Patomorfologia. wykład. prof hab. n. med. Andrzej Marszałek
|
|
- Eleonora Marek
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Patomorfologia wykład prof hab. n. med. Andrzej Marszałek
2 DIAGNOSTYKA
3 patomorfologia badania sekcyjne cytologia złuszczeniowa cytologia cienkoigłowa aspiracyjna biopsje (gruboigłowa, operacyjna) badanie materiału poopercyjnego
4 z życia wzięte
5 Historia cytopatologii I wiek XIX II rozwój i rozpowszechnienie Twórca cytopatologii Georgios Nicholas Papanikolaou Papanicolaou G.N, Traut H.F. Diagnosis of Uterine Cancer by the Vaginal Smear. New York, The Commonwealth Fund, III konsolidacja Dr Leopold Koss Diagnostic cytology and its histopathologic bases, 1969 IV standaryzacja The Bethesda System for Reporting Cervical/Vaginal Cytology Diagnoses 1988, 1991, 2001, 2004
6 Zalety i wady badania
7 Zalety cytopatologii Materiał diagnostyczny: pobierany łatwo, szybko, mało inwazyjn bez znieczulenia, możliwość powtarzan Prosta procedura : szybkość badania, niewielkie koszty materiałowe, prostota procedur laboratoryjnych, dobre uwidocznienie szczegółów komórkowych
8 Cytologia umożliwia sprecyzowanie procesu chorobowego nowotwór vs zmiana nienowotworow nowotwór łagodny vs złośliwy zapalenie swoiste vs nieswoiste czasem bezpośrednio terapeutyczna (torbiele) Determinuje następne procedury diagnostyczne leczenie
9 Wady cytopatologii NIE ZAWSZE JEST MOŻLIWE: - odróżnienie raka przedinwazyjnego /inwazyjnego - odróżnienie zmian reaktywnych, dysplazji, nowotworu - pełna klasyfikacja zmiany nowotworowej - wykonanie niezbędnych badań dodatkowych
10 Zalety histopatologii Badanie mikroskopowe z reguły jest łatwiejsze Umożliwia ocenę architektury Możliwość wykonania badań dodatkowy
11 Wady badania histopatologiczne Czas wykonania badania Inwazyjne pozyskanie materiału
12 !!!!!!!!!!!!!! Tylko histopatologia umożliwia!!!!!!!!!!!!!! Ocenę marginesów resekcji Ocenę inwazji i głębokości inwazji Ocenę makro- i mikroskopową
13 Pobieranie materiału cytologiczne 1. Cytologia płynów - samoistne złuszczanie się komórek do płynów 2. Cytologia złuszczeniowa - rozmaz, szczotkowanie z powierzchni zmiany FN, FNA, FNAB, FNAC 3. Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa
14 1. Cytologia płynów samoistne złuszczanie się komórek do płyn moczu płynu mózgowo-rdzeniowego plwociny płyn wysiękowy w jamach ciała(opłucn osierdzie, otrzewna)
15 2. Cytologia złuszczeniowa rozmaz, szczotkowanie z powierzchni zmiany odcisk imprint zeskrobanie szczotkowanie brushing powierzch błony śluzowej płukanie (lavage) powierchni błony śluzowej lub surowieczej
16 3. Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa F FNA, FNAB, FNAC Zmiany położone powierzchownie - palpacyjne Zmiany położone głeboko biopsja celowana CT, USG, MRI
17 BADANIE CYTOLOGICZNE
18 Elementy oceniane w preparacie Małe powiększenie- komórkowość Duże powiększenie: Tło (erytrocyty, martwica) typ komórek (układ, formy architektoniczne)
19 Komórki Nabłonkowe gruczołowe płaskonabłonkowe neuroendokrynne Mezenchymalne fibrochondroosteo- Komórki zapalne
20 ZAPALENIE VS NOWOTWÓR
21 Zmiany komórkowe
22 NOWOTWORY
23 Drobnookrągłokomórkowe - chłoniaki - neuroendokrynne - niskozróżnicowane raki
24 Cechy architektoniczne struktury papillarne grupy płaty struktury gruczołowe struktury pęcherzykowe plastra miodu modelowanie
25 ŁAGODNE VS ZŁOŚLIWE
26 ŁAGODNE
27 Cechy złośliwości Cechy jądrowe Hiperchromazja Anisokaryosis Wysoki stosunek jądrowo/cyto komórki wielojądrowe Figury podziałowe Ilość/nieprawidłowe Duże jąderka/różnego kształtu
28 Cechy cytoplazmy Wakuolizacja Rogowacenie Kaninbalizm
29 THERE IS NO KNOWN CRITERIO NOR CONSTELLATION OF CRITERIA WHICH ARE UNIVERSALLY DIAGNOSTIC OF MALIGNANCY Atlas Of Serous Fluid Cytopathology A. Spriggs, M. M. Boddington
30 panel diagnostycznych badań patomorfologicznych w raku tarczycy
31 Tarczyca - anatomia masa u dorosłych 15-20g powyżej 60g (7g u noworodków) - wole płat prawy cieśń i płat piramidowy płat lewy dodatkowe, ektopia
32 klasyfikacja guzów Podstawowe kryteria: - określenie umiejscowienia i wielkości guza - ocena histopatologiczna - naciekanie tkanek otaczających, naczyń i pni nerwowych - potwierdzenie różnicowania za pomocą markerów immunohistochemicznych - indeks proliferacyjny Ki-67 - rokowanie
33 rak tarczycy diagnostyka cytologiczna diagnostyka histologiczna diagnostyka molekularna raport histopatologiczny
34
35
36 aktywność tarczycy Norma Nieaktywna Nadczynność
37 morfologiczna manifestacja chorób tarczycy wole (rozrost) zapalenie guz
38 rozrost tarczycy (wole) - Wole wrodzone - Choroba Gravesa-Basedova - Wole guzkowe - Sporadyczne - Endemiczne
39 zapalenia - Thyreoiditis nieswoiste ropne niespecyficzne ziarniniakowe (de Quervain) limfocytarne (Hashimoto) invasive sclerosing Riedel swoiste tbc kiła sarkoidoza
40 nowotwory tarczycy I. Pierwotne nowotwory tarczycy Nabłonkowe Chłoniaki Guzy mezenchmalne II. Nowotwory przerzutowe
41 nabłonkowe nowotwory tarczycy Nowotwory z tyreocytów łagodne (adenoma) adenoma folliculare złośliwe (raki) rak pęcherzykowy (10-20%) rak brodawkowaty (75-85%) rak niezróżnicowany (anaplastyczny) (<5%) nowotwory z komórek C rak rdzeniasty tarczycy (MTC - 5%)
42 system Bethesda raportowania biopsji tarczycy 2009 analogia do ogólnie akceptowanego systemu dla szyjki macicy ujednolicenie terminologii lepsza komunikacja kliniczno-diagnostyczna korelacja cytologiczno-histologiczna oparta na aktualnej wiedzy dot. chorób tarczycy umożliwia łatwe zestawienie danych epidemiologicznyc
