Nadciśnienie i zarządzanie ciśnieniem krwi. Część 1
|
|
- Emilia Matysiak
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Wysokie ciśnienie krwi oraz nadciśnienie to epidemia, która zagraża życiu jednemu na trzech Amerykanów. Jak się okazało, leki na problemy z ciśnieniem krwi działają tylko przez połowę lub nawet 1/3 dnia.[1] Oznacza to, że u większości pacjentów ze zdiagnozowanym nadciśnieniem niebezpiecznie podniesione ciśnienie krwi utrzymuje się przez dużą część dnia. Podniesione ciśnienie krwi będące głównym czynnikiem ryzyka chorób serca, nerek, udaru i zastoinowej niewydolności serca, odpowiada za milion zgonów każdego roku.[2] Jak się okazuje konwencjonalna medycyna nie radzi sobie w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi. Głównym problemem definicji w medycynie konwencjonalnej jest uznawanie za akceptowalny zbyt wysokiego poziomu ciśnienia krwi. Normy definiują wysokie ciśnienie krwi (nadciśnienie), gdy osiągnie wartość ponad 139/89 mm Hg. W 2006 roku naukowcy odkryli jednak, że wysokie ciśnienie krwi sięgające od mmhg skurczowe/ mm Hg rozkurczowe wiązało się z 81% wyższym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych w porównaniu z poziomami poniżej 120/80 mm Hg. Ponadto, poziom ciśnienia krwi równy / mm Hg związany był z aż 133% większym ryzykiem chorób sercowonaczyniowych w porównaniu z poziomami poniżej 120/80.[3] Wyniki badań sugerują, że lekarze zazwyczaj nie leczą nadciśnienia, dopóki jego poziom nie przekroczy 160/90 mm Hg, wyniku, który dramatycznie zwiększa ryzyko chorób a nawet śmierci.[4] Kontrolowanie ciśnienia krwi znacznie zmniejsza ryzyko powstania chorób. Badania wykazały, że zmniejszając ciśnienie krwi o 10/5 mm Hg, do poziomu nie niższego niż 115/75, można zmniejszyć ryzyko śmierci w wyniku udaru o 40%, a w wyniku choroby serca lub innego naczyniowego schorzenia o 30%.[5] U osób będących w wieku od 40 do 70 lat, każdy wzrost o 20/10 mm Hg powyżej 115/75 podwaja ryzyko ataku serca, wady serca, udaru lub choroby nerek.[6] W oparciu o te oraz o inne dane, Life Extension uznaje, że dla wielu osób, docelowe ciśnienie krwi równe 115/75 mm Hg jest najkorzystniejsze.[7] Postępowanie problemu wysokiego ciśnienia krwi jest złożone i wieloczynnikowe. A zatem, efektywne leczenie rzadko osiąga się poprzez pojedynczą interwencję. Optymalna terapia często wymaga szerokiego
2 podejścia uwzględniającego modyfikację stylu życia, stosowanie składników odżywczych, leków farmaceutycznych oraz regularną kontrolę. Zrozumieć ciśnienie krwi Ciśnienie krwi jest miarą siły wywieranej na ściany naczyń krwionośnych przez krew, która przepływa przez tętnice. Wysokie ciśnienie krwi występuje kiedy siła nacisku na ściany tętnicze wzrasta, potencjalnie powodując ich uszkodzenia. Jako, że serce ma różne tempo bicia, ciśnienie utlenionej krwi w tętnicach nie jest stałe, a zmienia się między dwoma wartościami w trakcie skurczu i rozkurczu serca. Gdy serce kurczy się, krew jest wypompowana z lewej komory z największą siłą, a jej wartość nazywamy skurczowym ciśnieniem krwi. Po skurczu serca, zastawka aorty zamyka się, co zapobiega cofaniu się krwi z powrotem do serca i pomaga utrzymać ciśnienie w tętnicach. Pozwala to sercu rozluźnić się i napełnić krwią. W przeciwieństwie do reszty organów, którym krew dostarczana jest kiedy serce pracuje lub kurczy się, ono samo zaopatrywane jest tylko między kolejnymi biciami. A zatem, gdy serce kurczy się pompując krew do reszty ciała, krążenie w jego wnętrzu jest zahamowane. Ciśnienie krwi podczas odpoczynku między skurczami (rozkurcz), musi być wystarczające, by zapewnić odpowiednią ilość utlenionej krwi do tkanki serca. U starzejących się ludzi, którzy wcześniej cierpieli na chorobą wieńcową i / lub długo utrzymujące się wysokie ciśnienie krwi, zbyt agresywna redukcja rozkurczowego ciśnienia może zmniejszyć dostawę utlenionej krwi do serca. Rozkurczowe ciśnienie krwi dla optymalnego zdrowia powinno wynosić około 75 mm Hg. Zmiana pomiędzy skurczowym a rozkurczowym ciśnieniem krwi występuje z każdym biciem serca czyli około razy na minutę u przeciętnej, dorosłej osoby. Klinicznie pomiary ciśnienia krwi są wyrażone w milimetrach słupa rtęci (mm Hg), jako stosunek skurczowego do rozkurczowego ciśnienia (np. 120/80 mm Hg). Life Extension uznaje, że dla większości starzejących się ludzi, optymalne ciśnienie krwi powinno sięgać 115/75 mmhg. Jednak osoby, u których nadciśnienie i/lub wieńcowa choroba arterii utrzymuje się od
3 dłuższego czasu, powinny unikać szybkiej, nadmiernie agresywnej redukcji ciśnienia krwi, w szczególności tego rozkurczowego. Jak regulować ciśnienie krwi? Ciśnienie krwi w układzie krążenia jest kontrolowane na trzy sposoby: 1) siła i tempo, w którym krew opuszcza serce (wydajność serca); 2) średnica i elastyczność naczyń krwionośnych, przez które przepływa krew (opór obwodowy); i 3) całkowita objętość krwi w układzie krążenia. Wszystkie trzy wpływają w długim okresie czasu na utrzymanie stałego poziomu ciśnienia krwi, pozwalając jednocześnie na tymczasowe skoki, by zaspokoić potrzeby układu sercowo-naczyniowego. Zwiększenie tempa bicia serca i siły, z jaką krew je opuszcza, powoduje większy przepływ krwi oraz podwyższone ciśnienie, co może być konieczne podczas wykonywania ćwiczeń lub w sytuacjach stresowych. Zwiększenie wydajności serca może zostać wywołane przez sygnały z mózgu lub w odpowiedzi na hormony stresu, takie jak epinefryna (adrenalina). Opór obwodowy definiuje się jako wzrost ciśnienia krwi, spowodowany przez same naczynia krwionośne. Im większy opór, tym wyższe ciśnienie jest potrzebne, aby go pokonać. Arterie aktywnie modulują swój opór przez ściągnięcie, które zmniejsza średnicę naczynia (zwężenie naczyń) i zwiększa ciśnienie krwi lub rozszerzenie (rozszerzenie naczyń krwionośnych), co obniża opór i ciśnienie krwi. Rozszerzenie oraz zwężenie naczyń krwionośnych to również