecologists [12] wartości przyrostu masy ciała w ciąży, w IIA nadmierny przyrost stwierdzono u 89,8% ciężarnych i w IIB u 80,3%. Powyższe dane zestawiono w tabeli 1. Dane dotyczące powikłań ciąży, porodów przedwczesnych, sposobu ukończenia ciąży, przebiegu porodu fizjologicznego oraz masy urodzeniowej noworodków w poszczególnych grupach przedstawiono w tabeli 2. Najwyższy odsetek ciąż powikłanych stwierdzono w grupie IIB (33,3%). Różnica w stosunku do grupy IIA była istotna statystycznie. Również w tej grupie stwierdzono największy odsetek porodów przed ukończeniem 37. t.c., ale nie różnił się on istotnie od odsetka w dwóch pozostałych grupach. We wszystkich grupach porody fizjologiczne stanowiły ponad 50%: porównywalnie w grupie I (73,7%) i IIA (72,9%) i najmniej (nieistotnie statystycznie) w grupie IIB (56,9%), w której zatem stwierdzono najwyższy odsetek cięć cesarskich. W grupie I wszystkie porody operacyjne odbyły się ze wskazań elektywnych, w grupie IIA elektywne cięcia cesarskie stanowiły 56,2%, w grupie IIB 48,4%. Tabela 1. Wiek ciężarnych, wartości BMI (body mass index) oraz przyrost masy ciała w ciąży w badanych grupach Wiek ciężarnych (lata) (X ± SD) BMI wyjściowe (X ± SD) BMI w okresie okołoporodowym (X ± SD) Przyrost masy ciała w ciąży (kg) (X ± SD) Grupa I (n = 19) Grupa IIA (n = 59) Grupa IIB (n = 72) 29,05 ± 5,31 29,07 ± 5,35 30,25 ± 5,49 23,16 ± 1,01 27,93 ± 1,24 33,2 ± 2,24 33,34 ± 1,40 34,48 ± 1,68 37,63 ± 3,12 26,66 ± 4,25 17,55 ± 5,29 12,66 ± 6,45 A zatem w grupie IIB stwierdzono statystycznie istotnie najczęstsze występowanie nieprawidłowego przebiegu porodu drogami natury oraz powikłań bezpośrednio zagrażających życiu matki i (lub) płodu. Pierwszy okres porodu trwał statystycznie istotnie dłużej w grupie IIA w porównaniu z grupą IIB, w której był najkrótszy i nie różnił się statystycznie istotnie w grupie I. Drugi okres porodu trwał średnio najkrócej w grupie I i najdłużej w grupie IIA, różnice jednak nie były statystycznie istotne. Najczęściej, jednak bez istotności statystycznej, nacięcia krocza wymagały rodzące z grupy IIA, najrzadziej z grupy IIB. Urazy dróg rodnych były porównywalnie częste w grupach I (21%) i IIA (22%) i najrzadsze w grupie IIB (15,2%) i ich liczba również nie różniła się istotnie. Najwięcej statystycznie ważyły noworodki matek zakwalifikowanych do grupy I, a najmniej matek z grupy IIB. Masa noworodków różniła się istotnie statystycznie pomiędzy grupą I i IIA oraz I i IIB. W grupie I stwierdzono także statystycznie istotnie najwyższy odsetek noworodków o masie powyżej 4000 g. We wszystkich grupach stan urodzeniowy noworodków oceniany skalą Apgar był porównywalny (dobry, z wyłączeniem dwóch skrajnych wcześniaków matek z grupy IIB).

