Polish Science vocabulary Słowniczek przedmioty ścisłe

Transkrypt

1 Polish Science vocabulary Słowniczek przedmioty ścisłe Science Enquiry Przedmioty ścisłe nauka przez doświadczenie explain compare comparison describe description if might could happen so because present predict hypothesise question method measure record results table graph chart bar chart line graph pie chart Carroll diagram Venn diagram conclude conclusion evaluate evaluation watch observe observation group sort wyjaśnić porównać porównanie opisać opis jeśli może móc (czas przeszły) zdarzyć się/stać się więc ponieważ obecny przewidzieć stawiać hipotezę pytanie metoda/sposób pomiar zapis/zapisać wyniki tabela wykres wykres/diagram wykres kolumnowy wykres liniowy wykres kołowy wykres Carrolla wykres Venna wioskować wniosek ocenić ocena patrzeć obserwować obserwacja grupa rodzaj/typ/posortować

2 classify classification key fair test change factor variable dependent variable independent variable outcome problem solving research survey surveying equipment resources ruler tape measure metre stick trundle wheel metre centimetre millimetre forcemeter newton scales kilogram gram beaker measuring cylinder volume capacity litre millilitre temperature thermometer degrees centigrade room temperature time second minute hour day week month year watch clock sklasyfikować klasyfikacja/kategoria klucz/odpowiedź/legenda doświadczenie naukowe zmienić/zmiana czynnik czynnik/zmienna zmienna zależna zmienna niezależna wynik/rezultat rozwiązanie zadania badanie/zbieranie informacji badanie miernictwo wyposażenie/sprzęt zasoby/środki linijka taśma miernicza linijka koło pomiarowe metr centymetr milimetr miernik siły niuton (jednostka) waga kilogram gram zlewka cylinder miarowy objętość/pojemność pojemność litr mililitr temperatura termometr stopnie (skala) Celsjusza temperatura pokojowa czas sekunda minuta godzina dzień tydzień miesiąc rok zegarek (na rękę) zegar

3 calendar stopwatch Life Processes Procesy życiowe nutrition feed feeding activity eat drink consumer producer predator prey food chain reproduce reproduction have young respiration breathe grow growth move movement die life cycle Living things Organizmy żywe living alive healthy not alive dead non-living human animal plant tree flower bush organism habitat kalendarz sekundomierz/stoper odżywianie karmienie/karma/dostarczanie składników odżywczych karmienie działanie/aktywność jeść pić konsument producent drapieżnik ofiara/zdobycz łańcuch pokarmowy rozmnażać się rozmnażanie mieć potomstwo oddychanie oddychać rosnąć wzrost poruszać się poruszanie się umrzeć cykl życiowy żyjący/żywy żywy zdrowy nieżywy martwy nieżyjący człowiek zwierzę roślina drzewo kwiat krzak/krzew organizm siedlisko

4 condition suited adaptation warunek pasować do czegoś adaptacja

5 The human body Ciało człowieka senses zmysły eye oko sight wzrok see widzieć ear ucho hearing słuch hear słyszeć nose nos smell zapach/wąchać fingers palce touch dotyk/dotykać feel odczuwać tongue język taste smak/smakować salty słony sour kwaśny sweet słodki bitter gorzki food pożywienie diet sposób odżywiania/dieta carbohydrate węglowodany protein białka calcium wapno vitamins witaminy fats tłuszcze sugars cukry starches skrobia vegetables warzywa meat mięso fish ryba fruit owoce healthy zdrowy unhealthy niezdrowy balanced diet zdrowe odżywianie variety różnorodność varied różnorodny activity działanie/aktywność

6 teeth jaw jawbone fluoride clean brush toothbrush floss mouthwash toothpaste dentist incisor molar canine bite chew tear diet root decay respiration breathe lung air oxygen carbon dioxide heart muscle circulation blood heart beat pulse pulse rate blood vessel artery vein exercise healthy tobacco smoking cigarettes ill illness disease zęby szczęka kość szczękowa fluorek czysty szczotkować szczoteczka do zębów nitka dentystyczna płyn do płukania jamy ustnej pasta do zębów dentysta siekacz trzonowy kieł ugryźć rzuć rozrywać odżywianie/dieta korzeń próchnica/rozkład oddychanie oddychać płuco powietrze tlen dwutlenek węgla serce mięsień krążenie krew uderzenia serca tętno częstość tętna naczynie krwionośne tętnica żyła ćwiczenie zdrowy tytoń palenie papierosy chory choroba choroba