mechanizmy szybkozmienne (krótkoterminowe), regulujące ciśnienie krwi. Są one także pod kontrolą kilku hormonów. Proces starzenia się powoduje, że tętnice tracą swoją elastyczność, co wyjaśnia dlaczego wyniki ciśnienia krwi większości starzejących się ludzi są nieprawidłowe. Wiek powoduje, że ciśnienie krwi podnosi się, dlatego aby utrzymać je w bezpiecznym zakresie często zaleca się jego monitorowanie. Należy stale je kontrolować ponieważ jest to część normalnego procesu starzenia się dla większości z nas. Ostatni mechanizm regulacji ciśnienia krwi odnosi się do objętości krwi. Krew jest zawiesiną komórek w wodnym ośrodku. Jej objętość może być dlatego modyfikowana przez zmianę procentowej zawartości wody. Zwiększona ilość wody we krwi zwiększa objętość i ciśnienie. Zmniejszanie zawartości wody obniża ciśnienie krwi. Zmiany w objętości krwi są długotrwałymi (długoterminowymi) mechanizmami kontroli ciśnienia krwi. Oprócz wpływu czynników nerwowych na tempo bicia serca, znaczną kontrolę nad ciśnieniem krwi należy przypisać nerkom. Kontrolując równowagę wody i soli, nerki wpływają na objętość krwi, decydując w efekcie o jej ciśnieniu. Nerki produkują również hormony, które zdalnie zwiększają ciśnienie krwi poprzez zwężenie naczyń arterii. Funkcje nerek mogą słabnąć wraz z wiekiem, co stanowi kolejny powód dlaczego ciśnienie krwi może zwiększać się kiedy się starzejemy. Główną przyczyną osłabienia nerek jest
4 nadciśnienie, więc ludzie, u których zaczynają się problemy z tymi narządami, mają również podniesione ciśnienie krwi, co napędza dalsze uszkodzenia nerek. Nadmiar glukozy we krwi (ponad 99 mg/dl) jest kolejną istotną przyczyną uszkodzeń nerek. Poziom glukozy na czczo powinien być utrzymany poniżej 86 mg/dl dla celów ogólnej profilaktyki chorób (optymalny zakres: 70 do 85 mg/dl). Kluczowy dla kontroli ciśnienia krwi przez nerki jest układ renina-angiotensyna-aldosteron, układ hormonalny, który kontroluje ciśnienie krwi. Renina jest enzymem produkowanym w nerkach w odpowiedzi na niską objętość krwi, uszczuplenie chlorku sodu oraz stres. Produkcja reniny prowadzi z kolei do produkcji angiotensyny II hormonu, który zwiększa ciśnienie krwi. Angiotensyna II zwiększa ciśnienie krwi na kilka sposobów: sprawia, że nerki zatrzymują sód i wodę, która zwiększają objętość krwi; powoduje zwężenie małych naczyń krwionośnych, które zwiększają ciśnienie tętnicze krwi; hamuje hormon, który rozluźnia naczynia krwionośne, zwany bradykininą pobudza produkcję nadciśnienia hormonalnego (podniesione ciśnienie krwi) w nadnerczy i gruczole przysadkowym; pośrednio działa na centralny układ nerwowy, by zwiększyć pragnienie i apetyt na sól które są niezbędne przy zwiększaniu objętości krwi. Nadciśnienie i zaburzenia śródbłonka: śmiertelne, podwójne zagrożenie dla zdrowia naczyniowego W ostatnich latach naukowcy zrobili olbrzymi krok naprzód w kierunku zrozumienia związku między wysokim ciśnieniem krwi a różnymi chorobami sercowo-naczyniowymi. Okazało się, że podniesione ciśnienie krwi uszkadza tętnice na poziomie podstawowym śródbłonka. Zaburzenie śródbłonka łączy się z rozwojem schorzeń sercowo-naczyniowych. Arterie złożone są z trzech warstw. Zewnętrzna warstwa składa się głównie z tkanki łącznej, która zapewnia wsparcie dla dwóch wewnętrznych warstw. Średnią warstwę stanowią mięśnie gładkie, które
5 kurczą i rozszerzają się, by ułatwić krążenie i utrzymać optymalne ciśnienie krwi. Wewnętrzna warstwa śródbłonek, składa się z cienkiej warstwy komórek, które chronią integralność arterii, zapewniają krzepnięcie krwi w razie zranienia i pomagają zapobiec wnikaniu do ściany tętniczej szkodliwych cząsteczek, takich jak lipoproteiny o niskiej gęstości (LDL) i trójglicerydy. W przypadku uszkodzenia warstwy śródbłonka, skutkiem może być pogrubienie ściany tętniczej i nieprawidłowa agregacja krwinek białych. W wyniku pojawienia się uszkodzenia, śródbłonek pobudza reakcję leczniczą, która ostatecznie prowadzi do powstania płytek miażdżycowych.[8] Jak wykazano, wysokie ciśnienie krwi znacznie przyczynia się do zaburzenia śródbłonka. Powoduje funkcjonalne zmiany w śródbłonku które z kolei są związane ze zmniejszoną mobilnością tętniczą i zwiększoną sztywnością ściany arterii.[9] Kiedy tętnice stają się sztywne lub twardnieją i nie mogą dłużej wystarczająco kurczyć i rozszerzyć się, pojawia się dodatkowe obciążenie dla serca, zwłaszcza dla głównej, lewej komory. W wyniku tego, lewa komora może ulec powiększeniu (hipertrofia/przerost lewej komory).[10] Hipertrofia (przerost) lewej komory jest często pierwszą oznaką, uszkodzeń wynikających z niekontrolowanego wysokiego ciśnienia krwi.[11] Nieleczona może rozwinąć się do zastoinowej niewydolności serca. Stopień zaburzenia śródbłonka pozostaje w wysokiej korelacji z uszkodzeniami organów.[12] Lekarze mierzą zatem wpływ wysokiego ciśnienia krwi obserwując zmiany różnych narządów. Innymi słowy decyzja o leczeniu oparta jest na tym, jak wiele uszkodzeń organów, takich jak nerki, oczy lub serce powoduje wysokie ciśnienie krwi. Ścisły związek między wysokim ciśnieniem krwi i zaburzeniami śródbłonka podkreśla potrzebę rozpatrywania obu tych zjawisk jako oddzielnych, a nie jak dotychczas, połączonych czynników chorób sercowo-naczyniowych. W rzeczywistości, sieć powiązanych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego zawiera mnóstwo dodatkowych elementów, które muszą być wzięte pod uwagę w celu jego obniżenia. Nadciśnienie i ryzyko chorób Podczas gdy zwiększone ciśnienie krwi jest normalne w pewnych
