Instrukcja obsługi do systemu informatycznego WOW (Wsparcie Organów Wyborczych)

Transkrypt

1 Instrukcja obsługi do systemu informatycznego WOW (Wsparcie Organów Wyborczych) Data aktualizacji instrukcji: 27 kwietnia 2015 (v. 1.03)

2 Spis treści 1. Zalecenia do systemu Dostęp do systemu WOW Certyfikaty dla pracy w systemie WOW w miejscu z siecią Internet Import certyfikatów do przeglądarki Mozilla Firefox Lista kodów jednorazowych Szablony protokołów obwodowych Przygotowanie szablonu obwodowego Praca z protokołem obwodowym Wprowadzenie protokołu obwodowego do systemu Operacje na protokole obwodowym Wyszukiwanie treści protokołu obwodowego w systemie Statusy protokołu obwodowego Lista błędów twardych Lista ostrzeżeń (błędów miękkich) Słownik pojęć Instrukcje skrócone do wydruku Co zrobić gdy?

3 1. Zalecenia do systemu Do poprawnej pracy systemu WOW zalecany jest komputer z: aktualnym i wspieranym przez producenta systemem operacyjnym; aktualną przeglądarką internetowa Mozilla Firefox (minimum wersja 35); odblokowaną obsługę skryptów Javascript; aktualnymi dodatkami (Java, Flash itd.) - nie są potrzebne do pracy systemu WOW; aktualnym oprogramowaniem antywirusowym; możliwością zapisu danych na zewnętrzny nośnik (pendrive, dysk zewnętrzny, stacja dyskietek itd.); drukarką (w przypadku wykonywania wydruków) ustawioną na wydruki A4; dostępem do sieci Internet (w obwodowej komisji wyborczej jest to zalecane, natomiast w pozostałych miejscach pracy z systemem jest to wymagane). 2. Dostęp do systemu WOW Dostęp do systemu mają wszyscy użytkownicy, którzy otrzymali odpowiednie uprawnienia. W przypadku pracy w module do wydruku i zapisu protokołu (wersji offline bez dostępu do sieci internetowej) nie są potrzebne żadne dane uwierzytelniające. Do prac przewidziano trzy platformy: produkcyjną (roboczą) - testową (przewidzianą tylko do testów) - szkoleniową (przeznaczoną do nauki działania systemu) - Aby rozpocząć pracę z systemem należy wprowadzić otrzymane dane uwierzytelniające nazwę użytkownika i hasło (Rysunek 2-1 ). Rysunek 2-1 Okno logowania użytkownika. W przypadku pierwszego logowania oraz po zresetowaniu hasła system wymusi jego zmianę. Należy je zmienić na własne zgodnie z podpowiedziami (Rysunek 2-2). 3

4 Rysunek 2-2 Przykładowe okno zmiany hasła wraz z podpowiedziami. W polu Stare hasło należy wpisać otrzymane hasło jednorazowe. W pole Nowe hasło (oraz w pole Powtórz nowe hasło ) należy wpisać swoje własne hasło zgodnie z podanymi na ekranie kryteriami. UWAGA W przypadku utraty danych uwierzytelniających lub możliwości poznania hasła przez osoby postronne, należy bezzwłocznie skontaktować się z organem nadrzędnym dystrybuującym te dane w celu unieważnienia starych danych i wydania nowych. 4

5 3. Certyfikaty dla pracy w systemie WOW w miejscu z siecią Internet Aby system zadziałał poprawnie MUSZĄ być zainstalowane jeden certyfikat serwera głównego urzędu certyfikacji KBW dostępny na serwerze KBW oznaczony: certyfikat_urzedu.crt jeden odpowiedni certyfikat komputera dla komisji obwodowej dystrybuowany przez gminy oznaczony: GM zewn.crt w nazwie pliku 3.1. Import certyfikatów do przeglądarki Mozilla Firefox Przed przejściem do importu certyfikatów w przeglądarce Mozilla Firefox należy zapisać na komputerze certyfikat serwera ze strony certyfikat_urzędu.crt oraz przygotować odpowiedni certyfikat komputera GM zewn.crt Następnie należy kliknąć w przycisk Otwórz menu (oznaczony na Rysunek 3-1 jako 1 ) w prawym górnym rogu przeglądarki i nacisnąć przycisk Opcje (oznaczony na Rysunek 3-1 jako 2 ). Rysunek 3-1 Umiejscowienie przycisku menu i "Opcje" w przeglądarce Mozilla Firefox. 5

6 Po otwarciu okna Opcje należy przejść na zakładkę Zaawansowane (oznaczony na Rysunek 3-2 jako 1 ) i nacisnąć klawisz Wyświetl certyfikaty (oznaczony na Rysunek 3-2 jako 2 ). Rysunek 3-2 Umiejscowienie przycisku magazynu certyfikatów w przeglądarce Mozilla Firefox Następnie po ukazaniu się okna Menadżer certyfikatów należy przejść do zakładki Organy certyfikacji (oznaczona na Rysunek 3-3 jako 1 ) i nacisnąć przycisk Importuj (oznaczony na Rysunek 3-3 jako 2 ). Rysunek 3-3 Umiejscowienie przycisku importowania certyfikatu urzędu w przeglądarce Mozilla Firefox. 6

7 Należy po tym wskazać zapisany wcześniej certyfikat serwera (certyfikat_urzędu.crt) i otworzyć go. Po otwarciu pokazuje się okno Pobieranie certyfikatu. Należy w nim wybrać opcję Zaufaj temu CA przy identyfikacji witryn internetowych. (oznaczony na Rysunek 3-4 jako 1 ) i nacisnąć przycisk OK (oznaczony na Rysunek 3-4 jako 2 ). Rysunek 3-4 Umiejscowienie włączenia zaufania stron internetowych w przeglądarce Mozilla Firefox. Po prawidłowym imporcie certyfikat pojawi się na liście certyfikatów (Rysunek 3-5) lista jest alfabetyczna, należy przewijać listę aż do odnalezienia nazwy Krajowe Biuro Wyborcze. Rysunek 3-5 Certyfikat serwera KBW na liście certyfikatów w przeglądarce Mozilla Firefocx. 7

