RAPORT Z BADAŃ ANKIETOWYCH Młodzież z powiatu sandomierskiego

Transkrypt

1 RAPORT Z BADAŃ ANKIETOWYCH Młodzież z powiatu sandomierskiego Firma Wektor Consulting s.c. Mariusz Lipiński, Wiktor Cichoń, działa w zakresie konsultingu od 9 lat. W tym czasie przeprowadziła szereg badań na zlecenie Powiatowych Urzędów Pracy w zakresie skuteczności form aktywizacji osób bezrobotnych. Prowadzi też stały monitoring i badania regionalnego oraz lokalnego rynku pracy w zakresie wsparcia szkoleniowego dla przedsiębiorstw m.in. w zakresie deficytowych kwalifikacji w przedsiębiorstwach. Poniższe badanie zostało przeprowadzone celem rozpoznania struktury osób bezrobotnych z powiatu sandomierskiego w wieku 18-30lat. Badania zostały przeprowadzone na Uczestnikach/kandydatach do projektu Mama sukcesu Poddziałania poprzez wywiad telefoniczny oraz klientów firmy Wektor Consulting jako Agencji Pośrednictwa Pracy. Badania zostały przeprowadzone w okresie luty-marzec 2013 r. Celem badań było poznanie głównych barier i trudności jakie napotykają osoby młode w poszukiwaniu pierwszej i stałej pracy. Badania mają wskazać jakie instrumenty wsparcia okazują się najbardziej skuteczne w praktyce oraz jakich form wsparcia najbardziej oczekują sami zainteresowani. Badanie ma za cel pokazać co jest główną przyczyną wysokiego poziomu bezrobocia w grupie wiekowej 18-30lat i jakie działania podejmuje młodzież, aby je niwelować. Badanie zostało przeprowadzone na podstawie wystandaryzowanej Ankiety telefonicznej Potrzeby i oczekiwania osób młodych do 30 roku życia z powiatu sandomierskiego na grupie 60 osób, w tym 40 kobiet oraz 20 mężczyzn. Wzór Ankiety stanowi załącznik nr 1 do niniejszego Raportu. Do celów badania wykorzystano metodę CATI 1 w oparciu o będąca w posiadaniu Wektor Consulting komputerową pracownię badawczą o nazwie ANTEK. W badaniach realizowanych metodą CATI wywiad z respondentem był prowadzony przez telefon, a ankieter odczytywał pytania i notował uzyskiwane odpowiedzi korzystając ze specjalnego skryptu komputerowego. Skrypt pozwalał na zautomatyzowanie 1 CATI (ang. Computer Assisted Telephone Interview czyli wspomagany komputerowo wywiad telefoniczny) to metoda zbierania informacji w ilościowych badaniach rynku i opinii publicznej.

2 kwestionariusza poprzez zarządzanie filtrowaniem zadawanych pytań lub losowanie kolejności w jakiej określone kwestie były odczytywane respondentowi. Respondenci w badaniach CATI byli losowani z bazy danych Wektor Consulting będącą integralna częścią systemu ANTEK. Bezrobocie w powiecie Powiat sandomierski leży w południowo-wschodniej części województwa świętokrzyskiego nad Wisłą, w granicy Wyżyny Sandomierskiej. Miasto liczy mieszkańców i ma powierzchnię 28,69 km², a cały powiat ma powierzchnię 825 km² i liczy mieszkańców (Za GUS Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2012r ). Za statystykami Powiatowego Urzędu Pracy w Sandomierzu na koniec II kwartału 2013r. w Urzędzie zarejestrowanych było ogółem osoby, w tym kobiet. W grupie bezrobotnych w powiecie sandomierskim jest osób, w tym kobiety w wieku od 18 do 30 lat. Dane te zostały uszczegółowione przez Powiatowy Urząd Pracy za czerwiec 2013 r. Grupa poniżej 30roku życia została scharakteryzowana jako grupa zagrożona trwałym wykluczeniem społecznym z powodu bezrobocia dopiero w 2013r., stąd też brak dostępnych danych. Dzięki uprzejmości Dyrektora Powiatowego Urzędu Pracy w Sandomierzu, Pana Mariana Łatkowskiego oraz Pośrednika Pracy w PUP w Sandomierzu Pani Ewy Kowalczyk, mogliśmy poznać bardziej szczegółowo strukturę bezrobocia, w grupie wiekowej lat. Za statystykami z Powiatowego Urzędu Pracy w Sandomierzu, wyróżniającymi się podgrupami wśród osób w wieku lat są: - osoby bez doświadczenia zawodowego - osoby, które były zatrudnione, wykonywały inną pracę zarobkową lub prowadziły działalność gospodarczą przez okres krótszy niż 6 miesięcy w powiecie sandomierskim osoby, w tym 784 kobiety (69,5 % ogółu bezrobotnych do 30 roku życia), - osoby długotrwale bezrobotne - bezrobotni pozostający w rejestrze powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego dorosłych w powiecie sandomierskim osób, w tym 644 kobiety (52,6 % ogółu bezrobotnych do 30 roku życia),

