Drenaż opaskowy sposób na ochronę budynku przed podtapianiem

Transkrypt

1 Drenaż opaskowy sposób na ochronę budynku przed podtapianiem Co to jest drenaż opaskowy? Drenaż opaskowy (zwany także pierścieniowym) to układ drenów otaczających odwadniany obiekt, ograniczający dopływ wody do jego fundamentów. Stanowi zwykle zamkniętą opaskę, która chroni zarówno powierzchnie pionowe ścian fundamentowych, jak i poziome płaszczyzny podpiwniczenia i ław fundamentowych. Jest to najczęściej stosowany system do odwadniania działek budowlanych, zespołów obiektów budowlanych, czy pojedynczych budynków. Schemat drenażu opaskowego dla budynku jednorodzinnego STUDZIENKA DRENARSKA REWIZYJNA czy konieczne jest wykonanie drenażu opaskowego, i precyzyjnie zaplanować wykonanie właściwego odwodnienia budynku Drenaż nie jest potrzebny, jeżeli: podłoże składa się z gruntów przepuszczalnych (piaski, żwiry) poziom wód gruntowych jest niski (woda gruntowa zalega głęboko) sezonowe wahania poziomu wód gruntowych wykazują tendencję do obniżania się Drenaż jest potrzebny, jeżeli: w podłożu są warstwy nieprzepuszczalne (gliny, iły) poziom wód gruntowych jest wysoki (woda gruntowa zalega płytko) sezonowe wahania poziomu wód gruntowych wykazują tendencję do podwyższania się w trakcie wykonywania wykopów pod fundamenty pojawi się woda gruntowa dom budowany jest na zboczu lub w bliskiej odległości od niego Jakie zagrożenia wynikają z braku drenażu opaskowego Brak drenażu opaskowego naraża budynek na szkody wyrządzane przez wody gruntowe lub wody deszczowe (brak odpływu w przypadku gruntów nieprzepuszczalnych), które polegają na: zalewaniu pomieszczeń podziemnych (piwnic), co utrudnia ich użytkowanie, zawilgoceniu ścian budynku, przemieszczaniu wilgoci pod wpływem temperatury. RURA DRENARSKA PVC RURA DRENARSKA PVC Wody gruntowe mogą też być przyczyną zmniejszenia wytrzymałości gruntu, powstawania soczewek lodowych, wysadzin czy innych negatywnych zjawisk, utrudniających prowadzenie robót budowlanych czy późniejszą eksploatację budynku. STUDZIENKA DRENARSKA ZBIORCZA RURA KANALIZACYJNA Lepiej zapobiegać niż leczyć warto wykonać drenaż opaskowy, by uniknąć problemów wynikających z jego braku! 1. Kiedy należy wykonać drenaż opaskowy Jest to jedno z najważniejszych pytań, jakie należy sobie postawić przed przystąpieniem do budowy nowego domu, już na etapie projektu. Odpowiedź mogą przynieść badania geotechniczne, dzięki którym poznamy szereg ważnych informacji, takich jak poziom wody gruntowej (w tym okresowe wahania), rodzaj gruntu i jego wodoprzepuszczalność. Rozpoznanie warunków hydrologicznych na działce budowlanej pomoże zdecydować, Podstawowe elementy drenażu opaskowego Rozmieszczenie poszczególnych elementów drenażu opaskowego Wavin wykonuje się zgodnie z zamieszczonym na str. 40 schematem. PoraDnik instalatora czerwiec 2010

2 Układ taki składa się z: rur drenarskich karbowanych PVC-u Wavin (bez otuliny albo w otulinie z włókna syntetycznego lub kokosowego), rury drenarskie karbowane z PVC-u można układać na wszystkich typowych głębokościach dla ław fundamentowych w odległości cm od ścian budynku, ich układanie należy rozpocząć w miejscu najbardziej odległym od przewidzianego odpływu wody drenarskiej, należy je układać ze spadkiem min. 0,3% (zwykle wystarcza spadek rzędu 0,5%), należy zastosować obsypkę żwirową o maksymalnej średnicy zastępczej ø32 mm w warstwie mm wokół rury. tworzywowych studzienek drenarskich osadnikowych Wavin, kształtek drenarskich. Rury dostarczane są w zwojach, a dzięki elastycznej konstrukcji mogą być układane systemem kablowym, co umożliwia ich wyginanie zgodnie z kierunkiem wykopu. Ilość złączek i