8 Następnie należy dodać otrzymany certyfikat komputera GM zewn.crt. W tym celu należy przejść do zakładki Serwery (oznaczonej na Rysunek 3-6 jako 1 ) i nacisnąć przycisk Importuj (oznaczony na Rysunek 3-6 jako 2 ). Rysunek 3-6 Umiejscowienie przycisku importowania certyfikatu komputera w przeglądarce Mozilla Firefox. Po wejściu do okna wyboru pliku należy, wskazać plik z certyfikatem komputera GM zewn.crt i otworzyć go. Certyfikat pojawi się na liście (przykład na Rysunek 3-7) lista jest alfabetyczna, należy przewijać listę aż do odnalezienia nazwy Krajowe Biuro Wyborcze. Rysunek 3-7 Przykładowy certyfikat komputera prawidłowo zaimportowany do przeglądarki Mozilla Firefox. Pozostało już tylko pozamykać pootwierane okna Menedżer Certyfikatów oraz Opcje przyciskami OK. Od tego momentu można wejść na stronę internetową systemu WOW. Prosimy o sprawdzenie, czy możecie Państwo się zalogować na WOW. Jeśli nie będzie można wejść na swoje własne hasło, proszę spróbować wejść na hasło pierwotne z kartki otrzymanej na szkoleniu. Jeśli trzykrotna próba każdego hasła skończy się niepowodzeniem, proszę skontaktować się ze swoim opiekunem informatycznym zresetuje on hasło i będzie można przejść procedurę pierwszego logowania i ustalania swojego hasła od początku. 8

9 4. Lista kodów jednorazowych Kody jednorazowe są tworzone w celu uwierzytelnienia protokołów będących na serwerach KBW. Kody jednorazowe mogą pobierać tylko i wyłącznie użytkownicy funkcyjni (przewodniczący, zastępcy lub konsulowie). Resetować kody jednorazowe mogą tylko i wyłącznie koordynatorzy gminni lub pełnomocnicy ds. informatycy okręgowej komisji wyborczej. Pobranie kodów jednorazowych. Aby uwierzytelnić protokoły przesyłane przez operatorów obwodowych na serwery KBW osoby funkcyjne muszą przygotować sobie listy kodów jednorazowych. Dostęp do listy kodów jednorazowych ma tylko i wyłącznie osoba funkcyjna. Pobieranie kodów jednorazowych wywołujemy po zalogowaniu się przez osobę funkcyjną: naciśnięcie przycisku Hasła jednorazowe ; Po wykonaniu powyższej czynności pokaże się lista kodów jednorazowych do wydrukowania (Rysunek 4-1). Należy ją wydrukować i DOKŁADNIE zabezpieczyć przed dostępem osób niepowołanych. Rysunek 4-1 Przykładowa lista haseł jednorazowych wygenerowana przez osobę funkcyjną. UWAGA Dla zapewnienia bezpieczeństwa haseł NIE WOLNO w żaden sposób ich opisywać (do kogo należą). Każda lista ma unikalny numer dostępny tylko dla jednej osoby i to umożliwia identyfikację określonej listy. UWAGA W przypadku ewentualnej możliwości dostania się listy kodów jednorazowych w niepowołane ręce (np. w wyniku zaginięcia) lista musi być niezwłocznie wygenerowana ponownie przez koordynatora gminnego i jeszcze raz pobrana przez użytkownika funkcyjnego. UWAGA Brak pobrania haseł jednorazowych przez co najmniej jedną osobę funkcyjną w obwodzie zakończy się komunikatem Brak osób uprawnionych do uwiarygodnienia protokołu! i nie pozwoli na uwiarygodnienie protokołu obwodowego 9

10 Resetowanie listy haseł jednorazowych w celu ponownego drukowania. Aby osoba funkcyjna mogła ponownie wydrukować listę kodów jednorazowych musi zwrócić się do koordynatora gminnego w celu w celu zresetowania listy kodów. 5. Szablony protokołów obwodowych W celu przygotowania komisji obwodowej na możliwość ręcznego wypełniania protokołu obwodowego należy przygotować szablony dokumentów. Można je wydrukować z programu WOW. Rozróżniamy dwa rodzaje szablonów obwodowych: gminny (bez danych o obwodzie i składu obwodowej komisji wyborczej) obwodowy (z danymi o obwodzie oraz ze składem obwodowej komisji wyborczej) 5.1. Przygotowanie szablonu obwodowego Aby wydrukować formularz szablonu protokołu obwodowego należy wykonywane poniższe czynności w podanej kolejności: nacisnąć pozycję Protokoły z górnego menu programu; wyszukać w ramce Operacje na protokołach obwodowych oraz pobieranie plików klk na liście gmin odpowiedniej gminy oraz na liście dat głosowania odpowiedniej daty i nacisnąć przycisku Wyświetl ; nacisnąć przycisk Wprowadź protokół online w odpowiedniej ramce z gminą; wybrać odpowiednią komisję obwodową i nacisnąć przycisk Przejdź do wprowadzania wyników (na dole strony); po ukazaniu się na ekranie okna wprowadzania protokołu obwodowego nacisnąć przycisk Drukuj pusty szablon ; po ukazaniu się na ekranie szablonu protokołu przejście na dół strony i nacisnąć przycisk Wydrukuj szablon. 6. Praca z protokołem obwodowym Do systemu WOW protokoły obwodowe można wpisywać na dwa sposoby: w miejscach wyposażonych w sieć Internet (z pełną obsługą protokołu obwodowego) poprzez stronę www systemu; w miejscach bez sieci Internet (z możliwością wprowadzenia, wydruku oraz zapisania protokołu obwodowego) poprzez wydzielony moduł systemu. Mogą to robić: operatorzy obwodowi; pozostali użytkownicy upoważnieni do edycji. 10

