Praca z tekstami kultury na zajęciach historii i wiedzy o społeczeństwie

Transkrypt

1 Praca z tekstami kultury na zajęciach historii i wiedzy o społeczeństwie mgr Elżbieta Straszak mgr Anna Hiller straszak@womczest.edu.pl hiller@womczest.edu.pl

2 Kierunki polityki oświatowej państwa 1. Wzmocnienie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, specjalnych ośrodkach wychowawczych, ośrodkach rewalidacyjno-wychowawczych. 2. Podniesienie jakości kształcenia w szkołach ponadgimnazjalnych poprzez zaangażowanie przedstawicieli partnerów społecznych w dostosowywanie kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy. 3. Rozwijanie kompetencji czytelniczych oraz upowszechnianie czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży. 4. Edukacja matematyczna i przyrodnicza w kształceniu ogólnym. 2

3 O czym będziemy mówić? Definicja tekstów kultury Teksty kultury w podstawie programowej Praca nad interpretacją tekstów kultury, takich jak: dzieła literackie charakterystyczne dla epoki, filmy dokumentalne i kroniki filmowe, adaptacje filmowe i teatralne, zdjęcia 3

4 Co to jest tekst kultury? Obraz: bitwa pod Wiedniem, archiwum własne 4

5 Obraz: graffiti Katowice Giszowiec, archiwum własne 5

6 Obraz: ołtarz- typu tryptyk, archiwum własne 6

7 Obraz: książki, archiwum własne 7

8 Podstawa programowa a tekst kultury I i II etap edukacyjny Uczeń analizuje i interpretuje teksty kultury: a) przejawia wrażliwość estetyczną, rozszerza zasób słownictwa poprzez kontakt z dziełami literackimi, b) ma potrzebę kontaktu z literaturą i sztuką dla dzieci analiza i interpretacja tekstów kultury II etap edukacyjny. a) Uczeń poznaje teksty kultury odpowiednie dla stopnia rozwoju emocjonalnego i intelektualnego; rozpoznaje ich konwencje gatunkowe; uczy się je odbierać świadomie i refleksyjnie; kształtuje świadomość istnienia w tekście znaczeń ukrytych; rozwija zainteresowania różnymi dziedzinami kultury; poznaje specyfikę literackich i pozaliterackich sposobów wypowiedzi artystycznej; b) w kontakcie z dziełami kultury kształtuje hierarchię wartości, swoją wrażliwość, gust estetyczny, poczucie własnej tożsamości i postawę patriotyczną Źródło: podstawa programowa w zreformowanej szkole, t 1 8

9 Pozaliterackie teksty kultury w podstawie programowej na II poziomie edukacyjnym (szkoła podstawowa kl. IV-VI) Cele kształcenia wymagania ogólne 1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji: Uczeń (...) rozwija umiejętności poznawania dzieł sztuki; uczy się rozpoznawać różne teksty kultury, w tym użytkowe oraz stosować odpowiednie sposoby ich odbioru. 2. Analiza i interpretacja tekstów kultury Uczeń poznaje teksty kultury ( ); rozpoznaje ich konwencje gatunkowe; uczy się je odbierać świadomie i refleksyjnie; ( ) rozwija zainteresowania różnymi dziedzinami kultury; poznaje specyfikę literackich i pozaliterackich sposobów wypowiedzi ( ). 3. Tworzenie wypowiedzi Uczeń rozwija umiejętność wypowiadania się w mowie i piśmie na tematy ( ) związane z tekstami kultury ( ). Źródło: podstawa programowa w zreformowanej szkole, t 1

10 Teksty kultury a podstawa programowa Do najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w trakcie kształcenia ogólnego na III i IV etapie edukacyjnym należą: 1) czytanie umiejętność rozumienia, wykorzystywania i refleksyjnego przetwarzania tekstów, w tym tekstów kultury, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) Teksty kultury na III i IV poziomie edukacyjnym: - wybór publicystyki z prasy i innych środków społecznego przekazu, - wybrany komiks, - wybrane programy telewizyjne, - wybrane filmy polskich reżyserów oraz z klasyki kinematografii światowej, - spektakle teatralne w tym Teatru TV (jeden w roku), - stała lektura gazety codziennej, tygodnika opinii, miesięcznika, kwartalnika. Źródło: podstawa programowa w zreformowanej szkole, t