43 INSUFFICIENT FOR DIAGNOSIS Cyst Fluid Only Other BENIGN Consistent with a benign follicular nodule Consistent with Hashimoto thyroiditis in the proper clinical context Other 2009 ATYPICAL CELLS OF UNDETERMINED SIGNIFICANCE SUSPICIOUS FOR A FOLLICULAR NEOPLASM SUSPICIOUS FOR A HÜRTHLE CELL NEOPLASM SUSPICIOUS FOR MALIGNANCY Suspicious for papillary carcinoma Suspicious for medullary carcinoma Suspicious for lymphoma Other MALIGNANT Papillary carcinoma Medullary carcinoma Undifferentiated (anaplastic) carcinoma Lymphoma Metastatic malignancy Other
44 łagodne 1. 70% biopsji tarczycy 2. zalicza się 1. łagodny guzek Wole guzowate Gruczolak pęcherzykowy (macrofollicularis) 2. przewlekłe limfocytarne (Hashimoto) zapalenie 3. inne (zapalenie podostre, wole skrobiawicze, itd.) 3. odsetek rozpoznań fałszywie ujemnych <1%. 4. pacjenci ze zmianami łagodnymi powinni być klinicznie obserwowani
45 łagodny guzek pęcherzykowy kryteria: umiarkowana komórkowość obfity koloid łagodne komórki pęcherzykowe (brak cech jądrowych raka papilarnego) głównie makropęcherzykowe
46 INSUFFICIENT FOR DIAGNOSIS. niewystarczające do diagnostyki 10-30% cytologii tarczycy kryteria adekwatniści: co najmniej 6 grup, każda zawiera co najmniej 10 dobrze rozróżnialnyk chomórek pęcherzykowych wyjątki: zapalenie tarczycy (=łagodne) obfita ilość koliod (=łagodne) bez atypii
47 tylko płyn z torbieli różne praktyki labolatorium konsensus: płyn z torbieli tylko z makrofagami (< 6 grup łagodnych komórek pęcherzykowych) powinno być uważane za niewystarczające ale spełniają kryteria zmiany łagodnej Uwaga: nikt nie może wykluczyć raka brodawkowatego jeżeli biopsja nie objęła litej części guza (Renshaw AA. "Accuracy of thyroid fine-needle aspiration using receiver operator characteristic curves." Am J Clin Pathol 2001; 116: )
48 złośliwe 3-7% BAC tarczycy w tej grupie rak brodawkowaty rak rdzeniasty nisko zróżnicowane raki niezróżnicowany (anaplastyczny) raki chłoniaki guzy przerzutowe inne
49 podejrzenie nowotworu pęcherzykowego duże zaburzenia architektoniczne (architectural atypia) dominacja mikro- i makropęcherzyków odróżnienie pomiędzy gruczolakiem pęcherzykowym i rakiem jest niemożliwe w BAC zabieg chirurgiczny (zwykle lobektomia) jest wymagany dla ostetecznego rozpoznania UWAGA: podejrzenie raka brodawkowatego jest wykluczone z tej kategorii;
50 podejrzenie nowotworu pęcherzykowego Mikropęcherzyki Układ beleczkowy
51 podejrzenie nowotworu z komórek HÜRTHLE A Def.: Każda BAC złożony tylko z komórek Hürthle a ryzyko zmiany złośliwej podobnie jak w podejrzenie procesu złośliwego po analizie danych sugestia, że nowotwory z komórek Hürthle a są inne pod względem genetycznym
52 podejrzana o zmianę ZŁOŚLIWĄ Wyłącza przypadki podejrzane o guzy pęcherzykowe i z komórek Hürthle Podejrzenie raka brodawkowatego Wiele raków papillarnych (szczególnie postać pęcherzykowa) ma subtelne cechy i nie może być zdiagnozowana jednoznacznie na podstawie BAC Podejrzenie o raka rdzeniastego Poziom kalcytoniny Podejrzenie o chłoniaka Można rozszerzyć o cytofotometrię Podejrzenie o guzy przerzutowe do tarczycy
53 ATYPICAL CELLS OF UNDETERMINED SIGNIFICANCE (ACUS) rzypadki uciekające jednoznaczniej klasyfikacji do jednej z grup (Benign, Suspicious, or Malignant) przykłady: lokalne zmiany mało nasilone sugerujące raka brodawkowatego ubogokomórkowa próbka, ale z przewagą mikropęcherzyków preparat słabej jakości (krew, etc.) zalecenie: powtórzyć BAC
54 ATYPICAL CELLS OF UNDETERMINED SIGNIFICANCE
55 Bethesda 2009 implikacje kliniczne Kategoria Ryzyko złośliwości (%) Zwykłe postępowanie Insufficient for Diagnosis 1-4 Repeat FNA w/ U/S Benign <1 Follow ACUS ~5-10 Repeat FNA Sus for a Follicular Neo Lobectomy Sus for a Hürthle Cell Neo Lobectomy Suspicious for Malignancy (usually papillary CA) Lobectomy or total thyroidectomy Malignant Total thyroidectomy
56 rak tarczycy diagnostyka cytologiczna diagnostyka histologiczna diagnostyka molekularna raport histopatologiczny
57 rak brodawkowaty 75-80% raków tarczycy guz utajone w 6% autopsji 0,1 do 1,0cm 46% wieloogniskowe 14% z przerzutami do węzłów guz utajony nawet 24% w innych chorobach tarczycy (M) 70% u kobiet w wieku rozrodczym czynniki ryzyka: promieniowanie jonizujące (przed 20rż) po Czernobylu (głównie dzieci) zapalenie Hashimoto (prawdopodobnie) FAP ok. 4,5% rodzinnie
58 rak brodawkowaty morfologia: makro: twarde, lite, często wieloogniskowe otorebkowane lub naciekające czasem: torbiele, włóknienie, zwapnienia mikro: złożone, rozgałęziające się układy brodawkowate komórki sześcienne, z nakładającymi się jądrami (o jasnej chromatynie), nadmiar błony jądrowej mikrojąderka, wtręty jądrowe ciała piaszczakowate
59 rak pęcherzykowy 5-15% raków tarczycy 25-40% w obszarach niedoboru jodu 75% u kobiet w wieku starszym niż dla raka brodawkowatego czynniki ryzyka: promieniowanie niedobór jodu podeszły wiek
60 rak pęcherzykowy morfologia: makro: Szare/sine/różowe zwykle otorebkowane częściowo za zmianami krwotocznymi czasem: włóknienie, zwapnienia mikro: wykładniki naciekania (!!!) okolicznych tkanek torebki naczyń gruba torebka
61 rak medularny 5-10% raków tarczycy z komórek C tarczycy (guz neuroedokrynny) postać sporadyczna 75-80%, pacjenci lat postać rodzinna 20-25%, średni wiek pacjenta 35 lat MEN2a, MEN2b, vonhippel-lindau neurofibromatoza
62 rak medularny morfologia: makro: szare/sine/żółtawy zwykle bez torebki zmiana pojedyncza lub mnoga mikro: komórki okrągłe lub poligonalne (gniazda, sznury) ziarnista cytoplazma, jednorodne jądra złogi amyloidu
63 rak tarczycy diagnostyka cytologiczna diagnostyka histologiczna diagnostyka molekularna raport histopatologiczny
64 rak tarczycy rak brodawkowaty HBME-1, galactin-3, CITED-1, CK19 translokacje RET/PTC NTRK, BRAF RAS (NRAS, HRAS, KRAS) rak pęcherzykowy RAS, PAX8-PPARgamma
65 rak tarczycy diagnostyka cytologiczna diagnostyka histologiczna diagnostyka molekularna raport histopatologiczny
66
67
68
69
70 przypadek 4
71 ???
