DZIAŁALNOŚĆ INNOWACYJNA A OCHRONA ŚRODOWISKA NA PRZYKŁADZIE POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW
|
|
- Nadzieja Jastrzębska
- 2 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 JOANNA SADKOWSKA 259 Joanna Sadkowska Uniwersytet Gdański DZIAŁALNOŚĆ INNOWACYJNA A OCHRONA ŚRODOWISKA NA PRZYKŁADZIE POLSKICH PRZEDSIĘBIORSTW Streszczenie Intensywna działalność innowacyjna jest obecnie, wobec coraz wyższych wymogów stawianych przedsiębiorstwom przez ich interesariuszy, jednym z kluczowych warunków pozostawania konkurencyjnym na rynku. Kadry zarządzające poszukują zatem takich rozwiązań w zakresie innowacji, które pozwolą im na wypracowanie silnej pozycji konkurencyjnej w perspektywie długoterminowej. W niniejszym artykule uwagę skierowano na problematykę innowacji w ochronie środowiska (Eco-Innovation) i ich znaczenie w działalności innowacyjnej przedsiębiorstw. Podjęto próbę zidentyfikowania, spośród najbardziej innowacyjnych polskich przedsiębiorstw, jak duży udział we wprowadzanych przez najbardziej innowacyjne polskie spółki mają właśnie innowacje związane z ochroną środowiska. Słowa kluczowe: działalność innowacyjna, ochrona środowiska, ekoinnowacje. Kody JEL: M21 Wstęp Intensywna działalność innowacyjna jest obecnie, wobec coraz wyższych wymogów stawianych przedsiębiorstwom przez ich interesariuszy, jednym z kluczowych warunków pozostawania konkurencyjnym na rynku. Kadry zarządzające poszukują zatem takich rozwiązań w zakresie innowacji, które pozwolą im na wypracowanie silnej pozycji konkurencyjnej w perspektywie długoterminowej. Równolegle warto zwrócić uwagę na zmiany, które zaszły w obrębie samych innowacji. Wyraźnie zauważalne są dwa trendy. Pierwszym z nich jest zwiększanie się liczby innowacji o charakterze nietechnologicznym 1, takich jak innowacje organizacyjne oraz innowacje marketingowe. Podobnie, wobec zwiększających się wymagań w zakresie ochrony środowiska stawianych podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą, można zauważyć intensyfikację innowacyjnych rozwiązań w tym zakresie. W niniejszym artykule uwagę skierowano na problematykę innowacji w ochronie środowiska (Eco Innovation) i ich znaczenie w działalności innowacyjnej przedsiębiorstw. W artykule podjęto próbę zidentyfikowania, jak duży udział we wprowadzanych, przez najbardziej innowacyjne polskie przedsiębiorstwa rozwiązaniach innowacyjnych mają innowacje związane z ochroną środowiska. 1 Dla porównania, zgodnie z podręcznikiem Oslo Manual, wyróżnione zostały następujące rodzaje innowacji: produktowe, procesowe, organizacyjne, marketingowe Guidelines for collecting and interpreting innovation data, 3rd Edition (OECD & Eurostat, Oslo Manual), s ). Szczecin_2012_II-t.1.indd :24:13
2 260 DZIAŁALNOŚĆ INNOWACYJNA A OCHRONA ŚRODOWISKA... Aktywność innowacyjna polskich przedsiębiorstw Aktywność innowacyjna podmiotów prowadzących działalność gospodarczą pozostaje bezsprzecznie jednym z najważniejszych wyznaczników poziomu innowacyjności kraju. Przykładowo, dysproporcje w rozwoju państw Unii Europejskiej, w porównaniu ze Stanami Zjednoczonymi, tłumaczone są między innymi brakiem młodych przedsiębiorstw o wysokim tempie wzrostu 2. Cytowani autorzy, C. Schneider i R. Veugelers, wyrażają zdanie, iż małe przedsiębiorstwa, które łączą nowości i wysoką intensywność prac badawczych i rozwojowych, choć jest ich niewiele, osiągają sprzedaż innowacji na poziomie wyraźnie wyższym niż inne firmy innowacyjne. Na tym tle warto przyjrzeć się aktywności innowacyjnej polskich podmiotów, co ukazano w tabeli 1. Tabela 1 Struktura innowacji wdrażanych w polskich przedsiębiorstwach w okresie Rodzaj wdrożonych innowacji przemysłowych % przedsiębiorstw usługowych Produktowe 12,1 7,9 Procesowe 12,9 10,0 Produktowe i procesowe 7,9 5,1 Organizacyjne 13,0 15,2 Marketingowe 13,5 15,5 Źródło: Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach , Informacje i opracowania statystyczne, GUS, Warszawa 2011, s. 28, 34, 43. Analiza aktywności innowacyjnej podmiotów prowadzących działalność gospodarczą potwierdza prawidłowość, iż innowacje nietechnologiczne, takie jak innowacje organizacyjne i marketingowe wybierane są przede wszystkim przez przedsiębiorstwa prowadzące działalność o charakterze usługowym, Tym samym, to właśnie ten rodzaj innowacji stwarza dla tych podmiotów szczególnie korzystne możliwości rozwoju. Jest to związane przede wszystkim z faktem, iż innowacje nietechnologiczne nie wymagają prowadzenia przez przedsiębiorstwa działalności badawczej i rozwojowej, ani też kupowania wyników tych prac od jednostek specjalizujących się w tej działalności. Innowacje organizacyjne i marketingowe tworzą również szanse rozwoju dla wszystkich podmiotów (w tym głównie sektora małych i średnich przedsiębiorstw), które nie mogą pozwolić sobie na ponoszenie wysokich kosztów związanych z wprowadzaniem innowacji procesowych i produktowych. Podejmując problematykę aktywności innowacyjnej przedsiębiorstw i struktury wdrażanych innowacji, warto również przyjrzeć się kształtowaniu się innowacyjności na poziomie poszczególnych gospodarek europejskich. Badania te bazują na wartości wskaźnika Summary Innovation Index (SII). Wartość ta ustalana jest na podstawie 24 wskaźników cząstkowych zgrupowanych w następujących kategoriach tematycznych: 1. zasoby ludz- 2 C. Schneider, R. Veugelers, On young highly innovative companies: why the matter and how (not) to policy support them, Industrial and Corporate Change, Vol. 19, No. 4, s Szczecin_2012_II-t.1.indd :24:13
3 JOANNA SADKOWSKA 261 kie 2. otwarte, doskonałe i atrakcyjne systemy badań 3. finansowanie i wsparcie 4. inwestycje przedsiębiorstw 5. relacje i przedsiębiorczość 6. aktywa intelektualne 7. innowatorzy 8. efekty ekonomiczne. Klasyfikację gospodarek europejskich według poziomu ich innowacyjności ujęto w tabeli 2. Tabela 2 Innowacyjność gospodarek europejskich według Innovation Union Scoreboard 2011 Grupa gospodarek z punktu widzenia ich innowacyjności Liderzy innowacji SII powyżej 0,65 Następcy innowacyjni SII powyżej 0,50 Umiarkowani innowatorzy SII powyżej 0,25 Słabi innowatorzy SII 0,25 i poniżej Kraje przynależące Szwecja, Dania, Niemcy, Finlandia Belgia, Wielka Brytania, Holandia, Austria, Luksemburg, Irlandia, Francja, Cypr, Słowenia, Estonia Włochy, Portugalia, Czechy. Hiszpania, Węgry, Grecja, Malta, Słowacja, Polska Rumunia, Litwa, Bułgaria, Łotwa Źródło: opracowanie na podstawie: Innovation Union Scoreboard 2011 The Innovation Union s performance scoreboard for Research and Innovation, 7 February 2012, European Commision & Eurostat, s. 3. Spośród państw ujętych w tabeli 2 uwagę zwraca Szwecja, zajmująca czołowe miejsce pod względem globalnego poziomu innowacyjności. Struktura innowacji wdrażanych przez szwedzkie przedsiębiorstwa została pokazana w tabeli 3. Tabela 3 Typy innowacji wdrażanych przez szwedzkie przedsiębiorstwa (w %) Rodzaj innowacji wdrożonych w okresie, % Wielkość przedsiębiorstwa* produktowe procesowe organizacyjne marketingowe produktowe procesowe organizacyjne marketingowe Male Średnie Duże * Wielkość zatrudnienia wyniosła odpowiednio dla: małego przedsiębiorstwa: pracowników; średniego przedsiębiorstwa: pracowników dużego przedsiębiorstwa: powyżej 250 pracowników. Źródło: opracowanie własne na podstawie: Innovationsverksamhet i svenska foretag , Statistiska Centralbyran, Stockholm 2009, s. 14; Innovationsverksamhet i svenska foretag , Statistiska Centralbyran Stockholm 2012, s. 14. Szczecin_2012_II-t.1.indd :24:13
