Dr med. Jarosław Krzyżak Nurkowanie z zatrzymanym oddechem

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Dr med. Jarosław Krzyżak Nurkowanie z zatrzymanym oddechem"

Transkrypt

1 Dr med. Jarosław Krzyżak Nurkowanie z zatrzymanym oddechem PTM i TH 2011 r.

2 Historia freedivingu Legendarny grecki rybak i nurek imieniem Glaucus, podczas burzy spędził kilka dni na dnie morza u swego przyjaciela Oceanusa. Yorgos Haggi Statti grecki rekordzista z 1913 r. zanurkował na głębokość 77 m.

3 Historia freedivingu Raimondo Bucher (wł.) w 1949 r. zanurkował na 30 m i jako pierwszy rozpoczął współzawodnictwo w biciu rekordów głębokości w nurkowaniu na bezdechu. Enzo Maiorca (wł.) w 1960 r. jako pierwszy osiąga z zatrzymanym oddechem głębokość 50 m.

4 Historia freedivingu Jacques Mayol (fr.) w 1976 r. jako pierwszy osiąga z zatrzymanym oddechem głębokość 100 m. Jacques Mayol i Enzo Maiorca, bohaterowie filmu Le Grande Bleu rywalizowali ze sobą 17 lat. Mayol osiągnął 105 m w 1983 r., a Maiorca 101 m. w 1989 r.

5 Historia freedivingu Angela Bandini (wł.) pierwsza kobieta, która w 1989 r. pobiła rekord Mayol a osiągając z zatrzymanym oddechem głębokość 107 m. Wielki następca Enzo Maiorca, Włoch Umberto Pelizzari w 1996 r. ustanawia rekord na głębokości 131 m.

6 Historia freedivingu Francisco Ferreras Pipin (kub.), wielki rywal Umberto, ustanawia w 2003 r. rekord nurkując z zatrzymanym oddechem na głębokość 170 m. Atletyczny Pipin i jego filigranowy jego pogromca, Loic Leferme, który w 2004 r. ustanawia rekord na głębokości 171 m w czasie 2 min 16 s.

7 Historia freedivingu Patrick Musimu (bel.) r. ustanawia rekord na głębokości 209,6 m w czasie 3 min 28 s. Herbert Nitsch (aus.) rekordzista freedivingu, r. ustanawia rekord na 214 m, a r. na głębokości 244 m.

8 Kobiety freedivingu Deborah Andollo (kub.), w 1996 r. ustanawia rekord kobiet nurkując z zatrzymanym oddechem na głębokość 110 m. Mandy Rea Cruickshank (kan.) w 2001 r. ustanawia rekord kobiet na głębokości 136 m.

9 Kobiety freedivingu Tanya Streeter (am.) świętuje ustanowienie rekordu kobiet nurkując z zatrzymanym oddechem na głębokość 160 m w sierpniu 2002 r. Ostatnie zdjęcie Audrey Mestre (fr.) po ustanowieniu rekordu kobiet w październiku 2002 r. na głębokości 170 m.

10 Patofizjologia nurkowania na bezdechu Fundamentalne znaczenie we wszystkich konkurencjach nurkowania i pływania bezdechowego ma zdolność nurka do długiego zatrzymania oddechu. Czas zatrzymania oddechu zależy od czterech czynników: fizjologicznej tolerancji na wysoką prężność CO 2 i niską prężność O 2 we krwi tętniczej (hiperkapnię i hipoksję), poziomu metabolizmu organizmu, zdolności do magazynowania CO 2 i O 2, psychologicznej tolerancji na nieprzyjemne objawy niedotlenienia.

11 Patofizjologia nurkowania na bezdechu Prężność tlenu we krwi stopniowo obniża się, a wzrasta prężność dwutlenku węgla. Spadek po 2, a bardziej wzrost pco 2, są stymulatorami pobudzania oddychania. Jeżeli po 2 obniży się < 50 mm Hg dochodzi do zaburzenia pracy mózgu mogącego doprowadzić do utraty przytomności, tzw. uśnięcia pod wodą. Istniejący głód tlenowy może spowodować uszkodzenie mięśnia sercowego lub zaburzenia rytmu serca. Najdłuższy zanotowany czas zatrzymania oddechu to 20 min 5 s. Rekord ten osiągnięto po 7 min hiperwentylacji powietrzem i kilku głębokich oddechach 100% tlenem bezpośrednio przed próbą.

12 Patofizjologia nurkowania na bezdechu Hiperwentylacja a niedotlenienie Manewr ten wypłukuje znaczne ilości CO 2 z krwi tętniczej. Podczas nurkowania po 2 we krwi tętniczej szybko obniża się poniżej wartości niezbędnych do utrzymania świadomości. W tej sytuacji nurek może nagle utracić przytomność bez żadnych objawów ostrzegawczych, bowiem szybciej obniża się prężność O 2 poniżej wartości krytycznych, niż narasta prężność CO 2 do wartości mogących pobudzić oddychanie. Zjawisko to nazywa się niedotlenieniem z hiperwentylacji.

13 Patofizjologia nurkowania na bezdechu Podczas długich pobytów na dnie przy nurkowaniu z zatrzymanym oddechem dochodzi do znacznego spadku po 2 w pęcherzykach płucnych. Podczas wynurzania i rozprężania gazu w płucach prężność O 2 w pęcherzykach płucnych obniża się jeszcze bardziej powodując hipoksję prowadzącą również do utraty przytomności. Zjawisko to nazywa się niedotlenieniem podczas wynurzania.

14 Patofizjologia nurkowania na bezdechu Graniczna głębokość nurkowania z zatrzymanym oddechem Teoretyczną granicę do nurkowania z zatrzymanym oddechem określają 3 wielkości: całkowitej pojemności płuc (TLC), objętości zalegającej (RV), fizjologicznej przestrzeni martwej. Przyjęto, że dla przeciętnego nurka maksymalną bezpieczną głębokością do nurkowania z zatrzymanym oddechem jest 30 m.

15 Patofizjologia nurkowania na bezdechu Jeżeli nurek posiada całkowitą pojemność płuc równą 6 dm 3, to na tej głębokości powietrze w płucach ulegnie sprężeniu do 1,5 dm 3, tj. do wielkości równej objętości zalegającej - RV. Przy sprężeniu powietrza w płucach poniżej wartości RV dochodzi do przepełnienia, a następnie zastoju krwi w płucnych naczyniach krwionośnych. W skrajnych przypadkach może dojść do zmiażdżenia klatki piersiowej przez ciśnienie hydrostatyczne. Uszkodzenie to nazywane jest zgnieceniem płuc (klatki piersiowej) lub urazem ciśnieniowym płuc podczas zanurzania. Uraz ciśnieniowy płuc podczas zanurzania występuje bardzo rzadko.

16 Głębokość nurkowania na bezdechu W 1968 r. amerykański nurek Bob Croft, podczas nurkowania z zatrzymanym oddechem ustanowił rekord głębokości - 75 m. Badaniem spirometrycznym stwierdzono, że: TLC = 9,1 dm 3 RV = 1,3 dm 3 fizjologiczna przestrzeń martwa = 0,1 dm 3 Wstawiając te wartości do wzoru prawa Boyle a-mariotte a otrzymano: P 1 V 1 = P 2 V 2 1 ATA x (9,1 + 0,1) dm 3 = P 2 x (1,3 +0,1) dm 3 P 2 = 6,6 ATA, tj. 56 msw Teoretycznie obliczona granica głębokości nurkowania na bezdechu była znacznie mniejsza niż głębokość faktycznie osiągnięta.

