Postępowanie karne. Część szczególna. redakcja Zofia Świda. Zofia Świda Jerzy Skorupka Ryszard Ponikowski Włodzimierz Posnow

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Postępowanie karne. Część szczególna. redakcja Zofia Świda. Zofia Świda Jerzy Skorupka Ryszard Ponikowski Włodzimierz Posnow"

Julia Łuczak
8 lat temu
Przeglądów:

1 Postępowanie karne Część szczególna redakcja Zofia Świda Zofia Świda Jerzy Skorupka Ryszard Ponikowski Włodzimierz Posnow Warszawa 2011

2 SPIS TREŚCI Wykaz skrótów... 7 Rozdział I Postępowanie przygotowawcze Wprowadzenie Cele postępowania Formy postępowania Źródła informacji o przestępstwie Postępowanie sprawdzające Postępowanie w niezbędnym zakresie (faktyczne wszczęcie postępowania) Wszczęcie postępowania w sprawie (in rem) Wszczęcie postępowania przeciwko osobie (in personam) Aktywność organów procesowych oraz uprawnienia i obowiązki stron procesowych w toku postępowania Zakończenie postępowania Nadzór prokuratora nad postępowaniem przygotowawczym Czynności sądowe w postępowaniu przygotowawczym Rozdział II Postępowanie przed sądem pierwszej instancji Wprowadzenie Wstępna kontrola aktu oskarżenia Przygotowanie do rozprawy głównej Jawność rozprawy głównej Przepisy ogólne o rozprawie głównej Rozpoczęcie rozprawy głównej Przewód sądowy Głosy stron Wyrokowanie Czynności sądu pierwszej instancji po ogłoszeniu wyroku Rozdział III Postępowanie odwoławcze Wprowadzenie Względne przyczyny odwoławcze Bezwzględne przyczyny odwoławcze z art k.p.k Cechy i granice środków odwoławczych Warunki formalne środków odwoławczych i ich kontrola

3 6. Orzeczenia sądu odwoławczego Apelacja Zażalenie Rozdział IV Nadzwyczajne środki zaskarżenia Kasacja Wznowienie postępowania Rozdział V Postępowania po uprawomocnieniu się orzeczenia Wprowadzenie Postępowanie w sprawie o podjęcie postępowania warunkowo umorzonego Postępowanie o odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie Postępowanie w sprawie o ułaskawienie Postępowanie w sprawie o wydanie wyroku łącznego Rozdział VI Postępowanie w sprawach karnych ze stosunków międzynarodowych Wprowadzenie Immunitet dyplomatyczny i konsularny Pomoc prawna i doręczenia w sprawach karnych Zatrzymanie dowodów oraz zabezpieczenie mienia w państwie członkowskim Unii Europejskiej dla celów postępowania karnego prowadzonego w Polsce Zatrzymanie dowodów oraz zabezpieczenie mienia na wniosek państwa członkowskiego Unii Europejskiej dla celów postępowania karnego prowadzonego w tym państwie Przejęcie i przekazanie ścigania karnego Wystąpienie o wydanie lub przewóz osób ściganych lub skazanych przebywających za granicą oraz o wydanie przedmiotów (ekstradycja) Europejski nakaz aresztowania Przejęcie i przekazanie orzeczeń do wykonania Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia dotyczącego grzywny, środków karnych w postaci nawiązki lub świadczenia pieniężnego lub też orzeczenia zasądzającego od sprawcy koszty procesu Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia o karach o charakterze majątkowym Wystąpienie do państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia przepadku Wystąpienie państwa członkowskiego Unii Europejskiej o wykonanie orzeczenia przepadku Współpraca z Międzynarodowym Trybunałem Karnym

5 Rozdział I POSTĘPOWANIE PRZYGOTOWAWCZE 1. Wprowadzenie Postępowanie przygotowawcze jest pierwszym stadium procesu karnego, na które składa się zespół czynności zmierzających do ujawnienia przestępstwa i jego sprawcy, ujawnienia i zabezpieczenia dowodów przestępstwa oraz przygotowanie innych materiałów umożliwiających organowi orzekającemu (sądowi) prawidłowe rozstrzygnięcie sprawy. Do prowadzenia postępowania uprawnione są określone przez właściwe przepisy organy procesowe. W myśl art k.p.k., postępowanie przygotowawcze prowadzi lub nadzoruje prokurator, a w zakresie przewidzianym przez ustawę postępowanie prowadzi Policja. W wypadkach przewidzianych przez ustawę uprawnienia Policji przysługują innym organom, w zakresie ich właściwości. Do organów tych zalicza się m.in. organy Straży Granicznej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Służby Celnej oraz Centralnego Biura Antykorupcyjnego, a także inne organy przewidziane w przepisach szczególnych (art. 312 k.p.k.). Z racji swych kompetencji oraz zajmowanej pozycji, prokurator w postępowaniu przygotowawczym występuje w roli pana procesu (dominus litis). Wszystkie organy postępowania zobowiązane są do przestrzegania zasady obiektywizmu (art. 4 k.p.k.) oraz zasady swobodnej oceny dowodów (art. 7 k.p.k.). Problematyka organów postępowania została omówiona w części ogólnej podręcznika Postępowanie karne. Część ogólna, s W stadium przygotowawczym czynności określone w przepisach karnoprocesowych przeprowadza sąd (art k.p.k.), przy czym w czynnościach tych prokuratorowi przysługują prawa strony (art k.p.k.). Pozycję stron w postępowaniu przygotowawczym z określonymi uprawnieniami i obowiązkami zajmują z mocy samego prawa (ipso iure): pokrzywdzony strona czynna oraz podejrzany strona bierna. Określonymi przez ustawę uprawnieniami w postępowaniu przygotowawczym dysponują również osoby niebędące stronami (art k.p.k.). definicja postępowania organy postępowania dominus litis strony postępowania 11

