ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ MIAST TO NIE TYLKO HASŁO

Transkrypt

1 ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ MIAST TO NIE TYLKO HASŁO Dr hab. Anna Szelągowska, prof. nadzw. SGH Katedra Miasta Innowacyjnego Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Czwartki u Ekonomistów, PTE, Warszawa r.

2 Zrównoważony rozwój Zrównoważony rozwój to rozwój, który zaspokaja potrzeby teraźniejszości bez naruszania zdolności przyszłych pokoleń do zaspokajania ich własnych potrzeb (Brundtland Report, WCED 1987, s. 43)

3 Główne filary Celów Zrównoważonego Rozwoju wynikające z Agendy 2030 Ludzie Dobrobyt Nasza planeta Pokój na świecie Partnerstwo CELE ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU

4 Cele zrównoważonego rozwoju w AGENDZIE 2030 Cel 1. Wyeliminowanie ubóstwa we wszystkich jego formach na całym świecie. Cel 2. Wyeliminowanie głodu, osiągnięcie bezpieczeństwa żywnościowego, zapewnienie lepszego odżywiania i promowanie zrównoważonego rolnictwa. Cel 3. Zapewnienie wszystkim ludziom w każdym wieku zdrowego życia i dążenie do zapewnienia i promowania dobrostanu. Cel 4. Zapewnienie wszystkim ludziom wysokiej jakości edukacji oraz umożliwienie im uczenia się przez całe życie. Cel 5. Osiągnięcie równość płci i wzmocnienie pozycji kobiet i dziewcząt. Cel 6. Zapewnienie wszystkim ludziom dostępu do wody i infrastruktury sanitarnej oraz zrównoważone gospodarowanie zasobami wodnymi. Cel 7. Zapewnienie wszystkim dostępu do stabilnych, zrównoważonych i nowoczesnych źródeł energii po przystępnej cenie. Cel 8. Promowanie stabilnego, inkluzywnego, zrównoważonego modelu wzrostu gospodarczego oraz pełnego, efektywnego zatrudnienia i godnej pracy dla wszystkich. Cel 9. Budowanie trwałej infrastruktury, odpornej na skutki katastrof, promowanie zrównoważonego, inkluzywnego modelu rozwoju gospodarczego oraz wspieranie innowacyjności.

5 Cele zrównoważonego rozwoju w AGENDZIE 2030 c.d. Cel 10. Zmniejszenie nierówności rozwojowych pomiędzy państwami i w obrębie poszczególnych państw. Cel 11. Tworzenie bezpiecznych, stabilnych, zrównoważonych, odpornych na skutki klęsk żywiołowych miast i osiedli ludzkich sprzyjających włączeniu społecznemu Cel 12. Wypracowanie zrównoważonych modeli konsumpcji i produkcji. Cel 13. Pilne podjęcie działań mających na celu zahamowanie zmian klimatycznych i przeciwdziałanie ich skutkom. Cel 14. Ochrona oceanów i mórz oraz zrównoważone korzystanie z ich zasobów. Cel 15. Ochrona, przywrócenie i odbudowa lądowych ekosystemów oraz promocja zrównoważonych metod ich wykorzystywania, gospodarowanie lasami w sposób zrównoważony, przeciwdziałanie pustynnieniu, powstrzymanie i odwrócenie procesów degradacji gleby oraz powstrzymanie strat różnorodności biologicznej. Cel 16. Promowanie pokojowych, inkluzywnych społeczeństw dla zrównoważonego rozwoju, zapewnienie wszystkim ludziom jednakowych szans i sprawiedliwego traktowania; budowanie efektywnych, odpowiedzialnych i sprzyjających włączeniu społecznemu instytucji wszystkich szczebli. Cel 17. Wzmacnianie narzędzi wdrażania i odbudowywania globalnego partnerstwa na rzecz zrównoważonego rozwoju.

6 AGENDA 2030 a cele zrównoważonego rozwoju Cel nr 11: Make cities and human settlements inclusive, safe, resilient and sustainable - przedstawiony w Agendzie 2030 odnosi się do budowy bezpiecznych, sprzyjających włączeniu społecznemu oraz zrównoważonych miast i osiedli ludzkich (Sustainable cities and human settlements). Do realizacji tego celu służy siedem głównych zadań. Zgodnie z zadaniem 11.1 do 2030 roku należy zapewnić wszystkim ludziom dostęp do odpowiednich, bezpiecznych i przystępnych cenowo mieszkań oraz podstawowych usług, a także poprawić warunki życia w slumsach.

7 Zrównoważony rozwój mieszkalnictwa Stabilność finansowa Możliwość wyboru mieszkania Świadomość finansowa Zrównoważone mieszkalnictwo Dostosowane do stanu zdrowia i stopnia niepełnosprawności Zapewniające godne warunki mieszkaniowe

8 Piramida priorytetów rozwojowych innowacyjnego miasta w świetle zrównoważonego rozwoju Cel główny: poprawa jakości życia Obszary: Zdrowie - Edukacja - Praca - Przyjemność/Odpoczynek Zadania - zadbać o: Powietrze - Woda - Przestrzeń - Zieleń miejska Działania operacyjne: zwiększyć dostępność oraz jakość: Transport - Mieszkania- Usługi publiczne - Inne Źródło: Na podstawie: Bryx M., Lipiec J., Rudzka I.: Green Urban Regeneration Project, e-book, CeDeWu, Warszawa 2015, s. 29.