3 - osoby bez kwalifikacji zawodowych - osoby bezrobotne, które nie posiadają kwalifikacji do wykonywania jakiegokolwiek zawodu, poświadczonych dyplomem, świadectwem, zaświadczeniem instytucji szkoleniowej lub innym dokumentem uprawniającym do wykonywania zawodu w powiecie sandomierskim 632 osoby, w tym 356 kobiet (30,6% ogółu bezrobotnych do 30 roku życia), - osoby bez wykształcenia średniego w powiecie sandomierskim 622 osoby, w tym 260 kobiety (30,1% ogółu bezrobotnych do 30 roku życia). Dodatkowo zauważalnie dużo jest kobiet, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka w wieku do 30 roku życia. Jest to grupa 308 Pań, które stanowią łącznie 27,4 % populacji kobiet bezrobotnych do 30 roku życia. W kontekście powyższych spółka Wektor Consulting podjęła próbę zbadania potrzeb i oczekiwań osób bezrobotnych do 30 roku życia i określenia rzeczywistych przyczyn bezrobocia w tej grupie osób. Struktura badanej grupy ze względu na: a/ płeć Do 1 m-ca miesięcy b/ wykształcenie

4 Do 1 m-ca 1-3 miesięcy 3-6 miesięcy 6-12 miesięcy miesięcy c/ uszczegółowiony status na rynku pracy Do 1 m-ca 1-3 miesięcy 3-6 miesięcy 6-12 miesięcy miesięcy powyżej 24 miesięcy d/ czas pozostawania bez pracy w miesiącach

5 Trudności w znalezieniu pracy z powodu braku kwalifikacji i umiejętności Brak doświadczenia zawodowego Wiek Brak znajomości Niedostosowanie wykształcenia do potrzeb obecnego rynku pracy Płeć Trudności z powrotem na rynek pracy po urodzeniu dziecka Niepełnosprawność Do 1 m-ca 1-3 miesięcy 3-6 miesięcy 6-12 miesięcy miesięcy powyżej 24 miesięcy Grupie tej zostały zadane szczegółowe pytania dotyczące ich odczuć i przekonań w kwestii przyczyn i skutków bezrobocia oraz najbardziej skutecznych, według ankietowanych, sposobów walki z bezrobociem. a/ Jakie są Pana/-i zdaniem przyczyny Pana/-i obecnego statusu na rynku pracy? 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 87% 83% 52% 47% 42% 18% 7% 2% b/ Co według Pana/-i ma decydujący wpływ na znalezienie atrakcyjnej pracy?

