OPIS DOBREJ PRAKTYKI. 1. Dane dotyczące podmiotu/podmiotów realizujących lub zasłużonych dla realizacji opisanych inicjatyw lub praktyk

Transkrypt

1 OPIS DOBREJ PRAKTYKI 1. Dane dotyczące podmiotu/podmiotów realizujących lub zasłużonych dla realizacji opisanych inicjatyw lub praktyk nazwa inicjatywy nazwa podmiotu dokładny adres województwo Szkoła innowacyjna i konkurencyjna dostosowanie oferty szkolnictwa zawodowego do wymagań lokalnego rynku pracy Starostwo Powiatowe w Toruniu ul. Towarowa 4-6, Toruń Kujawsko-Pomorskie telefon adres strony internetowej faks adres projekty@powiattorunski.pl 2. Rodzaj(e) współpracy (zaznacz): miedzy sąsiednimi gminami między sąsiednimi gminami i powiatami miedzy województwami gmin i powiatu gmin i powiatów z województwem inne - między powiatem toruńskim, gminą Miasto Włocławek oraz Keuda Vocational College z Finlandii 3. Przedmiot współpracy Wielosektorowa współpraca objęła 2 samorządy (powiat toruński i gminę Miasto Włocławek), fińskie konsorcjum edukacyjne Keuda Vocational College oraz 100 pracodawców i kilkudziesięciu ekspertów od rynku pracy i edukacji. Jej celem było znalezienie optymalnych rozwiązań dla kształcenia zawodowego tak, by na gruncie zawodowym mogli spotkać się fachowo przygotowany uczeń, zadowolony przedsiębiorca i kompetentny nauczyciel. Innowacyjna współpraca była wypracowywana w ramach szerokich konsultacji, a następnie testowana w 4 zawodach w 2 szkołach.

2 4. Opis działań Początek XXI w. to dla Polski czas zmian wynikających z wielkich szans i możliwości rozwoju, ale i też czas wielkich wyzwań związanych z rynkiem pracy, wiążących się z rozwojem technologii i wzrastającymi wymaganiami pracodawców. System kształcenia zawodowego powinien zatem zapewniać uzyskiwanie wiedzy i umiejętności umożliwiających osobom uczącym się odnalezienie swojego miejsca na rynku pracy, dzięki wyposażaniu ich w kwalifikacje jak najbardziej odpowiadające temu zapotrzebowaniu. Rozwiązania stosowane dotychczas w kształceniu zawodowym obejmujące w szczególności takie aspekty jak: nabywanie umiejętności praktycznych i zawodowych przez uczniów w szkole, w szkolnych pracowniach i warsztatach oraz na praktykach u pracodawców, doskonalenie zawodowe nauczycieli, egzamin zawodowy nie są, niestety, wystarczająco ściśle związane z potrzebami i wymaganiami rynku pracy. Dlatego absolwenci szkół zawodowych w realiach wolnorynkowej, konkurencyjnej gospodarki mają poważne problemy ze znalezieniem zatrudnienia. W tym samym czasie również pracodawcy nie są w stanie znaleźć odpowiednio przygotowanych pracowników. Realizacja projektu Szkoła innowacyjna i konkurencyjna dostosowanie oferty szkolnictwa zawodowego do wymagań lokalnego rynku pracy pozwoliła sformułować wnioski, które okazały się być zbieżne z zapisanymi w strategiach rozwojowych Unii Europejskiej i OECD, założeniami budowy gospodarki opartej na wiedzy. Kluczowe jest w nich stwierdzenie, że punktem wyjścia do wszelkich zmian jest świadomość, iż wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za edukację dla rynku pracy. Wszyscy, to znaczy ogół interesariuszy - w tym szkoły, ich organy prowadzące i nadzorujące, pracodawcy, instytucje rynku pracy, poradnie psychologiczno-pedagogiczne, rodzice i sami uczniowie. Biorąc pod uwagę powyższe czynniki, Powiat Toruński zrealizował projekt Szkoła innowacyjna i konkurencyjna... we współpracy z dwoma podmiotami partnerskimi miastem Włocławek i fińskim konsorcjum Keuda, znanym z bardzo dobrych wyników kształcenia zawodowego. Projekt trwał od czerwca 2010 r. do maja 2013 r. i był współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Działania 9.6. Projekty Innowacyjne Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Wzięły w nim udział dwie polskie szkoły: Technikum z Zespołu Szkół, Centrum Kształcenia Ustawicznego w Gronowie koło Torunia i Technikum z Zespołu Szkół Elektrycznych we Włocławku. Ponadto współpracując i biorąc udział w konsultacjach wypracowywaniu optymalnych rozwiązań dla kształcenia zawodowego swój czas poświęciło blisko 100 pracodawców i kilkudziesięciu ekspertów zajmujących się rynkiem pracy oraz edukacją. Po kilku edycjach standardowych projektów z obszaru edukacji, prowadzonych od 2004 r. przez Powiat Toruński, konkurs na projekt innowacyjny okazał się przysłowiowym strzałem w dziesiątkę. Dał bowiem możliwość pracy nad narzędziami, które mogą skutecznie przyczynić się do podniesienia jakości kształcenia zawodowego i powiązania go z pracodawcami, przy równoczesnej możliwości wykorzystania całego pensum wiedzy, zgromadzonej dotychczas podczas realizacji licznych wcześniejszych projektów.

