PSA. Engine DV6 BOSCH EDC16

Transkrypt

1 PSA Engine DV6 BOSCH EDC16 Ref 1.0

2 Identyfikacja - Dane techniczne : Silnik DV6 1. Identyfikacja Rysunek : b1bps34d Tabliczka znamionowa silnika : "a" Kod typu "b" Oznaczenie zespołu "c" numer fabryczny (produkcyjny) 2. Dane techniczne Wał korbowy kuty ze stali, z czopami głównymi i korbowymi rolkowanymi i z wbudowanymi przeciwwagami. Szczelność końcówek wału korbowego zapewniają pierścienie uszczelniające w bloku cylindrowym od strony koła zamachowego i w obudowie pompy olejowej, od strony rozrządu. Korbowody kute ze stali, wykonywane techniką odłamywania, z pokrywami łbów korbowodów mocowanymi śrubami i łamanym łbem korbowodu, wyposaŝone w półpanewki gładkie. Panewki łoŝysk obudów pokryw łoŝysk bez zaczepów i panewki łoŝysk bloku cylindrowego z zaczepami. Tłoki aluminiowe z kanałem chłodzenia. Oznaczenie silnika DV6ATED4 DV6TED4 Typ 9HX 9HV 9HY 9HZ Filtr cząstek stałych Bez Z Bez Z Liczba cylindrów 4 Pojemność skokowa 1560 cm3

3 Średnica x skok 75 x 88,3 Stopień spręŝania 18/1 Moc maksymalna(cee) 66 kw przy 4000 obr/min 80 kw przy 4000 obr/min Moc maksymalna (DIN) 90 KM przy 4000 obr/min Moment maksymalny 21 danm przy 1750 obr/min Moment maksymalny (z chwilowym nadmiarowym wydatkiem paliwa) (*) Norma dotycząca usuwania zanieczyszczeń EURO 4 Paliwo Katalizator Wymiennik powietrze/powietrze TurbospręŜarka o zmiennej geometrii (T.G.V.) 23,5 danm przy 1750 obr/min Olej napędowy Tak Tak Nie 110 KM przy 4000 obr/min 24 danm przy 1750 obr/min 26,5 danm przy 1750 obr/min producent MHI GARRET Ciśnienie turbodoładowania System wtrysku producent Typ Ciśnienie zasilania wtrysku 1 bara Tak Wysokie ciśnienie wtrysku diesla BOSCH EDC 16C bar (*) Chwilowe zwiększenie dysponowanego momentu obrotowego silnika poprzez zwiększenie ilości wtryskiwanego paliwa, lecz pozostając poniŝej dopuszczalnej tradycyjnie granicy dymienia 3. Głowica 3.1. Dane techniczne

4 Rysunek : b1cp0ltd (1) Górna obudowa pokryw łoŝysk wałków rozrządu. (2) Głowica. Wysokość głowicy nowej : "A" = 124 ± 0,05 mm. Cechy szczególne : Materiał : Stop aluminiowy 4 zaworów na cylinder Kolektor dolotowy powietrza : Strona kolektora ciśnieniowego zasilania wtryskiwaczy ("common rail") Kolektor wydechowy : Od strony filtra oleju Gniazda i prowadnice zaworowe : Spiek Ŝelazny Zamocowanie głowicy do bloku cylindrowego 10 śrubami z gniazdem TORX. Kolektor wydechowy przytrzymywany jest przez 10 śrub dwustronnych i 10 miedzianych nakrętek z rozpórkami. Dopuszczalna niepłaskość (= 0,05 mm ). Maksymalne dopuszczalne zmniejszenie wysokości po szlifowaniu 0,4 mm Uszczelka głowicy Uszczelka głowicy metalowa wielowarstwowa. Wybrać uszczelkę głowicy w zaleŝności od przekroczenia tłoków.

5 Rysunek : b1dm00td "d" oznaczenie typu grubości. "e" oznaczenie typu dostawcy. Przekroczenie tłoków ( mm) Grubość(mm) Nacięcia (w "d") 0,685 do 0,734 1,35 (1) 0,533 do 0,634 1,25 (1 + 2) 0,635 do 0,684 1,30 ( ) 0,735 do 0,784 1,40 ( ) 0,785 do 0,886 1,45 ( ) 3.3. Śruby mocujące głowicę

6 Rysunek : b1dp21nd Długość śruby pod łbem "B" powinna być mniejsza lub równa 149 mm Rozrząd Schemat faz rozrządu Oznaczenie Wyprzedzenie otwarcia dolotu (AOA) Opóźnienie zamknięcia dolotu (RFA) Warunek " (Za GMP) 6 79 " (Za DMP) Wyprzedzenie otwarcia wydechu (AOE) " (Przed DMP) Opóźnienie zamknięcia wydechu (RFE) " (Przed GMP)

7 Rysunek : b1ep1tsd (3) Wałek rozrządu dolotowy. (4) Wałek rozrządu zaworów wylotowych. "f" Strefa oznakowania.

8 Wartości kontrolne i regulacyjne : Silnik typu DV6 1. Przedmowa 1.1. Jednostki ciśnienia 1/ Jednostka ciśnienia w barach. UWAGA : Bar jest zbliŝony do ciśnienia atmosferycznego na poziomie morza. 2/ Jednostka ciśnienia w milimetrach słupa rtęci (oznaczenie mmhg) lub Tor (symbol Tor). Jest to jednostka pomiaru ciśnienia pierwotnie określona jako ciśnienie wywierane przy 0 C przez słup 1 mm rtęci, i później przeniesiona na ciśnienie atmosferyczne. Wartości ciśnień zamieszczone w poniŝszych tabelach są wartościami odczytanymi na manometrze (Ciśnienie względne). UWAGA : Ciśnienie względne jest równe ciśnieniu absolutnemu minus ciśnienie atmosferyczne Jednostki napręŝenia Jednostka SEEM mierzy przez ugięcie napręŝenie statyczne paska napędu, narzucając mu odkształcenie na części jego długości. 2. Dane ogólne silnika Typ silnika DV6UTED4 DV6TED4 DV6BTED4 DV6BUTED4 DV6TED4B DV6TED4BU DV6ATED4 DV6AUTED4 Typ 9HT 9HV-9HS 9HX 9HU 9HZ-9HY Pojemność skokowa cylindra Paliwo 1560 cm cm cm cm cm3 Olej napędowy Olej napędowy Olej napędowy Olej napędowy Olej napędowy Moc maksymalna 55,2 kw 66 kw 66,2 kw 66,2 kw 80 kw Prędkość obrotowa maksymalnej mocy Moment obrotowy maksymalny Prędkość obrotowa maksymalnego momentu obrotowego 3. Pojemność oleju Typ silnika 4000 obr/min 4000 obr/min 4000 obr/min 4000 obr/min 4000 obr/min 18,5 danm 21,5 danm 21,5 danm 18 danm 24 danm 1750 obr/min 1750 obr/min 1750 obr/min 1750 obr/min DV6 wszystkie typy (oprócz DV6UTED4) Typ - 9HU 1750 obr/min DV6UTED4 Ilość oleju bez wymiany wkładu filtra 3,25 litrów 4,75 litrów Pojemność oleju z wymianą wkładu filtra 3,75 litrów 5 litrów Pojemność pomiędzy wskazaniem minimum i maksimum na bagnecie do kontroli poziomu oleju 1,5 litr

9 Okresowość wymiany : Patrz instrukcja obsługi. UWAGA : Sprawdzać systematycznie poziom oleju za pomocą ręcznego wskaźnika poziomu. 4. Ciśnienie oleju UWAGA : Kontrolować poziom oleju silnikowego na zimno. UWAGA : Ciśnienie oleju naleŝy sprawdzać gdy silnik jest rozgrzany, po sprawdzeniu poziomu oleju (110 C). Typ silnika DV6 Wszystkie typy oprócz DV6UTED4 Obroty silnika Minimalne ciśnienie oleju 1000 obr/min 1,3 bara 4000 obr/min 3,5 bar Typ silnika DV6UTED4 (9HU) Obroty silnika Minimalne ciśnienie oleju 1000 obr/min 1,2 bara 2000 obr/min 2 bar 3000 obr/min 2,7 bar 4000 obr/min 2,9 bar UWAGA : Interweniować w przypadku, gdy wartość ciśnienia oleju w silniku jest niŝsza od podanego w tabeli. 5. Pasek napędu osprzętu Z i bez klimatyzacji Przez rolkę napinacza dynamicznego 6. Pasek rozrządu NapręŜenie paska Rolka napinacza mechanicznego 7. Śruby mocujące głowicę Rysunek : b1bb0vtd