3 212 W. Mikołajek-Bedner, O. Marcinkiewicz, M. Zapałowska i wsp. Tabela 2. Zestawienie danych dotyczących przebiegu ciąży, porodu, masy i stanu urodzeniowego noworodków w poszczególnych grupach Grupa I (n = 19) Grupa IIA (n = 59) Grupa IIB (n = 72) Ciąże powikłane n (%), w tym: 3 (15,8) 7 (11,9)* 24 (33,3)* C Nadciśnienie indukowane ciążą C Stan przedrzucawkowy C Cukrzyca ciężarnych klasy C Cukrzyca ciężarnych klasy C Niewydolność cieśniowo-szyjkowa C Cholestaza ciężarnych C Zagrożenie porodem przedwczesnym C Małowodzie C Wielowodzie Poród < 37. tygodnia ciąży n (%) 1 (5,3) 7 (11,9) 14 (19,4) Poród drogami natury n (%) 14 (73,7) 43 (72,9) 41 (56,9) C I okres porodu godz. (X ± SD) 6,9 ± 3,80 7,1 ± 3,57* 5,2 ± 2,86* C II okres porodu min (X ± SD) 21,9 ± 13,52 25,9 ± 19,57 24,3 ± 26,44 C Nacięcia krocza n (%) 9 (64,29) 25 (58,14) 24 (58,54) C Pęknięcie krocza n (%) 2 (14,29) 6 (13,95) 5 (12,19) C Pęknięcie pochwy n (%) 2 (14,29) 2 (4,65) 2 (4,88) C Pęknięcie szyjki macicy n (%) 0 5 (11,63) 4 (9,76) Cięcie cesarskie n (%) 5 (26,3) 16 (27,1) 31 (43,1) C w tym ze wskazań nagłych n (%) 0* 7 (43,8) 16 (51,7)* Masa noworodka g (X ± SD) 3901 ± 480,11*,** 3506 ± 624,52* 3382 ± 724,60** C w tym: powyżej 4000 g (%) 66,7* 23,3 10,9* Punktacja w skali Apgar C w pierwszej minucie pkt. (X ± SD) 9,47 ± 0,90 9,25 ± 1,58 9,32 ± 1,00 C w piątej minucie pkt. (X ± SD) 9,74 ± 0,45 9,46 ± 1,01 9,39 ± 1,65 (*,** różnice istotne statystycznie; p < 0,05 Dyskusja Nadmierna masa ciała w ciąży jest istotnym problemem klinicznym z uwagi na wysokie ryzyko wystąpienia wielu powikłań dotyczących zarówno matki, jak i płodu czy noworodka. Wielu autorów podkreśla, że istotna z punktu widzenia ryzyka powikłań jest nie tylko otyłość, która występuje już przed ciążą. Nie bez znaczenia pozostaje również nadmierny przyrost masy ciała u kobiet, których BMI przed ciążą mieściło się w granicach normy [13]. W przeprowadzonej analizie stwierdziliśmy, że w grupie ciężarnych z prawidłowym przedciążowym BMI przyrost masy ciała był statystycznie istotnie największy w porównaniu z grupami z wyjściową nadwagą lub otyłością, co jest zgodne z danymi uzyskanymi przez Ulman-Włodarz i wsp. oraz Briese i wsp. [2, 13]. Odsetek ciąż z powikłaniami był w naszej analizie w tej grupie najniższy w porównaniu z grupą kobiet z nadwagą i otyłością, ale bez istotności statystycznej. Stwierdziliśmy, że u ciężarnych z przedciążową nadwagą statystycznie rzadziej występowały powikłania ciąży w porównaniu z ciężarnymi z przedciążową otyłością. Poza Ulman-Włodarz i wsp. również Szymańska i wsp. oraz Briese i wsp. wskazują na mniejsze znaczenie dla wystąpienia powikłań ciąży nadmiernego przyrostu masy ciała w porównaniu z wyjściową nadwagą i otyłością [2, 13, 14]. W ciąży o przebiegu prawidłowym jedną z najistotniejszych zmian metabolicznych jest wystąpienie insulinooporności, której podstawowym celem jest skierowanie optymalnych ilości substratów energetycznych do płodu zamiast do tkanek matczynych. U ciężarnych pod wpływem sytuacji hormonalnej poza zmianami dotyczącymi metabolizmu lipidów, obniżają się poziomy glikemii oraz rosną poziomy insulinemii na czczo i brak jest zależności między wielkościami tych zmian [6]. Wydaje się, że wrażliwość na insulinę jest niższa u ciężarnych otyłych w porównaniu z ciężarnymi z prawidłową wagą wyjściową, co może częściowo tłumaczyć różnice w przyrostach masy ciała w tych grupach pacjentek [6]. Zwiększona oporność na insulinę, związana z otyłością ciężarnej, prowadzi do hiperinsulinemii płodowej również u pacjentek bez cukrzycy ciążowej [6]. Współistnienie zwiększonego zaopatrzenia płodu w substraty odżywcze wynikającego z insulinooporności matki z hiperinsuline-