11 UWAGA Wiarygodność protokołu w systemie WOW z protokołem w wersji papierowej powinna być potwierdzana na trzech poziomach. pierwsze protokół obwodowy w systemie WOW powinien być uwierzytelniony przez osoby funkcyjne (przewodniczących lub zastępców obwodowych komisji wyborczych, bądź przez odpowiedniego konsula); później w komisji okręgowej protokół obwodowy w systemie WOW musi być zweryfikowany; na końcu protokół obwodowy w systemie WOW musi być zatwierdzony przez pełnomocnika ds. informatyki okręgowej komisji wyborczej Wprowadzenie protokołu obwodowego do systemu UWAGA W trakcie ustalania wyników wyborów w obwodach głosowania nie ma możliwości usuwania żadnych protokołów obwodowych z systemu WOW, a każdy nawet błędny protokół pozostanie w systemie. Aby wejść do wprowadzania protokołu obwodowego należy wykonywać poniższe czynności w podanej kolejności: wejść i zalogować się na stronę systemu WOW; nacisnąć pozycję Protokoły z górnego menu programu; wyszukać w ramce Operacje na protokołach obwodowych oraz pobieranie plików klk na liście gmin odpowiedniej gminy oraz na liście dat głosowania odpowiedniej daty i nacisnąć przycisku Wyświetl ; nacisnąć przycisk Wprowadź protokół online w odpowiedniej ramce z gminą; plik KLK pobierze się automatycznie. a) dla pracy z programem w wersji offline (bez sieci Internet) nacisnąć przycisk Wybierz plik i załadować plik klk do programu. Po wejściu do wprowadzania protokołu obwodowego i prawidłowym pobraniu pliku KLK pojawi się lista komisji obwodowych dostępnych dla osoby wprowadzającej protokół obwodowy (Rysunek 6-1). 11

12 Rysunek 6-1 Przykładowe okno wyboru komisji obwodowej przed wprowadzaniem protokołu obwodowego. Należy po tym kliknąć w prawidłową komisję wyborczą (podświetli się na niebiesko) i przejść do wypełniania protokołu obwodowego po naciśnięciu przycisku Przejdź do wprowadzania wyników (lub dwukrotnie kliknąć w wiersz z komisją, dla której ma być uzupełniony protokół) zostanie pokazane okno wprowadzania protokołu obwodowego (Rysunek 6-2). Rysunek 6-2 Przykładowe okno wprowadzania treści protokołu obwodowego. UWAGA W oknie wprowadzania treści protokołu obwodowego należy bardzo dokładnie i uważnie wprowadzać kolejno wszystkie dane i treści, które maja się pojawić na dokumentach. 12

13 UWAGA Przy wprowadzaniu składu komisji obwodowej należy wprowadzić i dodać WSZYSTKIE osoby powołane do tej komisji, a następnie zaznaczyć osoby, które są OBECNE podczas podpisywania protokołu obwodowego. W trakcie wprowadzania danych liczbowych system WOW podpowiada (Rysunek 6-3) w przypadku, gdy są: ewidentne błędy błędy (twarde) ich treści są oznaczone na czerwono i muszą zostać poprawione (lista błędów wraz opisami jest dostępna w rozdziale 7 instrukcji), inaczej nie będzie możliwości wydrukowania protokołu; możliwe błędy ostrzeżenia ich treści są oznaczone na niebiesko i mogą wymagać poprawy, ale nie zawsze muszą (lista błędów wraz opisami jest dostępna w rozdziale 8 instrukcji) o o jeśli nie są to błędy to ich powstanie musi zostać opisane w polu Stanowisko komisji wobec ostrzeżeń, a do wydruku zostanie dołączony raport ostrzeżeń, który musi zostać przekazany do komisji okręgowej jeśli są to błędy to komisja musi poprawić treść protokołu. Rysunek 6-3 Przykładowe błędy (twarde) i ostrzeżenia (błędy miękkie). Po prawidłowym zakończeniu wprowadzania danych do protokołu należy wydrukować: zestawienie błędów (o ile są błędy lub ostrzeżenia) po naciśnięciu przycisku Drukuj zestawienie błędów, pokazaniu wydruku treści zestawienia (Rysunek 6-4) i naciśnięciu przycisku Wydrukuj zestawienie (na dole wydruku); protokół obwodowy (wraz z ewentualnym raportem ostrzeżeń o ile się pojawią ostrzeżenia) po naciśnięciu przycisku Drukuj wypełniony protokół, pokazaniu wydruku treści protokołu (Rysunek 6-5) i naciśnięciu przycisku Wydrukuj protokół (na dole wydruku). 13

14 Rysunek 6-4 Przykładowe okno wydruku zestawienia błędów. UWAGA Wydruku zestawienia błędów nie przekazuje się do komisji okręgowej i nie należy go mylić z wydrukiem protokołu obwodowego. 14

15 Rysunek 6-5 Przykładowe okno wydruku protokołu. UWAGA Zmiana JAKICHKOLWIEK danych lub treści protokołu obwodowego wymaga konieczności ponownego wydrukowania CAŁEGO protokołu obwodowego (oraz ewentualnego raportu ostrzeżeń) bo zmienia się symbol kontrolny systemu informatycznego i odpowiadający mu kod kreskowy (Rysunek 6-6), na każdej kartce muszą być IDENTYCZNE. Nie wolno drukować pojedynczych kartek, bo narusza to integralność dokumentu!!! Rysunek 6-6 Przykładowy symbol kontrolny systemu informatycznego wraz z odpowiadającym mu kodem kreskowym. 15