4 262 DZIAŁALNOŚĆ INNOWACYJNA A OCHRONA ŚRODOWISKA... Analiza danych tabeli 3 wskazuje, iż badane przedsiębiorstwa, niezależnie od wielkości zatrudnienia, pozostawały bardzo aktywne pod względem projektów innowacyjnych. W analizowanym okresie nie widać znaczącej dysproporcji w dominującym rodzaju wdrażanych innowacji. Co jest natomiast zauważalne, i czemu warto przypisać uwagę, to fakt, iż oprócz klasycznych innowacji, takich jak innowacje produktowe oraz innowacje procesowe, w równie wysokim stopniu firmy wprowadzały innowacje organizacyjne i marketingowe. Ten typ innowacji posiada szczególne znaczenie w przypadku przedsiębiorstw małych, napotykających w swojej działalności ograniczenia finansowe, a także dla podmiotów nieprodukcyjnych, a wiec tych, które nie mogą wprowadzać innowacji tak w obszarze procesu produkcji, jak i produktu finalnego. Tym samym, to właśnie innowacje nie-technologiczne, niewymagające prowadzenia działalności B+R stanowić będą dla analizowanych podmiotów źródło przewagi konkurencyjnej w długim okresie czasu. Równolegle, analizując motywy prowadzenia działalności innowacyjnej przez polskie podmioty gospodarcze, warto zwrócić uwagę na cele, które zostały zadeklarowane, jako najważniejsze przy wprowadzaniu innowacji. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, iż w latach , do najważniejszych celów wprowadzania innowacji należały: poprawa jakości oferowanych produktów i usług (zarówno w przypadku przedsiębiorstw przemysłowych, jak i usługowych). Obniżenie niekorzystnego wpływu na środowisko, jako kluczowy cel wdrażania innowacji, deklarowały przede wszystkim przedsiębiorstwa duże, zatrudniające powyżej 499 pracowników (tak przemysłowe, jak i usługowe) 3. Warto przy tym zwrócić uwagę na różnice dotyczące wielkości przedsiębiorstw. Pozytywny wpływ na środowisko naturalne okazał się najważniejszy przede wszystkim dla przedsiębiorstw przemysłowych. W przypadku firm usługowych zauważalne są pewne dysproporcje obniżenie szkodliwego wpływu na środowisko jako cel kluczowy zadeklarowało 23,6% podmiotów dużych (powyżej 499 pracowników), i jedynie niecałe 13% podmiotów małych (10-49 pracowników) i średnich ( pracowników) 4. Takie dysproporcje z jednej strony wydają się być do pewnego stopnia konsekwencją specyfiki prowadzonej działalności, z drugiej jednak pokazują, iż innowacjom ekologicznym nie koniecznie przypisują one priorytetowe znaczenie 5. Z innych badań przeprowadzonych na polskich przedsiębiorstwach przez Główny Urząd Statystyczny wynika, iż innowacje stricte środowiskowe zostały wprowadzone w latach przez 26,5% przedsiębiorstw przemysłowych i 16,1% przedsiębiorstw prowadzących działalność usługową 6. W wynikach tych nie dziwi fakt, iż ten rodzaj innowacji dominuje w podmiotach prowadzących działalność produkcyjną. Podobnie, prowadzona aktywność innowacyjna była najbardziej intensywna w przypadku firm największych, o zatrudnieniu przekraczającym 249 osób 7. 3 Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach , Informacje i opracowania statystyczne, GUS, Warszawa 2011, s Tamże, s Dla porównania, w latach , zmniejszenie szkodliwości dla środowiska jako efekt wdrożonych innowacji, zadeklarowało jedynie 21,4% przedsiębiorstw przemysłowych i 12,9% firm usługowych, Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach , Informacje i opracowania statystyczne, GUS, Warszawa 2008, s Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach , Informacje i opracowania statystyczne, GUS, Warszawa, 2010, s Tamże, s. 48. Szczecin_2012_II-t.1.indd :24:13
5 JOANNA SADKOWSKA 263 Innowacje ekologiczne w działalności najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw w Polsce Jednym z kluczowych czynników wyznaczających perspektywy rozwoju danego przedsiębiorstwa jest jego zdolność do tworzenia i wdrażania innowacyjnych rozwiązań, które mogą dotyczyć zarówno produktu, procesu, jak też aspektów organizacyjnych w danym podmiocie. Według C. Christensena, na to, co dana organizacja może zrobić wpływ wywierają trzy zasadnicze czynniki: zasoby, procesy oraz wartości 8. Właściwa identyfikacja powyższych elementów przez kadry zarządzające pozwala nie tylko na wybór właściwych do wprowadzania rozwiązań, ale również na optymalne ich wdrożenie. Analiza działalności innowacyjnej polskich przedsiębiorstw na tle przedsiębiorstw innych krajów członkowskich Unii Europejskiej pozwala zauważyć systematycznie zwiększające się znaczenie, które przypisuje się, innowacjom produktowym, procesowym, organizacyjnym wdrażanym w celu zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko oraz lepszego wykorzystania zasobów naturalnych. W artykule podjęto próbę zbadania relacji pomiędzy innowacyjnością przedsiębiorstw a ich zaangażowaniem we wdrażanie ekoinnowacji. Badaniem objęto innowacyjne polskie przedsiębiorstwa, które, według analiz przeprowadzonych przez Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk (INE PAN), zakwalifikowane zostały do 500 najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw w kraju 9. W niniejszym artykule zadano pytanie, w jakim stopniu przedsiębiorstwa, które zostały ujęte w rankingu, a zatem będące liderami w zakresie wprowadzania innowacji 10, w swojej działalności zaangażowane były w projekty innowacyjne służące zmniejszeniu negatywnego wpływu na środowisko. Wykres 1 Struktura sektorowa badanych przedsiębiorstw Źródło: opracowanie na podstawie Listy 500 najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw w Polsce w 2009 roku (w:) T. Baczko (red.), Raport o innowacyjności gospodarki Polski w 2012 roku, INE PAN, Warszawa 2011, s C. Christensen, Przełomowe innowacje, Wydawnictwa Profesjonalne PWN, Warszawa 2010, s T. Baczko (red.), Raport o innowacyjności gospodarki Polski w 2012 roku, INE PAN, Warszawa Kryteriami oceny innowacyjności poszczególnych podmiotów były miedzy innymi: dynamika sprzedaży, działalność badawcza i rozwojowa, aktywność patentowa, nakłady na działalność innowacyjną. Ocenie podlegały także: innowacyjność rynkowa i procesowa, (por.: T. Baczko (red.), op. cit., s Szczecin_2012_II-t.1.indd :24:14