3 Celem głównym projektu było podniesienie poziomu dostosowania jakości oferty edukacyjnej w zawodach: technik hotelarstwa, technik pojazdów samochodowych, technik teleinformatyk oraz kucharz do potrzeb kujawsko-pomorskiego rynku pracy, poprzez wdrożenie innowacyjnej współpracy z przedsiębiorcami. Projekt miał w szczególności doprowadzić do: poprawy współpracy między pracodawcami a szkołami, dostosowania elementów programu nauczania do potrzeb lokalnego rynku pracy, modyfikacji systemu praktyk zawodowych i podniesienia ich jakości, zwiększenia elastyczności zawodowej absolwentów, podniesienia kompetencji kadry pedagogicznej przedmiotów zawodowych, zmodernizowania i uzupełnienia wyposażenia klasopracowni zajęć zawodowych. Działania projektowe realizowane były w dwóch podstawowych etapach: przygotowania i wdrażania. Pierwszy z nich obejmował szerokie, wielosektorowe konsultacje oraz badanie pracodawców i absolwentów, których efektem stać się miała przyjęta strategia wdrażania. Od tego momentu zaczynał się drugi etap realizacji projektu, w którym w czterech zawodach testowane były zaproponowane wcześniej rozwiązania. Działania skoncentrowały się na czterech zawodach kształconych na poziomie technikum: kucharz (od 1 września 2012 r. kształcenie w tym zawodzie zastąpione zostało przez kształcenie w zawodzie technik żywienia i usług gastronomicznych), technik hotelarstwa, technik pojazdów samochodowych (wszystkie trzy w technikum w Gronowie) oraz technik teleinformatyk (w technikum we Włocławku). W testowaniu uczestniczyło 100 uczniów oraz 20 nauczycieli praktycznej nauki zawodu obu szkół. Współpraca z prowadzącym kształcenie zawodowe fińskim konsorcjum Keuda zakładała konsultacje dotyczące organizacji kształcenia zawodowego, wymianę doświadczeń w obszarze współpracy z przedsiębiorcami oraz realizację praktyk zawodowych w kraju partnerskim (dla zawodu technik pojazdów samochodowych). Zakres i kształt wszystkich działań projektowych, a tym samem model organizacyjny współpracy, określony został w toku intensywnych konsultacji (120 godzin, 24 spotkania). Wzięło w nich udział 67 uczestników przedstawicieli organów prowadzących dla szkół, kuratorium oświaty, urzędów pracy, przedsiębiorców i ich zrzeszeń oraz szkół, w tym nauczycieli przedmiotów zawodowych. Rozmowy dotyczyły warunków, organizacji i przebiegu kształcenia praktycznego uczniów i doskonalenia zawodowego nauczycieli, w tym kształcenia na rzeczywistych stanowiskach pracy oraz kształtowania kompetencji kluczowych. Bardzo ważnym rezultatem projektu jest stworzenie narzędzia do komunikacji miedzy szkołami, uczniami a przedsiębiorcami w formie platformy internetowej: Opracowany model współpracy oparty został na przywołanym wcześniej podstawowym założeniu, że odpowiedzialność za jakość kształcenia zawodowego nie spoczywa jedynie na szkole, a na wszystkich interesariuszach. Mimo oczywistości tego stwierdzenia,

4 w praktyce wciąż nie jest ono stosowane. Tymczasem ta prosta zmiana układu odniesienia oznacza, że punktem wyjścia podmiotem wyjściowym modelu nie jest szkoła, starająca się zdobyć partnerów do kształcenia zawodowego, lecz krąg interesariuszy wspólnie edukujących uczniów, którego trzon tworzą szkoła wraz z pracodawcami. Takie podejście znacząco poszerza grupę podmiotów odpowiedzialnych za końcowe efekty edukacji młodzieży. Pozwala ponadto, zgodnie z przesłaniem OECD, na przerzucenie mostu nad istniejącą obecnie przepaścią pomiędzy uczeniem się i zatrudnieniem. W oparciu o rozmowy prowadzone podczas konsultacji przygotowano w ramach etapu wdrażania równolegle realizowane programy: 1) inwestycji w szkołę (zakup doposażenia do pracowni szkolnych), 2) inwestycji w nauczyciela (udział w szkoleniach i praktykach obserwacyjnych u pracodawcy), 3) inwestycji w ucznia (udział w szkoleniach, wyjazdy do pracodawców, dodatkowe praktyki, udział w konkursach umiejętności zawodowych). Aby wypracowany i zaproponowany dzięki projektowi model mógł mieć szansę na wdrożenie i poprawne funkcjonowanie, niezbędne było i jest spełnienie