Wpływ małowodzia na przebieg porodu drogami natury Influence of oligohydramnion on vaginal birth

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wpływ małowodzia na przebieg porodu drogami natury Influence of oligohydramnion on vaginal birth"

Transkrypt

1 45 Influence of oligohydramnion on vaginal birth Artykuł oryginalny/original article LIDIA BIESIADA, ZBIGNIEW PIETRZAK, MAREK JACASZEK, JAN KRAJEWSKI, GRZEGORZ KRASOMSKI Klinika Położnictwa i Ginekologii, Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi Kierownik: rof. dr hab. n. med. Grzegorz Krasomski Adres do koresondencji/address for corresondence: Lidia Biesiada Klinika Położnictwa i Ginekologii, Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi ul. Rzgowska 281/289, Łódź tel , fax: , bieslidia@o2.l Statystyka/Statistic Liczba słów/word count 1344/1456 Tabele/Tables 6 Ryciny/Figures 0 Piśmiennictwo/References 17 Received: Acceted: Published: Streszczenie Wstę. jest częstym roblemem w raktyce ołożniczej. Poród może być obarczony ryzykiem, onieważ zmniejszona ilość łynu owodniowego stanowi gorszą ochronę łodu w warunkach zmieniającego się ciśnienia wewnątrzmacicznego Cel racy. Celem racy było rzedstawienie rzebiegu orodu i wyników ołożniczych u kobiet z małowodziem (M). Materiał i metody. 239 rodzących z AFI <8cm orównano z gruą 65 kobiet z rawidłowym AFI. Dodatkowo rodzące z M odzielono na gruy: A- z M bez uchwytnej rzyczyny i B- sowodowane. Wyniki. U acjentek z M stwierdzono: niższy wiek kobiet (27,4 i 29,6 lat) częstsze wystęowanie wszystkich tyów deceleracji w zaisie KTG odczas orodu, wyższy odsetek cięć cesarskich (27,2 vs 15,4,), i kleszczy (12,6 vs 6,6), więcej łodów okręconych ętlą ęowiny (19,3 vs 7,7). Deceleracje wystęowały częściej, gdy masa łodu była wyższa niż 3200g. Nie stwierdzono różnic średniej masy urodzeniowej, stanu noworodków, ani częstości wystęowania smółki w łynie owodniowym. U kobiet z częściej wystęowały objawy infekcji wewnątrzmacicznej i tachykardii u łodu, a średni wiek ciążowy i masa urodzeniowa dzieci były niższe. Wnioski. U rodzących z M częściej wystęują wszystkie tyy deceleracji w zaisie KTG, szczególnie, gdy masa łodu jest duża i większy odsetek okręcenia łodu ęowiną. Pacjentki te częściej są rozwiązywane cięciem cesarskim, ale stan noworodków jest dobry. Słowa kluczowe: małowodzie, ciąża, oród. Summary Introduction. is a common roblem in obstetrics. It brings a risk for the delivery, since the rotective value of the amniotic fluid for the fetus exeriencing variable intrauterine ressures is reduced. The aim. The aim was to resent comlications and outcome of deliveries in the grou of women with oligohydramnios (O). Materials and methods. 239 women with AFI<8 cm were divided into two grous: A-idioathic O and B- O caused by. The all grou of women with O was also comared to a grou of 65 women with normal AFI. Results. Comared to the control grou, atients with O were younger (27,4 versus 29,6 year). All tyes of decelerations were more frequently observed in fetal heart rate attern during delivery. The ercentage of oerative delivery (caesarean sections (27,2, vs 15,4), forces (12,6 vs 6,6) was higher, and there were more fetuses with cord entanglement (19,3 vs 7,7). Decelerations were more frequent when a fetus weight was more than 3200g. There were no differences between the average newborns weight, newborns condition in Agar score and the frequency in ercentage of meconium stained fluid. Women with more often resented symtoms of intrauterine infection and fetal tachycardia, the average time of regnancy was shorter and a newborns weight lower.

2 46 L. BIESIADA, Z. PIETRZAK, M. JACASZEK, J. KRAJEWSKI, G. KRASOMSKI Conclusion. There were more decelerations in the fetal heart rate attern during delivery in the grou of women with O esecially if a fetal weight was more than 3200g. The ercentage of fetuses with cord entanglement was higher. Patients more often delivered by caesarean section or forces, but the newborns condition was good. Key words. Oligohydramnios, regnancy, delivery. WSTĘP (M) jest częstym roblemem w raktyce ołożniczej. Poród może być obarczony ryzykiem, onieważ zmniejszona ilość łynu owodniowego stanowi gorszą ochronę łodu w warunkach zmieniającego się ciśnienia wewnątrzmacicznego. jest niejednolitą jednostką, wystęuje zarówno, jako izolowany roblem ołożniczy, jak też objaw towarzyszący schorzeniom łodu lub matki. Jest też naturalną konsekwencją rzedwczesnego ęknięcia błon łodowych (). Obecnie małowodzie nie zawsze jest traktowane, jako wysoce obciążające, nacisk kładzie się na diagnostykę i wyselekcjonowanie acjentek, u których może wystąić stan zagrożenia łodu. CEL PRACY Ocena rzebiegu orodu rowadzonego drogami natury i wyników ołożniczych u kobiet z małowodziem. MATERIAŁ I METODY Badaniami objęto 239 ciężarnych z małowodziem o etiologii nieznanej lub sowodowanym, kwalifikowanych do orodu drogami natury od 26 do 42 tygodnia. Z badań wyłączono acjentki, u których małowodzie było sowodowane oważną wadą łodu lub ciężką atologią ciąży (PIH, niewydolność krążenia, niewyrównana cukrzyca) oraz te, u których istniały wskazania do elektywnego cięcia cesarskiego. Ilość łynu owodniowego oceniano obliczając AFI, za M rzyjęto AFI<8cm. Badane acjentki odzielono na: Gruę A - małowodzie o niewyjaśnionej etiologii acjentek oraz Gruę B - małowodzie sowodowane - 50 acjentek. Przedstawiono atologię orodu oraz wyniki ołożnicze orównując obie gruy między sobą oraz z gruą kontrolną - 65 kobiet rodzących drogami natury z rawidłowym AFI. Analizę statystyczną rzerowadzono testem niezależności chi-kwadrat i testem mediany (oziom istotności =0,05.). WYNIKI Średni wiek kobiet z małowodziem był niższy niż w gruie z rawidłowym AFI, natomiast wiek ciążowy orodu zbliżony. Stosunek nieródki/wieloródki był odobny, dominowały ierworódki (tab. 1.). IUGR stwierdzono u kobiet z małowodziem w 13,4 i w gruie orównawczej u 6,1 (>0.05). INTRODUCTION is a common roblem in obstetrics. It brings a risk for the delivery, since the rotective value of the amniotic fluid for the fetus exeriencing variable intrauterine ressures is reduced. is not a homogenous henomenon, it aears as either an isolated obstetrical roblem or as accomanying other maternal or fetal diseases. It is also a natural consequence of. In contemorary obstetrics it is not always referred to as highly engraving, meanwhile most effort is ut on diagnostics and reselection of the atients ossible to develo fetal disteress. OBJECTIVES Evaluation of vaginal deliveries and obstetrical items in women with oligohydramnion MATERIAL AND METHODS A total of 239 atients with oligohydramnios of both unknown reason and resulting from, qualifying for vaginal delivery between th week of regnancy were enrolled into this study. Patients with oligohydramnion with severe fetal malformation or major obstetrical athology (PIH, circulatory insufficiency, dis-balanced diabetes) as well as scheduled for elective cesarean section were excluded. The amount of amniotic fluid was measured as AFI (Amniotic Fluid Index), the sut-off oint for oligohydramnion was set at AFI<8cm. The atients were divided into two grous: A 189 oligohydramnios of unknown etiology and B 50 -induced oligohydramnios. Problems in delivering and obstetrical results were recorded and comared with 65 cases of vaginal deliveries with normal AFIs (control grou). Statistical analysis was based on indeendence test, Chi-square and median test (significance level =0,05). RESULTS Mean age of the atients with oligohydramnion was lower than in the control grou, while gestational age was comarable. The rate nulliara/multiara was alike, with nulliarae being dominant (Tab.1). IUGR was stated in 13,4 of the studied grou, comared to 6,1 in the control grou (<0,05).

