Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2)

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2)"

Transkrypt

1 Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) Patofizjologia nurkowania Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

2 Zagadnienia Urazy ciśnieniowe Choroba ciśnieniowa Narkoza azotowa Hipoksja (niedotlenienie) Hiperkapnia (zatrucie dwutlenkiem węgla) Hipokapnia (niedobór dwutlenku węgla) Zatrucie tlenkiem węgla Zatrucie tlenem Zranienia przez niebezpieczne zwierzęta morskie Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

3 Urazy ciśnieniowe Budowa ucha ucho zewnętrzne małżowina uszna zewnętrzny kanał słuchowy ucho środkowe błona bębenkowa jama bębenkowa kostki słuchowe trąbka słuchowa (trąbka Eustachiusza) ucho wewnętrzne kanały półkoliste (błędnik), ślimak Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

4 Urazy ciśnieniowe Uraz ciśnieniowy ucha pęknięcie błony bębenkowej - brak lub za słaba reakcja na zmianę ciśnienia Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

5 Urazy ciśnieniowe Uraz ciśnieniowy ucha pęknięcie okienka okrągłego zbyt późna reakcja na zmianę ciśnienia zbyt silne wykonywanie próby Valsalvy Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

6 Urazy ciśnieniowe Uraz ciśnieniowy ucha objawy podczas zanurzania lub wynurzania narastanie ucisku przechodzenie ucisku w coraz większy ból pęknięcie błony bębenkowej nagłe ustąpienie bólu nagłe zawroty głowy nudności, wymioty utrata orientacji w przestrzeni Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

7 Urazy ciśnieniowe Uraz ciśnieniowy ucha objawy po wyjściu z wody wyciek krwi z zewnętrznego kanału słuchowego upośledzenie słuchu - szum, dzwonienie w uszach nudności, wymioty ból głowy Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

8 Urazy ciśnieniowe Uraz ciśnieniowy ucha Zapobieganie dbałość o czystość uszu równomierne wyrównywanie ciśnienia w uszach podczas zanurzania próba Valsalvy lub manewr Toynbee często i delikatnie prędkość zanurzania dostosowana do możliwości wyrównywania ciśnienia w uchu środkowym Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

9 Urazy ciśnieniowe Uraz ciśnieniowy ucha Zapobieganie nie należy nurkować podczas kataru nie należy używać zbyt ciasnego kaptura natychmiastowe zatrzymanie zanurzania/wynurzania w przypadku problemu z wyrównaniem ciśnienia zanurzanie zmniejszenie głębokości, ponowna próba wynurzanie oczyszczenie dróg oddechowych ze śluzu, powolne dalsze wynurzanie Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

10 Urazy ciśnieniowe Inne urazy ciśnieniowe Uraz ciśnieniowy zęba występuje bardzo rzadko możliwość uszkodzenia zęba podczas wynurzania Uraz ciśnieniowy zatok spowodowany zablokowaniem ujścia zatok śluzem Uraz ciśnieniowy twarzy spowodowany brakiem wyrównania ciśnienia w masce Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

11 Uraz ciśnieniowy płuc Przyczyny zwiększenie objętości gazu znajdującego się w pęcherzykach płucnych wynurzanie z wstrzymanym oddechem zbyt duża prędkość wynurzania do możliwości wypływu gazu z płuc Sytuacje pod wodą awaria sprzętu zablokowanie zaworu dodawczego KRW, lub suchego skafandra w pozycji otwartej utrata przytomności w czasie wynurzania Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

12 Uraz ciśnieniowy płuc Objawy uszkodzenie tkanki płucnej (rozerwanie pęcherzyków) kaszel - odksztuszanie pienistej, krwawej wydzieliny bóle podczas oddychania spłycenie oddechu duszność Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