72 najczęstsze objawy: biegunka, zaczerwienienie skóry GEP NETs powstają z kk. neuroendokrynnych jelita i trzustki możliwe przyczyny: mutacje genetyczne (MEN1, MEN2, VHL)
73 Rakowiaki (1) zwykle rosną powoli przez wiele lat przed rozpoznaniem występują w większości w przewodzie pokarmowym i rzadko w klatce piersiowej zachorowanie 1-2 przypadki/100,000 osób mogą być rozpoznane podczas operacji wyrostka robaczkowego
74 Rakowiaki (2) u większości chorych nie rozpoznaje się guza przed wystąpieniem progresji (przerzuty do wątroby) chory skarży się przez lata na dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego często nieprawidłowa diagnoza
75 guzy neuroendokrynne (NET) są nowotworami pochodzącymi z: gruczołów endokrynnych (przysadka, przytarczyce, nadnercza), grup komórek endokrynnych wewnątrz tkanek gruczołowych (tarczyca i trzustka) rozproszonych komórek endokrynnych przewodu pokarmowego i układu oddechowego (diffuse endocrine system DES) Histologicznie należą do guzów o typie APUD-oma
76 Rakowiak Guz neuroendokrynny rozwijający się w narządach pochodzących ze środkowej części pierwotnej cewy jelitowej (prajelita) - Części przedniej (foregut) grasica, oskrzela, płuca, żołądek, górna część dwunastnicy, trzustka - Części środkowej (midgut) dolna część dwunastnicy, jelito czcze, jelito kręte, wyrostek robaczkowy, okrężnica wstępująca - Części tylnej (hindgut) poprzecznica i zstępnica, odbytnica
77 układ komórek neuroendokrynnych jelita i trzustki jelito komórki ECL (histamina, CgA, gastrokalcyna) komórki G (gastryna) komórki S (somatostatyna) komórki P (nieznany wydzielany produkt) komórki EC (serotonina, tachykininy i CgA) inne komórki neuroendokrynne i neurony peptydergiczne trzustka komórki (insulina) komórki (glukagon) komórki D (somatostatyna) komórki F (polipeptyd trzustkowy) komórki pnia w przewodach trzustkowych D1 (nieznany produkt wydzielniczy)
78 guzy hormonalnie czynne (objawy: wydzielina endokrynnego), rakowiak (++ serotonina), insulinoma (++ insulina), gastrinoma (++ gastryna), VIPoma (++ VIP), glukagonoma (++ glukagon), somatostatinoma (++ somatostatyna), guzy hormonalnie nieczynne (++ CgA, PP) guzy hormonalnie nieczynne (bez objawów)
79 gastro-entero-panceatic neuoendocrine tumors GEP/NET 70% / 100% żołądkowo-jelitowo-trzustkowe guzy neuroendokrynne
80 rakowiak (~40%) insulinoma (~20%) guzy nieznanego pochodzenia (~15%) gastrinoma (~10%) VIP-oma (~3%) glukagonoma somatostatinoma guzy hormonalnie nieczynne ( 27%)
81 Charakterystyka GEP NETs Guz Zespół Produkowane hormony Miejsce guza Rakowiak Zesp. rakowiaka Serotonina, tachykinina, bradykinina, histamina Jelito-przedni i środ. odc. VIP-oma Zesp. Verner a- Morrison a Wazoaktywny peptyd jelitowy (VIP) Trzustka Płuca Glukagonoma Glukagonoma Glukagon Trzustka dwunastnica Gastrinoma Insulinoma Zesp. Zollinger a- Ellison a Zesp. niedocukrzenia Gastryna Insulina Trzustka dwunastnica Trzustka
82 Zespół rakowiaka umiejscowienie i częstość występowania objawów Telangiektazje (25%) Skurcz oskrzeli (3 19%) Ból brzucha (10 55%) Zaczerwienienie twarzy (63 94%) Wada zastawkowa zwłóknienie prawego serca (14 41%) Sinica (18%) Biegunka (68 84%) Zapalenie stawów (7%) Zapalenie skóry (5%)
83 insulinoma - najczęstszy wyspiak trzustki (kom. B) - objawy : mały guz <2cm hipoglikemia (triada Whipple a: hipoglikemia w głodzeniu +G <45-50mg% + ustępowanie objawów po podaniu glukozy) zaburzenia widzenia (mroczki, podwójne widzenie) osłabienie poty uczucie głodu otyłość drżenia splątanie lub dziwaczne zachowanie
84 gastrinoma (z. Zollinger Ellisona) objawy (guz głównie głowy trzustki lub dwunastnicy): - nadkwasota, - biegunka, - zapalenie błony śluzowej i owrzodzenie żołądka, - BAO/MAO > 0,6 połowa pacjentów rozwija ZZE - mnogie wrzody o nietypowym umiejscowieniu - zapalenie przełyku - nawroty wrzodów po leczeniu farmakologicznym i chirurgicznym - 25% składowa MEN1
85 VIP-oma (z. Verner-Morrisona) objawy związane z nadmiarem VIP - VIP-oma duży guz o złośliwym charakterze z komórek AUN trzustka, układ nerwowy, nadnercza - ciężka wodnista obfita biegunka ( 5-20l/dobę: nie ustępuje po głodzeniu) - odwodnienie, - zaburzenia elektrolitowe (hipokaliemia i achlorhydria)
86 glukagonoma Objawy glukagonoma (z komórek A trzustki): - duży guz > 6cm trzustki sporadycznie XII - zaczerwienienie skóry pełzający rumień nekrotyczny (erythema necrolyticum migrans) - zapalenie błony śluzowej jamy ustnej - łagodna cukrzyca, - utrata masy ciała, - niedokrwistość - biegunka
87 somatostatinoma Somatostatinoma (z komórek D trzustki sporadycznie dwunastnica i jelito cienkie): - duży guz > 5cm (objawy miejscowe) - biegunka - stolce tłuszczowe ze spadkiem masy ciała - kamica żółciowa - łagodna cukrzyca - achlorhydria
88 guzy hormonalnie nieczynne guzy hormonalnie nieczynne powodują: dużą nieprawidłową masę w jamie brzusznej ból brzucha niedrożność jelita krwawienie z przewodu pokarmowego utratę masy ciała żółtaczkę
89 historia naturalna guzów NET Rozpoznanie zespołu jelita drażliwego Właściwa diagnoza zgon Niecharakterystyczne objawy brzuszne biegunka zaczerwienienia przerzuty Wzrost guza pierwotnego Czas trwania choroby (lata) Vinik A, et al. Dig Dis Sci. 1989;34(suppl):14S-27S.