16 Po: zakończeniu wykonywania wydruku, sprawdzeniu poprawności wydruku przez komisję obwodową ze stanem faktycznym (w przypadku konieczności poprawy błędów, należy się cofnąć do edycji protokołu przyciskiem Wróć do wypełniania protokołu i poprawić znalezione błędy), protokół należy zapisać na zewnętrzny nośnik w celu przekazania nośnika z treścią protokołu do komisji okręgowej, przyciskiem Zapisz protokół. W przypadku gdy w obwodzie głosowania jest prawidłowo działająca sieć Internet (lub protokół jest wprowadzany w komisji okręgowej): protokół obwodowy należy wysłać przyciskiem Wyślij protokół, przed wysłaniem należy potwierdzić prawidłowość wykonania wydruków oraz zapisania protokołu na nośniku przez odpowiedź na pytanie Czy wydrukowałeś odpowiednią ilość egzemplarzy protokołu i zapisałeś protokół na nośniku?, po prawidłowym wysłaniu pokazują się dane i treści z protokołu obwodowego (tym razem są pokazane informacje, które już są na serwerach KBW), należy jeszcze raz sprawdzić ich zgodność z wersją papierową protokołu obwodowego o o jeśli wszystko jest poprawne to należy na dole strony wybrać osobę funkcyjną, upoważnioną do uwierzytelnienia protokołu i nacisnąć przycisk Uwierzytelnij protokół i w ciągu 180 sekund wprowadzić określony kod z listy kodów jednorazowych tej osoby (jeśli żadna osoba funkcyjna nie posiada listy kodów jednorazowych należy wykonać operacje opisane w rozdziale 4 instrukcji). Jeśli 180 sekund nie starczy można tą operację ponowić. Cała opisana procedura nie dotyczy wprowadzania protokołu w komisji okręgowej, gdzie osoba funkcyjna nie musi uwierzytelniać protokołu. jeżeli cokolwiek się nie zgadza należy ponownie wprowadzić protokół do systemu WOW. UWAGA Na serwerach KBW musi znajdować się aktualna wersja protokołu obwodowego, czyli ta, którą komisja obwodowa zamierza przekazać (lub przekazała) do komisji okręgowej. Jeśli tak nie jest to należy wprowadzić protokół od nowa (lub wgrać z nośnika o ile została wykonana kopia) W przypadku gdy w obwodzie głosowania nie ma prawidłowo działającej sieci Internet: protokół obwodowy jest wprowadzany do systemu i uwierzytelniany w gminie lub wprowadzany w komisji okręgowej Operacje na protokole obwodowym Na protokole obwodowym w przypadku dostępu do sieci Internet po wysłaniu można wykonywać kilka operacji: po naciśnięciu przycisku Pobierz CSV - podejrzeć wszystkie dane z protokołu obwodowego w pliku csv (parametry pliku: kodowanie - Unicode UTF-8, znak rozdzielający średnik) góra strony Rysunek 6-7; po naciśnięciu przycisku Otwórz protokół - otworzyć protokół w celu wydrukowania lub wysłania nowej wersji protokołu obwodowego (otwiera się moduł wprowadzania protokołu do systemu tak jak to jest opisane w rozdziale 6.1) góra strony Rysunek 6-7; 16

17 Rysunek 6-7 Przykładowe dane z protokołu głosowania w obwodzie, góra strony. po wybraniu danych osoby funkcyjnej i naciśnięciu przycisku Uwierzytelnij uwierzytelnić protokół przez osobę funkcyjną (w ciągu 180 sekund, należy przeczytać dane z protokołu, sprawdzić czy są poprawne i na dole strony wprowadzić określony kod z listy kodów jednorazowych tej osoby, jeśli nie starczy 180 sekund można tą operację powtórzyć) dół strony Rysunek 6-8; zweryfikować protokół w komisji okręgowej przez naciśnięcie przycisku Zweryfikuj dół strony Rysunek 6-8. Rysunek 6-8 Przykładowe dane z protokołu głosowania w obwodzie, dół strony Wyszukiwanie treści protokołu obwodowego w systemie Jeśli protokół jest w systemie to można wykonywać na nim dostępne operacje: przeglądanie, uwierzytelnienie (kodem jednorazowym osoby funkcyjnej), 17

18 weryfikacja (zadanie okręgowej komisji wyborczej). Po wyszukaniu pojawią się dane i treść z protokołu obwodowego, jaki znajduje się na serwerach KBW (lub komunikat o braku na serwerach protokołów o ile nie są prawidłowo wgrane na serwery KBW). Wyszukiwanie protokołu obwodowego symbolem kontrolnym systemu informatycznego lub odpowiadającym mu kodem kreskowym Aby wyszukać protokół, który jest na serwerach KBW należy: nacisnąć pozycję Protokoły z górnego menu programu, w pole symbol należy wprowadzić symbol kontrolny systemu informatycznego (lub ustawić kursor w polu symbol i przeczytać kod kreskowy za pomocą czytnika), nacisnąć przycisk Znajdź z górnego menu programu. Rysunek 6-9 Przykładowe okno wyszukiwania protokołu. Wyszukiwanie protokołu obwodowego na określonym terenie Aby wyszukać protokół (z określonego uprawnieniami terenu), który jest na serwerach KBW należy: nacisnąć pozycję Protokoły z górnego menu programu, wyszukać w ramce Operacje na protokołach obwodowych oraz pobieranie plików klk na liście gmin odpowiedniej gminy oraz na liście dat głosowania odpowiedniej daty i nacisnąć przycisku Wyświetl, kliknąć w symbol kontrolny wyszukiwanego protokołu. Rysunek 6-10 Przykładowe okno z listą protokołów na określonym terenie. UWAGA Liczby pojawiające się w kolumnie Status protokołu (Rysunek 6-10) oznaczają ilość ostrzeżeń w protokole obwodowym, który jest na serwerze KBW (lista błędów jest w rozdziale 8). 18