6 Niewielka świadomość własnych umiejętności Brak sprecyzowanych zainteresowań Brak ogólnego pomysłu na życie Brak asertywności Demotywacja, w tym przez dotychczasowe doświadczenia podczas poszukiwania pracy Apatia i zniechęcenie do większej aktywności Brak konsekwencji i mobilizacji do poszukiwania pracy Nieśmiałość w kontaktach z innymi Doświadczenie zawodowe Poziom wykształcenia Znajomość języków obcych Znajomości, układy Płeć Rodzaj wykształcenia (specjalizacja zawodowa) Dobre chęci Młody wiek Predyspozycje zawodowe Zrządzenie 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 92% 87% 73% 68% 53% 35% 20% 17% 13% 3% c/ Jakie wewnętrzne ograniczenia najbardziej przekładają się na trudności w znalezieniu i podjęciu przez Pana/-ią pracy? 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 79% 71% 63% 30% 18% 13% 8% 7% d/ Jakie działania podjął Pan/-i w celu znalezienia pracy?

7 Doświadczenia i wiedzy praktycznej w danym zawodzie Odpowiedniego wykształcenia Przebojowości i pewności siebie Posłuszeństwa i solidności Dopasowania do rodzaju wykonywanej pracy Zaangażowania, inicjatywy, kreatywności, aktywności Komunikatywności, umiejętności pracy w grupie Elastyczności Dyspozycyjności Przeglądam oferty pracy Powiatowego Urzędu Pracy Wykorzystuję znajomości i stosunki rodzinne Rozsyłam swoje CV do wielu firm Odpowiadam na ogłoszenia w prasie Dzwonię do firm i/lub składam wizyty w celu zorientowania się w możliwościach zatrudnienia Zamieszczam ogłoszenia w internecie Zamieszczam ogłoszenia w prasie Korzystam z usług prywatnych biur i agencji pośrednictwa pracy 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 95% 70% 62% 32% 20% 10% 3% 3% e/ Czego Pana/-i zdaniem oczekuje współczesny pracodawca od potencjalnego pracownika? 120% 100% 97% 80% 60% 40% 20% 70% 68% 60% 57% 48% 35% 25% 18% 0% f/ Która z form wsparcia są według Pana/-i najbardziej skuteczny z punktu widzenia możliwości znalezienia (samo)zatrudnienia?

8 Uczyć się języków obcych Zdobywać referencje, opinie, które można dołączyć do CV Uczyć się jak najlepiej pisać CV/listy motywacyjne Uczyć się jak najlepszej autoprezentacji przed pracodawcą Odbywać praktyki w Polsce Odbywać praktyki zagraniczne Zdobywać dodatkowe uprawnienia, licencje, tytuły Kontynuować naukę Robić dodtakowe kursy na własny koszt Używać nietypowych sposobów szukania pracy/docierania do Bezzwrotne dotacje na założenie firmy Płatny staż Szkolenie zawodowe i kursy podnoszące kwalifikacje Doradztwo specjalistyczne Przygotowanie zawodowe w miejscu pracy Dofinansowanie dojazdu do nowego, odległego miejsca pracy Stypendium dla kontynuujących naukę Udział w szkoleniu z zakresu aktywnych form poszukiwania pracy Bon szkoleniowy Zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 78% 75% 48% 35% 30% 25% 13% 13% 3% 2% g/ Jakie dodatkowe działania powinna i może podejmować osoba bezrobotna w celu znalezienia pracy? 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 80% 70% 62% 55% 52% 45% 37% 30% 28% 10% h/ Co Pana/-i zdaniem jest przyczyną nieskuteczności poszczególnych form wsparcia?