3 47 U acjentek z małowodziem częściej wykrywano nierawidłowości rzeływu krwi w MCA i UA. Były to: odwyższenie PI w UA lub stosunek PI w MCA/PI w UA <1, świadczące o centralizacji krążenia u łodu. U dwóch stwierdzano brak rzeływu w diastole w UA, u jednej rzeływ wsteczny, czego nie obserwowano Incorrect circulatory values in MCA and UA were more often seen in atients with oligohydramnion. These were: higher PI in UA or rate PI(MCA)/ PI(UA)<1, roving fetal circulatory centralization. In two cases diastolic flow in UA was absent and in one case even a reversed flow was observed; such changes Tab. 1. Dane charakteryzujące badane acjentki N=239 Gr. orówn. N=65 Wiek 27,4 29,6 0,0011 Odch. stand. 4,7 4,1 Pierwiastki , ,6 61,5 Samoistne N=189 N=50 Wiek 27,1 27,5 0,6902 Odch. stand. 4,5 5,7 Pierwiastki , ,6 66 AFI<5cm <0,001 31,2 72 Tab. 1. Data describing investigated atients Control grou N=239 N=65 Idioathic N=189 N=50 Age 27,4 29,6 0,0011 SD 4,7 4,1 Primiara , ,6 61,5 Age 27,1 27,5 0,6902 SD 4,5 5,7 Primiara , ,6 66 AFI<5cm <0,001 31,2 72 Tab. 2. Nierawidłowości w USG i KTG u rodzących z małowodziem. N=239 liczba Grua orównawcza N=65 liczba P Nierawidłowe rzeływy w MCA i UA 30 12,5 4 6,1 0,1467 Tachykardia 22 9,2 2 3,1. 0,1043 Bradykardia 3 1,2 1 1,5 0,6627 Deceleracje wczesne 25 10,5 2 3,1 0,0635 Deceleracje zmienne , ,6 0,0329 Deceleracje óźne 41 17,2 2 3,1 0,0039 Brak deceleracji 72 30, ,1 <0,0001 Oscylacja milcząca 8 3,3 3 4,6 0,9117 IUGR 32 13,4 4 6,1 0,1094 Tab. 2. Disorders in the USG and the heart attern rate during delivery in O atients N=239 amount Control grou N=65 amount Changes in MCA and UA blood 30 12,5 4 6,1 0,1467 flow sectrum Tachycardia 22 9,2 2 3,1. 0,1043 Bradycardia 3 1,2 1 1,5 0,6627 Early decelerations 25 10,5 2 3,1 0,0635 Variable decelerations , ,6 0,0329 Late decelerations 41 17,2 2 3,1 0,0039 No decelerations 72 30, ,1 <0,0001 Silent oscillation 8 3,3 3 4,6 0,9117 IUGR 32 13,4 4 6,1 0,1094 P

4 48 L. BIESIADA, Z. PIETRZAK, M. JACASZEK, J. KRAJEWSKI, G. KRASOMSKI u kobiet z rawidłowym AFI. Nie było różnic w częstości wystęowania tachykardii, bradykardii i zawężenia oscylacji w orodowym zaisie KTG, natomiast częściej u rodzących z małowodziem stwierdzano wystęowanie deceleracji wszystkich tyów. Późne były traktowane, jako wyraz zagrożenia łodu niedotlenieniem i stanowiły wskazanie do zabiegowego zakończenia orodu. Wczesne i zmienne odlegały obserwacji, a w rzyadku licznych i głębokich również wykonywano cięcie cesarskie lub stosowano zabieg kleszczowy. Jedynie u 30,1 kobiet z małowodziem nie notowano wystęowania żadnego tyu deceleracji odczas orodu. (tab. 2.). Mniejsza liczba kobiet z małowodziem w orównaniu z acjentkami z rawidłowym AFI urodziła drogami i siłami natury. Odsetek cięć cesarskich był znamiennie wyższy (27,2 vs 15,4), ale wykonywano je z odobnych rzyczyn. Zabiegów kleszczowych wykonywano więcej u acjentek z małowodziem częściej też stwierdzano ętlę ęowiny owiniętą wokół łodu (19,3 vs 7,7), natomiast obecność smółki w łynie owodniowym -tylko nieznacznie częściej. (tab. 4). Średnia masa urodzeniowa noworodków była mniejsza u kobiet z małowodziem omimo, że wiek ciążowy był rawie o tydzień wyższy. Stan urodzeniowy dzieci w obu gruach był dobry, średnia unktacja wg Agar owyżej 8 kt. Nastęnie orównano wyniki kobiet z M o nieustalonej etiologii (grua A) z tymi, u których było ono sowodowane (grua B). Pacjentki nie różniły się od względem wieku, ani rodności, natomiast małowodzie większego stonia were not seen in the control grou. No statistical significances were stated for the incidence of tachycardia or bradycardia, or reduced FHR oscillation in cardiotocograhy, meanwhile decelerations of all tyes were more often recorded in oligohydramnion cases. Late decelerations were referred to as indicative for fetal imminent ashyxia and resulted in oerative labour. The early and variable decelerations were scheduled for intensive observation, when becoming dee and multile resulted in either cesarean section or forces delivery. Only 30,1 of atients with oligohydramnion resented none of decelerations tyes during labour (Tab.2). Natural and vaginal deliveries were less frequent in oligohydramnion grous than in normal AFI atients. The rate of cesarean sections was significantly higher in the studied grous than in controls (27,2 vs 15,4). Forces deliveries as were as umbilical cords looed around fetuses necks were also more common in the oligohydramnion grous (19,3 vs 7,7), while meconium in the amniotic fluid a bit more often only (Tab. 4). The average neonates birth weight was lower in oligohydramnion grous even though the mean gestational age was a week older. Neonatal status at birth was good in both grous, with mean Agar score above 8 oints. The grous A and B were then comared. Patients age and arity were comarable. of major grade (AFI<5cm) was more often seen in Grou B (Tab.1). Tab. 3. Nierawidłowości w USG i KTG u rodzących z małowodziem samoistnym oraz sowodowanym M samoistne (grua A) N=189 liczba M z (grua B) N=50 liczba Nierawidłowe rzeływy w MCA i UA 20 10, ,9048 Tachykardia 9 4, <0,0001 Bradykardia 1 0, ,2127 Deceleracje wczesne 23 12, ,0932 Deceleracje zmienne 78 41, ,5471 Deceleracje óźne 28 14, ,0294 Brak deceleracji 60 31, ,28840 Oscylacja milcząca 7 3, ,8780 IUGR 30 15, ,0221 P Tab. 3. Disorders in the USG and the delivery heart attern rate in the grou with idioatic O and O caused by Idioathic oligohydr. (grou A) N=189 amount -ind. olig. (grou B) N=50 amount Changes in MCA and UA blood 20 10, ,9048 flow sectrum Tachycardia 9 4, <0,0001 Bradycardia 1 0, ,2127 Early decelerations 23 12, ,0932 Variable decelerations 78 41, ,5471 Late decelerations 28 14, ,0294 No decelerations 60 31, ,28840 Silent oscillation 7 3, ,8780 IUGR 30 15, ,0221 P

5 49 Tab. 4. Wyniki ołożnicze kobiet z małowodziem N=239 Gr. orówn. N=65 Poród fizjolog , ,3 76,9 Kleszcze , ,6 7,6 Cięcie cesarskie ,05 27,2 15,4 Płód okręcony ,0271 ęowiną 19,3 7,7 Smółka w łynie ,1951 owodniowym 11,7 6,1 Średnia masa 3166,6 3360,2 0,3247 noworodków (g) Odch. Stand 760,9 466,1 Stan urodzeniowy 8,7 8,1 0,5258 wg Agar w 1 min Odch. stand 1,4 1,1 Wiek ciążowy tyg. 38,4 39,1 0,2004 Odch. stand. 4,5 1,2 Samoistne N=189 N=50 Poród fizjolog , ,8 62 Kleszcze , ,3 2 Cięcie cesarskie , ,8 36 Płód okręcony ,0233 ęowiną 22,2 8 Smółka w łynie ,9439 owodniowym 11,6 12 Średnia masa 3326,5 2555,8 <0,001 noworodków (g) Odch. stand 691,1 952,9 Stan urodzeniowy 8,8 8,1 0,6426 wg Agar w 1 min Odch. stand 0,9 1,4 Wiek ciążowy 39,2 35,5 0,0238 Odch.stand. 3,2 4,8 Tab. 4. Obstetrics results in the grou with O Control grou N=239 N=65 Idioathic N=189 N=50 Norma vaginal delivery , ,3 76,9 Forces delivery , ,6 7,6 Cesarean section ,05 27,2 15,4 Nuchal cord , ,3 7,7 Meconium in amniotic ,1951 fluid 11,7 6,1 Average birth 3166,6 3360,2 0,3247 weight (g) SD 760,9 466,1 1 st minute Agar 8,7 8,1 0,5258 score SD 1,4 1,1 Gestational age 38,4 39,1 0,2004 (weeks) SD 4,5 1,2 Norma vaginal delivery , ,8 62 Forces delivery , ,3 2 Cesarean section , ,8 36 Nuchal cord , ,2 8 Meconium in amniotic ,9439 fluid 11,6 12 Average birth 3326,5 2555,8 <0,001 weight (g) SD 691,1 952,9 1 st minute Agar 8,8 8,1 0,6426 score SD 0,9 1,4 Gestational age 39,2 35,5 0,0238 (weeks) SD 3,2 4,8