17 Głębokość nurkowania na bezdechu Zbadano, że podczas zanurzenia w wodzie po szyję około 700 ml krwi jest przemieszczane z obwodowych części organizmu do klatki piersiowej. Podczas nurkowania ilość przemieszczanej krwi przekracza 1000 ml (1,4-1,7 l u sióstr Maiorca). Jest większa w zimnej wodzie (temp C). Uwzględnienie ilości przemieszczanej krwi we wcześniejszych wyliczeniach, daje zupełnie inną graniczną głębokość nurkowania na bezdechu: P 1 V 1 = P 2 V 2 1 ATA x (9,1 + 0,1) dm 3 = P 2 x (1,3 + 0,1-0,7) dm 3 P 2 = 13,1 ATA, tj. 121 msw Głębokość ta obliczona dla wartości TLC i RV nurka Boba Crofta jest bliższa osiąganym dzisiaj rekordom. Główną przeszkodą do nurkowania z zatrzymanym oddechem na tak duże głębokości jest głównie bariera psychologiczna.

18 Czas nurkowania na bezdechu W historii nurkowań bezdechowych daje się zauważyć tendencja do osiągania przez nurków coraz większych głębokości przy coraz krótszym czasie zatrzymania oddechu. W 1983 r. Jacques Mayol potrzebował 3 min i 24 s na zanurzenie i powrót z głębokości 105 m. Dwadzieścia dwa lata później rekordowe nurkowanie Patricka Musimu na 209 m trwało tylko 3 min 28 s.

19 Czas nurkowania na bezdechu Obecnie podczas głębokich nurkowań bezdechowych nurkowie wspomagają się technikami, dzięki którym ograniczają do niezbędnego minimum wysiłek fizyczny i pracę mięśni. Dzięki temu zmniejsza się stopień zużywania tlenu i produkcji dwutlenku węgla przez organizm, co ma zasadniczy wpływ na wydłużenie czasu zatrzymania oddechu.

20 Reakcje przystosowawcze Zanurzanie nurka z zatrzymanym oddechem bardzo wyraźnie uwidacznia tzw. odruch na nurkowanie. Pojawia się wtedy zwolnienie czynności serca (o około 30%) i skurcz obwodowych naczyń krwionośnych. Zmniejsza się rzut serca, ale ciśnienie krwi zapewnia odpowiednie zaopatrywanie w krew narządów ważnych do życia. Podczas zanurzenia z zatrzymanym oddechem tylko na głębokość 4 m, przepływ krwi przez tętnice szyjne zwiększa się o około 36%, a przez mózgowie aż o 100%.

21 Reakcje przystosowawcze Odpowiedzią organizmu na nurkowanie bezdechowe są reakcje spowalniające zużycie tlenu: zmniejszenie zużycia tlenu przez serce zmniejszenie zużycia tlenu przez narządy wewnętrzne i mięśnie pojawia się metabolizm beztlenowy (wzrost kwasu mlekowego we krwi) prawdopodobnie zmniejsza się poziom metabolizmu organizmu Reakcją przystosowawczą do długiego nurkowania z zatrzymanym oddechem jest skurcz śledziony - 9,5% wzrost hematokrytu krwi u koreańskich Ama. W warunkach podwyższonego ciśnienia otaczającego następuje większy poziom akumulacji O 2 przez organizm.

22 Reakcje przystosowawcze Przygotowanie oddechowe przed nurkowaniem: Audrey Mestre i Francisco Ferreras Pipin. Aby osiągnąć jak największą głębokość nurkowania z zatrzymanym oddechem nurek powinien rozpocząć zanurzanie z możliwie największą objętością powietrza w płucach. Współcześni nurkowie bezdechowi zwiększają swoją pojemność płuc poprzez tzw. pakowanie płuc (ang. lung packing) wykonywane bezpośrednio przed zanurzeniem. Celem takiego oddychania jest zwiększenie TLC na początku nurkowania, co powoduje zwiększenie stosunku TLC/RV co w konsekwencji umożliwia osiągnięcie większej głębokości nurkowania. Umiejętne pakowanie płuc umożliwia zwiększenie pojemności życiowej płuc VC o 22% do 39%.

23 Reakcje przystosowawcze Reakcje organizmu na nurkowanie nasilane są przez pobudzenie, ale też i przez strach, który niemal zawsze występuje przed zanurzeniem. Wraz z doświadczeniem i wiekiem nurka pobudzenie i strach odgrywają coraz mniejszą rolę. Umiejętny trening powoduje: wydłużenie czasu zatrzymania oddechu, zwiększenie odporności na hipoksję i hiperkapnię, wytwarzanie większego ciśnienia wdechowego; powiększanie pojemności życiowej płuc VC; zmniejszanie objętości zalegającej RV; wzmocnienie mięśni oddechowych; zwiększenie podatności układu oddechowego co umożliwia pobranie większej ilości powietrza do płuc i zwiększa stosunek TLC/RV. Wszystkie te czynniki umożliwiają dłuższe i głębsze nurkowanie z zatrzymanym oddechem.

24 Reakcje przystosowawcze Rekordzista w kategorii no limits Patrick Musimu, ujawnił tajemnicę szczególnej techniki wyrównywania ciśnienia w uszach i zatokach. Zanurzając się do głębokości około m, ciśnienie w uchu środkowym i zatokach wyrównuje w sposób klasyczny, tj. wdmuchując do nich powietrze przy zaciśniętym nosie. Po przekroczeniu powyższej głębokości zwalnia ucisk na nos i pozwala, aby woda swobodnie wpłynęła do ucha środkowego oraz do zatok.

25 Reakcje przystosowawcze Niebezpieczeństwa takiej techniki: asymetryczne podrażnienie błędnika przez bodziec termiczny może spowodować gwałtowne zawroty głowy i wymioty uniemożliwiające dalsze nurkowanie i zagrażające utonięciu; zalewanie chłodną wodą (około C) zatok powoduje nieprzyjemny ból głowy; obecność słonej wody morskiej w zatokach przynosowych, która jest 4-5-krotnie bardziej słona (37-42 ) od środowiska wewnętrznego człowieka (9 ); wpływa na przesunięcia płynów w organizmie nurka, a także może być przyczyną infekcji zatok. Krótko po rekordowym nurkowaniu Patricka Musimu stwierdzono u niego objawy ciężkiego odwodnienia, infekcji i bóle kości, z powodu których przeprowadzono 6-godzinne leczenie w komorze ciśnieniowej.

26 Francisco Ferreras Pipin Wyjaśnienie, w jaki sposób Pipin zanurkował na 136 m oraz w następnych latach ustanawiał coraz to nowe rekordy bez poważnych obrażeń klatki piersiowej może być następujące: znaczna ilość jego krwi została przemieszczona z obwodu do serca i naczyń klatki piersiowej może więcej niż 2 dm 3, jego klatka piersiowa jest bardziej elastyczna niż innych osób i zmniejszyła swój obwód z 125 cm do 80 cm, jego mięsień przepony jest dosyć elastyczny i łatwo poddaje się naporowi narządów jamy brzusznej, które przemieszczając się w kierunku do klatki piersiowej znacznie go rozciągają, co w konsekwencji prowadzi do zmniejszenia objętości jamy klatki piersiowej, poprzez umiejętny trening oddechowy potrafi przed nurkowaniem znacznie zwiększyć swoją pojemność życiową płuc (VC) i zmniejszyć objętość zalegającą (RV).