6 264 DZIAŁALNOŚĆ INNOWACYJNA A OCHRONA ŚRODOWISKA... Analizując specyfikę działalności innowacyjnej prowadzone przez 500 najbardziej innowacyjnych podmiotów w kraju warto przyjrzeć się ich strukturze sektorowej. Sektory zostały wyodrębnione na podstawie klasyfikacji sektorów Warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych (por. wykres 1 ). Analizując informacje zawarte na wykresie 1 warto zwrócić uwagę na relatywnie wysoki, przekraczający 30% udział przedsiębiorstw z sektorów usługowych. Zmiany zachodzące obecnie w Polsce wśród podmiotów prowadzących działalność innowacyjną pozwalają postawić tezę, iż w najbliższych latach należy oczekiwać dalszego wzrostu liczby podmiotów usługowych w całkowitej liczbie spółek innowacyjnych. Równocześnie warto także podkreślić, iż tendencja ta wydaje się szczególnie cenna zważywszy na fakt, iż spółki usługowe wyeliminowane są niejako z wdrażania innowacji o charakterze technologicznym, takich jak innowacje produktowe i innowacje procesowe. Podmioty te koncentrują się zazwyczaj na innowacjach nietechnologicznych, takich jak innowacje organizacyjne i marketingowe (a także innowacje procesowe niezwiązane z procesem produkcyjnym). Wydaje się zatem, iż mając do wyboru ograniczoną pulę innowacji, konkurowanie z przedsiębiorstwami przemysłowymi jest dla nich trudne, zaś uzyskanie wysokiej pozycji w cytowanym rankingu innowacyjności szczególnie cenne. Interesującym wydaje się być również przeanalizowanie rodzajów branż reprezentowanych w danych grupach sektorów (por. wykresy 2a, 2b, 2c). W przypadku przedsiębiorstw przemysłowych, fakt, iż najwyższy udział procentowy przypadł podmiotom z sektora elektromaszynowego nie wydaje się być zaskakujący. Spółki te w swojej działalności mają bowiem szerokie możliwości wdrażania projektów opartych na innowacjach produktowych i procesowych dotyczących zarówno samego procesu wytwarzania, jak i innych procesów w przedsiębiorstwie. Za zaskakujący może natomiast zostać uznany fakt, iż firmy z sektora paliwowego, chemicznego oraz farmaceutycznego posiadały relatywie niewielkie udziały nieprzekraczające 10%. Z kolei, w grupie spółek z sektorów finansowych, warto zwrócić uwagę na znaczącą dysproporcję pomiędzy udziałem firm z sektora rynku kapitałowego a banków- w przypadku tych ostatnich ich liczba była przeszło dwukrotnie niższa niż podmiotów reprezentujących rynek kapitałowy. Taka sytuacja wskazywać może między innymi na to, iż sektor bankowy cechuje się bardzo wysoką dojrzałością, co być może jest również czynnikiem odpowiedzialnym za podejście do wprowadzania innowacji na rynek. Działalność innowacyjna podmiotów gospodarczych ukierunkowana jest na osiąganie szerokiego spektrum celów. Podobnie jej źródeł można upatrywać w różnych obszarach działalności firmy, a także jej otoczenia. Wobec powyższego warto zwrócić uwagę na coraz wyższe wymagania, które są stawiane przedsiębiorstwom przez klientów oraz rynku, na którym prowadzą działalność w tym wymogom związanym z oddziaływaniem na środowisko. Należy oczekiwać, iż w ciągu najbliższych kilku lat w działalności innowacyjnej coraz większe znaczenie odgrywać będą te rozwiązania innowacyjne, które przyczyniać się będą do zmniejszenia uciążliwości prowadzonej działalności na środowisko oraz wpływać na polepszenie jego stanu 11. Tym samym, warto przyjrzeć się, ile spośród 500 najbardziej innowacyjnych firm uczestniczących w badaniu INE PAN wykazywało aktywność związaną właśnie z ochroną środowiska oraz wdrażało systemy zarządzania środowiskowego (por. wykres 3). 11 Zgodnie z wynikami badania przeprowadzonego przez INE PAN, 29% badanych podmiotów uzyskało w roku 2009 korzyści dla środowiska związane z obniżką energochłonności na jednostkę produktu, 18% zmniejszyło liczbę odpadów, 14% obniżyło poziom hałasu, 12% zmniejszyło zużycie materiałów, 11% obniżyło emisje CO2, natomiast 9% obniżyło zużycie wody (M. Hornung- Haładaj, Ochrona środowiska firm innowacyjnych w roku 2009, (w:) T. Baczko (red.), op. cit., s. 197). Szczecin_2012_II-t.1.indd :24:14
7 JOANNA SADKOWSKA 265 Wykres 2 Sektory reprezentowane przez przedsiębiorstwa z rankingu 500 najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw w Polsce w 2009 roku a) w sektorze przemysłowym b) w sektorze usługowym c) w sektorze finansowym Źródło: opracowanie na podstawie materiałów źródłowych WGPW, [dostęp:: ] oraz na podstawie Listy 500 najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw w Polsce w 2009 roku (w:) T. Baczko (red.), op. cit., s Szczecin_2012_II-t.1.indd :24:14
8 266 DZIAŁALNOŚĆ INNOWACYJNA A OCHRONA ŚRODOWISKA... Wykres 3 Aktywność liderów innowacyjności w obszarze ochrony środowiska w ujęciu sektorowym Źródło: jak w wykresie 1. Spośród 500 najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw w Polsce (z roku 2009), jedynie 39 podmiotów wykazywało aktywność w określony sposób związaną z obszarem ochrony środowiska. W strukturze tej dominowały przedsiębiorstwa przemysłowe (36 podmiotów) z sektorów chemicznego i elektromaszynowego. Zjawisko to wydaje się być naturalną konsekwencją specyfiki ich działalności. W przypadku tychże podmiotów działalność w obszarze środowiska była związana z prowadzeniem polityki zrównoważonego rozwoju, wdrażaniem polityki proekologicznej, a także uzyskiwaniem certyfikatów potwierdzających wdrożenie systemów zarządzania środowiskowego. W przypadku pozostałych przedsiębiorstw ujętych na wykresie 3, aktywność w zakresie ochrony środowiska obejmowała: realizacje projektów o charakterze ekologicznym, prowadzenie edukacji ekologicznej, wdrożenie systemu dobrych praktyk w zakresie ochrony środowiska, organizacje konferencji o tematyce środowiskowej. Spółki ponosiły także nakłady w związku z wdrażaniem projektów mających na celu obniżenie emisji dwutlenku węgla i dwutlenku siarki. Prowadzone były także działania ukierunkowane na obniżenie poziomu hałasu i poziomu promieniowania elektromagnetycznego. Warto ponadto zauważyć, iż do grupy najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw zakwalifikowany został bank zajmujący się udzielaniem kredytów proekologicznych. Natomiast w grupie firm usługowych, jedno z przedsiębiorstw prowadziło działalność w zakresie uzdatniania wody i oczyszczania ścieków, drugie z kolei wprowadziło na rynek innowację produktową (ekologiczne powłoki ochronne stosowane w hydraulice siłowej). Szczecin_2012_II-t.1.indd :24:14
9 JOANNA SADKOWSKA 267 Analizując aktywność innowacyjnych przedsiębiorstw w szeroko rozumianym obszarze ochrony środowiska i zarządzania środowiskiem, ciekawe wydaje się być również zadanie pytanie o liczbę wprowadzonych innowacji produktowych lub procesowych związanych z obniżeniem negatywnego wpływu na środowisko lub o wpływie znacząco pozytywnym (por. tabela 4). Tabela 4 Przykłady innowacji pozytywnie oddziałujących na środowisko wdrożonych przez przedsiębiorstwa z listy 500 Sektor reprezentowany przez spółkę Spółki przemysłowe Wdrożona innowacja pneumatyczne przepompownie ścieków nawóz ekologiczny wykorzystanie popiołów z kotłów fluidalnych granulowany nawozowy siarczan magnezu Tłocznia ścieków typu TSA mgłowy system do redukcji zapylenia detektor przemiennego pola elektrycznego Oddziaływanie na środowisko ograniczenie uciążliwych zapachów produkt o znikomym wpływie na zanieczyszczenie środowiska ograniczenie składowanych popiołów produkt wytwarzany w technologii bezodpadowej i bezściekowej eliminacja uciążliwych zapachów obniżenie uciążliwości związanych z zapyleniem produkt przyjazny dla środowiska nowoczesny akumulator-agm produkt całkowicie bezpieczny dla środowiska- bezwylewny wykorzystanie ISFETów i innych struktur celem zmniejszenia zanieczyszczania krzemowych środowiska nowy rodzaj saletrosiarczanu amonu produkt bezpieczniejszy dla środowiska od poprzednich silnik lotniczy z wtryskowym układem paliwa zmniejszenie zużycia paliwa i oleju nowoczesna amunicja strzelecka- produkt mniej szkodliwy dla środowiska niskoemisyjna technologia pracy kotłów znacząca redukcja emisji energetycznych paliwo alternatywne- Biodiesel eliminacja emisji dwutlenku węgla. spalarnia osadów uporządkowanie gospodarki ściekowej Źródło: opracowanie na podstawie Listy 500 najbardziej innowacyjnych przedsiębiorstw w Polsce w 2009 roku, (w:) T. Baczko (red.), op. cit., s Informacje zebrane w powyższej tabeli wskazują, iż najbardziej innowacyjne polskie przedsiębiorstwa podejmują próby wprowadzenia na rynek technologicznych innowacji produktowych i procesowych o istotnym wpływie na stan środowiska naturalnego. Działania, które wydają się być naturalną ścieżką rozwoju spółek z sektorów przemysłowych, o charakterze technologicznym są wpisane w specyfikę ich działalności. Należy przy tym z całą stanowczością podkreślić, iż coraz wyższe wymagania stawiane przedsiębiorstwo przez rynki spowodują, iż ekologiczny charakter wprowadzanych innowacji będzie musiał być wpisany we wszystkie prowadzone przez spółki przemysłowe projekty innowacyjne. Szczecin_2012_II-t.1.indd :24:14