10 UWAGA : Nie uŝywać śrub mocujących głowicę, których długość jest większa od "A" mm; uŝywać nowych śrub. Oznaczenie "A" Maksymalna długość śrub pod łbem 149 mm 8. Ciśnienie, w końcu fazy spręŝania silnika Zmierzyć ciśnienie przy końcu spręŝania, kolejno w cylindrach nr 1, 2, 3 i 4. UWAGA : RóŜnica ciśnienia między 2 cylindrami nie powinna być większa od 5 bar. UWAGA : Poszukać przyczyny usterki(ek), w przypadku powaŝnej odchyłki pomiędzy zmierzonymi wartościami. 9. Ciśnienie doładowania Obroty silnika Ciśnienie doładowania 2500 obr/min 0,2 ± 0,1 bar 4000 obr/min 0,7 ± 0,1 bar 10. Układ zasilania powietrzem Pompa próŝniowa Obroty silnika Podciśnienie Bieg jałowy 0,9 ± 0,1 bar Zawór regulacyjny ciśnienia doładowania TurbospręŜarka - producent GARRET (W zaleŝności od wyposaŝenia). Typ 9HZ - 9HY - 9HV - 9HS Zawór regulacyjny ciśnienia doładowania Przemieszczenie tłoczyska zaworu regulacyjnego 200 mbar 3,7 ± 1,5 mm 500 mbar 12,2 ± 0,6 mm Ciśnienie wyŝsze od 600 mbarów Na ograniczniku TurbospręŜarka - producent MHI (W zaleŝności od wyposaŝenia). Typ 9HX - 9HT - 9HU - 9HX - 9HT Zawór regulacyjny ciśnienia doładowania Przemieszczenie tłoczyska zaworu regulacyjnego 800 mbar 6 ± 2 mm 11. Obwód zasilania paliwem niskiego ciśnienia Podciśnienie zmierzone manometrem Warunki sprawdzania [4573-T.A] [1604.A] Silnik napędzany rozrusznikiem 10 ± 5 cmhg 130 ± 30 mbar Silnik pracujący pod pełnym obciąŝeniem 20 ± 5 cmhg 260 ± 30 mbar Zatkany obieg zasilania paliwa (filtr ssawny w zbiorniku paliwa, przewody filtra paliwa) 60 ± 5 cmhg 800 ± 30 mbar

11 Informacje ogólne : Układ wtrysku bezpośredniego HDI (BOSCH EDC 16 C34) 1. Podstawowa architektura silnika DV6TED4 Cechy szczególne : 4 cylindry, 16 zaworów z dwoma wałkami rozrządu w głowicy, napędzanymi paskiem zębatym Kolektor dolotowy zespolony z pokrywą głowicy Kolektor wylotowy umieszczony w przedniej części silnika Katalizator utleniający zamocowany bezpośrednio na wyklocie turbospręŝarki Zespół filtra cząstek stałych (FAP) usytuowany za katalizatorem utleniającym TurbospręŜarka o zmiennej geometrii Wymiennik ciepła powietrze/powietrze (chłodzenie powietrza doładowania) Pompa wody napędzana paskiem napędu rozrządu Mimośrodowa zębata pompa olejowa Wtrysk bezpośredni z doładowaniem turbospręŝarką Układ recyrkulacji spalin (EGR) Elektrozawór EGR Elektrozawór regulacji ciśnienia doładowania Układ niskiego ciśnienia "podciśnieniowy" Dozownik-rozdzielacz powietrza z dwiema przepustnicami (sterowanie funkcjami EGR, FAP i zatrzymywaniem silnika) 2. System wtrysku BOSCH EDC 16 C34 Cechy szczególne systemu wtrysku : Nowy 32-bitowy kalkulator sterujący silnikiem ze strategią "anti-tunning", większa pamięć wewnętrzna, jeden kolektor zasilania wtryskiwaczy dla 4 wtryskiwaczy diesla Sterowanie wtryskiem paliwa w funkcji momentu obrotowego silnika Ciśnienie paliwa w kolektorze ciśnieniowym zasilania wtryskiwaczy (common rail) mogące osiągać 1600 bar Pompa paliwowa ZP 18 wbudowana w pompę paliwową wysokiego ciśnienia (podciśnieniowy obwód niskiego ciśnienia) Pompa paliwowa wysokiego ciśnienia typu CP Normy emisji zanieczyszczeń Norma dotycząca usuwania zanieczyszczeń Norma dotycząca usuwania zanieczyszczeń L4 (albo norma europejska Euro 3) Norma dotycząca usuwania zanieczyszczeń L5 (albo norma europejska Euro 4) Zachęta podatkowa dotycząca normy czystości spalin L5 (IFL5) Rok homologacji Obowiązująca od 2000 we wszystkich krajach Wspólnoty Europejskiej Obowiązująca od 2005 we wszystkich krajach Wspólnoty Europejskiej Pomiędzy 2000 i 2005 norma czystości spalin nieobowiązkowa, umoŝliwiająca ulgi podatkowe w zaleŝności od kraju sprzedaŝy

12 4. Norma czystości spalin Spalanie paliwa powoduje emisją następujących szkodliwych związków : Dwutlenek węgla (CO2) Tlenek węgla (CO) Niespalone węglowodory (HC) Tlenki azotu (NOx) Cząstki węgla Przepisy dotyczące ochrony środowiska stają się coraz ostrzejsze i pociągają za sobą następujące zmiany : Zainstalowanie układu recyrkulacji spalin (EGR), zmniejszającego ilość tlenków azotu (NOx) (chłodzenie cieczą) Zainstalowanie układu filtracji cząstek stałych (FAP) UWAGA : EGR : układ recyrkulacji spalin. MontaŜ katalizatora utleniającego powoduje zredukowanie poniŝszych szkodliwych związków : Tlenek węgla (CO) Niespalone węglowodory (HC) Cząstki węgla UWAGA : EOBD : European On Board Diagnostics - diagnostyka urządzeń zapewniających czystość spalin. MontaŜ głowicy o 16 zaworach obniŝa emisję następujących zanieczyszczeń : Tlenki azotu (NOx) Cząstki węgla Układ podwójnych kanałów dolotowych o złoŝonym kształcie w głowicy przyczynia się do zmniejszenia emisji cząstek zanieczyszczeń. Układ filtracji eliminuje czarny dym i emitowane cząstki zanieczyszczeń, przy pełnej mocy albo w obciąŝeniach pośrednich, przyczyniając się w ten sposób do ochrony środowiska. 5. Zasada filtracji cząstek Celem układu filtracji jest zmniejszenie emisji cząstek wyrzucanych do atmosfery (czarny dym, emitowany przy pełnej mocy albo przy obciąŝeniach pośrednich). Filtr cząstek jest zamontowany w układzie wydechowym i przechwytuje cząstki podczas przepływu spalin. Gromadzenie się cząstek w trakcie pracy silnika powoduje stopniowe zatykanie filtra cząstek. Aby uniknąć zatkania filtra cząstek, musi on być "regenerowany" Zasada regeneracji filtra cząstek Regeneracja polega na okresowym spalaniu cząstek nagromadzonych w filtrze cząstek. ZłoŜone zasadniczo z węgla i węglowodorów, cząstki te osadzone w filtrze cząstek spalają się w obecności tlenu w temperaturze 550 C (próg regeneracji). Regeneracją filtra cząstek steruje system wtrysku. System wtrysku inicjuje dodatkowy wtrysk paliwa, tak aby podnieść początkową temperaturę spalin od około 150 C (w cyklu miejskim) do 450 C na wejściu katalizatora. Ten wzrost temperatury przebiega w 2 etapach :