6 50 L. BIESIADA, Z. PIETRZAK, M. JACASZEK, J. KRAJEWSKI, G. KRASOMSKI (gdy AFI<5cm) wystęowało częściej u kobiet z gruy B. (tab. 1.). Stwierdzono częstsze wystęowanie IUGR u kobiet z gruy A. U acjenek z gruy B częściej obserwowano w orodowym zaisie KTG tachykardię łodu bądź deceleracje óźne, natomiast nie było różnic w częstości wystęowania deceleracji wczesnych ani zmiennych. (tab. 2.). Częstości wykonywanych cięć cesarskich nie różniły się statystycznie (24,8 i 36). Znamiennie częściej stosowano zabieg kleszczowy w gruie A, również odsetek łodów okręconych ętlą ęowiny był tutaj wyższy (tab. 4.). Średnia masa urodzeniowa była niższa w gruie B, co wynikało też z niższego wieku ciążowego (tab. 4.), natomiast stan urodzeniowy noworodków był zbliżony. Analizowano, czy istnieje zależność między masą łodu a wystęowaniem deceleracji w zaisie KTG u kobiet z M (bez względu na rzyczynę zmniejszonej ilości łynu). Stwierdzono, że w orodach, gdzie obserwowano deceleracje, średnia masa urodzeniowa była wyższa. (3395,7g vs 3113,1, <0,001). Całkowicie rawidłowy zais KTG obserwowano istotnie częściej u kobiet, gdy masa noworodka była oniżej 3200g (46,8) w orównaniu do rzyadków, gdy masa dziecka była owyżej tej wartości (22.7) (tab. 5 i 6.) DYSKUSJA Chociaż rolą łynu owodniowego jest ochrona rzed czynnikami zewnętrznymi, bierze on również udział w rocesach metabolicznych łodu. Wytwarzany rzez The incidence of IUGR was higher in Grou A, while cardiotocograhic findings, like fetal tachycardia and/or late decelerations were more common in grou B, while no differences were found in the incidence of early and variable decelerations between the grous (Tab. 2). The difference in the rate of cesarean sections was statistically insignificant (24,8 vs 36). Forces delivery rate was however significantly higher in Grou A, as well as the ercentage of the fetuses with umbilical cord looed around the neck (nuchal cord entanglement) (Tab.4). Average neonates birth weight was lower in grou B as a result of lower mean gestational age (Tab.4), with a comarable neonates condition at birth. A hyothesis of deendency between fetal weight and incidence of decelerations in women with oligohydramnion was tested (irresective to the cause of of oligohydramnion). A higher birth weight was found to be linked with decelerations (3395,7 vs 3113,1, <0,001). Cardiotocograhic records within normal limits were seen significantly more often in atients, who delivered children weighing under 3200g (46,8), comared to the ones above this weight (22,7) (Tab. 5 and 6). DISCUSSION Amniotic fluid is not only a cover rotecting the fetus against external factors, but also lays a role in fetal metabolism. Being roduced in fetal kidneys, absorbed in the lungs and swallowed in fetal activity eriods, it remains a reservoir of water and metabolic wastes. Thus Tab. 5. Zależność między wystęowaniem deceleracji w zaisie KTG a masą łodu u rodzących z małowodziem Rodzące z M samoistnym Średnia masa noworodka Odch stand Deceleracje 3395,7 620,6 <0,001 Brak deceleracji 3113,1 448,7 Tab. 5. Relationshi between decelerations in the heart attern rate and an average fetal body mass in O grou Deliveries in idioathic oligohydramnion Average birth weight Decelerations 3395,7 620,6 <0,001 No decelerations 3113,1 448,7 SD Tab. 6. Zależność między brakiem deceleracji w zaisie KTG a masą łodu u acjentek z małowodziem Masa noworodka<3200 Liczba rodzących =79 Masa noworodka>3200 Liczba rodzących = 110 Brak deceleracji w zaisie KTG 0, ,8 22,7 Tab. 6. Relationshi between a lack of decelerations in the delivery heart attern rate and an average fetal body mass in O grou. Birth weight <3200g Number of cases =79 Birth weigh >3200g Number of cases = 110 No decelerations in cardiotocograhic record 0, ,8 22,7

7 51 nerki łodu, wchłaniany w łucach i ołykany w czasie aktywności jest rezerwuarem wody i miejscem usuwania roduktów rzemiany materii,dlatego ilość łynu i jego skład ozostają w związku z dobrostanem łodu. Częstą rzyczyną zaburzeń ilości wód łodowych są wady wrodzone- wielowodzie charakterystyczne dla zarośnięcia układu okarmowego lub tchawicy oraz małowodzie dla wad układu moczowego. Odsetek ciąż owikłanych małowodziem oceniany jest na 1,5-11 [1-3] i najczęściej stwierdza się jednak rawidłową budowę łodu. jest też sotykane w rzyadkach chorób uośledzających rzeływ łożyskowy i owodujących zmniejszoną rodukcję łynu rzez owodnię. Taka sytuacja sama w sobie może owodować rzewlekły dyskomfort łodu rowadzący do niedotlenienia. Dodatkowo mała ilość łynu może dorowadzić do uciśnięcia ęowiny i ogorszenia rzeływu. W tych rzyadkach trudno jest ustalić, jaki jest rzeczywisty wływ małowodzia, a jaki niedotlenienia ochodzenia łożyskowego. Przyczyny te wzajemnie się nasilają: niedotlenienie zmniejsza rzeływ nerkowy ograniczając rodukcję moczu rzez łód, co ogłębia małowodzie [4]. Wiąże się to z wtórnie owstałymi nierawidłowościami, jak zesół taśm owodni, czy hyolazja klatki iersiowej i łuc. Również częściej wystęuje wewnątrzmaciczna asiracja smółki skutkująca niewydolnością oddechową o orodzie. Dużą gruę (do 50) [3], stanowią ciężarne z małowodziem bez innej atologii. Dotyczy to acjentek z ciążą donoszoną lub o terminie, co wynika z fizjologicznego zmniejszania się ilości łynu w tym okresie. Jeśli wystąią nierawidłowości orodu są one rawdoodobnie sowodowane małowodziem. Niektórzy uważają, że ten ty małowodzia nie wiąże się z ryzykiem dla łodu [5,6], inni są zdania, że rzy AFI < 8cm istnieje zagrożenie ogorszenia się dobrostanu łodu [7]. U kobiet z małowodziem sowodowanym dołącza się roblem zagrażającej infekcji wewnątrzmacicznej i jej konsekwencji. Dyskusyjne są wyniki badań rzeływów naczyniowych w ciążach owikłanych małowodziem. Oisywano cechy centralizacji krążenia (sadek PI w MCA i wzrost PI w tętnicach nerkowych) [8] wykazując jednocześnie, że wyniki ołożnicze były lesze u acjentek z rawidłowymi rzeływami [9]. Jednocześnie niektórzy uważają, że małowodzie idioatyczne nie jest rzyczyną zmian w krążeniu łodowym [6]. Sotyka się doniesienia o częstym wystęowaniu deceleracji wczesnych w I okresie orodu i rzedłużonych w II okresie [10], szczególnie w zaisie czynności serca łodów niedonoszonych [5].Oisywano, że głębokość i czas trwania deceleracji zmiennych nie korelują z AFI, a wczesne nie wiążą się z niedotlenieniem łodu [11]. W naszych badaniach stwierdzaliśmy bardzo duży odsetek różnego tyu deceleracji u kobiet z małowodziem, rzy czym óźne notowano częściej u rodzących z. Interesujący jest fakt ich wystęowania częthe amount and comosition of amniotic fluid relate to fetuses condition. Inborn malformations often lead to disturbed amniotic fluid s volume. Polihydramnios tyically relate to either the alimentary tract or tracheal atresia, while oligohydramnion may result from the urinary tract roblems. The incidence of oligohydramnion varies between 1,5 and 11 [1-3] and most often normal anatomy of a fetus is then observed. is also seen in diseases affecting lacental circulation and reducing secretion of the fluid by the amnion. Such condition itself, can lead to fetal discomfort and fetal hyoxia. Additionally, reduced amniotic volume can result in umbilical cord s comression and imair umbilical blood flow. In such situations it is hard to judge the true inut of oligohydramnion versus hyoxia of lacental origin to fetal condition. These athologies form a vicious circle, facilitating one another: hyoxia reduces renal blood flow in fetuses thus reducing the amniotic fluid secretion and engraving oligohydramnion [4]. Such situation is also linked with secondary lesions, like amniotic band syndrome or hyolastic thorax and/ or lungs. Intrauterine meconium asiration syndrome leading to resiratory distress in newborns is also more common in these cases. Quite a big grou [3] was formed by atients with isolated oligohydramnion (u to 50), without other athologies. These were mostly atients at term or ost term, as a result of hysiologic reduction of amniotic fluid in mature regnancy. If a athologic delivery develos, they most likely result from oligohydramnion. Some authors do not indicate any higher risk for the fetus in such situation [5,6], while other are of oinion, that AFI<8cm may worsen fetal condition [7]. In atients with -induced oligohydramnion, intrauterine infection and its consequences are an additional item. The results of Doler tests in fetal circulation are at least disutable in oligohydramnion. Circulatory centralization was described (lower PI in MCA with higher PI in renal arteries) [8], as well as better obstetrical outcomes in the unaltered blood flow cases [9]. At the same time other authors are of oinion, that idioathic oligohydramnion does not result in the changes in fetal circulation [6]. Early decelerations in the first hase of labour and rolonged ones in the second one are reorted [10], esecially in remature fetuses FHR [5]. Severity and duration of the decelerations were not correlated with AFI and early ones did not relate to fetal hyoxia [11]. Various tyes of decelerations were seen in our material at high rates, with late decelerations more tyical for the cases. Interestingly, they were more often recorded for the fetuses weighing above 3200g, with no relation to a ossible cause of reduced amniotic fluid volume.

