(MIKROSKOP ELEKTRONOWY, ORGANELLE KOMÓRKOWE).

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "(MIKROSKOP ELEKTRONOWY, ORGANELLE KOMÓRKOWE)."

Transkrypt

1 ĆWICZENIE 2. Temat: ULTRASTRUKTURA KOMÓRKI (1). (MIKROSKOP ELEKTRONOWY, ORGANELLE KOMÓRKOWE). 1. Podstawy technik mikroskopowo-elektronowych (Schemat N/2/1) 2. Budowa i działanie mikroskopu elektronowego transmisyjnego i skanującego (Schemat N/2/2) Mikrotubule w astrocytach 3. Siateczka śródplazmatyczna gładka i ziarnista (Schemat 5/2) 4. Aparat Golgiego (Schemat 5/3) 5. Lizosomy (Schemat 5/4 i EM 5/4) 6. Mitochondria (Schemat N/2/3) 7. Glikosomy (EM i tekst N/2/4) 8. Model heterodimeru tubuliny (Schemat N/2/5) 9. Tworzenie protofilamentów tubulinowych (Schemat N/2/6) SCEMAT N/2/1 - PODSTAWY TECHNIK MIKROSKOPOWO-ELEKTRONOWYCH Według: Sobotta; Histologia. Kolorowy atlas cytologii i histologii człowieka. (Opracowany przez U.Welscha).(WydanieIII) Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner NajwaŜniejsze etapy przygotowania materiału do badań w mikroskopie elektronowym transmisyjnym. SCHEMAT N/2/2 BUDOWA I DZIAŁANIE MIKROSKOPU ELEKTRONOWEGO TRANSMISYJNEGO I SKANUJĄCEGO A B C Schemat budowy i powstawania obrazu w mikroskopie świetlnym (A), mikroskopie elektronowym transmisyjnym (B) i mikroskopie elektronowym skanującym (C). Według: Junqueira L.C., Carneiro J.: Basic Histology. (Eleventh edition) McGraw-Hill: zmodyfikowane

2 SCHEMAT NR 5/2 B A Schemat budowy siateczki śródplazmatycznej (RE) gładkiej i ziarnistej (A). Obraz ultrastrukturalny siateczki śródplazmatycznej gładkiej (hepatocyt) (B) i ziarnistej (komórka plazmatyczna) (C). (A) Według: Stevens A., Lowe J.: Histologia człowieka. (Wydanie drugie) (B) i (C) Według: Fawcett D.W.: Atlas zur Elektronenmikroskopie der Zelle Urban & Schwarzenberg C SCHEMAT NR 5/3 APARAT GOLGIEGO Schemat budowy i funkcji aparatu Golgiego (A). Obraz ultrastrukturalny aparatu Golgiego (komórka ziarnista jajnika) (B). (A) Według: Stevens A., Lowe J.: Histologia człowieka. (Wydanie drugie)

3 Schemat N/2/3. MITOCHONDRIA A B C D Schemat budowy mitochondrium oraz rozmieszczenia i czynności niektórych enzymów mitochondrialnych (A). RóŜne formy mitochondriów: z grzebieniami poprzecznymi (lamelarnymi) (komórka nabłonka najądrza) (B), z grzebieniami podłuŝnymi (tubularnymi, rurkowatymi) ( komórka gruczołowa kory nadnerczy) (C) i z grzebieniami okręŝnymi (komórka ziarnista jajnika) (D). (A) Według: Stevens A., Lowe J.: Histologia człowieka. (Wydanie drugie) (B) Według: Fawcett D.W.: Atlas zur Elektronenmikroskopie der Zelle Urban & Schwarzenberg SCHEMAT 5/4 LIZOSOMY Schemat powstawania i funkcji lizosomów oraz ich relacji z niektórymi strukturami cytoplazmatycznymi (A). Obraz ultrastrukturalny lizosomów (komórka kory nadnerczy) (B). (A) Według: Stevens A., Lowe J.: Histologia człowieka. (Wydanie drugie) B) Według: Fawcett D.W.: Atlas zur Elektronenmikroskopie der Zelle Urban & Schwarzenberg

4 EM. 5/4: Lizosomy a. lizosom pierwotny b. lizosom wtórny fagolizosom c. lizosom wtórny autofagolizosom d. ciałko resztkowe ciemne, ziarniste strąty na zdjęciu a-d są miejscami aktywności fosfatazy kwaśnej GLIKOSOMY tekst N/2/4 Glikosomy są to organele komórkowe, niemające własnej błony. Składają się z glikogenu oraz grupy enzymów związanych z jego metabolizmem. NaleŜy do nich syntetaza glikogenu, enzym rozgałęziający, fosforylaza, enzym usuwający rozgałęzienia oraz enzymy regulatorowe. W glikosomie mającym średnicę 20 ~ 30 nm glikogen występuje w postaci ziarenek o średnicy 2 ~ 3 nm. Przestrzeń pomiędzy tymi ziarenkami wypełniają białka. Glikosomy występują w dwóch formach. Lioglikosomy łatwo jest usunąć z komórki, na przykład za pomocą gorącej wody lub amylazy. Desmoglikosomy za pośrednictwem białek wiąŝą się z innymi strukturami komórki (mitochondriami, aparatem Golgiego, szorstką i gładką siateczką śródplazmatyczną, miofibrylami, itd.) i są trudne do usunięcia. Nie ulegają strawieniu przez amylazę, która zapewne nie ma dostępu do glikogenu na skutek opłaszczenia go przez białka. Lioglikosomy dominują w komórkach wątroby a desmosomy licznie występują w komórkach mięśniowych. EM N/2/4. Ryc. 1. Elektronogram włókna Purkinjego z serca psa kontrastowany za pomocą soli uranu i ołowiu. W cytosolu widać glikosomy w postaci pojedynczych ziarenek (cienkie strzałki) lub zgrupowane szeregowo (grube strzałki). Zabarwione są białka glikosomów. Ryc. 2. Ten sam materiał co na rycinie 1 ale barwiony metodą cytochemiczną wykrywającą glikogen (kwas nadjodowy tiosemikarbazyd białczan srebra). Widać ziarenka glikogenu o średnicy 2~3 nm. Zdjęcia pochodzą z pracy: K. Kielan Rybicka Glycosomes the organelles of glycogen metabolism. Tissue & Cell; 1996, 28: Opracował prof. Stanisław Moskalewski