90 Objawy ogólne ACTH (zesp. Cushinga) GHRH (akromegalia) ADH (SIADH) 5-HTP histamina 10% 5-HT (zespół rakowiaka) meta >2 cm <1 cm krążenie wrotne 5-HT Histamina miejscowe bóle brzucha niedrożność jelit krwawienie z odbytnicy
91 Najczęstsze objawy kliniczne guzów GEP Rodzaj guza Rakowiak Złośliwość Objawy kliniczne [%] Flush, biegunki, bóle brzucha, skurcz oskrzeli, zmiany w prawej części serca 90 Insulinoma Gastrinoma VIPoma Glukagonoma Somatostatinoma Zespół hipoglikemiczny, osłabienie, drżenia 10 Nawracająca choroba wrzodowa żołądka, biegunki 55 Ciężka wodnista biegunka, hipokalemia, achlorhydria 80 Nekrolityczny rumień wędrujący, łagodna cukrzyca 80 Stolce tłuszczowe, kamica pęcherzyka żółciowego 50 Guzy nieczynne Objawy niecharakterystyczne, żółtaczka zaporowa 70
92 wg WHO wysoko zróżnicowane guzy endokrynne (łagodne lub o niskim stopniu złośliwości) dobrze zróżnicowane raki endokrynne słabo zróżnicowane raki endokrynne (rak drobnokomórkowy) mieszane raki egzokrynno-endokrynne (gruczolak/rak endokrynny)
93 GET/NET I. Sporadyczny II. Uwarunkowany dziedzicznie: zespół MEN1 zespół von Hippel-Lindau zespół MEN 2 (w szerokim ujęciu NET-MTC)
94 Zespół gruczolakowatości wewnątrzwydzielniczej - MEN1 patogeneza: MEN 1, (chromosom 11q13) defekt genu koduje białko supresorowe meninę Narząd zajęty przez guz: 1. przytarczyce 90% 2. wyspy Langerhansa trzustki, XII-nica - gastrinoma 40%, insulinoma 10% 3. przysadka 50% - prolactinoma (20%) 4. rzadziej kora nadnerczy 25% nieczynne guzy trzustki 20% NET żołądka, oskrzela, grasicy
95 z. von Hippel-Lindau wrodzony, związany z mutacją genu supresorowego VHL na chromosomie 3p25 1/ urodzeń klinicznie dwie postacie: 1. haemangioblastoma, angioma mózgu, rdzenia kręgowego, nerek, często pheochromocytoma (postać łagodna) 2. często rak nerki, nadnerczy, trzustki
96 Częstość występowania poszczególnych nowotworów w zespole von Hippla i Lindaua Objaw Częstość (%) Naczyniaki zarodkowe móżdżku Naczyniaki siatkówki Rak jasnokomórkowy nerki Naczyniaki zarodkowe rdzenia kręgowego Guz chromochłonny 7-19 Guz worka endolimfatycznego (ELST) 11%
97 geny związane z NETs za rozwój MEN 2, odpowiedzialna jest mutacja protoonkogenu RET (chromosom 10q11.2) którego produktem jest receptorowa kinaza tyrozynowa niemal zawsze rak rdzeniasty (MTC) guz chromochłonny nadnerczy nadczynność przytarczyc inne (nerwiaki błon śluzowych i anomalie wrodzone)
Patomorfologia. Tarczyca - anatomia. rak tarczycy 25.04.2015. panel diagnostycznych badań patomorfologicznych w raku tarczycy DIAGNOSTYKA
Patomorfologia panel diagnostycznych badań patomorfologicznych w raku tarczycy Wykład 16 prof hab. n. med. Andrzej Marszałek Tarczyca - anatomia masa u dorosłych 15-20g powyżej 60g (7g u noworodków) -
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY. Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa
DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa 1 PROBLEMY DIAGNOSTYCZNE Wady rozwojowe Wole Guzki tarczycy Nowotwory tarczycy Zaburzenia
Bardziej szczegółowoLeczenie nowotworów tarczycy Dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka 2007
Leczenie nowotworów tarczycy Dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka 2007 Klasyfikacja guzów tarczycy wg WHO Guzy nabłonkowe 1. Łagodne 2. Złośliwe Gruczolak pęcherzykowy Inne gruczolaki 2.1. Rak pęcherzykowy
Bardziej szczegółowoCHIRURGICZNE LECZENIE GUZÓW NEUROENDOKRYNNYCH (NET) UKŁADU POKARMOWEGO:
Andrzej W. SZAWŁOWSKI CHIRURGICZNE LECZENIE GUZÓW NEUROENDOKRYNNYCH (NET) UKŁADU POKARMOWEGO: Żołądka Jelit Trzustki GEP z Kliniki Nowotworów Górnego Odcinka Układu Pokarmowego -Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE
CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA ROZDZIA 4 NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE Arkadiusz Jeziorski W Polsce do lekarzy onkologów zgłasza się rocznie ponad 130 tysięcy nowych pacjentów; około 80 tysięcy
Bardziej szczegółowoRak tarczycy. Jadwiga Szymczak. Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu
Rak tarczycy Jadwiga Szymczak Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Uproszczona klasyfikacja nowotworów złośliwych tarczycy wg ATA A. Rak
Bardziej szczegółowoSpojrzenie patologa na diagnostykę guzów neuroendokrynnych. Anna Nasierowska-Guttmejer Zakład Patomorfologii CSK MSW w Warszawie
Spojrzenie patologa na diagnostykę guzów neuroendokrynnych układu pokarmowego Anna Nasierowska-Guttmejer Zakład Patomorfologii CSK MSW w Warszawie Klasyfikacja WHO Stopień dojrzałości, Grading Staging
Bardziej szczegółowoNowotwory neuroendokrynne epidemiologia i diagnostyka
Nowotwory neuroendokrynne epidemiologia i diagnostyka Agnieszka Kolasińska-Ćwikła Klinika Onkologii Centrum Onkologii-Instytut ul.wawelska 15 Warszawa Nowotwory neuroendokrynne (neuroendocrine tumors NET,
Bardziej szczegółowoNOWOTWORY TARCZYCY wybrane zagadnienia
NOWOTWORY TARCZYCY wybrane zagadnienia dr n. med. Łukasz Koperski Katedra i Zakład Patomorfologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego GUZKI TARCZYCY Klinicznie bardzo częste: - palpacyjnie- u 6-7% kobiet
Bardziej szczegółowoZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU
ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych
Bardziej szczegółowoGuzy neuroendokrynne układu pokarmowego (GEP NET)
V rok WL Guzy neuroendokrynne układu pokarmowego (GEP NET) prof. dr hab. Marek Bolanowski Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami Guzy neuroendokrynne Neuroendocrine Tumors
Bardziej szczegółowoRak Płuca Epidemiologia i Czynniki Ryzyka
Rak Płuca 2014 Epidemiologia i Czynniki Ryzyka Dariusz M. Kowalski Klinika Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Centrum Onkologii Instytut w Warszawie Warszawa, 16. 09. 2014 EPIDEMIOLOGIA Epidemiologia
Bardziej szczegółowoGuzy neuroendokrynne żołądka - klinika. Grażyna Rydzewska Klinika Gastroenterologii CSK MSWiA Warszawa
Guzy neuroendokrynne żołądka - klinika Grażyna Rydzewska Klinika Gastroenterologii CSK MSWiA Warszawa Guzy endokrynne żołądka 1% nowotworów narządu, 9% wszystkich tego typu w układzie pokarmowym 1-2 przypadki
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA OBRAZOWA I LECZENIE RADIOIZOTOPOWE CHORYCH NA GEP-NET
DIAGNOSTYKA OBRAZOWA I LECZENIE RADIOIZOTOPOWE CHORYCH NA GEP-NET Jarosławaw B. Ćwikła, Zakład ad Diagnostyki Radiologicznej i Obrazowej CMKP i CSK MSWiA W-wa; Guzy neuroendokrynne (NET) Guzy NET wywodzą
Bardziej szczegółowoWCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI
WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych
Bardziej szczegółowoDiagnostyka Nowotworów Neuroendokrynnych
Diagnostyka Nowotworów Neuroendokrynnych Diagnostyka Laboratoryjna dr n. med. Anna Lewczuk Katedra I Klinika Endokrynologii I Chorób Wewnęrznych Gdański Uniwersytet Medyczny Diagnostyka laboratoryjna Badania
Bardziej szczegółowoSpiS TreśCi chirurgia narządowa 51. nowotwory układu pokarmowego VII
Spis treści CHIRURGIA NARZĄDOWA... 1005 51. Nowotwory układu pokarmowego... 1007 51.1. Nowotwory przełyku Andrzej W. Szawłowski... 1007 51.1.1. Wstęp... 1007 51.1.2. Patologia... 1008 51.1.3. Rozpoznanie...