8 52 L. BIESIADA, Z. PIETRZAK, M. JACASZEK, J. KRAJEWSKI, G. KRASOMSKI ściej, gdy masa łodu jest duża (owyżej 3200g), bez względu na rzyczynę małej ilości łynu owodniowego. W naszych badaniach notowano większy odsetek rzyadków okręcenia łodu ęowiną u acjentek z małowodziem bez uchwytnej rzyczyny, co jest niezgodne z owszechnie uznawaną tezą, że ta atologia wystęuje częściej rzy rawidłowej lub zwiększonej ilości łynu [12]. U acjentek z małowodziem sowodowanych nierawidłowość tę obserwowano rzadziej. Częstość wystęowania smółki w łynie owodniowym nie była większa wśród acjentek z małowodziem, co otwierdzają również inni autorzy [2]. U żadnego łodu nie doszło do zesołu asiracji smółki. W obawie rzed jego wystąieniem część autorów ostuluje wykonywanie amnioinfuzji śródorodowych [13,14]. Większość badaczy wiąże małowodzie z większym odsetkiem cięć cesarskich, (do 50) [1,2,15,16], oraz innych zabiegów wykonywanych ze względu na zagrażające niedotlenienie [16]. Powodem tego może być indukowanie orodów [16] i owikłania związane z zastosowaniem leków, choć większość ublikacji odkreśla bezieczeństwo zarówno oksytocyny, jak i rostaglandyn [11,17]. Średnia masa urodzeniowa noworodków kobiet z małowodziem nieowikłanym inną atologią wg większości autorów jest odobna do masy w danej oulacji [3]. Istnieją jednak doniesienia o niższej średniej masie [2]. Również stan urodzeniowy noworodków najczęściej oceniany jest jako dobry, a dzieci te nie wymagają obytu na oddziałach atologii noworodka [2,3,15,16]. WNIOSKI 1. Podczas orodu u acjentek z małowodziem częściej obserwowane są wszystkie tyy deceleracji w zaisie KTG, szczególnie w rzyadku dużej masy łodu. 2. Okręcenie łodu ętlą ęowiny wystęuje częściej wśród acjentek z małowodziem. 3. U rodzących z małowodziem częściej wykonywane jest cięcie cesarskie, ale stan urodzeniowy noworodków jest dobry. In our material nuchal cord entanglement was seen more often in idioathic oligohydramnion, which is contrary to a generally acceted thesis, which link nuchal looing of the umbilical cord in normal or olihydramnion [12]. In atients with nuchal cord was less common. The incidence of meconium in amniotic fluid was higher in atients with oligohydramnion, which corresonds well with other authors findings [2]. None of the fetuses asirated meconium. Some authors ostulate intraartum amnioinfusions to avoid meconium asiration syndrome [13,14]. Most of the authors suggest, that oligohydramnion correlates with higher incidence od cesarean section (u to 50) [1,2,15,16] and other oerations/maneuvers erformed in imminent fetal ashyxia [16]. The reason for this may be induction of labour [16] and comlcations resulting from alication of the medicines, although in most aers oxitocine and/or rostaglandines are referred to as safe in use [11,17]. Average birth weight of the newborns from regnancies with uncomlicated oligohydramnion (i.e. isolated) is, according to most of the authors, comarable to general oulation [3]. However lower birth weights were also reorted [2]. General condition of these newborns is most often good and they do not require admissions to neonatal athology units. [2,3,15,16]. CONCLUSIONS 1. In the atients with oligohydramnion, during arturition, all tyes of decelerations are observed in cardiotocograhic records, esecially in fetuses with high body weight. 2. Nuchal cord is more often seen in fetuses from regnancies with oligohydramnion. 3. Patients with oligohydramnion more often require cesarean sections, but the newborns status is good.

9 53 Piśmiennictwo / References: 1. Chabra S, Dargan R, Bawaskar R. Oligohydramnios: a otential marker for serious comlications J Obstet Gynaecol 2007;27: Locatelli A, Vergani P, Toso L. Perinatal outcome associated with oligohydramnios in uncomlicated term regnancies. Arch Gynecol Obstet. 2004;269: Zhang J, Troendle J, Meikle S. Isolated oligohydramnios is not associated with adverse erinatal outcomes. BJOG 2004;111: Groome LJ, Owen J, Neely CL. Oligohydramnios: anteartum fetal urine roduction and intraartum fetal distress. Am J Obset Gynecol 1991; 165: Ott WJ. Reevaluation of the relationshi between amniotic fluid volume and erinatal outcome. Am J Obstet Gynecol 2005;192: Skotnicki M. Ocena ciąży w małowodziu. Białystok, Libra. 2002: Dasari P, Niveditta G, Raqhavan S. The maximal vertical ocket and amniotic fluid index in redicting fetal distress in rolonged regnancy. Int J Gynaecol Obstet 2007;96: Selam B, Koksal R, Ozcan T. Fetal arterial and venous Doler arameters in the interretation in the interretation of oligohydramnios in ostterm regnancies. Ultrasound Obstet Gynecol 2000; Carroll BC, Bruner JP. Umbilical artery Doler velocimetry in regnancies comlicated by oligohydramnios. J Rerod Med 2000;45: Hasegawa J, Matsuoka R, Ichizuka K. Intraartum fetal hart rate attern in oligohydramnios. Fetal Dian Ther 2008;24: Venturini P, Contu G, Mazza V, Facchinetti F. Induction of labor in women with oligohydramnios. J Matern Fetal Neonatal Med. 2005;17: Sohaey R. Amniotic fluid and the umbilical cord:the fetal milieu amd lifeline. Seminars in Ultrasound, CT and MRI 1998;19: Harman CR. Amniotic fluid abnormalities. Semin Perinatol 2008;32: Hofmeyr GJ. Amnioinfusion for meconium-stained liquor in labour. Cohrane Database Sys Rev. 2000;2, CD Elsandabesee D, Majumdar S, Sinha S. Obstetricians attitudes towards isolated oligohydramnios at term. J Obstet Gynaecol 2007;27: Manzanares S, Carrillo MP, Gonzalez E. Isolated oligohydramnios in term regnancy as an indication for induction of labour. J Matern Fetal Neonatal Med 2007;20: Danon D, Ben-Haroush A, Yogev Y. Prostaglandin E2 induction of labor for isolated oligohydramnios in women with unfavorable cervix at term. Fetal Diagn Ther. 2007;22:75-9.

MONIKA GÓRSKA, MAŁGORZATA POKRZYWNICKA, PAWEŁ KRAJEWSKI. Streszczenie

MONIKA GÓRSKA, MAŁGORZATA POKRZYWNICKA, PAWEŁ KRAJEWSKI. Streszczenie Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 1, zeszyt 2, 103-107, 2008 Ocena stanu noworodków urodzonych rzedwcześnie z masą ciała oniżej 1500 g w zależności od sosobu ukończenia orodu drogami natury

Bardziej szczegółowo

ANALIZA WPŁYWU INDUKCJI PORODU CIĄŻ DONOSZONYCH NA SPOSÓB UKOŃCZENIA CIĄŻY ORAZ POURODZENIOWY STAN NOWORODKÓW OCENIANY W SKALI APGAR

ANALIZA WPŁYWU INDUKCJI PORODU CIĄŻ DONOSZONYCH NA SPOSÓB UKOŃCZENIA CIĄŻY ORAZ POURODZENIOWY STAN NOWORODKÓW OCENIANY W SKALI APGAR Magdalena Jarczak ANALIZA WPŁYWU INDUKCJI PORODU CIĄŻ DONOSZONYCH NA SPOSÓB UKOŃCZENIA CIĄŻY ORAZ POURODZENIOWY STAN NOWORODKÓW OCENIANY W SKALI APGAR STRESZCZENIE Wstęp Indukcja porodu jest wznieceniem

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego

Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób

Bardziej szczegółowo

Śródporodowy zapis KTG u kobiet, które urodziły dzieci z wrodzoną infekcją wewnątrzmaciczną

Śródporodowy zapis KTG u kobiet, które urodziły dzieci z wrodzoną infekcją wewnątrzmaciczną Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 4, zeszyt 2, 70-75, 2011 Śródporodowy zapis KTG u kobiet, które urodziły dzieci z wrodzoną infekcją wewnątrzmaciczną LIDIA BIESIADA, MICHAŁ KREKORA, STANISŁAW

Bardziej szczegółowo

Metody monitorowania stanu płodu. I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii WUM

Metody monitorowania stanu płodu. I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii WUM Metody monitorowania stanu płodu I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii WUM MONITOROWANIE DOBROSTANU PŁODU Rozpoznawanie stanów zagrożenia płodu, objawów ostrego lub przewlekłego niedotlenienia

Bardziej szczegółowo

Michał Migda 1,2, Katarzyna Gieryn 1, Bartosz Migda 3, Marian Stanisław Migda 2, Marek Maleńczyk 1. Praca oryginalna

Michał Migda 1,2, Katarzyna Gieryn 1, Bartosz Migda 3, Marian Stanisław Migda 2, Marek Maleńczyk 1. Praca oryginalna Praca oryginalna Cytowanie: Migda M, Gieryn K, Migda B, Migda MS, Maleńczyk M: Utility of Doler arameters at 36 42 weeks gestation in the rediction of adverse erinatal outcomes in aroriate-for-gestational-age

Bardziej szczegółowo

MARIA KWIATKOWSKA, MAŁGORZATA POKRZYWNICKA, PAWEŁ KRAJEWSKI. Streszczenie. Materiał i metody. Wstęp

MARIA KWIATKOWSKA, MAŁGORZATA POKRZYWNICKA, PAWEŁ KRAJEWSKI. Streszczenie. Materiał i metody. Wstęp Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 1, zeszyt 2, 116-120, 2008 Analiza porównawcza sposobu urodzenia, urodzeniowej masy i długości ciała oraz wewnątrzmacicznego wzrostu płodu u noworodków matek