5 Schemat N/2/5 MODEL HETERODIMERU TUBULINY Mikrotubule zbudowane są z tubuliny. Występują cząsteczki α i β tubuliny, które tworzą dimery (dimer złoŝony z dwóch róŝnych podjednostek nazywany jest heterodimerem) polimeryzujące następnie z utworzeniem protofilamentów i mikrotubuli. C koniec karboksylowy polipeptydu, N koniec aminowy peptydu, GTPn GTP niewymienne i niepodlegające hydrolizie, GTPe GTP wymienne i podlegające hydrolizie, Czarne pole region trwałego połączenia cząsteczek α i β tubuliny. W roztworze zawierającym heterodimery i GTP lub GDP, cząsteczka GTP związana z tubulina α nie ulega wymianie, natomiast cząsteczka związana z tubuliną β moŝe ulec wymianie na inną cząsteczkę GTP lub na cząsteczkę GDP. opracował prof. Stanisław Moskalewski Schemat N/2/6 TWORZENIE PROTOFILAMENTÓW TUBULINOWYCH Heterodimery tubuliny łączą się ze sobą w regularny sposób głowa-ogon. Łączenie przebiega nieco odmiennie na obu końcach protofilamentu. Na końcu oznaczonym minus cząsteczka β tubuliny heterodimeru wolnego łączy się z cząsteczką α heterodimeru związanego. Hydrolizie uległo GTP cząsteczki dołączającej się. Na końcu oznaczonym plus łączy się cząsteczka α wolnego heterodimeru z cząsteczką β heterodimeru związanego. Hydrolizie do GDP podlega GTP heterodimeru związanego. opracował prof. Stanisław Moskalewski

WITAMY NA KURSIE HISTOLOGII

WITAMY NA KURSIE HISTOLOGII KOMÓRKA WITAMY NA KURSIE HISTOLOGII www.histologia.cm-uj.krakow.pl Wielkość komórek ZróŜnicowanie komórek Jednostki: 1 µm = 10-3 mm, 1 nm = 10-3 µm kształt najmniejsze komórki (komórki przytarczyc, niektóre

Bardziej szczegółowo

(węglowodanów i tłuszczów) Podstawowym produktem (nośnikiem energii) - ATP

(węglowodanów i tłuszczów) Podstawowym produktem (nośnikiem energii) - ATP śycie - wymaga nakładu energii źródłem - promienie świetlne - wykorzystywane do fotosyntezy - magazynowanie energii w wiązaniach chemicznych Wszystkie organizmy (a zwierzęce wyłącznie) pozyskują energię

Bardziej szczegółowo

Składniki cytoszkieletu. Szkielet komórki

Składniki cytoszkieletu. Szkielet komórki Składniki cytoszkieletu. Szkielet komórki aktynowe pośrednie aktynowe pośrednie 1 Elementy cytoszkieletu aktynowe pośrednie aktynowe filamenty aktynowe inaczej mikrofilamenty filamenty utworzone z aktyny

Bardziej szczegółowo

CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A. imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :.

CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A. imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :. CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :. Zadanie 1 Przeanalizuj schemat i wykonaj polecenia. a. Wymień cztery struktury występujące zarówno w komórce roślinnej,

Bardziej szczegółowo

Komórka eukariotyczna organizacja

Komórka eukariotyczna organizacja Komórka eukariotyczna organizacja Centrum informacyjne jądro Układ wykonawczy cytoplazma cytoplazma podstawowa (cytozol) organelle cytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma Komórka eukariotyczna organizacja

Bardziej szczegółowo

Komórka eukariotyczna organizacja

Komórka eukariotyczna organizacja Komórka eukariotyczna organizacja Centrum informacyjne jądro Układ wykonawczy cytoplazma cytoplazma organelle podstawowa (cytozol) cytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma Komórka eukariotyczna organizacja

Bardziej szczegółowo

CYTOSZKIELET. Mikrotubule. podjednostki strukturalne. 450 aminokwasów. 13 (11-16) 55kDa i 53kDa strukturalna polarność

CYTOSZKIELET. Mikrotubule. podjednostki strukturalne. 450 aminokwasów. 13 (11-16) 55kDa i 53kDa strukturalna polarność CYTOSZKIELET Mikrotubule podjednostki strukturalne 13 (11-16) 55kDa i 53kDa strukturalna polarność 450 aminokwasów Mikrotubule wydłuŝanie / /skracanie Mikrotubule elongacja + - in vitro in vivo - dodawanie

Bardziej szczegółowo

Organelle komórkowe. mgr Zofia Ostrowska

Organelle komórkowe. mgr Zofia Ostrowska Organelle komórkowe mgr Zofia Ostrowska 1. Wyróżniamy dwa typy komórek 2. Eucaryota Zadanie 34. (2 pkt) Matura 2006 p.r. Komórki żywych organizmów są bardzo różnorodne. Poniższe rysunki przedstawiają komórkę

Bardziej szczegółowo

Mitochondria. siłownie komórki

Mitochondria. siłownie komórki śycie - wymaga nakładu energii źródłem - promienie świetlne - wykorzystywane do fotosyntezy - magazynowanie energii w wiązaniach chemicznych Wszystkie organizmy ( a zwierzęce wyłącznie) pozyskują energię

Bardziej szczegółowo

BIOLOGIA KOMÓRKI. Podstawy mikroskopii fluorescencyjnej -1 Barwienia przyżyciowe organelli komórkowych

BIOLOGIA KOMÓRKI. Podstawy mikroskopii fluorescencyjnej -1 Barwienia przyżyciowe organelli komórkowych BIOLOGIA KOMÓRKI Podstawy mikroskopii fluorescencyjnej -1 Barwienia przyżyciowe organelli komórkowych Wstęp Komórka eukariotyczna posiada zdolność przeprowadzenia bardzo dużej liczby procesów biochemicznych

Bardziej szczegółowo

oksydacyjna ADP + Pi + (energia z utleniania zredukowanych nukleotydów ) ATP

oksydacyjna ADP + Pi + (energia z utleniania zredukowanych nukleotydów ) ATP Życie - wymaga nakładu energii źródłem - promienie świetlne - wykorzystywane do fotosyntezy - magazynowanie energii w wiązaniach chemicznych Wszystkie organizmy (a zwierzęce wyłącznie) pozyskują energię

Bardziej szczegółowo

Komórka - budowa i funkcje

Komórka - budowa i funkcje Komórka - budowa i funkcje Komórka - definicja Komórka to najmniejsza strukturalna i funkcjonalna jednostka organizmów żywych zdolna do przeprowadzania wszystkich podstawowych procesów życiowych (takich

Bardziej szczegółowo

Tkanka nerwowa. Komórki: komórki nerwowe (neurony) sygnalizacja komórki neurogleju (glejowe) ochrona, wspomaganie

Tkanka nerwowa. Komórki: komórki nerwowe (neurony) sygnalizacja komórki neurogleju (glejowe) ochrona, wspomaganie Komórki: komórki nerwowe (neurony) sygnalizacja komórki neurogleju (glejowe) ochrona, wspomaganie Tkanka nerwowa Substancja międzykomórkowa: prawie nieobecna (blaszki podstawne) pobudliwość przewodnictwo

Bardziej szczegółowo

Budowa i rodzaje tkanek zwierzęcych

Budowa i rodzaje tkanek zwierzęcych Budowa i rodzaje tkanek zwierzęcych 1.WskaŜ prawidłową kolejność ukazującą stopniowe komplikowanie się budowy organizmów. A. komórka tkanka organizm narząd B. organizm narząd komórka tkanka C. komórka

Bardziej szczegółowo

Temat: Komórka jako podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu utrwalenie wiadomości.