19 UWAGA Dla jednego obwodu głosowania może pojawić się kilka protokołów obwodowych o statusie wysłany lub uwierzytelniony. Jest to z punktu widzenia systemu WOW sytuacja poprawna, gdyż operator musi mieć możliwość wprowadzenia do systemu protokołów z błędnymi danymi lub sam może się pomylić podczas wprowadzania danych. Komisja okręgowa i tak do ustalenia wyników głosowania uwzględni ostatecznie przekazany, poprawny i sprawdzony protokół obwodowy, a w systemie WOW taki protokół po zakończeniu nad nim prac w komisji okręgowej, będzie miał status Zatwierdzony Statusy protokołu obwodowego W systemie WOW wyróżniamy następujące statusy protokołu obwodowego: wysłany dokument przesłany przez operatora; uwierzytelniony dokument uwierzytelniony za pomocą kodu jednorazowego przez przewodniczącego, zastępcę lub konsula; zweryfikowany dokument zweryfikowany przez operatora okręgowej komisji wyborczej; zatwierdzony dokument zatwierdzony przez pełnomocnika ds. informatyki okręgowej komisji wyborczej; odrzucony - dokument, który został wysłany niepoprawnie lub z niepoprawnych plików klk. 19

20 7. Lista błędów twardych P1 P2 P3 Liczba osób, którym wydano karty do głosowania (pkt. 4), nie może być większa od liczby wyborców uprawnionych do głosowania (pkt. 1). Liczba kart wyjętych z urny (pkt. 9) musi być równa sumie liczby kart nieważnych (pkt. 10) i liczby kart ważnych (pkt. 11). Liczba kart ważnych (pkt. 11) musi być równa sumie liczby głosów nieważnych (pkt. 12) i liczby głosów ważnych oddanych na wszystkich kandydatów (pkt. 13). P4 Liczby dotyczące głosowania korespondencyjnego muszą być równe 0 (pozycje 7, 8, 8a, 8b, 8c, 8 d, 8e, 9a). P5 P6 P7 P8 P9 P10 P11 P12 Suma liczby wyborców głosujących na podstawie zaświadczenia o prawie do głosowania (pkt. 6) i liczby wyborców głosujących przez pełnomocnika (pkt. 5) nie może być większa od liczby wyborców, którym wydano karty do głosowania (pkt. 4). Suma liczby kopert zwrotnych, w których nie było oświadczenia o osobistym i tajnym oddaniu głosu (pkt. 8a) i liczby kopert, w których oświadczenie nie było podpisane przez wyborcę (pkt. 8b) nie może być większa od liczby otrzymanych kopert zwrotnych (pkt. 8). Suma liczby kopert zwrotnych, w których nie było koperty na kartę do głosowania (pkt. 8c) oraz liczby kopert zwrotnych, w których znajdowała się niezaklejona koperta na kartę do głosowania (pkt. 8d) nie może być większa od liczby otrzymanych kopert zwrotnych (pkt. 8). Suma głosów oddanych na wszystkich kandydatów (pkt. 14 pole RAZEM) nie może być różna od sumy głosów oddanych na poszczególnych kandydatów (w pkt. 14). Suma głosów oddanych na wszystkich kandydatów (w pkt. 14) musi być równa liczbie głosów ważnych (w pkt. 13). Data głosowania podana jest w złym formacie. Poprawny format to yyyy-mm-dd (rok-miesiąc-dzień). Suma liczby wyborców, którym wydano karty do głosowania (pkt. 4) i liczby wyborców, którym wysłano pakiety wyborcze (pkt. 7) nie może być większa od liczby wyborców uprawnionych do głosowania (pkt. 1). Liczba wyborców głosujących przez pełnomocnika (pkt. 5) nie może być większa od liczby kart do głosowania wydanych wyborcom (pkt. 4). P13 Liczba wyborców głosujących przez pełnomocnika (pkt. 5) musi być równa 0. P14 P15 P16 Brak kworum. Liczba osób obecnych przy podpisywaniu protokołu obwodowego jest nieodpowiednia. jeżeli w komisji jest powołanych 5-6 osób to protokół musi podpisać co najmniej 3 osoby jeżeli w komisji jest powołanych 7-8 osób to protokół musi podpisać co najmniej 4 osoby jeżeli w komisji jest powołanych 9 osób to protokół musi podpisać co najmniej 5 osób Brak przewodniczącego lub zastępcy przy podpisywaniu protokołu obwodowego. Błędnie wprowadzony powołany skład obwodowej komisji wyborczej(musi być wpisany cały powołany skład komisji obwodowej z przewodniczącym i zastępcą). w komisji w obwodzie stałym musi być wpisanych (7-9 osób) w komisji w obwodzie odrębnym musi być wpisanych (5-7 osób) poza domami studenckimi i zespołami domów studenckich (7-9 osób) 20