określonych warunków: stworzenie efektywnych mechanizmów współpracy wszystkich interesariuszy od początku wdrażania modelu gwarantować je miały m.in. podpisane dwustronne porozumienia szkół z pracodawcami, cykliczne spotkania oraz stworzona internetowa platforma wymiany informacji, konsekwencja wszystkich partnerów w realizowaniu przyjętych zadań, zaangażowanie całych społeczności szkolnych (nauczycieli, uczniów i rodziców) we wdrażanie modelu przyjęcie zaproponowanych metod działania i ich pełna zaangażowania realizacja. W efekcie podjętych działań, uczniowie i nauczyciele, dzięki projektowi wzięli udział w 134 wyjazdach do branżowych zakładów pracy. Mieli okazję zapoznać się ze specyfiką poszczególnych zawodów w rzeczywistych warunkach ich wykonywania. Nauczyciele mogli zaobserwować jakie umiejętności i wiedza liczą się najbardziej w poszczególnych branżach. Zdobyta w ten sposób wiedza jest niezbędna dla odpowiedniego dostosowania zajęć w szkołach zawodowych do potrzeb lokalnego rynku pracy, z dodatkowym uwzględnieniem różnic regionalnych jeśli takowe występują. Najskuteczniejszą drogą do realizacji tego celu było nawiązanie współpracy pomiędzy szkołami i pracodawcami prowadzącymi działalność w odpowiednich branżach, pozwalającej na odbywanie praktyk zarówno przez uczniów, jak i nauczycieli. Praktyki organizowane były w czasie wolnym od zajęć szkolnych, w tym w wakacje i ferie, jako dodatkowa forma zajęć praktycznych, gdyż te prowadzone są w szkole w niewielkim wymiarze. W przypadku praktyk uczniowskich nauczyciele praktycznej nauki zawodu nie tylko sprawowali nadzór nad ich przebiegiem, lecz równocześnie mieli okazję być ich czynnymi uczestnikami. Dodatkowo, szkoły dzięki konsultacjom z pracodawcami - wyposażone zostały w dopasowanych do ich wymagań sprzęt. W ten sposób uczniowie mogli realnie zwiększyć swoje kompetencje zawodowe.

5 5. Ocena efektów Realizację trwającego trzy lata projektu Szkoła innowacyjna i konkurencyjna uznać należy za duży sukces. Jak wykazało baczna obserwacja celów i działań modernizacji kształcenia zawodowego w Polsce, założenia projektowe okazały się z nimi całkowicie zbieżne, choć wyprzedziły działania rządowe o kilka lat. Projekt zaproponował i przetestował mechanizmy, które nie zostały wcześniej doprecyzowane lub wykraczają poza propozycje reformy. Silniej niż dokumenty ministerialne położył nacisk na prowadzenie kształcenia praktycznego na rzeczywistych stanowiskach pracy, zaproponował konkretne metody tworzenia partnerstwa na rzecz edukacji dla rynku pracy oraz większe niż wymagane przepisami prawa zaangażowanie pracodawców w przygotowanie i modyfikowanie programów nauczania. Niestety, nowe przepisy kształcenia zawodowego uniemożliwiają tworzenie specjalizacji w zawodach, wokół których powstawała efektywna, korzystna dla uczniów, szkół i firm współpraca takich, jak np. zawód kierowca TIR. Powodują również trudności w komunikacji pomiędzy szkołą a innymi interesariuszami, gdyż operują niezrozumiałym dla osób postronnych, zmieniającym się często językiem edukacyjnej nowomowy. Pomimo tego, najważniejsze działania projektu będzie można z powodzeniem stosować w warunkach zmodernizowanego systemu kształcenia zawodowego. O wartości walorów współpracy świadczą poniższe cytaty:...projekt Szkoła innowacyjna i konkurencyjna dostosowanie oferty szkolnictwa zawodowego do wymagań lokalnego rynku pracy pomógł zrozumieć wzajemne potrzeby i oczekiwania różnych grup, które odgrywają istotną rolę w procesie kształcenia zawodowego. W dwóch szkołach, tj. ZS, CKU w Gronowie oraz ZSEl we Włocławku, które zostały objęte wsparciem, udało się wytworzyć mechanizm partnerstwa, a relacja zbudowana między tymi placówkami a przedsiębiorcami stała się czynnikiem motywującym przy realizacji projektu. Drugim istotnym powodem, dla którego warto było podjąć wyzwanie realizacji Szkoły innowacyjnej i konkurencyjnej, było wykreowanie wśród nauczycieli świadomości roli, jaką pełnią przedsiębiorcy w procesie kształcenia i budowania właściwych umiejętności uczniów. Pracodawcy, poprzez realizację szkoleń oraz praktyk w swoich zakładach pracy, wzięli czynny udział w edukowaniu swoich przyszłych pracowników i przekazali im praktyczną wiedzę oraz umiejętności, których nie mogli im dać nauczyciele przedmiotu. Dzięki temu przyszli absolwenci, objęci takim wsparciem, będą mieli większą przewagę na rynku pracy. Uważam, że po tych trzech latach jesteśmy w zupełnie innym miejscu, niż byliśmy przed rozpoczęciem realizacji projektu, bo pozwolił on nam inaczej spojrzeć na edukację... Mirosław Graczyk, Starosta Toruński