11 Wprowadzenie pozaliterackiego tekstu kultury do edukacji humanistycznej na II, III i IV poziomie ma za zadanie: - stopniowo rozwijać kompetencje kulturowe, - przyczyniać się do promocji czytelnictwa, - uatrakcyjniać odbiór literatury poprzez rozmaite konteksty kulturowe, - wskazywać na wieloaspektowy odbiór kultury. - Źródło: podstawa programowa w zreformowanej szkole, t 2-6

12 Do omówienia formy dzieła uczniowie muszą być odpowiednio przygotowani. Pomocy w tym zakresie może z pewnością udzielić nauczyciel sztuki, który wyposaży uczniów w niezbędny zasób pojęć i technik plastycznych. Ustalenie warunków powstania dzieła z kolei może służyć kształtowaniu umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji. Źródło: podstawa programowa w zreformowanej szkole, t RODN "WOM" w 12 Częstochowie

13 Praca nad interpretacją tekstów kultury Teksty literackie

14 Obraz:

15 Jedzenie, obyczaje z poniższych lektur, dostępnych na stronie możemy wraz z uczniami przygotować bardzo ciekawą lekcję dotyczącą ówczesnych zwyczajów świątecznych, kultury jedzenia, ciekawych potraw, a nawet przepisów. Uczniowie mogą pracować metodą projektu, z pomocą rodziców w domu postarać się przygotować jakąś potrawę i przynieść ją do szkoły. Uczniowie gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej mogą postarać się połączyć nowoczesność ( blog ) i staropolszczyznę i np. przez tydzień prowadzić bloga w stylu Jana Chryzostoma, a zakochani niech napiszą list miłosny do siebie inspirując się lekturą listów Jana Kazimierza lub Jana Sobieskiego. Jan Chryzostom Pasek, Pamiętniki, Listy Jana Kazimierza do Maryi Ludwiki z lat Jędrzej Kitowicz, Opis obyczajów za Augusta III Kuchnia staropolska - książka kucharska 15

16 Praca nad interpretacją tekstów kultury fotografie

17 Fotografie Fotografia jest bardzo ciekawym tekstem kultury i źródłem wiedzy, bardzo nam pomocnym do studiowania rzeczywistości społecznej. Z fotografia jest jak z obrazem, pamiętnikiem lub kroniką. Zawsze będzie on pokazywał nasz punkt widzenia, światopogląd, a nawet stronniczość, uprzedzenia i upodobania. Dlatego należy także fotografie poddać krytyce źródłowej, tak jak poddajemy takiej krytyce inne źródła. Najważniejszą rzeczą jest ustalenie, kto, kiedy i gdzie zrobił zdjęcie oraz w jakim celu. Uczniowie powinni ustalić, jeżeli to możliwe, jaki był punkt widzenia autora zdjęcia: co on chce przez to zdjęcie osiągnąć, co pokazać, przed czym ostrzec. Pamiętajmy, że bardzo ważną rzeczą jest data zdjęcia. Czego uczniowie dowiedzieli się ze zdjęcia. Źródło: skąd to wiemy, czyli jak korzystać z materiałów źródłowych na lekcjach wiedzy o społeczeństwie [ online], [dostęp r.,]. Dostępny w Internecie: RODN "WOM" w 17 Częstochowie

18 Na podstawie poniższych fotografii ślubnych, omów, jakie różnice widzisz w ubiorze na przestrzeni wieków, a także wskaż na różnice w stroju współczesnym w zależności od kultury. 18

19 RODN "WOM" w s_(1745)_by_mkht_school-studio_02_by_shakko.jpg 19 Częstochowie

20 20

21 21

22 zdjęcie archiwum własne 22

23 Monidło Monidło rodzaj realistycznego obrazu, portretu namalowanego najczęściej na podstawie zdjęcia ślubnego. Charakterystyczną cechą tego zazwyczaj czarno-białego obrazu były podkolorowania - na czerwono usta i lazurowoniebieskie oczy. Inne detale były retuszowane. Często postaciom domalowywano bardziej kosztowne stroje. Monidła po raz pierwszy pojawiły się w XIX wieku w Polsce jako tańsza alternatywa tradycyjnych portretów, które z powodu zdecydowanie wyższej ceny były popularne jedynie w zamożniejszych warstwach społeczeństwa. Monidła natomiast rozpowszechniły się wśród mniej zamożnych warstw, szczególnie wśród chłopów. Po II wojnie światowej straciły na popularności i z czasem stały się synonimem kiczu. Źródło: 23

24 24

25 Praca nad interpretacją tekstów kultury film

26 26

27 Adaptacje filmowe 27

28 Literatura, film, historia 28

29 Filmy kanały edukacyjne YouTubehttps:// KHANACADEMYhttps:// Ted Edhttp://ed.ted.com/tour 29

30 Równowagę należy zachowywać we wszystkim. Także, w odniesieniu do korzystania z różnych tekstów kultury podczas przeprowadzanych zajęć.