Temat: Komórka jako podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu utrwalenie wiadomości. SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII DLA KLASY I GIMNAZJUM Temat: Komórka jako podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu utrwalenie wiadomości. Cele: Utrwalenie pojęć związanych z budową komórki;

Bardziej szczegółowo

Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu biologia dla klasy I szkoły branżowej I stopnia Autorki: Beata Jakubik, Renata Szymańska

Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu biologia dla klasy I szkoły branżowej I stopnia Autorki: Beata Jakubik, Renata Szymańska Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu biologia dla klasy I szkoły branżowej I stopnia Autorki: Beata Jakubik, Renata Szymańska Temat Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena

Bardziej szczegółowo

BUDOWA I FUNKCJONOWANIE KOMÓRKI

BUDOWA I FUNKCJONOWANIE KOMÓRKI Zadanie 1 (1 pkt). Uzasadnij, za pomocą jednego argumentu, że: lizosomy są grabarzami obumarłych składników cytoplazmy lub całych komórek. Zadanie 2 (2 pkt.). Schemat przedstawia budowę komórki eukariotycznej.

Bardziej szczegółowo

Określ, która krzywa ilustruje proces zachodzący w komórkach umieszczonych w roztworze hipertonicznym. Odpowiedź uzasadnij, podając jeden argument.

Określ, która krzywa ilustruje proces zachodzący w komórkach umieszczonych w roztworze hipertonicznym. Odpowiedź uzasadnij, podając jeden argument. Przemysław Daszyński Zespół Szkół Sportowych i Ogólnokształcących w Gdańsku karta pracy Komórka podstawowa jednostka życia Zadanie 1. (2 p.) Przeprowadzono doświadczenie, umieszczając komórki w roztworach:

Bardziej szczegółowo

UKŁAD DOKREWNY cz. 2. Wysepki trzustkowe (Langerhansa): grupy komórek dokrewnych produkujących hormony białkowe

UKŁAD DOKREWNY cz. 2. Wysepki trzustkowe (Langerhansa): grupy komórek dokrewnych produkujących hormony białkowe Wysepki trzustkowe (Langerhansa): grupy komórek dokrewnych produkujących hormony białkowe UKŁAD DOKREWNY cz. 2 Elementy składowe: komórki dokrewne kapilary okienkowe włókna nerwowe Typy komórek dokrewnych

Bardziej szczegółowo

błona zewnętrzna błona wewnętrzna (tworzy grzebienie lamelarne lub tubularne) przestrzeń międzybłonowa macierz Błona wewnętrzna: Macierz:

błona zewnętrzna błona wewnętrzna (tworzy grzebienie lamelarne lub tubularne) przestrzeń międzybłonowa macierz Błona wewnętrzna: Macierz: Mitochondria KOMÓRKA Cz. III błona zewnętrzna błona wewnętrzna (tworzy grzebienie lamelarne lub tubularne) przestrzeń międzybłonowa macierz Błona wewnętrzna: Błona zewnętrzna: białka/lipidy 1:1 poryny

Bardziej szczegółowo

UKŁAD DOKREWNY cz. 2. beta. delta. alfa

UKŁAD DOKREWNY cz. 2. beta. delta. alfa Wysepki trzustkowe (Langerhansa): grupy komórek dokrewnych produkujących hormony białkowe, zlokalizowane na terenie zrazików, otoczone przez struktury części zewnątrzwydzielniczej UKŁAD DOKREWNY cz. 2

Bardziej szczegółowo

Reakcje zachodzące w komórkach

Reakcje zachodzące w komórkach Reakcje zachodzące w komórkach W każdej sekundzie we wszystkich organizmach żywych zachodzi niezliczona ilość reakcji metabolicznych. Metabolizm (gr. metabole - przemiana) to przemiany materii i energii

Bardziej szczegółowo

Budowa i rola części czynnej układu ruchu

Budowa i rola części czynnej układu ruchu Budowa i rola części czynnej układu ruchu Układ ruchu Ze względu na budowę i właściwości układ ruchu można podzielić na: część czynną układ mięśniowy część bierną układ szkieletowy Dzięki współdziałaniu

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI VII CYTOPLAZMATYCZNA, POZAKOMÓRKOWA I BŁONOWA.. 51

SPIS TREŚCI VII CYTOPLAZMATYCZNA, POZAKOMÓRKOWA I BŁONOWA.. 51 SPIS TREŚCI Wykaz skrótów................. XIII Część I.WIADOMOŚCI WSTE PNE.. 1 Rozdział 1. Ogólna charakterystyka komórki 1 1.1. Definicja komórki i organelli...... 1 1.2. Niektóre dane z początków historii

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ LEKARSKI II. Poziom i forma studiów. Osoba odpowiedzialna (imię, nazwisko, email, nr tel. służbowego) Rodzaj zajęć i liczba godzin

WYDZIAŁ LEKARSKI II. Poziom i forma studiów. Osoba odpowiedzialna (imię, nazwisko, email, nr tel. służbowego) Rodzaj zajęć i liczba godzin WYDZIAŁ LEKARSKI II Nazwa kierunku Nazwa przedmiotu Jednostka realizująca Rodzaj przedmiotu Obszar nauczania Cel kształcenia Biotechnologia, specjalność Biotechnologia medyczna Poziom i forma studiów I

Bardziej szczegółowo

Organelle komórkowe. mgr Zofia Ostrowska

Organelle komórkowe. mgr Zofia Ostrowska Organelle komórkowe mgr Zofia Ostrowska 1. Wyróżniamy dwa typy komórek 2. Eucaryota Zadanie 34. (2 pkt) Matura 2006 p.r. Komórki żywych organizmów są bardzo różnorodne. Poniższe rysunki przedstawiają komórkę

Bardziej szczegółowo

Gruczoły zewnątrzi wewnątrzwydzielnicze

Gruczoły zewnątrzi wewnątrzwydzielnicze Gruczoły - zespoły komórek nabłonkowych o specjalizacji wydzielniczej Gruczoły zewnątrzi wewnątrzwydzielnicze Gruczoły zewnątrzwydzielnicze kierują wydzielinę do określonego miejsca przez przewody wyprowadzające

Bardziej szczegółowo

CYTOSZKIELET CYTOSZKIELET Cytoplazma podstawowa (macierz cytoplazmatyczna) Komórka eukariotyczna. cytoplazma + jądro komórkowe.

