Strategia Rządu RP dla sektora paliwowego i gazowego w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju

Transkrypt

1 Strategia Rządu RP dla sektora paliwowego i gazowego w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju Maciej Kaliski Departament Ropy i Gazu 7-8 maja 2009 r., Warszawa

2 Dywersyfikacja dostaw ropy naftowej kierunki dostaw ropy naftowej 2

3 Kierunki zaopatrzenia w ropę naftową Bałtyckiego Systemu Rurociągowego (BTS-2) Zgodnie z oświadczeniami strony rosyjskiej, składanymi np. w ramach dialogu dwustronnego prowadzonego np. w ramach Polsko-Rosyjskiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Gospodarczej polskie rafinerie będą otrzymywały dostawy ropy naftowej dotychczasowymi liniami przesyłowymi, liczymy więc, że dostawy ropociągiem Przyjaźń będą kontynuowane.

4 Działania w obszarze sektora naftowego i paliwowego Budowa infrastruktury umo liwiaj cej transport ropy naftowej z rejonu Morza Kaspijskiego (poprzez dzia ania Mi dzynarodowego Przedsi biorstwa Ruroci gowego Sarmatia ), Wspieranie dzia a w zakresie poszukiwa i eksploatacji prowadzonyc h przez firmy polskiego sektora naftowego na szelfie Morza Ba tyckiego i poza granicami Polski, Wykorzystanie narz dzi nadzoru w a cicielskiego w celu monitorowani a budowy infrastruktury logistycznej, magazynowej i prze adunkowej ropy naftowej i paliw p ynnych

5 Działania w obszarze sektora naftowego i paliwowego Przeniesienie do kompetencji Ministra Gospodarki nadzoru w a cicielskiego nad operatorami ruroci gów naftowych i produktowych oraz magazynów ropy naftowej i paliw p ynnych (PERN Przyja SA oraz OLPP Sp. z o.o.), Zmiany legislacyjne dotycz ce zapasów paliw p ynnych, w szczególno ci zniesienie obowi zku fizycznego utrzymywania zapasów przez przedsi biorców w zamian za op at celow, przeznaczon na utrzymywanie rezerw przez podmiot prawa publicznego, Wdro enie przez spó ki z udzia em Skarbu Pa stwa wewn trznych systemów informacyjnych dla potrzeb planowania i realizacji projektów inwestycyjnych w zakresie poszukiwa i eksploatacji zasobów naftowych oraz wspierania inicjatyw i projektów mi dzynarodowych w tym zakresie.

6 Dzia ania w obszarze sektora ropy naftowej i paliw realizacja za o e Polityki Organizacja systemu zapasów obowi zkowych w Polsce: D enie do zniesienia obowi zku fizycznego utrzymywania zapasów przez przedsi biorców w zamian za op at celow przeznaczon na utrzymywanie rezerw przez podmiot prawa publicznego. Wykorzystanie narz dzi nadzoru w a cicielskiego w celu monitorowania budowy infrastruktury logistycznej, magazynowej i prze adunkowej ropy naftowej i paliw p ynnych.

7 Strategia rz du wobec sektora paliw realizowana jest w oparciu o Polityk Rz du RP dla przemys u naftowego w Polsce, 6 lutego 2007 r. Ramy prawne (w zakresie zapasów ropy naftowej i produktów): krajowe: ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktów naftowych i gazu ziemnego (...) (Dz. U. Nr 52, poz. 343); europejskie: - dyrektywa Rady 2006/67/EC z 24 lipca 2006 r. nak adaj cej na pa stwa cz onkowskiej obowi zek utrzymywania minimalnych zapasów ropy naftowej i/lub produktów ropopochodnych, - decyzja Rady 68/416/EWG z dnia 20 grudnia 1968 r. w sprawia zawarcia i wdra ania indywidualnych porozumie pomi dzy rz dami odno nie obowi zku (...) utrzymywania minimalnych zapasów (...) - dyrektywa Rady 73/238/EWG z dnia 24 lipca 1973 r. w sprawie rodków agodz cych skutki zak óce w dostawach ropy (...).