13 Wtrysk dodatkowy (po GMP) powoduje dopalanie w cylindrze i powoduje wzrost temperatury od 200 do 250 C Dodatkowe dopalanie, sterowane katalizatorem utleniania umieszczonym przed filtrem cząstek, spala niespalone węglowodory (HC) pochodzące z wtrysku dodatkowego. Temperatura wzrasta o 100 C Co pozwala na osiągnięcie progu spalania 550 C 5.2. Domieszkowanie paliwa W celu obniŝenia progu regeneracji, do paliwa dodawany jest preparat Eolys, związek na bazie ceru, który obniŝa temperaturę spalania cząstek o 550 C do 450 C. Cer w postaci roztworu organicznego przechowywany jest w dodatkowym zbiorniku, znajdującym się w pobliŝu zbiornika paliwa. Aby wstrzyknąć odpowiednią ilość dodatku proporcjonalnie do objętości wprowadzonego paliwa, opracowany został system dozowania. System składa się z następujących elementów : Układ czerpalny Systemu wtrysku dodatku w zbiorniku paliwa Specjalnego kalkulatora sterującego funkcją dozowania 6. Środki bezpieczeństwa 6.1. Układ zasilania paliwem PILNE : Biorąc pod uwagę wysokie ciśnienia panujące w obwodzie paliwowym wysokiego ciśnienia ( 1500 barów), przestrzegać poniŝszych zaleceń. Zakaz palenia w bezpośredniej bliskości obwodu paliwowego wysokiego ciśnienia podczas naprawy. Unikać pracy w pobliŝu płomienia lub iskier. przy pracujacym silniku : Nie naprawiać obiegu wysokiego ciśnienia paliwa UwaŜać zawsze, aby nie znaleźć się w zasięgu ewentualnego wycieku paliwa, które mogłoby spowodować powaŝne obraŝenia Nie zbliŝać dłoni do miejsca nieszczelności w obwodzie paliwowym wysokiego ciśnienia Po zatrzymaniu silnika odczekać 30 sekund przed przystąpieniem do napraw. UWAGA : Czas oczekiwania jest niezbędny dla wyrównania ciśnienia w obiegu wysokiego ciśnienia paliwa z ciśnieniem atmosferycznym. Do wszystkich interwencji, Zalecane jest noszenie rękawic i okularów ochronnych Układ dodawania preparatu do paliwa Zakaz palenia w najbliŝszym otoczeniu układu domieszkowania paliwa podczas napraw. Unikać pracy w pobliŝu płomienia lub iskier. Dodatek moŝe spowodować lekkie podraŝnienie skóry Zalecane jest noszenie rękawic i okularów ochronnych. Ochrona środowiska : ZuŜyty dodatek i składniki pozostałe po czyszczeniu filtra naleŝy odpowiednio przetworzyć Czynności wykonywane przy filtrze cząstek UWAGA : Wynikiem wymuszenia regeneracji jest bardzo wysoka temperatura spalin (450 C na wyjściu rury wydechowej). Środki ostroŝności :

14 Cały czas naleŝy pozostawać z dala od układu wydechowego Stosować odpowiednie urządzenia do odprowadzania spalin Stanowisko pracy musi być czyste i zapewniać swobodę Podwozie pojazdu musi być czyste Podczas wykonywania operacji demontaŝu-montaŝu filtra cząstek zalecane jest załoŝenie maski i okularów ochronnych (istnienie ryzyko inhalacji związków ceru).

15 Zasada działania : (silnik DV6TED4 FAP) System wtrysku bezpośredniego HDI (BOSCH EDC16C34) (Wykaz-spis) Funkcja : Zasilanie powietrzem BOSCH EDC 16 C34 1. Schemat blokowy Rysunek : b1hp1wsp A : Rura zewnętrzna. B : Przewód wewnętrzny do silnika. C : Powietrze. D : Układ wylotowy. Oznaczenie Oznaczenie Nazewnictwo Numer części na schematach elektrycznych

16 Nazewnictwo a Wlot cieczy chłodzącej - b Wyjście cieczy chłodzącej - (1) Elektrozawór regulacji recyrkulacji spalin (EGR) (2) Filtr powietrza - (3) Przepływomierz powietrza - Czujnik temperatury powietrza (4) Zbiornik próŝniowy - (5) Elektrozawór regulacji ciśnienia turbodoładowania (6) Kolektor wydechowy - (7) Katalizator - Filtr cząstek stałych (FAP)(filtr cząstek stałych) (8) Wymiennik ciepła powietrze/powietrze (9) Dozownik powietrza podwójnej przepustnicy 1361 i 1362 (10) Wymiennik ciepła recyrkulacji spalin (EGR) - (11) Rozdzielacz powietrza dolotowego - (12) turbospręŝarka - UWAGA : EGR : układ recyrkulacji spalin. 2. Przepływomierz powietrza (1310) 2.1. Zadanie Pomiary wykonywane przez przepływomierz powietrza ( 1310) : Przepływ masowy świeŝego powietrza zasysanego przez silnik spalinowy Temperatura powietrza dolotowego Przepływomierz powietrza mierzy przepływ czystego powietrza zasysanego przez silnik. Zadanie kalkulatora wtrysku w zaleŝności od odebranej informacji : Określić współczynnik recyrkulacji spalin Ograniczyć powstawanie dymu w stanach przejściowych (przyspieszanie, hamowanie) poprzez korekcję dawki paliwa 2.2. Opis -

17 Rysunek : b1hp1wtd (13) Złącze elektryczne. Przepływomierz powietrza składa się z następujących elementów : " c" Płytka metalowa (gorący film) "d" Czujnik temperatury powietrza Płytka metalowa jest bardzo cienka i pozwala na określenie masy powietrza dopływającego do układu dolotowego. Płytka metalowa składa się z następujących elementów : Rezystancja grzejna Rezystancja pomiarowa (CTN) Kalkulator wtrysku zasila rezystancję grzejną w taki sposób, aby utrzymać stałą temperaturę płytki metalowej. Powietrze przepływające przez przepływomierz chłodzi płytkę metalową : Rezystancja pomiarowa (CTN) zmienia się. Kalkulator przypisuje wartość rezystancji pomiarowej do określonego przepływu powietrza. UWAGA : Sygnał wyjściowy przepływomierza powietrza odpowiadający przepływowi masowemu zasysanego powietrza jest typu "róŝnicowego". W przypadku zerowego przepływu zasysanego powietrza, częstotliwość wynosi 5000 Hz. W przypadku maksymalnego przepływu zasysanego powietrza (pełne obciąŝenie), częstotliwość wynosi 1000 Hz. UWAGA : Częstotliwość zmniejsza się wraz ze wzrostem przepływu masowego zasysanego powietrza. PILNE : Nie dotykać płytki metalowej; uŝycie dmuchawki jest zabronione Elektryczne cechy szczególne

18 Rysunek : d2ap02vc Styki przepływomierza (1310) Sygnał Przypisanie styków złącza 1 Informacja o temperaturze powietrza (CTN) Styk do kalkulatora silnika (1320) : Złącze 48 ścieŝki brązowe G2 2 Masa 48 ścieŝki brązowe E Napięcie akumulatora (+ 12 V) 5 Informacja o przepływie powietrza (częstotliwość) stykowe szare Styk do kalkulatora silnika (1320) : stykowe Zabudowa Przepływomierz powietrza jest zamontowany pomiędzy filtrem powietrza i turbospręŝarką. 3. Wymiennik ciepła powietrze/powietrze 3.1. Zadanie Wymiennik ciepła powietrze/powietrze chłodzi powietrze doprowadzane do cylindrów w celu powiększenia gęstości powietrza w cylindrach. Powiększenie gęstości powietrza dolotowego umoŝliwia wzrost osiągów silnika Zabudowa Zabudowa : Na przedniej ściance czołowej samochodu. A3

19 Rysunek : b1gp0bbc (8) : Wymiennik ciepła powietrze/powietrze (chłodzenie powietrza doładowania). (14) : Chłodnica silnika. 4. TurbospręŜarka o zmiennej geometrii 4.1. Zadanie Rolą turbospręŝarki o zmiennej geometrii jest zapewnianie stałego ciśnienia doładowania bez względu na warunki pracy silnika (obroty silnika i obciąŝenie). TurbospręŜarka pozwala na doładowanie silnika powietrzem. TurbospręŜarka o zmiennej geometrii pozwala : Zwiększyć prędkość spalin, które uderzają w turbinę na niskich obrotach Zmniejszyć prędkość spalin, które uderzają w turbinę na wysokich obrotach Przystosować turbinę do zmiany wydatku (przepływu) spalin 4.2. Opis