CYTOSZKIELET CYTOSZKIELET Cytoplazma podstawowa (macierz cytoplazmatyczna) Komórka eukariotyczna. cytoplazma + jądro komórkowe. Komórka eukariotyczna cytoplazma + jądro komórkowe (układ wykonawczy) cytoplazma podstawowa (cytozol) Cytoplazma złożony koloid wodny cząsteczek i makrocząsteczek (centrum informacyjne) organelle i kompleksy

Bardziej szczegółowo

Recenzja pracy. BIOLOGIA poziom podstawowy. pieczątka/nazwa szkoły. klasa 1 LO PK nr 1 semestr I /2011/2012

Recenzja pracy. BIOLOGIA poziom podstawowy. pieczątka/nazwa szkoły. klasa 1 LO PK nr 1 semestr I /2011/2012 pieczątka/nazwa szkoły BIOLOGIA poziom podstawowy klasa 1 LO PK nr 1 semestr I /2011/2012 Uwaga! Strona tytułowa stanowi integralną część pracy kontrolnej. Wypełnij wszystkie pola czytelnie drukowanymi

Bardziej szczegółowo

Mięśnie. dr Magdalena Markowska

Mięśnie. dr Magdalena Markowska Mięśnie dr Magdalena Markowska Zjawisko ruchu 1) Jako możliwość przemieszczania przestrzennego mięśnie poprzecznie prążkowane 2) Pompa serce 3) Jako podstawa do utrzymywania czynności życiowych mięśnie

Bardziej szczegółowo

Tkanki. Tkanki. Tkanka (gr. histos) zespół komórek (współpracujących ze sobą) o podobnej strukturze i funkcji. komórki. macierz zewnątrzkomórkowa

Tkanki. Tkanki. Tkanka (gr. histos) zespół komórek (współpracujących ze sobą) o podobnej strukturze i funkcji. komórki. macierz zewnątrzkomórkowa Tkanki Tkanka (gr. histos) zespół komórek (współpracujących ze sobą) o podobnej strukturze i funkcji komórki Tkanki macierz zewnątrzkomórkowa komórki zwierzęce substancja międzykomórkowa protoplasty roślin

Bardziej szczegółowo

Tkanka mięśniowa pobudliwość kurczliwość Miofilamenty nie kurczą się, lecz przesuwają względem siebie ( główki miozyny kroczą po aktynie)

Tkanka mięśniowa pobudliwość kurczliwość Miofilamenty nie kurczą się, lecz przesuwają względem siebie ( główki miozyny kroczą po aktynie) Tkanka mięśniowa Aparat kuczliwy: miofilamenty cienkie (aktyna i białka pomocnicze) miofilamenty grube (miozyna 2) pobudliwość kurczliwość Miofilamenty nie kurczą się, lecz przesuwają względem siebie (

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne oraz sposoby sprawdzania wiadomości i umiejętności z biologii. w klasach pierwszych realizujących poziom rozszerzony.

Wymagania edukacyjne oraz sposoby sprawdzania wiadomości i umiejętności z biologii. w klasach pierwszych realizujących poziom rozszerzony. Wymagania edukacyjne oraz sposoby sprawdzania wiadomości i umiejętności z biologii w klasach pierwszych realizujących poziom rozszerzony. Cele kształcenia wymagania ogólne I. Poznanie świata organizmów

Bardziej szczegółowo

Ruch i mięśnie. dr Magdalena Markowska

Ruch i mięśnie. dr Magdalena Markowska Ruch i mięśnie dr Magdalena Markowska Zjawisko ruchu Przykład współpracy wielu układów Szkielet Szkielet wewnętrzny: szkielet znajdujący się wewnątrz ciała, otoczony innymi tkankami. U kręgowców składa

Bardziej szczegółowo

Poziomy organizacji żywej materii 1. Komórkowy- obejmuje struktury komórkowe (organelle) oraz komórki 2. Organizmalny tworzą skupienia komórek

Poziomy organizacji żywej materii 1. Komórkowy- obejmuje struktury komórkowe (organelle) oraz komórki 2. Organizmalny tworzą skupienia komórek Poziomy organizacji żywej materii 1. Komórkowy- obejmuje struktury komórkowe (organelle) oraz komórki 2. Organizmalny tworzą skupienia komórek (tkanki), narządy (organy), ich układy i całe organizmy wielokomórkowe

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do biologii molekularnej.

Wprowadzenie do biologii molekularnej. Wprowadzenie do biologii molekularnej. Materiały dydaktyczne współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Biologia molekularna zajmuje się badaniem biologicznych

Bardziej szczegółowo

SPRAWDZIAN klasa II ORGANELLA KOMÓRKOWE, MITOZA, MEJOZA

SPRAWDZIAN klasa II ORGANELLA KOMÓRKOWE, MITOZA, MEJOZA SPRAWDZIAN klasa II ORGANELLA KOMÓRKOWE, MITOZA, MEJOZA 1. Najwięcej Aparatów Golgiego będzie w komórkach: Mięśnia Trzustki Serca Mózgu 2. Podaj 3 cechy transportu aktywnego... 3. Czym się różni dyfuzja

Bardziej szczegółowo

UKŁAD ROZRODCZY MĘSKI. Jądro i najądrze. Kanalik nasienny

UKŁAD ROZRODCZY MĘSKI. Jądro i najądrze. Kanalik nasienny Jądro i najądrze UKŁAD ROZRODCZY nasieniowód głowa najądrza przewodziki wyprowadzające MĘSKI trzon najądrza kanalik nasienny przegroda łącznotkankowa śródjądrze biaława sieć jądra błona surowicza ogon

Bardziej szczegółowo

etyloamina Aminy mają właściwości zasadowe i w roztworach kwaśnych tworzą jon alkinowy

etyloamina Aminy mają właściwości zasadowe i w roztworach kwaśnych tworzą jon alkinowy Temat: Białka Aminy Pochodne węglowodorów zawierające grupę NH 2 Wzór ogólny amin: R NH 2 Przykład: CH 3 -CH 2 -NH 2 etyloamina Aminy mają właściwości zasadowe i w roztworach kwaśnych tworzą jon alkinowy

Bardziej szczegółowo

wielkość, kształt, typy

wielkość, kształt, typy Mitochondria 0,5-1µm wielkość, kształt, typy 1-7µm (10µm) Filmowanie poklatkowe (w mikroskopie fluorescencyjnym) sieci mitochondrialnej w komórkach droŝdŝy (krok czasowy 3 min) Mitochondria liczebność,

Bardziej szczegółowo

Przedziały wewnątrzkomórkowe siateczka śródplazmatyczna (ER)