8 Prace nad now ustaw o finansowaniu interwencyjnych zapasów ropy naftowej i paliw p ynnych. Zniesienie obowi zku fizycznego utrzymywania zapasów przez przedsi biorców, w zamian za op at celow na utrzymywanie rezerw przez powo an do tego instytucj. Oznacza to rozdzielenie fizycznego obowi zku utrzymywania zapasów interwencyjnych, który spoczywa by na wyznaczonym podmiocie, od finansowego obowi zku tworzenia zapasów, który realizowa yby podmioty obecnie odpowiedzialne za tworzenie i utrzymywanie zapasów obowi zkowych ropy naftowej i paliw. Przedsi biorcy uiszczaliby w tym systemie sk adki na rzecz wyznaczonego podmiotu, w ustalonych okresach miesi cznych lub kwartalnych. Wysoko sk adki by aby uzale niona od ilo ci paliwa wyprodukowanego lub wprowadzonego na rynek.

9 Struktura dostaw ropy do Polski 2,43% 1,25% 0,85% 95,47% Rosja Norwegia Wielka Brytania Pozostałe

10 Polski rynek paliw płynnych struktura produkcji i zużycia w 2008 roku Produkcja Zużycie 2% 10% 22% 2% 5% 17% 26% 16% 50% 50% Benzyna Silnikowa Olej Napędowy LPG Paliwo JET Olej Opałowy

11 Polski rynek paliw płynnych struktura importu w 2008 roku 5% 10% 40% 45%

12 Kierunki importu LPG do Polski Produkcja krajowa 12,6% Kierunek północny 15 % Import ze Wschodu 62,4% Czechy 3% ród o: POGP 2009

13 Bezpiecze stwo energetyczne (1) 1. DG TREN Jest to zdolno gazowego systemu przesy owego zapewnienia ci g ych i niezawodnych dostaw gazu do odbiorców na zasadach ekonomicznych oraz zdolno do stawiania czo a przerwom w dostawach gazu ziemnego. Podzia : zapewnienie krótkoterminowego (eksploatacyjnego) bezpiecze stwa dostaw, zapewnienie d ugoterminowego (tzw. strategicznego) bezpiecze stwa dostaw gazu 2. Prawo energetyczne Stan gospodarki umo liwiaj cy pokrycie bie cego i perspektywicznego zapotrzebowania odbiorców na paliwa i energi w sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony, przy zachowaniu wymaga ochrony rodowiska; 3. Polityka energetyczna Polski do 2030 roku (projekt) Przez bezpiecze stwo dostaw paliw i energii rozumie si zapewnienie stabilnych dostaw paliw i energii na poziomie gwarantuj cym zaspokojenie potrzeb krajowych i po akceptowanych przez gospodark i spo ecze stwo cenach, przy za o eniu optymalnego wykorzystania krajowych zasobów surowców energetycznych oraz poprzez dywersyfikacj róde kierunków dostaw ropy naftowej, paliw ciek ych i gazowych. 13

14 Sk adowe bezpiecze stwa energetyczne pewność dostaw dywersyfikacja dostaw zależność importowa samowystarczalność energetyczna poziom zapasów paliw wrażliwość systemów energetycznych na zakłócenia stan techniczny sektora Bezpieczeństwo energetyczne ekonomia ceny paliw koszty produkcji energii sytuacja ekonomiczna branż energetycznych zamożność odbiorców wymagania inwestycyjne ochrona środowiska wykorzystania energii odnawialnej wielkość i stan wykorzystania zasobów naturalnych poziom skojarzonego wytwarzania energii poziom kosztów zewnętrznych emisyjność warunki polityczno społeczne jakość ustawodawstwa otoczenie polityczne stabilność gospodarcza lokalizacja źródeł i dróg zaopatrzenia