6 Projekt unijny Szkoła innowacyjna i konkurencyjna dostosowanie oferty szkolnictwa zawodowego do wymagań lokalnego rynku pracy realizowany przez Starostwo Powiatowe w Toruniu w partnerstwie z Gminą Miasto Włocławek może być przykładem współpracy ponadlokalnej dwóch niedaleko położonych od siebie samorządów. Podczas tworzenia strategii i licznych konsultacji wyszukano punkty wspólne, zmierzające do rozwoju szkolnictwa zawodowego w wybranych zawodach. Realizacja projektu pokazała, jak można rozwijać współpracę zarówno dwóch samorządów, jak i szkół, z lokalnymi przedsiębiorcami, szkołami wyższymi oraz przedsiębiorstwami branżowymi na terenie całej Polski. Zespołowi Szkół Elektrycznych we Włocławku, dzięki projektowi, udało się pozyskać wysokiej klasy sprzęt elektroniki precyzyjnej do prowadzenia zajęć teleinformatycznych oraz informatycznych. Współpraca z przedsiębiorcami lokalnymi wpłynęła na podniesienie świadomości oczekiwań i możliwości każdej ze stron procesu kształcenia zawodowego i nie została zamknięta wraz z końcem projektu. Uwidacznia się zwiększenie aktywności zarówno szkoły jak i przedsiębiorców do dalszej współpracy. Zetknięcie się z nowymi technologiami prezentowanymi przez pracodawców pozwoliło uczestnikom projektu na zdobycie nowych doświadczeń, często niemożliwych do uzyskania w szkole. W oparciu o zdobytą wiedzę wynikającą z zacieśnienia relacji szkoła pracodawca pozyskano wyposażenie pracowni kształcenia zawodowego: pracowni elektronicznych systemów zabezpieczeń i pracowni sieci światłowodowej. Jest to dowód postawienia na nową jakość szkolnictwa zawodowego. Odczuwalnym symptomem większej aktywności pracodawców w obszarze współpracy ze szkołą, powodującej ułatwienia i atrakcyjność w realizacji podstawy programowej jest ścisła współpraca podczas organizacji praktyk uczniowskich. Projekt przyczynił się również do wzrostu kompetencji kadry dydaktycznej szkół. Połączenie doskonalenia zawodowego nauczycieli z praktyką na terenie zakładów pracy w oparciu o nowoczesne technologie, wymiana doświadczeń, zdobycie orientacji co do potrzeb pracodawców odnośnie kompetencji absolwentów, zwiększenie zorientowania na potrzeby lokalnego rynku pracy niewątpliwie przyczyniły się do podniesienia jakości pracy szkoły. Ważnym elementem, który pozostanie po projekcie, jest platforma internetowa, która stanowi kolejną wartość dodaną projektu. Stworzenie platformy jako nowoczesnego przepływu informacji wraz z informacją zwrotną pozwoli łatwiej odnaleźć się absolwentowi na rynku pracy, a pracodawcy wybrać pracownika zgodnie z wymogami swojej firmy. Projekt dał możliwość współpracy międzyszkolnej i międzynarodowej, a także wymiany doświadczeń oraz dobrych praktyk. Podczas realizacji projektu uwidoczniło się profesjonalne podejście kadry zarządzającej projektem, co powoduje chęć rozwijania współpracy w zakresie kolejnych inicjatyw... Wanda Muszalik, II Zastępca Prezydenta Miasta Włocławek