6 warunkach, takich jak podekscytowanie, stres lub wysiłek fizyczny, to przedłużony jego wzrost może być szkodliwy. Utrzymujące się wysokie ciśnienie w układzie sercowo-naczyniowym osłabia integralność naczyń, prowadząc do uszkodzeń naczyniowych i niewydolności organów.[13] Mówiąc krótko, nawet niewielki, stale podniesiony poziom ciśnienia krwi podnosi ryzyko kilku chorób, wliczając w to miażdżycę, udar, chroniczne choroby nerek/niewydolność, chorobę tętnic obwodowych (PAD), tętniak i utratę wzroku. Nadciśnienie jest ważniejszym czynnikiem ryzyka powstania wieńcowej choroby serca niż wysoki poziom innego niż HDL cholesterolu, białka C reaktywnego, trójglicerydów w osoczu czy nawet otyłość.[14] Pomimo tego, nie da się całkowicie zmniejszyć ryzyka sercowonaczyniowego, nie kontrolując wszystkich jego czynników. Dziś nadciśnienie rozumiemy jako ryzyko poważnych komplikacji.[15] Przez wiele dekad nadciśnienie było definiowane kiedy przekroczyło wartość 139/89 mm Hg, jednak kilka opublikowanych badań ujawnia, że aby rzeczywiście ochronić się przed chorobami sercowo-naczyniowymi ciśnienie krwi powinno być utrzymywane na poziomie 115/75 mm Hg.[16] Nadciśnienie dzieli się na pierwotne i wtórne, za kryterium biorąc przyczynę jego wystąpienia. Pierwotne nadciśnienie jest najczęściej występującym i możliwym do uniknięcia rodzajem nadciśnienia, który wynika z kilku czynników.[17] Niewystarczające spożywanie substancji odżywczych, takich jak potas, magnez, witamina D i K również może odegrać ważną rolę. Wtórne nadciśnienie odpowiada tylko za około 5-10 % przypadków nadciśnienia i zwykle wiąże się z nerkowymi, wewnątrzwydzielniczymi, naczyniowymi chorobami lub z centralnym układem nerwowym. Chociaż w leczeniu wtórnego nadciśnienia czasami stosuje się leki przeciwnadciśnieniowe, to dopiero przyjrzenie się podstawowej przyczynie często prowadzi do uzdrowienia.[18] Stan poprzedzający nadciśnienie niesie ze sobą zwiększone ryzyko rozwoju do pełnej postaci choroby. U osób, których poziomy ciśnienia krwi sięgają od 130/80 do 139/89 mm Hg (które jest już niebezpiecznie wysokie) istnieje dwa razy większe prawdopodobieństwo rozwoju klinicznego nadciśnienia (co oznacza dużo wyższe odczyty ciśnienia krwi).[19] Wbrew dostępnym badaniom, które wskazują, że osoby mające poziom ciśnienia krwi w tym zakresie są w grupie zwiększonego ryzyka rozwoju klinicznego nadciśnienia, jak również chorób serca, medycyna konwencjonalna zazwyczaj nie leczy takiego poziomu nadciśnienia lekami farmakologicznymi. Stadium 1 i 2 nadciśnienia, zdefiniowane jako odpowiednio /90-99 i ponad 160/100 mm Hg, niesie największe ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Te dwa etapy różnią się od siebie w zakresie pomocy medycznej. Pacjenci ze stadium 2 nadciśnienia zwykle wymagają bardziej agresywnej terapii, stosującej połączenie przeciwnadciśnieniowych leków.
7 Nerkowe: Wtórne nadciśnienie niektóre przyczyny [20] Chroniczne choroby nerek Choroby naczyń nerkowych Nowotwory produkujące reninę Wewnątrzwydzielnicze: Pierwotny aldosteronizm (wydzielanie nadmiaru aldosteronu, hormonu, który zwiększa zatrzymanie soli) Niedoczynność lub nadczynność tarczycy Korowonadnerczowa nadczynność (nadprodukcja hormonów nadnerczy) Akromegalia (wydzielanie nadmiernego hormonu wzrostu) Neurogenne: Poważne nadciśnienie związane ze stresem Uszkodzenia rdzenia kręgowego / tetraplegia Naczyniowe: Sztywność lub zwężanie się aorty Nadciśnienia wywołane przez leki: Inne: Doustne środki antykoncepcyjne Terapia lekami steroidowymi Sympatykomimetyk (udrażniające górne drogi oddechowe, supresant apetytu) NSAID i inhibitory COX-2 Immunosupresanty Erytropoetyna Amfetamina Obturacyjny bezdech senny Niedobór substancji odżywczych Nadciśnienie wywołane ciążą
8 Czynniki ryzyka wysokiego ciśnienia krwi Postępujący wiek, płeć, uwarunkowania rodzinne i genetyczne przyczyniają się do rozwoju wysokiego ciśnienia krwi. Są to jednak niemodyfikowalne czynniki, co oznacza, że w ich przypadku nie da się podjąć żadnych działań zmierzających do zmniejszenia ich wpływu na ryzyko. Inaczej sprawa ma się w przypadku modyfikowalnych zmiennych, do których zaliczamy: Duże spożywanie sodu. Zgodnie z pojawiającymi się hipotezami, nadmiar sodu wydaje się zmieniać równowagę związaną z inhibitorami receptorów adrenergicznych w sposób, który sprzyja zwężeniu naczyń, prowadząc do zwiększonego ciśnienia krwi.[21] Badania z 2011 roku wykazały, że osoby z nadciśnieniem spożywają znacznie więcej sodu każdego dnia niż pozostali.[22] Przesadzanie z solą zwiększa również ryzyko udaru, chorób nerek i schorzeń sercowonaczyniowych.[23] Aby uniknąć wpływu sodu na nadciśnienie, powinno spożywać się go do 2,4 grama lub 6 gram chlorku sodu na dzień (sól stołowa).[24] Spożywanie niewielkich ilości potasu. Spożywanie odpowiednich ilości potasu pomaga regulować wpływ sodu na nadciśnienie. Ludzie stosujący diety zawierające nadmiar sodu powinny spożywać pokarmy bogate w potas, by pomóc złagodzić nadciśnieniowe konsekwencje braku umiaru sodu. Dla osób dorosłych sugerowana dawka potasu to 4,7 grama na dzień, jednak większość Amerykanów spożywa go znacznie mniej. Otyłość i insulinoodporność. Przyrost wagi ciała odpowiada za aż 75% ryzyka wysokiego ciśnienia krwi.[25] Blisko 70% Amerykanów ma nadwagę. Wraz ze wzrostem masy tłuszczowej, zwiększa się również objętość krwi, co przyczynia się do podwyższenia ciśnienia krwi. Odporność na insulinę, która często występuje razem z otyłością, przyczynia się do oporu naczyniowego i zwiększenia ciśnienia krwi.[26] Stres. Stresujące sytuacje powodują uwalnianie nadciśnieniowych (zwiększających ciśnienie krwi) hormonów, takich jak adrenalina. Jako, że chroniczny stres powoduje ich bezustanne uwalnianie, stale zwiększony poziom ciśnienia krwi staje się niebezpieczny. Badania przeprowadzone na pracownikach państwowych, którzy uczestniczyli w pomocy humanitarnej w Niigata Prefecture of Japan w 2004 roku po trzęsieniu ziemi wykazało, że u osób z największym obciążeniem stresu istniało największe prawdopodobieństwo rozwoju wysokiego ciśnienia krwi. Co więcej, byli również narażeni na przyrost wagi i zwiększenie poziomu cholesterolu.[27] Siedzący styl życia, palenie i nadmiar alkoholu może zwiększyć ryzyko wysokiego ciśnienia krwi. Konsumpcja niewielkich ilości alkoholu w rzeczywistości niesie korzyści dla sercowo-naczyniowego zdrowia, jednak spożywanie dużych dawek zwiększa ryzyko nadciśnienia. Dlatego mężczyźni nie powinni wypijać więcej niż dwa
