Najbliższe wybory : 2017 Ambasador RP w Paryżu : Andrzej Byrt od I 2015 Ambasador Francji w Polsce : Pierre Buhler od VI 2012

Transkrypt

1 MINISTERSTWO ROZWOJU Notatka informacyjna o Francji i współpracy gospodarczej z Polską 1. Informacje ogólne Powierzchnia : km 2 Stolica : Paryż -2,1 mln mieszkańców, aglomeracja 12,1mln Liczba regionów 13 (dawniej 22) i 4 departamenty zamorskie Ludność : 64 mln Głowa państwa-prezydent : Francois Hollande od Premier: Manuel Valls od Minister Gospodarki, Przemysłu Emanuel Macron od i Cyfryzacji : Najbliższe wybory : 2017 Ambasador RP w Paryżu : Andrzej Byrt od I 2015 Ambasador Francji w Polsce : Pierre Buhler od VI 2012 Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne * 2016** 2017** PKB (w mld euro) 2 091, , , , ,0 - PKB na 1 mieszkańca (w tys. euro) PKB (dynamika w %) 0,2 0,7 0,2 1,1 1,4 1,7 Deficyt budżetowy w %PKB -4,8-4,1-3,9-3,8-3,4-3,3 Dług publiczny w %PKB 89,6 92,3 95,6 96,5 97,1 97,4 Stopa bezrobocia (w %) 9,8 10,3 10,3 10,4 10,4 10,2 Inflacja (w %) 2,2 1,0 0,6 0,1 0,9 1,3 Eksport (w mld euro) 441,6 435,6 437,3 455,1 - - Import (w mld euro) 499,2 496,8 491,1 500,8 - - Źródło: Eurostat; European Economic Forecast 2015 (* dane wstępne, ** prognoza) Francja jest republiką parlamentarną, głową państwa jest prezydent sprawujący realną władzę wykonawczą. Francja jest członkiem założycielem Unii Europejskiej, w 1998 r. przystąpiła do Unii Gospodarczej i Walutowej. Składa się z części metropolitalnej leżącej w Europie (13 regionów, dawniej 22), o powierzchni km 2 oraz 4 departamentów zamorskich. Jest

2 największym terytorialnie państwem UE oraz drugim pod względem liczby mieszkańców 65 mln (po RFN 82 mln). 2. Sytuacja gospodarcza Francja tradycyjnie należy do największych potęg gospodarczych i inwestorów zagranicznych na świecie. Do atutów gospodarki francuskiej zaliczyć należy: silnie rozwinięty przemysł obronny, lotniczy, samochodowy, energetykę atomową, prężny sektor wysokich technologii produkcyjnych, nowoczesny potencjał usługowy, silnie zróżnicowane rolnictwo. Kraj ten jest liderem w światowej turystyce (średniorocznie Francję odwiedza ok. 83 mln turystów). Głównym problemem gospodarczym Francji pozostaje od lat rosnące zadłużenie publiczne, deficyt w bilansie handlowym i spadek konkurencyjności międzynarodowej, wiążący się z postępującą dezindustrializacją i utrzymywaniem wysokiego poziomu konsumpcji, pomimo spadającej efektywności gospodarczej kraju. Aktualna sytuacja makroekonomiczna Francji wykazuje minimalne tendencje prowzrostowe wstępne dane dotyczące dynamiki PKB za 2015 r. wskazują na 0,5% wzrostu (przy prognozowanym na 2015 r. wzroście 1,1 %). Deficyt finansów publicznych spadł do 3,8%. Według danych Eurostat średnia stopa bezrobocia na koniec 2015 r. wzrosła do poziomu 10,4%, a w 2016 r. będzie kształtować się na podobnym poziomie. Rosnące bezrobocie i utrzymujący się fiskalizm państwa powoduje stałe osłabienie dynamiki konsumpcji gospodarstw domowych. Średnioroczny wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych wyniósł w 2015 r. 0,1 %. Nadal utrzymuje się deficyt handlu zagranicznego Francji. Aktualna sytuacja gospodarcza powoduje również malejącą konkurencyjność inwestycyjną Francji. Rządowy pakiet reform na rzecz wzrostu i stabilizacji przyniósł dotychczas niewielki efekt w poprawie wyników makroekonomicznych. Niepokojące wyniki gospodarki przekładają się na słabnące poparcie dla polityki rządu Prezydenta F. Hollande a. 3. Polityka gospodarcza Rząd francuski realizuje Program Stabilności na lata zmierzający do uzyskania równowagi budżetowej, ograniczenia niektórych świadczeń socjalnych i zwiększenia innowacyjności gospodarki. Na 2016 rok rząd Francji zapowiedział również kontynuację reform gospodarczych, w tym uproszczeń procedur administracyjnych dla przedsiębiorców sektora MŚP oraz zmniejszenie obciążeń