27 Umberto Pelizzari Predyspozycje fizyczne, umiejętny trening, wytworzenie mechanizmów przystosowawczych do głębokich nurkowań z zatrzymanym oddechem są bardzo istotne w ustanawianiu rekordów. Jednak tajemnica największych osiągnięć freediverów tkwi nie w sprawności fizycznej, ale w przygotowaniu psychicznym do stąpania po cienkiej linie życia. Twórca filozofii freedivingu Jacques Mayol twierdził, że w nurkowaniu z zatrzymanym oddechem kluczem do sukcesu jest umysł, a nie ciało. Umberto Pellizzari uprawia pranayama jogę polegającą głównie na technikach oddychania, opanowania przepony, koncentracji i zrelaksowania. Jego możliwości są wynikiem połączenia wrodzonych naturalnych zdolności i specjalnego treningu, dzięki którym nabył wysoką odporność psychiczną na sytuacje ekstremalne.

28 Podsumowanie Nurkowanie z zatrzymanym oddechem powinno być ograniczone do wyjątkowych sytuacji podczas pobytu i pracy pod wodą, w których nie może być użyty aparat nurkowy oraz do niezbędnego treningu nurkowego podczas nauki nurkowania. Przed zanurzeniem należy wykonać 2-3 głębokie wdechy. Nurek powinien wynurzyć się natychmiast, gdy odczuje potrzebę wykonania wdechu. Wstrzymywanie oddechu i bardzo wolny rytm oddechowy, tzw. oddech skokowy podczas nurkowania w aparacie nurkowym nie powinny być praktykowane, ponieważ mogą prowadzić do kumulacji dwutlenku węgla i utraty przytomności pod wodą.

Fizjologia nurkowania z zatrzymanym oddechem

Fizjologia nurkowania z zatrzymanym oddechem Marcin Baranowski Zakład Fizjologii Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Fizjologia nurkowania z zatrzymanym oddechem Historia nurkowania z zatrzymanym oddechem Opisy historyczne dowodzą, że nurkowanie z

Bardziej szczegółowo

Prawo gazów doskonałych

Prawo gazów doskonałych Urazy ciśnieniowe Prawo gazów doskonałych p = ciśnienie V = objętość T = temperatura pv T = const DOTYCZY PRZESTRZENI GAZOWYCH!!! Przestrzenie gazowe nurka Płuca Przewód pokarmowy Zatoka czołowa Zatoka

Bardziej szczegółowo

Konkurencje głębokościowe, gdzie liczy się osiągnięcie jak największej głębokości, wcześniej zadeklarowanej przez zawodnika. CWT stały balast w

Konkurencje głębokościowe, gdzie liczy się osiągnięcie jak największej głębokości, wcześniej zadeklarowanej przez zawodnika. CWT stały balast w Julia Kozerska Wicemistrzostwo Polski 2013 r., 2016 r., 2018 r. Mistrzostwo Polski 2014 r., 2015 r., 2017 r. Brązowy medal Mistrzostw Świata w dynamice bez płetw 2016 r. (167 metrów) Wicemistrzostwo Świata

Bardziej szczegółowo

uszkodzenie tkanek spowodowane rozszerzeniem lub zwężeniem zamkniętych przestrzeni gazowych, wskutek zmian objętości gazu w nich zawartego.

uszkodzenie tkanek spowodowane rozszerzeniem lub zwężeniem zamkniętych przestrzeni gazowych, wskutek zmian objętości gazu w nich zawartego. Barotrauma uszkodzenie tkanek spowodowane rozszerzeniem lub zwężeniem zamkniętych przestrzeni gazowych, wskutek zmian objętości gazu w nich zawartego. Podział urazów ciœnieniowych płuc zatok obocznych

Bardziej szczegółowo

GRUPY ZAGROŻENIA. = fala uderzeniowa

GRUPY ZAGROŻENIA. = fala uderzeniowa Uraz ciśnieniowy płuc (UCP) Każde uszkodzenie miąższu płucnego, spowodowane nagłym wzrostem objętości powietrza (czynnika oddechowego) w płucach, przy braku możliwości jego odpływu przez drogi oddechowe.

Bardziej szczegółowo

Statyczne wstrzymanie oddechu

Statyczne wstrzymanie oddechu Podstawy fizjologii freedivingu Marcin Baranowski Zakład Fizjologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Statyczne wstrzymanie oddechu Skąd się bierze potrzeba zaczerpnięcia oddechu? Chemoreceptory znajdują

Bardziej szczegółowo

Fizjologia nurkowania

Fizjologia nurkowania Rozdział 4 Fizjologia nurkowania Podczas nurkowania na nurka oddziałuje ciśnienie hydrostatyczne słupa wody wzrastające w miarę zanurzania o 1 atmosferę (0,1 MPa) na każde 10 m głębokości. Drugim elementem

Bardziej szczegółowo

FIZJOLOGIA NURKOWANIA. Przygotowano na podstawie książki: Medycyna dla nurków w pigułce, Jarosław Krzyżak (do użytku wewnętrznego)

FIZJOLOGIA NURKOWANIA. Przygotowano na podstawie książki: Medycyna dla nurków w pigułce, Jarosław Krzyżak (do użytku wewnętrznego) FIZJOLOGIA NURKOWANIA Przygotowano na podstawie książki: Medycyna dla nurków w pigułce, Jarosław Krzyżak (do użytku wewnętrznego) przygotował. Aleksander Kaczmarek, maj, 2012 Fizjologia nurkowania Podczas

Bardziej szczegółowo

Oddychanie mieszaninami oddechowymi pod zwiększonym ciśnieniem (PPT3) dr n. med. Maciej Konarski PTMiTH

Oddychanie mieszaninami oddechowymi pod zwiększonym ciśnieniem (PPT3) dr n. med. Maciej Konarski PTMiTH Oddychanie mieszaninami oddechowymi pod zwiększonym ciśnieniem (PPT3) dr n. med. Maciej Konarski PTMiTH Podział nurkowań Ze względu na osiąganą przez nurka głębokość zanurzenia, nurkowania można podzielić

Bardziej szczegółowo

HIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie

HIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie HIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie dr med. Maciej Sterliński Szkolenie z zakresu ratownictwa lodowego WOPR Województwa Mazowieckiego Zegrze, 19.02.2006 Główne cele działania zespołów ratowniczych

Bardziej szczegółowo

Odruch nurkowania 1 / 7. Jak zmienia się tętno w trakcie nurkowania?