9 Niepraktyczne kursy i szkolenia, niedopasowane do obecnie panujących Niewystarczający poziom przygotowania praktycznego do odnalezienia się na Niedostosowanie rodzaju wsparcia do konkretnej osoby Niechęć pracodawców do zatrudniania m.in. po odbyciu stażu Źle funkcjonujący system oświaty w naszym kraju, który "produkuje Prawo panujące w kraju i luki prawne wykorzystywane orzez m.in. pracodawców Brak odpowiedniego wsparcia specjalistycznego Zniechęcenie, brak odpowiedniej motywacji i wiary we własne Nieprzygotowanie do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej 80% 70% 60% 50% 68% 62% 58% 53% 47% 45% 40% 30% 20% 22% 18% 13% 10% 0% PODSUMOWANIE Podsumowując wyniki z przeprowadzonych ankiet, wynika, iż głównym problemem osób młodych do 30 roku życia jest brak doświadczenia zawodowego 83 % oraz odpowiednich kwalifikacji i umiejętności 87 %, co wynika z wcześniejszego zakończenia edukacji na poziomie szkoły gimnazjalnej i niżej, lub w przypadku osób z wykształceniem wyższym, z kwalifikacji i wiedzy niedopasowanej do realnych potrzeb lokalnego rynku pracy. Niedopasowanie zdobytej wiedzy wskazuje 42 %, z czego zdecydowana większość to osoby z wyższym wykształceniem. Jako istotne przyczyny bezrobocia wskazywane były wiek 52 % wskazań i znajomości 47 %. Według osób młodych nie jest zauważalnie istotna płeć w znalezieniu pracy 18 % wskazań. Nie zaskakują również wyniki badań w kwestii istotności poszczególnych aspektów mających decydujący wpływ na znalezienia pracy, które mają bezpośrednie przełożenie na przyczyny bezrobocia, tj. doświadczenie i wykształcenie, odpowiednio 92 % i 87 %. Dodatkowo bardzo istotnym czynnikiem wskazywanym przez grupę badanych jest znajomość języków obcych 73 %. Jednym z celów badań było również określenie najistotniejszych trudności wynikających z predyspozycji osobistych, które utrudniają lub wręcz uniemożliwiają

10 znalezienie trwałej i atrakcyjnej pracy. Z grupy możliwych odpowiedzi szczególnie wyróżniają się 3 odpowiedzi; Niewielka świadomość własnych umiejętności 79 % wskazań, Brak sprecyzowanych zainteresowań 71 % wskazań, Brak ogólnego pomysłu na życie 63 % wskazań. Wyniki te są pochodną sposobu i poziomu systemu edukacji w naszym kraju, który raczej skupia się na edukowaniu wszechstronnym lecz bardzo ogólnym, zamiast skupiać się od najwcześniejszych lat na szkoleniu zawodowym, tak by absolwenci po wyjściu ze szkoły posiadali konkretne umiejętności poparte doświadczeniem zawodowym zdobytym poprzez np. praktyki zawodowe. Źle system oświaty oceniają również sami ankietowani, 47 % z nich wyraża właśnie taką opinię. Zdecydowanie lepiej oceniają siebie młodzi w kontekście takich aspektów jak poziom zniechęcenia do poszukiwania pracy, brak asertywności czy nieśmiałość w kontaktach z innymi, aspektów które są powszechnie uznawane za mocne strony osób młodych. Jest to przeciwieństwo osób starszych, które często poddają się apatii i zniechęceniu do podejmowania aktywności w poszukiwaniu pracy, szczególnie przy przedłużającym się bezrobociu. Ankietowani zostali zapytani o działania jakie podjęli w celu znalezienia pracy. Niepokojący jest wysoki poziom biernych działań, tj. oczekiwanie na oferty pracy z Powiatowego Urzędu Pracy czy pomoc rodziny i znajomych, odpowiednio 95% i 70% w stosunku do bardziej aktywnych form poszukiwania pracy jak kontakt i osobiste wizyty u potencjalnych pracodawców, rozsyłanie CV czy zamieszczanie własnych ogłoszeń w ogólnodostępnych mediach, które średnio oscylują na poziomie 15-30%. Na pytanie jakie jeszcze działania powinni i mogą podejmować najczęściej padały odpowiedzi o konieczności podnoszenia poziomu znajomości języków obcych (80 % wskazań), zdobywaniu referencji (70 % wskazań), nauki dobrej autoprezentacji podczas rozmowy kwalifikacyjnej (55 % wskazań) oraz odbywaniu praktyk w kraju (52 % wskazań). Świadczy to o tym, iż ankietowani, osoby młode do 30 roku życia pozostające bez pracy, głównych sposobów na zdobycie atrakcyjnej i stałej pracy upatrują w potrzebie zdobycia doświadczenia zawodowego. Zdecydowanie mniej osób wskazuje na konieczność poszerzenia swoich kwalifikacji zawodowych poprzez zdobycie nowych i poszukiwanych na rynku pracy uprawnień, licencji czy tytułów zawodowych, jedynie 37 % wskazań. Jest to bardzo niepokojąca tendencja, która jednak wpisuje się we wcześniej wspomniane przekonania o słabym systemie oświaty, a potwierdza ostatnie pytanie w ankiecie o główne

