SPIS TREŚCI. Wstęp... 9

Transkrypt

1 SPIS TREŚCI Wstęp E-ADMINISTRACJA JAKO CZYNNIK ROZWOJU SPOŁE- CZEŃSTWA INFORMACYJNEGO Wprowadzenie do problematyki e-administracji Pojęcie i cechy społeczeństwa informacyjnego Pojęcie, geneza i cele e-administracji Przykładowe systemy informatyczne funkcjonujące w e-administracji Przykładowe systemy informatyczne funkcjonujące w towarzystwach ubezpieczeniowych Przykładowe rozwiązania informatyczne wykorzystywane w e-wyborach GMINNE CENTRA INFORMACJI JAKO ELEMENT SPOŁE- CZEŃSTWA INFORMACYJNEGO NA DOLNYM ŚLĄSKU Idea wprowadzenia gminnych centrów informacyjnych Zakres zadań gminnych centrów informacji Sieć GCI na Dolnym Śląsku badania wstępne Postulowane rozszerzenia funkcjonalności witryn internetowych gminnych centrów informacji DZIENNIK ELEKTRONICZNY JAKO PRZYKŁAD ROZWO- JU SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO W EDUKACJI Funkcjonowanie wersji demonstracyjnych systemów Logowanie do e-dzienników Oceny w e-dziennikach Wady i zalety wykorzystywania e-dzienników Funkcjonowanie dzienników elektronicznych w świetle przepisów prawnych Koszty funkcjonowania e-dzienników FUNKCJONOWANIE ELEKTRONICZNEJ KARTY PACJEN- TA W ZAKŁADACH OPIEKI ZDROWOTNEJ Zakłady opieki zdrowotnej jako instytucje publiczne Technologia informatyczna w zakładach opieki zdrowotnej

2 Spis treści 4.3. Elektroniczna karta pacjenta (e-karta) Funkcje e-karty Założenia systemu e-karty pacjenta Przykładowa e-karta pacjenta Sposoby korzystania z e-karty pacjenta Internetowy system zdrowia pacjenta System e-karta pacjenta na nośnikach pamięci przenośnej typu flash Bezpieczeństwo informacji zawartych w e-karcie pacjenta Korzyści z zastosowania e-karty pacjenta ROZWÓJ BANKOWOŚCI ELEKTRONICZNEJ W POLSCE Fazy rozwoju bankowości elektronicznej Usługi bankowości elektronicznej dostępne dla klientów Dane statystyczne z polskiego rynku bankowości elektronicznej Polska na tle krajów europejskich Zalety korzystania z bankowości elektronicznej CHMURA OBLICZENIOWA A ROZWÓJ SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO Pojęcie i geneza chmury obliczeniowej Modele chmur i rodzaje usług świadczonych w chmurze Modele chmur obliczeniowych Rodzaje usług świadczonych w chmurze obliczeniowej Przykładowi dostawcy chmur obliczeniowych na świecie i w Polsce Korzyści biznesowe z zastosowania chmury obliczeniowej i zagrożenia PODAŻ I POPYT NA USŁUGI CYFROWE W POLSCE Usługi cyfrowe Usługi cyfrowe związane z komunikacją i rozrywką Usługi cyfrowe w handlu i bankowości Usługi cyfrowe w pracy zawodowej Usługi cyfrowe w kulturze Usługi cyfrowe w nauce i edukacji Usługi cyfrowe w transporcie, turystyce i logistyce Usługi cyfrowe w energetyce Usługi cyfrowe w administracji Analiza danych dotyczących popytu na usługi cyfrowe Odbiorcy usług cyfrowych Komunikacja i kultura w sieci

3 Spis treści Elektroniczny handel i bankowość Elektroniczna administracja Płatności mobilne Wnioski dotyczące popytu i podaży na usługi cyfrowe Literatura Spis rysunków Spis tabel

