STRUKTURA DEFEKTÓW I WŁASNOŚCI TRANSPORTOWE ZGORZELIN

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "STRUKTURA DEFEKTÓW I WŁASNOŚCI TRANSPORTOWE ZGORZELIN"

Transkrypt

1 STRUKTURA DEFEKTÓW I WŁASNOŚCI TRANSPORTOWE ZGORZELIN

2 METODYKA BADAŃ STRUKTURY DEFEKTÓW I WŁASNOŚCI TRANSPORTOWYCH ZGORZELIN 1. Określenie rodzaju podsieci krystalicznej związku tworzącego zgorzelinę, w której występuje dominujące zdefektowanie (np. metodą markerów) 2. Określenie odstępstwa od stechiometrii związku tworzącego zgorzelinę 3. Określenie rodzaju i stężenia defektów punktowych w związku tworzącym zgorzelinę (struktura defektów) 4. Określenie ruchliwości defektów tworzących zgorzelinę (własności transportowe)

3 METODY BADAŃ ODSTĘPSTW OD STECHIOMETRII ZWIĄZKÓW TWORZĄCYCH ZGORZELINY Bezpośrednia metoda grawimetryczna Metoda Rosenburga Metoda volumetryczna lub manometryczna Chemiczna analiza składu zgorzelin Metoda elektrochemiczna Metoda redoksowa Metoda rentgenograficzna

4 BEZPOŚREDNIA METODA GRAWIMETRYCZNA W BADANIACH ODSTĘPSTW OD STECHIOMETRII Przykład I: Me, dominujące zdefektowanie występuje w podsieci kationowej Etapy badań: Zważenie próbki metalu: m Me masa początkowa próbki Całkowite utlenienie metalicznej próbki: m zmiana masy próbki Określenie stosunku molowego metalu do utleniacza w związku tworzącym zgorzelinę: m m Me / / M M Me < 1 Me 1-y = 1 Me > 1 Me 1+y M Me i M masa molowa metalu i utleniacza

5 BEZPOŚREDNIA METODA GRAWIMETRYCZNA W BADANIACH ODSTĘPSTW OD STECHIOMETRII Przykład II: Me, dominujące zdefektowanie występuje w podsieci anionowej Etapy badań: Zważenie próbki metalu: m Me masa początkowa próbki Całkowite utlenienie metalicznej próbki: m zmiana masy próbki Określenie stosunku molowego metalu do utleniacza w związku tworzącym zgorzelinę: m m Me / / M M Me < 1 = 1 Me 1+y Me > 1 Me 1-y

6 BEZPOŚREDNIA METODA GRAWIMETRYCZNA W BADANIACH ODSTĘPSTW OD STECHIOMETRII Przykład III: Me a b, dominujące zdefektowanie występuje w podsieci kationowej Etapy badań: Zważenie próbki metalu: m Me masa początkowa próbki Całkowite utlenienie metalicznej próbki: m zmiana masy próbki Określenie stosunku molowego metalu do utleniacza w związku tworzącym zgorzelinę: m m Me / / M M Me < a/b Me a-y b = a/b Me a b > a/b Me a+y b

7 BEZPOŚREDNIA METODA GRAWIMETRYCZNA W BADANIACH ODSTĘPSTW OD STECHIOMETRII Przykład III: Me a b, dominujące zdefektowanie występuje w podsieci kationowej c.d. m m Me / / M M Me a < Me b a y b a y b = m m Me / / M M Me y = a b mme / M m / M Me

8 METODA ROSENBURGA W BADANIACH ODSTĘPSTW OD STECHIOMETRII Metoda ta przedstawiona zostanie w części dotyczącej badań własności transportowych zgorzelin

9 OKREŚLENIE RODZAJU I STĘŻENIA DEFEKTÓW PUNKTOWYCH W ZWIĄZKU TWORZĄCYM ZGORZELINĘ Przykład: Mn 1-y S, dominujące zdefektowanie występuje w podsieci kationowej y = 1 m m Mn S M M S Mn 10-3 Mn 1-y S y ~ p 1/6 S 2 T = 1273 K T = 1173 K T = 1073 K y T = 973 K / 6 y = [ VMn ] = 4, ps exp 2 410, kj / mol RT p(s 2 ) /Pa S. Mrowec and Z. Grzesik, "Nonstoichiometry and self-diffusion in "α -MnS", Solid State Phenomena, 72, (2000). S. Mrowec, Z. Grzesik, "Defect concentration and their mobility in nonstoichiometric manganous sulphide", Solid State Ionics, 143, (2001).

10 OKREŚLENIE RODZAJU I STĘŻENIA DEFEKTÓW PUNKTOWYCH W ZWIĄZKU TWORZĄCYM ZGORZELINĘ Przykład: Mn 1-y S, dominujące zdefektowanie występuje w podsieci kationowej, c.d. 2 1/ 6 y = [ VMn ] = 4, ps exp 2 410, kj / mol RT 1 2 S2 V Mn 1 2 S2 VMn + h 1 2 S2 VMn + 2 h [ ] K = V p Mn S 1/ 2 2 [ ] [ ] K = V h p Mn S 1/ 2 2 [ ] [ ] K = V h p Mn 2 1 / 2 S 2 [ V ] Mn / = K ps2 1 2 [ ] [ V = h ] Mn [ ] [ V h ] 2 = Mn [ ] V = K p Mn 1/ 2 1/ 4 S 2 [ ] V = K p Mn 1/ 3 1/ 6 S 2

11 OKREŚLENIE RODZAJU I STĘŻENIA DEFEKTÓW PUNKTOWYCH W ZWIĄZKU TWORZĄCYM ZGORZELINĘ Przykład: Mn 1-y S, dominujące zdefektowanie występuje w podsieci kationowej, c.d. [ ] [ ] 2 1/ 6 y = [ VMn ] = 4, ps exp S2 VMn + 2 h 410, kj / mol RT 2 1/ 2 G f Sf = = = V h p K RT RT H f Mn S exp exp exp 2 RT [ ] 1 [ ] 2 [ ] [ V h ] 2 = Mn = = 1/ 6 Sf H f VMn h ps exp exp 2 3R 3RT S f i H f entropia i entalpia formowania się defektów

12 WŁASNOŚCI TRANSPORTOWE ZGORZELIN D d współczynnik dyfuzji defektów [cm 2 s -1 ]; opisuje ~ D ruchliwość defektów w warunkach istnienia równowagi termodynamicznej w związku tworzącym zgorzelinę współczynnik dyfuzji chemicznej [cm 2 s -1 ]; opisuje ruchliwość defektów w warunkach istnienia gradientu stężenia defektów, a więc w warunkach nierównowagowych D Me współczynnik dyfuzji własnej [cm 2 s -1 ]; opisuje ruchliwość atomów (jonów) w związku tworzącym zgorzelinę

13 C d stężenie defektów N d ułamek molowy stężenia defektów p stopień jonizacji defektów WŁASNOŚCI TRANSPORTOWE ZGORZELIN Zależności wiążące współczynniki dyfuzji DMe = Dd Nd ~ D D d ln N d = 2 d ln p d 2 D Me DMe CMe = Dd Cd CMe = Dd C + C C Me d Me C + C CMe > > Cd DMe = Dd Nd d d ~ D = ( 1+ p)d d

14 α współczynik geometryczny ω częstość przeskoków a o droga przebywana przez atom podczas przeskoku κ współczynnik przejścia ν współczynnik częstości H m entalpia aktywacji dyfuzji defektów M masa molowa metalu WŁASNOŚCI TRANSPORTOWE ZGORZELIN 2 Dd = α a 0 ω ω Sm = κ ν exp exp R H RT m D d Sm = α a 2 κ ν exp 0 R exp H RT m ν = π 2 a 0 H M m

15 Grawimetria w badaniach struktury defektów i własności transportowych zgorzelin

16 Schemat aparatury mikrotermograwimetrycznej do badań w atmosferze He-S 2 Przepływomierze Mikrowaga Wylot Sonda ZrO 2 Oczyszczarka Termopara Termopara Bulbutiera Wlot He Termopara 1 Zbiornik z siarką (I) Wymrażarka Piec Zbiornik z siarką (II) Próbka Sonda MnS Pompa Wymrażarka Termopara Z. Grzesik, S. Mrowec, T. Walec and J. Dąbek, "New microthermogravimetric apparatus, kinetics of metal sulphidation and transport properties of transition metal sulphides", Journal of Thermal Analysis and Calorimetry, 59, (2000).

17 GŁÓWNE ZALETY APARATURY czułość: 0,1 μg możliwość dokonywania gwałtownych zmian ciśnienia par siarki możliwość prowadzenia długotrwałych pomiarów

18 Mn zależność k p od ciśnienia /n = 1/ o C k p / g 2 cm -4 s o C 800 o C p S2 Danielewski, 1986 Badania wlasne 10 3 / Pa Z. Grzesik, S. Mrowec, T. Walec and J. Dąbek, "New microthermogravimetric apparatus, kinetics of metal sulphidation and transport properties of transition metal sulphides", Journal of Thermal Analysis and Calorimetry, 59, (2000).