7 illness germ bacteria drugs medicines safety packaging side effect choroba drobnoustrój/zarazek bakteria lekarstwa/narkotyki leki bezpieczeństwo opakowanie efekty uboczne reproduction and growth born newborn baby toddler child teenager adult old aged rozmnażanie i wzrost urodzić się noworodek niemowlę dziecko uczące się chodzić dziecko nastolatek dorosły stary w podeszłym wieku movement moving muscle contract contraction relax skeleton bone protect support ribs spine skull x-ray poruszanie się ruszający się mięsień kurczyć się skurcz rozluźnić szkielet kość chronić podtrzymywać żebra kręgosłup czaszka rentgen

8 Animals Zwierzęta bird fish mammal reptile insect spider vertebrate invertebrate hair feathers shell claws hooves skin scales tail fur ptak ryba ssak gad insekt pająk kręgowiec bezkręgowiec włosy pióra skorupa pazury/szpony/szczypce kopyta skóra łuski ogon futro Green plants Rośliny zielone root stem flower leaf leaves bud branch trunk seed seedling pip stone weed tall/taller/tallest produce new plants shoot fruit stamen style stigma sepal petal ovary pollen korzeń łodyga kwiat liść liście pąk gałąź pień nasienie/pestka/ziarno siew pestka kamień/pestka chwast wysoki/wyższy/najwyższy wytwarzać nowe rośliny wykiełkować/wypuścić pędy owoc pręcik szyjka słupka znamię słupka działka kielicha płatek zalążnia pyłek

9 life cycle germination germinate earth soil fertiliser nutrients plant food water warm warmth grow growth sun sunlight pollination pollinate pollen nectar insect fertilisation fertilise dispersal disperse seed wind animals bird reproduction reproduce Micro-organisms Mikroorganizmy microbe germ virus yeast mould fungus decay rot decompose cykl życiowy kiełkowanie doprowadzać do kiełkowania ziemia gleba nawóz substancje odżywcze/składniki pokarmowe odżywki do roślin woda ciepły ciepło (rz.) rosnąć wzrost słońce światło słoneczne zapylanie zapylić pyłek nektar insekt zapłodnienie/użyźnianie/nawożenie zapłodnić/użyźnić/nawieść rozsiewanie się rozsiać/rozsiewać nasienie/pestka/ziarno wiatr zwierzęta ptak rozmnażanie rozmnażać drobnoustrój/mikrob zarazek wirus drożdze pleśń grzyb próchnica/rozkład/butwienie rozkład/gnicie rozkładać się/zbutwieć

10 Materials and their Properties Materiały i ich właściwości Grouping and classifying materials solid plastic glass leather clay rock sand fabric wood rubber cork metal iron copper steel aluminium silver gold bronze brass rocks soils limestone sandstone pumice carbon diamond slate marble chalk granite sand stone pebble boulder liquid water milk juice gases air oxygen Grupowanie i klasyfikacja materiały/surowce ciało stałe plastik szkło skóra glina skała piasek tkanina drewno guma korek metal żelazo miedź stal aluminium srebro złoto brąz mosiądz skały gleby wapień piaskowiec pumeks węgiel diament łupek marmur kreda granit piasek kamień okrągły kamyk głaz płyn woda mleko sok gazy powietrze tlen

11 helium natural gas carbon dioxide hel gaz naturalny dwutlenek węgla Properties magnetic non-magnetic attract attraction repel repulsion hard soft flexible bendy rigid rough smooth shiny dull transparent translucent opaque strong weak waterproof absorbent porous permeable impermeable natural manufactured manmade texture thermal conductor thermal insulator electrical conductor electrical insulator conducts insulates właściwości magnetyczny niemagnetyczny przyciągać przyciąganie odpychać odpychanie twardy miękki elastyczny/giętki giętki sztywny/nieelastyczny szorstki/chropowaty gładki błyszczący zmatowiały/przyćmiony przezroczysty półprzezroczysty nieprzejrzysty/matowy/kryjący silny słaby wodoodporny/wodoszczelny chłonny/wsiąkliwy porowaty przepuszczalny/przenikalny nieprzepuszczalny/nieprzenikalny naturalny wyprodukowany sztuczny/syntetyczny/wytworzony przez człowieka struktura/faktura/tekstura przewodnik ciepła izolator cieplny przewodnik elektryczny izolator elektryczny przewodzi izoluje