10 268 DZIAŁALNOŚĆ INNOWACYJNA A OCHRONA ŚRODOWISKA... Bibliografia Baczko T. (red.), Raport o innowacyjności gospodarki Polski w 2012 roku, INE PAN, Warszawa Christensen C., Przełomowe innowacje, Wydawnictwa Profesjonalne PWN, Warszawa Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach , Informacje i opracowania statystyczne, GUS, Warszawa Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach , Informacje i opracowania statystyczne, GUS, Warszawa Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach , Informacje i opracowania statystyczne, GUS, Warszawa Guidelines for collecting and interpreting innovation data, 3rd Edition, OECD & Eurostat, Oslo Manual. Hornung-Haładaj M., Ochrona środowiska firm innowacyjnych w roku 2009, (w:) Baczko T. (red.), Raport o innowacyjności gospodarki Polski w 2012 roku, INE PAN, Warszawa Innovation Union Scoreboard 2011 The Innovation Union s performance scoreboard for Research and Innovation, 7 February 2012, European Commision & Eurostat. Innovationsverksamhet i svenska foretag , Statistiska Centralbyran, Stockholm Innovationsverksamhet i svenska foretag , Statistiska Centralbyran, Stockholm Natural Environment Protection in the Light of Innovative Activities the Case of Polish Enterprises Summary Intense innovative activities are at present, due to the ever growing requirements posed to enterprises by their stakeholders, one of the key conditions to remain competitive in the market. Therefore, managers seek after such solutions in the area of innovations, which will allow them for working out a strong competitive position in the long-term perspective. In her article, the author pays attention to the subject matters of innovations in environmental protection (Eco-Innovation) and their importance in enterprises innovative activities. There was made an attempt to identify, among the most innovative Polish enterprises, how big share in the implemented by the most innovative Polish companies have just the innovations related to environmental protection. Key words: innovative activities, environmental protection, eco-innovations. JEL codes: M21 Инновационная деятельность и защита окружающей среды на примере польских предприятий Резюме Интенсивная инновационная деятельность в настоящее время, ввиду все бóльших требований, предъявляемых к предприятиям их стейкхолдерами, является одним из основных Szczecin_2012_II-t.1.indd :24:15
11 JOANNA SADKOWSKA 269 условий сохранения своей конкурентоспособности на рынке. Следовательно, управляющие звенья предприятий ведут поиск таких решений в отношении инноваций, которые позволят им выработать сильную конкурентную позицию в долгосрочной перспективе. В статье внимание обратили на проблематику инноваций в защите окружающей среды (экоинновации) и их значение в инновационной деятельности предприятий. Предприняли попытку выявить среди наиболее инновационных польских предприятий, насколько большую долю в вводимых наиболее инновационными польскими фирмами имеют именно инновации, связанные с защитой окружающей среды. Ключевые слова: инновационная деятельность, защита окружающей среды, экоинновации. Коды JEL: M21 Szczecin_2012_II-t.1.indd :24:15
Jak pokonać bariery dla (eko)innowacji w Polsce?
Jak pokonać bariery dla (eko)innowacji w Polsce? Maciej Bukowski Instytut Badań Strukturalnych Warszawa, 25.05.2012 Plan Wprowadzenie po co Polsce (eko)innowacje. Pułapka średniego dochodu Nie ma ekoinnowacyjności
Bardziej szczegółowoDziałalność innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce na tle państw Unii Europejskiej
2011 Paulina Zadura-Lichota, p.o. dyrektora Departamentu Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności PARP Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce na tle państw Unii Europejskiej Warszawa, 1 lutego
Bardziej szczegółowoInnowacyjność w Europie 2016
DEPARTAMENT POLITYKI REGIONALNEJ MAŁOPOLSKIE OBSERWATORIUM ROZWOJU REGIONALNEGO Innowacyjność w Europie 2016 Komisja Europejska raz w roku publikuje europejską i regionalną tablicę wyników innowacji, która
Bardziej szczegółowoZakończenie Summary Bibliografia
Spis treści: Wstęp Rozdział I Zakresy i ich wpływ na pojmowanie bezpieczeństwa wewnętrznego 1.1. Zakresy pojmowania bezpieczeństwa wewnętrznego 1.1.1. Zakres wąski bezpieczeństwa wewnętrznego 1.1.2. Zakres
Bardziej szczegółowoTablica wyników Unii innowacji 2015 Streszczenie Wersja PL
Tablica wyników Unii innowacji 2015 Streszczenie Wersja PL Rynek wewnętrzny, przemysł, przedsiębiorczość i MŚP STRESZCZENIE Tablica wyników Unii innowacji 2015: w ostatnim roku ogólny postęp wyników w
Bardziej szczegółowoMagazyny energii w obecnych i przyszłych programach wsparcia Magdalena Kuczyńska
Magazyny energii w obecnych i przyszłych programach wsparcia Magdalena Kuczyńska II Konferencja Magazyny energii Kołobrzeg, 6-7 listopada 2018 r. Rosnąca skala potrzeb inwestycji związanych z magazynowaniem
Bardziej szczegółowoWolniej na drodze do równości
zarządzanie różnorodność Wolniej na drodze do równości Kobiety w zarządach spółek giełdowych Fundacja Liderek Biznesu przygotowała raport Kobiety we władzach spółek giełdowych w Polsce. Czas na zmiany,
Bardziej szczegółowoWynagrodzenie minimalne w Polsce i w krajach Unii Europejskiej
Wynagrodzenie minimalne w Polsce i w krajach Unii Europejskiej Płaca minimalna w krajach unii europejskiej Spośród 28 państw członkowskich Unii Europejskiej 21 krajów posiada regulacje dotyczące wynagrodzenia
Bardziej szczegółowoWarunki poprawy pozycji innowacyjnej kraju Globalizacja działalności badawczej i rozwojowej: próba oceny miejsca Polski
Warunki poprawy pozycji innowacyjnej kraju Globalizacja działalności badawczej i rozwojowej: próba oceny miejsca Polski Wojciech Burzyński Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur Warszawa, 8 kwietnia
Bardziej szczegółowoWydatki na ochronę zdrowia w
Wydatki na ochronę zdrowia w wybranych krajach OECD Seminarium BRE CASE Stan finansów ochrony zdrowia 12 czerwca 2008 r. Agnieszka Sowa CASE, IZP CM UJ Zakres analizy Dane OECD Health Data 2007 (edycja
Bardziej szczegółowoWizja rozwoju rolnictwa wg przedstawicieli nauki - aspekty środowiskowe -
Wizja rozwoju rolnictwa wg przedstawicieli nauki - aspekty środowiskowe - IV KONGRES POLSKIEGO ROLNICTWA 1 XII 2018 Poznań dr hab. Mariusz Matyka prof. nadzw. Rolnictwo vs środowisko Problem nieracjonalnego
Bardziej szczegółowoCzy widać chmury na horyzoncie? dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A.