19 Mn kinetyka siarkowania przy gwałtownie zmienionym ciśnieniu par siarki T = 1000 o C ( m/s) 2 / mg 2 cm p S2 = 30 Pa p S2 = 200 Pa czas / min 240 Z. Grzesik, "Własności transportowe zgorzelin siarczkowych powstających w procesie wysokotemperaturowej korozji metali", Ceramika, 87, (2005).

20 Schemat aparatury mikrotermograwimetrycznej do badań w mieszaninach H 2 -H 2 S Przeplywomierze Manometr Mikrowaga Próbka Pompa Wylot > Piec He H % H S/H % H S/H Mieszalnik Bulbutiery Z. Grzesik, "Własności transportowe zgorzelin siarczkowych powstających w procesie wysokotemperaturowej korozji metali", Ceramika, 87, (2005).

21 METODYKA BADAŃ WŁASNOŚCI TRANSPORTOWYCH metoda reekwilibracji (relaksacji) metoda dwuetapowego utleniania (Rosenburga) S. Mrowec and K. Hashimoto, J. Materials Sci., 30, 4801 (1995) Z. Grzesik and S. Mrowec, "Kinetics and thermodynamics of point defects in nonstoichiometric metal oxides and sulphides. Microthermogravimetric study", J. Therm. Anal. Cal., 90, (2007). Z. Grzesik, S. Mrowec and T. Walec, J. Phys. Chem. Solids, 61, 809 (2000). Z. Grzesik, "Własności transportowe zgorzelin siarczkowych powstających w procesie wysokotemperaturowej korozji metali", Ceramika, 87, (2005). A. J. Rosenburg, J. Electrochem. Soc., 107, 795 (1960).

22 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const

23 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

24 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

25 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

26 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

27 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

28 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

29 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

30 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

31 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

32 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

33 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

34 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

35 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

36 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

37 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

38 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

39 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

40 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

41 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

42 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

43 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

44 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

45 Rozkład stężenia defektów punktowych podczas reekwilibracji związku typu Me 1-y Me 1-y C C d C T = const; p = const; p > p

46 METODA REEKWILIBRACJI m m t k = 1 π 2 2 n= ( 2n + 1) exp ( 2n + 1) 4a π ~ Dt ~ D t/a 2 > 0,2: gdzie: m t zmiana masy próbki po czasie t m k całkowita zmiana masy próbki a ~ D m 8 1 t = exp m 2 π ln 1 k m m t k 8 = ln 2 π ~ Dπ połowa grubości próbki 4a współczynnik dyfuzji chemicznej. 2 ~ Dπ 2 4a t 2 2 t

47 Teoretyczny przebieg reekwilibracji - log (1 - m t / m k ) 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 2a = 1 mm ~ D = 10-5 cm 2 s -1 rozwiązanie uproszczone (n = 0) rozwiązanie pełne (n = 20) Czas / s

48 Metoda dwuetapowego utleniania (Rosenburga) I etap siarkowania II etap siarkowania m/s czas

49 Metoda dwuetapowego utleniania rozkład stężenia defektów punktowych w zgorzelinie typu Me 1-y I etap siarkowania T = const; p = const Metal Zgorzelina C C d C

50 Metoda dwuetapowego utleniania rozkład stężenia defektów punktowych w zgorzelinie typu Me 1-y Stan równowagi termodynamicznej T = const; p = const Metal Zgorzelina C C d C

51 Metoda dwuetapowego utleniania rozkład stężenia defektów punktowych w zgorzelinie typu Me 1-y II etap siarkowania T = const; p = const Metal Zgorzelina C C d C

52 Metoda dwuetapowego utleniania rozkład stężenia defektów punktowych w zgorzelinie typu Me 1-y II etap siarkowania T = const; p = const Metal Zgorzelina C C d C

53 Metoda dwuetapowego utleniania rozkład stężenia defektów punktowych w zgorzelinie typu Me 1-y II etap siarkowania T = const; p = const Metal Zgorzelina C C d C

54 Metoda dwuetapowego utleniania rozkład stężenia defektów punktowych w zgorzelinie typu Me 1-y II etap siarkowania T = const; p = const Metal Zgorzelina C C d C

55 Metoda dwuetapowego utleniania rozkład stężenia defektów punktowych w zgorzelinie typu Me 1-y II etap siarkowania T = const; p = const Metal Zgorzelina C C d C

56 Metoda dwuetapowego utleniania rozkład stężenia defektów punktowych w zgorzelinie typu Me 1-y II etap siarkowania T = const; p = const Metal Zgorzelina C C d C

57 Metoda dwuetapowego utleniania rozkład stężenia defektów punktowych w zgorzelinie typu Me 1-y II etap siarkowania T = const; p = const Metal Zgorzelina C C d C

58 Metoda dwuetapowego utleniania rozkład stężenia defektów punktowych w zgorzelinie typu Me 1-y II etap siarkowania T = const; p = const Metal Zgorzelina C C d C

59 Metoda dwuetapowego utleniania rozkład stężenia defektów punktowych w zgorzelinie typu Me 1-y II etap siarkowania T = const; p = const Metal Zgorzelina C C d C

60 Metoda dwuetapowego utleniania rozkład stężenia defektów punktowych w zgorzelinie typu Me 1-y II etap siarkowania T = const; p = const Metal Zgorzelina C C d C

61 Metoda dwuetapowego utleniania rozkład stężenia defektów punktowych w zgorzelinie typu Me 1-y II etap siarkowania T = const; p = const Metal Zgorzelina C C d C

62 Metoda dwuetapowego utleniania rozkład stężenia defektów punktowych w zgorzelinie typu Me 1-y II etap siarkowania T = const; p = const Metal Zgorzelina C C d C

63 Metoda dwuetapowego utleniania rozkład stężenia defektów punktowych w zgorzelinie typu Me 1-y II etap siarkowania T = const; p = const Metal Zgorzelina C C d C

64 Metoda dwuetapowego utleniania rozkład stężenia defektów punktowych w zgorzelinie typu Me 1-y II etap siarkowania T = const; p = const Metal Zgorzelina C C d C

65 Metoda dwuetapowego utleniania rozkład stężenia defektów punktowych w zgorzelinie typu Me 1-y II etap siarkowania T = const; p = const Metal Zgorzelina C C d C

66 Metoda dwuetapowego utleniania rozkład stężenia defektów punktowych w zgorzelinie typu Me 1-y II etap siarkowania T = const; p = const Metal Zgorzelina C C d C

67 Metoda dwuetapowego utleniania rozkład stężenia defektów punktowych w zgorzelinie typu Me 1-y II etap siarkowania T = const; p = const Metal Zgorzelina C C d C

68 Metoda dwuetapowego utleniania rozkład stężenia defektów punktowych w zgorzelinie typu Me 1-y II etap siarkowania T = const; p = const Metal Zgorzelina C C d C

69 Metoda dwuetapowego utleniania rozkład stężenia defektów punktowych w zgorzelinie typu Me 1-y II etap siarkowania T = const; p = const Metal Zgorzelina C C d C

70 Metoda dwuetapowego utleniania rozkład stężenia defektów punktowych w zgorzelinie typu Me 1-y II etap siarkowania T = const; p = const Metal Zgorzelina C C d C

71 C( x) = C ( C C ) x 0 + k C0 1 sin π m= 2m π n = ( ) Ck cos nπ C0 nπ x n π sin exp n 2 2~ π Dt exp 0 2 ( 2m + 1) π x ( 2m + 1) t ~ 2 2 ~ c( x) 2C N d = k 0 1 Dπ n t D dt = exp x 2 2 x= π = n 0 0 n ~ ~ 2 2 DC t C ( + ) k 4 k exp Dπ 2m 1 t 2 2 π = ( m + 0 m 0 2 1) 0 2 ~ DCkt 0Ck ~ Nd = + dla t > 0 2 / 2D 0 3 ~ 2Ck Dt Nd = dla t < < 0 2 / D ~ π ~ Dt

72 Metoda Rosenburga ~, kl D = k p 2 C d = kp 1128, k l 0 2 gdzie: ~ D współczynnik dyfuzji chemicznej, C d stężenie defektów, 0 grubość zgorzeliny w I etapie utleniania, k p (gcm -2 s -0,5 ) i k l (gcm -2 s -1 ) współczynniki kierunkowe prostych wykreślonych odpowiednio w układzie parabolicznym i liniowym.

73 Przykłady badań struktury defektów i własności transportowych zgorzelin

74 Mn 1-y S pomiar odstępstwa od stechiometrii Rau, 1978 metoda pośrednia 2 1/ 6 y = [ VMn ] = 4, ps exp 2 H. Rau, J. Phys. Chem. Solids, 39, 339 (1978). m M y Mn = 1 S ms MMn 2 1/ 6 y = [ VMn ] = 4, ps exp 2 II. Dwuetapowe siarkowanie 2 1/ 6 y = [ VMn ] = 5, ps exp 2 415, kj / mol RT Badania własne metoda bezpośrednia I. Mikrotermograwimetria 410, kj / mol RT 42, 0 kj / mol RT Z. Grzesik and S. Mrowec, "Kinetics and thermodynamics of point defects in nonstoichiometric metal oxides and sulphides. Microthermogravimetric study", J. Therm. Anal. Cal., 90, (2007).