11 powody nieskuteczności w aktywizacji zawodowej, gdzie jako główną przyczynę ankietowani wskazali niepraktyczne kursy i szkolenia (68 % wskazań). Ostatnim elementem badania była próba określenia najbardziej i najmniej skutecznych sposobów aktywizacji, oraz podanie wspomnianych powyżej przyczyn nieskuteczności poszczególnych. Bezrobotni do 30 roku życia wskazują, iż najskuteczniejsze i oczekiwane przez nich formy aktywizacji zawodowej to bezzwrotne dotacje na podjęcie samozatrudnienia (78% wskazań), płatny staż (75 % wskazań) oraz daleko za nimi szkolenia i kursy zawodowe (48 % wskazań). Jako najmniej skuteczne wskazują szkolenia z aktywnych form poszukiwania pracy (13 % wskazań), bony szkoleniowe (3 % wskazań) oraz zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych (2% wskazań). Co zaskakujące może się wydawać bardzo nisko umiejscowione szkolenie z aktywnych form poszukiwania pracy, w kontekście stwierdzonego wysokiej poziomu bierności w poszukiwaniu pracy. Sami bezrobotni jako przyczyny niskiej skuteczności programów aktywizujących ankietowani wskazują; Niepraktyczność kursów i szkoleń zawodowych, które są niedopasowane do obecnie panujących trendów na rynku pracy 68 % wskazań, Niewystarczający poziom przygotowania praktycznego do odnalezienia się na rynku pracy 62% wskazań, Niedostosowanie rodzaju wsparcia do konkretnej osoby 58% wskazań, Niechęć pracodawców do zatrudniania m.in. po odbyciu stażu 53 % wskazań, Źle funkcjonujący system oświaty w naszym kraju 47 % wskazań. Reasumując powyższe dane należy stwierdzić, iż osoby bezrobotne z powiatu sandomierskiego do 30 roku życia, jako główne przyczyny swojej obecnej sytuacji zawodowej upatrują przede wszystkim w braku doświadczenia i umiejętności, oraz kwalifikacji, które nawet jeśli ktoś je posiada, to najczęściej są całkowicie nieprzydatne i niedopasowane do potrzeb lokalnego rynku. Wskazany jako główna przyczyna bezrobocia brak doświadczenia zawodowego, pokrywa się z oczekiwaniami ankietowanych w kontekście form aktywizacji, które powinny być skupione na umożliwieniu jego zdobycia. Dodatkowo bardzo duża grupa osób młodych upatruje swojej szansy na rynku pracy w swoim biznesie. Natomiast bardzo niski odsetek osób młodych chce i upatruje szans na znalezienie pracy w dodatkowych kursach i szkoleniach zawodowych, podnoszących kwalifikacje. Spowodowane jest to zniechęceniem do dalszej edukacji w formie kursów zawodowych, które zdaniem ankietowanych są niedopasowane, a system oświaty źle funkcjonuje, przysparzając tylko na rynek nowych bezrobotnych.