4 Wpływ otyłości na przebieg ciąży, porodu i stan urodzeniowy noworodka 213 mią płodową skutkuje makrosomią płodową [6, 15]. Te zależności potwierdzają prace Briese i wsp., Sebire i wsp. oraz Jolly i wsp. [2, 16, 17]. Natomiast w naszym badaniu statystycznie istotnie największe noworodki rodziły kobiety z prawidłową przedciążową masą ciała i nadmiernym przyrostem masy w ciąży w porównaniu z grupą kobiet z przedciążową nadwagą i otyłością, co zgodne jest z wynikami Neumanna i wsp. oraz Ulman-Włodarz i wsp. [13, 18]. Stan urodzeniowy noworodków w poszczególnych, analizowanych przez nas, podgrupach był porównywalny, co także potwierdzają dane części autorów [13, 19]. Związek otyłości z powikłaniami dotyczącymi układu krążenia nie podlega dyskusji. Również u ciężarnej otyłość jest istotnym czynnikiem ryzyka wystąpienia powikłania, jakim jest nadciśnienie indukowane ciążą lub stan przedrzucawkowy. Każde 5 do 7 kg/m 2 wzrostu BMI prowadzi do podwojenia ryzyka wystąpienia preeklampsji [7, 20-22]. Etiopatogeneza nadciśnienia indukowanego ciążą nie jest jednoznacznie wyjaśniona. Otyłość ciężarnej może być przyczyną upośledzenia czynności śródbłonka naczyniowego, która jest zaliczana do mechanizmów patogenetycznych tego powikłania. Prace Briese i wsp., Doherty i wsp., Ulman-Włodarz i wsp., Abrams i wsp., Weiss i wsp., Kabiru i wsp. potwierdzają zależność pomiędzy otyłością ciężarnych i wystąpieniem nadciśnienia indukowanego ciążą [2, 9, 13, 20-23]. Podobnie ryzyko wystąpienia cukrzycy ciężarnych jest zdecydowanie wyższe w grupie otyłych ciężarnych, co podkreśla wielu autorów [9, 13, 16, 23]. Poza powikłaniami ciąży ze strony układu krążenia oraz metabolicznymi u otyłych ciężarnych stwierdza się podwyższone ryzyko porodu przedwczesnego. Potwierdzają to wyniki uzyskane przez Briese i wsp., Sebire i wsp. oraz Heslehurst i wsp. [2, 9, 16, 24]. W naszej analizie wykazaliśmy statystycznie istotnie najwyższy odsetek ciąż powikłanych w grupie kobiet z najwyższymi przedciążowymi oraz okołoporodowymi wartościami BMI, co zgodne jest z wynikami cytowanych autorów. W analizowanych przez nas grupach najwyższy odsetek porodów drogą cięcia cesarskiego odnotowano w podgrupie z najwyższymi wyjściowo wartościami BMI. W tej podgrupie również stwierdzono, że istotna większość porodów operacyjnych odbyła się ze wskazań nagłych, podczas gdy w podgrupie z prawidłowym wyjściowym BMI wszystkie odbyły się planowo, ze wskazań elektywnych. Sebire i wsp. również wskazuje na częstszą konieczność wykonywania cięć cesarskich wśród otyłych ciężarnych [16]. Według cytowanych autorów częstość ta nie wynika ze wzrostu ilości elektywnych wskazań, do których zaliczają m.in. makrosomię czy życzenie matki. Podobne wyniki przedstawiają Briese i wsp. oraz Baeten i wsp. [2, 9, 25]. Przedstawione przez nas wyniki są zgodne z tymi danymi. Na podstawie analizowanych danych stwierdziliśmy, że czas trwania I okresu porodu był istotnie krótszy w podgrupie z najwyższymi wyjściowymi wartościami BMI w porównaniu z grupą z przedciążową nadwagą i porównywalny z czasem w grupie z prawidłowym BMI przed ciążą. Natomiast czas trwania II okresu w naszym materiale był porównywalny we wszystkich podgrupach. Uzyskane wyniki różnią się od przedstawionych przez Heslehurst i wsp. oraz Jolly i wsp., którzy stwierdzili, że poród u otyłej rodzącej trwa dłużej [17, 24]. Rozbieżności te wynikają najprawdopodobniej z faktu, że w grupie takich ciężarnych w analizowanym przez tych autorów materiale rodziły się noworodki o największej masie, inaczej niż w naszym