Odruch nurkowania 1 / 7. Jak zmienia się tętno w trakcie nurkowania? Odruch nurkowania Jak zmienia się tętno w trakcie nurkowania? Nurkujące zwierzęta dużo czasu spędzają pod wodą. Aby to było możliwe, potrzebują wystarczających zapasów tlenu, który - jak wiemy - dociera

Bardziej szczegółowo

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA PAMIĘTAJ!!! TEKST PODKREŚLONY LUB WYTŁUSZCZONY JEST DO ZAPAMIĘTANIA. Opracował: mgr Mirosław Chorąży Zasłabnięcie

Bardziej szczegółowo

Trening indywidualny w róŝnych etapach ontogenezy

Trening indywidualny w róŝnych etapach ontogenezy Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Sportu Powszechnego Zakład: Fitness i Sportów Siłowych Trening indywidualny w róŝnych etapach ontogenezy Osoby prowadzące przedmiot: 1. Aleksandra

Bardziej szczegółowo

Spojrzenie poprzez okienko tlenowe

Spojrzenie poprzez okienko tlenowe Spojrzenie poprzez okienko tlenowe Marcin Krysiński Na postawie : Looking thru the oxygen window B.R.Wienke, T.R.O Leary Advance Diver Magazine 18/2004 s.76 1 Wstęp... 3 Opis mechanizmu... 3 Wpływ ciśnienia

Bardziej szczegółowo

Krwotoki- rodzaje i pomoc w razie krwotoków.

Krwotoki- rodzaje i pomoc w razie krwotoków. Krwotoki- rodzaje i pomoc w razie krwotoków. Krwotok Krwotok jest to wylanie się krwi z naczynia krwionośnego lub serca wskutek urazowego lub chorobowego uszkodzenia ich ściany. Nagła utrata ponad 500

Bardziej szczegółowo

Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 5 :

Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 5 : Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia zajecia 5 : 5.11.15 Kontakt: michaladammichalowski@gmail.com https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/ I gr 08:30 10:00 (s. Cybulskiego; 08.10. 19.11.) II gr

Bardziej szczegółowo

Podstawowe prawa fizyki nurkowania

Podstawowe prawa fizyki nurkowania Podstawowe prawa fizyki nurkowania Ciśnienie Ciśnieniem (p) nazywamy stosunek siły (F) działającej na jakąś powierzchnię do wielkości tej powierzchni (S) P = F/S Jednostki ciśnienia : paskal (SI) - 1 Pa

Bardziej szczegółowo

SZKOLENIE PODSTAWOWE PŁETWONUREK KDP / CMAS* (P1)

SZKOLENIE PODSTAWOWE PŁETWONUREK KDP / CMAS* (P1) SZKOLENIE PODSTAWOWE PŁETWONUREK KDP / CMAS* (P1) Zakres szkolenia: Uczestnik kursu zdobywa wiedzę teoretyczną i umiejętności praktyczne umożliwiające użytkowanie sprzętu nurkowego oraz umiejętność bezpiecznego

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania

Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania Układ krążenia, krwionośny Układ krążenia (krwionośny) zbudowany jest z zamkniętego systemu naczyń krwionośnych, które pod wpływem rytmicznych impulsów serca

Bardziej szczegółowo

biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski

biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski michal.michalowski@uwr.edu.pl michaladamichalowski@gmail.com michal.michalowski@uwr.edu.pl https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/

Bardziej szczegółowo

BiPAP Vision. z PAV (Proportional Assist Ventilation)

BiPAP Vision. z PAV (Proportional Assist Ventilation) BiPAP Vision z PAV (Proportional Assist Ventilation) P A V nowa generacja nieinwazyjnej wentylacji PAV nowy tryb wentylacji asystującej - różnica w koncepcji - wspomaganie ciśnieniowe proporcjonalne do

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 9. Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego

Ćwiczenie 9. Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego Ćwiczenie 9 Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego Zagadnienia teoretyczne 1. Kryteria oceny wydolności fizycznej organizmu. 2. Bezpośredni pomiar pochłoniętego tlenu - spirometr Krogha. 3. Pułap tlenowy

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka różnicowa omdleń

Diagnostyka różnicowa omdleń Diagnostyka różnicowa omdleń II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Omdlenie - definicja Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie

Bardziej szczegółowo

Fizjologia człowieka

Fizjologia człowieka Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski

Bardziej szczegółowo

Przewlekła obturacyjna choroba płuc w wieku podeszłym. Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu PAM

Przewlekła obturacyjna choroba płuc w wieku podeszłym. Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu PAM Przewlekła obturacyjna choroba płuc w wieku podeszłym Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu PAM Występowanie POCHP u ludzi starszych POCHP występuje u 46% osób w wieku starszym ( III miejsce) Choroby układu

Bardziej szczegółowo

Rodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń

Rodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń Omdlenie - definicja Diagnostyka różnicowa omdleń Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie ilości tlenu dostarczonego

Bardziej szczegółowo

Niedociśnienie tętnicze. IKARD r dr Radosław Sierpiński

Niedociśnienie tętnicze. IKARD r dr Radosław Sierpiński Niedociśnienie tętnicze IKARD 15.12.2015r dr Radosław Sierpiński Definicja Przez niedociśnienie tętnicze, czyli hipotonię, rozumiemy trwale utrzymujące się niskie ciśnienie tętnicze, zazwyczaj skurczowe

Bardziej szczegółowo

Co Polacy wiedzą o oddychaniu raport z badania opinii

Co Polacy wiedzą o oddychaniu raport z badania opinii Co Polacy wiedzą o oddychaniu raport z badania opinii Prawidłowe oddychanie, znaczenie nosa i jego funkcje to tylko wybrane zagadnienia poruszane w ramach kampanii edukacyjnej Oddychaj przez nos, oddychaj

Bardziej szczegółowo

UKŁAD ODDECHOWY

UKŁAD ODDECHOWY Zadanie 1. (1 pkt). Na rysunku przedstawiono pęcherzyki płucne oplecione siecią naczyń krwionośnych. Określ znaczenie gęstej sieci naczyń krwionośnych oplatających pęcherzyki płucne.... Zadanie 2. (2 pkt)

Bardziej szczegółowo

WYCHOWANIE FIZYCZNE I SPORT PHYSICAL EDUCATION AND SPORT

WYCHOWANIE FIZYCZNE I SPORT PHYSICAL EDUCATION AND SPORT 59 WYCHOWANIE FIZYCZNE I SPORT PHYSICAL EDUCATION AND SPORT Kwartalnik Tom 57 56, Zeszyt 21 2012 Quarterly Volume 56, 57, Issue 12 2012 Indeksowane w: Indexed in: Index Copernicus, SportDiscus Liczba punktów

Bardziej szczegółowo

Wychłodzenie organizmu groźne dla życia!

Wychłodzenie organizmu groźne dla życia! W Polsce śmiertelność z powodu hipotermii wynosi 328-606 osób na rok. Przyczyną hipotermii może być długotrwałe oddziaływanie niskiej temperatury otoczenia powietrza, wody na organizm lub też zahamowanie

Bardziej szczegółowo

Fizjologia człowieka

Fizjologia człowieka Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 2. Przygotowanie fizyczne do nurkowania technicznego... 89 2.1. Trening wydolnościowy i wytrzymałościowy... 89

Spis treści. 2. Przygotowanie fizyczne do nurkowania technicznego... 89 2.1. Trening wydolnościowy i wytrzymałościowy... 89 Od wydawcy..................................................... 9 Wstęp............................................................ 11 Podziękowania.................................................. 15

Bardziej szczegółowo

Katedra i Zakład Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uduszenie gwałtowne. Tomasz Konopka

Katedra i Zakład Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uduszenie gwałtowne. Tomasz Konopka Katedra i Zakład Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego Uduszenie gwałtowne Tomasz Konopka Śmierć w wyniku uduszenia jest następstwem zatrzymania dopływu tlenu do ważnych dla życia

Bardziej szczegółowo

Przewlekła obturacyjna choroba płuc. II Katedra Kardiologii

Przewlekła obturacyjna choroba płuc. II Katedra Kardiologii Przewlekła obturacyjna choroba płuc II Katedra Kardiologii Definicja Zespół chorobowy charakteryzujący się postępującym i niecałkowicie odwracalnym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe.