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 1
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 1 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 59-letni mężczyzna zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoZMIANY OGNISKOWE TRACZYCY POSTĘPOWANIE
ZMIANY OGNISKOWE TRACZYCY POSTĘPOWANIE Guzkową chorobę tarczycy rozpoznaje się po wykryciu pojedynczej zmiany lub mnogich zmian ogniskowych lub guzków, niezależnie od ich stanu czynnościowego. Wolem określa
Bardziej szczegółowoLp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi
Choroby układu nerwowego 1 Zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym * X 2 Choroby nerwów obwodowych X 3 Choroby mięśni X 4 Zaburzenia równowagi X 5 Guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni X 6
Bardziej szczegółowoPrzerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego
Dariusz Kaczmarczyk Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego Klinika Chirurgii Nowotworów Głowy i Szyi Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Kierownik: Prof. dr hab. med. Alina Morawiec Sztandera Opis
Bardziej szczegółowoDziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1097 Poz. 42 Załącznik C.35. IRINOTECANUM
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1097 Poz. 42 Załącznik C.35. IRINOTECANUM 1. IRINOTECANUM C15 RAK PRZEŁYKU 2. IRINOTECANUM C15.0 SZYJNA CZĘŚĆ PRZEŁYKU 3. IRINOTECANUM C15.1 PIERSIOWA CZĘŚĆ PRZEŁYKU
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe skóry. Katedra Onkologii AM w Poznaniu
Nowotwory złośliwe skóry Katedra Onkologii AM w Poznaniu Nowotwory złośliwe skóry Raki: rak podstawnokomórkowy rak kolczystokomórkowy rak płakonabłonkowy Czerniak Nowotwory złośliwe skóryrak podstawnokomórkowy
Bardziej szczegółowoSpis treści. Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware. Część II Choroby układu oddechowego 137 Eleanor C. Hawkins
Spis treści Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware 1 Badanie układu krążenia 2 2 Badania dodatkowe stosowane w chorobach układu krążenia 8 3 Leczenie zastoinowej niewydolności serca 29 4 Zaburzenia
Bardziej szczegółowoRAK PĘCHERZYKA śółciowego (Carcinoma of the Gallbladder) Krzysztof A. Bardadin
RAK PĘCHERZYKA śółciowego (Carcinoma of the Gallbladder) Krzysztof A. Bardadin 1. Materiał chirurgiczny: pęcherzyk Ŝółciowy, wątroba, drogi Ŝółciowe zewnątrzwątrobowe, inne (wymień): 2. Procedura chirurgiczna:
Bardziej szczegółowo1. Materiał chirurgiczny: brodawka Vatera, Ŝołądek, głowa trzustki, dwunastnica, przewód Ŝółciowy wspólny, pęcherzyk Ŝółciowy, inne (wymień)
RAK BRODAWKI VATERA (carcinoma of the ampullary region) Krzysztof A. Bardadin 1. Materiał chirurgiczny: brodawka Vatera, Ŝołądek, głowa trzustki, dwunastnica, przewód Ŝółciowy wspólny, pęcherzyk Ŝółciowy,
Bardziej szczegółowoJakie informacje są potrzebne przed podjęciem decyzji o strategii leczenia? Punkt widzenia patologa
Jakie informacje są potrzebne przed podjęciem decyzji o strategii leczenia? Punkt widzenia patologa Marcin Ligaj Zakład Patologii Centrum Onkologii w Warszawie Planowanie postępowania onkologicznego???
Bardziej szczegółowoWytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
Bardziej szczegółowoIRINOTECANUM. Załącznik C.35.a. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA
Załącznik C.35.a. IRINOTECANUM Lp 1. IRINO TECANUM C15 RAK PRZEŁYKU 2. IRINO TECANUM C15.0 SZYJNA CZĘŚĆ PRZEŁYKU 3. IRINO TECANUM C15.1 PIERSIOWA CZĘŚĆ PRZEŁYKU 4. IRINO TECANUM C15.2 BRZUSZNA CZĘŚĆ PRZEŁYKU
Bardziej szczegółowoUkład trawienny. Klasyfikuj prace ogólne dotyczące układu trawiennego i zaburzeń układu trawiennego u dzieci w WS 310-312.
WI Układ trawienny Klasyfikuj prace ogólne dotyczące układu trawiennego i zaburzeń układu trawiennego u dzieci w WS 310-312. Opieka pielęgniarska w chorobach układu trawiennego w WY 156.5. Klasyfikuj prace:
Bardziej szczegółowoKATEDRA CHIRURGII STOMATOLOGICZNEJ I SZCZĘKOWO- TWARZOWEJ ZAKŁAD CHIRURGII STOMATOLOGICZNEJ
DLA STUDENTÓW III ROKU ODDZIAŁU STOMATOLOGII SEMESTR VI (LETNI) 1. Zapoznanie z organizacją Katedry, w szczególności z organizacją Zakładu Chirurgii Stomatologicznej. Powiązania chirurgii stomatologicznej
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe u dzieci w 2006 roku
Nowotwory złośliwe u dzieci w 2006 roku Joanna Didkowska, Urszula Wojciechowska, Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów, Centrum Onkologii Instytut, Warszawa Krajowy Rejestr Nowotworów Niniejsze opracowanie
Bardziej szczegółowoOFERTA BADAŃ GENETYCZNYCH
OFERTA BADAŃ GENETYCZNYCH Obowiązuje od stycznia 2014 ONKOLOGIA Załącznik nr 4 Kod badania Jednostka chorobowa Opis badania Materiał do badań Cena ONK-001 Genetyczna do raka piersi - panel Analiza mutacji
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 15
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 15 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 28-letnia kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe u dzieci w 2005 roku
Nowotwory złośliwe u dzieci w 2005 roku Urszula Wojciechowska, Joanna Didkowska Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów, Centrum Onkologii - Instytut, Warszawa Krajowy Rejestr Nowotworów Niniejsze
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK dydaktyczny z patologii
Katedra i Zakład Patomorfologii WUM ul. Pawińskiego 7, 02-106 Warszawa tel. 22 599 16 70; fax 22 599 16 71 e-mail: patomorfologia@wum.edu.pl CATHEDRA ANATOMIAE PATHOLOGICAE PRZEWODNIK dydaktyczny z patologii
Bardziej szczegółowoSpis treści. 1. Choroby żołądka Wiktor Łaszewicz... 15. 2. Choroby jelita cienkiego Anna Zaremba-Woroniecka... 46
Spis treści 1. Choroby żołądka Wiktor Łaszewicz..................... 15 Zarys budowy i fizjologii żołądka.......................... 15 Budowa żołądka.................................. 15 Wydzielanie żołądkowe..............................