9 napoje alkoholowe dziennie, a kobiety jeden.[28] Pomimo, że lekarze zazwyczaj biorą pod uwagę wyżej wspomniane czynniki ryzyka, medycyna konwencjonalna pomija dwa ważne czynniki, które mogą odegrać istotną rolę w regulacji ciśnienia krwi witaminę K i witaminę D. Spożywanie niedostatecznych ilości witaminy D. Niedobór tej hormonopodobnej witaminy wiąże się z patologią wysokiego ciśnienia krwi oraz licznymi chorobami. Badania sugerują, że witamina D może wpływać na wiele czynników, które przyczyniają się do nadciśnienia, m.in. poprzez hamowanie reniny, enzymu chroniącego funkcje nerek.[29] Analiza 10 ustalonych losowo, kontrolowanych prób wykazała, że spożywanie witaminy D w sposób umiarkowany zmniejsza ciśnienie krwi. Ponadto, osoby, które miały wyższy poziom witaminy D we krwi były mniej narażone na powstanie chorób sercowo-naczyniowych.[30] Life Extension uważa, że poziom 25- hydroksywitaminy D we krwi powinien zawierać się w zakresie ng/ml. Spożywanie małych ilości witaminy K. Witamina K jest niezbędna dla utrzymania elastycznych ścian tętniczych. Jej niedobór może doprowadzić do akumulacji wapnia w ścianie tętnicy, prowadząc do stwardnienia arterii i zwiększonego oporu obwodowego.[31] Odpowiednia ilość witaminy K zapewnia właściwy przydział wapnia dla kości (wspomagając integralność szkieletu), kierując go z dala od ściany tętniczej, pomagając zapobiec sztywności arterii, która sprawia, że wielu starzejących się ludzi ma problemy z krążeniem. Materiał wykorzystany za zgodą Life Extension. Wszelkie prawa zastrzeżone. Otwórz listę źródeł naukowych [1] Jones Lloyda 2009; Jones Lloyda 2005 [2] Rogera 2011 [3] Kshirsagar 2006 [4] Hyman 2002 [5] Lewington 2002 [6] Lewington 2002; Chobanian 2003 [7] Chobanian 2003 [8] Versari 2009; Rocha 2010
10 [9] Hausberg 2005 [10] Palmieri 2005 [11] Kannel 2005 [12] Xu 2009 [13] Schmieder 2010 [14] Kones 2010; Kaptoge 2010; Schnohr 2002 [15] Chobanian 2003 [16] Basile 2008; Bakris 2007; Russell 2006 [17] Chiong 2008; Carretero 2000 [18] Chiong 2008 [19] Viera 2011; Vasan 2001 [20] Chiong 2008; Chobanian 2003 [21] Gavras 2012 [22] Shi 2011 [23] He 2010; Demarin 2010 [24] Chobanian 2003 [25] Marion 2004 [26] Reisin 2009 [27] Azuma 2010 [28] Chobanian 2003 [29] Pillz 2010
11 [30] Pillz 2010 [31] Schurgers 2007 Powiązane produkty: Naturalna Regulacja Ciśnienia Sugerowana cena detaliczna: zł Twoja cena: zł DODAJ DO KOSZYKA
CMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca
CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał
Bardziej szczegółowoNADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY
NADCIŚNIENIE ZESPÓŁ METABOLICZNY Poradnik dla pacjenta i jego rodziny Konsultacja: prof. dr hab. med. Zbigniew Gaciong CO TO JEST ZESPÓŁ METABOLICZNY Nadciśnienie tętnicze (inaczej podwyższone ciśnienie
Bardziej szczegółowoEpidemiologia chorób serca i naczyń
Warszawa, 8.10.2007 Epidemiologia chorób serca i naczyń Codziennie w Polsce, na choroby układu sercowo-naczyniowego umiera średnio 476 osób. Co prawda w latach 90. udało się zahamować bardzo duży wzrost
Bardziej szczegółowoOcena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu
Ocena ryzyka sercowo naczyniowego w praktyce Katedra i Zakład Lekarza Rodzinnego Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w Toruniu 2018-03-15 Czym jest ryzyko sercowo naczyniowe? Ryzyko sercowo-naczyniowe to
Bardziej szczegółowoNadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka. prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska
Nadciśnienie tętnicze punkt widzenia lekarza i dietetyka prof. nadzw. dr hab. n. med. J. Niegowska dr inż. D. Gajewska Wszechnica Żywieniowa SGGW Warszawa 2016 Ciśnienie tętnicze krwi Ciśnienie wywierane
Bardziej szczegółowoCHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ. www.california-fitness.pl www.calivita.com
CHOLESTONE NATURALNA OCHRONA PRZED MIAŻDŻYCĄ Co to jest cholesterol? Nierozpuszczalna w wodzie substancja, która: jest składnikiem strukturalnym wszystkich błon komórkowych i śródkomórkowych wchodzi w
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia
Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia
Bardziej szczegółowoVI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości
VI.2 Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dla produktu Zanacodar Combi przeznaczone do publicznej wiadomości VI.2.1 Omówienie rozpowszechnienia choroby Szacuje się, że wysokie ciśnienie krwi jest przyczyną
Bardziej szczegółowoCo może zniszczyć nerki? Jak żyć, aby je chronić?
Co może zniszczyć nerki? Jak żyć, aby je chronić? Co zawdzięczamy nerkom? Działanie nerki można sprowadzić do działania jej podstawowego elementu funkcjonalnego, czyli nefronu. Pod wpływem ciśnienia hydrostatycznego
Bardziej szczegółowoWytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych
Wytyczne ACCF/AHA 2010: Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego u bezobjawowych dorosłych Jednym z pierwszych i podstawowych zadań lekarza jest prawidłowa i rzetelna ocena ryzyka oraz rokowania pacjenta. Ma
Bardziej szczegółowoMateriały edukacyjne. Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego
Materiały edukacyjne Diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmhg) (wg. ESH/ESC )
Bardziej szczegółowoPROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego
PROGRAM RAZEM DLA SERCA Karta Badania Profilaktycznego ETAP I (wypełni pielęgniarka) Imię i nazwisko:... Adres:... PESEL Wzrost:...cm Wykształcenie:... Masa ciała:...kg Zawód wykonywany:... Obwód talii:...cm
Bardziej szczegółowoCiśnienie tętnicze klucz do zdrowego serca. ciśnienia tętniczego składa się z dwóch odczytów ciśnienie skurczowe i rozkurczowe.