Przedziały wewnątrzkomórkowe siateczka śródplazmatyczna (ER) Przedziały wewnątrzkomórkowe siateczka śródplazmatyczna (ER) Pochodzenie ER inwaginacja błony - (kanały trnslokacyjne) i rozrost cysterny spłaszczone woreczki tubule Siateczka śródplazmatyczna retikulum

Bardziej szczegółowo

Biotechnologia Poziom kształcenia: Studia I stopnia Semestr I Profil kształcenia:

Biotechnologia Poziom kształcenia: Studia I stopnia Semestr I Profil kształcenia: Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Wydział Ogólnomedyczny Nazwa kierunku: Biotechnologia Poziom kształcenia: Studia I stopnia Semestr I Profil kształcenia: praktyczny

Bardziej szczegółowo

Przedziały wewnątrzkomórkowe siateczka śródplazmatyczna (ER) Pochodzenie ER

Przedziały wewnątrzkomórkowe siateczka śródplazmatyczna (ER) Pochodzenie ER Przedziały wewnątrzkomórkowe siateczka śródplazmatyczna (ER) Pochodzenie ER inwaginacja błony - (kanały trnslokacyjne) i rozrost cysterny spłaszczone woreczki tubule Siateczka śródplazmatyczna retikulum

Bardziej szczegółowo

rozumie znaczenie metod badawczych w poznawaniu przyrody tłumaczy, czym jest obserwacja i doświadczenie wymienia etapy doświadczenia

rozumie znaczenie metod badawczych w poznawaniu przyrody tłumaczy, czym jest obserwacja i doświadczenie wymienia etapy doświadczenia Roczny plan dydaktyczny przedmiotu biologia dla klasy I szkoły ponadpodstawowej (branżowej), uwzględniający kształcone umiejętności i treści podstawy programowej Temat (rozumiany jako lekcja) Liczba godzin

Bardziej szczegółowo

Nukleotydy w układach biologicznych

Nukleotydy w układach biologicznych Nukleotydy w układach biologicznych Schemat 1. Dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy Schemat 2. Dinukleotyd NADP + Dinukleotydy NAD +, NADP + i FAD uczestniczą w procesach biochemicznych, w trakcie których

Bardziej szczegółowo

ISBN

ISBN Joanna Kaźmierczak, Iwona Gosztowt Uniwersytet Łódzki Studium Języka Polskiego dla Cudzoziemców, 90-231 Łódź, ul Jana Matejki 21/23 RECENZENT Anna Janecka REDAKTOR INICJUJĄCY Damian Rusek SKŁAD I ŁAMANIE

Bardziej szczegółowo

Tkanki. Tkanki. Tkanka (gr. histos) zespół komórek współpracujących ze sobą (o podobnej strukturze i funkcji) komórki

Tkanki. Tkanki. Tkanka (gr. histos) zespół komórek współpracujących ze sobą (o podobnej strukturze i funkcji) komórki Tkanki Tkanka (gr. histos) zespół komórek współpracujących ze sobą (o podobnej strukturze i funkcji) komórki Tkanki macierz (matrix) zewnątrzkomórkowa komórki zwierzęce substancja międzykomórkowa protoplasty

Bardziej szczegółowo

GAMETOGENEZA. Spermatogeneza

GAMETOGENEZA. Spermatogeneza GAMETOGENEZA Gametogenezą (z grec. gamete żona; gametes mąż) nazywamy proces powstawania oraz rozwoju specjalnej populacji komórek, które określamy gametami lub komórkami rozrodczymi. Spermatogeneza Pierwotne

Bardziej szczegółowo

Podział komórkowy u bakterii

Podział komórkowy u bakterii Mitoza Podział komórkowy u bakterii Najprostszy i najszybszy podział komórkowy występuje u bakterii, które nie mają jądra komórkowego, lecz jedynie pojedynczy chromosom tzw. chromosom bakteryjny. Podczas

Bardziej szczegółowo

CYTOSZKIELET CYTOSZKIELET

CYTOSZKIELET CYTOSZKIELET CYTOSZKIELET Sieć włókienek białkowych; struktura wysoce dynamiczna Filamenty aktynowe Filamenty pośrednie Mikrotubule Fibroblast CYTOSZKIELET 1 CYTOSZKIELET 7nm 10nm 25nm Filamenty pośrednie ich średnica

Bardziej szczegółowo

2. Bilans nakładu pracy studenta:

2. Bilans nakładu pracy studenta: Załącznik do zarządzenia Nr 166 Rektora UMK z dnia 21 grudnia 2015 r. Formularz opisu przedmiotu (formularz sylabusa) na studiach wyższych, doktoranckich, podyplomowych i kursach dokształcających A. Ogólny

Bardziej szczegółowo

BIOLOGIA KOMÓRKI. Mikroskopia fluorescencyjna -2 Przyżyciowe barwienia organelli wewnątrzkomórkowych

BIOLOGIA KOMÓRKI. Mikroskopia fluorescencyjna -2 Przyżyciowe barwienia organelli wewnątrzkomórkowych BIOLOGIA KOMÓRKI Mikroskopia fluorescencyjna -2 Przyżyciowe barwienia organelli Wstęp Komórki eukariotyczne, w odróżnieniu od komórek prokariotycznych (bakterie, archeony) posiadają wysoce skomplikowaną

Bardziej szczegółowo

Plan działania opracowała Anna Gajos

Plan działania opracowała Anna Gajos Plan działania 15.09-15.10 opracowała Anna Gajos Jakie zagadnienia trzeba opanować z następujących działów: 1. Budowa chemiczna organizmów. 2. Budowa i funkcjonowanie komórki 3. Cykl komórkowy 4. Metabolizm

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII

SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII TEMAT LEKCJI: Cytologia powtórzenie wiadomości KLASA:. NAUCZYCIEL PROWADZĄCY... DATA:... GODZ.... HASŁO PROGRAMOWE: Prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka jako zintegrowanej

Bardziej szczegółowo

BIOLOGIA klasa 1 LO Wymagania edukacyjne w zakresie podstawowym od 2019 roku

BIOLOGIA klasa 1 LO Wymagania edukacyjne w zakresie podstawowym od 2019 roku BIOLOGIA klasa 1 LO Wymagania edukacyjne w zakresie podstawowym od 2019 roku Temat Poziom wymagań ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca 1. Znaczenie nauk 1.

Bardziej szczegółowo

Tkanka mięśniowa. pobudliwość kurczliwość

Tkanka mięśniowa. pobudliwość kurczliwość Tkanka mięśniowa troponina tropomiozyna Aparat kurczliwy: miofilamenty cienkie ( i białka pomocnicze) miofilamenty grube (miozyna 2) białka pomocnicze łańcuchy lekkie miozyna 2 miozyna 2 pobudliwość kurczliwość

Bardziej szczegółowo

Uczeń: omawia cechy organizmów wyjaśnia cele, przedmiot i metody badań naukowych w biologii omawia istotę kilku współczesnych odkryć.