75 Zależność współczynnika dyfuzji własnej od temperatury D Me / cm 2 s T / K Fe 1-y O (12) Cu 2-y O (20) Mn 1-y O (19) Cr 2+y S 3 (8) Co 1-y O (13, 14) MoS 2+y (10) Ni 1-y O (15, 16, 17) Cr 2+y O 3 (18) Ni 1-y S, c (5) Ni 1-y S, a (5) Fe 1-y S (3) Nb 1+y S 2 (11) Mn 1-y S (9) Co 1-y S (4) Ni 1-y S (7) Fe 1-y S (2) Ni 1-y S (6) Fe 1-y S (1) Fe 1-y S Co 1-y S Ni 1-y S Cr 2+y S 3 Mn 1-y S MoS 2+y Nb 1+y S 2 Fe 1-y O Co 1-y O Ni 1-y O Cr 2+y O 3 Mn 1-y O Cu 2-y O Siarczki 1 Condit i wsp., Smeltzer i wsp., Mrowec i wsp., Mrowec i wsp., Klotsman i wsp., Fueki i wsp., Bastow, Wood, Mrowec i wsp., Mrowec i wsp., Rau, Gesmundo i wsp., 1992 Tlenki 12 Desmarescaux i wsp., Mrowec, Grzesik, Mrowec, Przybylski, Haugsrud, Norby, Mrowec, Grzesik, Volpe, Reddy, Lillerud, Kofstad, Peterson, Chen, Haugsrud, Norby, T / K -1 Z. Grzesik, "Własności transportowe zgorzelin siarczkowych powstających w procesie wysokotemperaturowej korozji metali", Ceramika, 87, (2005).

76 Mn 1-y S kinetyka reekwilibracji Przyrost masy / µ g T = 1000 o C T = 900 o C utlenianie (10-2 Pa 10 3 Pa) redukcja (10 3 Pa 10-2 Pa) Czas / s Ubytek masy / µ g

77 Mn 1-y S zależność ~ D od ciśnienia T = 1000 o C ~ D / cm 2 s T = 900 o C T = 800 o C T = 700 o C / Pa p S2

78 Porównanie eksperymentalnych i obliczonych wartości k p ~ k = D y p I. Kinetyka siarkowania Mn (eksperyment) / kp = 3, ps exp 2 = / kp 2, ps exp 2 = / kp 2, ps exp 2 127, 0 kj / mol RT cm s II. Reekwilibracja i odstępstwo od stechiometrii (obliczenia) 123, 5 kj / mol RT cm s III. Dwuetapowe siarkowanie (obliczenia) 124, 4 kj / mol RT cm s

79 Zgorzelina siarczkowa na Mn (1000 o C, p(s 2 ) = 10 3 Pa, 240 h) powierzchnia przełam Z. Grzesik, "Własności transportowe zgorzelin siarczkowych powstających w procesie wysokotemperaturowej korozji metali", Ceramika, 87, (2005).

80 MnS rzut struktury krystalograficznej w kierunku 100

81 Porównanie szybkości siarkowania i utleniania metali k p / g 2 cm -4 s T / o C Ni Co Nb 1 kpa 10 kpa Cr 10 kpa 1 kpa Cr 100 kpa Fe Fe Mo 67 kpa 21 kpa 0,1 kpa Co Fe Ni Co Cr Nb Mo Fe Ni Co Cr T / K -1 1 kpa Ni 100 kpa Siarkowanie Mrowec i wsp., 1980 Mrowec i wsp., 1962 Mrowec i wsp., 1998 Mrowec i wsp., 1987 Danielewski, 1988 Przybylski, Potoczek, 1993 Utlenianie Footner i wsp., 1967 Mrowec, Grzesik, 2004 Mrowec, Grzesik, 2003 Lillerud, Kofstad, 1980

82 Nb 1+y S 2 ciśnieniowa zależność odstępstwa od stechiometrii 0,4 0,3 y 0, o C 900 o C Nb 1+y S o C 0, p S2 / Pa

83 ~ Zależność D od temperatury dla wybranych siarczków i tlenków metali D / cm 2 s -1 ~ T / o C FeO Nb 2 O 5 MnS NiS Fe 3 O 4 Siarczki Tlenki NiO CoO MnO FeS Cr 2 S 3 CoS MoS 2 Ni 3 S T / K -1

84 ~ Nb 1+y S 2 zależność D od temperatury badania własne T / o C MnS NiS CoO FeO Fe 3 O 4 FeS MoS 2 Cr 2 S 3 ~ D / cm 2 s Nb 2 O 5 MnO NiO FeS CoS Ni 3 S NbS T / K -1 Z. Grzesik, S. Mrowec, On the sulphidation mechanism of niobium and some Nb-alloys at high temperatures, Corrosion Science, 50, (2008).

85 Zgorzelina siarczkowa na Nb a (1000 o C, p(s 2 ) = 1 Pa, 120 h) powierzchnia 10 µ m b przełam 10 µ m

86 2H-NbS 2 rzut perspektywiczny struktury krystalograficznej w kierunku 100

87 Nb 1+y S 2 rzut perspektywiczny struktury krystalograficznej (dla y = 1/3) w kierunku 100

88 ~ Zależność D od temperatury dla siarczków niklu i kobaltu badania własne T Mn 1-y S / o C CoO FeO FeS Cr 2 S Ni 1-y S ~ D / cm 2 s NiO Co 9-y S 8 Ni 3 S 2 Fe 3 O 4 Nb 2 O 5 MnOCo 1-y S Co 4-y S T / K -1

89 Co 4-y S 3 porównanie eksperymentalnych i obliczonych wartości k. p 10-7 T / o C p S2 (Co 4 S 3 / CoS) k p ' / cm 2 s k p ' obliczone k' p eksperymentalne 8,5 T / K -1 9

90 Co 9-y S 8 porównanie eksperymentalnych i obliczonych wartości k. p T / o C p S2 (Co 9 S 8 / CoS) k p ' / cm 2 s k p ' obliczone k' p eksperymentalne T / K -1

91 Ni 1-y S porównanie eksperymentalnych i obliczonych wartości k. p p S2 (NiS / NiS 2 ) T / o C k p ' / cm 2 s ' k p obliczone k p ' eksperymentalne T / K -1

92 Co 4 S 3 Co 9 S 8 50 µ m 50 µ m NiS 50 µ m

93 Co 9 S 8 rzut struktury krystalograficznej w kierunku 100

94 NiS rzut struktury krystalograficznej w kierunku 100

95 KONIEC

STRUKTURA DEFEKTÓW I WŁASNOŚCI TRANSPORTOWE ZGORZELIN

STRUKTURA DEFEKTÓW I WŁASNOŚCI TRANSPORTOWE ZGORZELIN STRUKTURA DEFEKTÓW I WŁASNOŚCI TRANSPORTOWE ZGORZELIN METODYKA BADAŃ STRUKTURY DEFEKTÓW I WŁASNOŚCI TRANSPORTOWYCH ZGORZELIN 1. Określenie rodzaju podsieci krystalicznej związku tworzącego zgorzelinę,

Bardziej szczegółowo

METODYKA BADAŃ STRUKTURY DEFEKTÓW I WŁASNOŚCI TRANSPORTOWYCH CIAŁ STAŁYCH

METODYKA BADAŃ STRUKTURY DEFEKTÓW I WŁASNOŚCI TRANSPORTOWYCH CIAŁ STAŁYCH METODYKA BADAŃ STRUKTURY DEFEKTÓW I WŁASNOŚCI TRANSPORTOWYCH CIAŁ STAŁYCH METODYKA BADAŃ STRUKTURY DEFEKTÓW I WŁASNOŚCI TRANSPORTOWYCH CIAŁ STAŁYCH 1. Określenie rodzaju podsieci krystalicznej związku

Bardziej szczegółowo

WPŁYW RÓŻNOWARTOŚCIOWYCH DOMIESZEK NA SZYBKOŚĆ WZROSTU ZGORZELIN NA METALACH (TEORIA HAUFFEGO-WAGNERA)

WPŁYW RÓŻNOWARTOŚCIOWYCH DOMIESZEK NA SZYBKOŚĆ WZROSTU ZGORZELIN NA METALACH (TEORIA HAUFFEGO-WAGNERA) WPŁYW RÓŻNOWARTOŚCIOWYCH DOMIEZEK NA ZYBKOŚĆ WZROTU ZGORZELIN NA METALACH (TEORIA HAUFFEGO-WAGNERA) 1. K. Hauffe, Progress in Metal Physic, 4, 71 (1953).. P. Kofstad, Nonstoichiometry, diffusion and electrical

Bardziej szczegółowo

KINETYKA UTLENIANIA METALI

KINETYKA UTLENIANIA METALI KINETYKA UTLENIANIA METALI SCHEMAT PROCESU UTLENIANIA Utleniacz Metal Utleniacz Zgorzelina Metal x Miarą szybkości korozji metalu jest ubytek jego grubości, x, odniesiony do czasu trwania procesu korozji.