Świadomość naszego zdrowia to oprócz odczuwania dolegliwości, wiedza na temat podstawowych parametrów pozwalających ocenić, czy nasz organizm funkcjonuje prawidłowo. Zapoznaj się z nimi i regularnie kontroluj
Bardziej szczegółowoZapanuj nad swoim ciśnieniem
Zapanuj nad swoim ciśnieniem Autor: źródło: magazyn VITA Dbając o prawidłowe ciśnienie, dłużej będziesz cieszyć się dobrym zdrowiem. A jeśli już cierpisz na nadciśnienie, dzięki rozpoczęciu leczenia zmniejszysz
Bardziej szczegółowoKompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego.
Kompleksowy program zmniejszania zachorowalności na choroby związane ze stylem życia na terenie powiatu wieruszowskiego. Konferencja otwierająca realizację projektu. Wieruszów, 28.04.2015 DLACZEGO PROFILAKTYKA?
Bardziej szczegółowoOrganizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW
POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 Małgorzata Marszałek POSTRZEGANIE CUKRZYCY TYPU 2 Łagodniejszy,
Bardziej szczegółowoCzłowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu.
RUCH TO ZDROWIE Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu. P A M I Ę T A J Dobroczynny wpływ aktywności fizycznej na
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta.
Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego i ulotce dla pacjenta. Uwaga: Niniejsze zmiany w odpowiednich punktach skróconej charakterystyki produktu leczniczego
Bardziej szczegółowoAKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Retinopatia
AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Powikłania cukrzycy Retinopatia PRZEWLEKŁE POWIKŁANIA CUKRZYCY Cukrzyca najczęściej z powodu wieloletniego przebiegu może prowadzić do powstania tak zwanych
Bardziej szczegółowo2 Porady w zakresie obrazu chorobowego
Rozdział 2 2 Porady w zakresie obrazu chorobowego W niniejszym rozdziale przedstawiona jest choroba nadciśnieniowa, choroba wieńcowa serca i niewydolność mięśnia sercowego. Dodatkowe ryzyko wystąpienia
Bardziej szczegółowoNiedociśnienie tętnicze. IKARD r dr Radosław Sierpiński
Niedociśnienie tętnicze IKARD 15.12.2015r dr Radosław Sierpiński Definicja Przez niedociśnienie tętnicze, czyli hipotonię, rozumiemy trwale utrzymujące się niskie ciśnienie tętnicze, zazwyczaj skurczowe
Bardziej szczegółowoAktywność sportowa po zawale serca
Aktywność sportowa po zawale serca Czy i jaki wysiłek fizyczny jest zalecany? O prozdrowotnych aspektach wysiłku fizycznego wiadomo już od dawna. Wysiłek fizyczny o charakterze aerobowym (dynamiczne ćwiczenia
Bardziej szczegółowoNadciśnienie tętnicze. Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę
Nadciśnienie tętnicze Prezentacja opracowana przez lek.med. Mariana Słombę EPIDEMIOLOGIA: Odsetek nadciśnienia tętniczego w populacji Polski w wieku średnim (36-64 lat) wynosi 44-46% wśród mężczyzn i 36-42%
Bardziej szczegółowoTemat: Choroby i higiena układu krwionośnego.
1. Praca serca. Serce jest aktywnie pracującym mięśniem. Kurcząc się około 75 razy na minutę, wykonuje w ciągu doby około 108 tyś. skurczów. Od tego, jak funkcjonuje serce, zależy stan całego organizmu.
Bardziej szczegółowoKarta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia
Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania
Bardziej szczegółowoDieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością.
Dieta może być stosowana również przez osoby chorujące na nadciśnienie tętnicze, zmagające się z hiperlipidemią, nadwagą oraz otyłością. Jadłospis 14-dniowy Anna Piekarczyk Dieta nie jest dietą indywidualną
Bardziej szczegółowoValsamix Amlodipine + Valsartan, 5 mg + 80 mg, 5 mg mg, 10 mg mg, tabletki powlekane
Plan zarządzania ryzykiem dla produktu leczniczego Valsamix Amlodipine + Valsartan, 5 mg + 80 mg, 5 mg + 160 mg, 10 mg + 160 mg, tabletki powlekane Nr procedury NL/H/3460/001-003/DC Tłumaczenie na język
Bardziej szczegółowoPOWIKŁANIA. Personal solutions for everyday life.
POWIKŁANIA Personal solutions for everyday life. Powikłania Cukrzyca występuje u osób, w przypadku których organizm nie potrafi sam kontrolować poziomu glukozy we krwi (określanego również jako poziom
Bardziej szczegółowoKarta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia
Pieczątka świadczeniodawcy nr umowy z NFZ Karta badania profilaktycznego w Programie profilaktyki chorób układu krążenia Uwaga! Kartę należy wypełnić drukowanymi literami, twierdzące odpowiedzi na pytania
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA
PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA - 2006 1. UZASADNIENIE POTRZEBY PROGRAMU Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce i na świecie. Umieralność z tego
Bardziej szczegółowoSpis treści. 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski... 13
Spis treści 1. Przyczyny nadciśnienia tętniczego Bogdan Wyrzykowski........ 13 Genetyczne uwarunkowania pierwotnego nadciśnienia tętniczego..... 14 Nadciśnienie monogeniczne..................................
Bardziej szczegółowoAneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta
Aneks III Zmiany w charakterystyce produktu leczniczego oraz w ulotce dla pacjenta Uwaga: Niniejsze zmiany do streszczenia charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta są wersją obowiązującą
Bardziej szczegółowoRejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego. czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego
Rejestr codziennej praktyki lekarskiej dotyczący cy leczenia nadciśnienia nienia tętniczego t tniczego współwyst występującego z innymi czynnikami ryzyka sercowo- naczyniowego Nr rejestru: HOE 498_9004
Bardziej szczegółowoPOSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH
POSTĘPOWANIE W CUKRZYCY I OPIEKA NAD DZIECKIEM W PLACÓWKACH OŚWIATOWYCH CUKRZYCA.? cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynika
Bardziej szczegółowoNADCIŚNIENIE.