13 Uraz ciśnieniowy płuc Objawy odma opłucnowa ostry ból w klatce piersiowej silna duszność przyspieszenie tętna odma śródpiersia uczucie ucisku, ból w klatce piersiowej chrypka, metaliczność głosu odma podskórna trzeszczenie przy ucisku skóry nad obojczykami i w okolicach szyi Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

14 Uraz ciśnieniowy płuc Zapobieganie rytmicznie oddychanie podczas wynurzania zakaz wstrzymywania oddechu szczególnie na małych głębokościach podczas oddychania z jednego automatu przestrzeganie bezpiecznej prędkości wynurzania - 10 m/min Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

15 Uraz ciśnieniowy płuc Zapobieganie unikanie nurkowania podczas dużego falowania głębsze przystanki w warunkach morskich unikanie nurkowania po zapaleniu oskrzeli lub płuc przynajmniej miesięczna przerwa dbałość o sprzęt nurkowy prawidłowe funkcjonowanie zaworów dodawczych KRW i suchego skafandra Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

16 Uraz ciśnieniowy płuc Pierwsza pomoc eliminacja czynników stresogennych, zapewnienie maksimum komfortu ciepło, sucho, cisza, spokój podanie do oddychania czystego tlenu zwiększenie podaży tlenu dla zrównoważenia zmniejszonej powierzchni wchłaniania wezwanie medycznych służb ratunkowych kontakt z najbliższym ośrodkiem medycyny hiperbarycznej Krajowy Ośrodek Medycyny Hiperbarycznej w Gdyni DAN Europe Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

17 Choroba ciśnieniowa Zespół objawów spowodowanych uwolnieniem nadmiaru azotu w tkankach, powstałe na skutek nieprawidłowego wynurzania Mechanizm powstawania prawo Henry ego - objętość gazu rozpuszczonego w cieczy rośnie wraz ze wzrostem ciśnienia i spadkiem temperatury zatory gazowe w tkankach Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

18 Choroba ciśnieniowa Przyczyny zbyt duża prędkość wynurzania niewłaściwie wyliczony profil dekompresji niewłaściwie przeprowadzona dekompresja zewnętrzne czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia choroby ciśnieniowej wysiłek fizyczny podczas nurkowania, zła kondycja niska temperatura wody otyłość wiek niewłaściwy bilans wodny (odwodnienie) obecność alkoholu we krwi Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

19 Choroba ciśnieniowa Objawy Postać subkliniczna (mikropęcherzykowa) reakcja układu odpornościowego na białkowe pozostałości po mikropęcherzykach, zatory i zakrzepy w obwodowych naczyniach włosowatych objawy charakterystyczne dla nurkowań bezdekompresyjnych zmęczenie i senność stan podgorączkowy mrowienie i drętwienie kończyn (głównie stopy i dłonie) Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

20 Choroba ciśnieniowa Objawy Typ I - postać lekka (pęcherzyki azotu w tkankach obwodowych) objawy charakterystyczne dla nurkowań dekompresyjnych swędzenie skóry bóle stawów lub mięśni skóra marmurkowata Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

21 Choroba ciśnieniowa Objawy Typ II - postać ciężka (pęcherzyki azotu we krwi) objawy neurologiczne mrowienie i drętwienie kończyn uszkodzenie rdzenia kręgowego - niedowład, porażenie kończyn dolnych udar mózgu niedowład, porażenie połowiczne objawy płucne zablokowanie filtra płucnego (zawał płuc) niewydolność serca niedotlenienie Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

22 Choroba ciśnieniowa Typ III - postać przewlekła (odległe następstwo nurkowania) objawy charakterystyczne dla wieloletniego nurkowania zawodowego jałowa martwica kości rozrywanie komórek tłuszczowych szpiku zablokowanie przepływu krwi zahamowanie procesów regeneracji niedokrwienny zawał kości Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