7 Z punktu widzenia Zespołu Szkół Elektrycznych, najlepiej przeze mnie ocenionym zadaniem było nawiązywanie i rozszerzenie współpracy z pracodawcami, w której uczeń i nauczyciel znaleźli się w centrum uwagi, przez co uczniowie poszerzyli umiejętności praktycznego wykonywania zadań; następnie możliwość pozyskania pomocy dydaktycznych, odbycie dodatkowych staży i praktyk oraz szkolenia. Dużą rolę odegrała także współpraca z Politechniką Łódzką. Myślimy o dalszej współpracy z pracodawcami i nawiązywaniu nowych znajomości biznesowych poprzez zakłady pracy, upowszechnianiu powstałej strony internetowej, współpracy ze szkołami wyższymi, w tym głównie z politechnikami. Każdy projekt poszerza horyzonty myślowe. Przy realizacji projektu Szkoła innowacyjna i konkurencyjna... można było bardziej wnikliwie poznać potrzeby pracodawców, a ci mieli możliwość przyjrzeć się procesom edukacyjnym zachodzącym w szkole. Bardzo cenne były, reprezentujące wysoki poziom merytoryczny, specjalistyczne szkolenia nauczycieli w firmach: Renex, Micron, Aski, Satel. Rekomendujemy do wdrażania w szkołach dodatkowe praktyki, staże i szkolenia, przenoszenie technologii występujących u pracodawców na grunt szkoły i wdrażanie ich do toku lekcyjnego. Najskuteczniejszą i najważniejszą dla ucznia formą wsparcia były bezpośrednie spotkania i zajęcia u pracodawcy, możliwość pracy i uczenia się na specjalistycznym sprzęcie, którego nie ma w szkole. Jeśli chodzi o przyszłość po projekcie to, co było rozpoczęte, musi nadal trwać: współpraca z pracodawcami, współpraca ponadnarodowa, dodatkowe praktyki i staże, dokształcanie nauczycieli w dziedzinach ściśle specjalistycznych oraz rozbudowa i rozwijanie się platformy edukacyjnej Piotr Człapiński, dyrektor Zespołu Szkół Elektrycznych we Włocławku Udział w projekcie Szkoła innowacyjna i konkurencyjna... okazał się dla nas bardzo ciekawym doświadczeniem. Mieliśmy możliwość poznania kadry nauczycielskiej prowadzącej zajęcia z przedmiotów zawodowych z uczniami, którzy są naszymi potencjalnymi przyszłymi pracownikami. Dzięki temu zapoznaliśmy się z obowiązującymi standardami nauczania, z problemami związanymi z kształceniem praktycznym oraz z zakresem wymagań, jakie faktycznie możemy stawiać absolwentom szkół zawodowych. Szczególnie istotne wydaje mi się nawiązanie współpracy na linii hotel (pracodawca) nauczyciele, ponieważ, moim zdaniem, praktyczne zajęcia z udziałem nauczycieli i tym samym wzrost wiedzy kadry nauczycielskiej na temat praktycznych aspektów funkcjonowania hotelu są podstawą do poprawy jakości nauczania i zwiększenia przystosowania uczniów do pracy w realnych warunkach. Zajęcia z moderatorem i burza mózgów związana z tworzeniem drzewa celów dla zwiększenia jakości edukacji w omawianym zakresie były ciekawym doświadczeniem oraz inspiracją do zorganizowania podobnych, twórczych spotkań w kilku działach hotelu.

8 Spotkania w ramach targów pracy, zwiedzanie terenu szkoły oraz spotkania w mniejszych grupach roboczych były okazją do wymiany ciekawych doświadczeń, także w ramach branży hotelarskiej. Uważam, że dotychczasowe działania, w tym w szczególności wymiana praktycznych doświadczeń, powinny być kontynuowane, a także rozszerzone na inne szkoły zawodowe w naszym regionie. Z naszej strony oferujemy możliwość organizacji zarówno praktyk dla uczniów, jak i spotkań i zajęć praktycznych dla nauczycieli. Wzrost poziomu kształcenia zawodowego uczniów naszych przyszłych pracowników leży w interesie obu stron. Byłoby wspaniale, gdyby praktyczne aspekty projektu mogły zostać wdrożone nie tylko w szkole w Gronowie, ale także w innych szkołach o profilu zawodowym. Sądzę, że niski poziom dostosowania kształcenia praktycznego do wymagań rynkowych nie jest bolączką tylko naszej branży... Raz jeszcze dziękujemy za możliwość wzięcia udziału w tym projekcie. Anna Urbańska, dyrektor Hotelu Bulwar Realizacja projektu, w mojej opinii, to same pozytywne wrażenia. Po pierwsze, pozwoliły uczestnikom projektu, po dokonaniu głębokiej analizy SWOT, dostrzec obszary funkcjonowania szkół wymagające poprawy, uzupełnienia lub całkowitej modernizacji. Uczestniczące w projekcie szkoły miały ogromną szansę wzbogacenia wyposażenia pracowni, rozwinięcia wiedzy poprzez uczestnictwo w szkoleniach oraz zdobycia praktyki zawodowej poprzez udział w warsztatach wyjazdowych do konkretnych zakładów pracy. Doposażenie pracowni szkolnych przybliżyło uczniów do wykonywania pracy w realnych warunkach nowoczesnego rynku pracy i najnowszych technologii w zakresie elektroniki, telekomunikacji, elektromechaniki lub mechaniki pojazdowej. Ważnym