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKI DOTYCZĄCE RAKA JAJNIKA
bioprognos OncoOVARIAN Dx Nieinwazyjne badanie krwi umożliwiające zasugerowanie diagnozy u pacjentek z podejrzeniem nowotworu złośliwego jajnika oraz ograniczenie liczby nieadekwatnych badań diagnostycznych,
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU SYLABUS - CHIRURGIA.... (imię i nazwisko)
UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU SYLABUS - CHIRURGIA... (imię i nazwisko) III rok (semestr 5/6) wykłady seminaria ćwiczenia I Klinika Chirurgii Ogólnej i Endokrynologicznej II Klinika Chirurgii Ogólnej
Bardziej szczegółowo. Terapia raka rdzeniastego z perspektywy lekarza
. Terapia raka rdzeniastego z perspektywy lekarza Marek Ruchała Katedra i Klinika Endokrynologii, Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych Duża częstość zmian wieloogniskowych i wola Rak tarczycy Częstość
Bardziej szczegółowoPodstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień
Marcin Stępie pień Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM Wrocław, Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu. Cele diagnostyki rozpoznanie choroby nowotworowej; ocena zaawansowania
Bardziej szczegółowoTEMOZOLOMIDUM. Załącznik C.64. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA. Lp.
Załącznik C.64. TEMOZOLOMIDUM 1. TEMOZOLOMIDUM C16 2. TEMOZOLOMIDUM C16.0 3. TEMOZOLOMIDUM C16.1 4. TEMOZOLOMIDUM C16.2 5. TEMOZOLOMIDUM C16.3 6. TEMOZOLOMIDUM C16.4 7. TEMOZOLOMIDUM C16.5 8. TEMOZOLOMIDUM
Bardziej szczegółowoNowotwory rejonu głowy i szyi trudności diagnostyczne
Ewa Osuch-Wójcikiewicz Nowotwory rejonu głowy i szyi trudności diagnostyczne Katedra i Klinika Otolaryngologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik: Prof. dr hab. n. med. K. Niemczyk Konferencja
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 8a. PATOMORFOLOGIA GRUCZOŁÓW WYDZIELANIA WEWNĘTRZNEGO
Ćwiczenie 8a. PATOMORFOLOGIA GRUCZOŁÓW WYDZIELANIA WEWNĘTRZNEGO Zakres obowiązującej tematyki patologia przysadki i zespoły nadczynności oraz niedoczynności patologia tarczycy i zespoły nadczynności oraz
Bardziej szczegółowoZINTEGROWANA DIAGNOSTYKA OBRAZOWA GUZÓW NEUROENDOKRYNNYCH. Jarosław B. Ćwikła. CSK MSWiA i CMKP Warszawa. Rekomendacje
ZINTEGROWANA DIAGNOSTYKA OBRAZOWA GUZÓW NEUROENDOKRYNNYCH Jarosław B. Ćwikła CSK MSWiA i CMKP Warszawa ENETS Rekomendacje Guidelines for the Diagnosis and Treatment of Neuroendocrine UKNET Gastrointestinal
Bardziej szczegółowoi uczestnika programu o udzieleniu i otrzymaniu danego świadczenia.
Załącznik nr 19 Zestawienie stawek jednostkowych dla Ogólnopolskiego programu nowotworów głowy i szyi Stawki jednostkowe określone poniżej dotyczą świadczeń zdrowotnych, które będą udzielane w ramach wdrażania
Bardziej szczegółowowprowadzenie regulamin i zasady plan zajęć uwagi
Patomorfologia wykład 1 Regulamin dydaktyczny Patomorfologia wykład 1 prof. dr hab. n. med. Andrzej Marszałek wprowadzenie regulamin i zasady plan zajęć uwagi Wprowadzenie do patomorfologii. Patomorfologia
Bardziej szczegółowoRAK WĄTROBOWOKOMÓRKOWY (hepatocellular carcinoma HCC) Barbara Górnicka
RAK WĄTROBOWOKOMÓRKOWY (hepatocellular carcinoma HCC) Barbara Górnicka 1. Materiał chirurgiczny: wątroba, pęcherzyk Ŝółciowy, inne, brak moŝliwości określenia 2. Procedura chirurgiczna: klinowa resekcja
Bardziej szczegółowo1 Diagnostyka. patomorfologiczna zasady i cele. Wenancjusz Domagała
Wenancjusz Domagała 1 Diagnostyka patomorfologiczna zasady i cele Patologia (patomorfologia) jest nauką o przyczynach, mechanizmach, objawach i skutkach choroby ocenianych na poziomie morfologicznym, biochemicznym
Bardziej szczegółowoFIZJOLOGIA I PATOLOGIA SUTKÓW U DZIECI I MŁODZIEŻY W DIAGNOSTYCE ULTRASONOGRAFICZNEJ
FIZJOLOGIA I PATOLOGIA SUTKÓW U DZIECI I MŁODZIEŻY W DIAGNOSTYCE ULTRASONOGRAFICZNEJ A.JAKUBOWSKA, M.BRZEWSKI, M.GRAJEWSKA-FERENS, A.MARCIŃSKI, J.MĄDZIK ZAKŁAD RADIOLOGII PEDIATRYCZNEJ I KLINIKA ENDOKRYNOLOGII
Bardziej szczegółowoZaawansowany. Zaliczenie drugiego semestru z chirurgii i pielęgniarstwa chirurgicznego.