23 Choroba ciśnieniowa Zapobieganie nurkowanie w granicach limitów bezdekompresyjnych margines bezpieczeństwa min. 3 czasu bezdekompresyjnego stosowanie przystanku bezpieczeństwa 3 min. na 3-6 metrach również po nurkowaniach dekompresyjnych (po skończeniu formalnej dekompresji) wynurzanie z prędkością nie większą niż 10m/min. dbanie o odpowiednie nawodnienie organizmu szczególnie przy nurkowaniach dekompresyjnych; podczas nurkowań wielodniowych; przy wysokich temperaturach powietrza Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

24 Choroba ciśnieniowa Zapobieganie dbanie o dobrą kondycje psychofizyczną konserwatyzm profilu dekompresji adekwatny do warunków wiek temperatura wody wysiłek fizyczny czas do lotu samolotem, lub podróży na wysokość 1000m n.p.m. co najmniej 18h po nurkowaniu bezdekompresyjnym co najmniej 24h po nurkowaniu dekompresyjnym rozważne korzystanie z komputerów nurkowych Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

25 Choroba ciśnieniowa Pierwsza pomoc eliminacja czynników stresogennych, zapewnienie maksimum komfortu ciepło, sucho, cisza, spokój podanie do oddychania czystego tlenu przyśpieszenie eliminacji azotu z krwioobiegu wezwanie medycznych służb ratunkowych kontakt z najbliższym ośrodkiem medycyny hiperbarycznej Krajowy Ośrodek Medycyny Hiperbarycznej w Gdyni DAN Europe Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

26 Narkoza azotowa Narkotyczne działanie azotu pod ciśnieniem zaburzenia w przewodzeniu impulsów nerwowych przeważnie występuje na głębokości większej niż 25m - osoby szczególnie podatne odczuwają objawy na mniejszych głębokościach objawy związane ze stanem psychofizycznym objawy pogłębiają się wraz ze wzrostem głębokości Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

27 Narkoza azotowa Objawy pogorszona percepcja i koordynacja, spowolnione reakcje zaburzenia psychiczne strach, niepokój euforia omamy słuchowe i wzrokowe objawy ustają po zmniejszeniu głębokości bez następstw po nurkowaniu Konsekwencje utrata samokontroli, utrudniona komunikacja niekiedy panika luki w pamięci Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

28 Hipoksja Niewystarczające zaopatrzenie tkanek ciała w tlen ciśnienie parcjalne tlenu zbyt niskie, by związać go z hemoglobiną ze względu na podwyższone ciśnienie otoczenia, hipoksja podczas nurkowania w sprzęcie powietrznym występuje niezwykle rzadko może do niej dojść podczas nurkowania na wstrzymanym oddechu niewłaściwie przeprowadzona hiperwentylacja może być skutkiem masywnego zachłyśnięcia jest konsekwencją zatrucia tlenkiem węgla Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

29 Hipoksja Przyczyny nurkowanie na wstrzymanym oddechu hiperwentylacja przed zanurzeniem prowadzi do hipokapnii (niedoboru dwutlenku węgla), co pozwala odsunąć w czasie odruch oddechowy na głębokości tlen może być metabolizowany z osocza i mięśni, dzięki podwyższonemu ciśnieniu otoczenia podczas wynurzenia ciśnienie otoczenia spada, co sprawia, że ciśnienie parcjalne tlenu w krwi jest zbyt niskie do powstania oksyhemoglobiny i metabolizowania tlenu z osocza Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

30 Hipoksja Przyczyny podtopienie (masywne zachłyśnięcie) woda wypełniająca płuca powoduje uszkodzenie tkanki płucnej i rozrzedzenie krwi proces ten może trwać nawet kilka godzin, prowadząc stopniowo do hipoksemii (nienormalnie niskiego poziomu tlenu w krwi) zatrucie tlenkiem węgla uniemożliwienie wiązania tlenu z hemoglobiną Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