Bardziej szczegółowo

UTRATA ŚWIADOMOŚCI. Utrata świadomości jest stanem, w którym poszkodowany nie reaguje na bodźce z zewnątrz.

UTRATA ŚWIADOMOŚCI. Utrata świadomości jest stanem, w którym poszkodowany nie reaguje na bodźce z zewnątrz. moduł V foliogram 34 UTRATA ŚWIADOMOŚCI Utrata świadomości jest stanem, w którym poszkodowany nie reaguje na bodźce z zewnątrz. Możliwe przyczyny: uraz czaszki, krwotok, niedotlenienie mózgu, choroby wewnętrzne,

Bardziej szczegółowo

TRENING MISTRZOSTWA OSOBISTEGO KURS INSTRUKTORA SPORTOWEGO

TRENING MISTRZOSTWA OSOBISTEGO KURS INSTRUKTORA SPORTOWEGO TRENING MISTRZOSTWA OSOBISTEGO KURS INSTRUKTORA SPORTOWEGO Jan Przewoźnik TRENING MISTRZOSTWA OSOBISTEGO ODNOWA, ODDECH, RELAKSACJA, WIZUALIZACJA SKALA HOLMESA RAHE A Test poziomu stresu TECHNIKI ODDYCHANIA

Bardziej szczegółowo

KARTA SZKOLENIA kurs na stopień płetwonurka P1* KDP/CMAS poziom podstawowy zgodny z programem szkoleniowym Komisji Działalności Podwodnej / CMAS

KARTA SZKOLENIA kurs na stopień płetwonurka P1* KDP/CMAS poziom podstawowy zgodny z programem szkoleniowym Komisji Działalności Podwodnej / CMAS Dane Klubu / Centrum Nurkowego:...... KARTA SZKOLENIA kurs na stopień płetwonurka P1* KDP/CMAS poziom podstawowy zgodny z programem szkoleniowym Komisji Działalności Podwodnej / CMAS Dane uczestnika szkolenia:

Bardziej szczegółowo

Testy wysiłkowe w wadach serca

Testy wysiłkowe w wadach serca XX Konferencja Szkoleniowa i XVI Międzynarodowa Konferencja Wspólna SENiT oraz ISHNE 5-8 marca 2014 roku, Kościelisko Testy wysiłkowe w wadach serca Sławomira Borowicz-Bieńkowska Katedra Rehabilitacji

Bardziej szczegółowo

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA. Małgorzata Weryk SKN Ankona

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA. Małgorzata Weryk SKN Ankona OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA Małgorzata Weryk SKN Ankona definicja Układ oddechowy nie zapewnia utrzymania prężności O2 i CO2 we krwi tętniczej w granicach uznanych za fizjologiczne PaO2 < 50 mmhg (przy

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Elektronicznej Aparatury Medycznej I

Laboratorium Elektronicznej Aparatury Medycznej I Laboratorium Elektronicznej Aparatury Medycznej I Politechnika Wrocławska Wydział Podstawowych Problemów Techniki Katedra Inżynierii Biomedycznej Dr inż. Elżbieta Szul-Pietrzak ĆWICZENIE NR 4 APARATURA

Bardziej szczegółowo

Leczenie bezdechu i chrapania

Leczenie bezdechu i chrapania Leczenie bezdechu i chrapania Bezdech senny, to poważna i dokuczliwa choroba, dotykająca ok. 4% mężczyzn i 2% kobiet. Warto więc wykonać u siebie tzw. BADANIE POLISOMNOGRAFICZNE, które polega na obserwacji

Bardziej szczegółowo

Podaj, który schemat (A czy B) obrazuje położenie przepony podczas wydechu oraz określ, z jakiego rodzaju tkanki zbudowana jest przepona...

Podaj, który schemat (A czy B) obrazuje położenie przepony podczas wydechu oraz określ, z jakiego rodzaju tkanki zbudowana jest przepona... Układ oddechowy Zadanie 1 (2 pkt) Poniższy rysunek obrazuje w sposób uproszczony budowę nabłonka jednowarstwowego, wielorzędowego wyścielającego, między innymi, drogi oddechowe. Wyjaśnij, na czym polega

Bardziej szczegółowo

Temat: Choroby i higiena układu krwionośnego.

Temat: Choroby i higiena układu krwionośnego. 1. Praca serca. Serce jest aktywnie pracującym mięśniem. Kurcząc się około 75 razy na minutę, wykonuje w ciągu doby około 108 tyś. skurczów. Od tego, jak funkcjonuje serce, zależy stan całego organizmu.

Bardziej szczegółowo

ARDS u otyłych chorych odmienności i leczenie.

ARDS u otyłych chorych odmienności i leczenie. Opracowała: dr Katarzyna Rzącka Rezydentka w WSzS im. M. Kopernika w Łodzi ARDS u otyłych chorych odmienności i leczenie. Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centralny Szpital Kliniczny Źródło:

Bardziej szczegółowo

Opracowała Katarzyna Sułkowska

Opracowała Katarzyna Sułkowska Opracowała Katarzyna Sułkowska Ruch może zastąpić wszystkie lekarstwa, ale żadne lekarstwo nie jest w stanie zastąpić ruchu. (Tissot) Ruch jest przejawem życia, towarzyszy człowiekowi od chwili urodzin.

Bardziej szczegółowo

Subiektywne objawy zmęczenia. Zmęczenie. Ból mięśni. Objawy obiektywne 2016-04-07

Subiektywne objawy zmęczenia. Zmęczenie. Ból mięśni. Objawy obiektywne 2016-04-07 Zmęczenie to mechanizm obronny, chroniący przed załamaniem funkcji fizjologicznych (wyczerpaniem) Subiektywne objawy zmęczenia bóle mięśni, uczucie osłabienia i wyczerpania, duszność, senność, nudności,

Bardziej szczegółowo

Znieczulenie w laparoskopii

Znieczulenie w laparoskopii Journal of Clinical Anesthesia, 2006 Anesthesia for laparoscopy: a reviev Znieczulenie w laparoskopii Frederick J.Gerges, Ghassan E. Kenazi, Samar I. Jabbour Khoury Szpital Uniwersytecki w Bejrucie Opracował:

Bardziej szczegółowo

PATOLOGIA NURKOWANIA. Przygotowano na podstawie książki: Medycyna dla nurków w pigułce, Jarosław Krzyżak (do użytku wewnętrznego)

PATOLOGIA NURKOWANIA. Przygotowano na podstawie książki: Medycyna dla nurków w pigułce, Jarosław Krzyżak (do użytku wewnętrznego) PATOLOGIA NURKOWANIA Przygotowano na podstawie książki: Medycyna dla nurków w pigułce, Jarosław Krzyżak (do użytku wewnętrznego) przygotował. Aleksander Kaczmarek, maj, 2012 Patologia nurkowania Choroby

Bardziej szczegółowo

KLASA I. TEMAT LEKCJI: Budowa i funkcja układu oddechowego człowieka. DZIAŁ: Organizm człowieka jako zintegrowana całość Układ oddechowy

KLASA I. TEMAT LEKCJI: Budowa i funkcja układu oddechowego człowieka. DZIAŁ: Organizm człowieka jako zintegrowana całość Układ oddechowy KLASA I TEMAT LEKCJI: Budowa i funkcja układu oddechowego człowieka DZIAŁ: Organizm człowieka jako zintegrowana całość Układ oddechowy 1. Cele edukacyjne a) kształcenia w zakresie wiadomości uczeń: - wylicza

Bardziej szczegółowo

Temat: Higiena i choroby układu oddechowego.