NADCIŚNIENIE Choroba nadciśnieniowa lub nadciśnienie to ogólna choroba organizmu, której najważniejszym objawem jest podwyższenie ciśnienia arterialnego (tętniczego). Nadciśnienie sprzyja rozwojowi chorób
Bardziej szczegółowoUkład wewnątrzwydzielniczy
Układ wewnątrzwydzielniczy 1. Gruczoły dokrewne właściwe: przysadka mózgowa, szyszynka, gruczoł tarczowy, gruczoły przytarczyczne, nadnercza 2. Gruczoły dokrewne mieszane: trzustka, jajniki, jądra 3. Inne
Bardziej szczegółowoLP Panel tarczycowy 1. TSH 2. Ft3 3. Ft4 4. Anty TPo 5. Anty Tg. W przypadku występowania alergii pokarmowych lub wziewnych
Proszę o wykonanie następujących badań laboratoryjnych (z krwi), na część z nich można uzyskać skierowanie od lekarza*: Dodatkowo: Badania podstawowe: W przypadku podejrzenia nieprawidłowej pracy tarczycy
Bardziej szczegółowoGENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH
GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH Rodzaje testów Genodiet Test Genodiet składają się z 3 uzupełniających się modułów, stanowiących 3 kroki do poznania indywidualnych zasad zdrowia. Identyfikacja typu
Bardziej szczegółowoCo to jest cukrzyca?
Co to jest cukrzyca? Schemat postępowania w cukrzycy Wstęp Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym źródłem energii
Bardziej szczegółowozbyt wysoki poziom DOBRE I ZŁE STRONY CHOLESTEROLU Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej 18r.ż. ma cholesterolu całkowitego (>190mg/dl)
HIPERLIPIDEMIA to stan zaburzenia gospodarki lipidowej, w którym występuje wzrost stężenia lipidów (cholesterolu i/lub triglicerydów ) w surowicy krwi. Ponad 60% naszego społeczeństwa w populacji powyżej
Bardziej szczegółowoZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE
ZDROWE ODŻYWIANIE = ZDROWE ŻYCIE RACJONALNIE = ZDROWO Zdrowa dieta jest jednym z najważniejszych elementów umożliwiających optymalny wzrost, rozwój i zdrowie. Ma przez to wpływ na fizyczną i umysłową
Bardziej szczegółowoMateriał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:
Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość
Bardziej szczegółowoWartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego. ma znaczenie?
Wartość subklinicznych uszkodzeń narządowych w ocenie ryzyka sercowonaczyniowego czy płeć ma znaczenie? dr n. med. Lucyna Woźnicka-Leśkiewicz Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Bardziej szczegółowoAneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu
Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie
Bardziej szczegółowoPAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH
PAKIET KONSULTACJI GENETYCZNYCH GENODIET ZDROWIE ZAPISANE W GENACH Rodzaje pakietów Genodiet Pakiet konsultacji genetycznych Genodiet składaja się z 3 uzupełniających się modułów, stanowiących 3 kroki
Bardziej szczegółowoUrząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:10: listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą
14 listopada - Światowym Dniem Walki z Cukrzycą Cukrzyca jest chorobą, która staje się obecnie jednym z najważniejszych problemów dotyczących zdrowia publicznego. Jest to przewlekły i postępujący proces
Bardziej szczegółowoEDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.
EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. Prowadząca edukację: piel. Anna Otremba CELE: -Kształtowanie
Bardziej szczegółowo... Dzienniczek Badań. Centrum Promocji Zdrowia i Edukacji Ekologicznej Warszawa Bemowo 2010
... Dzienniczek Badań Centrum Promocji Zdrowia i Edukacji Ekologicznej Warszawa Bemowo 2010 ... lekarz prowadzący imię nazwisko wiek adres MASA CIAŁ A Masę ciała można ocenić na podstawie wskaźnika BMI
Bardziej szczegółowowww.polfawarszawa.pl ul. Karolkowa 22/24, 01-207 Warszawa, tel. (0-22) 691 39 00, fax (0-22) 691 38 27
Polfa Warszawa S.A. dziękuje Pani doc. dr hab. Idalii Cybulskiej wieloletniemu lekarzowi Instytutu Kardiologii w Aninie za pomoc w opracowaniu niniejszego materiału. ul. Karolkowa 22/24, 01-207 Warszawa,
Bardziej szczegółowoLiofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki.
Suplement diety Składniki: Liofilizowany ocet jabłkowy 80% (±5%), mikronizowany błonnik jabłkowy 20% (±5%), celulozowa otoczka kapsułki. Przechowywanie: W miejscu niedostępnym dla małych dzieci. Przechowywać
Bardziej szczegółowoNitraty -nitrogliceryna
Nitraty -nitrogliceryna Poniżej wpis dotyczący nitrogliceryny. - jest trójazotanem glicerolu. Nitrogliceryna podawana w dożylnym wlewie: - zaczyna działać po 1-2 minutach od rozpoczęcia jej podawania,
Bardziej szczegółowoBrak dolegliwości świadczy o tym, że ciśnienie krwi na pewno jest w normie.
Codziennie miliony serc na całym świecie pompują krew zbyt mocno, narażając tętnice na groźne uszkodzenia. To zjawisko, nazywane nadciśnieniem tętniczym, jest najczęściej występującą chorobą układu krążenia.
Bardziej szczegółowoLECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N
Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 59/2011/DGL Prezesa NFZ z dnia 10 października 2011 roku Nazwa programu: LECZENIE WTÓRNEJ NADCZYNNOŚCI PRZYTARCZYC U PACJENTÓW HEMODIALIZOWANYCH ICD-10 N 25.8 Inne zaburzenia
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Bardziej szczegółowoFARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO. Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB
FARMAKOTERAPIA NADCIŚNIENIA TĘTNICZEGO Prof. dr hab. Jan J. Braszko Zakład Farmakologii Klinicznej UMB Oparte na dowodach zalecenia w leczeniu nadciśnienia tętniczego wg. Joint National Committee (JNC
Bardziej szczegółowoKurczliwość. Układ współczulny
CIŚNIENIE KRWI = RZUT SERCA X OBWODOWY OPÓR NACZYNIOWY Obciążenie wstępne Kurczliwość Układ współczulny Skurcz czynnościowy Układ RAA WZROST RZUTU SERCA ZWIĘKSZENIE OBWODOWEGO PRZEPŁYWU KRWI WYMYWANIE
Bardziej szczegółowoZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY. Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r
ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE - definicja Prawidłowe odżywianie to nie tylko dostarczenie organizmowi energii, ale także
Bardziej szczegółowoDoustne środki antykoncepcyjne a ryzyko wystąpienia zakrzepicy. Dr hab. Jacek Golański Zakład Zaburzeń Krzepnięcia Krwi Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Doustne środki antykoncepcyjne a ryzyko wystąpienia zakrzepicy Dr hab. Jacek Golański Zakład Zaburzeń Krzepnięcia Krwi Uniwersytet Medyczny w Łodzi Żylna choroba zakrzepowozatorowa (ŻChZZ) stanowi ważny
Bardziej szczegółowoCholesterol. Co powinieneś wiedzieć. Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl
Cholesterol Co powinieneś wiedzieć Dr Maciej Starachowski www.swiatzdrowia.pl Wstęp Cholesterol jest substancją, której organizm potrzebuje do produkcji hormonów, witaminy D oraz przemian tłuszczów w organizmie.