elementem projektu stała się także, w przypadku zawodu kucharz oraz hotelarz, możliwość poznania nowoczesnego warsztatu pracy wzbogaconego o różnego rodzaju programy wspomagane technologią komputerową. Zapoznanie się z oczekiwaniami najlepszych baz hotelowych, wymaganiami dotyczącymi sporządzania wykwintnych dań dla smakoszy w wielu przypadkach na pewno zaowocuje chęcią dalszego, konsekwentnego, ustawicznego podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Dobrze wyszkolona kadra w przyszłości nie spowoduje wzrostu ilości osób bezrobotnych, a w konsekwencji nie przysporzy państwu konieczności wydatkowania środków finansowych Funduszu Pracy na działania biernej, jak i czynnej aktywizacji zawodowej... Paweł Przyjemski, kierownik Centrum Aktywizacji Zawodowej PUP w Toruniu Lawendowe Wzgórze w Wymysłowie miało przyjemność gościć uczniów klasy o profilu gastronomicznym ZS, CKU w Gronowie w ramach projektu Szkoła innowacyjna

9 i konkurencyjna. Celem wizyty były warsztaty kulinarne, podczas których uczniowie samodzielnie wykonywali, a następnie degustowali dania według wspólnie ustalonego wcześniej menu, opartego w całości na mniej lub bardziej znanych potrawach kuchni francuskiej. Moim zdaniem działania tego typu są ze wszech miar godne polecenia, gdyż dają uczniom możliwość zdobywania nowych doświadczeń, poza murami szkoły. Z jednej strony, w trakcie takich praktyk, poznają różnorodne uwarunkowania, koncepcje, sposoby zarządzania. Z drugiej zaś poszerzają swoją wiedzę kulinarną o nowe, często autorskie potrawy. W przyszłości pozwoli im to na łatwiejsze adaptowanie się do różnorodnych sytuacji w miejscach pracy. Uczniowie będą też bardziej kreatywni, otwarci zarówno na własne pomysły, jak i na sugestie współpracowników. Lawendowe Wzgórze jest szczerze zainteresowane udziałem w tego typu projektach. Jako specjaliści od oryginalnej kuchni francuskiej z przyjemnością dzielimy się naszą wiedzą. Natomiast forma warsztatów kulinarnych, tak dziś modna, jest bodaj najprzyjemniejszą i najbardziej demokratyczną formułą wspólnego przygotowywania posiłków. Cała grupa w równym stopniu jest odpowiedzialna i zaangażowana w pracę, a ukoronowaniem jej jest wspólne biesiadowanie... Katarzyna Schmitt, właściciel restauracji Lawendowe Wzgórze Doświadczenie z konkursu szkół samochodowych wpisuje się w oczekiwania, aby absolwenci tych szkół już w czasie nauki zawodu stykali się z prawdziwymi problemami praktyki warsztatowej. Propagowanie realnych zadań konkursowych wyzwala inicjatywy i aspiracje uczniów, sprawia, że uczeń z własnej chęci zgłębia wiedzę i zdobywa widoczne umiejętności. Uczeń dowartościowuje się pozytywnymi cechami. Nauczyciele nie poprzestają na wiedzy z okresu własnych studiów. Spotkanie na zawodach w stacji obsługi samochodów stanowi forum motywujące wszystkich uczestników. Gratuluję pomysłu. Odpowiednio wcześnie przygotowywany konkurs nie zaburzy pracy ASO i nie ma powodu, aby uchylać się od współpracy... Bogdan Szlendak, kierownik Stacji Obsługi firmy OSTPOL MOTORS Jesteśmy bardzo zadowoleni i wdzięczni, że mogliśmy dołożyć małą cegiełkę do projektu. Jeśli chodzi o współpracę ze szkołą oraz nauczycielami, przebiegała ona pomyślnie, komunikacja była jak najbardziej właściwa. W trakcie prowadzenia zajęć dla uczniów, trenerzy byli zadowoleni z zaangażowania ich w zajęcia praktyczne. Uczniowie poznali nowe techniki montażu pakietów elektronicznych wg aktualnych norm w branży i trzeba przyznać, że radzili sobie całkiem nieźle. Pragniemy dalej aktywnie uczestniczyć w następnych projektach i współpracować ze szkołą, gdyż jest to owocne dla obu stron. Mamy nadzieję, że uczniowie, zdobywając i poszerzając swoją wiedzę

