SYLABUS. 2. Nazwa przedmiotu: POSTĘPOWANIE KARNE 3. Rok studiów: III Semestr: V i VI 4. Przedmioty wprowadzające oraz wymagania wstępne

Transkrypt

1 WyŜsza Szkoła Administracji i Zarządzania w Przemyślu Zamiejscowy Wydział Administracyjno-Prawny w Rzeszowie 1. Kierunek: PRAWO SYLABUS 2. Nazwa przedmiotu: POSTĘPOWANIE KARNE 3. Rok studiów: III Semestr: V i VI 4. Przedmioty wprowadzające oraz wymagania wstępne Wymagane zaliczenie przedmiotów: Ustrój organów ochrony prawnej, Prawo karne Stacjonarne Niestacjonarne 5. Liczba godzin: 90 godzin 72 godziny 6. Wykład: 45 godzin 36 godzin 7. Ćwiczenia: 45 godzin 36 godzin 8. Punkty ECTS: 8 punktów 8 punktów 9. ZałoŜenia i cele przedmiotu Podstawowym celem dydaktycznym nauczania przedmiotu Postępowanie karne jest zapoznanie studentów z podstawowymi instytucjami systemu polskiego prawa. Nie ulega wątpliwości, Ŝe zakres programowy przedmiotu jest bardzo szeroki co spowoduje konieczność uzupełnienia wykładów ćwiczeniami. Przy konstrukcji kolejność zagadnień przyjęto systematykę kodeksu postępowania z nielicznymi odstępstwami. Zakres materiału dydaktycznego obejmuje wszystkie podstawowe instytucje postępowania, ze szczególnym połoŝeniem nacisku na zasady rządzące procesem karnym, uczestników procesu, poszczególne etapy oraz postępowanie odwoławcze. Szczególna uwaga winna być zwrócona na ostatnie zmiany procedury karnej, zwłaszcza w zakresie postępowania, a takŝe na osoby podejrzanego (oskarŝonego) i pokrzywdzonego oraz ich prawa i obowiązki. W ramach studiów stacjonarnych ćwiczenia powinny polegać na praktycznym poznaniu procesu orzekania w sprawach karnych, zarówno w oparciu o przepisy prawa materialnego podstawy odpowiedzialności karnej, jak i o materiał praktyczny. Dlatego teŝ koniecznym wydają się tu zajęcia w terenie udział w procesie orzekania (rozprawa) oraz zapoznanie z dokumentami wydawanymi w procesie karnym. Zajęcia te powinny być równieŝ poświęcone analizie stanów faktycznych kazusów, które znacznie ułatwią poznanie stosowania konkretnych przepisów prawa w praktyce oraz omówieniu orzecznictwa Sądu NajwyŜszego. 10. Metody dydaktyczne Wykład i ćwiczenia 11. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu Egzamin ustny. Warunkiem dopuszczenia do egzaminu jest zaliczenie ćwiczeń na podstawie uzyskania pozytywnych ocen z kolokwiów.

2 12. Treści programowe I II Lp. III Tematyka zajęć Podstawowe pojęcia i załoŝenia procesu : 1. pojęcie procesu, funkcje i cele 2. funkcje prawa procesowego 3. gwarancje procesowe 4. źródła prawa procesowego 5. struktura procesu 6. rodzaje postępowania Naczelne zasady procesu : 1. Pojęcie i klasyfikacja zasad procesu 2. Zasady ustrojowe - zasada prawa do sądu - zasada udziału czynnika społecznego w procesie karnym - zasada niezawisłości sędziowskiej - zasada kolegialności sądów 3. Zasady ściśle procesowe: I. Zasady związane z wszczęciem procesu : - zasada oficjalności (ścigania z urzędu) - zasada legalizmu - zasada skargowości II. Zasady dotyczące postępowania dowodowego: - zasada prawdy materialnej - zasada swobodnej oceny dowodów - zasada bezpośredniości - zasada koncentracji materiału dowodowego III. Zasady dotyczące formy i sposobu prowadzenia procesu: - zasada ustności - zasada kontradyktoryjności - zasada jawności - zasada rzetelności - zasada szybkości postępowania i ciągłości rozprawy IV. Zasady dotyczące sytuacji prawnej oskarŝonego: 1. zasada domniemania niewinności 2. zasada prawa do obrony oskarŝonego (materialna i formalna) Przesłanki procesowe: 1. Zagadnienia ogólne: - pojęcie przesłanek procesowych - rodzaje dopuszczalności procesu - systematyka przesłanek procesowych - przesłanki procesowe a odmowa wszczęcia procesu i umorzenie postępowania Liczba godzin stacjonarne Liczba godzin niestacjonarne wykład ćwiczenia wykład ćwiczenia