Bardziej szczegółowo

Metodyka badań struktury defektów punktowych (I)

Metodyka badań struktury defektów punktowych (I) Metodyka badań struktury defektów punktowych (I) Metoda markerów http://home.agh.edu.pl/~grzesik Metodyka badań struktury defektów 1. Określenie rodzaju podsieci krystalicznej związku jonowego, w której

Bardziej szczegółowo

SIARKOWANIE MATERIAŁÓW METALICZNYCH

SIARKOWANIE MATERIAŁÓW METALICZNYCH SIARKOWANIE MATERIAŁÓW METALICZNYCH Z. Grzesik and K. Przybylski, Sulfidation of metallic materials w Developments in high temperature corrosion and protection of materials, Eds. Wei Gao and Zhengwei Li,

Bardziej szczegółowo

TRANSPORT REAGENTÓW PRZEZ ZWARTĄ WARSTWĘ ZGORZELINY

TRANSPORT REAGENTÓW PRZEZ ZWARTĄ WARSTWĘ ZGORZELINY TRANSPORT REAGENTÓW PRZEZ ZWARTĄ WARSTWĘ ZGORZELINY BADANIE UDZIAŁU POSZCZEGÓLNYCH REAGENTÓW W PROCESIE TRANSPORTU MATERII PRZEZ ZGORZELINĘ Metoda markerów Metoda dwustopniowego utleniania Badania współczynników

Bardziej szczegółowo

TRANSPORT REAGENTÓW PRZEZ ZWARTĄ WARSTWĘ ZGORZELINY

TRANSPORT REAGENTÓW PRZEZ ZWARTĄ WARSTWĘ ZGORZELINY TRANSPORT REAGENTÓW PRZEZ ZWARTĄ WARSTWĘ ZGORZELINY BADANIE UDZIAŁU POSZCZEGÓLNYCH REAGENTÓW W PROCESIE TRANSPORTU MATERII PRZEZ ZGORZELINĘ Metoda markerów Metoda dwustopniowego utleniania Badania współczynników

Bardziej szczegółowo

TERMODYNAMIKA PROCESÓW KOROZJI WYSOKOTEMPERATUROWEJ

TERMODYNAMIKA PROCESÓW KOROZJI WYSOKOTEMPERATUROWEJ TERMODYNAMIKA PROCESÓW KOROZJI WYSOKOTEMPERATUROWEJ SCHEMAT PROCESU KOROZJI WYSOKOTEMPERATUROWEJ T = const p = const DIAGRAMY ELLINGHAM A-RICHARDSON A (RICHARDSON A-JEFFES A) S. Mrowec, An Introduction

Bardziej szczegółowo

KOROZJA KATASTROFALNA W ATMOSFERACH NAWĘGLAJĄCYCH

KOROZJA KATASTROFALNA W ATMOSFERACH NAWĘGLAJĄCYCH KOROZJA KATASTROFALNA W ATMOSFERACH NAWĘGLAJĄCYCH Mechanizm korozji typu metal dusting żelaza i stali niskostopowych 1. H.J. Grabke: Mat. Corr. Vol. 49, 303 (1998). 2. H.J. Grabke, E.M. Müller-Lorenz,

Bardziej szczegółowo

Stabilność związków nieorganicznych - rozwaŝania termodynamiczne.

Stabilność związków nieorganicznych - rozwaŝania termodynamiczne. Stabilność związków nieorganicznych - rozwaŝania termodynamiczne http://home.agh.edu.pl/~grzesik TEMATYKA WYŁADU 1. Ciśnienie dysocjacyjne. 2. Diagramy fazowe. 3. Ciśnienia cząstkowe gazów w mieszaninach

Bardziej szczegółowo

KOROZJA KATASTROFALNA W ATMOSFERACH NAWĘGLAJĄCYCH

KOROZJA KATASTROFALNA W ATMOSFERACH NAWĘGLAJĄCYCH KOROZJA KATASTROFALNA W ATMOSFERACH NAWĘGLAJĄCYCH Mechanizm korozji typu metal dusting żelaza i stali niskostopowych 1. H.J. Grabke: Mat. Corr. Vol. 49, 303 (1998). 2. H.J. Grabke, E.M. Müller-Lorenz,

Bardziej szczegółowo

11. Korozja wysokotemperaturowa

11. Korozja wysokotemperaturowa 11. Korozja wysokotemperaturowa W tym tygodniu podczas zajęć skupimy się na zagadnieniu wysokotemperaturowej korozji gazowej, a dokładniej na kinetyce procesu tworzenia się zgorzeliny (tlenków/siarczków)

Bardziej szczegółowo

DYSOCJACYJNY MECHANIZM NARASTANIA ZGORZELIN NA METALACH

DYSOCJACYJNY MECHANIZM NARASTANIA ZGORZELIN NA METALACH DYSOCJACYJNY MECHANIZM NARASTANIA ZGORZELIN NA METALACH METODA PASTYLKOWA WAGNERA S pastylka Ag S + Ag - e S zgorzelina pastylka Ag zgorzelina + Ag - e pastylka Ag H. Rickert, Z. Phys. Chem. Neue Folge,

Bardziej szczegółowo

Elektrolity wykazują przewodnictwo jonowe Elektrolity ciekłe substancje rozpadające się w roztworze na jony

Elektrolity wykazują przewodnictwo jonowe Elektrolity ciekłe substancje rozpadające się w roztworze na jony Elektrolity wykazują przewodnictwo jonowe Elektrolity ciekłe substancje rozpadające się w roztworze na jony Przewodniki jonowe elektrolity stałe duża przewodność jonowa w stanie stałym; mały wkład elektronów

Bardziej szczegółowo

To jest. Ocena bardzo dobra [ ] energetycznych. s p d f. Ocena dobra [ ] izotopowym. atomowych Z. ,, d oraz f.

To jest. Ocena bardzo dobra [ ] energetycznych. s p d f. Ocena dobra [ ] izotopowym. atomowych Z. ,, d oraz f. 34 Wymagania programowe To jest przyrodniczych,,,,, chemicznego na podstawie zapisu A Z E,,,, podaje masy atomowe pierwiastków chemicznych,, n,,,,, s, p, d oraz f przyrodniczych,,,,, oraz Z,,, d oraz f,,

Bardziej szczegółowo

Defekty punktowe II. M. Danielewski

Defekty punktowe II. M. Danielewski Defekty punktowe II 2008 M. Danielewski Defekty, niestechiometria, roztwory stałe i przewodnictwo jonowe w ciałach stałych Atkins, Shriver, Mrowec i inni Defekty w kryształach: nie można wytworzyć kryształu

Bardziej szczegółowo

Elektrolity wykazują przewodnictwo jonowe Elektrolity ciekłe substancje rozpadające się w roztworze na jony

Elektrolity wykazują przewodnictwo jonowe Elektrolity ciekłe substancje rozpadające się w roztworze na jony Elektrolity wykazują przewodnictwo jonowe Elektrolity ciekłe substancje rozpadające się w roztworze na jony Jony dodatnie - kationy: atomy pozbawione elektronów walencyjnych, np. Li +, Na +, Ag +, Ca 2+,

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Ochrony przed Korozją. Ćw. 3: MECHANIZMY KOROZJI GAZOWEJ

Laboratorium Ochrony przed Korozją. Ćw. 3: MECHANIZMY KOROZJI GAZOWEJ Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Fizykochemii i Modelowania Procesów Laboratorium Ochrony przed Korozją Ćw. 3: MECHANIZMY KOROZJI GAZOWEJ

Bardziej szczegółowo

Podstawowe pojęcia 1

Podstawowe pojęcia 1 Tomasz Lubera Półogniwo Podstawowe pojęcia 1 układ złożony z min. dwóch faz pozostających ze sobą w kontakcie, w którym w wyniku zachodzących procesów utleniania lub redukcji ustala się stan równowagi,

Bardziej szczegółowo

Seria 2, ćwiczenia do wykładu Od eksperymentu do poznania materii

Seria 2, ćwiczenia do wykładu Od eksperymentu do poznania materii Seria 2, ćwiczenia do wykładu Od eksperymentu do poznania materii 8.1.21 Zad. 1. Obliczyć ciśnienie potrzebne do przemiany grafitu w diament w temperaturze 25 o C. Objętość właściwa (odwrotność gęstości)

Bardziej szczegółowo

ZACHOWANIE SIĘ STOPÓW NiAl W WARUNKACH WYSOKOTEMPERATUROWEGO UTLENIANIA. HIGH TEMPERATURE OXIDATION OF NiAl ALLOYS

ZACHOWANIE SIĘ STOPÓW NiAl W WARUNKACH WYSOKOTEMPERATUROWEGO UTLENIANIA. HIGH TEMPERATURE OXIDATION OF NiAl ALLOYS DOROTA ŁATKA ZACHOWANIE SIĘ STOPÓW NiAl W WARUNKACH WYSOKOTEMPERATUROWEGO UTLENIANIA HIGH TEMPERATURE OXIDATION OF NiAl ALLOYS Streszczenie Abstract W niniejszym artykule przedstawiono dotychczasowy stan