fiskalnych, mających na celu trwałe wejście Francji na ścieżkę wzrostu gospodarczego oraz poprawę niekorzystnych trendów panujących na rynku pracy. Założenia polityki gospodarczej rządu na najbliższe lata koncentrują się na trzech głównych obszarach: walka z rosnącym bezrobociem, tworzenie zachęt dla młodych przedsiębiorców, promowanie zatrudniania absolwentów i seniorów (grupa wiekowa 50+), ograniczanie nierówności społecznych, ochrona najuboższych obywateli; wsparcie wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw (wprowadzenie ulgi podatkowej na rzecz konkurencyjności i zatrudnienia, dalsza deregulacja, uproszczenie systemu podatkowego dla MŚP); kontynuacja konsolidacji finansów publicznych, przy zapewnieniu finansowania priorytetowych polityk rządu - bezpieczeństwo, wymiar sprawiedliwości, polityka zatrudnienia. Z myślą o wsparciu transformacji ekologicznej i energetycznej, mobilności, innowacji, badań, ochrony zdrowia i konkurencyjności gospodarki do roku 2025 rząd zapowiedział uruchomienie szerokiego programu Inwestycje dla Francji. 4. Stanowisko Francji w sprawach europejskich Główne linie europejskiej polityki Francji to dążenie do działań pro wzrostowych, na rzecz zatrudnienia, solidarności oraz pogłębienie integracji strefy euro. W tym celu Francja zaznacza konieczność oparcia się na działaniach wspierających wzrost gospodarczy, rozwój przemysłu, 2

3 unii bankowej, głębszej koordynacji budżetowej i gospodarczej, jak również na wzmocnionej harmonizacji podatkowej w ramach strefy euro. Ponadto, wspólnie z Włochami i Hiszpanią, próbuje korygować stanowisko Niemiec w sprawie polityki finansowej, rygorystycznych oszczędności w Strefie Euro oraz bezwzględnych sankcji za nie realizowanie zobowiązań stabilizacyjnych. Francja konsekwentnie skupia się na obronie narodowych interesów w UE, zwłaszcza utrzymaniu dopłat w rolnictwie, przepływu funduszy strukturalnych na rozwój regionalny oraz przeciwdziałaniu rabatowi brytyjskiemu. Jest sceptyczna wobec dalszego rozszerzania UE, zwłaszcza o Turcję. W sferze polityki energetyczno-klimatycznej Francja opowiada się za Unią Energetyczną, działaniami wspierającymi zielony wzrost, redukcję emisji, zrównoważone gospodarowanie zasobami, poprawę efektywności energetycznej i rozwój energii ze źródeł odnawialnych. W stosunku do wydobycia gazu łupkowego stoi na stanowisku, iż należy brać pod uwagę nie tylko względy ekonomiczne, ale też środowiskowe. W odniesieniu do nowych Ram Finansowych UE na lata priorytetem dla Francji jest utrzymanie swojej kontrybucji na stabilnym poziomie (jej składka do budżetu przekracza obecnie 19 mld euro, przy zwrotach z UE ogółem ok. 14 mld euro) i pozostawieniu na dotychczasowym poziomie płatności w ramach Wspólnej Polityki Rolnej oraz polityki spójności (dla Francji kluczowe są regiony przejściowe i ultraperyferyjne). 5. Ramy prawno-traktatowe Polsko-francuskie stosunki gospodarcze regulują postanowienia dorobku prawnego Unii Europejskiej i obowiązującego od 1 maja 2004 roku Traktatu dotyczącego przystąpienia Polski i 9 innych krajów do Unii. Ponadto obowiązują umowy dwustronne w zakresie nie objętym uregulowaniami UE, wśród których najważniejsze, to: Umowa w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji z 14 lutego 1989 r., weszła w życie 10 lutego 1990 r. Umowa w sprawie zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku z 20 czerwca 1975 r. obowiązująca od 24 grudnia 1977 r. 6. Polsko francuska wymiana handlowa Wymiana handlowa Polska-Francja w latach (w mln EUR) mln 2015 EUR * 2014 I 2016* Obroty , , , , , , ,1 104 Eksport 8 155, , , , , , ,4 101 Import 5 797, , , , , , ,7 108 Saldo 2 358, , , , , ,0-286,7 - - dane wg GUS; W latach bezpośrednio poprzedzających przystąpienie Polski do UE wystąpił znaczący wzrost wymiany handlowej z Francją, przy jednoczesnym pojawieniu się ujemnego