20 Rysunek : b1hp1wud Oznaczenie Oznaczenie e f Wlot spalin Wylot spalin (15) Ruchoma tarcza napędowa (16) Ramię sterownicze układu regulacji ciśnienia (17) Korpus (18) Łopatki ruchome (19) Tarcza prowadząca (20) Turbina napędzana spalinami (21) Mechanizm obrotu łopatek (22) Ośka (sworzeń) zamocowana w korpusie turbospręŝarki (23) Oś obrotu łopatek TurbospręŜarka składa się z dwóch oddzielnych komór. TurbospręŜarka składa się z następujących elementów : Komory związanej z funkcją wydechu silnika Komory związanej z funkcją dolotu do silnika Turbina i spręŝarka, połączone na stałe wałkiem Turbina, napędzana spalinami, uruchamia spręŝąrkę, która zapewnia spręŝanie powietrza dolotowego. Obrót łopatek względem swej osi pozwala : Zmieniać pole przekroju wlotu spalin do turbiny

21 Kierować bardziej dokładnie spaliny na turbinę Regulacja ciśnienia doładowania jest progresywna i sterowana mapą parametrów Kalkulator sterujący silnikiem. UWAGA : Gdy elektrozawór regulacji ciśnienia turbospręŝarki nie jest zasilany, łopatki ruchome są w połoŝeniu otwartym. UWAGA : Przed wyłączeniem silnika zaczekać, aŝ obroty spadną do wartości obrotów biegu jałowego. Nieprzestrzeganie tego warunku moŝe po pewnym czasie spowodować uszkodzenie turbospręŝarki (brak smarowania) Działanie na niskich obrotach Rysunek : b1hp1wvd Na niskich obrotach energia kinetyczna spalin jest mała. TurbospręŜarka o zmiennej geometrii zwiększa energię kinetyczną spalin, stwarzając małe pole przekroju dla przepływu spalin. Oprócz tego, ruchome łopatki ( 18) w połoŝeniu zamkniętym, kierują w sposób dokładny spaliny na turbinę (20) w układzie wylotowym. Dzięki tym dwóm warunkom prędkość obrotowa turbiny napędzanej spalinami ulega przyspieszeniu na niskich obrotach Działanie na wysokich obrotach

22 Rysunek : b1hp1wwd Na wysokich obrotach energia kinetyczna spalin jest duŝa. TurbospręŜarka o zmiennej geometrii zmniejsza energię kinetyczną spalin, stwarzając duŝe pole przekroju dla przepływu spalin. Oprócz tego, ruchome łopatki ( 18) w połoŝeniu otwartym, kierują w sposób mniej dokładny spaliny na turbinę (20) w układzie wylotowym. Dzięki tym dwóm warunkom prędkość obrotowa turbiny napędzanej spalinami ulega zmniejszeniu na wysokich obrotach. 5. Dozownik powietrza podwójnej przepustnicy 1361 i Zadanie Funkcja dozownika powietrza podwójnej przepustnicy : Recyrkulacja spalin (EGR) Wspomaganie regeneracji filtra cząstek stałych (FAP) Zatrzymanie silnika 5.2. Opis

23 Rysunek : b1hp1wxd Oznaczenie Oznaczenie Numer części na schematach elektrycznych g Powietrze doładowania (powietrze ciepłe) - - h j Wyjście : Powietrze doładowania w kierunku wymiennika ciepła powietrze/powietrze Wejście : Powietrze doładowania ochłodzone przez wymiennik ciepła powietrze/powietrze (24) Czujnik temperatury powietrza dolotowego (25) Czujnik ciśnienia powietrza dolotowego (26) Przepustnica podgrzewacza powietrza dolotowego (dozownik ciepłego powietrza) Uwagi 1361 Ŝółty (27) Przepustnica "EGR" (dozownik zimnego 1362 Brązowy powietrza) 6. pompa próŝniowa 6.1. Zadanie Pompa podciśnienia dostarcza podciśnienie niezbędne do sterowania następujących elementów : Elektrozawór regulacji ciśnienia turbodoładowania (1233) Siłownik układu hamulcowego 6.2. Opis Łopatkowa pompa próŝniowa jest napędzana przez wałek rozrządu silnika.

24 Rysunek : b1hp1wyc (28) Zawór bezpieczeństwa (zawór jest wbudowany w złączkę wylotową). (29) pompa próŝniowa. Zawór bezpieczeństwa wbudowany w pompę odcina podciśnieniowy obwód hamulców gdy silnik nie pracuje. Zawór bezpieczeństwa pozwala na zachowanie : Zapasu podciśnienia w siłowniku układu hamulcowego Wspomaganie hamowania przy kilku naciśnięciach pedału hamulca 6.3. Zabudowa Zabudowa : Na głowicy, na końcu wałka rozrządu od strony skrzynki biegów. 7. Elektrozawór regulacji ciśnienia turbodoładowania (1233) 7.1. Zadanie Elektrozawór regulacyjny steruje zaworem regulacyjnym ciśnienia doładowania. Rola sterowania przez elektrozawór regulacji ciśnienia doładowania : Regulacja ciśnienia doładowania Ograniczanie ciśnienia doładowania Regulacja ciśnienia doładowania jest progresywna i sterowana mapą parametrów (kalkulator wtrysku) Opis

25 Rysunek : b1hp1wzc (30) Złącze elektryczne. k : Wejście podciśnieniowe pompy próŝniowej. l : Wyjście "robocze". m : Oznakowanie białe. UWAGA : Znak wykonany białym kolorem wskazuje otwór wylotowy dla układu sterowania turbospręŝarką. Sterowanie elektrozaworem jest typu RCO (Raport Cykliczny Otwarcia). Elektromagnetyczny zawór proporcjonalny, sterowany napięciem RCO, jest połączony z następującymi elementami : Ciśnienie atmosferyczne Podciśnienie wywoływane przez pompę próŝniową Ciśnienie przekazywane przez zawór elektromagnetyczny zawiera sie pomiędzy ciśnieniem atmosferycznym i podciśnieniem pompy próŝniowej Elektryczne cechy szczególne Charakterystyka sygnału RCO : Napięcie zasilania : 12,5 woltów Czestotliwosc : 140 Hz Okres stały : 7 ms Rezystancja przy 20 C : 15,5 ± 0,7 omów Podciśnienie maksymalne : 800 mbar 7.4. Cykliczny stosunek otwarcia (RCO)

26 Rysunek : b1hp1x0d E : Podciśnienie w mbarach. F : Cykliczny stosunek otwarcia (RCO) (w %). G : Czas (ms). V : NapręŜenie W voltach. T : Okres stały 7 ms albo 140 Hz. Ton : Czas zmienny. Cykliczny stosunek otwarcia (RCO) definiuje się poprzez stosunek czasu zmiennego ( Ton) do okresu stałego (T). % RCO = (Ton/T) x 100. Średnie napięcie (Tm) zasila elektrozawór regulacji ciśnienia doładowania (1233) : Im większy procent RCO, tym wyŝsze jest napięcie średnie (T1) Im mniejszy procent RCO, tym niŝsze jest napięcie średnie (T2) Sterowanie o zmiennym napięciu (RCO) : Pełne zasilanie (RCO maksymalne) = Podciśnienie maksymalne (800 milibar) Brak zasilania (RCO minimalne) = Brak podciśnienia (ciśnienie atmosferyczne) 7.5. Sterowanie elektrozaworu sterującego przesuwnika faz wałka rozrządu

27 Rysunek : b1hp1x1d H Elektrozawór regulacji ciśnienia doładowania (1233) nie jest zasilany (RCO = 0%) J Elektrozawór regulacji ciśnienia doładowania (1233) jest zasilany (RCO = 100%) p q Komora podciśnieniowa Komora pod ciśnieniem atmosferycznym (5) Elektrozawór regulacji ciśnienia turbodoładowania (1233) (4) Zbiornik próŝniowy (31) Ramię sterownicze układu regulacji ciśnienia (32) Siłownik sterujący Gdy elektrozawór regulacji ciśnienia doładowania (1233) nie jest zasilany (H) : W komorach "p" i "q" siłownika sterującego panuje jednakowe ciśnienie Łopatki turbospręŝarki są w połoŝeniu otwartym (minimalne ciśnienie doładowania) Gdy elektrozawór regulacji ciśnienia doładowania ( 1233) jest zasilany (J) : W komorze "p" siłownika sterującego panuje podciśnienie Ramię sterownicze (31) przemieszcza się w kierunku "n" i łopatki turbospręŝarki zamykają się UWAGA : Na biegu jałowym procent RCO wynosi 70% Zabudowa (widok silnika z tyłu) UWAGA : Im bardziej rosną obroty silnika, tym mniejszy staje się procent RCO (otwarcie ruchomych łopatek turbospręŝarki).