Czy widać chmury na horyzoncie? dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A. W której fazie cyklu gospodarczego jesteśmy? Roczna dynamika PKB Polski (kwartał do kwartału poprzedniego
Bardziej szczegółowoWykorzystanie Internetu przez młodych Europejczyków
Wykorzystanie Internetu przez młodych Europejczyków Marlena Piekut Oleksandra Kurashkevych Płock, 2014 Pracowanie Zarabianie pieniędzy Bawienie się INTERNET Dokonywanie zakupów Nawiązywanie kontaktów Tadao
Bardziej szczegółowoUbezpieczenia w liczbach Rynek ubezpieczeń w Polsce
Ubezpieczenia w liczbach 216 Rynek ubezpieczeń w Polsce Ubezpieczenia w liczbach 216 Rynek ubezpieczeń w Polsce Autorem niniejszej broszury jest Polska Izba Ubezpieczeń. Publikacja chroniona jest prawami
Bardziej szczegółowoBRE Business Meetings. brebank.pl
BRE Business Meetings Witamy w świecie ekspertów Innowacje a wzrost gospodarczy Ryszard Petru Główny Ekonomista BRE Banku SA Dyrektor Banku ds. Strategii i Nadzoru Właścicielskiego 05.08.2010 r. brebank.pl
Bardziej szczegółowoRozwój turystyki w Polsce na przykładzie danych statystycznych
Rozwój turystyki w Polsce na przykładzie danych statystycznych VI Ogólnopolska Konferencja Polskich Stacji Narciarskich i Turystycznych Białka Tatrzańska, 2 4 czerwca 2014 r. Wydatki w gospodarce turystycznej
Bardziej szczegółowoWyzwania dla sektora finansowego związane ze środowiskiem niskich stóp procentowych
Anna Trzecińska, Wiceprezes NBP Wyzwania dla sektora finansowego związane ze środowiskiem niskich stóp procentowych Warszawa / XI Kongres Ryzyka Bankowego BIK / 25 października 2016 11-2002 5-2003 11-2003
Bardziej szczegółowoSytuacja zawodowa osób z wyższym wykształceniem w Polsce i w krajach Unii Europejskiej w 2012 r.
1 Urz d Statystyczny w Gda sku W Polsce w 2012 r. udział osób w wieku 30-34 lata posiadających wykształcenie wyższe w ogólnej liczbie ludności w tym wieku (aktywni zawodowo + bierni zawodowo) wyniósł 39,1%
Bardziej szczegółoworealizacji inwestycji zagranicznych w gminach woj. małopolskiego
Opłacalno acalność realizacji inwestycji zagranicznych w gminach woj. małopolskiego Prof. UG dr hab. Przemysław Kulawczuk Andrzej Poszewiecki Kraków, 4 lutego 2009 roku Tabela 1. NajwyŜsze stawki nominalnego
Bardziej szczegółowoRecykling odpadów opakowaniowych
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY URZĄD STATYSTYCZNY W KATOWICACH Wskaźniki Zrównoważonego Rozwoju. Moduł krajowy Więcej informacji: w kwestiach merytorycznych dotyczących: wskaźników krajowych oraz na poziomie
Bardziej szczegółowoLiderzy innowacyjności w gospodarce światowej. Czy Polska może ich dogonić?
Liderzy innowacyjności w gospodarce światowej. Czy Polska może ich dogonić? Szkolenie Urzędu Patentowego. Zarządzanie innowacją Warszawa, 12.10.2015 Marzenna Anna Weresa Instytut Gospodarki Światowej Kolegium
Bardziej szczegółowoPO CO NAM TA SPALARNIA?
PO CO NAM TA SPALARNIA? 1 Obowiązek termicznego zagospodarowania frakcji palnej zawartej w odpadach komunalnych 2 Blok Spalarnia odpadów komunalnych energetyczny opalany paliwem alternatywnym 3 Zmniejszenie
Bardziej szczegółowoPodział środków budżetowych w Unii Europejskiej. Politologia, PUW 2008 Wojciech St. Mościbrodzki,
Podział środków budżetowych w Unii Europejskiej Politologia, PUW 2008 Wojciech St. Mościbrodzki, www.wojmos.com wojmos@wojmos.com Budżet UE Budżet UE tworzony jest z kilku źródeł. Należą do nich m.in..
Bardziej szczegółowoWPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU
WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU GOSPODARCZEGO NA POZYCJĘ KONKURENCYJNĄ UNII EUROPEJSKIEJ W HANDLU MIĘDZYNARODOWYM Tomasz Białowąs Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej, UMCS w Lublinie bialowas@hektor.umcs.lublin.pl
Bardziej szczegółowoUbezpieczenia w liczbach Rynek ubezpieczeń w Polsce
Ubezpieczenia w liczbach 2018 Rynek ubezpieczeń w Polsce Autorem niniejszej broszury jest Polska Izba Ubezpieczeń. Publikacja chroniona jest prawami autorskimi. W przypadku cytowania jej fragmentów należy
Bardziej szczegółowoPŁACA MINIMALNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ
10.05.2018 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 12 423 00 45 media@sedlak.pl PŁACA MINIMALNA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ Wysokość płacy minimalnej jest tematem wielu dyskusji.
Bardziej szczegółowoEuropejska Strategia Bezpieczeństwa i Higieny Pracy
Europejska Strategia Bezpieczeństwa i Higieny Pracy dr inż. Zofia Pawłowska kierownik Zakładu Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy CIOP-PIB Informacja przygotowana na posiedzenie Rady Ochrony Pracy
Bardziej szczegółowoUczestnictwo europejskich MŚP w programach B+R
Uczestnictwo europejskich MŚP w programach B+R Oczekiwania i bariery Paweł Kaczmarek Poznański Park Naukowo-Technologiczny Fundacji UAM w Poznaniu Projekt MAPEER SME MŚP a Programy wsparcia B+R Analiza
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 32/2017
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Krajowe ceny zakupu zbóż W drugim tygodniu sierpnia ceny zakupu pszenicy konsumpcyjnej, po znaczącym spadku w poprzednim tygodniu, nieco wzrosły. W dniach 7 13 sierpnia 2017
Bardziej szczegółowoKonwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ
Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji
Bardziej szczegółowoKonwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ
Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji
Bardziej szczegółowoEKSPORT WYROBÓW WYSOKIEJ TECHNIKI W UNII EUROPEJSKIEJ EXPORT OF HIGH TECH IN THE EUROPEAN UNION
PRACE NAUKOWE UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO WE WROCŁAWIU RESEARCH PAPERS OF WROCŁAW UNIVERSITY OF ECONOMICS nr 416 2016 Współczesne problemy ekonomiczne. ISSN 1899-3192 Rozwój zrównoważony w wymiarze globalnym
Bardziej szczegółowoWyzwania polityki ludnościowej wobec prognoz demograficznych dla Polski i Europy
Wyzwania polityki ludnościowej wobec prognoz demograficznych dla Polski i Europy Grażyna Marciniak Główny Urząd Statystyczny IV. Posiedzenie Regionalnego Forum Terytorialnego, Wrocław 8 grudnia 215 r.