12 Wnioski są takie, iż najskuteczniejszymi formami wsparcia dla osób młodych z tereny powiatu sandomierskiego są bezzwrotne dotacje na założenie firmy i płatne staże, które relatywnie szybko pozwalają nabyć brakujące doświadczenie. Istotne przy tym jest jednakże podniesienie i uaktualnienie poziomu kwalifikacji zawodowych, szczególnie w kontekście dużego odsetka osób długotrwale bezrobotnych i licznych wskazań wśród ankietowanych o niedopasowaniu wykształcenia do realnej koniunktury panującej na lokalnym rynku pracy. Ponadto uzasadnionym wydaje się konieczność zapewnienia wsparcia w postaci doradztwa specjalistycznego i szkoleń z aktywnych form poszukiwania pracy, w kontekście niezadowalających wyników badających sposoby poszukiwania i dotarcia do pracodawcy oraz aktywność osób młodych w poszukiwaniu pracy.

13 Załącznik nr 1 ANKIETA Potrzeby i oczekiwania osób młodych do 30 roku życia z powiatu sandomierskiego Nasza firma, Wektor Consulting s.c. M. Lipiński, W. Cichoń, działa w branży szkoleniowej. Jako główny cel jaki stawiamy naszej organizacji jest podnoszenie kwalifikacji kapitału ludzkiego w polskich przedsiębiorstwach. Zdajemy sobie sprawę jak ważna jest odpowiednio wykwalifikowana kadra. Z tego też powodu zwracamy się do Pana/-i z uprzejmą prośbą o wypełnienie poniższej ankiety. Ankieta zostanie wykorzystana wyłącznie celem określenia problemów jakie napotykają osoby w Pana/i wieku w powiecie sandomierskim, określenia potrzeb i oczekiwań wobec Instytucji Rynku Pracy oraz pozwoli dobrać formy wsparcia aktywizacji zawodowej adekwatne do stwierdzonych potrzeb. 1. Płeć kobieta mężczyzna 2. Wiek 18-20lat 21-24lat 25-29lat Powyżej 30lat

14 3. Wykształcenie brak wykształcenia podstawowe gimnazjalne ponadgimnazjalne policealne wyższe 4. Miejsce zamieszkania wieś obszar wiejsko-miejski do 5 tysięcy mieszkańców Miasto od 51 do 100 tysięcy mieszkańców 5. Status osoby bezrobotnej (można podkreślić kilka odpowiedzi): osoba długotrwale bezrobotna (min.12miesięcy w przeciągu ostatnich 24miesięcy) osoba samotnie wychowująca dziecko do lat 7 osoba sprawująca opiekę nad osobą zależną osoba niepełnosprawna osoba bez kwalifikacji zawodowych osoba bez doświadczenia zawodowego (w tym wkraczająca po raz pierwszy na rynek pracy)

15 6. Jak długo pozostaje Pan/-i bezrobotny/-a? 0-3 miesięcy 4-6 miesięcy 7-12 miesięcy miesięcy (osoba długotrwale bezrobotna) Powyżej 24 miesięcy 7. Jakie są Pana/-i zdaniem przyczyny obecnego Pana/-i statusu osoby bezrobotnej na rynku pracy (można podkreślić kilka odpowiedzi)? Trudności w znalezieniu pracy z powodu braku kwalifikacji i umiejętności Trudności z powrotem na rynek pracy po urodzeniu dziecka Brak doświadczenia zawodowego Wiek Płeć Niepełnosprawność Niedostosowanie wykształcenia do potrzeb obecnego rynku pracy Brak znajomości Inne. Jakie? 8. Co wg Pana/-i ma decydujący wpływ na znalezienie atrakcyjnej pracy (można podkreślić kilka odpowiedzi)? Poziom wykształcenia

16 Znajomość języków obcych Rodzaj wykształcenia (kierunek studiów, specjalizacja zawodowa) Znajomości, układy Młody wiek Doświadczenie zawodowe Dobre chęci Zrządzenie Płeć Predyspozycje zawodowe Inne. Jakie? 9. Jakie wewnętrzne ograniczenia najbardziej przekładają się na trudności w znalezieniu i podjęciu przez Pana/-ią pracy (można podkreślić kilka odpowiedzi)? Niewielka świadomość własnych umiejętności Apatia i zniechęcenie do większej aktywności Brak konsekwencji i mobilizacji do poszukiwania pracy Brak sprecyzowanych zainteresowań Brak ogólnego pomysłu na życie