21 8. Lista ostrzeżeń (błędów miękkich) S1 S2 S3 S4 S5 S6 S7 S8 S9 S10 S11 S12 S13 S14 S15 S16 S17 S18 S19 S20 Godzina rozpoczęcia głosowania nie powinna być większa od godziny zakończenia głosowania. Suma liczby wyborców, którym wydano karty do głosowania (pkt. 4) i liczby niewykorzystanych kart do głosowania (punkt 3) nie powinna być mniejsza od liczby kart do głosowania otrzymanych przez komisję (pkt. 2). Przyczyna musi być opisana w punkcie 15 protokołu. Liczba wyborców, którym wydano karty do głosowania (pkt. 4) nie powinna przekraczać 90% liczby wyborców uprawnionych do głosowania (pkt. 1). Liczba wyborców uprawnionych do głosowania (pkt. 1) powinna być dodatnia. Liczba wyborców, którym wydano karty do głosowania (pkt. 4) powinna być dodatnia. Liczba kart wyjętych z urny (pkt. 9) powinna być dodatnia. Liczba kart ważnych (pkt. 11) powinna być dodatnia. Liczba wyborców uprawnionych do głosowania (pkt. 1) nie powinna być mniejsza niż liczba kart ważnych (pkt. 11). Liczba kart wyjętych z kopert na kartę do głosowania (pkt. 9a) nie powinna być większa od liczby wyborców, którym wysłano pakiety wyborcze (pkt. 7). Liczba kart wyjętych z urny (pkt. 9) pomniejszona o liczbę kart wyjętych z kopert na karty do głosowania (pkt. 9a) nie powinna być mniejsza od liczby wyborców, którym wydano karty do głosowania (pkt. 4). Przyczyna musi być opisana w punkcie 16 protokołu. Liczba otrzymanych kopert zwrotnych (pkt. 8) nie powinna być większa, niż liczba wyborców, którym wysłano pakiety wyborcze (pkt. 7). Liczba kopert na karty do głosowania wrzuconych do urny (pkt. 8e) nie powinna być większa niż liczba otrzymanych kopert zwrotnych (pkt. 8) pomniejszona o liczbę kopert zwrotnych nie spełniających warunków (suma pkt. 8a-8d). Liczba kart nieważnych (pkt. 10) jest większa od zera. Karta nieważna, to karta inna niż urzędowa ustalona lub nieopatrzona pieczęcią obwodowej komisji wyborczej. Przyczyna musi być opisana w punkcie 17 protokołu. Liczba kart nieważnych (pkt. 10) jest równa liczbie głosów nieważnych (pkt. 12). Sprawdź poprawność ustalenia liczby kart nieważnych, czy pomyłkowo nie wprowadzono liczby głosów nieważnych. Liczba kart ważnych (pkt. 11) pomniejszona o liczbę wysłanych pakietów wyborczych (pkt. 7) nie powinna być większa niż liczba osób, którym wydano karty (pkt. 4). Liczba kart ważnych (pkt. 11) nie powinna być większa od liczby wyborców uprawnionych do głosowania (pkt. 1). Liczba kart wyjętych z urny (pkt. 9) pomniejszona o liczbę kopert na kartę do głosowania wrzuconych do urny (pkt. 8e) powinna być równa liczbie osób, którym wydano karty do głosowania (pkt. 4). Liczba kart do głosowania wyjętych z kopert na kartę do głosowania (pkt. 9a) nie powinna być mniejsza od liczby kopert na kartę do głosowania wrzuconych do urny (pkt. 8e). Przyczyna musi być opisana w punkcie 16 protokołu. Liczba wyborców uprawnionych do głosowania (pkt. 1), bez liczby wyborców głosujących na podstawie zaświadczenia o prawie do głosowania (pkt. 6), jest większa od 110% lub mniejsza od 90% szacowanej liczby wyborców (ustalonej w meldunku wyborczym). Liczba kart do głosowania wyjętych z kopert na kartę do głosowania (pkt. 9a) nie powinna być większa od liczby kopert na kartę do głosowania wrzuconych do urny (pkt. 8e). Przyczyna musi być opisana w punkcie 16 protokołu. S21 Liczba otrzymanych kart do głosowania w obwodach stałych (pkt. 2) nie powinna być mniejsza niż 75% i większa niż 95% od szacowanej liczby wyborców (ustalonej w meldunku wyborczym). 21

22 S22 S23 S24 Liczba wyborców głosujących przez pełnomocnika (pkt. 5) nie powinna być równa liczbie wyborców, którym wydano karty do głosowania (pkt. 4). Liczba wyborców głosujących na podstawie zaświadczenia (pkt. 6) nie powinna być równa liczbie wyborców, którym wydano karty do głosowania (pkt. 4). Suma liczby wyborców, którym wydano karty do głosowania (pkt. 4) i liczby niewykorzystanych kart do głosowania (pkt. 3) nie powinna być większa od liczby kart do głosowania otrzymanych przez komisję (pkt. 2). Przyczyna musi być opisana w punkcie 15 protokołu. S25 Liczba kart nieważnych (pkt. 10) jest większa od 0, a liczba głosów nieważnych (pkt. 12) równa jest 0. Prawdopodobnie głosy nieważne (pkt. 12) zostały wpisane jako karty nieważne (pkt. 10). S26 Liczba kart wyjętych z urny (pkt. 9) pomniejszona o liczbę kart wyjętych z kopert na kartę do głosowania (pkt. 9a) nie powinna być większa od liczby wyborców, którym wydano karty do głosowania (pkt. 4). Przyczyna musi być opisana w punkcie 16 protokołu. 22

23 9. Słownik pojęć Błędy twarde informacje przekazywane przez program członkom obwodowej komisji wyborczej o ewidentnych błędach obliczeniowych powstałych w trakcie tworzenia protokołu obwodowego. W systemie WOW komunikaty o błędach twardych są sygnalizowane na czerwono. Dane uwierzytelniające login i hasło umożliwiające zalogowanie się użytkownikom do programu. Koordynator gminny osoba upoważniona do wsparcia informatycznego obwodów głosowania na terenie gminy. Lista kodów jednorazowych lista kodów umożliwiających osobom funkcyjnym zatwierdzenie protokołów obwodowych w systemie WOW. Operator obwodowy osoba zajmująca się wprowadzaniem danych do programu w obwodzie głosowania. Osoba funkcyjna osoba pełniąca funkcję przewodniczącego lub zastępcy w obwodzie głosowania lub konsul. Ostrzeżenia (błędy miękkie) informacje przekazywane przez program członkom obwodowej komisji wyborczej, w celu ułatwienia sporządzania protokołu obwodowego. Ostrzeżenia mogą (ale nie muszą) wskazywać na niepoprawność wprowadzonych danych. Należy się do nich odnieść w raporcie ostrzeżeń (w niektórych przypadkach musi to być też opisane w protokole obwodowym). W systemie WOW komunikaty o ostrzeżeniach są sygnalizowane na niebiesko, a na wydruku protokołu obwodowego jest pogrubiany numer obwodu głosowania w nagłówku. Pełnomocnik ds. informatyki okręgowej komisji wyborczej osoba upoważniona do nadzorowania pracy w systemie WOW przez okręgową komisję wyborczą. Protokół obwodowy dokument tworzony przez obwodową komisję wyborczą, zawierający wyniki głosowania w obwodzie, wywieszany do publicznej wiadomości oraz przekazywany do okręgowej komisji wyborczej w celu weryfikacji i obliczenia wyników wyborów w okręgu. Raport ostrzeżeń dokument zawierający informacje o ostrzeżeniach powstałych w trakcie wprowadzania wyników głosowania do programu. Musi być przekazany wraz z protokołami do okręgowej komisji wyborczej. Użytkownik gminny lub okręgowy osoba upoważniona do pracy w systemie WOW w gminie, dzielnicy, konsulacie, Okręgowej Komisji Wyborczej lub Krajowym Biurze Wyborczym. Zestawienie błędów dokument pomocniczy obwodowej komisji wyborczej zawierający informacje o błędach i ostrzeżeniach (błędach miękkich) powstających w trakcie wprowadzania protokołu obwodowego. Nie jest przekazywany do okręgowej komisji wyborczej. 23