Bardziej szczegółowoA8-0249/139. Julie Girling Emisje niektórych rodzajów zanieczyszczenia atmosferycznego COM(2013)0920 C7-0004/ /0443(COD)
21.10.2015 A8-0249/139 139 Jens Rohde i inni Artykuł 4 ustęp 1 1. Państwa członkowskie co najmniej ograniczają swoje roczne antropogeniczne emisje dwutlenku siarki (SO2), tlenków azotu (NOx), niemetanowych
Bardziej szczegółowoCzy w Polsce nadchodzi era bankowości korporacyjnej? Piotr Popowski - Lider Doradztwa Biznesowego dla Instytucji Biznesowych Sopot, 25 czerwca 2013
Czy w Polsce nadchodzi era bankowości korporacyjnej? Piotr Popowski - Lider Doradztwa Biznesowego dla Instytucji Biznesowych Sopot, 25 czerwca 2013 Agenda Bankowość korporacyjna w Polsce na tle krajów
Bardziej szczegółowoUbezpieczenia w liczbach 2012. Rynek ubezpieczeń w Polsce
Ubezpieczenia w liczbach 2012 Rynek ubezpieczeń w Polsce Ubezpieczenia w liczbach 2012 Rynek ubezpieczeń w Polsce Autorem niniejszej broszury jest Polska Izba Ubezpieczeń. Jest ona chroniona prawami autorskimi.
Bardziej szczegółowodr Sławomir Nałęcz Z-ca dyr. Dep. Badań Społecznych i Warunków Życia Główny Urząd Statystyczny
dr Sławomir Nałęcz Z-ca dyr. Dep. Badań Społecznych i Warunków Życia Główny Urząd Statystyczny Wyniki Narodowego Spisu Ludności i Mieszkań 2002, 2011. Wskaźnik NEET w Polsce na tle innych krajów Unii Europejskiej
Bardziej szczegółoworealizacji inwestycji zagranicznych w gminach woj. Opolskiego
Opłacalno acalność realizacji inwestycji zagranicznych w gminach woj. Opolskiego Prof. UG dr hab. Przemysław Kulawczuk Andrzej Poszewiecki Opole, 3 marca 2009 roku Tabela 1. NajwyŜsze stawki nominalnego
Bardziej szczegółowoWYZWANIA NA RYNKU ENERGII
BLOK TEMATYCZNY: Zrównoważone finansowanie infrastruktury WYZWANIA NA RYNKU ENERGII Nowe oferty dostawców i zmienione zachowania użytkowników dr Andrzej Cholewa dr Jana Pieriegud Sopot, 26 czerwca 2013
Bardziej szczegółowoOcena skutków podniesienia limitu dla zbliżeniowych transakcji kartami w Polsce bez użycia PIN do 100 PLN
Ocena skutków podniesienia limitu dla zbliżeniowych transakcji kartami w Polsce bez użycia PIN do 100 PLN Dr hab. Michał Polasik Spis treści Cele i założenia projektu Część 1. Polski rynek płatności zbliżeniowych
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Towar. Wg ZSRIR (MRiRW) r.
EUR/t RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny zakupu zbóż Na rynku krajowym na przełomie stycznia i lutego 2018 r. ceny pszenicy konsumpcyjnej i jęczmienia paszowego uległy obniżeniu, a żyta konsumpcyjnego i
Bardziej szczegółowoWPŁYW INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ WOLNOŚCI GOSPODARCZEJ
WPŁYW INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ WOLNOŚCI GOSPODARCZEJ dr Anna Stępniak-Kucharska Uniwersytet Łódzki Plan wystąpienia 1. 2. 3. 4. Cel referatu Dane źródłowe Pojęcie wolności gospodarczej
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy. Wspólna waluta euro
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Wspólna waluta euro dr Marta Musiał Katedra Bankowości i Finansów Porównawczych Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług Uniwersytet Szczeciński 17 listopad 2016 r. PLAN
Bardziej szczegółowoKonwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ
Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro część I Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji
Bardziej szczegółowoSytuacja osób po 50 roku życia na śląskim rynku pracy. Konferencja Kariera zaczyna się po 50-tce Katowice 27 stycznia 2012 r.
Sytuacja osób po 50 roku życia na śląskim rynku pracy Konferencja Kariera zaczyna się po 50-tce Katowice 27 stycznia 2012 r. W grudniu 2011 roku potencjał ludności w województwie szacowany był na 4,6 mln
Bardziej szczegółowoUnijny rynek gazu model a rzeczywistość. Zmiany na europejskich rynkach gazu i strategie największych eksporterów Lidia Puka PISM, 21.06.2012 r.
Unijny rynek gazu model a rzeczywistość Zmiany na europejskich rynkach gazu i strategie największych eksporterów Lidia Puka PISM, 21.06.2012 r. Analiza trendów Wydobycie gazu w UE w 2010 r. Holandia Wielka
Bardziej szczegółowoPłatności bezgotówkowe w Polsce wczoraj, dziś i jutro
Adam Tochmański / Przewodniczący Koalicji na rzecz Obrotu Bezgotówkowego i Mikropłatności, Dyrektor Departamentu Systemu Płatniczego w Narodowym Banku Polskim Płatności bezgotówkowe w Polsce wczoraj, dziś
Bardziej szczegółowoZałącznik 1 FORMULARZE ZGŁOSZENIOWE. Kategoria 1: bezpieczeństwo produktów sprzedawanych przez internet. Pytania kwalifikujące
Załącznik 1 FORMULARZE ZGŁOSZENIOWE Kategoria 1: bezpieczeństwo produktów sprzedawanych przez internet Pytania kwalifikujące 1. Potwierdzam, że moja firma jest podmiotem gospodarczym prowadzącym działalność
Bardziej szczegółowoUbezpieczenia w liczbach 2013. Rynek ubezpieczeń w Polsce
Ubezpieczenia w liczbach 2013 Rynek ubezpieczeń w Polsce Ubezpieczenia w liczbach 2013 Rynek ubezpieczeń w Polsce Autorem niniejszej broszury jest Polska Izba Ubezpieczeń. Jest ona chroniona prawami autorskimi.
Bardziej szczegółowoAktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej
Aktywność zawodowa osób starszych w wybranych krajach Unii Europejskiej dr Ewa Wasilewska II Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa Społeczne wyzwania i problemy XXI wieku. STARZEJĄCE SIĘ SPOŁECZEŃSTWO
Bardziej szczegółowoAgroturystyka w Polsce na tle pozostałych krajów Unii Europejskiej
dr Lucyna Przezbórska-Skobiej Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej w Agrobiznesie Agroturystyka w Polsce na tle pozostałych krajów Unii Europejskiej Międzynarodowa
Bardziej szczegółowoOFERTA RAPORTU. Szkolnictwo wyższe analiza porównawcza Polski i wybranych krajów świata. Kraków 2012
Oferta raportu: Szkolnictwo wyższe w Polsce i wybranych krajach analiza porównawcza OFERTA RAPORTU Szkolnictwo wyższe analiza porównawcza Polski i wybranych krajów świata Kraków 2012 1 Oferta raportu:
Bardziej szczegółowo31-052 Kraków ul. Miodowa 41 tel./fax: (12) 426 20 61 e-mail: redakcja@rynekpracy.pl www.sedlak.pl www.rynekpracy.pl www.wynagrodzenia.
Oferta sprzedaży raportu: Wydajność pracy w Polsce OFERTA SPRZEDAŻY RAPORTU Wydajność pracy w Polsce Kraków 2012 31-052 Kraków ul. Miodowa 41 tel./fax: (12) 426 20 61 e-mail: redakcja@rynekpracy.pl www.sedlak.pl
Bardziej szczegółowo48,6% Turystyka w Unii Europejskiej INFORMACJE SYGNALNE r.