materiale. Prawdopodobnie również z tego powodu w grupie pacjentek otyłych przed ciążą odnotowaliśmy najniższy odsetek wykonanych episiotomii oraz urazów dróg rodnych, ale różnice pomiędzy grupami nie były statystycznie istotne. Uzyskane przez nas wyniki dotyczące częstości nacięć krocza różnią się od przedstawionych przez Ulman-Włodarz i wsp., natomiast z uwagi na częstsze wykonywanie episiotomii u rodzących otyłych przed ciążą autorzy ci stwierdzili w tej grupie rzadsze występowanie urazów dróg rodnych [13]. Przedstawiona analiza, z powodu niskiej liczebności grupy badanej, nie stanowi podstawy do uogólniania wniosków wyciągniętych z uzyskanych wyników na całą populację Polek. Może ona jednak stanowić pilotaż dla badań prospektywnych, w których z całą pewnością bardzo istotnymi danymi, mogłyby być również te dotyczące przygotowania do ciąży głównie redukcja przedciążowej masy ciała. Wnioski 1. Większość ciężarnych, u których BMI w okresie okołoporodowym przekracza 30, to pacjentki z przedciążową nadwagą lub otyłością. 2. Kobiety z przedciążową nadwagą lub otyłością wymagają w trakcie ciąży szczególnej opieki i bardzo wnikliwej kontroli z uwagi na zwiększone ryzyko wystąpienia powikłań. 3. Ciężarne z wysokim przedciążowym BMI częściej wymagają operacyjnego ukończenia ciąży w porównaniu z ciężarnymi z prawidłowymi przedciążowymi wartościami tego wskaźnika. Piśmiennictwo [1] Wax J.R. (2009) Risks and management of obesity in pregnancy: current controversies. Curr. Opin. Obstet. Gynecol. 21: [2] Briese V., Voigt M., Hermanussen M. i wsp. (2010) Morbid obesity: Pregnancy risks and status of the newborn. Homo. 61: [3] Hlatky M.A., Chung S.C., Escobedo J. i wsp. (2010) The effect of obesity on quality of life in patients with diabetes and coronary artery disease. Am. Heart. J. 159: [4] Zhang Y., Liu Z., Yu X. i wsp. (2010) The association between metabolic abnormality and endometrial cancer: a large casecontrol study in China. Gynecol. Oncol. 117:

5 214 W. Mikołajek-Bedner, O. Marcinkiewicz, M. Zapałowska i wsp. [5] Shirazian T., Raghavan S. (2009) Obesity in pregnancy: implications and management strategies for providers. Mt. Sinai. J. Med. 76: [6] Yu C.K.H., Teoh T.G., Robinson S. (2006) Obesity in pregnancy. BJOG. 113: [7] Huda S.S., Brodie L.E., Sattar N. (2010) Obesity in pregnancy: prevalence and metabolic consequences. Semin. Fetal. Neonatal. Med. 15: [8] Davies G.A., Maxwell C., McLeod L. i wsp. (2010) Obesity in pregnancy. J. Obstet. Gynaecol. Can. 32: [9] Briese V., Voigt M., Wisser J. i wsp. (2010) Risks of pregnancy and birth in obese primiparous women: an analysis of German perinatal statistics. Arch. Gynecol. Obstet. 23. [10] Walters M.R., Taylor J.S. (2009) Maternal obesity: consequences and prevention strategies. Nurs. Womens. Health. 13: [11] Saikh H., Robinson S., Teoh T.G. (2010) Management of maternal obesity prior to and during pregnancy. Semin. Fetal. Neonatal. Med. 15: [12] Polley B.A., Wing R.R., Sims C.J. (2002) Randomized controlled trial to prezent excessive weight gain in pregnant women. Int. J. Obes. Relat. Metab. Disord. 26: [13] Ulman-Włodarz I., Nowosielski K., Romanik M. i wsp. (2009) Przebieg ciąży i porodu u ciężarnych z nadmierną masą ciała. Ginekol. Pol. 80: [14] Szymańska M., Suchońska B., Wielgoś M. i wsp. (2003) Ciąża i poród u pacjentek z nadmierną masą ciała. Ginekol. Pol. 74: [15] Hoegsberg B., Gruppuso P.A., Coustan D.R. (1993) Hyperinsulinemia in macrosomic infants of non diabetic mothers. Diabetes care. 16: [16] Sebire N.J., Jolly M., Harris J.P. i wsp. (2001) Maternal obesity and pregnancy outcome: a study of pregnancies in London. Int. J. Obes. 25: [17] Jolly M.C., Sebire N.J., Harris J.P. i wsp. (2003) Risk factors for macrosomia and its clinical consequences: a study of pregnancies. Eur. J. Obstet. Gynecol. Reprod. Biol. 111: [18] Neumann G., Agger A., Rasmussen J. (2001) Pre-pregnancy body mass index in non-diabetic women with and with and without shoulder dystocia. Eur. J. Obstet. Gynecol. Reprod. Biol. 100: [19] Stepan H., Scheithauer S., Dornhofer N. i wsp. (2006) Obesity as an obstetric risk factor:does it matter in a perinatal center? Obesity. 