Uczeń: omawia cechy organizmów wyjaśnia cele, przedmiot i metody badań naukowych w biologii omawia istotę kilku współczesnych odkryć. Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy pierwszej szkoły ponadpodstawowej w zakresie podstawowym od 2019 roku Poziom wymagań Temat ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra

Bardziej szczegółowo

Fizjologia nauka o czynności żywego organizmu

Fizjologia nauka o czynności żywego organizmu nauka o czynności żywego organizmu Stanowi zbiór praw, jakim podlega cały organizm oraz poszczególne jego układy, narządy, tkanki i komórki prawa rządzące żywym organizmem są wykrywane doświadczalnie określają

Bardziej szczegółowo

T E S T Z B I O L O G I I

T E S T Z B I O L O G I I Miejsce egzaminu 2* Numer kandydata 3* Kierunek studiów 4 Liczba uzyskanych punktów.../100 * wypełnia kandydat T E S T Z B I O L O G I I Test rekrutacyjny dla kandydatów na studia w Polsce WERSJA I - A

Bardziej szczegółowo

BIOLOGIA KOMÓRKI. Mikroskopia fluorescencyjna -2 Przyżyciowe barwienia organelli wewnątrzkomórkowych

BIOLOGIA KOMÓRKI. Mikroskopia fluorescencyjna -2 Przyżyciowe barwienia organelli wewnątrzkomórkowych BIOLOGIA KOMÓRKI Mikroskopia fluorescencyjna -2 Przyżyciowe barwienia organelli Wstęp Komórki eukariotyczne, w odróżnieniu od komórek prokariotycznych (bakterie, archeony) posiadają wysoce skomplikowaną

Bardziej szczegółowo

Wykorzystując go wykonał doświadczenie, a następnie na podstawie obserwacji spod mikroskopu sporządził rysunek:

Wykorzystując go wykonał doświadczenie, a następnie na podstawie obserwacji spod mikroskopu sporządził rysunek: Budowa komórkowa Zadanie 1 (1 pkt) Uzasadnij, za pomocą jednego argumentu, że: lizosomy są grabarzami obumarłych składników cytoplazmy lub całych komórek. Zadanie 2 (2 pkt.) W komórkach roślinnych i zwierzęcych

Bardziej szczegółowo

Sylabus z modułu. [14] Histologia. Nabycie przez studenta umiejętności rozróżniania tkanek w preparatach mikroskopowych.

Sylabus z modułu. [14] Histologia. Nabycie przez studenta umiejętności rozróżniania tkanek w preparatach mikroskopowych. Sylabus z modułu [14] Histologia 1. Ogólne informacje o module Nazwa modułu HISTOLOGIA Kod modułu 14 Nazwa jednostki prowadzącej moduł Nazwa kierunku studiów Forma studiów Profil kształcenia Semestr Status

Bardziej szczegółowo

Transport pęcherzykowy

Transport pęcherzykowy Transport pęcherzykowy sortowanie przenoszonego materiału zachowanie asymetrii zachowanie odrębności organelli precyzyjne oznakowanie Transport pęcherzykowy etapy transportu Transport pęcherzykowy przemieszczanie

Bardziej szczegółowo

Tkanka mięśniowa. pobudliwość kurczliwość

Tkanka mięśniowa. pobudliwość kurczliwość Aparat kurczliwy: miofilamenty cienkie ( i białka pomocnicze) miofilamenty grube (miozyna 2) Tkanka mięśniowa troponina tropomiozyna troponina lub kaldesmon i kalponina łańcuchy lekkie miozyna 2 pobudliwość

Bardziej szczegółowo

fenol ninhydryna difenyloamina kwas octowy Określ ph amin: n-butyloamina dietyloamina difenyloamina anilina N,N-dimetyloanilina

fenol ninhydryna difenyloamina kwas octowy Określ ph amin: n-butyloamina dietyloamina difenyloamina anilina N,N-dimetyloanilina REAKCJE PROBÓWKOWE 5. Aminy, aminokwasy, białka imię i nazwisko data nr str. Rubryki oznaczone po prawej stronie ciemnym prostokątem należy wypełniać przed zajęciami. W reakcjach obowiązują wzory strukturalne

Bardziej szczegółowo

Przedziały wewnątrzkomórkowe siateczka śródplazmatyczna (ER)

Przedziały wewnątrzkomórkowe siateczka śródplazmatyczna (ER) Przedziały wewnątrzkomórkowe siateczka śródplazmatyczna (ER) Pochodzenie ER inwaginacja błony - (kanały trnslokacyjne) i rozrost cysterny spłaszczone woreczki tubule Siateczka śródplazmatyczna retikulum

Bardziej szczegółowo

Podział tkanki mięśniowej w zależności od budowy i lokalizacji w organizmie

Podział tkanki mięśniowej w zależności od budowy i lokalizacji w organizmie Tkanka mięśniowa Podział tkanki mięśniowej w zależności od budowy i lokalizacji w organizmie Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana poprzecznie prążkowana serca gładka Tkanka mięśniowa Podstawową własnością

Bardziej szczegółowo

TKANKA ŁĄCZNA. Komórki. Włókna. Substancja podstawowa. Substancja międzykomórkowa

TKANKA ŁĄCZNA. Komórki. Włókna. Substancja podstawowa. Substancja międzykomórkowa Funkcje tkanki łącznej: TKANKA ŁĄCZNA łączy, utrzymuje i podpiera inne tkanki pośredniczy w rozprowadzaniu tlenu, substancji odŝywczych i biologicznie czynnych w organizmie odpowiada za większość procesów

Bardziej szczegółowo

DNA musi współdziałać z białkami!

DNA musi współdziałać z białkami! DNA musi współdziałać z białkami! Specyficzność oddziaływań między DNA a białkami wiążącymi DNA zależy od: zmian konformacyjnych wzdłuż cząsteczki DNA zróżnicowania struktury DNA wynikającego z sekwencji

Bardziej szczegółowo

TKANKA NAB ONKOWA PODZIA NAB ONK W STRUKTURY POWIERZCHNIOWE NAB ONK W

TKANKA NAB ONKOWA PODZIA NAB ONK W STRUKTURY POWIERZCHNIOWE NAB ONK W TKANKA NAB ONKOWA 4 W wyniku procesu różnicowania, głównie w okresie płodowym dochodzi do wyodrębnienia się w organizmie człowieka populacji komórek różniących się zarówno strukturą jak i funkcją. Zasadnicze

Bardziej szczegółowo

Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu biologia dla klasy I szkoły ponadpodstawowej Beata Jakubik, Renata Szymańska

Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu biologia dla klasy I szkoły ponadpodstawowej Beata Jakubik, Renata Szymańska Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu biologia dla klasy I szkoły ponadpodstawowej Beata Jakubik, Renata Szymańska Temat Ocena dopuszczająca Uczeń: I. BADANIA BIOLOGICZNE 1. Metody w badaniach

Bardziej szczegółowo

Techniki histologiczne barwienie

Techniki histologiczne barwienie Struktury histologiczne są optycznie obiektami fazowymi nie zmieniają ani amplitudy fali światła (obiekty nie są ciemniejsze ani jaśniejsze), ani jej długości (barwa), a jedynie powodują załamanie światła

Bardziej szczegółowo

Profil metaboliczny róŝnych organów ciała

Profil metaboliczny róŝnych organów ciała Profil metaboliczny róŝnych organów ciała Uwaga: tkanka tłuszczowa (adipose tissue) NIE wykorzystuje glicerolu do biosyntezy triacylogliceroli Endo-, para-, i autokrynna droga przekazu informacji biologicznej.