12 Changing materials squash bend twist cut slice stretch heat cool state solid liquid gas change of state reversible water cycle freeze freezing set freezer fridge refrigerator boiling solidification solidify melt melting boil boiling temperature evaporate evaporation condense condenses condensation dissolve dissolved undissolved water ice stir pure solution solute mixture mix Materiały zmienne zgniatać/miażdżyć zginać przekręcić uciąć pokroić (w plasterki) rozciągnąć zagrzać ostudzić stan ciało stałe ciecz gaz zmiana stanu odwracalny cykl wodny zamrozić krzepnięcie/zamarzanie/zamrażanie/ mrożenie tężeć/zastygać zamrażalnik/zamrażalnia lodówka chłodziarka/pojemnik chłodniczy wrzenie/gotowanie się krzepnięcie krzepnąć rozpuszczać się rozpuszczanie się wrzenie/gotowanie/temperatura wrzenia temperatura wrzenia parować parowanie skraplać skrapla się skraplanie się rozpuszczać rozpuszczony nierozpuszczony woda lód mieszać czysty roztwór substancja rozpuszczona mieszanka mieszać

13 separate sieve filter clear tap sea irreversible oven cook cooker burn oddzielać/oddzielny sito/przesiewać filtr klarowny/czysty kurek/kran morze nieodwracalny piekarnik gotować kuchenka palić się/spalać się

14 Physical Processes Procesy fizyczne Forces push pull twist spin swing slide swerve hop jump turn roll push pull fast/faster/fastest slow/slower/slowest high/higher/highest go faster go slower safe danger be careful direction distance force further/furthest magnet attract attraction repel repulsion friction fall drop air resistance water resistance weight mass gravity upthrust forcemeter Newton surface area parachute Siły popychać ciągnąć przekręcić ruch wirowy/wirować wahanie/wahać się/kołysać ślizgać się/suwać się nagły skręt skok skok/skoczyć przekręcić/obrócić potoczyć/poturlać popchnąć pociagnąć szybki/szybszy/najszybszy wolny/wolniejszy/najwolniejszy wysoki/wyższy/najwyższy Iść/poruszać się szybciej Iść/poruszać się wolniej bezpieczny niebezpieczeństwo uważaj kierunek odległość siła dalej/najdalej magnes pzyciągać przyciąganie odpychać odpychanie tarcie spadać spadanie/spadać opór powietrza opór wody waga masa ciężkość wypór hydrostatyczny miernik siły niuton (jednostka) powierzchnia spadochron

15 spinner still stationary at rest not moving coś, co wiruje nieruchomy/nieruchomo nieruchomy w stanie spoczynku nieruchomy Light light dark/darker/darkest bright/brighter/brightest black night day reflect reflection reflective reflective strip tinsel shiny light source torch warning light Sun candle lantern match fire fireworks dark shadow opaque translucent transparent block direction light travels straight lines light beam mirror light travelling ray Światło światło ciemny/ciemniejszy/najciemniejszy jasny/jaśniejszy/najjaśniejszy czarny noc dzień odbijać odbicie odblaskowy pasek odblaskowy folia metalowa błyszcząca błyszczący źródło światła latarka światło ostrzegawcze Słońce świeca latarnia zapałka ogień ognie sztuczne ciemno cień nieprzejrzysty/matowy/kryjący półprzezroczysty przezroczysty blokować kierunek światło podróżuje linie proste wiązka światła lustro podróż światła promień

16 Sound Dźwięk ear ucho hear słyszeć hearing słuch noise hałas sound dźwięk high wysoki low niski loud/louder/loudest głośny/głośniejszy/najgłośniejszy quiet/quieter/quietest cichy/cichszy/najcichszy soft łagodny/cichy shake potrząsnąć pluck szarpnąć/brzdąkać rattle grzechotać ring dzwonić bang huknięcie/huk/huknąć hit uderzyć blow dmuchnąć pitch ton tuning strojenie loudness głośność vibration drganie vibrate wprawiać w drganie muffle stłumić/przyciszyć tension naprężenie tight napięty/naprężony/ściśnięty taut naprężony/napięty silence cisza further away w oddali nearer bliżej direction kierunek

17 Electricity bulb bulb holder battery cell wire crocodile clip buzzer bell switch motor circuit connection mains break pylon complete circuit bright/brighter/brightest electrical conductor electrical insulator circuit symbol circuit diagram Elektryczność żarówka uchwyt żarówki bateria ogniwo drut zacisk szczękowy brzęczyk dzwonek wyłącznik silnik obwód połączenie sieć zasilająca złamanie/przerwa słup wysokiego napięcia obwód zamknięty jasny/jaśniejszy/najjaśniejszy przewodnik elektryczny izolator elektryczny symbol obwodu schemat obwodu Earth, Sun and moon Earth Sun moon sphere spherical revolve orbit spin rotate rotate on its axis rotate around axis sunrise sunset north south east west Ziemia, Słońce i księżyc Ziemia Słońce księżyc kula/powierzchnia kuli kulisty/sferyczny obracać się orbita ruch wirowy/wirować obracać się/wirować obracać się wokół swojej osi obracać się wokół oś wschód słońca zachód słońca północ południe wschód zachód