Statystyka publiczna. zasadniczy element infrastruktury informacyjnej państwa. Dominik Rozkrut Główny Urząd Statystyczny

Transkrypt

1 Statystyka publiczna zasadniczy element infrastruktury informacyjnej państwa Dominik Rozkrut Główny Urząd Statystyczny Forum Teleinformatyki,

2 Statystyka publiczna jako element systemu informacyjnego państwa Statystyka publiczna to jeden z fundamentalnych, publicznych systemów składających się na system informacyjny państwa. Statystyka publiczna jest dostawcą informacji statystycznych zapewniających bezpieczeństwo informacyjne państwa, gospodarki i społeczeństwa. Informacje statystyczne wykorzystywane są zarówno przez władze rządowe i samorządowe do analizy, planowania i podejmowania strategicznych dla rozwoju lokalnego i ogólnokrajowego decyzji, przez przedsiębiorców i zrzeszające ich organizacje, jak i pozostałe grupy odbiorców, nie wyłączając indywidualnych obywateli. 2

3 Statystyka publiczna jako element systemu informacyjnego państwa Realizując obowiązek dostarczania informacji statystyka publiczna korzysta z wielu źródeł danych, w tym z danych pochodzących z rejestrów i systemów informacyjnych. Podstawę prawną do pozyskiwania danych stanowi ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 2018 r. poz. 1669) oraz rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie Programu Badań Statystycznych Statystyki Publicznej na dany rok. 3

4 Wykorzystanie danych z rejestrów i systemów informacyjnych w statystyce publicznej Konieczność wykorzystania danych z systemów administracyjnych w statystyce publicznej wynika z: potrzeb użytkowników zgłaszania zapotrzebowania na dane statystyczne wysokiej jakości, względów ekonomicznych zapotrzebowania na efektywność: minimalizacji kosztów tworzenia statystyki w tym obciążeń administracyjnych respondentów, ryzyka wzrostu braku odpowiedzi w badaniach statystycznych w tym w spisach powszechnych, informatyzacji administracji publicznej/budowy systemów teleinformatycznych. 4

5 Wykorzystanie danych z rejestrów i systemów informacyjnych w statystyce publicznej Formy wykorzystania danych pochodzących z rejestrów i systemów informacyjnych: bezpośrednie źródło danych dla badań, aktualizacja rejestrów statystycznych, tworzenie wykazów, operatów do badań, imputacja, szacowanie danych, kontrola jakości danych z badań. 5

6 Wykorzystanie danych z rejestrów i systemów informacyjnych w statystyce publicznej Doświadczenia w pracy z danymi z rejestrów i systemów informacyjnych pokazują: brak spójności m. in. w zakresie stosowanych klasyfikacji i pojęć, interpretacji zmiennych, występujące duplikacje lub braki danych, brak standaryzacji struktur zbiorów, niska jakość metainformacji opisujących zbiory i dane. 6

7 Wykorzystanie danych z rejestrów i systemów informacyjnych w statystyce publicznej Pozyskiwane zbiory danych z rejestrów i systemów informacyjnych wymagają przeprowadzenia szeregu działań pozwalających na przekształcenie ich w zbiory statystyczne zgodnie z opracowana przez statystykę publiczną metodyką. W ten sposób otrzymywane są zbiory danych dostatecznie pełne pod względem podmiotowym oraz przedmiotowym i jednocześnie odpowiadające wprowadzonym na podstawie ustaw standardom klasyfikacyjnym, nomenklaturom i definicjom podstawowych kategorii. 7

8 Statystyka publiczna jako HUB dla wymiany danych Doświadczenie w integracji danych pozyskiwanych z rejestrów i systemów informacyjnych. Prowadzenie rejestrów REGON i TERYT. Prowadzenie Repozytorium Standardów Informacyjnych, obejmujące metadane o systemach informacyjnych administracji publicznej. Opracowanie przez statystykę publiczną standardów klasyfikacyjnych oraz słownika pojęć. 8

9 Statystyka publiczna jako HUB dla wymiany danych Nowelizacja ustawy o statystyce publicznej z dnia 9 kwietnia 2015 r. (Dz. U. poz. 855) zapewniła m. in.: szeroki dostęp statystyki publicznej do danych administracyjnych, wzmocnienie roli Prezesa GUS: określanie zawartości informacyjnej i jakości źródeł administracyjnych, kształtowanie prowadzonych, modernizowanych i powstających systemów administracji publicznej co pozwala na zapewnienie stosowania w nich standardów identyfikacyjnych, klasyfikacyjnych i definicyjnych. 9

10 Monitorowanie usług publicznych przykład dla roli statystyki jako zasadniczego elementu infrastruktury informacyjnej państwa

11 Kontekst Rosnąca odpowiedzialność za infrastrukturę informacyjną i ekosystem informacji oraz skuteczną komunikację W kierunku dobrze poinformowanego społeczeństwa budowania polityk i podejmowania decyzji opartych na faktach 11

