Przewodnikdla studentów V roku kierunku farmacja w ramach przedmiotu Technologia Postaci Leku III (MK_26) Rok akademicki 2017/2018

Transkrypt

1 Przewodnikdla studentów V roku kierunku farmacja w ramach przedmiotu Technologia Postaci Leku III (MK_26) Rok akademicki 2017/2018 Tematy zajęć: Farmacja przemysłowa: 1. Reologia str Opakowania str Rejestracja str. 6 Farmacja szpitalna: 4. Technologia sporządzania leków cytostatycznych w aptece szpitalnej str. 9 1

2 I. REOLOGIA Opracowanie: Tomasz Osmałek Katedra i Zakład Technologii Postaci Leku 2017/18 Obowiązujące materiały: Wykład: Reologia farmaceutyczna, Technologia Postaci Leku dla studentów IV roku farmacji, r. akademicki 2016/2017 Janicki S., Fiebig A., Sznitowska M.: Farmacja Stosowana, PZWL, wydanie IV poprawione i uzupełnione Sznitowska M., Farmacja Stosowana: Technologia Postaci Leku, PZWL, wydanie I, Warszawa Cel ćwiczenia zapoznanie się z metodologią oceny właściwości reologicznych półstałych preparatów farmaceutycznych 2. Przebieg ćwiczenia A. Przygotowanie żeli na bazie Carbopolu 960 i metylocelulozy B. Ocena właściwości reologicznych przygotowanych żeli C. Ocena właściwości reologicznych maści zawiesiny z kwasem salicylowym 3. Aparatura, materiały i substancje do badań reometr Rheotest 2 z układem geometrycznym S2 (cylindry współosiowe) strzykawki 20 ml waga analityczna łaźnia wodna mieszadło mechaniczne szkło laboratoryjne polimery: Carbopol 960, metyloceluloza roztwór NaOH o stężeniu 10% maść salicylowa o składzie: kwas salicylowy 5,0 parafina płynna 5,0 wazelina biała 90,0 4. Wykonanie ćwiczenia A. Przygotowanie hydrożeli na bazie Carbopolu 960 oraz metylocelulozy 2

3 A1. Hydrożel na bazie Carbopolu 960 (0,5%) 100,0 g Do zlewki o pojemności 200 cm 3 odważyć 98,3 g wody destylowanej. Na powierzchnię wody nasypać Carbopol 960. Przykryć szkiełkiem zegarkowym. Po spęcznieniu polimeru mieszać do całkowitego rozpuszczenia. Następnie, nie przerywając mieszania, dodać 24 krople 10 % roztworu NaOH. A2. Hydrożel na bazie metylocelulozy (4,0%) 100,0 g Do zlewki o pojemności 200 cm 3 odważyć 50,0 g wody destylowanej i ogrzać do temperatury o C. Na wadze proszkowej odważyć odpowiednią ilość metylocelulozy. Dodawać polimer porcjami do gorącej wody, mieszając do całkowitego spęcznienia. Następnie uzupełnić pozostałą ilością zimnej wody. Wymieszać do uzyskania jednorodnego żelu. Odstawić na 20 min do wystudzenia. B. Ocena właściwości przygotowanych żeli oraz maści salicylowej przy użyciu reometru Rheotest 2 Parametry pomiarów Układ geometryczny: S/S2 Objętość próbki: 30 cm 3 Obroty: 1500 min -1 (a) Maksymalny moment obrotowy: 1000 pcm Szybkość ścinania: I etap: rosnąca (od 1 do 12, ze zmianą co 30 s) II etap: malejąca (od 12 do 1, ze zmianą co 30 s) Zamontować górny cylinder w głowicy aparatu. Następnie umieścić w aparacie dolny cylinder z odpowiednią ilością preparatu. Ustawić prędkość ścinania na 1, włączyć aparat. Odczytać maksymalną wartość α. Po 30 s przestawić prędkość na 2, ponownie odczytać maksymalną wartość α. Procedurę powtarzać aż do osiągnięcia prędkości maksymalnej (12), następnie kontynuować pomiar zmniejszając prędkość do wartości wyjściowej (1). Obliczenia Naprężenie ścinające 3

4 naprężenie ścinające [Pa] z stała cylindryczna (dla układu geometrycznego S2 wynosi 5,87 N m 2 s -1 ) wartość kąta ścinania odczytana podczas pomiaru Szybkość ścinania szybkość scinania [s -1 ] v częstotliwość sieciowa [Hz] D r szybkość ścinania wg tabeli Gdy v = 50 Hz, Lepkość dynamiczna lepkość dynamiczna [Pa s] naprężenie ścinające [Pa] szybkość ścinania [s -1 ] Uzyskane wyniki należy przedstawić w postaci następujących wykresów:

5 II. OPAKOWANIA Opracowanie: Emilia Jakubowska Cel zajęć: W wyniku samodzielnej pracy oraz realizacji seminarium student powinien posiąść podstawową wiedzę na temat znaczenia opakowań produktów leczniczych, zastosowania ich typów dla poszczególnych postaci leku, procesu pakowania, wymagań jakościowych oraz podstaw prawnych i wymagań GMP regulujących zastosowanie opakowań. Zagadnienia: 1. Definicje opakowań oraz obowiązujące ustawodawstwo. 2. Funkcje i zadania opakowań. 3. Typy opakowań i procesy pakowania poszczególnych postaci leku. 4. Charakterystyka oraz kryteria wyboru materiałów opakowaniowych. 5. Wymagania jakościowe dotyczące opakowań, testy kontroli jakości (metody badania integralności i barierowości opakowań). 6. Proces pakowania w kontekście GMP. Realizacja: omówienie treści merytorycznych z aktywnym udziałem studentów w dyskusji Obowiązujące materiały: Treści z seminariów i ćwiczeń: Leki parenteralne, Aerozole (TPL II) USTAWA z dnia 6 września 2001 roku Prawo Farmaceutyczne z późniejszymi uaktualnieniami, wybrane fragmenty dotyczące opakowań Bauer K.H., Frömming K.H., Führer C., red. wyd. pol. Pluta J, Technologia postaci leku z elementami biofarmacji, MedPharm, Wrocław 2012, wyd.1, rozdz.21 Opakowania, str Materiały uzupełniające: Siew A., Container Selection for Biologic Formulations, Pharmaceutical Technology 40 (4) (2016) 24-26, Pilchik R., Pharmaceutical Blister Packaging. Part I: Rationale and materials, Pharm Tech 11 (2000) Pilich R., Pharmaceutical Blister Packaging. Part II: Machinery and Assembly, Pharm Tech 12 (2000) 56-60, 5

6 III. REJESTRACJA Opracowanie: Małgorzata Konieczna Cel ćwiczenia: zapoznanie się z Ustawą Prawo Farmaceutyczne, stworzenie definicji dla leku innowacyjnego i generycznego, nabranie umiejętności w klasyfikowaniu różnorodnych zmian porejestracyjnych w określonych sytuacjach, ewentualnie składanie nowego wniosku rejestracyjnego, zapoznanie się szczegółowe z punktami modułu dotyczącego dokumentacji chemiczno-farmaceutycznej Realizacja ćwiczenia: Dyskusja na temat: Lek innowacyjny lek generyczny, definicje, znaczenie w lecznictwie, za i przeciw. Praca w grupach - klasyfikowanie różnorodnych zmian porejestracyjnych w określonych sytuacjach, ewentualnie składanie nowego wniosku rejestracyjnego w oparciu o Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie dokonywania zmian w pozwoleniu i dokumentacji dotyczącej wprowadzania do obrotu produktu leczniczego Praca z załącznikiem pt. SZCZEGÓŁOWY SPOSÓB PRZEDSTAWIANIA DOKUMENTACJI DOŁĄCZANEJ DO WNIOSKU O DOPUSZCZENIE DO OBROTU DLA PRODUKTÓW LECZNICZYCH STOSOWANYCH U LUDZI WSPÓLNY DOKUMENT TECHNICZNY - moduł 3 Jakość Analiza przypadków - wybór procedury rejestracyjnej, ustalenie etapów, wyliczenie czasu trwania całego procesu Wprowadzenie na rynek leku innowacyjnego X lek stosowany w chorobie Alzheimera. Przedstaw, jak będą się kształtowały kolejne etapy począwszy od rozwoju farmaceutycznego a zakończywszy na rejestracji leku. Wybierz typ procedury rejestracyjnej. Dokumentacja rejestracyjna wypełnianie modułów. Podaj przewidywany czas, jaki upłynie od rozpoczęcia prac rozwojowych do wprowadzenia leku na rynek. Wprowadzenie na rynek leku generycznego Y w kilku krajach UE, gdy wymagane jest badanie biorównoważności. Przedstaw, jak będą się kształtowały kolejne etapy począwszy od rozwoju farmaceutycznego a zakończywszy na rejestracji leku. Wybierz typ procedury rejestracyjnej. Dokumentacja rejestracyjna wypełnianie modułów. Podaj przewidywany czas, jaki upłynie od rozpoczęcia prac rozwojowych do wprowadzenia leku na rynek. Rejestracja leku generycznego Z wyłącznie w Polsce API z grupy I BCS. Przedstaw, jak będą się kształtowały kolejne etapy wprowadzania tego leku na rynek począwszy od rozwoju farmaceutycznego a zakończywszy na rejestracji leku. Wybierz typ procedury. Dokumentacja rejestracyjna wypełnianie modułów. Podaj przewidywany czas, jaki upłynie od rozpoczęcia prac rozwojowych do wprowadzenia leku na rynek. 6