15 Gaz ziemny w strukturze zu ycia energii pierwotnej Natural gas 13,36% Others 5,49% W giel brunatny W giel kamienny 9,66% 26,16% Oil 20,68% Hard coal 48,32% Ropa i produkty naftowe 27,22% Gaz ziemny 15,89% Energia odnawialna 12,99% ród o: GUS 2008 Lignite 12,15% Pozosta e paliwa Paliwo j drowe ród o: Projekt Polityki ,49% 6,58% 15

16 Gaz ziemny w strukturze zu ycia energii pierwotnej wiata i UE wiat UE 25 ród o: WCI 2009; Rychlicki S., Siemek J.,

17 Gaz ziemny w strukturze wytwarzania energii elektrycznej Polski Wodne pompow e 0,53% Energia odnaw ialna 20,33% Odpady 0,36% W giel kamienny 24,73% Paliw o j drow e 16,82% Produkty naftow e 1,69% Gaz ziem ny 9,39% W giel brunatny 26,13% ród o: na podstawie GUS 2008 ród o: na podstawie projektu Polityki

18 Dywersyfikacja dostaw gazu w wybranych krajach UE Rosja Pozosta e Wielka Brytnia Niemcy Holandia Norwegia 1. Litwa, Finlandia, S owacja - 100% z kierunku rosyjskiego 2. Do najwi kszych odbiorców gazu rosyjskiego nale (mld m 3 ): Niemcy 34,4, W ochy 22,1, Turcja 19,9, Francja 10,0, W gry 8,8, Wielka Brytania 8,7. ród o: opracowanie w asne na podstawie BP

19 Gaz ziemny w strukturze zasobów pierwotnych no ników energii Polska wiat wiatowe zasoby surowców energetycznych: W giel 67%, Ropa naftowa i gaz ziemny 33% ród o: opracowanie w asne Znaczne zasoby w gla w Polska sprawiaj, e jeste my jednym z najmniej uzale nionych od importu surowców energetycznych pa stw w UE; udzia importu 18,4%, podczas gdy dla UE ten udzia wynosi 56,2% (Czechy 38%, Szwecja 45%, Niemcy 65%, W ochy 87%) 19

20 Zasoby gazu ziemnego Krajowe zasoby gazu ziemnego na tle pa stw Unii Europejskiej Państwo Zasoby [mld m 3 ] Wskaźnik R/P [lata] Holandia ,4 Rumunia ,4 Wielka Brytania 410 5,7 Niemcy 140 9,6 Dania ,6 Polska ,4 ród o: BP 2008 r. 20

21 Struktura dostaw i zu ycia gazu ziemnego w kraju Struktura dostawa gazu ziemnego do Polski 2007 r r. 6% 31% Całkowite wydobycie krajowe gazu ziemnego Całkowity import gazu ziemnego z krajów byłego ZSRR 6% 28% 63% Całkowite nabycie wewnątrzwspólnotowe gazu ziemnego 66% ród o: opracowanie w asne na podstawie ARE 21

22 Udział rosyjskiego gazu w całkowitym zużyciu wybranych krajów UE ród o: opracowanie w asne na podstawie BP

23 Rynek gazu ziemnego w krajach UE Wska nik zu ycia gazu ziemnego na osob w ci gu roku w wybranych pa stwach Unii Europejskiej W gry W ochy Litw a Wielka Brytania S ow acja Irlandia Austria Niemcy Hiszpania Czechy Francja Portugalia Polska Grecja m3 gazu ziemnego/osoba*rok ród o: opracowanie w asne 23

24 Struktura dostaw i zu ycia gazu ziemnego w kraju (4) Kierunki zu ycia gazu ziemnego w Polsce i UE 28% 5% 40% Gospodarstwa domowe i handel Przemys Elektrownie 27% Pozosta e Polska ród o: PGNiG i Eurogas 2008 r. EU 24

25 Rozwój sektora gazu ziemnego w za o eniach Polityki energetycznej Polski do 2030 roku. Celem polityki energetycznej jest zapewnienie bezpiecze stwa energetycznego kraju poprzez dywersyfikacj róde i kierunków dostaw gazu ziemnego. 25