Bardziej szczegółowoUzależnienia. Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji.
Uzależnienia Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji. Termin uzależnienie jest stosowany głównie dla osób, które nadużywają narkotyków, alkoholu i papierosów. Używki Wszystkie używki stanowią
Bardziej szczegółowoOlej rybi z olejem z rokitnika i witaminą E. Omega-3. Wyjątkowa formuła wykorzystująca starożytną mądrość chińską i nowoczesną technologię
Olej rybi z olejem z rokitnika i witaminą E Wyjątkowa formuła wykorzystująca starożytną mądrość chińską i nowoczesną technologię Dlaczego kwasy tłuszczowe są tak ważne? Kwasy tłuszczowe należą do grupy
Bardziej szczegółowoWpływ hałasu lotniczego na zdrowie człowieka czyli jak żyć krócej i chorować.
Wpływ hałasu lotniczego na zdrowie człowieka czyli jak żyć krócej i chorować. Hałas, w szczególności lotniczy, jest szkodliwy dla zdrowia; stały i uciążliwy hałas męczy nas psychicznie i fizycznie, pogarsza
Bardziej szczegółowoLek. Zbigniew Gugnowski Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Medycyny Rodzinnej NZOZ Poradnia Lekarzy Medycyny Rodzinnej Giżycko
Nadciśnienie Tętnicze Lek. Zbigniew Gugnowski Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Medycyny Rodzinnej NZOZ Poradnia Lekarzy Medycyny Rodzinnej Giżycko Definicja Nadciśnienie tętnicze, choroba nadciśnieniowa,
Bardziej szczegółowoNADCIŚNIENIE TĘTNICZE CZYM JEST I JAK PRAWIDŁOWO JE KONTROLOWAĆ?
NADCIŚNIENIE TĘTNICZE CZYM JEST I JAK PRAWIDŁOWO JE KONTROLOWAĆ? Co to jest nadciśnienie tętnicze? Hipertensja, czyli nadciśnienie jest chorobą układu krwionośnego, która polega na występowaniu, stale
Bardziej szczegółowoAKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć
AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Cukrzyca co powinniśmy wiedzieć Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, której głównym objawem jest podwyższone stężenie glukozy we krwi (hiperglikemia). Stan taki
Bardziej szczegółowoRegionalny Program Aktywności Fizycznej Seniorów
Regionalny Program Aktywności Fizycznej Seniorów Koordynator programu: dr Gabriel Chęsy - Katedra i Zakład Fizjologii Collegium Medium im. L. Rydygiera w Bydgoszczy, Wojewódzka Przychodnia Sportowo Lekarska
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13
Spis treści Przedmowa................ 11 1. Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi.................. 13 Najważniejsze problemy diagnostyczne....... 13 Ból w klatce piersiowej........... 14 Ostry
Bardziej szczegółowo6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej
6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej 6.2.1. Podsumowanie korzyści wynikających z leczenia Co to jest T2488? T2488
Bardziej szczegółowoBiologia. Klasa VII. Prywatna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum im. Z. I J. Moraczewskich w Sulejówku
Biologia 2017 Klasa VII Dział I : HIERARCHICZNA BUDOWA ORGANIZMU CZŁOWIEKA, SKÓRA, UKŁAD RUCHU 1. Organizm człowieka jako zintegrowana całość 2. Budowa i funkcje skóry 3. Choroby skóry oraz zasady ich
Bardziej szczegółowoCo to jest cukrzyca?
Co to jest cukrzyca? Praktyczny przewodnik WSTĘP Cukrzyca to stan, w którym organizm nie może utrzymać na odpowiednim poziomie stężenia glukozy (cukru) we krwi. Glukoza jest głównym źródłem energii dla
Bardziej szczegółowoNiedożywienie i otyłość a choroby nerek
Niedożywienie i otyłość a choroby nerek Magdalena Durlik Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych Warszawski Uniwersytet Medyczny Częstość przewlekłej choroby nerek na świecie
Bardziej szczegółowoStany zagrożenia życia w przebiegu nadciśnienia tętniczego
Stany zagrożenia życia w przebiegu nadciśnienia tętniczego Nadciśnienie tętnicze Źródło: Wytyczne ESH/ESC dot postępowania w nadciśnieniu tętniczym 2013 Stratyfikacja łącznego ryzyka sercowo-naczyniowego
Bardziej szczegółowoPakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta
Pakiet konsultacji genetycznych zawierający spersonalizowane zalecenia żywieniowe dla pacjenta CHOROBY DIETOZALEŻNE W POLSCE 2,150,000 osób w Polsce cierpi na cukrzycę typu II 7,500,000 osób w Polsce cierpi
Bardziej szczegółowoPROGRAM EDUKACJI PACJENTA CHOREGO NA NADCIŚNIENIE TĘTNICZE
PROGRAM EDUKACJI PACJENTA CHOREGO NA NADCIŚNIENIE TĘTNICZE Nadciśnienie tętnicze charakterystyka choroby. Załącznik nr 6 do procedury 92/pp, wersja 3 Nadciśnienie tętnicze jest najczęstszą chorobą układu
Bardziej szczegółowo2. Plan wynikowy klasa druga
Plan wynikowy klasa druga budowa i funkcjonowanie ciała człowieka ział programu Materiał kształcenia L.g. Wymagania podstawowe Uczeń: Kat. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Kat. Pozycja systematyczna 3
Bardziej szczegółowoOsoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie
3 Osoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie Samokontrolne, przesiewowe rozpoznanie ryzyka stanu przedcukrzycowego lub cukrzycy utajonej mogą wykonać pacjenci w swoich rodzinach. W praktyce
Bardziej szczegółowoZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( )
ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ (2015-08-03) PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA ADRESACI - Osoby zadeklarowane do lekarza POZ, w wieku 35, 40, 45,
Bardziej szczegółowoPrzedszkole Miejskie Nr 12 Integracyjne w Jaworznie CUKRZYCA
Cukrzyca CUKRZYCA Cukrzyca jest przyczyną niedomagania i cierpienia około 60 mln. osób, które żyją z tą chorobą w Europejskim Regionie WHO. Stanowi również poważne obciążenie dla gospodarki i systemu ochrony
Bardziej szczegółowoZdrowie stan pełnego fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu, a nie tylko całkowity brak choroby czy niepełnosprawności.