INFORMACJE SYGNALNE Turystyka w Unii Europejskiej 16.02.2018 r. 48,6% Udział noclegów udzielonych turystom Według Eurostatu - Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej, liczba noclegów udzielonych w turystycznych
Bardziej szczegółowoMiejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej. dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska
Miejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska Zakład Ekonomiki Przemysłu Spożywczego Warszawa, 10 października 2014 r.
Bardziej szczegółowoLiberalizacja rynku gazu a bezpieczeństwo energetyczne
Liberalizacja rynku gazu a bezpieczeństwo energetyczne 8 grudnia 2010 roku, Hotel SOFITEL Victoria, Warszawa 1 Rynek gazu w Europie Środkowej. Polska na przecięciu tras przesyłu gazu Północ-Południe i
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Nr 6/2017. Cena bez VAT. Zmiana tyg. Wg ZSRIR (MRiRW) r.
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Krajowe ceny zakupu zbóż W czwartym tygodniu września 2017 r. ceny zakupu pszenicy konsumpcyjnej uległy obniżeniu, natomiast wzrosły ceny pozostałych monitorowanych zbóż. W
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK. sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 17.5.2017 r. COM(2017) 242 final ANNEX 1 ZAŁĄCZNIK do sprawozdania Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie przeglądu praktycznego stosowania jednolitego
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Towar. Wg ZSRIR (MRiRW) r.
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny zakupu zbóż Na rynku krajowym w pierwszym tygodniu kwietnia 2018 r. wzrosły ceny większości monitorowanych zbóż. W dniach 2 8.04.2018 r. w zakładach zbożowych objętych
Bardziej szczegółowoRegulacje dla rozwoju gospodarczego opartego na nowych źródłach energii (gaz, OZE, inteligentne sieci, przesył)
Regulacje dla rozwoju gospodarczego opartego na nowych źródłach energii (gaz, OZE, inteligentne sieci, przesył) dr Robert Zajdler Warszawa, 3.10.2013 r. Kierunki zmian regulacyjnych 1. Przemysł energochłonny
Bardziej szczegółowoForum Bankowe Uwarunkowania ekonomiczne i regulacyjne sektora bankowego. Iwona Kozera, Partner EY 15 marca 2017
Forum Bankowe Uwarunkowania ekonomiczne i regulacyjne sektora bankowego Iwona Kozera, Partner EY 15 marca 2017 2000 2001 2002 2003 200 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 201 2015 2016 Uwarunkowania
Bardziej szczegółowoUbezpieczenia w liczbach 2014. Rynek ubezpieczeń w Polsce
Ubezpieczenia w liczbach 2014 Rynek ubezpieczeń w Polsce Autorem niniejszej broszury jest Polska Izba Ubezpieczeń. Jest ona chroniona prawami autorskimi. W przypadku cytowania jej fragmentów należy wskazać
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Cena bez VAT Wg ZSRIR (MRiRW) r. Zmiana tyg. TENDENCJE CENOWE. Towar
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny zakupu zbóż W pierwszym tygodniu czerwca 2018 r. wzrosły ceny skupu wszystkich monitorowanych zbóż. Zakłady zbożowe objęte monitoringiem Zintegrowanego Systemu Rolniczej
Bardziej szczegółowoPRODUKT KRAJOWY BRUTTO W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2012 R.
Urząd Statystyczny w Katowicach Ośrodek Rachunków Regionalnych ul. Owocowa 3, 40 158 Katowice e-mail: SekretariatUsKce@stat.gov.pl tel.: 32 779 12 00 fax: 32 779 13 00, 258 51 55 katowice.stat.gov.pl OPRACOWANIA
Bardziej szczegółowosolutions for demanding business Zastrzeżenia prawne
Zastrzeżenia prawne Zawartośd dostępna w prezentacji jest chroniona prawem autorskim i stanowi przedmiot własności. Teksty, grafika, fotografie, dźwięk, animacje i filmy, a także sposób ich rozmieszczenia
Bardziej szczegółowoKonkurencyjność polskiej gospodarki na tle krajów unijnych
Konkurencyjność polskiej gospodarki na tle krajów unijnych Dr Magdalena Hryniewicka Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Zakład Ekonomii Plan wystąpienia Cel Definicje konkurencyjności w literaturze
Bardziej szczegółowoNARZĘDZIE WSPARCIA PRZEDSIĘBIORSTW W OBLICZU KRYZYSU
FUNDUSZE STRUKTURALNE UE JAKO NARZĘDZIE WSPARCIA PRZEDSIĘBIORSTW W OBLICZU KRYZYSU dr Joanna Kuczewska Katedra Ekonomiki Integracji Europejskiej Wydział Ekonomiczny Uniwersytet Gdański Eklektyczna definicja
Bardziej szczegółowoZatrudnienie w Polsce Iga Magda Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Iga Magda Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Trendy na polskim rynku pracy 80 75 Wskaźnik zatrudnienia Wskaźnik aktywności Stopa bezrobocia 20 18 70 16 65 60 14 55 12 50 10 45 8 40 35 6 30 4 Turcja
Bardziej szczegółowoFORUM NOWOCZESNEGO SAMORZĄDU
FORUM NOWOCZESNEGO SAMORZĄDU Krzysztof Pietraszkiewicz Prezes Związku Banków Polskich Warszawa 02.12.2015 Transformacja polskiej gospodarki w liczbach PKB w Polsce w latach 1993,2003 i 2013 w mld PLN Źródło:
Bardziej szczegółowoDojrzałość cyfrowa sektora bankowego w Europie Środkowo-Wschodniej CE Digital Banking Maturity. Kongres Bankowości Detalicznej 24 listopada 2016
Dojrzałość cyfrowa sektora bankowego w Europie Środkowo-Wschodniej CE Digital Banking Maturity Kongres Bankowości Detalicznej 24 listopada 2016 Rola Internetu, szczególnie mobilnego, istotnie wzrosła w
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE)
11.5.2016 L 121/11 ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2016/699 z dnia 10 maja 2016 r. ustalające na rok 2016 pułapy budżetowe mające zastosowanie do niektórych systemów wsparcia bezpośredniego określonych
Bardziej szczegółowo1. Mechanizm alokacji kwot
1. Mechanizm alokacji kwot Zgodnie z aneksem do propozycji Komisji Europejskiej w sprawie przejęcia przez kraje UE 120 tys. migrantów znajdujących się obecnie na terenie Włoch, Grecji oraz Węgier, algorytm
Bardziej szczegółowoZrównoważona intensyfikacja rolnictwa jako kombinacja efektywności ekonomicznej i środowiskowej. prof. Andrzej Czyżewski mgr Jakub Staniszewski
Zrównoważona intensyfikacja rolnictwa jako kombinacja efektywności ekonomicznej i środowiskowej prof. Andrzej Czyżewski mgr Jakub Staniszewski XV Międzynarodowa Konferencja Naukowa Globalne problemy rolnictwa
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Cena bez VAT Wg ZSRIR (MRiRW) r. Zmiana tyg.
RYNEK ZBÓŻ ZBIORY ZBÓŻ W UE W 2018 R. Według aktualnej prognozy Komisji Europejskiej zbiory zbóż w UE w 2018 r. mogą się ukształtować na poziomie 304 mln ton 1, o 0,8% niższym niż w 2017 r. Spadek zbiorów
Bardziej szczegółowoDziennik Urzędowy Unii Europejskiej
L 30/6 2.2.2018 ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2018/162 z dnia 23 listopada 2017 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 oraz załączniki II
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 27/2017
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Krajowe ceny zakupu zbóż Na rynku krajowym w pierwszym tygodniu lipca 2017 r. ceny zbóż podstawowych były znacząco wyższe niż w analogicznym okresie 2016 r. W dniach 3 9 lipca
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE)
22.6.2018 L 159/21 ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2018/891 z dnia 21 czerwca 2018 r. ustalające na rok 2018 pułapy budżetowe mające zastosowanie do niektórych systemów wsparcia bezpośredniego
Bardziej szczegółowoZmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2015 roku
WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2015 roku Szczecin 2016 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia 1 dla Polski
Bardziej szczegółowoBanki i firmy pożyczkowe na rynku kredytowym. dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A 21 Listopada 2018 roku
Banki i firmy pożyczkowe na rynku kredytowym dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A 21 Listopada 2018 roku!1 Aktywność kredytowa Polaków na tle Unii Europejskiej Kredyty mieszkaniowe
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Zmiana tyg. Cena bez VAT Wg ZSRIR (MRiRW) r.