31 Hipoksja Objawy Skutki nagła utrata przytomności odruch obronny mający na celu zmniejszenie aktywności mózgowej i zmniejszenie zapotrzebowania na tlen tkanki nerwowej postępujące obumieranie tkanek (szczególnie tkanki nerwowej) Zapobieganie unikanie nadmiernej hiperwentylacji podczas nurkowania na wstrzymanym oddechu Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

32 Hipoksja Pierwsza pomoc eliminacja czynników stresogennych, zapewnienie maksimum komfortu ciepło, sucho, cisza, spokój resuscytacja krążeniowo-oddechowa (jeśli konieczna) podanie do oddychania czystego tlenu podniesienie ciśnienia parcjalnego tlenu we krwi, umożliwiające jego transport do tkanek wezwanie medycznych służb ratunkowych Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

33 Hiperkapnia Podwyższone stężenie dwutlenku węgla CO2 jest produktem przemiany materii chemoreceptory CO2 stymulują odruch oddechowy podwyższone ciśnienie parcjalne CO2 powoduje zaburzenia rytmu oddechowego Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

34 Hiperkapnia Przyczyny nagromadzenie (retencja) w organizmie CO2 pochodzącego z metabolizmu komórkowego wystąpienie zadyszki (wysiłek, ciasny skafander, płytki, szybki oddech) używanie aparatów o dużej przestrzeni martwej, dużych oporach oddechowych, małym wydatku niedostateczna wentylacja płuc (zwolniony rytm oddechowy, zwiększona prężność tlenu, zwiększona gęstość gazu) nurkowanie z zatrzymanym oddechem nieprawidłowe działanie absorbentu podczas nurkowania w aparatach o obiegu zamkniętym duża zawartość CO2 w mieszaninie oddechowej podczas sprężania powietrza zanieczyszczonego CO, sprawnie działające filtry sprężarki utleniają go do CO2 Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

35 Hiperkapnia Objawy Normalnie w powietrzu atmosferycznym PCO2 wynosi 0,0003 ata PCO2 poniżej 0,01 ata zwykle brak jakichkolwiek objawów PCO2 między 0,01 ata a 0,03 ata przyspieszenie i pogłębienie oddechu uczucie duszności zaniepokojenie i pobudzenie Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

36 Hiperkapnia Objawy PCO2 między 0,03 ata a 0,07 ata bóle i zawroty głowy przyspieszone tętno spadek sprawności fizycznej i psychicznej PCO2 między 0,07 ata a 0,1 ata objawy nasilają się spadek ciśnienia krwi apatia drgawki i sinica Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

37 Hiperkapnia Objawy PCO2 powyżej 0,1 ata ustają drgawki utrata przytomności rzadkie oddechy śmierć Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

38 Hiperkapnia Zapobieganie podczas wzmożonego wysiłku i oddychania przez fajkę spokojny, głęboki oddech przy wystąpieniu zadyszki zatrzymanie się, odpoczynek, uspokojenie oddechu unikanie korzystania z automatów oddechowych o dużych oporach i dużej przestrzeni martwej unikanie serii intensywnych nurkowań na wstrzymanym oddechu unikanie oszczędzania powietrza poprzez opóźnianie wydechu (krótkie wstrzymywanie powietrza) Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

39 Hiperkapnia Pierwsza pomoc eliminacja czynników stresogennych, zapewnienie maksimum komfortu ciepło, sucho, cisza, spokój podanie do oddychania czystego tlenu przyśpieszenie wypłukiwania nadmiaru dwutlenku węgla z krwioobiegu wezwanie medycznych służb ratunkowych Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

40 Hipokapnia Niedobór dwutlenku węgla w organizmie Przyczyny nadmierna hiperwentylacja zamierzona przed nurkowaniem na wstrzymanym oddechu nieświadoma reakcja na stres, strach i panikę Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