dla Polski salda. Po akcesji Polski do UE zwiększyła się dynamika naszego eksportu, co zaowocowało redukcją deficytu handlowego, a począwszy od roku 2007 pojawieniem się nadwyżki handlowej na korzyść Polski. W 2015 r. Francja była dla Polski piątym partnerem handlowym w UE z udziałem na poziomie ok. 5% w polskich obrotach handlowych ogółem, podczas gdy Polska dla Francji pozostawała dwunastym partnerem handlowym z udziałem na poziomie ok. 1,5%. W br. dynamika wzajemnych obrotów handlowych wynosi ok. 4%.W roku 2015 dwustronna wymiana handlowa osiągnęła wartość ok. 16,5 mld euro, przy czym eksport Polski do Francji wyniósł 9,9 mld euro, a import Polski z Francji wyniósł prawie 6,6 mld euro. Tym samym

4 nadwyżka na korzyść Polski ukształtowała się na wysokim poziomie tj. ponad 3,3 mld euro. Jeśli chodzi o polski eksport do Francji, to nadal dominuje paleta towarów przemysłowych wysoko-przetworzonych (urządzenia mechaniczne, pojazdy i sprzęt transportowy, jachty i łodzie, przyrządy pomiarowe, narzędzia, sprzęt elektryczny, sprzęt obronny) stanowiąc połowę wartości eksportu, a ponadto artykułów rolno-spożywczych (ekologicznych), produktów drewnianych (mebli, domów drewnianych, stolarki budowlanej), wyrobów hutniczych. Z kolei mniejszym zainteresowaniem cieszą się tekstylia oraz węgiel. W większości pozycji osiągamy dodatnie saldo, natomiast ujemne saldo odnotowujemy przede wszystkim w handlu wyrobami chemicznymi. Z kolei francuski eksport do Polski zdominowany jest przez bogatą grupę wyrobów elektro-mechanicznych (wyroby przemysłu samochodowego, maszyny i urządzenia przemysłowe, sprzęt elektryczny i elektroniczny) oraz chemicznych (produkty farmaceutyczne i para-chemiczne, chemia organiczna, tworzywa sztuczne, kosmetyki). Te dwie grupy towarowe stanowią prawie ¾ wartości francuskiego eksportu na rynek polski. Pozostałe branże towarowe jak metalurgiczna, paliwowoenergetyczna, włókiennicza, rolno-spożywcza - mają mniejsze znaczenie. 7. Współpraca inwestycyjno-kapitałowa Francja jest jednym z czołowych inwestorów świata i jednym z głównych krajów pod względem napływu inwestycji. Duża atrakcyjność rynku francuskiego powoduje wysoką wartość corocznie napływającego na ten rynek kapitału, jak również ilość tworzonych miejsc pracy. Główne sektory zaangażowania firm zagranicznych we Francji to: przemysł aeronautyczny, samochodowy, tworzyw sztucznych, energetyka, elektronika, kosmetologia, biotechnologie, a także usługi finansowe i doradcze, oprogramowanie, logistyka i dystrybucja. Z krajów UE głównymi inwestorami są: Wlk. Brytania, Holandia, Belgia, Włochy, Hiszpania, Niemcy, zaś spoza to USA i Zjednoczone Emiraty Arabskie. Na koniec 2014 roku, skumulowana wartość francuskich inwestycji w Polsce wyniosła 19,9 mld EUR, co plasowało Francję na czwartym miejscu wśród zagranicznych inwestorów pod wzgledem wartości dokonanych inwestycji ogółem. Wyższą wartość skumulowanych BIZ osiągnęły Niderlandy, Luksemburg oraz Niemcy. W samym 2014 roku napłynęło do Polski ok.1,2 mld EUR z tytułu francuskich BIZ. Francuskie przedsiebiorstwa są obecne w Polsce od początku okresu transformacji. Aktywnie uczestniczyły w procesach prywatyzacyjnych, a Francja przez wiele lat była największym inwestorem zagranicznym w Polsce. W wielu obszarach polskiego rynku, jak telekomunikacja, energetyka, bankowość, czy przemysł spożywczy funkcjonują znane i cenione na całym świecie francuskie firmy. Zainteresowanie firm francuskich budzą wciąż niższe koszty produkcji w Polsce, wysoki poziom kwalifikacji kadry polskiej, ulgi inwestycyjne (w Specjalnych Strefach Ekonomicznych) czy możliwe do wykorzystania znaczące fundusze europejskie, położenie geograficzne (pomost w ekspansji na rynki wschodnie) oraz fakt przynależności do obszaru Schengen. Pod względem liczby działających podmiotów, według danych Głównego Urzędu Statystycznego