31

32

33 Wirtualne Muzea Małopolski

34 Zamek Królewski w Warszawie Muzeum Rezydencja Królów i Rzeczypospolitej

35 Wirtualne galerie malarstwa dla osób poszukujących przedstawień ikonograficznych konkretnych motywów i tematów. Galeria Malarstwa Polskiego artyzm.com Wiadomości o przeszło 500 polskich malarzach i ponad 3700 obrazach. Galeria Malarstwa Polskiego pinakoteka.zascianek Malarstwo związane z polską historią i kulturą. Polska Sztuka zaprasza.net Reprodukcje obrazów przeszło 300 malarzy. Internetowa Galeria Malarstwa Kulturalna Polska Najwybitniejsze dzieła malarstwa polskiego i obcego. Malarstwo Polskie webart.omikron Informacje o polskich artystach oraz reprodukcje ich dzieł.

36 Polskie Malarstwo Historyczne i Batalistyczne Prezentacja twórczości 20 polskich artystów XVIII - XIX w. Malarze.Com Prezentacja dzieł polskiego malarstwa. Malarze.Info Biografie 128 malarzy polskich i obcych oraz ich najbardziej znane dzieła. Wielcy Malarze Prezentacja 113 malarzy polskich i europejskich, przeszło 3 tys. obrazów. Web Gallery Of Art Baza danych europejskiego malarstwa i rzeźby od XII do XIX wieku. Strona w wersji językowej angielskiej i węgierskiej. Virtual Art Gallery Galeria dzieł sztuki wraz z ich omówieniem. Strona w języku angielskim. CGFA Internetowa encyklopedia sztuki w języku angielskim. Olga's Gallery Strona w języku angielskim. Zawiera reprodukcje ponad dzieł sztuki całego świata, informacje na temat artystów i ich dzieł.

37 Filmoteka Szkolna

38 Legalna Kultura H

39 Instytut Pamięci Narodowej

40 scholaris To bezpłatny portal dla nauczycieli zawierający elektroniczne zasoby edukacyjne dostosowane do wszystkich etapów kształcenia i typów szkół

41 Scholaris.pl Nina.gov.pl Wolnelektury.pl Ninateka.pl Flickr.com Edukacjamedialna.edu.pl Edukacjamedialna.pl kinoplex.gazeta.pl youtube.com polskieradio.pl ipn.gov.p filmotekaszkolna.pl jamendo.com/ Przydatne strony i portale dla nauczycieli i uczniów

42 Internetowa Encyklopedia WP ponad 90 tys. haseł

43 Słowniki i encyklopedie PWN: Wydawnictwo Naukowe PWN udostępnia liczne produkty encyklopedyczne, słownikowe czy biznesowe on line w Portalu Wiedzy.

44 Encyklopedia Internautica Największa i najbardziej przyjazna encyklopedia w polskim Internecie, umożliwiająca przeszukiwanie bazy ponad haseł przy pomocy wyszukiwarki lub katalogu z pogrupowanymi tematycznie hasłami.

45 WIEM - Portal Wiedzy WIEM Portal Wiedzy to edukacyjny serwis dostępny w portalu Onet.pl od września 2004, skierowany do uczniów, studentów i wszystkich zainteresowanych poszerzaniem wiedzy.

46 Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych W. Kopalińskiego

47 Polski Portal Edukacyjny Portal edukacyjny przeznaczony dla: nauczycieli, uczniów i rodziców. W zasobach portalu znajdują się m.in.. porady dla nauczycieli, scenariusze zajęć z różnych przedmiotów, jak również liczne materiały dla uczniów i rodziców.

48 Publiczna Biblioteka Pedagogiczna RODN WOM w CZęstochowie

49 Zaproszenie na warsztaty: r, godzina Warsztaty: Praca z tekstami kultury na zajęciach historii i WoS Sylwia Kurcab, Anna Hiller, Elżbieta Straszak 49

50 Najnowsze informacje z oferty RODN WOM zapewnicie sobie Państwo zamawiając naszego NEWSLETTERA. Zapraszamy także do dzielenia się swoim dorobkiem zawodowym w ramach przykładów dobrej praktyki.

51 Dziękujemy za uwagę Elżbieta Straszak Anna Hiller 51