kształtek jest ograniczona do niezbędnego minimum, praktycznie tylko do podejść rur do studzienek rewizyjnych (kontrolnych) i do studzienki zbiorczej. Do drenowania działek i obiektów przeważnie użyć można rur PVC-u o średnicy 92/80 mm lub 126/113 mm. Pierścień układa się z rur o jednakowej średnicy, w linii prostej, ze spadkiem wg projektu, bez uskoków, sfałdowań. Układać je należy poniżej strefy przemarzania (1,10 1,20 m). Najprostszy schemat ułożenia drenażu opaskowego (przekrój poprzeczny) ściana piwniczna izolacja przeciwwilgociowa grunt rodzimy grunt rodzimy Należy dążyć, by pierścień drenażu był jak najprostszy w kształcie i miał jak najmniejszy obwód. obsypka żwirowa Prawidłowy montaż drenażu opaskowego Gdy wznosi się nowy budynek, drenaż układa się w wykopie fundamentowym, gdy instaluje się go w celu odwodnienia budynków istniejących, odkrywa się podziemne elementy konstrukcji, umożliwiając ich przesuszenie i wykonanie na nich izolacji. Trasy rurociągów drenaży pierścieniowych uzależnione są od obrysów chronionych budynków. Należy dążyć do tego, by trasy rurociągów były możliwie proste (nawet jeśli obrys chronionego budynku jest złożony) i krótkie. Aby prawidłowo zamontować drenaż opaskowy, należy postępować zgodnie z instrukcjami montażu producenta oraz pamiętać, że: awa fundamentowa Dodatkowe informacje rura drenarska 1. Rura drenarska w otulinie czy bez otuliny? Do wykonania drenażu opaskowego stosuje się także rury w otulinach (filtrach), które zabezpieczają przed zatykaniem otworów przez cząstki gruntu. Materiał otuliny zależy od rodzaju gruntu, w którym ma być ułożony drenaż. Firma Wavin zaleca, w zależności od rodzaju gruntu, stosowanie rur z PVC-u: PoraDnik instalatora czerwiec 2010

3 z filtrem z włókna syntetycznego (geowłókniny), gdy istnieje niebezpieczeństwo zatkania rur przez drobne ziarna otaczającego gruntu, z filtrem z włókna kokosowego w gruntach gliniastych i torfowych, aby zapobiec zatykaniu rur i zwiększyć pobór wody. Oczywiście do wykonania drenażu opaskowego można też stosować rury bez otulin jest to możliwe w miejscach, gdzie nie ma ryzyka, że do rury dostanie się piasek, muł lub ochra lub tam, gdzie ułożono warstwę filtracyjną dookoła rury. W przypadku instalacji rur w otulinie z geowłókniny lub włókna kokosowego nie ma potrzeby stosowania obsypki żwirowej (choć jej dodatkowe zastosowanie poprawi szybkość odbioru wody przez rurę). Brak zabezpieczenia rur drenarskich otuliną (filtrem) lub warstwą filtracyjną może prowadzić do obniżenia wydajności drenażu lub w najgorszym wypadku do zatrzymania jego pracy 2. Połączenia na zatrzask jak to działa? W systemach Wavin do wykonywania połączeń można wykorzystać bardzo dogodnie skonstruowane kształtki, które umożliwiają proste wykonanie połączenia mechanicznego na zatrzask. Godne uwagi są także kształtki uniwersalne, które pozwalają łączyć rury o tych samych i różnych średnicach. Montaż rury drenarskiej przy użyciu złączki drenarskiej 3. Czy do zmiany kierunku rurociągów drenarskich konieczne jest stosowanie kolan? Rury drenarskie karbowane z PVC-u Wavin cechuje wysoka elastyczność, dlatego na załamaniach budynku swobodnie możemy je wyginać. Nie ma więc konieczności stosowania kolan. 4. Materiał podsypki Wykop przed ułożeniem rury drenarskiej należy odpowiednio przygotować, wypełniając jego dno warstwą min. 150 mm grubego żwiru o średnicy zastępczej ø32 mm. Należy unikać materiału o ostrych krawędziach, który mógłby uszkodzić samą rurę lub filtr. 