Bardziej szczegółowo

WYSOKOTEMPERATUROWE SIARKOWANIE STALI TYPU Fe-Cr-Al: AKTUALNY STAN I PERSPEKTYWY BADAŃ

WYSOKOTEMPERATUROWE SIARKOWANIE STALI TYPU Fe-Cr-Al: AKTUALNY STAN I PERSPEKTYWY BADAŃ PRACE INSTYTUTU ODLEWNICTWA Tom XLVIII Rok 008 Zeszyt 4 WYSOKOTEMPERATUROWE SIARKOWANIE STALI TYPU Fe-Cr-Al: AKTUALNY STAN I PERSPEKTYWY BADAŃ HIGH-TEMPERATURE SULPHIDATION OF Fe-Cr-Al STEELS: THE PRESENT

Bardziej szczegółowo

KOROZJA STALI ZAWOROWYCH WYWOŁANA SPALINAMI BIOPALIW

KOROZJA STALI ZAWOROWYCH WYWOŁANA SPALINAMI BIOPALIW KOROZJA STALI ZAWOROWYCH W SILNIKACH SAMOCHODOWYCH, WYWOŁANA SPALINAMI BIOPALIW Plan prezentacji 1. Wprowadzenie a) sytuacja na ogólnoświatowym rynku paliw b) alternatywne źródła energii c) innowacyjne

Bardziej szczegółowo

Jon w otoczeniu dipoli cząsteczkowych rozpuszczalnika utrzymywanych siłami elektrycznymi solwatacja (hydratacja)

Jon w otoczeniu dipoli cząsteczkowych rozpuszczalnika utrzymywanych siłami elektrycznymi solwatacja (hydratacja) Jon w otoczeniu dipoli cząsteczkowych rozpuszczalnika utrzymywanych siłami elektrycznymi solwatacja (hydratacja) Jon w otoczeniu chmury dipoli i chmury jonowej. W otoczeniu jonu dodatniego (kationu) przewaga

Bardziej szczegółowo

Elektrochemia elektroliza. Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.3 / 1

Elektrochemia elektroliza. Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.3 / 1 Elektrochemia elektroliza Wykład z Chemii Fizycznej str. 4.3 / 1 ELEKTROLIZA POLARYZACJA ELEKTROD Charakterystyka prądowo-napięciowa elektrolizy i sposób określenia napięcia rozkładu Wykład z Chemii Fizycznej

Bardziej szczegółowo

DYSOCJACYJNY MECHANIZM NARASTANIA ZGORZELIN NA METALACH

DYSOCJACYJNY MECHANIZM NARASTANIA ZGORZELIN NA METALACH DYSOCJACYJNY MECHANIZM NARASTANIA ZGORZELIN NA METALACH METODA PASTYLKOWA WAGNERA S p a s ty lk a S e + - S z g o r z e lin a p a s ty lk a z g o r z e lin a e + - p a s ty lk a H. Rickert, Z. Phys. Chem.

Bardziej szczegółowo

TEORIA WAGNERA UTLENIANIA METALI

TEORIA WAGNERA UTLENIANIA METALI TEORIA WAGNERA UTLENIANIA METALI PROCES POWSTAWANIA ZGORZELIN W/G TAMANN A (90) Utlenz tl Utlenz Zgorzeln tl + SCHEMAT KLASYCZNEGO DOŚWIADCZENIA PFEILA (99) Powetrze Powetrze SO Zgorzeln SO Fe Fe TEORIA

Bardziej szczegółowo

Korozja stali zaworowych w silnikach samochodowych, wywołana spalinami biopaliw

Korozja stali zaworowych w silnikach samochodowych, wywołana spalinami biopaliw Korozja stali zaworowych w silnikach samochodowych, wywołana spalinami biopaliw Zbigniew Grzesik http://home.agh.edu.pl/~grzesik Akademia Górniczo-Hutnicza im. S. Staszica w Krakowie Wydział Inżynierii

Bardziej szczegółowo

KLASYFIKACJI I BUDOWY STATKÓW MORSKICH

KLASYFIKACJI I BUDOWY STATKÓW MORSKICH PRZEPISY KLASYFIKACJI I BUDOWY STATKÓW MORSKICH ZMIANY NR 3/2012 do CZĘŚCI IX MATERIAŁY I SPAWANIE 2008 GDAŃSK Zmiany Nr 3/2012 do Części IX Materiały i spawanie 2008, Przepisów klasyfikacji i budowy statków

Bardziej szczegółowo

CHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne

CHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [

Bardziej szczegółowo

III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2010/2011. ETAP I r. Godz Zadanie 1

III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2010/2011. ETAP I r. Godz Zadanie 1 III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2010/2011 KOPKCh ETAP I 22.10.2010 r. Godz. 10.00-12.00 Zadanie 1 1. Jon Al 3+ zbudowany jest z 14 neutronów oraz z: a) 16 protonów i 13 elektronów b) 10 protonów i 13

Bardziej szczegółowo

WŁASNOŚCI CIAŁ STAŁYCH I CIECZY

WŁASNOŚCI CIAŁ STAŁYCH I CIECZY WŁASNOŚCI CIAŁ STAŁYCH I CIECZY Polimery Sieć krystaliczna Napięcie powierzchniowe Dyfuzja 2 BUDOWA CIAŁ STAŁYCH Ciała krystaliczne (kryształy): monokryształy, polikryształy Ciała amorficzne (bezpostaciowe)

Bardziej szczegółowo

1. Od czego i w jaki sposób zależy szybkość reakcji chemicznej?

1. Od czego i w jaki sposób zależy szybkość reakcji chemicznej? Tematy opisowe 1. Od czego i w jaki sposób zależy szybkość reakcji chemicznej? 2. Omów pomiar potencjału na granicy faz elektroda/roztwór elektrolitu. Podaj przykład, omów skale potencjału i elektrody

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY CHEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA. Wykład 2

PODSTAWY CHEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA. Wykład 2 PODSTAWY CEMII INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA Wykład Plan wykładu II,III Woda jako rozpuszczalnik Zjawisko dysocjacji Równowaga w roztworach elektrolitów i co z tego wynika Bufory ydroliza soli Roztwory (wodne)-

Bardziej szczegółowo

Wysokotemperaturowa korozja zaworów silnikowych

Wysokotemperaturowa korozja zaworów silnikowych Wysokotemperaturowa korozja zaworów silnikowych Plan prezentacji 1. Wprowadzenie a) sytuacja na ogólnoświatowym rynku paliw b) alternatywne źródła energii c) innowacyjne nośniki energii w przemyśle motoryzacyjnym

Bardziej szczegółowo

KOROZJA. Korozja kontaktowa z depolaryzacja tlenową 1

KOROZJA. Korozja kontaktowa z depolaryzacja tlenową 1 KOROZJA Słowa kluczowe do ćwiczeń laboratoryjnych z korozji: korozja kontaktowa depolaryzacja tlenowa depolaryzacja wodorowa gęstość prądu korozyjnego natęŝenie prądu korozyjnego prawo Faradaya równowaŝnik

Bardziej szczegółowo

Ć W I C Z E N I E 5. Kinetyka cementacji metali

Ć W I C Z E N I E 5. Kinetyka cementacji metali Ć W I C Z E N I E Kinetyka cementacji metali WPROWADZENIE Proces cementacji jest jednym ze sposobów wydzielania metali z roztworów wodnych. Polega on na wytrącaniu jonów metalu bardziej szlachetnego przez

Bardziej szczegółowo

PIERWIASTKI W UKŁADZIE OKRESOWYM

PIERWIASTKI W UKŁADZIE OKRESOWYM PIERWIASTKI W UKŁADZIE OKRESOWYM 1 Układ okresowy Co można odczytać z układu okresowego? - konfigurację elektronową - podział na bloki - podział na grupy i okresy - podział na metale i niemetale - trendy

Bardziej szczegółowo

analogicznie: P g, K g, N g i Mg g.

analogicznie: P g, K g, N g i Mg g. Zadanie 1 Obliczamy zawartość poszczególnych składników w 10 m 3 koncentratu: Ca: 46 g Ca - 1 dm 3 roztworu x g Ca - 10000 dm 3 roztworu x = 460000 g Ca analogicznie: P 170000 g, K 10000 g, N 110000 g

Bardziej szczegółowo

Związek rzeczywisty TiO TiO x 0.65<x<1.25 TiO 2 TiO x 1.998<x<2.0 VO VO x 0.79<x<1.29 MnO Mn x O 0.848<x<1.0 NiO Ni x O 0.999<x<1.