24 10. Instrukcje skrócone do wydruku Czynności wykonywane w komisji obwodowej z dostępem do sieci Internet przy wsparciu systemu WOW Przy pracy w komisji obwodowej z programem i wydrukami należy po kolei: 1. o ile nie zostały pobrane listy kodów jednorazowych przez osoby funkcyjne to zalogować się danymi uwierzytelniającymi osoby funkcyjne, pobrać listy kodów jednorazowych, a po zakończeniu pobierania wylogować się z programu, 2. zalogować się do programu danymi uwierzytelniającymi operatora, 3. utworzyć protokół obwodowy, wprowadzając kolejno wszystkie dane (nie wolno zapomnieć o wprowadzaniu całej powołanej obwodowej komisji wyborczej, zaznaczeniu osób będących podczas podpisywania protokołu oraz wprowadzeniu Stanowisko komisji wobec ostrzeżeń o ile pojawiły się ostrzeżenia) 4. jeśli pojawią się błędy twarde (na czerwono) to należy dokładnie przeanalizować podane komunikaty błędów, sprawdzić ich zasadność, wydrukować zestawienie błędów (zostawić je podpisane i opieczętowane w dokumentach komisji obwodowej bez przekazywania do komisji okręgowej), powrócić do pkt 3 niniejszej instrukcji, 5. jeśli pojawią się ostrzeżenia (sygnalizowane przez program na niebiesko) to należy dokładnie przeanalizować podane ostrzeżenia, sprawdzić ich zasadność, w przypadku gdy mają prawo wystąpić należy zasadność opisać w odpowiednich polach, jeśli nie mają prawa wystąpić należy powrócić do pkt 3 niniejszej instrukcji, 6. przejść do wydruku protokołu obwodowego i wydrukować go, zweryfikować poprawność wykonanego wydruku (w razie znalezienia błędów wrócić w systemie WOW do edycji, powrócić do pkt 3 niniejszej instrukcji), 7. podpisać ręcznie wydruk protokołu obwodowego (MUSZĄ być czytelne podpisy wszystkich obecnych członków komisji) oraz postawić okrągłą pieczęć obwodowej komisji wyborczej, 8. podpisać ręcznie ewentualny wydruk raportu ostrzeżeń (MUSZĄ być czytelne podpisy wszystkich obecnych członków komisji) oraz postawić okrągłą pieczęć obwodowej komisji wyborczej, 9. zapisać protokół obwodowy na zewnętrzny nośnik elektroniczny, 10. wysłać protokół w wersji elektronicznej na serwery KBW, 11. jeśli wydruk zgadza się z wartościami na ekranie komputera to uwiarygodnić protokół kodem jednorazowym użytkownika funkcyjnego, a w przypadku wykrycia jakichkolwiek błędów wykonywać operacje od pkt 3). Szczegółowe procedury są podane w uchwałach PKW i w instrukcji systemu Wsparcia Organów Wyborczych (WOW). Każda zmiana JAKICHKOLWIEK danych w systemie WOW po wydrukowaniu protokołu obwodowego powoduje automatyczną zmianę sumy kontrolnej (kodu kreskowego i odpowiadającej mu wartości znakowej) i WYMAGA ponownego: wydrukowania całego protokołu (a nie tylko pojedynczych stron), zapisania nowej wersji protokołu na zewnętrzny nośnik elektroniczny, wysłania protokołu przez sieć Internet na serwery KBW oraz uwierzytelnienia kodem jednorazowym. Protokoły można wysyłać do momentu zatwierdzenia ostatecznej wersji przez okręgową komisję wyborczą. 24