3 IV V 2. System przesłanek procesowych - podsądność sprawy karnej (jurysdykcja krajowa sądów polskich i jej ograniczenia, immunitety) - właściwość sądu - istnienie stron procesowych - skarga uprawnionego oskarŝyciela - wniosek o ściganie - prawomocność materialna - zawisłość sprawy - abolicja - przedawnienie karalności - nieprzestępność 3. Zbieg przesłanek procesowych Uczestnicy procesu : 1. Pojęcia ogólne 2. Organy prowadzące postępowanie przygotowawcze: - Prokuratura - Policja i inne organy uprawnione 3. Organy postępowania sądowego: - rodzaje sądów karnych i niezawisłość sędziowska - wyłączenie sędziego - właściwość sądu (miejscowa, rzeczowa, funkcjonalna) - skład sądu orzekającego 4. Strony procesowe: - pojęcie i rodzaje stron procesowych - zdolność procesowa i legitymacja procesowa - oskarŝyciel publiczny - pokrzywdzony - oskarŝyciel posiłkowy - oskarŝyciel prywatny - powód cywilny - oskarŝony (podejrzany, osoba podejrzana) 5. Przedstawiciele stron procesowych: - przedstawiciel ustawowy - obrońca - pełnomocnik 6. Rzecznicy interesu publicznego - przedstawiciel społeczny - prokurator w procesie adhezyjnym - Rzecznik Praw Obywatelskich 7. Pomocnicy procesowi 8. Osobowe źródła dowodowe 9. Inni uczestnicy procesu Prawo dowodowe: 1. Zagadnienia ogólne: - pojęcie dowodu i dowodzenia - źródło dowodu i środek dowodowy - przedmiot dowodzenia - poszlaki - systematyka dowodów - zakazy dowodowe, ich klasyfikacja i skutki naruszenia zakazów - ocena dowodów - inicjatywa dowodowa

4 VI VII - przeprowadzenie dowodów (przesłuchanie, odczytanie, oględziny) 2. Środki dowodowe: - wyjaśnienia oskarŝonego - zeznania świadka - opinia biegłego i inne środki dowodowe wymagające wiadomości specjalnych - dokument - wywiad środowiskowy i inne dokumenty sprawozdawcze, środki dowodowe o charakterze wyjątkowym (świadek utajniony, świadek koronny) - eksperyment procesowy Czynności procesowe: 1. Pojęcie i podział czynności procesowych 2. Forma czynności procesowych 3. Terminy procesowe: - pojęcie i rodzaje terminów - obliczanie terminów - przywrócenie terminu zawitego 4. Decyzje organów procesowych i ich podział: - wyroki - uchwały i nakazy karne - postanowienia - uzasadnianie orzeczeń - sprostowania 5. Zarządzenia 6. Tryb wydawania orzeczeń 7. Problem prawomocności orzeczeń 8. Przesłanki niewaŝności orzeczeń 9. Pozostałe czynności procesowe: - protokoły - doręczenia pism - przeglądanie akt, sporządzanie odpisów - odtworzenie zaginionych lub zniszczonych akt 10. Czynności konsensualne, dobrowolne poddanie się karze 11. Czynności mediacyjne Środki przymusu: 1. Podział środków przymusu 2. Rodzaje i systematyka środków przymusu 3. Zatrzymanie 4. Środki zapobiegawcze: - rodzaje środków zapobiegawczych - podstawy stosowania środków zapobiegawczych - tymczasowe aresztowanie - poręczenie majątkowe i społeczne - dozór Policji - zawieszenie oskarŝonego w prawach do określonej działalności - zakaz opuszczania kraju (prosty i złoŝony) 5. Poszukiwanie oskarŝonego i list gończy 6. List Ŝelazny 7. Kary porządkowe 8. Zabezpieczenie majątkowe

5 VIII IX X Tok procesu : 1. Ogólna charakterystyka 2. Obumarcie procesu : - bezwarunkowe umorzenie procesu - warunkowe umorzenie procesu 3. Czasowe zatrzymanie biegu procesu 4. Powództwo cywilne w procesie karnym Postępowanie przygotowawcze: 1. Ogólna charakterystyka - zadania postępowania - strony i ich przedstawiciele - formy postępowania (śledztwo, dochodzenie) 2. Przebieg postępowania - wszczęcie i odmowa wszczęcia postępowania - instytucja przedstawienia zarzutów - zakończenie śledztwa lub dochodzenia 3. Kontrola postępowania - nadzór prokuratora nad śledztwem lub dochodzeniem - czynności sądowe w postępowaniu przygotowawczym - kontrola prawomocnych postanowień o umorzeniu postępowania 4. Akt oskarŝenia Postępowanie główne: 1. Przygotowanie do rozprawy głównej - kontrola warunków formalnych oskarŝenia - wstępne badanie sprawy 2. Ogólna charakterystyka rozprawy głównej 3. Część wstępna do rozprawy głównej 4. Przewód sądowy - odczytanie aktu oskarŝenia - wyjaśnienia oskarŝonego - postępowanie dowodowe - przerwa i odroczenie rozprawy - zwrot sprawy prokuratorowi celem uzupełnienia postępowania - zmiana kwalifikacji prawnej czynu na rozprawie - zamknięcie przewodu sądowego 5. Wyrokowanie - narada i głosowanie nad wyrokiem - odroczenie wydania wyroku - sporządzenie wyroku na piśmie - ogłoszenie wyroku 6. Czynności końcowe w sądzie I instancji