26 Rozwój sektora gazu ziemnego w za o eniach Polityki energetycznej Polski do 2030 roku. Podstawowymi kierunkami polityki energetycznej maj cymi wp yw na rynek gazu ziemnego s : poprawa efektywno ci energetycznej, wzrost bezpiecze stwa dostaw paliw i energii, rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii, ograniczenie oddzia ywania energetyki na rodowisko. 26

27 Rozwój sektora gazu ziemnego w za o eniach Polityki energetycznej Polski do 2030 roku. Szczegó owymi celami w zakresie zwi kszenia bezpiecze stwa dostawa gazu ziemnego s : zwi kszenie mo liwo ci wydobycia gazu ziemnego na terytorium Polski, zapewnienie alternatywnych róde i kierunków dostaw gazu do Polski, rozbudowa systemu przesy owego i dystrybucyjnego gazu ziemnego oraz zwi kszenie pojemno ci magazynowych, zwi kszenie przez polskie przedsi biorstwa zasobów gazu ziemnego pozostaj cych w ich dyspozycji oraz pozyskanie dost pu do z ó gazu ziemnego poza granicami kraju, gospodarcze wykorzystanie metanu, poprzez eksploatacj z naziemnych odwiertów powierzchniowych oraz pozyskanie gazu z wykorzystaniem technologii zgazowania w gla, 27

28 Rozwój sektora gazu ziemnego w za o eniach Polityki energetycznej Polski do 2030 roku. Do g ównych zada w obszarze bezpiecze stwa dostaw gazu ziemnego nale (1): budowa terminalu do odbioru skroplonego gazu ziemnego (LNG), dywersyfikacja dostaw poprzez budow systemu przesy owego umo liwiaj cego dostawy gazu z kierunków pó nocnego, zachodniego i po udniowego, realizacja inwestycji umo liwiaj cych zwi kszenie wydobycia gazu na terytorium Polski, wsparcie inwestycji w rozbudow infrastruktury przesy owej i magazynowej z wykorzystaniem funduszy europejskich. 28

29 Projekt gazoportu LNG priorytet w kwestii dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego Odpowiedzialnym za inwestycje jest Polskie LNG S.p z o.o. nale ca do OGP GAZ SYSTEM S.A., a tak e: Urz d Morski w Szczecinie, Zarz d Portów Morskich Szczecin i winouj cie. Zosta a podpisana umowa ramowa z katarsk firm Qatargas na dostawy gazu LNG do Polski: 1 mln ton LNG rocznie przez 20 lat od 2014 roku. Planowane zako czenie inwestycji to 2014 r. Zak adana wydajno terminala to: I. etap 2,5 mld m 3, II. etap 5 mld m 3, III. etap 7,5 mld m 3.

30 PODSUMOWANIE Wa nymi kierunkami dzia a w kwestii wzrostu poziomu bezpiecze stwa energetycznego w sektorze naftowym i gazowniczym jest zwi kszenie wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego, w tym pozyskanie dost pu do z ó zagranicznych, Dla zapewnienia stabilno ci dostaw gazu ziemnego realizowana jest rozbudowa bazy PMG oraz analizowane s projekty po cze mi dzysystemowych (Czechy, S owacja, Niemcy, Litwa), Ze wzgl du na wielko udokumentowanych zasobów gazu ziemnego w Rosji oraz stan infrastruktury przesy owej kierunek wschodni dostaw gazu do UE odgrywa i odgrywa b dzie wa n rol ; Polska wyra a zainteresowanie budow drugiej nitki gazoci gu jamalskiego, Zgodnie z prognozami nast pi dalszy rozwój rynku LNG; kryzys rosyjsko ukrai ski z pocz tku 2009 r. mo e przyczyni si dodatkowo do rozwoju tego rynku w Europie, Dynamiczny rozwój energetyki wiatrowej w Polsce mo e przyczyni si do zwi kszonego wykorzystania gazu ziemnego do wytwarzania energii elektrycznej.

31 Dzi kuj za uwag Ministerstwo Gospodarki 31