9 Według danych UN-Habitat w 2015 roku 54%, czyli 4 mld ludzi na świecie mieszkało na obszarach zurbanizowanych (podczas gdy w 1990 roku 43%). Z raportu Global Activity Report 2015 wynika, że do 2030 roku 60% światowej populacji będzie mieszkało w miastach, zaś do 2050 roku wskaźnik ten wzrośnie do 67%.

10 Co ósmy człowiek na świecie nie ma dostępu do wody pitnej. Do 2050 roku zapotrzebowanie przemysłu na wodę, a tym samym ilość ścieków, wzrośnie czterokrotnie.

11 Globalne zużycie wody podwaja się co dwadzieścia lat. Szacuje się, że w 2025 roku co najmniej 3 mln ludzi będzie mieszkać na obszarach na których nie będą mogli zaspokoić podstawowego zapotrzebowania na wodę.

12 Prognozy Narodów Zjednoczonych wskazują, że do 2030 roku światowa populacja podwoi się, podczas gdy powierzchnia obszarów zurbanizowanych wzrośnie trzykrotnie. Na koniec 2015 roku na świecie było 44 dużych miast liczących od 5 do 10 mln mieszkańców i 29 megamiast liczących powyżej 10 mln mieszkańców. Małe i średnie miasta poniżej 1 mln mieszkańców stanowiły na koniec 2015 roku 59% światowej populacji.

13 Miasta na świecie zajmują zaledwie około 3% obszaru Ziemi, jednocześnie zużywają one 60-80% energii i emitują 70% dwutlenku węgla.

14 Sektor transportu jest drugim po sektorze energetycznym największym źródłem emisji gazów cieplarnianych w UE. Odpowiada on za 80% emisji z całego sektora transportu, co stanowi jedną piątą całkowitych emisji CO 2. Na świecie transport odpowiada za emisję 22% gazów cieplarnianych.

15 W skali światowej transport generuje 20% CO 2.

16 W Unii Europejskiej transport jest źródłem niemal: 54% całkowitej emisji tlenków azotu, 35% tlenku węgla, 23% niemetanowych lotnych związków organicznych oraz 23% pyłów PM 10 i 28% pyłów PM 2,5, ponadto jest także odpowiedzialny za ponad 41% emisji prekursorów ozonu troposferycznego oraz 23% emisji CO 2 i niemal 20% innych gazów cieplarnianych.

17 W 2015 roku liczba samochodów na świecie wynosiła 1,1 mld, co oznacza, że jedno auto przypadało na 6,5 mieszkańca. Liczba samochodów stale rośnie - w 2025 roku wyniesie 1,5 mld, a w 2040 roku już 2 mld.

18 Do 2050 roku prognozuje się, że średni czas mieszkańców miast spędzony w korkach wyniesie 106 godzin rocznie, czyli dwukrotnie więcej niż obecnie.

19 Z danych ACAE wynika, że ponad połowa (54,1%) europejskich samochodów jest napędzana benzyną. Blisko 41% samochodów jest napędzanych olejem napędowym, natomiast jedynie niespełna 5% (4,94%) alternatywnymi paliwami.

20 Wiele miast podjęło już inicjatywy dotyczące ograniczenia ruchu samochodowego na ich terenie. Inne zamierzają wprowadzić całkowity zakaz poruszania się po mieście samochodami z silnikami diesla lub samochodami prywatnymi.

21 Niemcy w październiku 2016 roku zapowiedziały, że będą dążyć do wprowadzenia w UE całkowitego zakazu sprzedaży aut spalinowych od 2030 roku.

22 W Helsinkach do 2025 roku planuje się znacznie poprawić mobilność transportu miejskiego zniechęcając mieszkańców do używania samochodów w centrum miasta. Fot. Anna Szelągowska

23 Władze Hamburga ogłosiły, że do końca 2034 roku zostanie wprowadzony zakaz wjazdu do miasta samochodów prywatnych. W Londynie do 2020 roku planuje się wprowadzić zakaz używania samochodów napędzanych silnikami diesla.

24 W Oslo do końca 2019 roku wprowadzono zakaz wjazdu prywatnych samochodów osobowych do centrum miasta.

25 W Atenach do 2025 roku zostanie także wprowadzony zakaz poruszania się w centrum miasta samochodami z napędem dieslowym.

26 Zrównoważony rozwój miast w świetle Agendy 2030 Madryt planuje do końca 2020 roku wprowadzić całkowity zakaz wjazdu samochodów do centrum miasta. Od 2015 roku systematycznie wprowadza ograniczenia wjazdu do centrum miasta tylko dla mieszkańców wyznaczonych stref.

27 W Paryżu wprowadzono niedziele bez samochodów.

28 Międzynarodowa Agencja Energii informuje z kolei, że obecnie na świecie jest już milion samochodów o napędzie elektrycznym a do 2030 roku liczba ta ma wzrosnąć stukrotnie.

29 Zrównoważony rozwój miast jest jak wybór między wędką a rybą

30 Szerzej na ten temat w książce:

31 Dziękuję za uwagę!