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny zakupu zbóż Na rynku krajowym w drugim tygodniu kwietnia 2018 r. ponownie wzrosły ceny monitorowanych zbóż. W dniach 9 15.04.2018 r. w zakładach zbożowych objętych monitoringiem
Bardziej szczegółowoZmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2018 roku
Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w 2018 roku Szczecin 2019 Według danych Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia 1 dla Polski w grudniu 2018 roku 2 wynosiła 3,5% tj. o 0,8 pkt proc.
Bardziej szczegółowoProgramy Ramowe UE jako narzędzie realizacji ERA Struktura 7.PR UE. Zasady uczestnictywa
Programy Ramowe UE jako narzędzie realizacji ERA Struktura 7.PR UE. Zasady uczestnictywa Renata Downar-Zapolska Regionalny Punkt Kontaktowy ds. 7. PR UE Politechnika Gdańska 1 7. Program Ramowy Badań,
Bardziej szczegółowoSystem finansowy w Polsce. dr Michał Konopczak Instytut Handlu Zagranicznego i Studiów Europejskich michal.konopczak@sgh.waw.pl
System finansowy w Polsce dr Michał Konopczak Instytut Handlu Zagranicznego i Studiów Europejskich michal.konopczak@sgh.waw.pl Segmenty sektora finansowego (w % PKB) 2 27 212 Wielkość systemu finansowego
Bardziej szczegółowoUbezpieczenia w liczbach 2015. Rynek ubezpieczeń w Polsce
Ubezpieczenia w liczbach 2015 Rynek ubezpieczeń w Polsce Autorem niniejszej broszury jest Polska Izba Ubezpieczeń. Publikacja chroniona jest prawami autorskimi. W przypadku cytowania jej fragmentów należy
Bardziej szczegółowoRaport 3 Koncepcja zmian w unijnej polityce energetycznoklimatycznej oraz proponowane kierunki jej modyfikacji wraz z uzasadnieniem i oceną skutków
Projekt: Opracowanie analiz, materiałów merytorycznych i koncepcji działań mających na celu poprawę warunków rozwoju elektroenergetyki polskiej w tym także poprzez modyfikację unijnej polityki energetyczno-klimatycznej
Bardziej szczegółowodr Kamil Zawadzki Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
dr Kamil Zawadzki Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu E-mail: kamzaw@umk.pl 1 1. Sytuacja na europejskich rynkach pracy i w Polsce 2. Rynek pracy w województwie pomorskim 3. Prognozy zapotrzebowania
Bardziej szczegółowoZakupy on-line w europejskich gospodarstwach domowych. dr inż. Marlena Piekut Kolegium Nauk Ekonomicznych i Społecznych Politechnika Warszawska
Zakupy on-line w europejskich gospodarstwach domowych dr inż. Marlena Piekut Kolegium Nauk Ekonomicznych i Społecznych Politechnika Warszawska Cel badania Identyfikacja zakresu wykorzystania handlu elektronicznego
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Towar. Wg ZSRIR (MRiRW) r.
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny zakupu zbóż Na rynku krajowym w czwartym tygodniu stycznia 2018 r. ceny pszenicy konsumpcyjnej i żyta konsumpcyjnego uległy obniżeniu, a jęczmienia paszowego i kukurydzy
Bardziej szczegółowoPozycja polskiego przemysłu spożywczego na tle krajów Unii Europejskiej
Pozycja polskiego przemysłu spożywczego na tle krajów Unii Europejskiej mgr Mirosława Tereszczuk dr inż. Robert Mroczek Sofia, 12-13 września 2017 r. Plan wystąpienia 1. Cel pracy, źródła danych 2. Porównawcza
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ 21 AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA KOBIET I MĘŻCZYZN W POLSCE NA TLE KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ
Patrycja Zwiech ROZDZIAŁ 21 AKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA KOBIET I MĘŻCZYZN W POLSCE NA TLE KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ 1. Wstęp Polska, będąc członkiem Unii Europejskiej, stoi przed rozwiązaniem wielu problemów.
Bardziej szczegółowoZmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2014 roku Porównanie grudnia 2013 i czerwca 2014 roku
WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Wydział Badań i Analiz Zmiany bezrobocia w województwie zachodniopomorskim w I półroczu 2014 roku Porównanie grudnia 2013 i czerwca 2014 roku Szczecin 2014 Według danych
Bardziej szczegółowoRaport o sytuacji mikro i małych firm w roku Zielona Góra, 13 marca 2014
Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2013 Zielona Góra, 13 marca 2014 Już po raz czwarty Bank Pekao przedstawia raport o sytuacji mikro i małych firm 7 tysięcy wywiadów z właścicielami firm, Badania
Bardziej szczegółowoRaport 3 Koncepcja zmian w unijnej polityce energetycznoklimatycznej oraz proponowane kierunki jej modyfikacji wraz z uzasadnieniem i oceną skutków
Projekt: Opracowanie analiz, materiałów merytorycznych i koncepcji działań mających na celu poprawę warunków rozwoju elektroenergetyki polskiej w tym także poprzez modyfikację unijnej polityki energetyczno-klimatycznej
Bardziej szczegółowoDroga do innowacyjności. Daleko jeszcze?
Droga do innowacyjności. Daleko jeszcze? Proces ulepszania towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów niezależnie od tego czy odbywał się w drodze ewolucji czy rewolucji, czy był elementem świadomego wyboru
Bardziej szczegółowo156 Eksport w polskiej gospodarce
156 Eksport w polskiej gospodarce Eksport w polskiej gospodarce struktura oraz główne trendy Eksport jest coraz ważniejszym czynnikiem wzrostu gospodarczego w Polsce. W 217 r. eksport stanowił 54,3% wartości
Bardziej szczegółowoMINISTERSTWO ŚRODOWISKA PODSEKRETARZ STANU
Warszawa, dnia 02-11-2015 r. MINISTERSTWO ŚRODOWISKA PODSEKRETARZ STANU Janusz Ostapiuk DGO-III.070.1.2015.MK Pani Małgorzata Kidawa-Błońska Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Odpowiadając na pismo
Bardziej szczegółowoInnowacyjność w biznesie - od inspiracji do sukcesu Działania PARP na rzecz innowacyjności
2011 Bożena Lublińska-Kasprzak Prezes PARP Innowacyjność w biznesie - od inspiracji do sukcesu Działania PARP na rzecz innowacyjności Nowy Sącz, 3 czerwca 2011 r. Innowacyjność polskiej gospodarki Summary
Bardziej szczegółowoPRODUKT KRAJOWY BRUTTO
Opracowania sygnalne PRODUKT KRAJOWY BRUTTO W WOJEWÓDZTWIE ŚLĄSKIM W 2007 R. Urząd Statystyczny w Katowicach, ul. Owocowa 3, 40-158 Katowice www.stat.gov.pl/katow e-mail: SekretariatUsKce@stat.gov.pl tel.:
Bardziej szczegółowoAnaliza wpływu dodatkowego strumienia wydatków zdrowotnych na gospodarkę
Analiza wpływu dodatkowego strumienia wydatków zdrowotnych na gospodarkę 8 maja 2014 Łukasz Zalicki 85+ 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4
Bardziej szczegółowoWarszawa, 8 maja 2019 r. BAS- WAPL 859/19. Pan Poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi
BAS- WAPL 859/19 Warszawa, 8 maja 2019 r. Pan Poseł Jarosław Sachajko Przewodniczący Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi Wysokość płatności bezpośrednich w poszczególnych państwach członkowskich w latach 2016-2018
Bardziej szczegółowo