Temat: Higiena i choroby układu oddechowego. Temat: Higiena i choroby układu oddechowego. 1. Sprawność układu oddechowego - ważnym czynnikiem zdrowotnym. a) zanieczyszczenia powietrza Pyły miedzi, aluminium, żelaza, ołowiu, piaskowe, węglowe, azbestowe,

Bardziej szczegółowo

WODNE OCHOTNICZE POGOTOWIE RATUNKOWE 0 601 100 100

WODNE OCHOTNICZE POGOTOWIE RATUNKOWE 0 601 100 100 1 Pierwsza pomoc w przypadku podtopienia lub utonięcia Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ocenia, że każdego roku z powodu utonięcia umiera na całym świecie około 450 000 osób. W ubiegłym roku (2011 r.)

Bardziej szczegółowo

Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Słupsku

Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Słupsku Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Słupsku mł. kpt. Krzysztof Aniszewski Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Słupsku CHOROBY NURKOWE I WYPADKI ZWIĄZANE Z NURKOWANIEM Skutki działania

Bardziej szczegółowo

Chirurgia - klinika. złamania krętarzowe wyciąg szkieletowy na 8-10 tyg.; operacja

Chirurgia - klinika. złamania krętarzowe wyciąg szkieletowy na 8-10 tyg.; operacja złamania szyjki kości udowej podwieszenie na taśmach wyciągowych na 6 tyg.; proteza metalowa; leczenie operacyjne złamania krętarzowe wyciąg szkieletowy na 8-10 tyg.; operacja złamania trzonu kości udowej

Bardziej szczegółowo

Materiał tu zawarty pochodzi z strony oraz

Materiał tu zawarty pochodzi z strony  oraz Ratio deco Materiał tu zawarty pochodzi z strony www.forum.divetrek.com.pl oraz www.nurkomania.pl RATIO DECO 1:1 Mnemotechniczna metoda planowania dekompresji, pozwalająca dokonać zgrubnych obliczeń. Podstawowe

Bardziej szczegółowo

Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu.

Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu. RUCH TO ZDROWIE Człowiek żyje życiem całego swojego ciała, wszystkimi jego elementami, warstwami, jego zdrowie zależy od zdrowia jego organizmu. P A M I Ę T A J Dobroczynny wpływ aktywności fizycznej na

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 8. Podstawy fizjologii oddychania

Ćwiczenie 8. Podstawy fizjologii oddychania Ćwiczenie 8 Podstawy fizjologii oddychania Zagadnienia teoretyczne 1. Mięśnie oddechowe i ich unerwienie. 2. Mechanizm wdechu i wydechu. 3. Objętości i pojemności płuc. 4. Anatomiczna i fizjologiczna przestrzeń

Bardziej szczegółowo

SPRAWNY JAK SENIOR! RZECZ O AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ WIEKU PODESZŁEGO. Mgr Radosław Perkowski

SPRAWNY JAK SENIOR! RZECZ O AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ WIEKU PODESZŁEGO. Mgr Radosław Perkowski SPRAWNY JAK SENIOR! RZECZ O AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ WIEKU PODESZŁEGO. Mgr Radosław Perkowski Starość jest więc wynikiem procesu starzenia się, który charakteryzują zmiany: biologiczne psychiczne społeczne

Bardziej szczegółowo

KONTROLA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH. - kontrola przytomności, - kontrola drożności dróg oddechowych, - kontrola oddychania, - kontrola krążenia krwi.

KONTROLA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH. - kontrola przytomności, - kontrola drożności dróg oddechowych, - kontrola oddychania, - kontrola krążenia krwi. moduł V foliogram 7 KONTROLA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH Kolejność postępowania: - kontrola przytomności, - kontrola drożności dróg oddechowych, - kontrola oddychania, - kontrola krążenia krwi. moduł V foliogram

Bardziej szczegółowo

Technologia dla oddechu. Prezentuje: Kamila Froń

Technologia dla oddechu. Prezentuje: Kamila Froń Technologia dla oddechu Prezentuje: Kamila Froń Innowacja kluczem do lepszej jakości życia VR Mind to firma łącząca innowacje technologiczne z najnowszą wiedzą z zakresu wsparcia leczenia bólu i terapii

Bardziej szczegółowo

KURS STRAŻKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy. Autor: Grażyna Gugała

KURS STRAŻKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy. Autor: Grażyna Gugała KURS STRAŻKÓW RATOWNIKÓW OSP część II TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy Autor: Grażyna Gugała Niedrożne drogi oddechowe. Utrata przytomności powoduje bezwład mięśni, wskutek czego język zapada się i blokuje

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 1. ĆWICZENIE Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych i gładkich

ĆWICZENIE 1. ĆWICZENIE Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych i gładkich ĆWICZENIE 1. TEMAT: testowe zaliczenie materiału wykładowego ĆWICZENIE 2 TEMAT: FIZJOLOGIA MIĘŚNI SZKIELETOWYCH 1. Ogólna charakterystyka mięśni 2. Podział mięśni; charakterystyka mięśni poprzecznie-prążkowanych

Bardziej szczegółowo

Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu

Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu Karolina Mroczkowska Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centralny Szpital Kliniczny Źródło Critical Care 2018: Respiratory management in patients

Bardziej szczegółowo

Kampania społecznoedukacyjna. NIE dla czadu! Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej

Kampania społecznoedukacyjna. NIE dla czadu! Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej Kampania społecznoedukacyjna NIE dla czadu! Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej Warszawa, październik 2012 CZYM JEST TLENEK WEGLA? Tlenek węgla, potocznie zwany czadem, jest gazem silnie trującym,

Bardziej szczegółowo

WYCHŁODZENIE I ODMROŻENIE

WYCHŁODZENIE I ODMROŻENIE WYCHŁODZENIE I ODMROŻENIE ZAPAMIETAJ!!! TEKST POGRUBIONY LUB PODKREŚLONY JEST DO ZAPAMIĘTANIA Opracował: mgr Mirosław Chorąży Wychłodzenie i odmrożenia Temperatura 36 C. to stan normalny organizmu ludzkiego.

