INNOWACJA PEDAGOGICZNA

Transkrypt

1 INNOWACJA PEDAGOGICZNA Oksana Pietraszek Temat innowacji: Kształtowanie kreatywności i twórczego rozwiązywania problemów Bajkoterapia (+ elementy dramoterapii) Nazwa szkoły: Szkoła Podstawowa Nr 2 z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Ireny Szewińskiej w Łomiakach ul. Partyzantów 31, Łomianki Autor: Oksana Pietraszek

2 Temat: Kształtowanie kreatywności i twórczego rozwiązywania problemów bajkoterapia (+ elementy dramoterapii) Przedmiot: Rewalidacja, terapia pedagogiczna Rodzaj innowacji: organizacyjno-metodyczna Data wprowadzenia: r. Data zakończenia: r. Zakres innowacji: Adresatami innowacji są uczniowie klasy I-III. Czas realizacji innowacji obejmuje 2019/2020 z możliwością jej kontynuowania w następnym roku szkolnym. Zajęcia innowacyjne odbywać się będą raz w tygodniu. Niniejsza innowacja ma na celu szerzenie idei twórczego rozwiązywania problemów z wykorzystaniem bajko i dramoterapii. Ma ona zachęcać i motywować uczniów do korygowanie postaw społecznych, samorealizacji, osiągnięcia dojrzałości emocjonalnej, samopoznania, kompensacji. Realizacji powyższych celów służą takie metody, jak: drama (jako terapia pedagogiczna). Motywacja wprowadzenia innowacji: Innowacja Kształtowanie kreatywności i twórczego rozwiązywania problemów bajkoterapia (+ elementy dramaterapii) jest moją odpowiedzią na obserwacje pracy uczniów oraz obserwacje wyrażania i rozumienia emocji. Na podstawie wieloletnich obserwacji w szkole zauważyłam, że uczniom najbardziej brakuje dialogu, słuchacza, widza, oponenta. Dlatego też główną przyczyną opracowania innowacji z terapii pedagogicznej jest potrzeba poprawy komunikacji uczniów z otoczeniem, przywracanie wiary we własne siły, wzbudzanie zaufania, zrozumienia swoich emocji i innych

3 Opis innowacji: I. Wstęp Bajka + Drama (jako element terapii pedagogicznej) jest formą improwizowaną. Uczniowie improwizują wokół fikcyjnych zdarzeń i sytuacji by uczyć się rozwiązywania konfliktów życiowych. Wychowawczo-korygująca funkcja bajki i dramy jest jedną z jej licznych zadań. Spełnia również funkcję dydaktyczną, poznawczą. Jednorazowe wejście w rolę (pozytywną), rolę zaplanowaną i zorganizowaną przez prowadzącego niejednokrotnie zmienia proces myślenia aktora. II. Założenia ogólne 1. Innowacja skierowana jest do uczniów klas IV-VIII 2. Główne założenia pracy na innowacyjnych zajęciach: - wykorzystanie bajki i dramy jako elementu wyjściowego - zapoznanie z mimiką, gestami, postawą, tonacją - wdrożenie pracy metodą całościowego, wszechstronnego rozwijania osobowości i doskonalenia komunikacji interpersonalnej. Jej techniki pozwalają również na odnalezienie skrywanego problemu, rozwiązanie go, na stymulowanie rozwoju twórczego. III. Cele innowacji Cel główny: szerzenie idei twórczego rozwiązywania problemów z wykorzystaniem bajko i dramoterapii. Cele szczegółowe: cel wychowawczy rozwija wrażliwość moralną, estetyczną, wewnętrzną dyscyplinę i postawę humanistyczną,