10 na temat międzynarodowych norm IPC oraz montażu pakietów elektronicznych, umożliwią sobie łatwiejszy start w życie zawodowe. Konkurs umiejętności zawodowych dla uczniów, który odbył się w siedzibie firmy Renex, został oceniony bardzo pozytywnie przez właścicieli firmy, jak również przez pracowników nadzorujących. Był on też zaprzeczeniem egzaminu zawodowego, który przeprowadzany jest w formie teoretycznej i nie ma w nim miejsca na praktykę, a pracodawcom zależy na praktycznych umiejętnościach przyszłych kadr, nie na wiedzy teoretycznej. W ramach projektu została również doposażona w nowoczesne urządzenia pracownia szkolna do prowadzenia zajęć praktycznych dla zawodów związanych z branżą teleinformatyczną. Przeprowadzono odpowiednie konsultacje z firmami tak, aby sprzęt zakupiony do pracowni był na poziomie nieodbiegającym od tego, który wykorzystywany jest w dzisiejszych przedsiębiorstwach. Dzięki takim urządzeniom uczniowie będą mieli możliwość nauki na poziomie wiedzy, która wykorzystywana jest u dzisiejszych pracodawców. Dzięki takim zajęciom przyszły pracodawca nie będzie musiał dodatkowo szkolić absolwenta na sprzęcie, który będzie wykorzystywał w swojej pracy. Na początku projektu odbyło się spotkanie pracodawców z nauczycielami praktycznej nauki zawodu wraz z dyrekcją szkoły. Omówiono program współpracy, jaki będzie realizowany w trakcie projektu, i podpisano go. Program mówił o odpowiednim przygotowaniu uczniów do zajęć praktycznych i ich przebiegu. Zadaniem spotkania było również omówienie programu zajęć tak, aby uczniowie poznali jak najwięcej nowoczesnych metod pracy wykorzystywanych w przedsiębiorstwach... Szymon Szpulecki, firma RENEX 6. Oszacowanie nakładów poniesionych na organizację i realizację projektu Postęp finansowy realizacji projektu (środki finansowe pochodziły z EFS, nie wymagano wkładu własnego) Lp. Zadania/cele założone we wniosku o dofinansowanie Wydatki (PLN) 1.1. Zadanie 1. Współpraca ponadnarodowa , Zadanie 2 Zarządzanie projektem , Zadanie 3 Konsultacje i opracowanie strategii wdrażania , Zadanie 4 Badanie absolwentów i pracodawców , Zadanie 5 Inwestycja w nauczyciela , Zadanie 6 Doposażenie , Zadanie 7 Inwestycja w ucznia , Zadanie 8 Ewaluacja i opracowanie produktów finalnych , Zadanie 9 Upowszechnianie ,40 Wydatki ogółem ,85

11 Czas pracy poniesiony w projekcie to 3 lata ( ) pracy 3 pracowników etatowych: koordynator projektu, sekretarz projektu oraz obsługa księgowa projektu. W projekcie zatrudnieni byli również koordynatorzy szkolni 2 osoby w wymiarze 18 i 9 godzin na miesiąc (liczba godzin uzależniona była od ilości zaangażowanych zawodów do projektu. Z ZSE w projekcie uczestniczyła 1 klasa, zaś z ZS, CKU 3 klasy) oraz koordynatorzy zawodu 4 osoby w wymiarze około 3 godzin na miesiąc. Biuro projektu znajdowało się w siedzibie Lidera projektu, Starostwie Powiatowym w Toruniu. Z budżetu projektu zostało zakupione podstawowe wyposażenie biura, takie jak biurka, szafy, komputery. Zajęcia dla uczniów w projekcie odbywały się w pomieszczeniach szkół. Uczniowie korzystali z wyposażenia szkoły oraz doposażenia zakupionego w projekcie. 7. Czy napotkali Państwo trudności, z którymi należało się zmierzyć, aby zrealizować projekt? Głównym problemem, który ujawnił się na samym początku realizacji projektu, tj. przy pierwszym spotkaniu konsultacyjnym była rozbieżność oczekiwań poszczególnych stron. Szkoła traktowała projekt innowacyjny jako kolejny "standardowy" projekt, który pozwoli dokupić nowy, multimedialny sprzęt, zrealizować dodatkowe zajęcia czy kursy, z tego dużą część przez własnych, "znających" rynek pracy i branże nauczycieli. Przedsiębiorcy wychodzili z założenia, że szkoła jest w stanie dynamicznie reagować na zmienne potrzeby rynkowe, a za słabe przygotowanie zgłaszających się do nich kandydatów do pracy winna jest wyłącznie szkoła. Uczniowie i ich rodzice reprezentowali natomiast postawę roszczeniową zgłoszenie się do dowolnej szkoły, nawet przy całkowitym oderwaniu od predyspozycji ucznia do zawodu, gwarantuje łatwe, przyjemne i nieobciążające nadmiernym wysiłkiem uzyskanie kwalifikacji. Podstawową rolą organu prowadzącego szkołę było pilnowanie strony finansowej, tj. weryfikowanie, czy wynikający z rekrutacji poziom subwencji pozwoli pokryć koszty bieżącej działalności szkoły. Niezależnie od przejaskrawionego przedstawienia powyższych stanowisk już na samym