Bardziej szczegółowo

Helena Boguta, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019

Helena Boguta, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019 Poniższy zbiór zadań został wykonany w ramach projektu Mazowiecki program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych - najlepsza inwestycja w człowieka w roku szkolnym 2018/2019. Składają się na

Bardziej szczegółowo

Two techniques of pyramidalis muscle dissection in Pfannenstiel incision for cesarean section

Two techniques of pyramidalis muscle dissection in Pfannenstiel incision for cesarean section Two techniques of yramidalis muscle dissection in Pfannenstiel incision for cesarean section Dwie techniki rearowania mięśni iramidowych odczas cięcia cesarskiego sosobem Pfannenstiela,2, 2 Clinical Deartment

Bardziej szczegółowo

aforementioned device she also has to estimate the time when the patients need the infusion to be replaced and/or disconnected. Meanwhile, however, she must cope with many other tasks. If the department

Bardziej szczegółowo

Analysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn

Analysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with

Bardziej szczegółowo

Gestational age at birth and mode of delivery analysis of 1280 cases of diabetic pregnancies and review of the literature

Gestational age at birth and mode of delivery analysis of 1280 cases of diabetic pregnancies and review of the literature Pomeranian J Life Sci 2017;63(3):15-21 Gestational age at birth and mode of delivery analysis of 1280 cases of diabetic regnancies and review of the literature Wiek urodzeniowy noworodka i sosób zakończenia

Bardziej szczegółowo

Wyniki badań dopplerowskich u płodów matek z wczesną i późną postacią stanu przedrzucawkowego

Wyniki badań dopplerowskich u płodów matek z wczesną i późną postacią stanu przedrzucawkowego Wyniki badań dopplerowskich u płodów matek z wczesną i późną postacią stanu przedrzucawkowego Results of Doppler examinations in fetuses of mothers with earlyand late-onset preeclampsia Klinika Rozrodczości,

Bardziej szczegółowo

Lek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych.

Lek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Lek. Ewelina Anna Dziedzic Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych Promotor: Prof. dr hab. n. med. Marek Dąbrowski

Bardziej szczegółowo

Analiza przyczyn śmierci wewnątrzmacicznej płodów w materiale własnym Analysis of the causes of intrauterine fetal death in own material

Analiza przyczyn śmierci wewnątrzmacicznej płodów w materiale własnym Analysis of the causes of intrauterine fetal death in own material 43 Analiza rzyczyn śmierci wewnątrzmacicznej łodów w materiale własnym Analysis of the causes of intrauterine fetal death in own material Artykuł oryginalny/original article BEATA RZEPKOWSKA-MISIAK 1,

Bardziej szczegółowo

jako markerów wczesnego zakażenia noworodków urodzonych przedwcześnie

jako markerów wczesnego zakażenia noworodków urodzonych przedwcześnie UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE I WYDZIAŁ LEKARSKI Z ODDZIAŁEM STOMATOLOGICZNYM KATARZYNA DĄBEK Ocena wybranych czynników (MMP-9, TIMP-1, CRP, PCT) jako markerów wczesnego zakażenia noworodków urodzonych

Bardziej szczegółowo

Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją

Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją 234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle

Bardziej szczegółowo

Stężenie sodu i potasu w krwi pępowinowej a termin porodu noworodka, płeć i urodzeniowa masa ciała

Stężenie sodu i potasu w krwi pępowinowej a termin porodu noworodka, płeć i urodzeniowa masa ciała 256 Artykuły oryginalne Hygeia Public Health / original 2011, 46(2): aers 256-260 Stężenie sodu i otasu w krwi ęowinowej a termin orodu noworodka, łeć i urodzeniowa masa ciała Sodium and otassium concentration

Bardziej szczegółowo

NOWORODKI KASZUBSKIE OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA

NOWORODKI KASZUBSKIE OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA S ł u p s k i e r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Ewa Wójtowicz Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu, Gdańsk NOWORODI ASZUBSIE OGÓLNA CHARATERYSTYA WSTĘ Rozwój fizyczny określany jest jako ciąg przeobrażeń,

Bardziej szczegółowo

Ocena jakości życia oraz występowania objawów lękowych i depresyjnych u pacjentek z zespołem policystycznych jajników STRESZCZENIE

Ocena jakości życia oraz występowania objawów lękowych i depresyjnych u pacjentek z zespołem policystycznych jajników STRESZCZENIE Ocena jakości życia oraz występowania objawów lękowych i depresyjnych u pacjentek z zespołem policystycznych jajników STRESZCZENIE Zespół policystycznych jajników występuje u 5-10% kobiet w wieku rozrodczym.

Bardziej szczegółowo

Czynniki ryzyka niepowodzenia planowej indukcji porodu u ciężarnych po 41. tygodniu ciąży

Czynniki ryzyka niepowodzenia planowej indukcji porodu u ciężarnych po 41. tygodniu ciąży Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 4, zeszyt 3, 137-142, 2011 Czynniki ryzyka niepowodzenia planowej indukcji porodu u ciężarnych po 41. tygodniu ciąży MARTA KOSTRZEWA 1, WALDEMAR KRZESZOWSKI

Bardziej szczegółowo

Cystatin C as potential marker of Acute Kidney Injury in patients after Abdominal Aortic Aneurysms Surgery preliminary study

Cystatin C as potential marker of Acute Kidney Injury in patients after Abdominal Aortic Aneurysms Surgery preliminary study Cystatin C as potential marker of Acute Kidney Injury in patients after Abdominal Aortic Aneurysms Surgery preliminary study Anna Bekier-Żelawska 1, Michał Kokot 1, Grzegorz Biolik 2, Damian Ziaja 2, Krzysztof

Bardziej szczegółowo

Comparison of the risk factors for adverse perinatal outcomes in adolescent age pregnancies and advanced age pregnancies

Comparison of the risk factors for adverse perinatal outcomes in adolescent age pregnancies and advanced age pregnancies poło nictwo Comparison of the risk factors for adverse perinatal outcomes in adolescent age pregnancies and advanced age pregnancies Porównanie czynników ryzyka niekorzystnych wyników położniczych u młodocianych

Bardziej szczegółowo

Ciąża bliźniacza jako czynnik ryzyka wystąpienia krwawienia do komór bocznych mózgu u noworodków

Ciąża bliźniacza jako czynnik ryzyka wystąpienia krwawienia do komór bocznych mózgu u noworodków Ginekol Pol. 2015, 86, 137-142 P R A C E O R Y G I N A L N E Ciąża bliźniacza jako czynnik ryzyka wystąpienia krwawienia do komór bocznych mózgu u noworodków Twin pregnancy as the risk factor for neonatal

Bardziej szczegółowo

Epidural analgesia during labour: a retrospective cohort study on its effects on labour, delivery and neonatal outcome

Epidural analgesia during labour: a retrospective cohort study on its effects on labour, delivery and neonatal outcome Ginekol Pol. 204, 85, 923-928 P R A C E O R Y G I N A L N E Epidural analgesia during labour: a retrospective cohort study on its effects on labour, delivery and neonatal outcome Wpływ znieczulenia zewnątrzoponowego

Bardziej szczegółowo

Ocena ryzyka nieprawidłowego neurologicznego rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie w zależności od drogi porodu

Ocena ryzyka nieprawidłowego neurologicznego rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie w zależności od drogi porodu Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 1, zeszyt 2, 98-102, 2008 Ocena ryzyka nieprawidłowego neurologicznego rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie w zależności od drogi porodu TOMASZ MACIEJEWSKI

Bardziej szczegółowo

Poród u kobiet z przedwczesnym pęknięciem błon płodowych (PROM) Delivery in women with premature rupture of membranes (PROM)

Poród u kobiet z przedwczesnym pęknięciem błon płodowych (PROM) Delivery in women with premature rupture of membranes (PROM) oród u kobiet z przedwczesnym pęknięciem błon płodowych (ROM) Delivery in women with premature rupture of membranes (ROM) 37 Artykuł oryginalny/original article LIDIA BIESIADA 1, ZBIGNIEW IETRZAK 2, MAREK

Bardziej szczegółowo

Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report

Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report Czy istnieje zależność pomiędzy wiekiem i stroną, po której umiejscawia się ciąża ektopowa jajowodowa?

Bardziej szczegółowo

Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta 1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów

Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta   1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta www.michalbereta.pl 1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów Wiemy, że możemy porównywad klasyfikatory np. za pomocą kroswalidacji.