14: [20] Abrams B.F., Laros R.K. (1988) Overweight and pregnancy complications. Int. J. Obes. 12: [21] Weiss J.L., Malone F.D., Emig D. i wsp. (2004) Obesity, obstetric complications and cesarean delivery rate a population-based screening study. Am. J. Obstet. Gynecol. 190: [22] Kabiru W., Raynor B.D. (2004) Obstetric outcomes associated with increase in BMI category during pregnancy. Am. J. Obstet. Gynecol. 191: [23] Doherty D.A., Magann E.F., Francis J. i wsp. (2006) Pre-pregnancy body mass index and pregnancy outcomes. Int. J. Obstet. Gynecol. 95: [24] Heslehurst N., Simpson H., Ells L.J. i wsp. (2008) The impact of maternal BMI status on pregnancy outcomes with immediate short-term obstetric resourse implications: a meta-analysis. Obes. Rev. 9: [25] Baeten J.M., Bukusi E.A., Lambe M. i wsp. (2001) Pregnancy complications and outcomes among overweight and obese nulliparous women. Am. J. Publ. Hlth. 91: J Wioletta Mikołajek-Bedner Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Pomorski Uniwersytet Medyczny Al. Powstańców Wlkp. 72, Szczecin wioletta.bedner@wp.pl Impact of maternal obesity on pregnancy, delivery and birth-condition of newborn The aim of research was assessment of pregnancy and delivery in women with normal pre-pregnancy body weight and excessive weight gain during pregnancy as well as birth weight and birth-condition of their newborns, comparing with those with pre-pregnancy overweight and obesity. Materials and methods: A retrospective analysis was based on 150 pregnancies in women who were included into study group according to antenatal BMI exceeding 30 kg/m 2, and who gave birth in 2009 in the Department of Obstetrics and Gynecology of Pomeranian Medical University in Szczecin. Women with pre-pregnancy BMI lower than 25 kg/m 2 were qualified to subgroup I and those with BMI 25 kg/m 2 or higher were classified as subgroup II, which was subsequently divided into part A for prepregnancy BMI between 25 and 29,9 kg/m 2, and part B with BMI over 30 kg/m 2 as a criterion. The course of pregnancy, labor and delivery were analyzed as well as newborns condition and birth weight. Results: Most of women with antenatal BMI exceeding 30 kg/m 2 presented overweight or obesity already in 1 st trimester of pregnancy. The highest pregnancy weight gain values were found in group with adequate pre-pregnancy BMI. Women with the highest pre-pregnancy BMI were the most prone to experience perinatal complications; in this group the highest prevalence of emergency caesarian deliveries was noted as well. The maximal values of birth weight were observed in newborns of women who reached the highest pregnancy weight gain. Conclusions: Most of the pregnants with antenatal BMI exceeding 30 kg/m 2 also present pre-pregnancy overweight or obesity; this group requires particular perinatal care and regardful control of pregnancy course because of increased risk of complications; women with high pre-pregnancy BMI, comparing to those with adequate BMI value, are more prone to have indications to caesarian delivery. Keywords: pregnancy, obesity, BMI