6 - doręczenie oskarŝonemu odpisu wyroku - sporządzenie uzasadnienia wyroku XI Postępowanie odwoławcze: Ogólna charakterystyka systemu kontroli odwoławczej - środki zaskarŝenia - sprzeciwy - środki odwoławcze 2. Zagadnienia ogólne kontroli odwoławczej - dopuszczalność środka odwoławczego - wymogi formalne środka odwoławczego - cofnięcie środka odwoławczego - przyczyny odwoławcze - zakres kontroli odwoławczej 3. Rozstrzygnięcie wyroku odwoławczego 4. Postępowanie apelacyjne 5. Postępowanie zaŝaleniowe XII Postępowanie szczególne Postępowanie uproszczone - przesłanki procesu - przebieg procesu uproszczonego - wyrok zaoczny 2. Postępowanie w sprawach z oskarŝenia prywatnego - ogólna charakterystyka - przesłanki postępowania - oskarŝenie wzajemne - przebieg postępowania prywatnoskargowego 3. Postępowanie nakazowe XIII Nadzwyczajne środki zaskarŝenia Kasacja - ogólna charakterystyka - podstawy kasacji - tryb wniesienia kasacji (kasacja zwyczajna i nadzwyczajna) - przebieg postępowania w przedmiocie kasacji 2. Wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem sądu - podstawy wznowienia postępowania sądowego - przebieg postępowania w sprawie wznowienia - rozstrzygnięcia w przedmiocie wniosku o wznowienie procesu XIV Postępowanie sądowe po uprawomocnieniu się orzeczenia Wyrok łączny 2. Odszkodowanie za niesłuszne ukaranie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie 3. Ułaskawienie XV Postępowanie w sprawach karnych w stosunkach międzynarodowych. Europejski nakaz aresztowania. XVI Koszty procesu i opłaty skarbowe XVII Postępowanie karne w sprawach podlegających orzecznictwu sądów wojskowych 1-1 -

7 13. Literatura podstawowa 1. S. Waltoś, Proces karny. Zarys systemu. Warszawa K. Marszał, Proces karny, Katowice R. Kmiecik, E. Skrętowicz, Proces karny. Część ogólna, Kraków J. Grajewski, Przebieg procesu, Warszawa T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postępowanie karne, Warszawa T. Gardocka, Postępowanie karne podręcznik akademicki, Warszawa K. Woźniewski, Prawo karne procesowe. Zarys instytucji, Gdańsk P. Kruszyński (red.), Wykład prawa procesowego, Białystok Literatura uzupełniająca 1. P. Hofmański, E. Sadzik, K. Zgryzek, Kodeks postępowania, Tom I i II. Komentarze do art i k.p.k., Warszawa J. Bartoszewski, Z. Gostyński, Kodeks Postępowania Karnego. Komentarz, Warszawa J. Grajewski, L. Paprzycki, M. Płachta, Kodeks postępowania. Komentarz, Kraków T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania wraz z komentarzem do ustawy o świadku koronnym, Kraków W. Grzeszczyk, Kodeks postępowania. Komentarz, Warszawa F. Prusak, Komentarz do kodeksu postępowania, Warszawa K. Łojewski, Postępowanie karne. Wzory pism z prawa materialnego i procesowego z dyskietką, Warszawa R. A. Stefański, Pisma procesowe w sprawach karnych z objaśnieniami, Warszawa E. Samborska, Pisma procesowe w sprawach karnych. Wzory z objaśnieniami, Warszawa S. Waltoś, D. Szumiłło Kulczycka, Ł. Wodniak, Proces karny. Kazusy, Warszawa S. Zabłocki, Postępowanie odwoławcze w kodeksie postępowania po nowelizacji. Komentarz praktyczny, Warszawa S. Zabłocki, Postępowanie kasacyjne w nowym kodeksie postępowania, Warszawa B. Kurzępa, Postępowanie w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych. Przepisy i orzecznictwo, Toruń A. Lach, Europejska pomoc prawna w sprawach karnych, Toruń Nazwisko osoby prowadzącej zajęcia na studiach stacjonarnych - wykład: dr hab. Z. Ćwiąkalski - ćwiczenia: dr K. Tkaczyk, prok. apel. mgr Z. Niezgoda 16. Nazwisko osoby prowadzącej zajęcia na studiach niestacjonarnych - wykład: dr hab. Z. Ćwiąkalski - ćwiczenia: dr K. Tkaczyk, prok. apel. mgr Z. Niezgoda