Bardziej szczegółowo

Udział czynników demograficznych w kształtowaniu wyników leczenia raka jajnika na podstawie materiału Gdyńskiego Centrum Onkologii

Udział czynników demograficznych w kształtowaniu wyników leczenia raka jajnika na podstawie materiału Gdyńskiego Centrum Onkologii Lek. med. Andrzej Kmieć Udział czynników demograficznych w kształtowaniu wyników leczenia raka jajnika na podstawie materiału Gdyńskiego Centrum Onkologii Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Zakład

Bardziej szczegółowo

Raport bieżący: 44/2018 Data: g. 21:03 Skrócona nazwa emitenta: SERINUS ENERGY plc

Raport bieżący: 44/2018 Data: g. 21:03 Skrócona nazwa emitenta: SERINUS ENERGY plc Raport bieżący: 44/2018 Data: 2018-05-23 g. 21:03 Skrócona nazwa emitenta: SERINUS ENERGY plc Temat: Zawiadomienie o zmianie udziału w ogólnej liczbie głosów w Serinus Energy plc Podstawa prawna: Inne

Bardziej szczegółowo

dr hab n. med. Piotr Węgrzyn dr n. med. Robert Bartkowiak lek. Robert Brawura-Biskupski-Samaha I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii

dr hab n. med. Piotr Węgrzyn dr n. med. Robert Bartkowiak lek. Robert Brawura-Biskupski-Samaha I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii dr hab n. med. Piotr Węgrzyn dr n. med. Robert Bartkowiak lek. Robert Brawura-Biskupski-Samaha I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii najbardziej popularna metoda wizualizacji duża dostępność względnie

Bardziej szczegółowo

SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1. Fry #65, Zeno #67. like

SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1. Fry #65, Zeno #67. like SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1 I SSW1.1, HFW Fry #65, Zeno #67 Benchmark: Qtr.1 like SSW1.2, HFW Fry #47, Zeno #59 Benchmark: Qtr.1 do SSW1.2, HFW Fry #5, Zeno #4 Benchmark: Qtr.1 to SSW1.2,

Bardziej szczegółowo

STRESZCZENIE Słowa kluczowe: Wstęp Cel pracy

STRESZCZENIE Słowa kluczowe: Wstęp Cel pracy STRESZCZENIE Słowa kluczowe: Noworodek urodzony przedwcześnie, granulocyt obojętnochłonny, molekuły adhezji komórkowej CD11a, CD11b, CD11c, CD18, CD54, CD62L, wczesne zakażenie, posocznica. Wstęp W ostatnich

Bardziej szczegółowo

Weronika Mysliwiec, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019

Weronika Mysliwiec, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019 Poniższy zbiór zadań został wykonany w ramach projektu Mazowiecki program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych - najlepsza inwestycja w człowieka w roku szkolnym 2018/2019. Tresci zadań rozwiązanych

Bardziej szczegółowo

Hubert Huras Klinika Położnictwa i Perinatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum

Hubert Huras Klinika Położnictwa i Perinatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum Hubert Huras Klinika Położnictwa i Perinatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum W krajach rozwijających się problem hipotrofii dotyka 3-10% noworodków. Dla 36 letniej nieródki ryzyko IUGR

Bardziej szczegółowo

PERINATAL MORTALITY AND MORBIDITY OF GROWTH RESTRICTED FETUSES AND NEWBORNS OWN EXPERIENCE FIRST REPORT

PERINATAL MORTALITY AND MORBIDITY OF GROWTH RESTRICTED FETUSES AND NEWBORNS OWN EXPERIENCE FIRST REPORT IMiD, Wydawnictwo Aluna Developmental Period Medicine, 2017;XXI,1 29 Katarzyna Pankiewicz, Tomasz Maciejewski PERINATAL MORTALITY AND MORBIDITY OF GROWTH RESTRICTED FETUSES AND NEWBORNS OWN EXPERIENCE

Bardziej szczegółowo

Ocena częstości występowania bólów głowy u osób chorych na padaczkę.

Ocena częstości występowania bólów głowy u osób chorych na padaczkę. lek. med. Ewa Czapińska-Ciepiela Ocena częstości występowania bólów głowy u osób chorych na padaczkę. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor Prof. dr hab. n. med. Jan Kochanowski II Wydział

Bardziej szczegółowo

Wpływ zmian w profilaktyce i leczeniu porodu przedwczesnego na wyniki perinatalne u noworodków wcześniaczych w ciągu ostatnich 25 lat

Wpływ zmian w profilaktyce i leczeniu porodu przedwczesnego na wyniki perinatalne u noworodków wcześniaczych w ciągu ostatnich 25 lat GinPolMedProject 1 (43) 017: 071-079 ARTYKUŁ ORYGINALNY Wływ zmian w rofilaktyce i leczeniu orodu rzedwczesnego na wyniki erinatalne u noworodków wcześniaczych w ciągu ostatnich 5 lat Dymitr Żukowski 1

Bardziej szczegółowo

Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży

Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży Ewa Racicka-Pawlukiewicz Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych PROMOTOR: Dr hab. n.

Bardziej szczegółowo

SPITSBERGEN HORNSUND

SPITSBERGEN HORNSUND Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND

Bardziej szczegółowo

Urszula Coupland. Zaburzenia neurologiczne u dzieci wertykalnie zakażonych HIV. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych

Urszula Coupland. Zaburzenia neurologiczne u dzieci wertykalnie zakażonych HIV. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Urszula Coupland Zaburzenia neurologiczne u dzieci wertykalnie zakażonych HIV Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Bardziej szczegółowo

Lek. med. Arkadiusz Soski. Streszczenie

Lek. med. Arkadiusz Soski. Streszczenie Lek. med. Arkadiusz Soski Streszczenie Wstęp Rozwojową dysplazję stawu biodrowego (DDH developmental dysplasia of the hip) uznaje się za najczęstszą wadę u noworodków i niemowląt. Wada ta powstać może

Bardziej szczegółowo

Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem Medycyny Morskiej i Tropikalnej. Beata Wieczorek-Wójcik

Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem Medycyny Morskiej i Tropikalnej. Beata Wieczorek-Wójcik Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem Medycyny Morskiej i Tropikalnej Beata Wieczorek-Wójcik Poziom obsad pielęgniarskich a częstość i rodzaj zdarzeń

Bardziej szczegółowo

The contribution of Hind III C>G PAI-1 gene polymorphism in etiology of recurrent miscarriages

The contribution of Hind III C>G PAI-1 gene polymorphism in etiology of recurrent miscarriages The contribution of Hind III C>G PAI-1 gene olymorhism in etiology of recurrent miscarriages Udział olimorfizmu Hind III C>G genu PAI-1 w etiologii oronień nawracających 1,2 1,2 1, 1 Deartment of Perinatology

Bardziej szczegółowo

Lekarz Mateusz Zamłyński ZASTOSOWANIE INDOMETACYNY W LECZENIU PŁODÓW Z PRZEPUKLINĄ

Lekarz Mateusz Zamłyński ZASTOSOWANIE INDOMETACYNY W LECZENIU PŁODÓW Z PRZEPUKLINĄ Lekarz Mateusz Zamłyński ZASTOSOWANIE INDOMETACYNY W LECZENIU PŁODÓW Z PRZEPUKLINĄ OPONOWO-RDZENIOWĄ OPEROWANYCH WEWNĄTRZMACICZNIE Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: Prof. dr hab. n.

Bardziej szczegółowo

Brzozowska Maria, Kowalska-Koprek Urszula, Kuś Ewa, Berner-Trąbska Marlena, Karowicz-Bilińska Agata

Brzozowska Maria, Kowalska-Koprek Urszula, Kuś Ewa, Berner-Trąbska Marlena, Karowicz-Bilińska Agata P R A C E O R Y G I N A L N E Ginekol Pol. 2011, 82, 592-597 Analiza wskazań do porodu drogą cięcia cesarskiego noworodków ze skrajnie niską masą urodzeniową (

Bardziej szczegółowo

Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950?

Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950? Has the heat wave frequency or intensity changed in Poland since 1950? Joanna Wibig Department of Meteorology and Climatology, University of Lodz, Poland OUTLINE: Motivation Data Heat wave frequency measures

Bardziej szczegółowo

Patients price acceptance SELECTED FINDINGS

Patients price acceptance SELECTED FINDINGS Patients price acceptance SELECTED FINDINGS October 2015 Summary With growing economy and Poles benefiting from this growth, perception of prices changes - this is also true for pharmaceuticals It may

Bardziej szczegółowo

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11. Random Projections & Canonical Correlation Analysis

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11. Random Projections & Canonical Correlation Analysis Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11 5 Random Projections & Canonical Correlation Analysis The Tall, THE FAT AND THE UGLY n X d The Tall, THE FAT AND THE UGLY d X > n X d n = n d d The

Bardziej szczegółowo

GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY

GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY mgr Magdalena Pinkowicka WPŁYW TRENINGU EEG-BIOFEEDBACK NA POPRAWĘ WYBRANYCH FUNKCJI POZNAWCZYCH U DZIECI Z ADHD Rozprawa doktorska Promotor dr hab. n. med. Andrzej Frydrychowski,

Bardziej szczegółowo

Pracownia Multimedialna Katedry Anatomii UJ CM

Pracownia Multimedialna Katedry Anatomii UJ CM Main intraembryonic and extraembryonik arteries (red) and veins (blue) in a 4-mm embryo (end of the fourth week). Only the vessels on the left side of the embryo are shown Pracownia Multimedialna Katedry

Bardziej szczegółowo

Epidural analgesia during labour: a retrospective cohort study on its effects on labour, delivery and neonatal outcome

Epidural analgesia during labour: a retrospective cohort study on its effects on labour, delivery and neonatal outcome P R A C E O R Y G I N A L N E Ginekol Pol. 204, 85, Epidural analgesia during labour: a retrospective cohort study on its effects on labour, delivery and neonatal outcome Wpływ znieczulenia zewnątrzoponowego

Bardziej szczegółowo

Akademia Morska w Szczecinie. Wydział Mechaniczny

Akademia Morska w Szczecinie. Wydział Mechaniczny Akademia Morska w Szczecinie Wydział Mechaniczny ROZPRAWA DOKTORSKA mgr inż. Marcin Kołodziejski Analiza metody obsługiwania zarządzanego niezawodnością pędników azymutalnych platformy pływającej Promotor:

Bardziej szczegółowo

Warsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją

Warsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją Warsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją Ocena wiarygodności badania z randomizacją Każda grupa Wspólnie omawia odpowiedź na zadane pytanie Wybiera przedstawiciela, który w imieniu grupy przedstawia