28 Rysunek : b1hp1x2d (4) Zbiornik próŝniowy. (5) Elektrozawór regulacji ciśnienia turbodoładowania (1233). (12) turbospręŝarka. (33) Pompa paliwowa wysokiego ciśnienia.

29 Funkcja : Zasilanie paliwem (BOSCH EDC 16 C34) 1. Schemat blokowy Rysunek : b1hp1tzp LEGENDA : A = Obwód powrotny do zbiornika paliwa B = Obwód niskiego ciśnienia paliwa (podciśnienie) C = Układ wysokiego ciśnienia paliwa

30 Rysunek : b1hp1u0d Oznaczenie Oznaczenie a Nazewnictwo Powrót paliwa z wtryskiwacza diesla do zbiornika paliwa 1 do 4 Wtryskiwacze silnika diesla (elektrohydrauliczny) 5 Chłodnica paliwa - 6 Zbiornik paliwa - 7 Czujnik obecności wody w oleju napędowym (w zaleŝności od wersji) 8 Filtr paliwa + odstojnik wody w paliwie - 9 Pompa paliwowa wysokiego ciśnienia - Numer części na schematach elektrycznych Czujnik temperatury paliwa Wspólny kolektor wtrysku paliwa pod wysokim ciśnieniem 12 Czujnik wysokiego ciśnienia paliwa Ręczna pompa zasysająca paliwo - 14 Trójnik rozgałęźny ("T") - 15 Złączka 4-droŜna (3 wejścia; 1 wyjście) - 16 Dysza upustowa - 17 Zawór odciąŝenia - -

31 Nazewnictwo 18 Dysza przepływowa - 19 Pompa przetłaczająca - 20 Regulator wydatku paliwa 1208 albo 1277 Cechy szczególne : Dysza upustowa ( 16) umoŝliwia szybki odpływ paliwa z kolektora ciśnieniowego zasilania wtryskiwaczy w chwili szybkiego "zdjęcia stopy z gazu" Dysza przepływowa (18) ogranicza dopływ paliwa do pompy przetłaczającej (19) w zakresie wysokich obrotów silnika Obwód podciśnieniowy zasilania paliwem : Zasysanie przez pompę przetłaczającą zespoloną z pompą paliwową wysokiego ciśnienia Funkcja podgrzewania paliwa wbudowana w filtr paliwa Detektor wody w oleju napędowym (4050) (w zaleŝności od miejsca przeznaczenia) 2. Opis ogólny Rysunek : b1bp2z5d Oznaczenie Oznaczenie Cechy szczególne b Wylot paliwa z filtra oleju napędowego do trójnika rozgałęźnego c Wylot paliwa do zbiornika paliwa Końcówka koloru zielonego :? 8 mm d Wlot paliwa w kierunku filtra paliwa Końcówka koloru białego :? 10 mm e Wlot paliwa do pompy przetłaczającej Pompa przetłaczająca jest zespolona

32 f g Wylot paliwa z pompy wysokiego ciśnienia do kolektora ciśnieniowego zasilania wtryskiwaczy Wylot paliwa z pompy wysokiego ciśnienia do zbiornika paliwa h Wlot paliwa do filtra paliwa 3. Filtr paliwa 3.1. Zadanie Rola filtra paliwa : z pompą paliwową wysokiego ciśnienia Filtrowanie paliwa Oddzielanie wody Wykrywanie wody w oleju napędowym (informacja odbierana przez kalkulator silnika) (*) Podgrzewanie paliwa (*) W zaleŝności od wersji Opis Rysunek : b1hp1u1c (21) Podgrzewacz paliwa (2 stykowe). " j" Elementy połączeniowe czujnika obecności wody w paliwie (3 stykowe). Kierunek krąŝenia paliwa (zgodnie ze strzałką). Podgrzewacz paliwa (21) (elektryczny). " h" Wlot paliwa (złączka zatrzaskowa). " b" Wylot paliwa (do pompy paliwowej wysokiego ciśnienia) (złączka zatrzaskowa). Filtr paliwa : Częstotliwość wymiany (patrz operacje ogólne) Odpowietrzenie (patrz operacje ogólne)

33 Maksymalny przepływ przez filtr : 120 l/h Zawór recyrkulacji 25 ± 5 (zamknięty), 15 ± 5 (otwarty) Filtr podciśnieniowy : PoniŜej 400 mbar UWAGA : Filtr paliwa musi być wymieniony w całości. UWAGA : Filtr paliwa wyposaŝony w detektor wody w paliwie (opcjonalny, tylko dla krajów "egzotycznych"). 4. Podgrzewacz paliwa (elektryczny) (1276) 4.1. Zadanie Podgrzewacz paliwa ( 21) doprowadza paliwo do temperatury roboczej Opis Podgrzewacz paliwa ( 21) podgrzewa paliwo dopływające ze zbiornika paliwa. Podgrzewacz paliwa ( 21) składa się z rezystancji (wbudowanej w filtr paliwa). Paliwo przepływa wokół rezystancji. Taka droga pozwala na optymalne rozprowadzenie ciepła. Regulację temperatury zapewnia termostat Elektryczne cechy szczególne Regulacja autonomiczna (tak samo czujnik CTN). Maksymalna moc : 150 W Zabudowa Zabudowa : Wbudowany w filtr paliwa. 5. Pompa paliwowa wysokiego ciśnienia 5.1. Opis Rysunek : b1hp1u2d Oznaczenie Oznaczenie Nazewnictwo 17 Zawór odciąŝenia - Numer części na schematach elektrycznych

34 Nazewnictwo 18 Dysza przepływowa - 19 Pompa przetłaczająca - 20 Regulator wydatku paliwa 1208 albo 1277 e Wlot paliwa do pompy przetłaczającej - f Wylot paliwa z pompy wysokiego ciśnienia do kolektora ciśnieniowego zasilania wtryskiwaczy g Wylot paliwa z pompy wysokiego ciśnienia do zbiornika paliwa Rola pompy wysokiego ciśnienia paliwa : Wytwarzanie wysokiego ciśnienia paliwa Zasilać wtryskiwacze diesla z kolektora ciśnieniowego ("common rail") Pompa paliwowa wysokiego ciśnienia jest napędzana paskiem napędu rozrządu. UWAGA : Pompa paliwowa wysokiego ciśnienia nie jest pompą rozrządczą i nie wymaga ustawiania. UWAGA : Część wysokiego ciśnienia pompy paliwowej jest jednoczęściowa i zawiera 3 elementy co Faza działania Kalkulator silnika kontroluje ciśnienie oleju napędowego w kolektorze ciśnieniowym zasilania wtryskiwaczy, w pętli zamkniętej przez czujnik ciśnienia paliwa. Kalkulator sterujący silnikiem wykorzystuje regulator przepływu paliwa do regulacji ciśnienia w kolektorze ciśnieniowym zasilania wtryskiwaczy. Kalkulator sterujący silnikiem steruje regulatorem przepływu wysyłając modulowane natęŝenie kształtu RCO. JeŜeli sygnał RCO jest mały, regulator przepływu paliwa przepuszcza duŝą ilość paliwa w kierunku pompy paliwowej wysokiego ciśnienia. JeŜeli sygnał RCO jest duŝy, regulator przepływu paliwa przepuszcza małą ilość paliwa w kierunku pompy paliwowej wysokiego ciśnienia. UWAGA : RCO = cykliczny stosunek otwarcia. UWAGA : Regulator przepływu paliwa jest otwarty gdy nie jest sterowany przez kalkulator sterujący silnikiem. 6. Zawór odciąŝenia Rola zaworu upustowego ( 17) : Odgazowanie pompy paliwowej wysokiego ciśnienia Smarowanie wewnętrzne pompy paliwowej wysokiego ciśnienia Regulator ciśnienia na wlocie regulatora przepływu UWAGA : Niedozwolone są jakiekolwiek operacje obsługowo-naprawcze w odniesieniu do zaworu upustowego. 7. Pompa przetłaczająca (zasilanie wstępne) 7.1. Zadanie Rola pompy przetłaczającej : Pompowanie paliwa ze zbiornika paliwa Zasilanie pompy paliwowej wysokiego ciśnienia - -