17 Brak asertywności Demotywacja, w tym przez dotychczasowe doświadczenia podczas poszukiwania pracy Nieśmiałość w kontaktach z innymi Inne. Jakie? 10. Jakie samodzielne działania dotychczas podjął/-a Pan/-i w celu znalezienia pracy? Przeglądam oferty pracy Powiatowego Urzędu Pracy Dzwonię do firm i/lub składam wizyty w celu zorientowania się w możliwościach zatrudnienia Wykorzystuje znajomości i stosunki rodzinne Odpowiadam na ogłoszenia w prasie Korzystam z usług prywatnych biur i agencji pośrednictwa pracy Rozsyłam swojego CV do wielu firm Zamieszczam ogłoszenia w prasie Zamieszczam ogłoszenia w Internecie Inne. Jakie?...

18 11. Czego, Pana/-i zdaniem, oczekuje współczesny pracodawca od potencjalnego pracownika (można podkreślić kilka odpowiedzi)? Przebojowości i pewności siebie Doświadczenia i wiedzy praktycznej w danym zawodzie Dopasowania do rodzaju wykonywanej pracy Odpowiedniego wykształcenia Posłuszeństwa i solidności Zaangażowania, inicjatywy, kreatywności, aktywności Dyspozycyjności Komunikatywności, umiejętności pracy w grupie Elastyczności Inne. Jakie? Które z form wsparcia są Pana/-i zdaniem najbardziej skuteczne z punktu widzenia możliwości znalezienia (samo)zatrudnienia (można podkreślić kilka odpowiedzi)? Płatny staż Przygotowanie zawodowe w miejscu pracy Stypendium dla osób kontynuujących naukę Udział w szkoleniu z zakresu aktywnych form poszukiwania pracy Bezzwrotne dotacje na założenie firmy

19 Szkolenia zawodowe i kursy podnoszące kwalifikacje Zatrudnienie w ramach prac interwencyjnych Bon szkoleniowy Dofinansowanie dojazdu do nowego, odległego miejsca pracy Doradztwo specjalistyczne (doradca zawodowy, pośrednik pracy) Żadne z powyższych 13. Jakie inne działania winna Pana/-i zdaniem podjąć osoba bezrobotna, celem zwiększenia swoich szans na znalezieniu pracy po zakończeniu wsparcia w ramach aktywizacji zawodowej (staż, dotacja, szkolenia itp.)? Pracować jako wolontariusz w organizacjach pozarządowych Uczyć się jak pisać CV/listy motywacyjne Odbywać praktyki w Polsce Odbywać praktyki zagraniczne Zdobywać referencje, opinie, które można dołączyć do CV Używać nietypowych sposobów szukania pracy/docierania do pracodawców Zdobywać dodatkowe uprawnienia, licencje, tytuły Robić dodatkowe kursy na własny koszt Uczyć się języków obcych Uczyć się jak najlepszej autoprezentacji przed pracodawcą Kontynuować naukę

20 Inne. Jakie?. 14. Co Pana/-i zdaniem może głównym powodem nieskuteczności poszczególnych form aktywizacji zawodowej(można podkreślić kilka odpowiedzi)? Niechęć pracodawców do zatrudniania m.in. po odbyciu stażu Niewystarczający poziom przygotowania praktycznego do odnalezienia się na rynku pracy Niedostosowanie rodzaju wsparcia do konkretnej osoby Niepraktyczne kursy i szkolenia, niedopasowane do obecnie panujących trendów na rynku pracy Brak odpowiedniego wsparcia specjalistycznego Nieprzygotowanie do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej (dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej), Źle funkcjonujący system oświaty w naszym kraju, który produkuje bezrobotnych Prawo panujące w kraju i luki prawne wykorzystywane przez m.in. pracodawców Zniechęcenie, brak odpowiedniej motywacji i wiary we własne możliwości wśród samych osób bezrobotnych Inne. Jakie?... Dziękujemy za poświęcony czas!