6 struktura postępowania formy postępowania Mimo widocznych intencji ustawodawcy, zmierzających do uaktywnienia stron w stadium przygotowawczym procesu, w praktyce, z uwagi na specyfikę tego postępowania, zasada jawności i kontradyktoryjności doznaje ograniczeń. W ramach regulacji postępowania ustawodawca wskazał na cele tego stadium procesu, zwracając jednocześnie uwagę, że organy procesowe powinny dążyć także do wyjaśnienia okoliczności, które sprzyjały popełnieniu przestępstwa (art i 2 k.p.k.). Cele postępowania wyznaczają zadania, jakie mają do wykonania organy prowadzące to postępowanie. Cele całego procesu karnego zostały określone w treści art. 2 1 k.p.k. Strukturę postępowania można rozpatrywać w wielu płaszczyznach i stosując różne kryteria. Z uwagi na stopień wiedzy organów ścigania o czynie będącym przedmiotem postępowania można wyróżnić dwie fazy: 1) postępowanie w sprawie (in rem), 2) postępowanie przeciwko osobie (in personam). Postępowanie zostaje wszczęte w sprawie (in rem), jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa (art. 303 k.p.k.). Jeżeli dane istniejące w chwili wszczęcia postępowania w sprawie lub zebrane w jego toku uzasadniają dostatecznie podejrzenie, że czyn popełniła określona osoba, następuje wszczęcie postępowania przeciwko osobie (in personam art k.p.k.). Biorąc pod uwagę rodzaj przestępstwa będącego przedmiotem postępowania, organy prowadzące postępowania, a także czas jego trwania, wyróżnić można dwie formy postępowania, mianowicie: 1) śledztwo, 2) dochodzenie. Śledztwo prowadzi prokurator (art k.p.k.). Prokurator może powierzyć Policji przeprowadzenie śledztwa w całości lub w określonym zakresie albo dokonanie poszczególnych czynności śledztwa (art in principio k.p.k.). Śledztwo może być obligatoryjne, a więc gdy postępowanie musi być prowadzone w formie śledztwa, oraz fakultatywne, co ma miejsce wówczas, gdy prokurator uzna, że sprawę, w której powinno być prowadzone dochodzenie, należy przejąć do śledztwa ze względu na wagę lub zawiłość sprawy (art. 309 k.p.k.). Śledztwo powinno być ukończone w ciągu 3 miesięcy, a w uzasadnionych wypadkach okres ten może być przedłużony (art. 310 k.p.k.). Dochodzenie prowadzi Policja lub organy mające uprawnienia Policji, chyba że prowadzi je prokurator (art. 325a 1 k.p.k.). Zakres spraw prowadzonych w formie dochodzenia wyznacza treść art. 325b k.p.k., natomiast negatywne przesłanki dochodzenia zawarte są w art. 325c k.p.k. Dochodzenie powinno być ukończone w ciągu 2 miesięcy, jednak prokurator może przedłużyć ten okres do 3 miesięcy, a w przypadkach szczególnie uzasadnionych na dalszy czas oznaczony (art. 325i 1 k.p.k.). 12

Podobne dokumenty

Spis treści. Część I. Uwagi ogólne... 3 Rozdział 1. Uwagi wprowadzające... 3 Rozdział 2. Zasady postępowania karnego... 12

Spis treści. Część I. Uwagi ogólne... 3 Rozdział 1. Uwagi wprowadzające... 3 Rozdział 2. Zasady postępowania karnego... 12 Wstęp... Wykaz skrótów... XI XIII DZIAŁ PIERWSZY. POSTĘPOWANIE KARNE... 1 Część I. Uwagi ogólne... 3 Rozdział 1. Uwagi wprowadzające... 3 Rozdział 2. Zasady postępowania karnego... 12 Część II. Sąd...