Bardziej szczegółowo

TEST Z CYTOLOGII - GRUPA I

TEST Z CYTOLOGII - GRUPA I TEST Z CYTOLOGII - GRUPA I Zad. 1 (2 p.) Rysunek przedstawia schemat budowy pewnej struktury komórkowej. Podaj jej nazwę i określ funkcję w komórce. Zad. 2 (4p.) Schematy A i B ilustrują dwie struktury

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU CYTOFIZJOLOGIA/SYLABUS

KARTA PRZEDMIOTU CYTOFIZJOLOGIA/SYLABUS KARTA PRZEDMIOTU CYTOFIZJOLOGIA/SYLABUS Wydział Kierunek studiów Jednostka organizacyjna prowadząca kierunek Poziom kształcenia Forma studiów Profil kształcenia Jednostka organizacyjna prowadząca przedmiot

Bardziej szczegółowo

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Nazwa modułu: Strukturalne podstawy biologii komórki Rok akademicki: 2030/2031 Kod: EIB-2-206-BN-s Punkty ECTS: 3 Wydział: Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej Kierunek: Inżynieria

Bardziej szczegółowo

Przedziały komórkowe siateczka endoplazmatyczna (ER)

Przedziały komórkowe siateczka endoplazmatyczna (ER) Pochodzenie ER Przedziały komórkowe siateczka endoplazmatyczna (ER) inwaginacja błony - (kanały trnslokacyjne) i rozrost cysterny spłaszczone woreczki tubule Siateczka śródplazmatyczna retikulum endoplazmatyczne

Bardziej szczegółowo

Przedziały komórkowe siateczka endoplazmatyczna (ER)

Przedziały komórkowe siateczka endoplazmatyczna (ER) Przedziały komórkowe siateczka endoplazmatyczna (ER) Pochodzenie ER inwaginacja błony - (kanały trnslokacyjne) i rozrost cysterny spłaszczone woreczki tubule Siateczka śródplazmatyczna retikulum endoplazmatyczne

Bardziej szczegółowo

AMBITNY GIMNAZJALISTA CYTOLOGIA

AMBITNY GIMNAZJALISTA CYTOLOGIA AMBITNY GIMNAZJALISTA CYTOLOGIA Katarzyna Stalinska Ambitny Gimnazjalista to cykl fiszek dla uczniów, które pozwalają usystematyzować treści, wykraczające ponad podstawę programową nauczania biologii w

Bardziej szczegółowo

KOMÓRKA. Cz. II. Egzocytoza. Endocytoza: fagocytoza. pinocytoza - niezależna od klatryny - zależna od klatryny (endocytoza receptorowa)

KOMÓRKA. Cz. II. Egzocytoza. Endocytoza: fagocytoza. pinocytoza - niezależna od klatryny - zależna od klatryny (endocytoza receptorowa) KOMÓRKA Egzocytoza Cz. II transport pęcherzyków zawierających substancje do wydzielenia fuzja pęcherzyków z błoną komórkową - wydzielenie substancji Fuzja błon Dwa rodzaje egzocytozy: konstytutywna: ciągła

Bardziej szczegółowo

Ruch i mięśnie. dr Magdalena Markowska

Ruch i mięśnie. dr Magdalena Markowska Ruch i mięśnie dr Magdalena Markowska Zjawisko ruchu Przykład współpracy wielu układów Szkielet Szkielet wewnętrzny: szkielet znajdujący się wewnątrz ciała, otoczony innymi tkankami. U kręgowców składa

Bardziej szczegółowo

cytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma Jądro komórkowe

cytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma Jądro komórkowe Komórka eukariotyczna http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=plik:hela_cells_stained_with_hoechst_33258.jpg cytoplazma + jądro komórkowe = protoplazma W cytoplazmie odbywa się: cała przemiana materii,

Bardziej szczegółowo

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Podstawy cytofizjologii

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Podstawy cytofizjologii S YL AB US MOUŁ U ( PRZEMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok studiów Nazwa modułu Semestr studiów Liczba

Bardziej szczegółowo

Badanie dynamiki białek jądrowych w żywych komórkach metodą mikroskopii konfokalnej

Badanie dynamiki białek jądrowych w żywych komórkach metodą mikroskopii konfokalnej Badanie dynamiki białek jądrowych w żywych komórkach metodą mikroskopii konfokalnej PRAKTIKUM Z BIOLOGII KOMÓRKI () ćwiczenie prowadzone we współpracy z Pracownią Biofizyki Komórki Badanie dynamiki białek

Bardziej szczegółowo

Formularz opisu przedmiotu (formularz sylabusa) na studiach wyższych, doktoranckich, podyplomowych i kursach dokształcających.

Formularz opisu przedmiotu (formularz sylabusa) na studiach wyższych, doktoranckich, podyplomowych i kursach dokształcających. Załącznik do zarządzenia nr 166 Rektora UMK z dnia 21 grudnia 2015 r. Formularz opisu (formularz sylabusa) na studiach wyższych, doktoranckich, podyplomowych i kursach dokształcających A. Ogólny opis Nazwa

Bardziej szczegółowo

Roczny plan dydaktyczny przedmiotu biologia dla klasy I szkoły ponadpodstawowej, uwzględniający kształcone umiejętności i treści podstawy programowej

Roczny plan dydaktyczny przedmiotu biologia dla klasy I szkoły ponadpodstawowej, uwzględniający kształcone umiejętności i treści podstawy programowej Roczny plan dydaktyczny przedmiotu biologia dla klasy I szkoły ponadpodstawowej, uwzględniający kształcone umiejętności i treści podstawy programowej Temat (rozumiany jako lekcja) Liczba godzin I. BADANIA

Bardziej szczegółowo

REAKCJE PROBÓWKOWE 5. Aminy, aminokwasy, białka

REAKCJE PROBÓWKOWE 5. Aminy, aminokwasy, białka REAKCJE PROBÓWKOWE 5. Aminy, aminokwasy, białka imię i nazwisko data nr str. Rubryki oznaczone po prawej stronie ciemnym prostokątem należy wypełniać przed zajęciami. W reakcjach obowiązują wzory strukturalne

Bardziej szczegółowo

[IMIĘ I NAZWISKO: KLASA.NR..]