4 cel terapeutyczny rozładowuje napięcia wewnętrzne i likwiduje negatywne emocje, pomaga w niwelowaniu kompleksów i nieśmiałości, pozwala osiągnąć satysfakcję, przynosi zadowolenie z siebie oraz wyzwala wiarę we własne możliwości, cel kreatywny rozwija uzdolnienia i zainteresowania, zwiększa świadomość i wrażliwość, cel inspirujący wyzwala możliwości twórcze i ukazuje drogę samoekspresji, cel komunikatywny rozwija umiejętność komunikacji werbalnej i niewerbalnej, cel integrujący wyzwala szacunek do wspólnej pracy w grupie, integrując ją, cel indywidualizujący umożliwia indywidualną kreację osobowości. dramoterapia (lub dramatoterapia), definiowana jako postępowanie terapeutyczne, rehabilitacyjne i lecznicze, wykorzystujące różne formy psychoterapii grupowej w połączeniu z formami artystycznej wypowiedzi teatralnej. dramoterapię rozwojową rodzaj terapii pedagogicznej i socjalizacyjnej, której uczestnikami są osoby potrzebujące pomocy pedagogicznej i psychologicznej. Celem tego rodzaju terapii jest korygowanie postaw społecznych, samorealizacja, osiągnięcie dojrzałości emocjonalnej, samopoznanie, kompensacja, przystosowanie. Realizacji powyższych celów służą takie metody, jak: drama (jako terapia pedagogiczna), socjodrama (jako terapia socjologiczna i psychologiczna 2 ), jak również spektakl teatralny. Formy: - praca w grupach, - praca indywidualna, - praca zespołowa Metody pracy: IV. Metody i formy - oparte na spontanicznej aktywności dziecka dostosowane do jego możliwości percepcyjnych

5 - indywidualizacja środków i metod - powolne stopniowanie trudności - ciągłość oddziaływań Nauczyciel (Oksana Pietraszek) co tydzień realizuje następujące zadania: przygotowywanie teatrzyków lalek i cieni; wykonywanie inscenizacji i improwizacji; praca z bajką i dramą na rewalidacyjnych zajęciach; Uczeń : rozwija wyobraźnię i poczucie wartości; uświadamia sobie własne przekonania i uczucia; pozwala sobie wypróbować nowe sposoby zachowania; uwolnia się od wspomnień i niepokojów i lepiej rozumie siebie; dzięki dramie uwalniane są lęki oraz ekspresja silnych emocji; kształci samodzielne myślenie oraz działanie i otwartej postawy wobec otoczenia; pogłębia odczucia emocjonalne, wzbogaca wyobraźnię oraz rozwój osobowości; poprawia komunikację z otoczeniem. V. Przewidywane osiągnięcia (korzyści wdrożenia innowacji) Uczniowie: Zdobywają wiedzę w sposób kreatywny, gdyż realizują swoje scenariusze Wykorzystują możliwości jakie daje im ich wyobraźnia.

6 Mają możliwość rozwoju emocjonalnego. Uczą się empatii, współpracy, otwartości Nauczyciel: Wykorzystuje dramę jako element terapeutyczny, tym samym: - poprawia relacji między członkami grupy, - rozwija wyobraźnię, - kształci umiejętności rozpoznawania uczuć, Jest kreatywny, otwarty i pomysłowy VI. Tematyka zajęć Przewidziano realizację ok. 30 bloków tematycznych: Np.: 1. To czego się najbardziej boje. 2. Wiem co czuję. 3. Rozumiem Cię. VII. Ewaluacja W celu uzyskania informacji zwrotnej nauczyciel przeprowadzi: - ankietę dotyczącą efektywności zajęć - rozmowy indywidualne i grupowe z uczniami, - rozmowy z rodzicami. Szczegółowa analiza wyników ankiety, przeprowadzonych rozmów pozwoli ocenić stopień realizacji zamierzonych celów. Działania te pomogą wyciągnąć wnioski, zaplanować pracę i ewentualnie zmodyfikować metody pracy. Podjęta zostanie także decyzja o ewentualnej kontynuacji innowacji w kolejnym roku.

7 Wszystkie wyniki i uwagi zostaną opracowane w sprawozdaniu oraz udostępnione dyrektorowi szkoły. VIII. Spodziewane efekty Rozwój samodzielności w działaniu, wrażliwości estetycznej, umiejętności współpracy w grupie. Zaangażowanie w życie społeczne szkoły, w twórcze spędzania wolnego czasu. Ukierunkowanie na większy zakres możliwości komunikacyjnych, wyrażania swoich emocji, przeżycia w sposób społecznie akceptowany. Wpływ na uczniów: Rozwój emocjonalny uczniów Radzenia sobie w sytuacjach problemowych Wpływ na pracę szkoły: Podnoszenie jakości pracy szkoły poprzez kreatywne podejście Indywidualizacja nauczania podnoszenie wyników edukacyjnych uczniów słabszych Promocja szkoły w środowisku lokalnym i ogólnopolskim IX. Podsumowanie Niniejsza innowacja ma na celu zaprezentowanie korzyści płynących z wykorzystanie dramy w procesie edukacji - rozwijanie twórczego myślenia, kreatywności Poprzez odgrywane, improwizowane role możemy również poznać ucznia poza schematem ławki szkolnej, jego emocje, uczucia, sposób myślenia i zachowania. Każde wejście w rolę nacechowane jest głębokimi przeżyciami.