Związek rzeczywisty TiO TiO x 0.65<x<1.25 TiO 2 TiO x 1.998<x<2.0 VO VO x 0.79<x<1.29 MnO Mn x O 0.848<x<1.0 NiO Ni x O 0.999<x<1. 8. Defekty chemiczne 8.1. Związki niestechiometryczne Na poprzednich zajęciach rozważaliśmy defekty punktowe, powstałe w związkach stechiometrycznych. Niestety, rzeczywistość jest dużo bardziej złożona

Bardziej szczegółowo

2.4. ZADANIA STECHIOMETRIA. 1. Ile moli stanowi:

2.4. ZADANIA STECHIOMETRIA. 1. Ile moli stanowi: 2.4. ZADANIA 1. Ile moli stanowi: STECHIOMETRIA a/ 52 g CaCO 3 b/ 2,5 tony Fe(OH) 3 2. Ile g stanowi: a/ 4,5 mmol ZnSO 4 b/ 10 kmol wody 3. Obl. % skład Fe 2 (SO 4 ) 3 6H 2 O 4. Obl. % zawartość tlenu

Bardziej szczegółowo

Temodynamika Roztwór N 2 i Ar (gazów doskonałych) ma wykładnik adiabaty κ = 1.5. Określić molowe udziały składników. 1.7

Temodynamika Roztwór N 2 i Ar (gazów doskonałych) ma wykładnik adiabaty κ = 1.5. Określić molowe udziały składników. 1.7 Temodynamika Zadania 2016 0 Oblicz: 1 1.1 10 cm na stopy, 60 stóp na metry, 50 ft 2 na metry. 45 m 2 na ft 2 g 40 cm na uncję na stopę sześcienną, na uncję na cal sześcienny 3 60 g cm na funt na stopę

Bardziej szczegółowo

Transport zanieczyszceń. Mykola Shopa

Transport zanieczyszceń. Mykola Shopa Transport zanieczyszceń Mykola Shopa Transport zanieczyszczeń Co można zrobić? a) metodami chemicznymi, biologocznymi lub przez napromieniowanie zmienić zanieczyszczenia w substancje nieszkodliwe b) Rozcieńczyć

Bardziej szczegółowo

Kinetyka. energia swobodna, G. postęp reakcji. stan 1 stan 2. kinetyka

Kinetyka. energia swobodna, G. postęp reakcji. stan 1 stan 2. kinetyka Kinetyka postęp reakcji energia swobodna, G termodynamika kinetyka termodynamika stan 1 stan 2 Kinetyka Stawia dwa pytania: 1) Jak szybko biegną reakcje? 2) W jaki sposób przebiegają reakcje? 1) Jak szybko

Bardziej szczegółowo

Termodynamika i właściwości fizyczne stopów - zastosowanie w przemyśle

Termodynamika i właściwości fizyczne stopów - zastosowanie w przemyśle Termodynamika i właściwości fizyczne stopów - zastosowanie w przemyśle Marcela Trybuła Władysław Gąsior Alain Pasturel Noel Jakse Plan: 1. Materiał badawczy 2. Eksperyment Metodologia 3. Teoria Metodologia

Bardziej szczegółowo

Elektrochemia - szereg elektrochemiczny metali. Zadania

Elektrochemia - szereg elektrochemiczny metali. Zadania Elektrochemia - szereg elektrochemiczny metali Zadania Czym jest szereg elektrochemiczny metali? Szereg elektrochemiczny metali jest to zestawienie metali według wzrastających potencjałów normalnych. Wartości

Bardziej szczegółowo

MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu

MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu Etap III (wojewódzki) Materiały dla nauczycieli Rozwiązania zadań

Bardziej szczegółowo

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO II

MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO II MODEL ODPOWIEDZI I SCEMAT OCENIANIA ARKUSZA EGZAMINACYJNEGO II Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach. Gdy do jednego polecenia

Bardziej szczegółowo

VII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2014/2015

VII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2014/2015 II Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2014/2015 ETAP I 12.11.2014 r. Godz. 10.00-12.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Który z podanych zestawów zawiera wyłącznie

Bardziej szczegółowo

relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach

relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach 1 STECHIOMETRIA INTERPRETACJA ILOŚCIOWA ZJAWISK CHEMICZNYCH relacje ilościowe ( masowe,objętościowe i molowe ) dotyczące połączeń 1. pierwiastków w związkach chemicznych 2. związków chemicznych w reakcjach

Bardziej szczegółowo

Kinetyka. Kinetyka. Stawia dwa pytania: 1)Jak szybko biegną reakcje? 2) W jaki sposób przebiegają reakcje? energia swobodna, G. postęp reakcji.

Kinetyka. Kinetyka. Stawia dwa pytania: 1)Jak szybko biegną reakcje? 2) W jaki sposób przebiegają reakcje? energia swobodna, G. postęp reakcji. Kinetyka energia swobodna, G termodynamika stan 1 kinetyka termodynamika stan 2 postęp reakcji 1 Kinetyka Stawia dwa pytania: 1)Jak szybko biegną reakcje? 2) W jaki sposób przebiegają reakcje? 2 Jak szybko

Bardziej szczegółowo

METODY PRZYGOTOWANIA PRÓBEK DO POMIARU STOSUNKÓW IZOTOPOWYCH PIERWIASTKÓW LEKKICH. Spektrometry IRMS akceptują tylko próbki w postaci gazowej!

METODY PRZYGOTOWANIA PRÓBEK DO POMIARU STOSUNKÓW IZOTOPOWYCH PIERWIASTKÓW LEKKICH. Spektrometry IRMS akceptują tylko próbki w postaci gazowej! METODY PRZYGOTOWANIA PRÓBEK DO POMIARU STOSUNKÓW IZOTOPOWYCH PIERWIASTKÓW LEKKICH Spektrometry IRMS akceptują tylko próbki w postaci gazowej! Stąd konieczność opracowania metod przeprowadzania próbek innych

Bardziej szczegółowo

Transport jonów: kryształy jonowe

Transport jonów: kryształy jonowe Transport jonów: kryształy jonowe JONIKA I FOTONIKA MICHAŁ MARZANTOWICZ Jodek srebra AgI W 42 K strukturalne przejście fazowe I rodzaju do fazy α stopiona podsieć kationowa. Fluorek ołowiu PbF 2 zdefektowanie

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 8 Wyznaczanie stałej szybkości reakcji utleniania jonów tiosiarczanowych

Ćwiczenie 8 Wyznaczanie stałej szybkości reakcji utleniania jonów tiosiarczanowych CHEMI FIZYCZN Ćwiczenie 8 Wyznaczanie stałej szybkości reakcji utleniania jonów tiosiarczanowych W ćwiczeniu przeprowadzana jest reakcja utleniania jonów tiosiarczanowych za pomocą jonów żelaza(iii). Przebieg

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia. Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I

Zagadnienia. Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I Nr zajęć Data Zagadnienia Budowa atomu a. rozmieszczenie elektronów na orbitalach Z = 1-40; I 9.10.2012. b. określenie liczby cząstek elementarnych na podstawie zapisu A z E, również dla jonów; c. określenie

Bardziej szczegółowo

KINETYKA REAKCJI CO 2 Z WYBRANYMI TYPAMI AMIN W ROZTWORACH WODNYCH

KINETYKA REAKCJI CO 2 Z WYBRANYMI TYPAMI AMIN W ROZTWORACH WODNYCH XXI Ogólnopolska Konferencja Inżynierii Chemicznej i Procesowej Kołobrzeg, 2-6 września 213 ANDRZEJ CHACUK, HANNA KIERZKOWSKA PAWLAK, MARTA SIEMIENIEC KINETYKA REAKCJI CO 2 Z WYBRANYMI TYPAMI AMIN W ROZTWORACH

Bardziej szczegółowo

Chemia fizyczna/ termodynamika, 2015/16, zadania do kol. 2, zadanie nr 1 1

Chemia fizyczna/ termodynamika, 2015/16, zadania do kol. 2, zadanie nr 1 1 Chemia fizyczna/ termodynamika, 2015/16, zadania do kol. 2, zadanie nr 1 1 [Imię, nazwisko, grupa] prowadzący Uwaga! Proszę stosować się do następującego sposobu wprowadzania tekstu w ramkach : pola szare

Bardziej szczegółowo

KI + Pb(NO 3 ) 2 PbI 2 + KNO 3. fermentacja alkoholowa

KI + Pb(NO 3 ) 2 PbI 2 + KNO 3. fermentacja alkoholowa Kinetyka chemiczna KI + Pb(NO 3 ) 2 PbI 2 + KNO 3 fermentacja alkoholowa czynniki wpływaj ywające na szybkość reakcji chemicznych stęż ężenie reagentów w (lub ciśnienie gazów w jeżeli eli reakcja przebiega

Bardziej szczegółowo

Inne koncepcje wiązań chemicznych. 1. Jak przewidywac strukturę cząsteczki? 2. Co to jest wiązanie? 3. Jakie są rodzaje wiązań?

Inne koncepcje wiązań chemicznych. 1. Jak przewidywac strukturę cząsteczki? 2. Co to jest wiązanie? 3. Jakie są rodzaje wiązań? Inne koncepcje wiązań chemicznych 1. Jak przewidywac strukturę cząsteczki? 2. Co to jest wiązanie? 3. Jakie są rodzaje wiązań? Model VSEPR wiązanie pary elektronowe dzielone między atomy tworzące wiązanie.

Bardziej szczegółowo

Laboratorium Ochrony przed Korozją. Ćw. 2A: MODELOWANIE KOROZJI W WARUNKACH CYKLICZNYCH ZMIAN TEMPERATURY

Laboratorium Ochrony przed Korozją. Ćw. 2A: MODELOWANIE KOROZJI W WARUNKACH CYKLICZNYCH ZMIAN TEMPERATURY Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Katedra Fizykochemii i Modelowania Procesów Laboratorium Ochrony przed Korozją Ćw. 2A: MODELOWANIE KOROZJI

Bardziej szczegółowo

Tematy i zakres treści z chemii - zakres rozszerzony, dla klas 2 LO2 i 3 TZA/archt. kraj.