[IMIĘ I NAZWISKO: KLASA.NR..] Zadanie 1 (1 pkt). Uzasadnij, za pomocą jednego argumentu, że: lizosomy są grabarzami obumarłych składników cytoplazmy lub całych komórek. Zadanie 2 (2 pkt.). Schemat przedstawia budowę komórki eukariotycznej.

Bardziej szczegółowo

Tkanka nabłonkowa HISTOLOGIA OGÓLNA (TKANKI)

Tkanka nabłonkowa HISTOLOGIA OGÓLNA (TKANKI) HISTOLOGIA OGÓLNA (TKANKI) Elementy składowe tkanki: komórki (o podobnym pochodzeniu, zbliŝonej strukturze i funkcji) substancja międzykomórkowa (produkowana przez komórki) Główne rodzaje tkanek zwierzęcych:

Bardziej szczegółowo

6.1. MI ånie POPRZECZNIE PR ØKOWANE SZKIELETOWE

6.1. MI ånie POPRZECZNIE PR ØKOWANE SZKIELETOWE TKANKA MI åniowa 6 Wywodzi się z mezodermy zorganizowanej w miotomy. Proces różnicowania polega przede wszystkim na tworzeniu wydłużonych komórek zdolnych do wytwarzania białek kurczliwych. Na podstawie

Bardziej szczegółowo

II.4, IV.5, IV.6 (wymagania ogólne) III.1, III.2, III.3, III.4 (wymagania ogólne)

II.4, IV.5, IV.6 (wymagania ogólne) III.1, III.2, III.3, III.4 (wymagania ogólne) Rozkład materiału nauczania z biologii dla klasy 1 szkoły ponadpodstawowej dla zakresu podstawowego oparty na Programie nauczania biologii Biologia na czasie Treści nauczania Cele edukacyjne Zapis w nowej

Bardziej szczegółowo

Karty pracy dla grup Przykładowe odpowiedzi

Karty pracy dla grup Przykładowe odpowiedzi Jama ustna Karty pracy dla grup Przykładowe odpowiedzi Karta pracy I 1. Wykonaj schematyczny rysunek zęba i podpisz jego najważniejsze części. 2. Uzupełnij tabelę. Zęby Rozdrabnianie pokarmu Język Gruczoły

Bardziej szczegółowo

BIOLOGIA KOMÓRKI DLA BIOCHEMIKÓW. Podstawy mikroskopii fluorescencyjnej -1 Barwienia przyŝyciowe organelli komórkowych

BIOLOGIA KOMÓRKI DLA BIOCHEMIKÓW. Podstawy mikroskopii fluorescencyjnej -1 Barwienia przyŝyciowe organelli komórkowych BIOLOGIA KOMÓRKI DLA BIOCHEMIKÓW Podstawy mikroskopii fluorescencyjnej -1 Barwienia przyŝyciowe organelli komórkowych Wstęp Komórka eukariotyczna posiada zdolność przeprowadzenia bardzo duŝej liczby procesów

Bardziej szczegółowo

Fizjologia człowieka

Fizjologia człowieka Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku Katedra: Promocji Zdrowia Zakład: Biomedycznych Podstaw Zdrowia Fizjologia człowieka Osoby prowadzące przedmiot: Prof. nadzw. dr hab. Zbigniew Jastrzębski

Bardziej szczegółowo

Transportowane cząsteczki CO O, 2, NO, H O, etanol, mocznik... Zgodnie z gradientem: stężenia elektrochemicznym gradient stężeń

Transportowane cząsteczki CO O, 2, NO, H O, etanol, mocznik... Zgodnie z gradientem: stężenia elektrochemicznym gradient stężeń Transportowane cząsteczki Transport przez błony Transport bierny szybkość transportu gradien t stężeń kanał nośnik Transport z udziałem nośnika: dyfuzja prosta dyfuzja prosta CO 2, O 2, NO,, H 2 O, etanol,

Bardziej szczegółowo

Biochemia Ćwiczenie 7 O R O P

Biochemia Ćwiczenie 7 O R O P Imię i nazwisko Uzyskane punkty Nr albumu data /2 podpis asystenta ĆWICZENIE 6 FSFATAZY SCZA KRWI Wstęp merytoryczny Fosfatazy są enzymami należącymi do klasy hydrolaz, podklasy fosfomonoesteraz. Hydrolizują

Bardziej szczegółowo

HISTOLOGIA Z EMBRIOLOGIA ROK AKADEMICKI 2016/2017 SEMESTR I (ZIMOWY)

HISTOLOGIA Z EMBRIOLOGIA ROK AKADEMICKI 2016/2017 SEMESTR I (ZIMOWY) Katedra i Zakład Histologii i Embriologii Centrum Biostruktury Warszawski Uniwersytet Medyczny HISTOLOGIA Z EMBRIOLOGIA ROK AKADEMICKI 2016/2017 SEMESTR I (ZIMOWY) PODRĘCZNIKI Histologia Sawicki W., Malejczyk

Bardziej szczegółowo

Cytoplazma podstawowa: Siateczka ródplazmatyczna (retikulum endoplazmatyczne): Aparat Golgiego:

Cytoplazma podstawowa: Siateczka ródplazmatyczna (retikulum endoplazmatyczne): Aparat Golgiego: Cytoplazma podstawowa: Cytoplazma podstawowa, nazywana równieŝ macierzą lub matriks cytoplazmatyczną, a takŝe cytosolem, stanowi środowisko dla innych składników wewnątrz komórki. Jej struktura w mikroskopie

Bardziej szczegółowo

KOMÓRKA 2 KOMÓRKA 1. Budowa komórki zwierzęcej i roślinnej

KOMÓRKA 2 KOMÓRKA 1. Budowa komórki zwierzęcej i roślinnej INSTRUKCJA - Jak wykonać samodzielnie fiszki? Na stronie 2 i 3 są fiszki z pytaniami. Wydrukuj je na osobnych kartkach. Następnie wytnij fiszki (tnij wzdłuż cienkich linii konturowych). Na odwrocie każdej

Bardziej szczegółowo

Transport makrocząsteczek (białek)

Transport makrocząsteczek (białek) Transport makrocząsteczek (białek) Transport makrocząsteczek sortowanie białek - sekwencje sygnałowe lata 70-te XX w. - Günter Blobel - hipoteza sygnałowa; 1999r - nagroda Nobla Sekwencja sygnałowa: A

Bardziej szczegółowo