funkcjonuje w Polsce 1319 spółek z udziałem francuskiego kapitału. Spośród wymienionych spółek 296 zaklasyfikowano jako duże, tj. takie, w których udział kapitału zagranicznego przekraczał 1 mln USD. W podziale na sekcje PKD, francuskie inwestycje lokowane były głównie w informacji i komunikacji (47,7% ogółu kapitału francuskiego), przetwórstwie przemysłowym (17,4%) oraz handlu i naprawach pojazdów samochodowych (14,4%). Ponad 75% francuskiego kapitału skoncentrowane jest w województwie mazowieckim. Na liście Największych Inwestorów Zagranicznych Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych znalazły się aż 124 francuskie firmy. Działają one w wielu sektorach: handlu i dystrybucji (Auchan, Carrefour, Leroy Merlin, Intermarche), produkcji przemysłowej (Peugeot, L Oréal, Total Fina Elf), budownictwie (Bouygues, VINCI Construction), usługach finansowych i ubezpieczeniowych (BGŻ BNP Paribas, Crédit Agricole, Société Générale), hotelarstwie 4

5 i gastronomii (Accor, Sodexo Group), sektorze spożywczym (Bonduelle, Danone, Delifrance), telekomunikacji (Alcatel-Lucen, France Télécom), mediach (Canal Plus, Vivendi Universal) i w energetyce (Electricité de France - EDF). Według danych NBP, na koniec 2014 roku, wartość polskich inwestycji bezpośrednich we Francji wyniosła -239,1 mln EUR 1. Polskie inwestycje koncentrowały się zwłaszcza w budownictwie (Fakro, Oknoplast), przemyśle (Can-Pack), IT (Comarch, MakoLab) oraz w transporcie (Solaris Bus&Coach), a także obejmowały działalność polsko-zagranicznych przedsiębiorstw z branży finansowej, jak Pekao i UniCredit, BCP i Millenium. 8. Dostęp do rynku pracy Od momentu akcesji Polski do UE znacząco wzrosła aktywność polskich usługodawców na rynku francuskim. Początkowy brak dostępu do francuskiego rynku pracy przy łatwiejszym dostępie do rynku usług spowodował, iż na przestrzeni bardzo krótkiego okresu od momentu akcesji Polski do struktur wspólnotowych bardzo wiele polskich firm zaczęło oddelegowywać w ramach świadczenia usług, swoich pracowników do Francji. Polska była na pierwszym miejscu w liczbie oddelegowanych pracowników zagranicznych do Francji - 23 tys.osób. Stosowanie przez polskich usługodawców w pracach remontowo-budowlanych produkowanych w Polsce materiałów i produktów, wpływa na wzrost eksportu w tej grupie towarowej oraz na zwiększenie zainteresowania odbiorców francuskich wykorzystaniem polskich materiałów budowlanych, stolarki budowlanej, konstrukcji metalowych, itp., które odznaczają się wysoką jakością i konkurencyjnymi cenami. Wśród usługobiorców francuskich - działalność polskich firm (zwłaszcza przy pracach remontowo-budowlanych) jest bardzo dobrze postrzegana, głównie dzięki ich wysokiej jakości oraz krótkim terminom wykonywania robót. Dość rozpowszechniona we Francji, po wejściu Polski do UE, groźba polskiego hydraulika okazała się zupełnie bezpodstawna. Całkowite otwarcie we Francji rynku pracy m.in. dla Polaków od dnia 1 lipca 2008 r. nie spowodowało negatywnych skutków na francuskim rynku zatrudnienia. 9. Potencjalne dziedziny współpracy W najbliższych latach do perspektywicznych dziedzin współpracy w wymianie handlowej z Francją zaliczamy: eksport części i akcesoriów do pojazdów samochodowych, produktów z branży artykułów rolno-spożywczych, mebli i wyrobów stolarki okiennej i drzwiowej, a także udział polskich firm producentów pojazdów szynowych i komunikacyjnych w przetargach publicznych ogłaszanych w regionach francuskich. Liczymy także na rozwój współpracy w sferze: informatyki, wysokich technologii, sektora energetycznego, lotniczego i motoryzacyjnego. Duże rezerwy widzimy także w aktywniejszej współpracy w obszarze inwestycji. Notatkę przygotował: Departament Współpracy Międzynarodowej Ministerstwo Rozwoju Kwiecień 2016 r. 1 wartość ujemna wynika ze zmiany metodologii NBP obliczeń wysokości inwestycji 5