Bardziej szczegółowo

Fizjologia człowieka

Fizjologia człowieka Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski

Bardziej szczegółowo

ENTONOX to gotowa do użycia mieszanina gazów

ENTONOX to gotowa do użycia mieszanina gazów Katalog produktów. ENTONOX to gotowa do użycia mieszanina gazów 7-14 porodu 5-10 Linde: Living healthcare. 3 Charakterystyka produktu leczniczego Przeciwwskazania Z powodu zwiększonej zdolności podtlenku

Bardziej szczegółowo

mgr Katarzyna Zielińska, Szkoła Podstawowa nr 9 w Białymstoku Scenariusz lekcji

mgr Katarzyna Zielińska, Szkoła Podstawowa nr 9 w Białymstoku Scenariusz lekcji mgr Katarzyna Zielińska, Szkoła Podstawowa nr 9 w Białymstoku PRZEDMIOT: przyroda, kl. V Scenariusz lekcji TEMAT: ODKRYWAMY TAJEMNICE DZIAŁANIA UKŁADÓW: ODDECHOWEGO I KRWIONOŚCNEGO. ZAKRES MATERIAŁU: mechanizm

Bardziej szczegółowo

Układ oddechowy. Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem.

Układ oddechowy. Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem. Układ oddechowy Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem. 1 oddychanie zewnętrzne między środowiskiem zewnętrznym a narządem (układem) oddechowym,

Bardziej szczegółowo

42 Choroby wysokogórskie PORADA PORADA 42 ROBERT SZYMCZAK. Choroby. wysokogórskie

42 Choroby wysokogórskie PORADA PORADA 42 ROBERT SZYMCZAK. Choroby. wysokogórskie 4 Choroby wysokogórskie PORADA 4 ROBERT SZYMCZAK Choroby wysokogórskie 4 4 Choroby wysokogórskie W rozdziale omówimy choroby związane ze zmniejszającą się dostępnością tlenu na wysokości: Ostrą Chorobę

Bardziej szczegółowo

MAREK FELBUR student WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA

MAREK FELBUR student WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA MAREK FELBUR student WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA Jest to dowolna forma ruchu ciała lub jego części, spowodowana przez mięsień szkieletowy,

Bardziej szczegółowo

KURS STRAZAKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 4: Sprzęt ochrony dróg oddechowych. Autor: Marek Płotica

KURS STRAZAKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 4: Sprzęt ochrony dróg oddechowych. Autor: Marek Płotica KURS STRAZAKÓW RATOWNIKÓW OSP część II TEMAT 4: Sprzęt ochrony dróg oddechowych Autor: Marek Płotica Proces oddychania Oddychanie jest to proces pobierania przez organizm tlenu z powietrza oraz wydzielania

Bardziej szczegółowo

SPRZĘT POWIETRZNY, AUTOMATY ODDECHOWE. Opracowanie Grzegorz Latkiewicz

SPRZĘT POWIETRZNY, AUTOMATY ODDECHOWE. Opracowanie Grzegorz Latkiewicz SPRZĘT POWIETRZNY, AUTOMATY ODDECHOWE Opracowanie Grzegorz Latkiewicz 1 Wyposażenie powietrzne płetwonurka W skład kompletnego samodzielnego aparatu powietrznego wchodzą 1. automat oddechowy 2. zbiornik

Bardziej szczegółowo

Wyniki badań: Imię i Nazwisko: Piotr Krakowiak. na podstawie badań wydolnościowych wykonanych dnia w Warszawie.

Wyniki badań: Imię i Nazwisko: Piotr Krakowiak. na podstawie badań wydolnościowych wykonanych dnia w Warszawie. Wyniki badań: Imię i Nazwisko: Piotr Krakowiak na podstawie badań wydolnościowych wykonanych dnia 14.03.2014 w Warszawie. 1 2 S t r o n a WSTĘP Realizacja założeń treningowych wymaga pracy organizmu na

Bardziej szczegółowo

TABELE DEKOMRESYJNE PODSTAWOWE PARAMETRY I PRZYKŁADY. Opracowanie Grzegorz Latkiewicz

TABELE DEKOMRESYJNE PODSTAWOWE PARAMETRY I PRZYKŁADY. Opracowanie Grzegorz Latkiewicz TABELE DEKOMRESYJNE PODSTAWOWE PARAMETRY I PRZYKŁADY Opracowanie Grzegorz Latkiewicz Opis podstawowych elementów tabel dekompresyjnych Czas nurkowania Głębokość przystanków dekompresyjnych. głębokość nurkowania

Bardziej szczegółowo

Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach

Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Obowiązek udzielania pierwszej pomocy Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym niebezpieczeństwem utraty życia lub zdrowia nie udziela pomocy, mogąc jej

Bardziej szczegółowo

BTL CARDIOPOINT CPET SYSTEM ERGOSPIROMETRYCZNY

BTL CARDIOPOINT CPET SYSTEM ERGOSPIROMETRYCZNY BTL CARDIOPOINT CPET SYSTEM ERGOSPIROMETRYCZNY BADANIE ERGOSPIROMETRYCZNE Dokładność pomiaru, zaawansowane funkcje diagnostyczne oraz komfort obsługi sprawiają, że system BTL CardioPoint CPET doskonale

Bardziej szczegółowo

Płetwonurek KDP/CMAS *** (P3) Materiały szkoleniowe

Płetwonurek KDP/CMAS *** (P3) Materiały szkoleniowe Płetwonurek KDP/CMAS *** (P3) Materiały szkoleniowe Nurkowania nietypowe w praktyce przewodnika nurkowego WWW.CMAS.PL Płetwonurek KDP/CMAS *** (P3) KDP CMAS 2015 2 Agenda Nurkowania nietypowe w praktyce

Bardziej szczegółowo

ZATRZYMANIE KRĄŻENIA KRWI. Szkolenia bhp w firmie Zatrzymanie krążenia krwi 1

ZATRZYMANIE KRĄŻENIA KRWI. Szkolenia bhp w firmie Zatrzymanie krążenia krwi 1 ZATRZYMANIE KRĄŻENIA KRWI Szkolenia bhp w firmie Zatrzymanie krążenia krwi 1 Podstawa prawna Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 8 do SIWZ

Załącznik nr 8 do SIWZ Załącznik nr 8 do SIWZ Pieczęć firmowa Wykonawcy PARAMETRY TECHNICZNE I EKSPLOATACYJNE APARATY DO ZNIECZULENIA OGÓLNEGO Wyposażenie Model Producent Kraj produkcji Rok produkcji Klasa wyrobu medycznego

Bardziej szczegółowo

UKŁAD KRĄŻENIA I UKŁAD ODDECHOWY- N.Olszewska

UKŁAD KRĄŻENIA I UKŁAD ODDECHOWY- N.Olszewska UKŁAD KRĄŻENIA I UKŁAD ODDECHOWY- N.Olszewska 1.Trombocyty (płytki kwi)biorą udział w procesie: A.fagocytozy B.transportu tlenu C.oddychania D.krzepnięcia krwi 2. Której z wymienionych funkcji nie pełni

Bardziej szczegółowo

Mechanizmy utraty ciepła

Mechanizmy utraty ciepła HIPOTERMIA Mechanizmy utraty ciepła Promieniowanie 55-65 % Parowanie - oddychanie 20-30 % Konwekcja 12-15% na wietrze Kondukcja 5 razy w mokrym ubraniu, 25-30 x w zimnej wodzie Hipotermia Spadek temperatury