5. Obsypka filtracyjna Rurociągi drenarskie zabezpiecza się przed zamuleniem odpowiednią obsypką filtracyjną. Rodzaj obsypki decyduje o skuteczności i trwałości odwodnienia. Dobrze wykonana obsypka zatrzymuje drobne cząstki gruntu niesione przez wodę. Dzięki temu zapewnia drożność drenażu przez bardzo długi czas. Zaleca się, aby obsypkę wykonać również ze żwiru płukanego o średnicy zastępczej ø32 mm w warstwie min mm wokół rury. 6. Warstwa filtracyjna wokół rury drenarskiej? Aby drenaż był skuteczny, należy wzdłuż zaizolowanych ścian fundamentów lub piwnic ułożyć warstwę filtracyjną. Odprowadzi ona wodę dopływającą w kierunku ściany do obsypki filtracyjnej i rur drenarskich. Warstwa filtracyjna może być ułożona ze żwiru wówczas wykonuje się ją razem z obsypką filtracyjną. ściana budynku hydroizolacja opaska żwirowa warstwa filtracyjna obsypka filtracyjna Schemat drenażu z warstwą filtracyjną dla budynku z hydroizolacją* ława fundamentowa rura drenarska podsypka * Oopracowanie na podstawie książki Odwodnienia budowlane i osiedlowe, Janusz Sokołowski, Armand Żbikowski, Wydawnictwo Sggw, Warszawa 1993 r. PoraDnik instalatora czerwiec 2010

4 Innym rozwiązaniem jest zastosowanie specjalnych mat (płyt) drenujących układa się je wzdłuż ścian fundamentów zanim wykona się obsypkę filtracyjną. 7. Czy konieczne jest dodatkowe zabezpieczenie wykopu geowłókniną? Zastosowanie geowłókniny jest uzasadnione jako dodatkowe zabezpieczenie przed zamuleniem, wówczas gdy zamulenie geowłókniny jest mniej prawdopodobne lub będzie trwać dłużej niż zamulenie samych elementów drenażowych. 8. Rola studzienek w drenażu opaskowym Prawidłowo wykonany układ drenarski powinien być wyposażony w studzienki, które umożliwiają okresową kontrolę i czyszczenie. Służą też do bezpiecznego łączenia rur na załamaniach. W praktyce oznacza to umieszczenie ich przy narożnikach budynku. W drenażu opaskowym konieczne jest zastosowanie 2 typów studzienek: studzienki drenarskiej rewizyjnej (kontrolnej) umieszcza się ją w najwyższym punkcie ułożenia rury drenarskiej. Służy ona do odpowietrzenia układu oraz zapewnia kontrolę i okresowe czyszczenie układu drenarskiego. Większa liczba studzienek rewizyjnych (np. w każdym narożniku budynku) wpływa na sprawniejsze funkcjonowanie całego systemu drenarskiego, studzienki drenarskiej zbiorczej zlokalizowana jest w najniższym punkcie układu drenarskiego. Służy ona zebraniu wód drenażowych i następnie ich grawitacyjnym odprowadzeniu do odbiornika. Rura odprowadzająca wody drenażowe jest pełną rurą kanalizacyjną z PVC-u (rura gładkościenna bez perforacji). Podłączenia do rur trzonowych wykonuje się na budowie w bardzo prosty i dogodny sposób za pomocą wkładek in situ i dołączników drenarskich. Podłączenie rury drenarskiej do studzienki odbywa się na zasadzie połączeń mechanicznych na tzw. zatrzask. 9. Kiedy stosujemy studzienki przepadowe? Studzienki przepadowe stosujemy, kiedy konieczne jest pokonanie różnic wysokości, np. w przypadku występowania ław fundamentowych schodkowych. Wszystkie studzienki przepadowe wyposaża się w osadniki. 10. Jak zabezpieczyć układ drenarski przed cofaniem się wody? Przy podłączeniu drenażu opaskowego do zbiorczej sieci kanalizacyjnej należy zabezpieczyć się przed możliwością cofania się wody. Jeśli zbiorcza sieć kanalizacji okresowo może znajdować się pod ciśnieniem hydrostatycznym, należy przewidzieć zasuwy burzowe, aby wody deszczowe lub ścieki nie zalewały drenażu. Podobnie należy postąpić w przypadku podnoszenia się zwierciadła wody w odbiornikach naturalnych. Więcej informacji o zasuwach burzowych na stronie Drenaż opaskowy budynków o nietypowym kształcie Drenaż pierścieniowy dla budynków o bardziej skomplikowanym kształcie lub dla grupy budynków układa się w następujący sposób: wzdłuż konturu fundamentów budynku/budynków, gdy teren przy nich nie wyklucza infiltracji wód opadowych, Podłączenie rury drenarskiej do studzienki Studzienka drenarska zbiorcza ø315. rewizyjnej ø315. Studzienki drenarskie są studzienkami osadnikowymi. W osadnikach osadza się piasek przepływający razem z wodą. do odbiornika PoraDnik instalatora czerwiec 2010