Bardziej szczegółowo

Dalsze losy dzieci ze stwierdzonym prenatalnie poszerzeniem przezierności karkowej oraz prawidłowym kariotypem

Dalsze losy dzieci ze stwierdzonym prenatalnie poszerzeniem przezierności karkowej oraz prawidłowym kariotypem Dalsze losy dzieci ze stwierdzonym prenatalnie poszerzeniem przezierności karkowej oraz prawidłowym kariotypem Long-term follow-up of children with prenatally found increased nuchal translucency and normal

Bardziej szczegółowo

The Influence of Anxiety Induced by Conservative Dentistry Procedures on Occurrence of Cardiac Arrhythmia in Patients with Ischaemic Heart Disease

The Influence of Anxiety Induced by Conservative Dentistry Procedures on Occurrence of Cardiac Arrhythmia in Patients with Ischaemic Heart Disease 424 M. Madejczyk et al. race oryginalne Dent. Med. Probl. 2010, 47, 4, 424 429 ISSN 1644-387X Coyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Marlena Madejczyk 1, Andrzej Madejczyk 2,

Bardziej szczegółowo

Makrosomia płodu jako problem kliniczny rozpoznawanie i postępowanie

Makrosomia płodu jako problem kliniczny rozpoznawanie i postępowanie Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 3, zeszyt 2, 117-123, 2010 Makrosomia płodu jako problem kliniczny rozpoznawanie i postępowanie JULIA ZARĘBA-SZCZUDLIK, EWA ROMEJKO, SAADA AHMED Streszczenie

Bardziej szczegółowo

HemoRec in Poland. Summary of bleeding episodes of haemophilia patients with inhibitor recorded in the years 2008 and 2009 04/2010

HemoRec in Poland. Summary of bleeding episodes of haemophilia patients with inhibitor recorded in the years 2008 and 2009 04/2010 HemoRec in Poland Summary of bleeding episodes of haemophilia patients with inhibitor recorded in the years 2008 and 2009 04/2010 Institute of Biostatistics and Analyses. Masaryk University. Brno Participating

Bardziej szczegółowo

Monochorionicity in twin pregnancy as a possible factor endangering fetal development

Monochorionicity in twin pregnancy as a possible factor endangering fetal development 228 PRACE ORYGIALE / ORIGIAL ARTICLES Monochorionicity in twin regnancy as a ossible factor endangering fetal develoment Jednokosmówkowo w ci y bli niaczej, jako ewentualny czynnik zagro enia rozwoju odu

Bardziej szczegółowo

Podstawa prawna: Art. 70 pkt 1 Ustawy o ofercie - nabycie lub zbycie znacznego pakietu akcji

Podstawa prawna: Art. 70 pkt 1 Ustawy o ofercie - nabycie lub zbycie znacznego pakietu akcji Raport bieżący: 41/2018 Data: 2018-05-22 g. 08:01 Skrócona nazwa emitenta: SERINUS ENERGY plc Temat: Przekroczenie progu 5% głosów w SERINUS ENERGY plc Podstawa prawna: Art. 70 pkt 1 Ustawy o ofercie -

Bardziej szczegółowo

Założenia i cele: Postanowiłam zbadać i przeanalizować:

Założenia i cele: Postanowiłam zbadać i przeanalizować: Streszczenie. Wstęp: Starzejące się społeczeństwa całej Europy, skutki wysoko rozwiniętej cywilizacji urbanistyczno-technicznej, oddalenie człowieka od natury, ogromny postęp nauki i techniki, powodują

Bardziej szczegółowo

SPITSBERGEN HORNSUND

SPITSBERGEN HORNSUND Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND

Bardziej szczegółowo

Maciej Pawlak. Zastosowanie nowoczesnych implantów i technik operacyjnych w leczeniu przepuklin brzusznych.

Maciej Pawlak. Zastosowanie nowoczesnych implantów i technik operacyjnych w leczeniu przepuklin brzusznych. Maciej Pawlak Zastosowanie nowoczesnych implantów i technik operacyjnych w leczeniu przepuklin brzusznych. Prospektywne randomizowane badanie porównujące zastosowanie dwóch różnych koncepcji siatki i staplera

Bardziej szczegółowo

Wpływ cukrzycy na jakość życia kobiet ciężarnych

Wpływ cukrzycy na jakość życia kobiet ciężarnych GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY Wpływ cukrzycy na jakość życia kobiet ciężarnych Praca na stopień doktora nauk medycznych mgr Joanna Preis-Orlikowska Promotor pracy: prof. dr hab. Mikołaj Majkowicz Gdańsk,

Bardziej szczegółowo

Ultrasonografia diagnostyczna i interwencyjna

Ultrasonografia diagnostyczna i interwencyjna Ultrasonografia diagnostyczna i interwencyjna Click to edit Master subtitle style dr hab n. med. Piotr Węgrzyn dr n. med. Robert Bartkowiak lek. Robert Brawura-Biskupski-Samaha I Katedra i Klinika Położnictwa

Bardziej szczegółowo

Jakie metody diagnostyki obrazowej powinny być zastosowane w przypadku niedotlenienia-niedokrwienia u noworodków?

Jakie metody diagnostyki obrazowej powinny być zastosowane w przypadku niedotlenienia-niedokrwienia u noworodków? Jakie metody diagnostyki obrazowej powinny być zastosowane w przypadku niedotlenienia-niedokrwienia u noworodków? A. USG przezciemiączkowe B. USG i w drugiej kolejności TK C. USG i MR D. USG, TK i MR Badanie

Bardziej szczegółowo

CENTRALNA PRZYCHODNIA REHABILITACYJNO- LECZNICZA POLSKIEGO ZWIĄZKU NIEWIDOMYCH w WARSZAWIE KRZYSZTOF STARZYK

CENTRALNA PRZYCHODNIA REHABILITACYJNO- LECZNICZA POLSKIEGO ZWIĄZKU NIEWIDOMYCH w WARSZAWIE KRZYSZTOF STARZYK CENTRALNA PRZYCHODNIA REHABILITACYJNO- LECZNICZA POLSKIEGO ZWIĄZKU NIEWIDOMYCH w WARSZAWIE KRZYSZTOF STARZYK OCENA JAKOŚCI ŻYCIA OSÓB SŁABOWIDZĄCYCH STOSUJĄCYCH POMOCE OPTYCZNE PROMOTOR: PROF. DR HAB.

Bardziej szczegółowo

Metody monitorowania stanu płodu. I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii WUM

Metody monitorowania stanu płodu. I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii WUM Metody monitorowania stanu płodu I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii WUM MONITOROWANIE DOBROSTANU PŁODU Rozpoznawanie stanów zagrożenia płodu, objawów ostrego lub przewlekłego niedotlenienia

Bardziej szczegółowo

ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH

ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ

Bardziej szczegółowo

Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych. pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe

Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych. pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe lek. Krzysztof Kołodziejczyk Profil alergenowy i charakterystyka kliniczna dorosłych pacjentów uczulonych na grzyby pleśniowe Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab. n. med. Andrzej

Bardziej szczegółowo

Kamil Barański 1, Ewelina Szuba 2, Magdalena Olszanecka-Glinianowicz 3, Jerzy Chudek 1 STRESZCZENIE WPROWADZENIE

Kamil Barański 1, Ewelina Szuba 2, Magdalena Olszanecka-Glinianowicz 3, Jerzy Chudek 1 STRESZCZENIE WPROWADZENIE Czynniki socjodemograficzne wpływające na poziom wiedzy dotyczącej dróg szerzenia się zakażenia w kontaktach niezwiązanych z procedurami medycznymi wśród pacjentów z WZW typu C Kamil Barański 1, Ewelina

Bardziej szczegółowo

OpenPoland.net API Documentation

OpenPoland.net API Documentation OpenPoland.net API Documentation Release 1.0 Michał Gryczka July 11, 2014 Contents 1 REST API tokens: 3 1.1 How to get a token............................................ 3 2 REST API : search for assets

Bardziej szczegółowo

PóŸne macierzyñstwo przebieg ci¹ y i porodu powy ej 35. roku ycia

PóŸne macierzyñstwo przebieg ci¹ y i porodu powy ej 35. roku ycia PóŸne macierzyñstwo przebieg ci¹ y i porodu powy ej 35. roku ycia Late maternity: the pregnancy and delivery in women after 35 years of age Piotr Hincz, Edyta Wojciechowska, Lech Podciechowski, Agnieszka

Bardziej szczegółowo

Wstęp. Cel pracy. l. Dynamiczna ocena rodzaju i jakości mchów globalnych u noworodków urodzonych. Materiał

Wstęp. Cel pracy. l. Dynamiczna ocena rodzaju i jakości mchów globalnych u noworodków urodzonych. Materiał 8. STRESZCZENIE Wstęp Mimo postępów neonatologii nie maleje liczba noworodków z zaburzeniami motorycznymi, sensorycznymi, percepcyjnym i poznawczymi. Zadaniem współczesnej neonatologii jest nie tylko ratowanie

Bardziej szczegółowo

EDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ LECZONYCH METODĄ FOTOTERAPII UVB.

EDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ LECZONYCH METODĄ FOTOTERAPII UVB. Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Uniwersytet Medyczny w Białymstoku EDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ

Bardziej szczegółowo

Katarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE

Katarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE Pomorski Uniwersytet Medyczny Katarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE Promotor: dr hab. prof. nadzw.