12 System Monitorowania Usług Publicznych przesłanki realizacji Systematyczna poprawa jakości usług publicznych Przedsiębiorstwa, samorząd terytorialny, administracja Podejmowanie decyzji w oparciu o fakty Monitoring organizacji i świadczenia usług publicznych Administracja, przedsiębiorstwa, podmioty społeczne 12

13 Cele Gromadzenie i udostępnianie oficjalnych danych statystycznych dotyczących różnych wymiarów dostarczania usług publicznych Wsparcie dla prowadzenia polityki regionalnej i lokalnej Poprawa w świadczeniu usług publicznych Zmiana organizacji procesu pozyskiwania danych Zmniejszenie obciążenia respondentów 13

14 Plan prac Koncepcja systemu monitorowania usług publicznych opracowanie wstępnej koncepcji (dokument kierunkowy) powszechnego systemu monitorowania usług publicznych opracowanie koncepcji wykonawczej (raporty i szczegółowe opisy wykonania systemu) Budowa systemu monitorowania usług publicznych budowa narzędzia informatycznego opracowanie danych i rozwój zakresu informacyjnego systemu pilotaż narzędzia w JST 14

15 Budowa Systemu Monitorowania Usług Publicznych (SMUP) Partnerzy: Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (lider) Główny Urząd Statystyczny Związek Miast Polskich Związek Powiatów Polskich Śląski Związek Gmin i Powiatów 15

16 Partnerstwa strategiczne Eksplozja źródeł, rosnąca liczba dostawców Powódź danych, big data Ograniczone zasoby, wiedza, kompetencje, umiejętności, doświadczenia, perspektywy... Praca zbyt duża dla każdej pojedynczej instytucji lub sektora Kluczowe znaczenie dla stron w osiągnięciu ich strategicznych celów wymiana doświadczeń, wspólne spójne rozwiązania nowe techniki, metody, umiejętności, dane... 16

17 Założenia Porównywalne dane stanowiące podstawę do analizy, planowania i zarządzania usługami przez samorządy Uproszczenie procesu sprawozdawczości gmin Publikowanie wyników w postaci przystępnej, zrozumiałej informacji o kluczowych parametrach usług publicznych Dokonywanie porównań, benchmarkingu jednostek terytorialnych z perspektywy dostarczanych usług publicznych 17

18 Założenia Dokonywanie porównań z innymi jednostkami samorządowymi (grupami jednostek) Monitorowanie przez jednostki samorządowe własnych wyników w dłuższych okresach czasu Podstawa planowania strategicznego, dyskusji nad priorytetami budżetowymi i rozwojowymi Pomoc w zarządzaniu dostarczaniem usług Komunikacja efektów procesu dostarczania usług publicznych 18

19 Potencjał analityczny Zasoby Usługi Skuteczność Efektywność Potrzeby Dostępność 19

20 Grupy docelowe Nauka Obywatele Przedsiębiorcy Administracja publiczna 20

21 Obszary usług Podatki i opłaty lokalne Zarzadzanie nieruchomościami Drogownictwo i transport Ochrona środowiska Inwestycje i budownictwo Geodezja i kartografia Edukacja Ochrona zdrowia Pomoc społeczna i wspieranie rodziny Kultura i rekreacja Bezpieczeństwo publiczne i wymiar sprawiedliwości 21

22 Struktura Projektu SMUP Komitet Sterujący Kierownik Projektu Grupa Metodologii Badań Usług Publicznych Grupa Integracji Źródeł Tematyczne Grupy Robocze Grupa Zakresu Tematycznego Usług Publicznych Grupa Funkcjonalności Systemu i Informatyki Grupy Wymiany Doświadczeń 10 22

23 Zadania Komitet Sterujący kierunkowe decyzje planowania i realizacji zadań oraz akceptacji produktów Kierownik Projektu w statystyce publicznej planowanie merytoryczne i finansowe współpraca z liderami grup koordynacja i bieżące zarządzanie projektem 23

24 Zadania Grupa Metodologii Badań Usług Publicznych zasady i organizacja pracy, integracja wyników prac, formy przeniesienia wyników do praktyki prowadzenie konsultacji i uzgodnień merytorycznych między partnerami Tematyczne Grupy Robocze rozpoznanie źródeł obciążeń sprawozdawczych organizacji badań 24

25 Zadania Grupa Zakresu Tematycznego Usług Publicznych zadania merytoryczne dotyczące usług publicznych niewymienionych w zadaniach Grup Tematycznych określanie kierunków rozwoju systemu dla objęcia monitoringiem innych obszarów usług publicznych Grupa ds. Funkcjonalności Systemu i Informatyki zadania w Projekcie, dotyczące rozwiązań informatycznych i sprzętowych 25