41 Hipokapnia Objawy wstrzymanie oddechu po nadmiernej hiperwentylacji może prowadzić do hipoksji przedłużająca się nieświadoma hiperwentylacja prowadzi do zawrotów głowy, oszołomienia i uruchamia odruch ucieczki, w skrajnych przypadkach może dojść do utraty przytomności Zapobieganie unikanie nadmiernej hiperwentylacji przed nurkowaniem na wstrzymanym oddechu zatrzymanie się i uspokojenie oddechu w sytuacji stresowej Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

42 Zatrucie tlenkiem węgla (zaczadzenie) Tlenek węgla (czad) silnie toksyczny gaz spalinowy, bezwonny, bezbarwny pierwsze objawy przy PCO > 0,0001ata 0,01% w powietrzu atmosferycznym blokowanie transportu tlenu do tkanek poprzez silne wiązanie z hemoglobiną (karboksyhemoglobina - COHb) powinowactwo z hemoglobiną ponad 200 razy większe, niż tlenu w ostrych przypadkach (długotrwałe ekspozycje) zaburzenia gospodarki węglowodanowej, krwawienia wewnątrznarządowe, miejscowe martwice Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

43 Zatrucie tlenkiem węgla (zaczadzenie) Przyczyny zanieczyszczone powietrze w butli złe umiejscowienie ssaka sprężarki spalinowej zasysanie własnych spalin napełnianie butli w warunkach skażonej atmosfery sąsiedztwo urządzeń i obiektów wydalających spaliny centra miast, w pobliżu ruchliwych ulic regiony silnie uprzemysłowione palenie tytoniu przed nurkowaniem powoduje wzrost prężności CO w krwi od 3 do 12 razy Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

44 Zatrucie tlenkiem węgla (zaczadzenie) Objawy (pod wodą zwykle dopiero podczas wynurzania) PCO2 między 0,0001 ata a 0,0004 ata lekki ból głowy po ekspozycji przez 2-3 godziny PCO2 między 0,0004 ata a 0,0008 ata silny ból głowy po ekspozycji przez 1 godzinę PCO2 między 0,0008 ata a 0,0016 ata zawroty i silny ból głowy, wymioty i konwulsje po 45 minutach po dwóch godzinach trwała śpiączka PCO2 między 0,0016 ata a 0,0032 ata zawroty i silny ból głowy, wymioty i konwulsje po 20 minutach po dwóch godzinach zgon Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

45 Zatrucie tlenkiem węgla (zaczadzenie) Objawy (pod wodą zwykle dopiero podczas wynurzania) PCO2 między 0,0032 ata a 0,0064 ata zawroty i silny ból głowy, wymioty i konwulsje po 5 minutach po 30 minutach zgon PCO2 między 0,0064 ata a 0,0128 ata zawroty i silny ból głowy, wymioty i konwulsje po kilku wdechach po kilkunastu minutach zgon PCO2 powyżej 0,0128 ata utrata przytomności po 2 3 wdechach po 3 minutach zgon Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

46 Zatrucie tlenkiem węgla (zaczadzenie) Objawy przewlekłe osłabienie pamięci upośledzenie psychiczne utrata łaknienia utrata czucia w palcach senność w dzień i bezsenność w nocy zaburzenia krążenia, zmiany w morfologii krwi objawy parkinsonizmu: drżenia mięśni, maskowaty wyraz twarzy "chód pingwini - ostrożne poruszanie się z szeroko rozstawionymi nogami szaroziemiste zabarwienie skóry Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

47 Zatrucie tlenkiem węgla (zaczadzenie) Objawy charakterystyczne dla ostrego zatrucia CO jest różowe zabarwienie skóry Zapobieganie korzystanie ze sprawdzonych i solidnych stacji napełniania butli dbanie o stan techniczny sprężarki (głównie filtrów) uważne korzystanie ze sprężarki spalinowej Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

48 Zatrucie tlenkiem węgla (zaczadzenie) Pierwsza pomoc przerwanie kontaktu z tlenkiem węgla resuscytacja krążeniowo-oddechowa (jeśli konieczna) podanie do oddychania czystego tlenu podniesienie PO2 umożliwia metabolizowanie tlenu z osocza i osłabia wiązanie tlenku węgla z hemoglobiną wezwanie medycznych służb ratunkowych kontakt z najbliższym ośrodkiem medycyny hiperbarycznej Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