35 Smarowanie i chłodzenie pompy paliwowej wysokiego ciśnienia 7.2. Opis Pompa przetłaczająca (zasilanie wstępne) jest zębatą pompą wyporową. Podciśnienie zawiera się pomiędzy 0,5 i 1 bar gdy paliwo dopływa do pompy przetłaczającej. Ciśnienie paliwa na wyjściu z pompy przetłaczającej w kierunku pompy paliwowej wysokiego ciśnienia zmienia się w funkcji obrotów silnika (między 4,5 i 6 bara). UWAGA : Wszelkie naprawy pompy wysokiego ciśnienia paliwa są zabronione. 8. Regulator przepływu (wydatku) paliwa Regulator przepływu paliwa ( 20) reguluje przepływ paliwa pomiędzy pompą przetłaczającą i pompą paliwową wysokiego ciśnienia. Regulacja przepływu na wlocie pompy paliwowej wysokiego ciśnienia powoduje spręŝenie koniecznej ilości paliwa, Ŝądanej przez kalkulator sterujący silnikiem. Rola regulatora przepływu paliwa : Zmniejszenie nagrzewania się paliwa Zmniejszenie mocy pobieranej przez pompę paliwową wysokiego ciśnienia 9. Wspólny kolektor wtrysku paliwa pod wysokim ciśnieniem 9.1. Opis Rysunek : b1hp1u3c (12) Czujnik wysokiego ciśnienia paliwa. " k" Dopływ paliwa pod wysokim ciśnieniem Zadanie Rola kolektora ciśnieniowego ("common rail") : Zmagazynować ilość paliwa konieczną dla silnika, bez względu na stopień jego obciąŝenia Tłumić pulsacje wytwarzane przez wtryskiwacze Łączyć elementy układu wysokiego ciśnienia Elementy połączone z kolektorem ciśnieniowym :

36 Paliwowe przewody zasilające wysokiego ciśnienia Przewody zasilania wtryskiwaczy diesla Czujnik wysokiego ciśnienia paliwa 9.3. Zabudowa Kolektor ciśnieniowy zasilania wtryskiwaczy umieszczony pomiędzy pompą wysokiego ciśnienia i wtryskiwaczami diesla, zamontowany jest na tylnej powierzchni kadłuba silnika. 10. Wtryskiwacze silnika diesla (1131, 1132, 1133, 1134) Zadanie Wtryskiwacze diesla wtryskują paliwo niezbędne do funkcjonowania silnika. Bezpośredni wtrysk paliwa do komór w koronach tłoków poprawia sprawność silnika. Paliwo moŝe być wtryskiwane w następujących przypadkach : Wtrysk wstępny Główny wtrysk Wtrysk uzupełniający (zaostrzone wymagania odnośnie czystości spalin) UWAGA : Wtrysk dodatkowy nie jest obecnie stosowany Opis Rysunek : b1hp1u4d Oznaczenie Oznaczenie Nazewnictwo 12 Czujnik wysokiego ciśnienia paliwa 1321 Numer części na schematach elektrycznych 20 Regulator wydatku paliwa 1208 albo 1277 e f Wlot paliwa do pompy przetłaczającej Wylot paliwa z pompy wysokiego ciśnienia do

37 Nazewnictwo kolektora ciśnieniowego zasilania wtryskiwaczy g Wylot paliwa z pompy wysokiego ciśnienia do zbiornika paliwa 11. Chłodnica paliwa Zadanie Pompa wysokiego ciśnienia dławi paliwo, co powoduje wzrost temperatury paliwa. Chłodnica paliwa chłodzi paliwo podczas powrotu do zbiornika Opis Chłodnica paliwa ma postać węŝownicy metalowej, która ułatwia wymianę ciepła pomiędzy paliwem i powietrzem Zabudowa Rysunek : b1hp1vqc (22) Chłodnica paliwa. Chłodnica paliwa zamocowana jest pod nadwoziem.

38 Funkcja : Podgrzewanie wstępne - dogrzewanie (BOSCH EDC 16 C34) 1. Schemat blokowy Rysunek : d3ap026c 67 : Styk E2 złącza 32 stykowego (CME) Wysterowanie przekaźnika sterownika świec Ŝarowych. 88 : Styk A4 złącza 32 stykowego (CME) Diagnostyka sterownika świec Ŝarowych. Urządzenia BSI1 Bsi (inteligentny moduł zarządzający) 0004 Zestaw wskaźników 1158 Sterownik świec Ŝarowych 1160 Świece Ŝarowe 1320 Kalkulator silnika Numer połączenia Sygnał Połączenia 1 śądanie zapalenia lampki kontrolnej podgrzewania CAN Charakter sygnału 2 Zapalenie lampki kontrolnej podgrzewania Sieć van komfortu 2. Świece Ŝarowe (1160) 2.1. Zadanie Świece Ŝarowe umoŝliwiają szybki wzrost temperatury w komorach spalania podczas fazy rozruchu Opis

39 Rysunek : b1hp1kuc Świece Ŝarowe 11 V. Długość całkowita 118,5 mm. Budowa świec Ŝarowych : Rezystancja grzejna Metalowa powłoka ochronna 3. Sterownik świec Ŝarowych (1158) 3.1. Zadanie Sterownik zasila elektrycznie świece Ŝarowe w funkcji poleceń kalkulatora wtrysku Opis Czasy podgrzewania wstępnego i dogrzewania są określane przez kalkulator wtrysku. W przypadku uszkodzenia sterownika świec Ŝarowych, kalkulator wtrysku zapamiętuje usterkę Elektryczne cechy szczególne Przypisanie styków złącza : Przewód nr 1 : Zasilanie świecy Ŝarowej cylindra nr 3 Przewód nr 2 : Zasilanie świecy Ŝarowej cylindra nr 1 Przewód nr 3 : Diagnostyka sterownika świec Ŝarowych Przewód nr 4 : +12 V trwałe Przewód nr 5 : Masa Przewód nr 6 : Zasilanie świecy Ŝarowej cylindra nr 4 Przewód nr 7 : Zasilanie świecy Ŝarowej cylindra nr 2 Przewód nr 8 : Wysterowanie przekaźnika sterownika świec Ŝarowych 4. Zabudowa

40 Rysunek : b1dp1djc Oznaczenie Oznaczenie 3 Świeca Ŝarowa 4 Wiązka elektryczna 5 Sterownik świec Ŝarowych 6 Głowica silnika 5. Podgrzewanie wstępne - dogrzewanie Czasy podgrzewania i dogrzewania są określane przez kalkulator sterujący silnikiem w funkcji temperatury płynu w układzie chłodzenia silnika na obrotach biegu jałowego oraz wysokości nad poziomem morza Działanie podgrzewania Temperatura płynu chłodzącego silnika Czas podgrzewania Obroty biegu jałowego 80 C 0 sek. 750 obr/min 20 C 0 sek. 800 obr/min 0 C 0,5 sek. 890 obr/min - 10 C 5 sekundy 950 obr/min - 20 C 5 sekundy 1050 obr/min - 25 C 10 sekundy 1075 obr/min Préchauffage : Wysokość terenu przekraczająca 1000 m Préchauffage : Wysokość terenu przekraczająca 1500 m 0 sek. 0 sek. 0 sek. Préchauffage : Wysokość terenu przekraczająca 2000 m 0,5 sek. 2 sekundy 3 sekundy 1 sek. 5 sekundy 5 sekundy 5,5 sekundy 9,5 sekundy 9,5 sekundy 5,5 sekundy 9,5 sekundy 9,5 sekundy 10,5 sekundy 12,5 sekundy 12,5 sekundy

