KONKURS BIOLOGICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 14 marca 2008r. zawody III stopnia (finał)

Transkrypt

1 KONKURS BIOLOGICZNY dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 14 marca 2008r. zawody III stopnia (finał) Przed Tobą test, który składa się z zadań otwartych. Udzielaj odpowiedzi w miejscach do tego przeznaczonych w taki sposób, by Komisja bez przeszkód mogła odczytać zawarte w nich informacje. Pracuj bardzo spokojnie i uwaŝnie. Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 75 minut. Powodzenia! Zadanie 1. Rysunek przedstawia schemat przekroju poprzecznego korzenia rośliny. a/ Wymień funkcje, jaką spełniają w korzeniu drewno i łyko. b/ Wyjaśnij, jaki jest związek budowy skórki korzenia z funkcją, jaką pełni, chroniąc wnętrze tego organu przed wnikaniem drobnoustrojów? c/ Wymień jeden proces, dzięki któremu moŝliwy jest transport substancji przez włośniki do wnętrza korzenia. d/ W której strefie w budowie zewnętrznej korzenia odbywa się proces róŝnicowania komórek?

2 Zadanie 2. Schemat przedstawia nasiona fasoli kiełkujące w glebie. a/ Które z nasion ma największe szanse na wykiełkowanie? Uzasadnij swój wybór. b/ Które z nasion ma najmniejsze szanse na wykiełkowanie? Uzasadnij swój wybór. c/oceń, jakie szanse na wykiełkowanie ma nasiono D. Odpowiedź uzasadnij. Zadanie 3. Wykres przedstawia poziom fotosyntezy w róŝnych zakresach temperatur dwóch roślin, A i B. a/ Która z roślin jest przystosowana do fotosyntezy w tropikalnym lesie deszczowym? Odpowiedź uzasadnij, odnosząc się do danych z wykresu. b/ Podaj trzy warunki, jakie muszą być spełnione, aby osiągnąć maksymalny poziom fotosyntezy w cieplarni.

3 Zadanie 4. PoniŜej przedstawiono łańcuch pokarmowy. koniczyna królik lis a/ Co oznaczają strzałki? b/ Narysuj i podpisz piramidę biomasy odpowiadającą przedstawionemu wyŝej łańcuchowi pokarmowemu. Zadanie 5. Uczniowie dokonujący przeglądu roślin porastających torfowisko przedstawili wyniki w formie rysunku. a/ Wymień dwie rośliny porastające najwyŝej połoŝony obszar torfowiska.... b/ Która z roślin uwzględnionych na rysunku jest owadoŝerna?... c/ Wyjaśnij, jakie warunki środowiska spowodowały, Ŝe liście tej rośliny przystosowane są do chwytania małych owadów?

4 Zadanie 6. W ramach doświadczenia związanego z badaniem wzrostu populacji królików, w miejscu niezamieszkanym przez człowieka, wypuszczono 25 samców i 25 samic. Liczebność populacji badano przez 4 lata. a/ Przedstaw graficznie dane odczytane z tabeli. b/ Podaj jedną moŝliwą przyczynę spadku liczebności populacji królików. Zadanie 7. Przyjrzyj się schematycznym rysunkom komórek 1, 2, 3, a/ Nazwij kaŝdą z nich i określ, jaka pełni funkcję w organizmie.

5 Zadanie 8. Alpiniści uczestniczący w wyprawach na najwyŝsze szczyty gór świata muszą przechodzić wcześniejszą aklimatyzację na większych wysokościach, poniewaŝ na początku mają trudności z oddychaniem z powodu mniejszej zawartości tlenu w powietrzu. a/ Jakie ilościowe zmiany zachodzą w składzie krwi u alpinisty podczas aklimatyzacji na większych wysokościach? b/ Wyjaśnij, jak wskazana przez Ciebie zmiana ilościowa w składzie krwi wpłynie na moŝliwość pokonywania duŝych wysokości przez alpinistę? Zadanie 9. Wykresy przedstawiają aktywność dwóch enzymów trawiących białka w róŝnych zakresach temperatury. a/ Który enzym ma najwyŝszą aktywność w temperaturze ciała ludzkiego? b/ Wyjaśnij, dlaczego enzymy A i B nie są aktywne w temperaturze 70 o. c/ Jeden z enzymów wchodzi w skład enzymatycznego proszku do prania. Który to enzym? Uzasadnij swój wybór.

6 Zadanie 10. W tabeli zestawiono liczby chromosomów w komórkach róŝnych organizmów. a/ Uzupełnij tabelę o brakujące liczby chromosomów. b/ Objaśnij zasadę rządzącą liczbami w tabeli. c/ W wyniku jakiego podziału powstają komórki skóry? Zadanie 11. Mukowiscydoza jest chorobą genetyczną wywoływaną przez parę alleli. Dwoje rodziców, z których Ŝadne nie cierpi na tę chorobę ma chore dziecko. Przed podjęciem decyzji o posiadaniu kolejnego dziecka dowiedzieli się od lekarza, Ŝe chorobę powoduje recesywny allel. Po zapoznaniu się z historią rodzin obu rodziców lekarz mógł powiedzieć, Ŝe kaŝde z nich jest nosicielem recesywnego allelu mukowiscydozy. a/ Wyjaśnij, jaka jest róŝnica między allelem dominującym a recesywnym. b/ Ustal genotypy rodziców i przedstaw przy pomocy krzyŝówki genetycznej, w jaki sposób rodzice mogli przekazać swojemu dziecku allele warunkujące pojawienie się mukowiscydozy. c/ Określ, jaki jest procent szans, Ŝe drugie dziecko tych rodziców będzie zdrowe.

7 Zadanie 12. Akomodacja oka to zjawisko zmiany krzywizny soczewki w celu uzyskania ostrego widzenia. W dzieciństwie obejmuje 20 dioptrii, a w wieku średnim 3 dioptrie. Na podstawie tych informacji sformułuj wniosek dotyczący zaleŝności między widzeniem i zakresem akomodacji. Zadanie 13. Podaj po jednym przykładzie choroby cywilizacyjnej powodowanej przez: a/ zanieczyszczenia środowiska, b/ złe odŝywianie się. Zadanie 14. Obok zdań zawierających prawdziwe informacje wstaw literę P, obok zawierających informację fałszywą literę F. a/ Zdrowie to stan równowagi naszego organizmu.... b/ Chcąc uniknąć zakaŝenia tasiemcem musimy dbać o higienę osobistą i otoczenia.... c/ Zatrucia pokarmowe są chorobami wywoływanymi przez bakterie wprowadzone do organizmu drogą pokarmową.... d/ Włosień kręty to bakteria wywołująca chorobę zwaną włośnicą.... e/ Choroby zakaźne są wywoływane przez wirusy, bakterie, pierwotniaki i zwierzęta pasoŝytnicze.... Zadanie 15. Dlaczego od późnej jesieni do wczesnej wiosny w naszej strefie klimatycznej nie spotyka się płazów? Uzasadnij swoją odpowiedź.

8 Brudnopis (zapisy w brudnopisie nie będą oceniane)