1 Kierunek: PIELĘGNIARSTWO Nazwa przedmiotu Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne Kod przedmiotu Poziom przedmiotu Rok studiów Semestr Liczba punktów Metody nauczania Język wykładowy Imię i nazwisko
Bardziej szczegółowowww.korektorzdrowia.pl www.watchhealthcare.eu PORADNIK DLA PACJENTÓW Biopsja
www.korektorzdrowia.pl www.watchhealthcare.eu PORADNIK DLA PACJENTÓW Biopsja Rak piersi Najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet w Polsce 2004 r. ponad12 000 nowych zachorowań na raka piersi
Bardziej szczegółowodiagnostyka i leczenie chorób nadnerczy
Spis treści 1 Wprowadzenie chirurgia nadnerczy wczoraj, dziś i jutro Tadeusz Tołłoczko 1 11 Wstęp 1 12 Przełomowe osiągnięcia wiedzy o nadnerczach 1 13 Przez myśl, trud i wątpliwości do sukcesów i porażek
Bardziej szczegółowoCykl kształcenia 2013-2016
203-206 SYLABUS Nazwa Fizjoterapia kliniczna w chirurgii, onkologii i medycynie paliatywnej. Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny, Instytut Fizjoterapii Kod Studia Kierunek studiów Poziom
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK dydaktyczny z Patomorfologii
Katedra i Zakład Patomorfologii WUM ul. Pawińskiego 7, 02-106 Warszawa tel. 22 599 16 70; fax 22 599 16 71 e-mail: patomorfologia@wum.edu.pl CATHEDRA ANATOMIAE PATHOLOGICAE PRZEWODNIK dydaktyczny z Patomorfologii
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Resekcja jelita cienkiego z powodu guzów hormonalnie czynnych (GEP/NET)
FORMULARZ ZGODY Resekcja jelita cienkiego z powodu guzów hormonalnie czynnych (GEP/NET) I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela
Bardziej szczegółowoDziałania niepożądane radioterapii
Działania niepożądane radioterapii Powikłania po radioterapii dzielimy na wczesne i późne. Powikłania wczesne ostre występują w trakcie leczenia i do 3 miesięcy po jego zakończeniu. Ostry odczyn popromienny
Bardziej szczegółowoPakiet onkologiczny. w podstawowej opiece zdrowotnej
Pakiet onkologiczny w podstawowej opiece zdrowotnej Agnieszka Jankowska-Zduńczyk Specjalista medycyny rodzinnej Konsultant krajowy w dziedzinie medycyny rodzinnej Profilaktyka chorób nowotworowych Pakiet
Bardziej szczegółowoWSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT. Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii
WSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii Choroba Crohna Zapalenie przewodu pokarmowego w chorobie Crohna
Bardziej szczegółowoRAMOWY ROZKŁAD ĆWICZEŃ Z FIZJOLOGII PODSTAWY MEDYCYNY MODUŁ F. SEMINARIUM Fizjologia układu pokarmowego
RAMOWY ROZKŁAD ĆWICZEŃ Z FIZJOLOGII PODSTAWY MEDYCYNY MODUŁ F SEMINARIUM 1 09-13.04.2018 Fizjologia układu pokarmowego Pobieranie pokarmów. Ogólne zasady funkcjonowania układu pokarmowego I. Neurohormonalna
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKI DOTYCZĄCE RAKA GRUCZOŁU KROKOWEGO
bioprognos OncoPROSTATE Nieinwazyjne badanie krwi umożliwiające zasugerowanie diagnozy u pacjentów z podejrzeniem nowotworu złośliwego gruczołu krokowego oraz ograniczenie liczby nieadekwatnych badań diagnostycznych,
Bardziej szczegółowoS YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne. nie dotyczy. Formy prowadzenia zajęć 40h (seminaria 15h i ćwiczenia 25h)
S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne Nazwa modułu Moduł E - Cytologia kliniczna Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM ierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Obowiązkowy Wydział
Bardziej szczegółowoGastroenteropancreatic neuroendocrine tumors (GEP NET) discussion around terminology and classification
Artykuł poglądowy/review paper Guzy neuroendokrynne uk³adu pokarmowego (GEP NET) dyskusja wokó³ nazewnictwa i klasyfikacji Gastroenteropancreatic neuroendocrine tumors (GEP NET) discussion around terminology
Bardziej szczegółowoWstęp Jacek Gawrychowski... XVII
Wstęp Jacek Gawrychowski... XVII Część ogólna... 1 1. Historia chirurgii guzów śródpiersia Jacek Gawrychowski... 3 2. Anatomia śródpiersia i jego podział Konstanty Ślusarczyk, Maria Wiktoria Legierska,
Bardziej szczegółowoINNOWACJE W LECZENIU CHORYCH NA RAKA PŁUCA Standaryzacja metod patomorfologicznych w diagnostyce raka płuca w Polsce i na świecie
INNOWACJE W LECZENIU CHORYCH NA RAKA PŁUCA Standaryzacja metod patomorfologicznych w diagnostyce raka w Polsce i na świecie W.T. Olszewski Warszawa 21 03 2014 Złośliwe nowotwory nabłonkowe Squamous cell
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK dydaktyczny z patologii
Katedra i Zakład Patomorfologii WUM ul. Pawińskiego 7, 02-106 Warszawa tel. 22 599 16 70; fax 22 599 16 71 e-mail: patomorfologia@wum.edu.pl CATHEDRA ANATOMIAE PATHOLOGICAE PRZEWODNIK dydaktyczny z patologii
Bardziej szczegółowoMichał Brzewski, Andrzej Marciński, Agnieszka Biejat Zakład Radiologii Pediatrycznej Akademii Medycznej w Warszawie
DIAGNOSTYKA CHORÓB NARZĄDÓW MIEDNICY MNIEJSZEJ U DZIEWCZĄT Michał Brzewski, Andrzej Marciński, Agnieszka Biejat Zakład Radiologii Pediatrycznej Akademii Medycznej w Warszawie 1 2 2 Cele wykładu Zaprezentowanie
Bardziej szczegółowoDr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II
Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II Przewodnicząca Komisji Ekologii i Ochrony Powietrza Rady Miasta Krakowa Schorzenia dolnych dróg oddechowych
Bardziej szczegółowoCzym jest nowotwór złośliwy?
Czym jest nowotwór złośliwy? Nowotwór złośliwy-nowotwór o małym zróżnicowaniu tkanek, za to o skłonności do odrywania się komórek. Nowotwór złośliwy często jest utożsamiany z rakiem, który jest tylko jedną
Bardziej szczegółowoPRZYWNĘKOWE DROGI śółciowe (Carcinoma of the Perihilar Bile Ducts) Krzysztof A. Bardadin
PRZYWNĘKOWE DROGI śółciowe (Carcinoma of the Perihilar Bile Ducts) Krzysztof A. Bardadin 1. Materiał chirurgiczny: przewód Ŝółciowy wspólny, przewód wątrobowy prawy, przewód wątrobowy lewy, złączenie prawego
Bardziej szczegółowoRak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu?
Rak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu? Wiele czynników na które mamy bezpośredni wpływ, zwiększa ryzyko zachorowania
Bardziej szczegółowowiek lat bez objawów raka jelita grubego Więcej Na czym polega kolonoskopia?
Choroba nie czeka TY TEŻ NIE CZEKAJ! Bezpłatne badania kolonoskopowe Serdecznie zapraszamy na bezpłatne badania kolonoskopowe. Badania współfinansowane są przez Unię Europejską ramach projektu Choroba
Bardziej szczegółowoOddział Chorób Wewnętrznych - ARION Szpitale sp. z o.o. Zespół Opieki Zdrowotnej w Biłgoraju
Nazwa świadczenia A26 zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym A31 choroby nerwów obwodowych A32 choroby mięśni A33 zaburzenia równowagi A34c guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni A34d guzy
Bardziej szczegółowoProwadzący: dr hab. med. Stanisław MALINGER prof. PWSZ dr Grażyna BĄCZYK mgr piel. Justyna Skrzyńska
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Gnieźnie Instytut Nauk o Zdrowiu Kierunek - Pielęgniarstwo Studia niestacjonarne
Bardziej szczegółowoOddział Terapii Izotopowej
Źródło: http://www.cskmswia.pl Wygenerowano: Czwartek, 3 września 2015, 12:26 Oddział Terapii Izotopowej Kierownik Oddziału: dr n. med. Tadeusz Budlewski specjalista chorób wewnętrznych, medycyny nuklearnej
Bardziej szczegółowoWybrane przypadki medyczne na oddziale chirurgii i onkologii dziecięcej
Wybrane przypadki medyczne na oddziale chirurgii i onkologii dziecięcej Maria Marciniak Opiekun koła: Dr n. med. Janusz Jabłoński Kierownik kliniki: Prof. dr n med. Ewa Andrzejewska Ostre zespoły brzuszne
Bardziej szczegółowoChoroby wewnętrzne - gastroenterologia Kod przedmiotu
Choroby wewnętrzne - gastroenterologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Choroby wewnętrzne - gastroenterologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChW-G Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu
Bardziej szczegółowoFLUOROURACILUM. Załącznik C.26. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1039 Poz.