8 Każda rola jest zaplanowana ma określone cele, które pomagają w rozwoju osobowości twórczej zainteresowanego. Bibliografia: 1. Bajki terapeutyczne: prace uczestników warsztatów prowadzonych przez Genowefę Surniak w dniach 8 15 listopada 2004 roku w WBP i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu. Red. Anna Sabiłło. Poznań: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Centrum Animacji Kultury, Bajkoterapia czyli dla małych i dużych o tym, jak bajki mogą pomagać. Warszawa: Nasza Księgarnia, Bajkoterapia czyli bajki-pomagajki dla małych i dużych. Warszawa: Nasza Księgarnia, Balsam dla duszy do czytania z dzieckiem : opowiadania dla dzieci w wieku 5 8 lat. Poznań: Dom Wydaw. REBIS, Balsam dla duszy dziecka, czyli opowiadania o odwadze, nadziei i radości. Poznań: Dom Wydaw. REBIS, Bartnicka-Kierylak Aneta, Świtaj-Wirtek Karolina: Scenariusze zajęć z elementami bajkoterapii. Warszawa: PWN Wydaw. Szkolne, Bezpieczna bajka. Warszawa : Nasza Księgarnia, Borecka Irena: Biblioterapia: teksty terapeutyczne, konspekty i scenariusze zajęć. Gorzów Wielkopolski: WOM, Borecka Irena: Biblioterapia: teoria i praktyka: poradnik. Warszawa: Wydaw. SBP, 2001

9 10. Borecka Irena: Magiczna książka Marii Konopnickiej. Wrocław : Wydaw. Wacław Bagiński, Borecka Irena: Z motylem w tle: o baśni w biblioterapii i terapii pedagogicznej. Wałbrzych: Wydaw. PWSZ, Borecka Irena, Wontorowska-Roter Sylwia: Biblioterapia w edukacji dziecka niepełnosprawnego intelektualnie: materiały dydaktyczne dla nauczycieli i bibliotekarzy. Wałbrzych: Wydaw. Unus, Brett Doris: Bajki, które leczą. Cz. 1. Wyd. 2. Gdańsk: Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, Brett Doris: Bajki, które leczą. Cz. 2. Wyd. 2. Gdańsk: Gdańskie Wydaw. Psychologiczne, Brodawska Joanna: Przygody Fryderyki, czyli bajki terapeutyczne. Warszawa: Wydaw HARMONIA, Dahle, Gro, Nyhus Svein: Grzeczna. Gdańsk: Wydaw. EneDueRabe, Fopka-Kowalczyk, Małgorzata: Jak rozmawiać z dziećmi o chorobie, cierpieniu i śmierci. Warszawa: Difin SA, Friebel Volker: Klucz w małe ręce: podróże do krainy fantazji, opowiadania i ćwiczenia wyobraźni. Kielce: Wydaw. JEDNOŚĆ, Fuhrmann-Wonkhaus Elke: Spacer po tęczy: opowiadania odprężające dla chorych dzieci. Kielce: Wydaw. JEDNOŚĆ, Ganczarska Malgorzata: Spotkania z fikcyjnym terapeutą: jak tworzyć i czytać dzieciom opowiadania korygujące w ramach interwencji terapeutycznowychowawczych. Opole: Wydaw Uniwersytetu Opolskiego, 2015

10 21. Gortat Grzegorz: Moje cudowne dzieciństwo w Aleppo. Warszawa: Wydaw Bajka, Handford Olga, Karolak Wiesław: Bajka w twórczym rozwoju i arteterapii. Wyd. 2 zm. Łódź: Wydaw. Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej, Jaszczyk Agnieszka, Kochania Beata: Czarodziejski pyłek czyli metafora i bajka we wspomaganiu rozwoju małego dziecka: przykładowe bajki o charakterze terapeutycznym z zakresu akceptacji i tolerancji drugiego człowieka oraz niwelowania leków i obaw towarzyszących małym dzieciom: przykładowe scenariusze zajęć do wykorzystania w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym. Kraków : Oficyna Wydawnicza Impuls, Jędrzejewska-Wróbel Roksana: Siedmiu wspaniałych i sześć innych, nie całkiem nieznanych historii. Warszawa: Wydaw. Bajka, 2010