Energetyka węglowa a zdrowie. Paulina Miśkiewicz Michał Krzyżanowski

Transkrypt

1 Energetyka węglowa a zdrowie

2 World Health Organization - WHO Światowa Organizacja Zdrowia jest wyspecjalizowaną agendą ONZ powołaną do rozwiązywania problemów międzynarodowych w zakresie zdrowia publicznego.

3 WHO ma prawie 65 lat WHO powołana do życia w 1948 przez 61 państw aby promować zdrowie dla wszystkich Obecnie WHO zrzesza 193 państwa członkowskie Ma 6 Biur Regionalnych, 147 Biur krajowych i ponad 10,000 pracowników

4 Główne zadania WHO Funkcja normatywna ustanawianie międzynarodowych standardów w zdrowiu (n.p. Ramowa Konwencja o Tytoniu, wytyczne o jakości powietrza) wdrażanie międzynarodowych uzgodnień w zakresie spraw zdrowotnych Wypracowywanie koncepcji zdrowia publicznego Zapewnianie dialogu w zakresie zdrowia pomiędzy wszystkimi państwami

5 Środowisko a zdrowie Stan środowiska w znaczący sposób wpływa na zdrowie i funkcjonowanie człowieka Szacuje się, że czynniki środowiskowe są przyczyną prawie 20% wszystkich zgonów w Regionie Europejskim WHO Wpływ jest silnie powiązany ze społecznymi determinantami zdrowia

6 Środowisko a zdrowie w WHO 20 Lat procesu Zdrowie i Środowisko Deklaracja Zdrowie i Środowisko Parma, 2010 WHO European Centre for Environment and Health, Bonn

7 Wydobycie węgla przyczynia się do wzrostu ekonomicznego, ale także wpływa niekorzystnie na zdrowie populacji i przyczynia się do globalnej emisji gazów cieplarnianych. Często elektrownie wykorzystujące węgiel są wskazywane mylnie jako tanie źródła energii. Choć spalanie węgla nie powoduje już występowania smogu w Londynie ani nowotworów u chłopców czyszczących kominy, to każda faza cyklu życia węgla (wydobycie, składowanie zanieczyszczonej wody, transport, spalanie składowanie odpadów) produkuje zanieczyszczenia, które mogą wpłynąć na zdrowie człowieka. Wiele z tych efektów zdrowotnych zależy od istniejącego w danym państwie prawa, standardów i stosowanych technologii.

8 Konsumpcja energii a zdrowie Umieralność noworodków Oczekiwana długość życia PL Wilkinson et al. Lancet 2007

9 Sezonowa zmienność umieralności a sprawność energetyczna mieszkań w Anglii Wilkinson et al, Lancet 2007

10 Skutki zdrowotne produkcji energii elektrycznej (per TWh) Markandya & Wilkinson, Lancet, 2007

11 Produkty niepełnego spalania PM10; PM2,5 Tlenek węgla Tlenki azotu Fenole, Dioksyny Polyaromatic hydrocarbons (PAHs)- wielaromatyczne wodorowęglany Benzen Formaldehyd Inne: siarka, popiół, miedź, arsen, rtęć Średnio, w palenisku powstaje z opału ok. 6-20% toksycznych substancji. IARC uznał emisje ze spalania węgla jako karcynogenne dla ludzi (Grupa1)

12 Udział spalania węgla w emisji PM2,5 w Polsce Węgiel razem: 43% węgiel: 32% węgiel: 63% węgiel: 93% KOBIZE 2012

13 Stężenie PM2,5 w Europie, 2005 EEA

14 Ekspozycja na PM10 w miastach Europy, Polska

15 Związek umieralności z PM2,5: 16 letnie badanie 0.5 miliona dorosłych mieszkańców USA Pope et al, JAMA 2002

16 Skutki zdrowotne PM2,5: wyniki projektu WHO REVIHAAP Naukowe wnioski wytycznych WHO dotyczących jakości powierza (WHO AQ Guidelines) z 2005 roku o istnieniu przyczynowo-skutkowego związku PM 2.5 ze zdrowiem ludzi zostały potwierdzone i wzmocnione przez badania naukowe w ostatniej dekadzie; Najnowsze badania długookresowe wykazują związek między PM i umieralnością przy stężeniach zanieczyszczeń jeszcze niższych od obecnie zalecanego przez WHO AQG stężenia rocznego PM 2.5 (10 µg/m 3 )

17 20 najważniejszych czynników ryzyka w 2010 The Global Burden of Disease Study, Lim et al 2012

18 Zysk oczekiwanej długości życia (w miesiącach) w 25 miastach projektu APHEKOM przy redukcji PM2.5 do poziomu WHO AQG (10 µg/m 3 )

19 Udział przedwczesnych zgonów związanych z długookresowym narażeniem na PM2,5 w zgonach ogółem na obszarach pozamiejskich ( ) Skotak K. (IOŚ-PIB), Bratkowski J (NIZP-PZH): Long-term PM10 concentration impact on human health in rural area in Poland.

20 Estymowane skutki zdrowotne narażenia na PM2,5 w krajach WE (2005) NIZP-PZH 2012

21 Czarne pyły Są emitowane w procesach spalania węgla i oleju napędowego Są składnikiem PM2,5 Wywołują krótko- i długookresowe skutki zdrowotne podobne do PM2,5 Przyczyniają sie do ogrzewania atmosfery

22 Obserwowana i oczekiwana temperatura powierzchni Ziemii przy różnych scenariuszach zapobiegania zmian klimatycznych Schindell et al, Science, Feb 2012

23 Podsumowanie Spalanie węgla jest dominującym źródłem zanieczyszczeń powietrza drobnym pyłem (PM10 i PM2,5) w Polsce Obecne stężenia PM10 i PM2,5 w Polsce maja znaczący, negatywny wpływ na zdrowie, łącznie ze zmniejszeniem oczekiwanej długości życia średnio o ok. 9 miesięcy Zmniejszenie stężeń PM2,5, a zwłaszcza czarnych pyłów związanych z paleniem węgla i olejów napędowych ma korzystny wpływ na zdrowie i klimat

24 Biuro Światowej Organizacji Zdrowia w Polsce ul. Długa 38/ Warszawa tel.: whopol@euro.who.int