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1039 Poz. 42 Załącznik C.26. FLUOROURACILUM 1 FLUOROURACILUM C00 NOWOTWORY ZŁOŚLIWE WARGI 2 FLUOROURACILUM C00.0 POWIERZCHNIA ZEWNĘTRZNA WARGI GÓRNEJ 3 FLUOROURACILUM
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 9
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 9 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Tyreologia Opis przypadku European Society of Endocrinology Clinical
Bardziej szczegółowoGuzy neuroendokrynne - spojrzenie radiologa
Guzy neuroendokrynne - spojrzenie radiologa Wywiad z dr n.med. Jarosławem Ćwikłą, Kierownikiem Pracowni Medycyny Nuklearnej Zakładu Diagnostyki Radiologicznej CSK MSWiA w Warszawie Przeprowadził Kamil
Bardziej szczegółowoKliniczne podstawy fizjoterapii w wybranych nowotworach
Kliniczne podstawy fizjoterapii w wybranych nowotworach Rak płuca Główna przyczyna zgonów z powodu nowotworów złośliwych Na Dolnym Śląsku zachorowania kobiet 10%, mężczyzn 28% Przeżycia 5-letnie u mężczyzn
Bardziej szczegółowoRAK JAJNIKA (Carcinoma of the Ovary) Katarzyna Bednarek-Rajewska, Konstanty Korski, Jan Bręborowicz
RAK JAJNIKA (Carcinoma of the Ovary) Katarzyna Bednarek-Rajewska, Konstanty Korski, Jan Bręborowicz (nieobowiązkowe składniki oznaczono +) 1. Rodzaj materiału: Prawy jajnik, lewy jajnik, prawy jajowód,
Bardziej szczegółowoWyniki badania CLARINET w jelitowotrzustkowych nowotworach neuroendokrynnych GEP-NET/NEN bez czynności wydzielniczej
Wyniki badania CLARINET w jelitowotrzustkowych nowotworach neuroendokrynnych GEP-NET/NEN bez czynności wydzielniczej Jarosław B. Ćwikła UWM Olsztyn i CMKP Warszawa jbcwikla@interia.pl Wieloośrodkowe, randomizowane
Bardziej szczegółowoELEKTROMAGNETYCZNA NAWIGACJA W DIAGNOSTYCE OBWODOWYCH GUZKÓW PŁUC
ELEKTROMAGNETYCZNA NAWIGACJA W DIAGNOSTYCE OBWODOWYCH GUZKÓW PŁUC płk dr hab. n. med. A. CHCIAŁOWSKI WOJSKOWY INSTYTUT MEDYCZNY Warszawa CIEŃ OKRĄGŁY PŁUCA Przeważnie rozpoznanie przypadkowe Powyżej 150
Bardziej szczegółowoNOWOTOWORY DOLNEGO ODCINKA PRZEWODU POKARMOWEGO. Wprowadzenie do ćwiczeń z onkologii dla studentów VI roku Wydziału Lekarskiego
NOWOTOWORY DOLNEGO ODCINKA PRZEWODU POKARMOWEGO Wprowadzenie do ćwiczeń z onkologii dla studentów VI roku Wydziału Lekarskiego Krzysztof Szewczyk Katedra Onkologii Akademii Medycznej we Wrocławiu RAK JELITA
Bardziej szczegółowoniestandardowej w latach 2012-2013; kody ICD-10: C.37; C.73; D.44.3; D.44.
Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Stanowisko Rady Przejrzystości nr 217/2013 z dnia 14 października 2013 r. w sprawie usunięcia świadczenia opieki zdrowotnej z wykazu świadczeń gwarantowanych,
Bardziej szczegółowoCechy komórek nowotworowych
Rak jelita grubego Wstęp Rak jelita grubego (łac. carcinoma intestini crassi) to trzeci najczęściej diagnozowany nowotwór na świecie (zaraz za rakiem płuc oraz piersi); zdiagnozowano 1,36 miliona wystąpień
Bardziej szczegółowoWYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ WEWNĘTRZNO - KARDIOLOGICZNY
WYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ WEWNĘTRZNO - KARDIOLOGICZNY Kod usługi Nazwa usługi A26 ZABIEGI ZWALCZAJĄCE BÓL 1NA UKŁADZIE 5.51.01.0001026 WSPÓŁCZULNYM 5.51.01.0001031
Bardziej szczegółowoGEMCYTABINUM. Załącznik C.28. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1050 Poz.
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 1050 Poz. 42 Załącznik C.28. GEMCYTABINUM 1 GEMCYTABINUM C11 NOWOTWÓR ZŁOŚLIWY CZĘŚCI NOSOWEJ GARDŁA (NASOPHARYNX) 2 GEMCYTABINUM C11.0 ŚCIANA GÓRNA CZĘŚCI NOSOWEJ GARDŁA
Bardziej szczegółowotyp 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe
Guz neuroendokrynny żołądka typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Mariusz I.Furmanek CSK MSWiA i CMKP Warszawa Ocena wyjściowa, metody strukturalne WHO 2 (rak wysoko zróżnicowany); Endoskopia i/lub EUS;
Bardziej szczegółowoRak nerki. Patrycja Tudrej Biotechnologia, II rok USM
Rak nerki Patrycja Tudrej Biotechnologia, II rok USM Budowa nerki (http://www.cancerresearchuk.org/; zmodyfikowano) 2 Charakterystyka epidemiologiczna raka nerki 3 pod względem występowania nowotwór urologiczny
Bardziej szczegółowoCYTARABINUM. Zał cznik C.14. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA
Zał cznik C.14. CYTARABINUM Lp 1 CYTARABINUM C69 NOWOTWÓR ZŁOŚLIWY OKA 2 CYTARABINUM C69.0 SPOJÓWKA 3 CYTARABINUM C69.1 ROGÓWKA 4 CYTARABINUM C69.2 SIATKÓWKA 5 CYTARABINUM C69.3 NACZYNIÓWKA 6 CYTARABINUM
Bardziej szczegółowoMAM HAKA NA CHŁONIAKA
MAM HAKA NA CHŁONIAKA CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Chłoniaki są to choroby nowotworowe, w których następuje nieprawidłowy wzrost komórek układu limfatycznego (chłonnego). Podobnie jak inne nowotwory, chłoniaki
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych www.aotm.gov.pl Rekomendacja nr 139/2013 z dnia 14 października 2013 r. Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych w sprawie usunięcia świadczenia opieki zdrowotnej
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoHarmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne
Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne Rok akademicki 2017/2018 - Semestr V Środa 15:45 17:15 ul. Medyczna 9, sala A
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE PET/CT W OKOLOGII
WYKORZYSTANIE PET/CT W OKOLOGII Jarosław B. Ćwikła CMKP Warszawa I CSK MSWiA Podstawy PET-CT w onkologii Główne wykorzystanie kliniczne - onkologia; Ocena pojedynczych zmian ogniskowych w płucach (cień
Bardziej szczegółowoSpiS TreśCi chirurgia narządowa 40. nowotwory głowy i szyi VII
Spis treści CHIRURGIA NARZĄDOWA... 545 40. Nowotwory głowy i szyi... 547 40.1. Rak części ustnej języka Marcin Kozakiewicz... 547 40.1.1. Epidemiologia... 547 40.1.2. Etiologia i czynniki ryzyka... 547
Bardziej szczegółowo