Bardziej szczegółowo

Ocena poziomu wiedzy położnic na temat okresu połogu

Ocena poziomu wiedzy położnic na temat okresu połogu Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 3, zeszyt 4, 296-301, 2010 Ocena oziomu wiedzy ołożnic na temat okresu ołogu MARZENA KAŹMIERCZAK 1, GRAŻYNA GEBUZA 1, MAŁGORZATA GIERSZEWSKA 1 MAŁGORZATA

Bardziej szczegółowo

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM

ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM Miejsce na identyfikację szkoły ARKUSZ PRÓBNEJ MATURY Z OPERONEM JĘZYK ANGIELSKI POZIOM ROZSZERZONY CZĘŚĆ I LISTOPAD 2013 Czas pracy: 120 minut Instrukcja dla zdającego 1. Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny

Bardziej szczegółowo

SNP SNP Business Partner Data Checker. Prezentacja produktu

SNP SNP Business Partner Data Checker. Prezentacja produktu SNP SNP Business Partner Data Checker Prezentacja produktu Istota rozwiązania SNP SNP Business Partner Data Checker Celem produktu SNP SNP Business Partner Data Checker jest umożliwienie sprawdzania nazwy

Bardziej szczegółowo

Retrograde diastolic blood flow in the aortic isthmus is not a simple marker of abnormal fetal outcome in pregnancy complicated by IUGR a pilot study

Retrograde diastolic blood flow in the aortic isthmus is not a simple marker of abnormal fetal outcome in pregnancy complicated by IUGR a pilot study Retrograde diastolic blood flow in the aortic isthmus is not a simple marker of abnormal fetal outcome in pregnancy complicated by IUGR a pilot study Obecność wstecznego przepływu rozkurczowego w cieśni

Bardziej szczegółowo

Krwiak podkosmówkowy jako czynnik ryzyka ciąży i porodu kobiet z zagrażającym poronieniem

Krwiak podkosmówkowy jako czynnik ryzyka ciąży i porodu kobiet z zagrażającym poronieniem P R A C E O R Y G I N A L N E Ginekol Pol. 2010, 81, 902-906 Krwiak podkosmówkowy jako czynnik ryzyka ciąży i porodu kobiet z zagrażającym poronieniem Subchorionic hematoma as a risk factor of pregnancy

Bardziej szczegółowo

Terapia płodu ocena zastosowania shuntu komorowo-owodniowego w leczeniu wodogłowia

Terapia płodu ocena zastosowania shuntu komorowo-owodniowego w leczeniu wodogłowia Terapia płodu ocena zastosowania shuntu komorowo-owodniowego w leczeniu wodogłowia Fetal therapy evaluation of ventriculo-amniotic shunts in the treatment of hydrocephalus 1, Marta Czaj 1 2 1 2, Waldemar

Bardziej szczegółowo

ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS.

ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS. ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS. Strona 1 1. Please give one answer. I am: Students involved in project 69% 18 Student not involved in

Bardziej szczegółowo

Niektóre czynniki okresu okołoporodowego wpływające na laktogenezę Some perinatal period factors affecting the lactogenesis

Niektóre czynniki okresu okołoporodowego wpływające na laktogenezę Some perinatal period factors affecting the lactogenesis 29 Niektóre czynniki okresu okołoorodowego wływające na laktogenezę Some erinatal eriod factors affecting the lactogenesis Artykuł oryginalny/original article LIDIA BIESIADA, STANISŁAW SOBANTKA, JACEK

Bardziej szczegółowo

Ocena częstości występowania zakażeń HSV-1 i HSV-2 w populacji ciężarnych i ich partnerów oraz u chorych z kiłą.

Ocena częstości występowania zakażeń HSV-1 i HSV-2 w populacji ciężarnych i ich partnerów oraz u chorych z kiłą. Ocena częstości występowania zakażeń HSV-1 i HSV-2 w populacji ciężarnych i ich partnerów oraz u chorych z kiłą. Autor: Ewelina Biało-Wójcicka Promotor: Prof. dr hab. n. med. Sławomir Majewski STRESZCZENIE

Bardziej szczegółowo

SPITSBERGEN HORNSUND

SPITSBERGEN HORNSUND Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND

Bardziej szczegółowo

Katowice, plan miasta: Skala 1: = City map = Stadtplan (Polish Edition)

Katowice, plan miasta: Skala 1: = City map = Stadtplan (Polish Edition) Katowice, plan miasta: Skala 1:20 000 = City map = Stadtplan (Polish Edition) Polskie Przedsiebiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera Click here if your download doesn"t start automatically

Bardziej szczegółowo

www.irs.gov/form990. If "Yes," complete Schedule A Schedule B, Schedule of Contributors If "Yes," complete Schedule C, Part I If "Yes," complete Schedule C, Part II If "Yes," complete Schedule C, Part

Bardziej szczegółowo

Embolizacja tętnic macicznych wykonywana w przypadku występowania objawowych

Embolizacja tętnic macicznych wykonywana w przypadku występowania objawowych Streszczenie Embolizacja tętnic macicznych wykonywana w przypadku występowania objawowych mięśniaków macicy stanowi alternatywną metodę terapeutyczną pozwalającą w minimalnie inwazyjny sposób zlikwidować

Bardziej szczegółowo

European Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014

European Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014 European Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014 Załącznik nr 1 General information (Informacje ogólne) 1. Please specify your country. (Kraj pochodzenia:) 2. Is this your country s ECPA

Bardziej szczegółowo

Prepared by Beata Nowak

Prepared by Beata Nowak Prepared by Beata Nowak Celem pracy jest przedstawienie skutków ubocznych po wstawieniu implantów piersiowych, gdzie dochodzi do większych zmian niż jest to opisywane i przedstawiane przez lekarzy, np.

Bardziej szczegółowo

SubVersion. Piotr Mikulski. SubVersion. P. Mikulski. Co to jest subversion? Zalety SubVersion. Wady SubVersion. Inne różnice SubVersion i CVS

SubVersion. Piotr Mikulski. SubVersion. P. Mikulski. Co to jest subversion? Zalety SubVersion. Wady SubVersion. Inne różnice SubVersion i CVS Piotr Mikulski 2006 Subversion is a free/open-source version control system. That is, Subversion manages files and directories over time. A tree of files is placed into a central repository. The repository

Bardziej szczegółowo

Analiza porównawcza wyników terapii wewnątrzmacicznej obustronnej i jednostronnej uropatii zaporowej

Analiza porównawcza wyników terapii wewnątrzmacicznej obustronnej i jednostronnej uropatii zaporowej Analiza porównawcza wyników terapii wewnątrzmacicznej obustronnej i jednostronnej uropatii zaporowej Comparative analysis of interuterine therapy of unilateral and bilateral fetal obstructive uropathy

Bardziej szczegółowo

BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI

BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI 14 BADANIA ZRÓŻNICOWANIA RYZYKA WYPADKÓW PRZY PRACY NA PRZYKŁADZIE ANALIZY STATYSTYKI WYPADKÓW DLA BRANŻY GÓRNICTWA I POLSKI 14.1 WSTĘP Ogólne wymagania prawne dotyczące przy pracy określają m.in. przepisy

Bardziej szczegółowo

Polski Krok Po Kroku: Tablice Gramatyczne (Polish Edition) By Anna Stelmach

Polski Krok Po Kroku: Tablice Gramatyczne (Polish Edition) By Anna Stelmach Polski Krok Po Kroku: Tablice Gramatyczne (Polish Edition) By Anna Stelmach If you are looking for the ebook by Anna Stelmach Polski krok po kroku: Tablice gramatyczne (Polish Edition) in pdf form, in

Bardziej szczegółowo

Towards Stability Analysis of Data Transport Mechanisms: a Fluid Model and an Application

Towards Stability Analysis of Data Transport Mechanisms: a Fluid Model and an Application Towards Stability Analysis of Data Transport Mechanisms: a Fluid Model and an Application Gayane Vardoyan *, C. V. Hollot, Don Towsley* * College of Information and Computer Sciences, Department of Electrical

Bardziej szczegółowo

Egzamin maturalny z języka angielskiego na poziomie dwujęzycznym Rozmowa wstępna (wyłącznie dla egzaminującego)

Egzamin maturalny z języka angielskiego na poziomie dwujęzycznym Rozmowa wstępna (wyłącznie dla egzaminującego) 112 Informator o egzaminie maturalnym z języka angielskiego od roku szkolnego 2014/2015 2.6.4. Część ustna. Przykładowe zestawy zadań Przykładowe pytania do rozmowy wstępnej Rozmowa wstępna (wyłącznie

Bardziej szczegółowo

Lek. Ewelina Litwińska

Lek. Ewelina Litwińska Lek. Ewelina Litwińska Rozprawa doktorska pt.: Markery biochemiczne i biofizyczne w predykcji powikłań nadciśnienia tętniczego w ciąży Promotor: dr hab. n. med. Piotr Kaczmarek STRESZCZENIE Wprowadzenie:

Bardziej szczegółowo

Domy inaczej pomyślane A different type of housing CEZARY SANKOWSKI

Domy inaczej pomyślane A different type of housing CEZARY SANKOWSKI Domy inaczej pomyślane A different type of housing CEZARY SANKOWSKI O tym, dlaczego warto budować pasywnie, komu budownictwo pasywne się opłaca, a kto się go boi, z architektem, Cezarym Sankowskim, rozmawia

Bardziej szczegółowo