7 PRZYGOTOWANIE DOKUMENTACJI CTD Czas trwania:... RÓWNOLEGLE PLANOWANIE BADAŃ BIORÓWNOWAŻNOŚCI Czas trwania:... PROCES REJESTRACJI Czas trwania:... SERIE KLINICZNE I BADANIA KLINICZNE/ PIERWSZE PODANIE LUDZIOM (FTIH) Czas trwania:... BADANIA KOMPATYBILNOŚCI Czas trwania:... DOSKONALENIE FORMULACJI Czas trwania:... BADANIA STABILNOŚCI DLA WYBRANEJ FORMULACJI Czas trwania:... ROZWÓJ FARMACEUTYCZNY Czas trwania:... SERIE DO BADAŃ BIORÓWNOWAŻNOŚCI/BIORÓWNOWAŻNOŚĆ Czas trwania:... WYBÓR CZĄSTECZKI, BADANIA NIEKLINICZNE Czas trwania:... SERIE KLINICZNE I BADANIA KLINICZNE/ PONOWNE BADANIE (RD) Czas trwania:... 7

8 Obowiązujące materiały: Katedra i Zakład Technologii Postaci Leku 2017/18 Ustawa Prawo Farmaceutyczne (z dnia 6 września 2001 z późniejszymi zmianami) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 maja 2014 r. w sprawie dokonywania zmian w pozwoleniu i dokumentacji dotyczącej wprowadzania do obrotu produktu leczniczego (Dz.U poz. 679) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 kwietnia 2014 r. w sprawie szczegółowego sposobu przedstawiania dokumentacji dołączanej do wniosku o dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego Załącznik nr 1 SZCZEGÓŁOWY SPOSÓB PRZEDSTAWIANIA DOKUMENTACJI DOŁĄCZANEJ DO WNIOSKU O DOPUSZCZENIE DO OBROTU DLA PRODUKTÓW LECZNICZYCH (Dz.U.2014 poz.732) Jachowicz R. (red), Farmacja praktyczna, PZWL 2007 rozdział 18 Wprowadzenie do obrotu produktów leczniczych Jachowicz R., Czech A., Mycek B., Postać leku. Optymalizacja leków doustnych i do oczu w nowoczesnej technologii farmaceutycznej,pzwl, Wyd. I, Warszawa 2013 podrozdział Wniosek rejestracyjny 8

9 IV. TECHNOLOGIA SPORZĄDZANIA LEKÓW CYTOSTATYCZNYCH W APTECE SZPITALNEJ Opracowanie: Joanna Karolewska-Szalbierz, Barbara Jadach, Agnieszka Skotnicka Obowiązujące materiały: 1. Materiały z seminarium: TPL II Cytostatyki IV rok 2016/2017 dr n. farm. Hanna Gracz 2. STANDARDY JAKOŚCIOWE W FARMACJI ONKOLOGICZNEJ zatwierdzone przez Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne Sekcję farmacji onkologicznej, 2012 Wersja III uzupełniona 3. QUAPOS 4- STANDARDY JAKOŚCIOWE W FARMACJI ONKOLOGICZNEJ 4. KONWENCJA INSPEKCJI FARMACEUTYCZNEJ SCHEMAT WSPÓŁPRACY INSPEKCJI FARMACEUTYCZNEJ PE 010-3; 1 października 2008 r. Materiały dodatkowe: 1. Connor T., McLauchlan R., Vandenbroucke J., ISOPP Standards of Practice Safe Handling of Cytotoxics, J Oncol Pharm Practice 13 (2007) 1 81; DOI: / Fedorowicz O., Kempczyńska M., Funkcjonalne rozwiązania w organizacji nowoczesnej apteki szpitalnej, Farm Pol 65(11) (2009) Strona internetowa Polskiego Towarzystwa Farmaceutów Onkologicznych: Cel ćwiczenia: Zagadnienia: zapoznanie studentów z zasadami i metodami odtwarzania leków cytostatycznych w Pracowni Leku Cytotoksycznego w aptece szpitalnej omówienie standardów jakościowych w farmacji onkologicznej; zapoznanie studentów z materiałami i sprzętem medycznym, niezbędnym do prawidłowego wykonania leku cytostatycznego; omówienie metod sporządzania leków cytostatycznych; zebranie danych o lekach, określenie stabilności fizykochemicznej; identyfikacja i postępowanie w przypadku wystąpienia trudności w trakcie przygotowywania leku cytostatycznego; zasady wydania i transportu sporządzonego leku na oddział; utylizacja odpadów cytostatycznych 9