4 WSTĘP Rozwój technologii informacyjnych wpływa w coraz większym stopniu na nasze życie. Technologia ta wykorzystywana jest w procesach informacyjnych różnych organizacji. Widać to szczególnie w organizacjach gospodarczych, urzędach administracji państwowej i samorządowej oraz instytucjach użytku publicznego. Widoczne też jest wykorzystywanie jej przez społeczeństwo do zwykłego porozumiewania się. Unowocześnianie technologii informacyjnych wymaga wprowadzania ciągłych zmian i rekonstruowania funkcjonujących systemów informatycznych. Obecne systemy informatyczne stosowane np. w bankowości różnią się zasadniczo od tych, które były wykorzystywane w latach osiemdziesiątych czy dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Różnica przejawia się w tym, że obecnie do obsługi tych systemów wykorzystuje się urządzenia mobilne, których wcześniej nie było. Pozwalają one klientom korzystać z systemu bankowego w trybie on line w dowolnym czasie i z dowolnego miejsca. Inną zmianą są systemy informatyczne tworzone w nowych obszarach, z nowymi możliwościami świadczenia usług, które dotychczas nie były tak podatne na informatyzację, jak w przypadku pojawienia się nowych technologii informacyjnych (sieci internetowych, smartfonów, tabletów itp.). Te zmiany technologiczne i spowodowane nimi zmiany konstrukcyjne zachodzą w wielu systemach informatycznych wykorzystywanych w różnych organizacjach, co zostanie w pewnym zakresie zaprezentowane w opracowaniu. W niniejszym opracowaniu autorzy przedstawiają swoje wyniki badawcze dotyczące budowy użytkowych systemów informatycznych cechujących się pracą w trybie on line w różnych obszarach życia społecznego, państwowego i gospodarczego. W pierwszym rozdziale polem zainteresowania jest informatyzacja administracji rządowej, samorządowej oraz jej wpływ na rozwój społeczeństwa informacyjnego. Pamiętać należy, że dopiero odpowiednio skonstruowane systemy informatyczne, udostępniające odpowiednie funkcjonalności w trybie on line, przyczyniają się do tworzenia społeczeństwa informacyjnego. Systemy te oferują tzw. e-usługi, lub inaczej usługi cyfrowe, z których społeczeństwo może korzystać bezpośrednio z domowych komputerów, smartfonów czy tabletów. Taka możliwość korzystania z e-usług tworzy wartość dodaną, o której tak często się mówi, rozważając zagadnienia ekonomiki i opłacalności wdrażania systemów informatycznych, a szczególnie tych, które są istotne w skali danego kraju, czy nawet większego obszaru gospodarczego, co w dzisiejszych czasach nie jest wyjątkiem. Omówiono także przykładowe systemy informatyczne funkcjonujące w administracji centralnej, samorządowej, instytucjach użyteczności publicznej (np. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych). Przedstawiono też przykład wykorzystania systemów informatycznych do przeprowadzania wyborów w Stanach Zjednoczonych Ameryki, w Wielkiej Brytanii i w Estonii. 9