5 po najprostszej trasie wokół budynku/budynków, gdy wewnątrz pierścienia nie występuje infiltracja opadów (szczelne nawierzchnie). Nie jest zalecane łączenie rur spustowych systemu rynnowego z systemem drenażu opaskowego (tj. wprowadzanie rur spustowych do studzienek rewizyjnych). Możliwe jest jedynie podłączenie obu systemów poprzez studzienkę drenarską zbiorczą i z tego punktu odprowadzenie wody do odbiornika. 15. Co zrobić z wodą zebraną z drenażu opaskowego? Wody zebrane z drenażu opaskowego można odprowadzić do różnego typu odbiorników. Mogą to być odbiorniki naturalne, takie jak cieki wodne czy zbiorniki wodne oraz rowy melioracyjne, ogólnospławna sieć kanalizacyjna, zbiorcza sieć kanalizacji deszczowej, odbiorniki na terenie działki. 13. Dom na skarpie do odbiornika Odbiornikami zlokalizowanymi na terenie działki mogą być: oczko wodne, układ retencyjno-rozsączający ze skrzynek tworzywowych (np. Azura lub Wavin Q-Bic), studzienka retencyjno-rozsączająca tworzywowa (np. Vertical IT), poziomy układ retencyjno-rozsączający (np. IT Sewer). Szczególnym przypadkiem, w którym obowiązkowo należy wykonać drenaż, jest budowa domu na skarpie lub w pobliżu krawędzi skarpy (wówczas woda płynąca zboczem zatrzymuje się na jego ścianach fundamentowych i zawilgoca je). Taki dom musi mieć drenaż, który umożliwi swobodny odpływ wody zatrzymywanej przez ściany fundamentowe od strony wzniesienia. 1 korytko dla ujęcia wód powierzchniowych 2 warstwa drenująca na zboczu 3 podkład betonowy przewodu drenażowego 4 warstwa drenująca pod budynkiem 5 przewód drenażowy 6 kierunki dopływu wód ze zbocza 7 kierunki dopływu wód powierzchniowych 8 odprowadzenie wód spod posadzki 14. Czy do układu drenarskiego można podłączyć system rynnowy? Schemat drenażu budynku usytuowanego na skarpie* * opracowanie na podstawie książki Odwodnienia budowlane i osiedlowe, Janusz Sokołowski, Armand Żbikowski, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 1993 r Najczęstsze błędy w wykonaniu drenażu opaskowego Do podstawowych przyczyn wadliwego funkcjonowania drenażu opaskowego można zaliczyć: wadliwe ułożenie rur drenarskich drenaż ułożony zbyt blisko budynku i poniżej ław fundamentowych może przyczynić się do osłabienia stabilności gruntu, na którym posadowiony jest budynek: woda będzie przedostawać się pod fundament i podmywać go, zamulenie nieczystościami może nastąpić na skutek braku zaworów zwrotnych w przypadku odprowadzania wód drenażowych do kanalizacji ogólnospławnej lub też na skutek wadliwego wykonania układu, np. zasypania drenażu gruntem rodzimym, którego zbyt małe cząstki spowodują zatkanie porów rury drenarskiej, przypadkowe podłączenie wpustów podwórzowych, rur spustowych, kratek ściekowych podłączanie tych urządzeń jest niedopuszczalne i powoduje szybkie zanieczyszczenie i zamulenie drenażu, zarastanie korzeniami drzew, krzewów itp. drenaż należy układać w odpowiedniej od nich odległości, wadliwe wykonanie izolacji fundamentów przed przystąpieniem do wykonania drenażu należy sprawdzić, czy izolacja pozioma i pionowa zostały wykonane prawidłowo (lub czy są wystarczające dla danych warunków gruntowo-wodnych). W przypadku oceny negatywnej należy je wykonać ponownie lub dostosować do nowych wymagań, zastosowanie studzienek drenarskich bez osadnika może to powodować szybsze zamulanie się drenażu. PORADNIK INStalatora czerwiec 2010