41 - 30 C 15 sekundy sekundy 15 sekundy 15 sekundy obr/min 5.2. Działanie dogrzewania Dogrzewanie pozwala na przedłuŝenie działania świec Ŝarowych po fazie rozruchu. Dogrzewanie pozwala na zmniejszenie emisji zanieczyszczeń w ciągu pierwszych minut po rozruchu silnika. Dogrzewanie zmniejsza emisją niebieskiego dymu oraz na duŝych wysokościach. Temperatura płynu chłodzącego silnika Czas podgrzewania Obroty biegu jałowego Dogrzewanie 80 C 0 sek. 750 obr/min 0 sek. 20 C 0 sek. 800 obr/min 0,5 sek. 0 C 0,5 sek. 890 obr/min 180 sekundy - 10 C 5 sekundy 950 obr/min 180 sekundy - 20 C 5 sekundy 1050 obr/min 180 sekundy - 25 C 10 sekundy 1075 obr/min 180 sekundy - 30 C 15 sekundy 1100 obr/min 180 sekundy Parametry mogące przerwać dogrzewanie : Temperatura płynu chłodzącego silnik wyŝsza niŝ 65 C Dawka wtryskiwanego paliwa większa od 30 mm3 (pomiędzy 1200 i 1500 obr/min) Dawka wtryskiwanego paliwa większa od 10 mm3 (2500 obr/min) Dawka wtryskiwanego paliwa większa od 5 mm3 (330 obr/min) Prędkość obrotowa silnika wyŝsza od 3500 obr/min Napięcie akumulatora niŝsze od 7,5 woltów

42 Funkcja : Recyrkulacja spalin (BOSCH EDC 16 C34) 1. Schemat blokowy Rysunek : b1hp1wsp A : Rura zewnętrzna. B : Przewód wewnętrzny do silnika. C : Powietrze. D : Spaliny. Oznaczenie Oznaczenie Nazewnictwo a Wlot cieczy chłodzącej silnik - b Wylot cieczy chłodzącej silnik - 1 Elektrozawór regulacji recyrkulacji spalin 1297 Numer części na schematach elektrycznych

43 (EGR) Nazewnictwo 2 Filtr powietrza - 3 Przepływomierz powietrza + Czujnik temperatury powietrza 4 Zbiornik próŝniowy - 5 Elektrozawór regulacji ciśnienia turbodoładowania 6 Kolektor wydechowy - 7 Katalizator + Filtr cząstek stałych (FAP)(filtr cząstek stałych) 8 Wymiennik ciepła powietrze/powietrze Dozownik powietrza podwójnej przepustnicy 1361 i Wymiennik ciepła recyrkulacji spalin (EGR) - 11 Rozdzielacz powietrza dolotowego - 12 turbospręŝarka - UWAGA : EGR : układ recyrkulacji spalin. 2. Przepływomierz powietrza Zadanie Przepływomierz powietrza mierzy przepływ czystego powietrza zasysanego przez silnik. Zadanie kalkulatora wtrysku w zaleŝności od odebranej informacji : Określić współczynnik recyrkulacji spalin Ograniczyć powstawanie dymu w stanach przejściowych (przyspieszanie, hamowanie) poprzez korekcję dawki paliwa 2.2. Opis -

44 Rysunek : b1hp1wtd (13) Złącze elektryczne. Przepływomierz powietrza składa się z następujących elementów : " c" : Płytka metalowa (gorący film) "d" : Czujnik temperatury powietrza UWAGA : Przepływomierz wysyła do kalkulatora sterującego silnikiem ( 1320) sygnał elektryczny częstotliwościowy, proporcjonalny do masowego natęŝenia przepływu powietrza zasysanego przez silnik spalinowy. PILNE : Nie dotykać płytki metalowej; uŝycie dmuchawki jest zabronione Elektryczne cechy szczególne

45 Rysunek : d2ap02vc Styki przepływomierza (1310) Sygnał 1 Informacja o temperaturze powietrza (CTN) Przypisanie styków złącza Styk do kalkulatora silnika (1320) : Złącze 48 ścieŝki brązowe G2 2 Masa 48 ścieŝki brązowe E Napięcie akumulatora +12 V 5 Informacja o przepływie powietrza stykowe szare Styk do kalkulatora silnika (1320) : stykowe Zabudowa Przepływomierz powietrza jest zamontowany pomiędzy filtrem powietrza i turbospręŝarką. 3. Zawór elektromagnetyczny recyrkulacji spalin (EGR) (1297) 3.1. Zadanie Zawór elektromagnetyczny EGR reguluje ilość spalin poddawanych recyrkulacji. Układ recyrkulacji spalin (EGR) pozwala ograniczyć ilość tlenku azotu (NOx) emitowanego do atmosfery. Zmniejszenie ilości tlenków azotu odbywa się poprzez powtórne doprowadzenie części spalin do cylindrów. Fazy recyrkulacji są zapamiętane w mapach parametrów kalkulatora wtrysku Opis A3

46 Rysunek : b1kp01cd Oznaczenie Oznaczenie Uwagi e Wylot spalin w kierunku wymiennika ciepła recyrkulacji spalin (EGR) - f Wlot spalin - 16 Złącze odsunięte Szary Rysunek : b1kp01dc Oznaczenie Oznaczenie e f Wylot spalin w kierunku wymiennika ciepła recyrkulacji spalin (EGR) Wlot spalin 17 Zawór elektrozaworu EGR 18 Krzywka śrubowa 19 Czujnik sygnalizacji połoŝenia zaworu elektrozaworu EGR 20 Silnik elektryczny Silnik elektryczny ( 20) wprawia w ruch obrotowy zawór elektrozaworu EGR (17). Krzywka śrubowa ( 18) przekształca ruch obrotowy silnika elektrycznego (20) na liniowy ruch pionowy. Zawór elektrozaworu EGR unosi się i przepuszcza spaliny. Sygnał sterujący RCO przesyłany do silnika elektrycznego moŝe być dodatni albo ujemny (otwierania albo zamykanie zaworu elektrozaworu EGR). UWAGA : Sygnał sterujący RCO słuŝy do pozycjonowania zaworu elektrozaworu EGR). UWAGA : Sygnał sterujący RCO nie jest podtrzymywany przez kalkulator sterujący silnikiem ( 1320). Zawór elektrozaworu EGR zachowuje swe połoŝenie Elektryczne cechy szczególne

47 Rysunek : d2ap02zc Styk elektryczny elektrozaworu EGR (1297) Sygnał Przypisanie styków złącza 1 Zasilanie czujnika sygnalizacji połoŝenia zaworu elektrozaworu EGR (5 V) 2 Urządzenie wykonawcze (napęd) (silnik elektryczny) (masa) 3 Urządzenie wykonawcze (napęd) (silnik elektryczny) Cykliczny stosunek otwarcia (RCO) (*) 4 Sygnał czujnika sygnalizacji połoŝenia zaworu elektrozaworu EGR 5 Masa czujnika sygnalizacji połoŝenia zaworu elektrozaworu EGR Styk do kalkulatora silnika (1320) : Złącze 48 ścieŝki brązowe 48 ścieŝki brązowe 48 ścieŝki brązowe Styk do kalkulatora silnika (1320) : stykowe A4 D2 C2 32-stykowe szare D4 32-stykowe szare D3 6 Nie wykorzystane - - (*) : Amplituda sygnału RCO wynosi 12 V Zabudowa

48 Rysunek : b1kp01ed (1) elektrozawór EGR. (10) Wymiennik ciepła recyrkulacji spalin (EGR) (wersja EURO 4). 4. Schemat układu recyrkulacji spalin

49 Rysunek : b1hp1zbp A : Spaliny. B : Powietrze. Oznaczenie Oznaczenie a Wlot cieczy chłodzącej silnik - b Wylot cieczy chłodzącej silnik - 1 elektrozawór EGR 1297 Numer części na schematach elektrycznych

50 9 Dozownik powietrza podwójnej przepustnicy - 10 Wymiennik ciepła recyrkulacji spalin (EGR) - 11 Rozdzielacz powietrza dolotowego - 21 Czujnik temperatury powietrza dolotowego Czujnik ciśnienia powietrza dolotowego Przepustnica podgrzewacza powietrza dolotowego (dozownik ciepłego powietrza) Przepustnica "EGR" (dozownik zimnego 1362 powietrza) UWAGA : Mieszanie świeŝego powietrza i spalin odbywa się w rozdzielaczu powietrza dolotowego ( 11). 5. Dozownik powietrza podwójnej przepustnicy 5.1. Zadanie Dozownik powietrza podwójnej przepustnicy realizuje następujące funkcje : Recyrkulacja spalin (EGR) Regeneracja filtra czastek stalych (FAP)(filtr cząstek stałych) Silnik spalinowy nie pracuje 5.2. Opis Rysunek : b1hp1zcd Oznaczenie Oznaczenie Numer części na schematach elektrycznych g Powietrze doładowania (powietrze ciepłe) - - h Wyjście : Powietrze doładowania w - - Uwagi