5 Wstęp W rozdziale drugim przedstawiono wyniki badań dotyczące funkcjonowania gminnych centrów informacyjnych (GCI) zlokalizowanych na Dolnym Śląsku. Omówiono ideę tworzenia takich ośrodków i dokonano próby określenia ich zadań. Ponadto zaprezentowano badania tego, w jakim zakresie wykonują one powierzone im zadania. Przedstawiony przegląd obejmuje 169 ośrodków GCI w rozbiciu na powiaty. W ramach powiatu ośrodki rozwarstwiono na wiejskie i miejskie. Wskazano także postulowane rozszerzenia witryn internetowych, które udostępniane są przez te ośrodki. W rozdziale trzecim przedstawiono przykład wykorzystania systemu informatycznego do administrowania szkołą, a konkretnie do rejestrowania wyników nauczania (ocen uczniów) w szkołach podstawowych. Opisano sposób działania dziennika elektronicznego oraz wskazano jego użytkowników (liczną grupę użytkowników tego systemu stanowią uczniowie i ich rodzice). System ten jest dobrym przykładem urzeczywistniania się społeczeństwa informacyjnego (gwoli ścisłości dostęp do systemu jest realizowany w trybie on line). Ponadto wskazano wady i zalety wykorzystywania e-dzienników oraz przedstawiono koszty ich funkcjonowania. Ważnym elementem wymagającym rozważenia w tego typu systemach są zagadnienia dotyczące konstrukcji haseł wykorzystywanych podczas logowania przez rodziców i uczniów. Innym przykładem zastosowania systemów informatycznych jest służba zdrowia (rozdział czwarty). Prawidłowe jej funkcjonowanie we współczesnym świecie wymaga wykorzystania technologii informacyjnych, np. do ewidencji pacjentów i świadczonych dla nich usług medycznych. Do tego celu wprowadzono tzw. elektroniczną kartę pacjenta (e-kartę). Jej obsługa informacyjna wymaga odpowiednio skonstruowanego systemu, który funkcjonowałby w trybie on line. W karcie takiej zapisywane są procedury medyczne wykonane dla pacjentów oraz przypisane leki. Rozwiązanie takie daje większe możliwości kontroli usług świadczonych przez zakłady opieki zdrowotnej rozpatrując to z punktu widzenia Narodowego Funduszu Zdrowia. Kolejnym przykładem zastosowania systemów informatycznych jest bankowość elektroniczna. W rozdziale piątym wskazano fazy jej rozwoju oraz świadczone przez nią usługi realizowane w trybie on line. Rozwiązanie to jest szczególnie istotne w kontekście rozwoju społeczeństwa informacyjnego, podnosi bowiem jego efektywność, sprawność oraz wydajność. W rozdziale scharakteryzowano także dane statystyczne odnoszące się do polskiego rynku bankowości elektronicznej na tle krajów europejskich, ponadto wskazano zalety tej bankowości. W rozdziale szóstym omówiono nowy sposób użytkowania infrastruktury informatycznej i systemów informatycznych. Tym nowym sposobem korzystania z infrastruktury są chmury obliczeniowe (cloud computing), które mogą być zorganizowane jako chmury publiczne, prywatne, hybrydowe lub wspólne. Poszczególne modele mogą świadczyć trzy zasadnicze rodzaje usług: infrastruktura jako usługa (IaaS infrastructure as a service), platforma jako usługa (PaaS platform as a service), oprogra- 10

6 Wstęp mowanie jako usługa (SaaS software as a service). W opracowaniu podano przykładowych dostawców chmury obliczeniowej na świecie i w Polsce. Wskazano także korzyści biznesowe z zastosowania chmury obliczeniowej w obsłudze systemów informatycznych stosowanych w różnego rodzaju organizacjach i zagrożenia z nim związane. Ostatni rozdział, siódmy, szczegółowo definiuje pojęcie e-usług usług cyfrowych realizowanych przez systemy informatyczne w różnych dziedzinach życia gospodarczego i społecznego. Systemy te udostępniają pewną podaż e-usług w takich obszarach, jak: komunikacja, rozrywka, handel, bankowość, praca zawodowa, kultura, transport, logistyka, turystyka, energetyka oraz administracja. Dokonano tu także szczegółowej analizy popytu na usługi cyfrowe. Rozpoznanie tego zagadnienia pozwoli rozwijać systemy informatyczne w odpowiednim kierunku, aby zaspokajać potrzeby społeczeństwa. Skutkiem tego będzie dalszy rozwój społeczeństwa informacyjnego, umożliwiający wzrost produktywności państwa i obywateli. Autorzy opracowania mają nadzieję, że przybliży ono Czytelnikom problematykę systemów informatycznych oraz ukaże ich możliwości w zakresie oferowania usług cyfrowych. W imieniu autorów Andrzej Bytniewski