Tematy i zakres treści z chemii - zakres rozszerzony, dla klas 2 LO2 i 3 TZA/archt. kraj. Tematy i zakres treści z chemii - zakres rozszerzony, dla klas 2 LO2 i 3 TZA/archt. kraj. Tytuł i numer rozdziału w podręczniku Nr lekcji Temat lekcji Szkło i sprzęt laboratoryjny 1. Pracownia chemiczna.

Bardziej szczegółowo

WĘDRÓWKI ATOMÓW W KRYSZTAŁACH: SKĄD SIĘ BIORĄ WŁASNOŚCI MATERIAŁÓW. Rafał Kozubski. Instytut Fizyki im. M. Smoluchowskiego Uniwersytet Jagielloński

WĘDRÓWKI ATOMÓW W KRYSZTAŁACH: SKĄD SIĘ BIORĄ WŁASNOŚCI MATERIAŁÓW. Rafał Kozubski. Instytut Fizyki im. M. Smoluchowskiego Uniwersytet Jagielloński WĘDRÓWKI ATOMÓW W KRYSZTAŁACH: SKĄD SIĘ BIORĄ WŁASNOŚCI MATERIAŁÓW Rafał Kozubski Instytut Fizyki im. M. Smoluchowskiego Uniwersytet Jagielloński TWARDOŚĆ: Odporność na odkształcenie plastyczne Co to jest

Bardziej szczegółowo

II Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2009/10. ETAP II r. Godz Zadanie 1 (10 pkt.)

II Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2009/10. ETAP II r. Godz Zadanie 1 (10 pkt.) II Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2009/10 ETAP II 19.12.2009 r. Godz. 10.00-12.00 KPKCh Zadanie 1 (10 pkt.) 1. Gęstość 22% roztworu kwasu chlorowodorowego o stężeniu 6,69 mol/dm 3 wynosi: a) 1,19 g/cm 3

Bardziej szczegółowo

Chemia nieorganiczna. Copyright 2000 by Harcourt, Inc. All rights reserved.

Chemia nieorganiczna. Copyright 2000 by Harcourt, Inc. All rights reserved. Chemia nieorganiczna 1. Układ okresowy metale i niemetale 2. Oddziaływania inter- i intramolekularne 3. Ciała stałe rodzaje sieci krystalicznych 4. Przewodnictwo ciał stałych Pierwiastki 1 1 H 3 Li 11

Bardziej szczegółowo

Układ okresowy. Przewidywania teorii kwantowej

Układ okresowy. Przewidywania teorii kwantowej Przewidywania teorii kwantowej Chemia kwantowa - podsumowanie Cząstka w pudle Atom wodoru Równanie Schroedingera H ˆ = ˆ T e Hˆ = Tˆ e + Vˆ e j Chemia kwantowa - podsumowanie rozwiązanie Cząstka w pudle

Bardziej szczegółowo

IX Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2016/2017. ETAP I r. Godz Zadanie 1 (11 pkt)

IX Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2016/2017. ETAP I r. Godz Zadanie 1 (11 pkt) IX Podkarpacki Konkurs Chemiczny 016/017 ETAP I 10.11.016 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. KOPKCh Zadanie 1 (1) 1. Liczba elektronów walencyjnych w atomach bromu

Bardziej szczegółowo

Wzrost fazy krystalicznej

Wzrost fazy krystalicznej Wzrost fazy krystalicznej Wydzielenie nowej fazy może różnić się of fazy pierwotnej : składem chemicznym strukturą krystaliczną orientacją krystalograficzną... faza pierwotna nowa faza Analogia elektryczna

Bardziej szczegółowo

KI + Pb(NO 3 ) 2 PbI 2 + KNO 3. fermentacja alkoholowa

KI + Pb(NO 3 ) 2 PbI 2 + KNO 3. fermentacja alkoholowa Kinetyka chemiczna KI + Pb(NO 3 ) 2 PbI 2 + KNO 3 fermentacja alkoholowa czynniki wpływaj ywające na szybkość reakcji chemicznych stęż ężenie reagentów w (lub ciśnienie gazów w jeżeli eli reakcja przebiega

Bardziej szczegółowo

Seminarium 4 Obliczenia z wykorzystaniem przekształcania wzorów fizykochemicznych

Seminarium 4 Obliczenia z wykorzystaniem przekształcania wzorów fizykochemicznych Seminarium 4 Obliczenia z wykorzystaniem przekształcania wzorów fizykochemicznych Zad. 1 Przekształć w odpowiedni sposób podane poniżej wzory aby wyliczyć: a) a lub m 2 b) m zred h E a 8ma E osc h 4 2

Bardziej szczegółowo

TERMOCHEMIA. TERMOCHEMIA: dział chemii, który bada efekty cieplne towarzyszące reakcjom chemicznym w oparciu o zasady termodynamiki.

TERMOCHEMIA. TERMOCHEMIA: dział chemii, który bada efekty cieplne towarzyszące reakcjom chemicznym w oparciu o zasady termodynamiki. 1 TERMOCHEMIA TERMOCHEMIA: dział chemii, który bada efekty cieplne towarzyszące reakcjom chemicznym w oparciu o zasady termodynamiki. TERMODYNAMIKA: opis układu w stanach o ustalonych i niezmiennych w

Bardziej szczegółowo

c. Oblicz wydajność reakcji rozkładu 200 g nitrogliceryny, jeśli otrzymano w niej 6,55 g tlenu.

c. Oblicz wydajność reakcji rozkładu 200 g nitrogliceryny, jeśli otrzymano w niej 6,55 g tlenu. Zadanie 1. Nitrogliceryna (C 3H 5N 3O 9) jest środkiem wybuchowym. Jej rozkład można opisać następującym schematem: 4 C 3 H 5 N 3 O 9 (c) 6 N 2 (g) + 12 CO 2 (g) + 10 H 2 O (g) + 1 O 2 (g) H rozkładu =

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia audytoryjne z Chemii fizycznej 1 Zalecane zadania kolokwium 1. (2018/19)

Ćwiczenia audytoryjne z Chemii fizycznej 1 Zalecane zadania kolokwium 1. (2018/19) Ćwiczenia audytoryjne z Chemii fizycznej 1 Zalecane zadania kolokwium 1. (2018/19) Uwaga! Uzyskane wyniki mogą się nieco różnić od podanych w materiałach, ze względu na uaktualnianie wartości zapisanych

Bardziej szczegółowo

Kinetyka reakcji chemicznych. Dr Mariola Samsonowicz

Kinetyka reakcji chemicznych. Dr Mariola Samsonowicz Kinetyka reakcji chemicznych Dr Mariola Samsonowicz 1 Czym zajmuje się kinetyka chemiczna? Badaniem szybkości reakcji chemicznych poprzez analizę eksperymentalną i teoretyczną. Zdefiniowanie równania kinetycznego

Bardziej szczegółowo

VIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016

VIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016 III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 015/016 ETAP I 1.11.015 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Kierunek której reakcji nie zmieni się pod wpływem

Bardziej szczegółowo

Fragmenty Działu 7 z Tomu 1 REAKCJE UTLENIANIA I REDUKCJI

Fragmenty Działu 7 z Tomu 1 REAKCJE UTLENIANIA I REDUKCJI Fragmenty Działu 7 z Tomu 1 REAKCJE UTLENIANIA I REDUKCJI Zadanie 726 (1 pkt.) V/2006/A1 Konfigurację elektronową atomu glinu w stanie podstawowym można przedstawić następująco: 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p

Bardziej szczegółowo

Kryteria oceniania z chemii kl VII

Kryteria oceniania z chemii kl VII Kryteria oceniania z chemii kl VII Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich przeznaczenie -opisuje właściwości substancji używanych na co

Bardziej szczegółowo

Właściwości defektów punktowych w stopach Fe-Cr-Ni z pierwszych zasad

Właściwości defektów punktowych w stopach Fe-Cr-Ni z pierwszych zasad Właściwości defektów punktowych w stopach Fe-Cr-Ni z pierwszych zasad Jan S. Wróbel Wydział Inżynierii Materiałowej Politechnika Warszawska we współpracy z: D. Nguyen-Manh, S.L. Dudarev, K.J. Kurzydłowski

Bardziej szczegółowo

Termochemia elementy termodynamiki

Termochemia elementy termodynamiki Termochemia elementy termodynamiki Termochemia nauka zajmująca się badaniem efektów cieplnych reakcji chemicznych Zasada zachowania energii Energia całkowita jest sumą energii kinetycznej i potencjalnej.