początku realizacji projektu doszło do "okopania" się stron. Łagodzenie konfliktów wymagało dużo wysiłków od moderatora. Dzięki doświadczeniu i odpowiedniemu dobraniu metod pracy udało się "oczyścić" sytuację i konstruktywnie podejść do zagadnienia kształcenia zawodowego. W osiągnięciu takiego stanu pomocne było m.in.: wprowadzenie praktyk obserwacyjnych, w formie wizyt studyjnych w zakładach pracy dla uczniów i nauczycieli, którzy mogli w ten sposób lepiej poznać różnorodność branży, w której (się) kształcili; poznanie zasad funkcjonowania fińskiego modelu kształcenia zawodowego, w którym szczególnie ważne jest traktowanie przez szkoły (konsorcja) kształcenia zawodowego jako usługi, gdzie za kosztami musi iść jakość, gdzie w ramach kształcenia zawodowego praca wykonywana przez ucznia ma wymiar rynkowy (świadczenie przez szkoły usług na rzecz mieszkańców) oraz gdzie szczególną wagę przykłada się do konkursów umiejętności zawodowych;

12 zebranie w ramach konsultacji zespołu, który na bieżąco weryfikował realność wprowadzanych rozwiązań, m.in. odnosząc go do przepisów oświatowych; Warunkiem osiągnięcia zakładanych efektów było przede wszystkim zaangażowanie wszystkich stron i poczucie zarówno współautorstwa rozwiązań, jak i współodpowiedzialności za ich wdrażanie. 8. Zalecenia dla innych jednostek samorządu terytorialnego zainteresowanych wdrożeniem projektu Rozwiązania zaproponowane w projekcie "Szkoła innowacyjna i konkurencyjna..." mogą być wprowadzane kompleksowo, jak i wybiórczo. Każda szkoła, każda jednostka samorządowa posiada swój model pracy. Projekt miał na celu wypracowanie takiego modelu współpracy, który można by później z powodzeniem zastosować na terenie całej Polski. Należy tu podkreślić, iż zaproponowane rozwiązania miały charakter działań innowacyjnych, i to właśnie powiat toruński jako pierwszy w województwie kujawsko-pomorskim, i jako jeden z kilku tylko samorządów/instytucji w całym kraju, podjął się tego wysiłku. Wypracowana metodyka opisana szczegółowo w zestawie 8 publikacji jest gotowym produktem do wykorzystania przez inne podmioty zainteresowane znalezieniem optymalnych rozwiązań dla kształcenia zawodowego. Powoli rusza nowa perspektywa finansowa i związane z nią fundusze europejskie, tym bardziej zatem ważne będzie skorzystanie z już wypracowanych, przetestowanych, i co ważne, pozytywnie ocenionych działań. Projekty finansowane ze środków unijnych dają niepowtarzalną szansę na podjęcie działań o charakterze innowacyjnym. Nie warto zatem zapominać o sprawdzonych inicjatywach, by na nowo, wywarzać już otwarte wcześniej drzwi. Powstałe w trakcie realizacji projektu partnerstwo, zapewniło bowiem doskonałe poznanie problemów z jakimi borykają się zarówno szkoły, jak i pracodawcy. Poza tym duże znaczenie miało tu partnerstwo ponad narodowe, dzięki któremu poznaliśmy metody funkcjonowania szkolnictwa i jego współpracy z przedsiębiorcami poza granicami Polski. To, od czego naszym zdaniem warto zacząć przy wdrażaniu do realizacji podobnego projektu, to wprowadzenie cyklicznych spotkań, w trakcie których poddawane analizie byłoby zagadnienie kształcenia zawodowego w regionie. Pomimo istnienia w Polsce Rad Zatrudnienia, system opiniodawczy nie zawsze jest w stanie trafnie ocenić sytuację i potrzeby zmian jakie powinny zajść na rynku pracy. Przy zaangażowaniu możliwie szerokiego grona "stron" dla procesu kształcenia, tj. lokalnych przedstawicieli branży, szkół (na poziomie kierownictwa, ale i nauczycieli), organów prowadzących, instytucji rynku pracy, rodziców, czy uczniów uzyskać można, przy doświadczonym moderowaniu spotkaniami, wyjątkowe ciało doradcze, które jest w stanie pomóc przy podejmowaniu decyzji o wprowadzanych nowych kierunkach kształcenia, potrzebach dodatkowych działań, takich jak np. projekty, czy współpraca międzynarodowa, racjonalizowaniu wydatków (m.in. pod kątem zasad zakupu wyposażenia szkół, czy organizacji kursów/szkoleń dla uczniów i nauczycieli), a w dłuższej perspektywie również rozwiązywaniu problemu lokalnego bezrobocia.