25 Czynności wykonywane w komisji obwodowej bez dostępu do sieci Internet przy wsparciu systemu WOW Przy pracy w komisji obwodowej z programem i wydrukami należy po kolei: 1. wgrać do programu plik klk z danymi wyborczymi 2. utworzyć protokół obwodowy, wprowadzając kolejno wszystkie dane (nie wolno zapomnieć o wprowadzaniu całej powołanej obwodowej komisji wyborczej, zaznaczeniu osób będących podczas podpisywania protokołu oraz wprowadzeniu Stanowisko komisji wobec ostrzeżeń o ile pojawiły się ostrzeżenia) 3. jeśli pojawią się błędy twarde (na czerwono) to należy dokładnie przeanalizować podane komunikaty błędów, sprawdzić ich zasadność, wydrukować zestawienie błędów (zostawić je podpisane i opieczętowane w dokumentach komisji obwodowej bez przekazywania do komisji okręgowej), wrócić w systemie WOW do edycji, powrócić do pkt 2 niniejszej instrukcji, 4. jeśli pojawią się ostrzeżenia (sygnalizowane przez program na niebiesko) to należy dokładnie przeanalizować podane ostrzeżenia, sprawdzić ich zasadność, w przypadku gdy mają prawo wystąpić należy zasadność opisać w odpowiednich polach, jeśli nie mają prawa wystąpić należy powrócić do pkt 2 niniejszej instrukcji, 5. przejść do wydruku protokołu obwodowego i wydrukować go, zweryfikować poprawność wykonanego wydruku (w razie znalezienia błędów wrócić w systemie WOW do edycji, powrócić do pkt 2 niniejszej instrukcji), 6. podpisać ręcznie wydruk protokołu obwodowego (MUSZĄ być czytelne podpisy wszystkich obecnych członków komisji) oraz postawić okrągłą pieczęć obwodowej komisji wyborczej, 7. podpisać ręcznie ewentualny wydruk raportu ostrzeżeń (MUSZĄ być czytelne podpisy wszystkich obecnych członków komisji) oraz postawić okrągłą pieczęć obwodowej komisji wyborczej, 8. zapisać protokół obwodowy na zewnętrzny nośnik elektroniczny, 9. wysłać protokół w wersji elektronicznej na serwery KBW z gminy, 10. jeśli wydruk zgadza się z wartościami na ekranie komputera to w gminie uwiarygodnić protokół kodem jednorazowym użytkownika funkcyjnego, a w przypadku wykrycia jakichkolwiek błędów wykonywać operacje od pkt 2). Szczegółowe procedury są opisane w uchwałach PKW. Każda zmiana JAKICHKOLWIEK danych w systemie WOW po wydrukowaniu protokołu obwodowego powoduje automatyczną zmianę sumy kontrolnej (kodu kreskowego i odpowiadającej mu wartości znakowej) i WYMAGA ponownego: wydrukowania całego protokołu (a nie tylko pojedynczych stron), zapisania nowej wersji protokołu na zewnętrzny nośnik elektroniczny. 25

26 11. Co zrobić gdy? Są problemy z wydrukami (za małe lub nie mieszczą się na stronie). Należy sprawdzić ustawienia strony do wydruku w przeglądarce internetowej. Zalecane ustawienia: orientacja pionowa, skala 100%. Osoba funkcyjna nie może wprowadzić protokołu. Należy wprowadzić osobę funkcyjną na listę operatorów i wydać podwójne dane uwierzytelniające (jako dla operatora oraz jako dla osoby funkcyjnej). Kandydat jest skreślony. gdy wyborca równocześnie prawidłowo zagłosuje na innego kandydata (biorącego udział w wyborach) to głos należy policzyć na kandydata biorącego udział w wyborach, gdy wyborca równocześnie prawidłowo nie zagłosuje na innego kandydata (biorącego udział w wyborach) to taki głos należy uznać za nieważny i ująć w odpowiednim polu protokołu. System przy liczbie głosów na kandydata skreślonego pokaże znaki X. Nie jest aktywny przycisk Drukuj wypełniony protokół. należy uzupełnić wszystkie pola wymagane do protokołu (oraz ewentualnego raportu ostrzeżeń), sprawdzić czy jest wprowadzona cała powołana komisja (włącznie z osobami, które nie były podczas podpisywania protokołu), sprawdzić czy osoby obecne podczas podpisywania protokołu zostały zaznaczone, wyeliminować wszystkie błędy twarde (zaznaczone na czerwono). Nie jest aktywny przycisk Drukuj zestawienie błędów. Należy uzupełnić wszystkie pola liczbowe wymagane do protokołu lub nie ma żadnych błędów i ostrzeżeń. Za długa ta tabela w systemie, znacznie za długa. Wystarczy zmienić sortowanie naciskając w opis kolumny w nagłówku tabeli lub w pole wyszukiwania wprowadzić początek wyszukiwanej frazy. Nie wydrukowano lub nie zapisano protokołu obwodowego na nośniku. jeśli protokół nie został wysłany (działa tylko na tym samym komputerze, na którym protokół był pierwotnie wprowadzany), wystarczy wejść do wypełniania protokołu w tym obwodzie jeszcze raz i odpowiedzieć twierdząco na pytanie Wypełniałeś już dane dla tego obwodu, czy chcesz je załadować?. Po tym zostaną zaimportowane dane z ostatniej wersji protokołu w tym obwodzie. jeśli protokół został wysłany, wystarczy wejść na listę protokołów, wejść do określonego protokołu i przyciskiem Otwórz protokół do wypełniania protokołu w tym obwodzie jeszcze raz. Protokół został wysłany (ewentualnie uwierzytelniony przez osobę funkcyjną) z błędnymi danymi i należy sporządzić nową wersję protokołu obwodowego.. Jest to sytuacja dopuszczalna i przewidziana. Należy wprowadzić kolejną wersję protokołu, wydrukować, zapisać na zewnętrznym nośniku, wysłać oraz w miarę możliwości uwierzytelnić przez osobę funkcyjną. Na liście protokołów pojawi się kolejny protokół o odpowiednim statusie (Rysunek 6-10). Komisja okręgowa nie będzie brała błędnych protokołów pod uwagę podczas ustalania wyników głosowania Na liście protokołów z jednego obwodu głosowania jest kilka protokołów (Rysunek 6-10). Rzeczywiście, taka sytuacja może mieć miejsce, gdy operator błędnie wprowadzi dane do systemu, lub komisja obwodowa błędnie sporządzi protokół obwodowy. Komisja okręgowa nie będzie brała pod uwagę podczas ustalania wyników głosowania błędnych protokołów obwodowych, a protokół prawidłowy będzie po zakończeniu wszystkich czynności w komisji okręgowej miał status Zatwierdzony. Podczas uwierzytelniania protokołu okazało się, że dane osoby funkcyjnej są wprowadzone niepoprawnie. Należy wprowadzić do systemu nową osobę funkcyjną z poprawnymi danymi i wydać nowe dane uwierzytelniające lub protokół obwodowy powinna uwierzytelnić inna osoba funkcyjna. 26