Zdrowy tryb życia Zdrowie stan pełnego fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu, a nie tylko całkowity brak choroby czy niepełnosprawności. Wyróżnia się: Zdrowie fizyczne prawidłowe funkcjonowanie
Bardziej szczegółowoWielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Położone jest w klatce piersiowej tuż za mostkiem. Otoczone jest mocnym, łącznotkankowym
Wielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Położone jest w klatce piersiowej tuż za mostkiem. Otoczone jest mocnym, łącznotkankowym workiem zwanym osierdziem. Wewnętrzna powierzchnia osierdzia
Bardziej szczegółowobiologia w gimnazjum UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA
biologia w gimnazjum 2 UKŁAD KRWIONOŚNY CZŁOWIEKA SKŁAD KRWI OSOCZE Jest płynną częścią krwi i stanowi 55% jej objętości. Jest podstawowym środowiskiem dla elementów morfotycznych. Zawiera 91% wody, 8%
Bardziej szczegółowo10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA
10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE PRACY DOKTORSKIEJ
mgr Bartłomiej Rospond POSZUKIWANIE NEUROBIOLOGICZNEGO MECHANIZMU UZALEŻNIENIA OD POKARMU - WPŁYW CUKRÓW I TŁUSZCZÓW NA EKSPRESJĘ RECEPTORÓW DOPAMINOWYCH D 2 W GRZBIETOWYM PRĄŻKOWIU U SZCZURÓW STRESZCZENIE
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 1 do zarządzenia Nr 38/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki chorób układu krążenia
Program profilaktyki chorób układu krążenia 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Choroby układu krążenia
Bardziej szczegółowoDenerwacja nerek stan wiedzy 2013. Prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii
Denerwacja nerek stan wiedzy 2013 Prof. dr hab. med. Andrzej Januszewicz Klinika Nadciśnienia Tętniczego Instytut Kardiologii Katowice, 21 listopada 2013 2009 Lancet. 2009;373:1275-1281 Pierwsza ocena
Bardziej szczegółowoZespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego
Zespół Metaboliczny w praktyce chirurga naczyniowego Wacław Karakuła Katedra i Klinika Chirurgii Naczyń i Angiologii U.M. w Lublinie Kierownik Kliniki prof. Tomasz Zubilewicz Lublin, 27.02.2016 Zespół
Bardziej szczegółowoOral Chelate Chelatacja doustna
Oral Chelate Chelatacja doustna Oral Chelate -Chelatacja doustna Terapia chelatonowa jest stosowana do bardzo skutecznego usuwania z tętnic złogów miażdżycowych, i przywracania krążenia krwi. Czynniki
Bardziej szczegółowoPROMOCJA ZDROWIA TO PROCES
STAROSTWO POWIATOWE W ŚWIDNICY WYDZIAŁ ZDROWIA 2007 r. Opracowała Barbara Świętek PROMOCJA ZDROWIA TO PROCES UMOŻLIWIAJĄCY JEDNOSTKOM, GRUPOM, SPOŁECZNOŚCIĄ ZWIĘKSZENIE KONTROLI NAD WŁASNYM ZROWIEM I JEGO
Bardziej szczegółowoSpis treści. Część I Definicja, epidemiologia i koszty otyłości. Część II Etiologia i patogeneza otyłości
Spis treści Część I Definicja, epidemiologia i koszty otyłości Rozdział 1. Wprowadzenie: problematyka otyłości w ujęciu historycznym i współczesnym..................................... 15 Problematyka
Bardziej szczegółowoPrzedmowa... Skróty...
VII Przedmowa.............................................................. Skróty................................................................... Przedmowa..............................................................
Bardziej szczegółowoEuropejski Tydzień Walki z Rakiem
1 Europejski Tydzień Walki z Rakiem 25-31 maj 2014 (http://www.kodekswalkizrakiem.pl/kodeks/) Od 25 do 31 maja obchodzimy Europejski Tydzień Walki z Rakiem. Jego celem jest edukacja społeczeństwa w zakresie
Bardziej szczegółowoZadania egzaminacyjne obejmujące materiał z klasy II gimnazjum
Zadania egzaminacyjne obejmujące materiał z klasy II gimnazjum Informacje do zadań 1. i 2. A C D B Schemat przedstawia szkielet kończyny górnej. Zadanie 1. (0 2) Podaj nazwy kości oznaczonych literami
Bardziej szczegółowoEkstrakt z Chińskich Daktyli
Ekstrakt z Chińskich Daktyli Ekstrakt z Chińskich Daktyli TIENS Lekarze z Chin uważają, że owoce głożyny znane jako chińskie daktyle Pomagają zachować sprawność Poprawiają odporność Wspomagają pracę żołądka
Bardziej szczegółowoAktywność fizyczna na receptę. Anna Plucik Mrożek Małgorzata Perl
Aktywność fizyczna na receptę Anna Plucik Mrożek Małgorzata Perl Cel prezentacji Podzielenie się zdobytą wiedzą i doświadczeniem Przedstawienie programów treningowych dla poszczególnych grup docelowych
Bardziej szczegółowoNadciœnienie têtnicze4
Nadciœnienie têtnicze4 Komórkowe sk³adniki od ywcze w zapobieganiu i terapii wspomagaj¹cej Fakty na temat nadciœnienia têtniczego Dlaczego Programy Zdrowia Komórkowego pomagaj¹ pacjentom z nadciœnieniem
Bardziej szczegółowoAneks II. Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego oraz ulotka dla pacjenta stanowią wynik procedury arbitrażowej.
Aneks II Zmiany dotyczące odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego oraz ulotki dla pacjenta przedstawione przez Europejską Agencję Leków (EMA) Niniejsza Charakterystyka Produktu Leczniczego
Bardziej szczegółowoAKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Cukrzyca, a nadciśnienie tętnicze
AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Cukrzyca, a nadciśnienie tętnicze CZYM JEST NADCIŚNIENIE TĘTNICZE Nadciśnienie tętnicze jest chorobą układu krążenia, która charakteryzuje się stale lub okresowo
Bardziej szczegółowoCukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce www.seniorizdrowie.pl
Projekt jest współfinansowany ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach Programu Operacyjnego Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata 2014 2020 Cukrzyca Epidemia XXI wieku Debata w Wieliczce
Bardziej szczegółowoPrzedmowa. Zawartość. 1. Wprowadzenie Kompleksowe podejście do żywienia Koncepcja równowagi (bilansu)
140964 Zawartość Przedmowa 1. Wprowadzenie 1.1. Kompleksowe podejście do żywienia 1.2. Koncepcja równowagi (bilansu) 1.2.1. Model podaży i zapotrzebowania 1.2.2. Przekarmienie 1.2.3. Niedożywienie 1.2.4.
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 3 do materiałów informacyjnych PRO
SZCZEGÓŁOWY OPIS ŚWIADCZEŃ I ZASAD ICH UDZIELANIA ORAZ WYMAGANIA WOBEC ŚWIADCZENIODAWCÓW W PROGRAMIE PROFILAKTYKI CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA 1. OPIS ŚWIADCZEŃ 1) objęcie przez świadczeniodawcę Programem świadczeniobiorców,
Bardziej szczegółowo