26 Zadania Grupa ds. Integracji Źródeł zadania merytoryczne, dotyczące powiązań z systemami informacyjnymi statystyki publicznej jednostek administracji rządowej i samorządowej Grupy Wymiany Doświadczeń konsultacje z wybranymi jednostkami administracji rządowej i samorządowej dotyczące obszarów usług publicznych i źródeł danych weryfikacja w przyjętych założeń Metody Analizy Usług Publicznych rozpoznanie możliwości, potrzeb w zakresie monitorowania, przepływu danych 26

27 Opis obszaru usług Nazwa Podstawa prawna Cele działania podmiotów odpowiedzialnych za zapewnienie usług publicznych w danym obszarze Charakterystyka i kontekst funkcjonowania obszaru usług Interesariusze Systemu w obszarze usług i ich potrzeby informacyjne Powiązania z innymi obszarami usług Usługi wyodrębnione w ramach obszaru 27

28 Usługi publiczne Znaczenie z punktu widzenia celu sformułowanego dla danego obszaru Istotność w sensie skali działań i nakładów ponoszonych na ich wytworzenie reprezentatywność usługi dla danego obszaru (w stosunku do podobnych usług) 28

29 Usługi publiczne Ilość Jakość Dostępność Efektywność kosztowa 29

30 Opis usługi Nazwa Obszar, do którego należy usługa Cel świadczenia Akty prawne regulujące świadczenie usługi Definicja i charakterystyka usługi, przedmiot i formy organizacyjnoprawne świadczenia oraz współzależności z innymi usługami Interesariusze usługi, z wyszczególnieniem podmiotu odpowiedzialnego, usługodawcy/ów i odbiorców (grupy docelowej) Podstawowe wymiary w odniesieniu do konkretnej usługi i kontekstu, w jakim jest dostarczana 30

31 Wskaźniki Dobór dokonanywane z uwzględnieniem: przydatności dokładności i rzetelności dostępności i przejrzystości terminowości i punktualności porównywalności spójności kosztów i obciążeń respondentów 31

32 Opis wskaźnika Nazwa Określenie jednostki i precyzji wskaźnika Wskazanie obszaru, którego dotyczy wskaźnik Wskazanie usługi, której ocenie służy wskaźnik Wskazanie wymiaru opisu usługi Opis wskaźnika, rozwinięcie jego nazwy, z wyszczególnieniem zmiennych 32

33 Opis wskaźnika Wyjaśnienia metodologiczne szczegółowe definicje zmiennych, definicje pojęć, przepisy prawne definiujące pojęcie, wzór matematyczny Wskazówki interpretacyjne Wskazanie źródła danych, źródła zasilania, częstotliwości zasilania, terminów dostępności danych Wskazanie poziomów terytorialnych i zakresu czasowego wskaźnika 33

34 Przebieg prac Opis obszarów usług Identyfikacja usług w obszarach Opis usług Określenie źródeł danych i form zasilania Określenie wskaźników Testowanie Sporządzenie dokumentacji wykonawczej Projektu Wykonanie systemu (po 2018 r.) 34

35 Źródła danych Główny Urząd Statystyczny systemy informacji statystyki publicznej Administracja rządowa rejestry administracyjne systemy informacyjne Jednostki samorządu terytorialnego rejestry administracyjne systemy informacyjne Dostawcy usług gromadzone informacje 35

36 Źródła danych Dostępność organizacyjna i finansowa możliwość pozyskania danych w zakresie i formacie niezbędnym dla realizacji projektu Ciągłość informacji ograniczone do minimum braki danych w wymaganym/ koniecznym przekroju czasowym i terytorialnym Aktualność szybka dostępność najświeższych i zrewidowanych danych Zdefiniowana metodologia możliwość merytorycznej weryfikacji sposobu, w jaki dane zostały pozyskane i opracowane Możliwość integracji z innymi źródłami (w toku dalszych prac) 36

37 Pozyskiwanie danych Systemy administracyjne (centralne i rozproszone) Pozaadministracyjne źródła danych Pozyskiwanie dodatkowych danych ze statystyki publicznej oraz organów władzy państwowej, administracji rządowej i samorządowej Big Data na dalszym etapie prac w kontekście wypełnienia zidentyfikowanych luk informacyjnych 37

38 Założenia informatyczne 38

39 Przepływ danych stan obecny Podmioty powiązane z JST Gmina Powiat Ministerstwo Statystyka publiczna Województwo 39

40 Przepływ danych stan rekomendowany Podmioty powiązane z JST Gmina Powiat Ministerstwo Statystyka publiczna Województwo 40

41 Ciągły proces rozwoju i usprawnień System wskaźników nie jest statyczny Nowe potrzeby samorządów Nowe priorytety polityki na poziomie centralnym i regionalnym Nowe wyzwania dotyczące jakości danych i metod pomiaru Nowe technologie pozyskiwania danych Nowe i zmieniające się źródła danych 41

42 42

43 43

44 Dziękuję za uwagę stat.gov.pl