Bardziej szczegółowo

,,BĄDŹ CZUJNY, NIE ULEGAJ NAŁOGOM

,,BĄDŹ CZUJNY, NIE ULEGAJ NAŁOGOM ,,BĄDŹ CZUJNY, NIE ULEGAJ NAŁOGOM UZALEŻNIENIE UZALEŻNIENIE TO NABYTA SILNA POTRZEBA WYKONYWANIA JAKIEJŚ CZYNNOŚCI LUB ZAŻYWANIA JAKIEJŚ SUBSTANCJI. WSPÓŁCZESNA PSYCHOLOGIA TRAKTUJE POJĘCIE UZALEŻNIENIA

Bardziej szczegółowo

I PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ

I PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ I PORUSZAM SIĘ, ODDYCHAM I CZUJĘ Zadanie 1. Dokończ zdania. A. Serce i wątroba to przykłady.... B. Najmniejszym elementem budującym organizm człowieka jest....... C. Zespół komórek podobnych do siebie

Bardziej szczegółowo

ZAKRES WIEDZY WYMAGANEJ PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO ZAJĘĆ:

ZAKRES WIEDZY WYMAGANEJ PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO ZAJĘĆ: UKŁAD NERWOWY Budowa komórki nerwowej. Pojęcia: pobudliwość, potencjał spoczynkowy, czynnościowy. Budowa synapsy. Rodzaje łuków odruchowych. 1. Pobudliwość pojęcie, komórki pobudliwe, zjawisko pobudliwości

Bardziej szczegółowo

Astma oskrzelowa. Zapalenie powoduje nadreaktywność oskrzeli ( cecha nabyta ) na różne bodźce.

Astma oskrzelowa. Zapalenie powoduje nadreaktywność oskrzeli ( cecha nabyta ) na różne bodźce. Astma oskrzelowa Astma jest przewlekłym procesem zapalnym dróg oddechowych, w którym biorą udział liczne komórki, a przede wszystkim : mastocyty ( komórki tuczne ), eozynofile i limfocyty T. U osób podatnych

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta

Aneks III. Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta Aneks III Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta Uwaga: Charakterystyka Produktu Leczniczego i Ulotka dla pacjenta są wynikiem zakończenia procedury

Bardziej szczegółowo

Wielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Położone jest w klatce piersiowej tuż za mostkiem. Otoczone jest mocnym, łącznotkankowym

Wielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Położone jest w klatce piersiowej tuż za mostkiem. Otoczone jest mocnym, łącznotkankowym Wielkością i kształtem przypomina dłoń zaciśniętą w pięść. Położone jest w klatce piersiowej tuż za mostkiem. Otoczone jest mocnym, łącznotkankowym workiem zwanym osierdziem. Wewnętrzna powierzchnia osierdzia

Bardziej szczegółowo

Fizjologia. Układ krążenia, wysiłek, warunki ekstremalne

Fizjologia. Układ krążenia, wysiłek, warunki ekstremalne Fizjologia Układ krążenia, wysiłek, warunki ekstremalne Pytanie 1 1. 51 letni mężczyzna, z rozpoznaniem stabilnej dusznicy bolesnej został skierowany na test wysiłkowy. W spoczynku, częstość skurczów serca

Bardziej szczegółowo

Wysiłek krótkotrwały o wysokiej intensywności Wyczerpanie substratów energetycznych:

Wysiłek krótkotrwały o wysokiej intensywności Wyczerpanie substratów energetycznych: Zmęczenie Zmęczenie jako jednorodne zjawisko biologiczne o jednym podłożu i jednym mechanizmie rozwoju nie istnieje. Zmęczeniem nie jest! Zmęczenie po dniu ciężkiej pracy Zmęczenie wielogodzinną rozmową

Bardziej szczegółowo

KURS STRAZAKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 4: Sprzęt ochrony dróg oddechowych. Autor: Marek Płotica

KURS STRAZAKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 4: Sprzęt ochrony dróg oddechowych. Autor: Marek Płotica KURS STRAZAKÓW RATOWNIKÓW OSP część II TEMAT 4: Sprzęt ochrony dróg oddechowych Autor: Marek Płotica Proces oddychania Oddychanie jest to proces pobierania przez organizm tlenu z powietrza oraz wydzielania

Bardziej szczegółowo

KURS STRAZAKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 4: Sprzęt ochrony dróg oddechowych

KURS STRAZAKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 4: Sprzęt ochrony dróg oddechowych KURS STRAZAKÓW RATOWNIKÓW OSP część II TEMAT 4: Sprzęt ochrony dróg oddechowych Autor: Marek Płotica Proces oddychania Oddychanie jest to proces pobierania przez organizm tlenu z powietrza oraz wydzielania

Bardziej szczegółowo

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra EKONOMIKI TURYSTYKI. Kierunek: TURYSTYKA I REKREACJA

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA. Katedra EKONOMIKI TURYSTYKI. Kierunek: TURYSTYKA I REKREACJA PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W KONINIE WYDZIAŁ KULTURY FIZYCZNEJ I OCHRONY ZDROWIA Katedra EKONOMIKI TURYSTYKI Kierunek: TURYSTYKA I REKREACJA SYLABUS Nazwa przedmiotu Fizjologia pracy i wypoczynku

Bardziej szczegółowo

Ból w klatce piersiowej. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych PUM

Ból w klatce piersiowej. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych PUM Ból w klatce piersiowej Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych PUM Patomechanizm i przyczyny Źródłem bólu mogą być wszystkie struktury klatki piersiowej, z wyjątkiem miąższu płucnego: 1) serce

Bardziej szczegółowo

Ostra niewydolność serca

Ostra niewydolność serca Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.

Bardziej szczegółowo

Pierwsza pomoc w wypadkach lawinowych. Wytyczne IKAR - CISA

Pierwsza pomoc w wypadkach lawinowych. Wytyczne IKAR - CISA Pierwsza pomoc w wypadkach lawinowych Wytyczne IKAR - CISA 1. Czynniki warunkujące przeżycie ofiary Zakres zasypania całkowite czy częściowe? Obecność śmiertelnych obrażeń Czas przebywania pod śniegiem

Bardziej szczegółowo

Uzależnienia. Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji.

Uzależnienia. Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji. Uzależnienia Nabyta silna potrzeba zażywania jakiejś substancji. Termin uzależnienie jest stosowany głównie dla osób, które nadużywają narkotyków, alkoholu i papierosów. Używki Wszystkie używki stanowią

Bardziej szczegółowo

Bieganie. Moda czy sposób na zdrowie? mgr Wojciech Brakowiecki Kraśnik 2014 r.

Bieganie. Moda czy sposób na zdrowie? mgr Wojciech Brakowiecki Kraśnik 2014 r. Bieganie. Moda czy sposób na zdrowie? mgr Wojciech Brakowiecki Kraśnik 2014 r. 5:41.03 Bieganie korzyści. Bieganie jest najlepszym sposobem na podniesienie sprawności fizycznej, złapanie kondycji i może

Bardziej szczegółowo

Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku

Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Sportu Powszechnego Zakład: Fitness i Sportów siłowych Trening indywidualny w róŝnych etapach ontogenezy Osoby prowadzące przedmiot: 1. Aleksandra

Bardziej szczegółowo