51 i kierunku wymiennika ciepła powietrze/powietrze Wejście : Powietrze doładowania ochłodzone przez wymiennik ciepła powietrze/powietrze Czujnik temperatury powietrza dolotowego Czujnik ciśnienia powietrza dolotowego Przepustnica podgrzewacza powietrza dolotowego (dozownik ciepłego powietrza) 1361 Ŝółty 24 Przepustnica "EGR" (dozownik zimnego 1362 Brązowy powietrza) 5.3. Recyrkulacja spalin (EGR) Zwiększenie stopnia recyrkulacji spalin (EGR) odbywa się poprzez oddziaływanie na następujące parametry : Zmniejszenie ciśnienia dolotowego Stopień otwarcia zaworu elektrozaworu EGR Silnik nagrzany : Kalkulator sterujący silnikiem (1320) steruje przepustnicą EGR (dozownik zimnego powietrza) i zamyka przepustnicę podgrzewacza powietrza dolotowego (dozownik ciepłego powietrza) aby zmniejszyć ciśnienie dolotowe. Im bardziej zamyka się przepustnica EGR (dozownik zimnego powietrza), tym niŝsze jest ciśnienie dolotowe i tym większy jest stopień recyrkulacji spalin. Silnik zimny : Kalkulator sterujący silnikiem (1320) steruje przepustnicą podgrzewacza powietrza dolotowego (dozownik ciepłego powietrza) i zamyka przepustnicę EGR (dozownik zimnego powietrza) aby zmniejszyć ciśnienie dolotowe. Im bardziej zamyka się przepustnica podgrzewacza powietrza dolotowego (dozownik ciepłego powietrza), tym niŝsze jest ciśnienie dolotowe i tym większy jest stopień recyrkulacji spalin. Kalkulator sterujący silnikiem ( 1320) ustala takŝe, zgodnie z mapami parametrów silnika, procent otwarcia elektrozaworu EGR Regeneracja filtra czastek stalych (FAP)(filtr cząstek stałych) Kalkulator sterujący silnikiem ( 1320) otrzymuje informację o temperaturze powietrza dolotowego i steruje w pętli zamkniętej przepustnicą podgrzewacza powietrza dolotowego (dozownik ciepłego powietrza) i przepustnicą EGR (dozownik zimnego powietrza). Układ regulacji temperatury umoŝliwia sterowanie i kontrolowanie dopalania podczas fazy regeneracji filtra cząstek stałych Zatrzymanie silnika Zamknięcie przepustnicy podgrzewacza powietrza (dozownik ciepłego powietrza) przepustnicy EGR (dozownik zimnego powietrza) w celu zdławienia silnika po wyłączeniu stacyjki Tryb awaryjny W przypadku usterki zasilania elektrycznego przy przepustnicy podgrzewacza powietrza dolotowego (dozownik ciepłego powietrza) ( 1361), przepustnica podgrzewacza powietrza dolotowego (dozownik ciepłego powietrza) znajduje się w połoŝeniu pełnego zamknięcia. W przypadku usterki zasilania elektrycznego przy przepustnicy EGR (dozownik zimnego powietrza) ( 1362), przepustnica EGR (dozownik zimnego powietrza) znajduje się w połoŝeniu pełnego otwarcia.

52 Rysunek : b1hp1zdc (9) : Dozownik powietrza podwójnej przepustnicy. (21) : Czujnik temperatury powietrza dolotowego. (22) : Czujnik ciśnienia powietrza dolotowego. (23) : Przepustnica podgrzewacza powietrza dolotowego (dozownik ciepłego powietrza) (połoŝenie pełnego zamknięcia). (24) : Przepustnica "EGR" (dozownik zimnego powietrza) (połoŝenie pełnego otwarcia).

53 Funkcja : Chłodzenie silnika (FRIC) wbudowane w kalkulator wtrysku (BOSCH EDC 16 C34) Funkcje kalkulatora wtrysku : Kontrola włączania i wyłączania wentylatorów chłodnicy (chłodzenie silnika) Kontrola ciśnienia uzupełniającej wentylacji (maksymalnie przez 6 minut) Kontrola zapalania lampki ostrzegawczej temperatury płynu chłodzącego w zestawie wskaźników Kontrola logometru temperatury płynu chłodzącego w zestawie wskaźników Diagnostyka działania wentylatora (albo wentylatorów) chłodnicy Odbiór temperatury płynu chłodzącego silnika Zarządzanie trybami awaryjnymi 1. Schemat blokowy Rysunek : d4ep0h4d LEGENDA : Strzałka prosta : Połączenie drutowe Strzałka potrójna : Połączenie siecią multipleksową Oznaczenie Bsi (inteligentny moduł zarządzający) Numer części na schematach elektrycznych Bsi Zestaw wskaźników 0004 czujnik temperatury płynu chłodzącego silnik 1220 kalkulator wtrysku 1320

54 Zespól wentylatora chlodnicy o regulowanych obrotach (przerywacz) Numer połączenia Sygnał Połączenia 1513 Charakter sygnału 1 Informacja o temperaturze płynu chłodzącego silnika Analogowy 2 Wysterowanie zespołu wentylatora chłodnicy Analogowy 3 Stan zespołu wentylatora chłodnicy z regulacją obrotów Analogowy 4 5 Informacja o temperaturze płynu chłodzącego silnika śądanie zapalenia lampki ostrzegawczej temperatury płynu w układzie chłodzenia silnika Wskaźnik temperatury płynu chłodzącego Sterowanie włączaniem kontrolki ostrzegawczej temperatury płynu chłodzącego silnik CAN Sieć van komfortu 2. Wentylator chłodnicy UWAGA : Progi włączania wentylatora chłodnicy zaleŝą od pojazdu : Patrz właściwa dokumentacja. Wszystkie silniki DV6TED4 są wyposaŝone w wentylator chłodnicy sterowany przerywaczem elektronicznym. Włączanie wentylatora chłodnicy w celu chłodzenia silnika odbywa się w funkcji temperatury płynu w układzie chłodzenia, zgodnie z następującą krzywą. Rysunek : b1gp0a2c LEGENDA. A Cykliczny stosunek otwarcia (w %). B Obroty wentylatora chłodnicy (w %). " a" Alarm temperatury płynu chłodzącego i zapalenie lampki ostrzegawczej. C Temperatura płynu chłodzącego silnika (w C). UWAGA : Sprawdzić działanie grupy motowentylatora Przy pomocy przyrządu diagnostycznego.

55 Sprawdzić spójność następujących parametrów : Wartość zadana obrotów wentylatora chłodnicy (w %) Obroty wentylatora chłodnicy (w %) Te 2 parametry muszą mieć równe wartości. 3. Obieg chłodzenia Rysunek : b1gp0bap (6) nagrzewnica. (7) śruba odpowietrzająca.

56 (8) Wymiennik ciepła recyrkulacji spalin (EGR) (wersja EURO 4). (9) Grzałki zanurzeniowe (elektryczne) (w zaleŝności od wyposaŝenia). (10) Obudowa termostatu. (11) Chłodnica silnika. (12) zbiornik wyrównawczy. (13) Kolektor wlotowy płynu chłodzącego. 4. Czujnik temperatury płynu chłodzącego silnika (1220) Czujnik temperatury płynu chłodzącego silnik informuje kalkulator o temperaturze płynu w układzie chłodzenia silnika. Czujnik temperatury płynu chłodzącego jest usytuowany w obudowie termostatu. Rysunek : b1gp0b8c (10) Obudowa termostatu. (14) Czujnik temperatury płynu chłodzącego silnika (1220). " b" Przewód nr 1 : Sygnał czujnika. " c" Przewód nr 2 : Masa. Kalibracja Temperatura Rezystancja nominalna Oporność minimalna Oporność maksymalna 60 C 1266 omów 1244 omów 1288 omów 80 C 642 omów 632 omów 652 omów 100 C 345 omów 339 omów 352 omów 120 C 198 omów 194 omów 202 omów 5. Dochładzanie Po zatrzymaniu silnika kalkulator włącza dochładzanie, jeŝeli temperatura płynu chłodzącego przekracza pewien próg (*) (105 C). (*) W zaleŝnosci od samochodu. Dochładzanie odbywa się na niskich obrotach i trwa maksymalnie 6 minut od chwili zatrzymania silnika. 6. Tryb awaryjny Zadanie kalkulatora w chwili uszkodzenia czujnika temperatury płynu chłodzącego silnik : Nakazać działanie motowentylatora na duŝej prędkości