Bardziej szczegółowo

5. WYZNACZENIE KRZYWEJ VAN DEEMTER a I WSPÓŁCZYNNIKA ROZDZIELENIA DLA KOLUMNY CHROMATOGRAFICZNEJ

5. WYZNACZENIE KRZYWEJ VAN DEEMTER a I WSPÓŁCZYNNIKA ROZDZIELENIA DLA KOLUMNY CHROMATOGRAFICZNEJ 5. WYZNACZENIE KRZYWEJ VAN DEEMTER a I WSPÓŁCZYNNIKA ROZDZIELENIA DLA KOLUMNY CHROMATOGRAFICZNEJ Opracował: Krzysztof Kaczmarski I. WPROWADZENIE Sprawność kolumn chromatograficznych określa się liczbą

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY KOROZJI ELEKTROCHEMICZNEJ

PODSTAWY KOROZJI ELEKTROCHEMICZNEJ PODSTAWY KOROZJI ELEKTROCHEMICZNEJ PODZIAŁ KOROZJI ZE WZGLĘDU NA MECHANIZM Korozja elektrochemiczna zachodzi w środowiskach wilgotnych, w wodzie i roztworach wodnych, w glebie, w wilgotnej atmosferze oraz

Bardziej szczegółowo

Wyznaczanie współczynnika dyfuzji wodoru w stopach wodorochłonnych typu AB5 metodami elektrochemicznymi

Wyznaczanie współczynnika dyfuzji wodoru w stopach wodorochłonnych typu AB5 metodami elektrochemicznymi Wyznaczanie współczynnika dyfuzji wodoru w stopach wodorochłonnych typu AB5 metodami elektrochemicznymi Pracownia Elektrochemicznych Źródeł Energii Jakub Lach Kierownik pracy: dr Zbigniew Rogulski Plan

Bardziej szczegółowo

Chemia nieorganiczna. Pierwiastki. niemetale Be. 27 Co. 28 Ni. 26 Fe. 29 Cu. 45 Rh. 44 Ru. 47 Ag. 46 Pd. 78 Pt. 76 Os.

Chemia nieorganiczna. Pierwiastki. niemetale Be. 27 Co. 28 Ni. 26 Fe. 29 Cu. 45 Rh. 44 Ru. 47 Ag. 46 Pd. 78 Pt. 76 Os. Chemia nieorganiczna 1. Układ okresowy metale i niemetale 2. Oddziaływania inter- i intramolekularne 3. Ciała stałe rodzaje sieci krystalicznych 4. Przewodnictwo ciał stałych Copyright 2000 by Harcourt,

Bardziej szczegółowo

Podstawy elektrochemii i korozji Ćwiczenie 5. Korozja. Diagramy Pourbaix. Krzywe polaryzacyjne. Wyznaczanie parametrów procesów korozji.

Podstawy elektrochemii i korozji Ćwiczenie 5. Korozja. Diagramy Pourbaix. Krzywe polaryzacyjne. Wyznaczanie parametrów procesów korozji. Podstawy elektrochemii i korozji Ćwiczenie 5 Korozja Diagramy Pourbaix. Krzywe polaryzacyjne. Wyznaczanie parametrów procesów korozji. O zachowaniu metalu w środowisku korozyjnym (jego odporności, korozji

Bardziej szczegółowo

7. Defekty samoistne Typy defektów Zdefektowanie samoistne w związkach stechiometrycznych

7. Defekty samoistne Typy defektów Zdefektowanie samoistne w związkach stechiometrycznych 7. Defekty samoistne 7.1. Typy defektów Zgodnie z trzecią zasadą termodynamiki, tylko w temperaturze 0[K] kryształ może mieć zerową entropię. Oznacza to, że jeśli temperatura jest wyższa niż 0[K] to w

Bardziej szczegółowo

Reakcje utleniania i redukcji

Reakcje utleniania i redukcji Reakcje utleniania i redukcji Reguły ustalania stopni utlenienia 1. Pierwiastki w stanie wolnym (nie związane z atomem (atomami) innego pierwiastka ma stopień utlenienia równy (zero) 0 ; 0 Cu; 0 H 2 ;

Bardziej szczegółowo

TRANSPORT NIEELEKTROLITÓW PRZEZ BŁONY WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA PRZEPUSZCZALNOŚCI

TRANSPORT NIEELEKTROLITÓW PRZEZ BŁONY WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA PRZEPUSZCZALNOŚCI Ćwiczenie nr 7 TRANSPORT NIEELEKTROLITÓW PRZEZ BŁONY WYZNACZANIE WSPÓŁCZYNNIKA PRZEPUSZCZALNOŚCI Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawami teorii procesów transportu nieelektrolitów przez błony.

Bardziej szczegółowo

Materiały Reaktorowe. Fizyczne podstawy uszkodzeń radiacyjnych cz. 1.

Materiały Reaktorowe. Fizyczne podstawy uszkodzeń radiacyjnych cz. 1. Materiały Reaktorowe Fizyczne podstawy uszkodzeń radiacyjnych cz. 1. Uszkodzenie radiacyjne Uszkodzenie radiacyjne przekaz energii od cząstki inicjującej do materiału oraz rozkład jonów w ciele stałym

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ

POLITECHNIKA POZNAŃSKA ZAKŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ĆWICZENIA PRACOWNI CHEMII FIZYCZNEJ POLITECHNIA POZNAŃSA ZAŁAD CHEMII FIZYCZNEJ ATALIZA HOMOGENICZNA WSTĘP ataliza: Jest to zjawisko przyspieszenia reakcji w obecności katalizatora. atalizator to substancja, która choć uczestniczy w reakcji

Bardziej szczegółowo

O C O 1 pkt Wzór elektronowy H 2 O: Np.

O C O 1 pkt Wzór elektronowy H 2 O: Np. PRÓBNA MATURA Z EMII RK SZKLNY 2011/2012 PZIM RZSZERZNY PRZYKŁADWE RZWIĄZANIA ZADANIE 1 a) konfiguracja elektronów walencyjnych : 4s 2 3d 6 lub 3d 6 4s 2 b) konfiguracja powłokowa E 2+ : K 2 L 8 M 14 ZADANIE

Bardziej szczegółowo

Wykład 10 Równowaga chemiczna

Wykład 10 Równowaga chemiczna Wykład 10 Równowaga chemiczna REAKCJA CHEMICZNA JEST W RÓWNOWADZE, GDY NIE STWIERDZAMY TENDENCJI DO ZMIAN ILOŚCI (STĘŻEŃ) SUBSTRATÓW ANI PRODUKTÓW RÓWNOWAGA CHEMICZNA JEST RÓWNOWAGĄ DYNAMICZNĄ W rzeczywistości

Bardziej szczegółowo

Przewodnictwo jonowe w kryształach

Przewodnictwo jonowe w kryształach Przewodnictwo jonowe w kryształach Wykład 1. Wprowadzenie do przedmiotu Prowadzący dr inż. Sebastian Wachowski dr inż. Tadeusz Miruszewski Podstawowe informacje o przedmiocie Przedmiot składa się z: Wykład

Bardziej szczegółowo

ZMIANY KINETYKI UTLENIANIA STALIWA Cr-Ni MODYFIKOWANEGO TYTANEM I CYRKONEM

ZMIANY KINETYKI UTLENIANIA STALIWA Cr-Ni MODYFIKOWANEGO TYTANEM I CYRKONEM 77/18 ARCHIWUM ODLEWNICTWA Rok 2006, Rocznik 6, Nr 18 (1/2) ARCHIVES OF FOUNDRY Year 2006, Volume 6, N o 18 (1/2) PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 ZMIANY KINETYKI UTLENIANIA STALIWA Cr-Ni MODYFIKOWANEGO

Bardziej szczegółowo

d[a] = dt gdzie: [A] - stężenie aspiryny [OH - ] - stężenie jonów hydroksylowych - ] K[A][OH

d[a] = dt gdzie: [A] - stężenie aspiryny [OH - ] - stężenie jonów hydroksylowych - ] K[A][OH 1 Ćwiczenie 7. Wyznaczanie stałej szybkości oraz parametrów termodynamicznych reakcji hydrolizy aspiryny. Chemiczna stabilność leków jest ważnym terapeutycznym problemem W przypadku chemicznej niestabilności

Bardziej szczegółowo

Zadanie 2. (1 pkt) Uzupełnij tabelę, wpisując wzory sumaryczne tlenków w odpowiednie kolumny. CrO CO 2 Fe 2 O 3 BaO SO 3 NO Cu 2 O

Zadanie 2. (1 pkt) Uzupełnij tabelę, wpisując wzory sumaryczne tlenków w odpowiednie kolumny. CrO CO 2 Fe 2 O 3 BaO SO 3 NO Cu 2 O Test maturalny Chemia ogólna i nieorganiczna Zadanie 1. (1 pkt) Uzupełnij zdania. Pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 16 znajduje się w.... grupie i. okresie układu okresowego pierwiastków chemicznych,

Bardziej szczegółowo

ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY

ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY Próbny egzamin maturalny z chemii 0r. ODPOWIEDZI I SCHEMAT PUNKTOWANIA POZIOM ROZSZERZONY Zdający otrzymuje punkty tylko za poprawne rozwiązania, precyzyjnie odpowiadające poleceniom zawartym w zadaniach.

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 975

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 975 PCA ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 975 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 10, Data wydania: 27 lipca 2015 r. Nazwa i adres ENVI-CHEM

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie programu DICTRA do symulacji numerycznej przemian fazowych w stopach technicznych kontrolowanych procesem dyfuzji" Roman Kuziak

Zastosowanie programu DICTRA do symulacji numerycznej przemian fazowych w stopach technicznych kontrolowanych procesem dyfuzji Roman Kuziak Zastosowanie programu DICTRA do symulacji numerycznej przemian fazowych w stopach technicznych kontrolowanych procesem dyfuzji" Roman Kuziak Instytut Metalurgii Żelaza DICTRA jest pakietem komputerowym

Bardziej szczegółowo