10 I. SCHEMATY CHEMIOTERAPII Wykorzystując informacje o pacjencie wyznacz powierzchnię ciała pacjenta. Oblicz dawki i przygotuj dokładny schemat leczenia. 1. Schemat chemioterapii: ABVD Pacjent: Jan Kowalski wzrost: 170 cm masa ciała: 80 kg wiek: 56 lat Powierzchnia ciała: wyznacz z normogramu Jednostka chorobowa: chłoniak ziarniczy Długość cyklu: 28 dni Lek Dawka dzienna Nośnik droga podania dzień leczenia Doksorubicyna 25 mg/m 2 IV bolus 1, 15 Winblastyna 6 mg/m 2 IV wlew 1, 15 Bleomycyna IU/m 2 IV wlew 1, 15 Dakarbazyna 375 mg/m 2 IV wlew 1, Schemat chemioterapii: FOLFOX Pacjent: Anna Pięta wzrost: 160 cm masa ciała: 65 kg wiek: 65 lat Powierzchnia ciała: wyznacz ze wzoru Mostellera Jednostka chorobowa: rak okrężnicy Długość cyklu: 28 dni Lek Dawka dzienna Nośnik droga podania dzień leczenia Bewacizumab 7.5 mg/ kg m.c. IV 1, 15 Oksaliplatyna 85 mg/m 2 IV wlew 1, 15 Fluorouracyl 400 mg/m 2 IV bolus 1, 15 Leukoworyna 400 mg/m 2 IV wlew 1, 15 Fluorouracyl 2400 mg/m 2 - IV wlew infuzor 46 h dzień 1 start 10

11 3. Schemat chemioterapii: CMF Pacjent: Katarzyna Mazur wzrost: 163cm masa ciała: 60 kg wiek: 55 lat Powierzchnia ciała: wyznacz ze wzoru Mostellera Jednostka chorobowa: zaawansowany rak piersi Długość cyklu: 28 dni Lek Dawka dzienna Nośnik droga podania dzień leczenia cyklofosfamid 100 mg/m 2 - PO 1-14 metotreksat 40 mg/m 2 IV bolus 1, 8 fluorouracyl 600 mg/m 2 - IV bolus 1, 8 4. Schemat chemioterapii: Karboplatyna/Paklitaksel Pacjent: Stefan Nowak wiek: 58 lat wzrost: 168 cm Powierzchnia ciała: wyznacz z normogramu masa ciała: 80 kg Kreatynina w osoczu: 125mmol/l Jednostka chorobowa: zaawansowany rak płuc niedrobnokomórkowy Długość cyklu: 21 dni Lek Dawka dzienna Nośnik droga podania dzień leczenia Paklitaksel 200 mg/m 2 IV wlew 1 Karboplatyna AUC = 5 IV wlew 1 5. Schemat chemioterapii: Fludarabina + Rituksimab Pacjent: Marek Sołtysik wiek: 50 lat wzrost: 178 cm Powierzchnia ciała: wyznacz z normogramu masa ciała: 88 kg Jednostka chorobowa: nieziarniczy chłoniak Długość cyklu: 28 dni 11

12 Lek Dawka dzienna Nośnik droga podania Fludarabina 40 mg/m 2 /dzień (zaokrąglić do 10 mg) - PO 1-5 Rituksimab 375 mg/ m 2 IV wlew 1 dzień leczenia II. Karty Charakterystyki Korzystając z danych dostępnych na stronie internetowej: sprawdź informacje dla każdej substancji z opracowywanego schematu leczenia Substancja lecznicza Postać do podania Rozpuszczalnik Trwałość po rozcieńczeniu w płynie infuzyjnym Ochrona przed światłem Trwałość po nakłuciu fiolki III. Przygotowanie leku cytostatycznego w dawce dla indywidualnego pacjenta Korzystając z programu ESCULAP przygotuj w punktach opis przygotowania leku dla pacjenta. Pracując w parze jako operator lub pomocnik, wykonaj lek cytostatyczny wg standardów. a. Metoda grawimetryczna b. Metoda wolumetryczna IV. Procedury Przygotuj dokładną procedurę z zakresu: a) Sporządzania leku b) Przygotowania pracownika lub pomieszczenia do pracy c) Sytuacji awaryjnej 12