49 Zatrucie tlenem Efekt Paula Berta toksyczne oddziaływanie na układ nerwowy (PO2 1,6 ata) gwałtowne wyładowania elektryczne w mózgowiu, powodujące atak zbliżony do epilepsji Efekt Lorraina Smitha toksyczne oddziaływanie na tkankę płucną (PO2 0,5 ata) przyczyny bezpośrednie: utlenianie surfaktantu zmiany w tkance płucnej (pęcherzyk / włośniczka) zwłóknienie tkanki płucnej utrudnienie dyfuzji Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

50 Zatrucie tlenem Przyczyny nurkowanie w aparatach tlenowych i mieszankowych długotrwałe lub wielokrotne ekspozycje tlenowe dekompresja akcelerowana gorącymi nitroksami i tlenem testy tolerancji tlenowej w komorach dekompresyjnych lecznicza rekompresja i dekompresja tlenowa duże głębokości podczas nurkowania z użyciem powietrza przekraczanie wartości PPO 2 1,4 podczas nurkowania Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

51 Zatrucie tlenem Objawy zatrucia mózgowego faza przednapadowa (może, ale nie musi wystąpić) konwulsje zaburzenia widzenia (głównie widzenie tunelowe) szum lub dzwonienie w uszach, inne omamy zmysłowe nudności, czkawka drżenie drobnych, pojedynczych mięśni i trzepotanie przepony irytacja, splątanie, pobudzenie, dezorientacja, otępienie, oszołomienie zawroty głowy Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

52 Zatrucie tlenem Objawy zatrucia mózgowego faza toniczna (od 2 do 30s) sztywność ciała, skurcz krtani, utrata przytomności, zanik czynności oddechowej faza kloniczna (ok. 2min) drgawki, powrót czynności oddechowej (nieefektywnej) faza ponapadowa (kilkadziesiąt minut do kilku godzin) zwiotczenie wszystkich mięśni (do 1 minuty), oddanie moczu, stopniowy powrót napięcia mięśniowego, powrót efektywnej akcji oddechowej (gwałtowne i szybkie oddechy), stopniowe odzyskiwanie przytomności (odzyskanie świadomości poprzedzone głębokim otępieniem ponapadowym i stanem ogólnego splątania) Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

53 Zatrucie tlenem Objawy zatrucia płucnego (nie występują podczas nurkowania) łaskotanie za mostkiem uczucie gniecenia i bólu w klatce piersiowej suchy kaszel zwiększenie oporów oddechowych kłopoty z pełnym wdechem Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

54 Zatrucie tlenem Zapobieganie eliminacja dwutlenku węgla z czynnika oddechowego dokładne oznaczanie zawartości tlenu w mieszance oddechowej utrzymywanie dobrej kondycji psychofizycznej unikanie długich jednorazowych ekspozycji unikanie serii nurkowań maksymalnie dwa nurkowania dziennie z przerwą powierzchniową większą niż 2h dobowa aklimatyzacja w nowych warunkach unikanie ciśnienia parcjalnego tlenu powyżej 1,2 ata unikanie wysiłku staranny dobór ewentualnych leków (np. pseudoefedryna) Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

55 Zatrucie tlenem Pierwsza pomoc postępowanie z wydobytą na powierzchnię ofiarą utonięcia: eliminacja czynników stresogennych, zapewnienie maksimum komfortu ciepło, sucho, cisza, spokój resuscytacja krążeniowo-oddechowa (jeśli konieczna) podanie do oddychania czystego tlenu ryzyko wystąpienia urazu ciśnieniowego płuc, lub choroby ciśnieniowej wezwanie medycznych służb ratunkowych kontakt z najbliższym ośrodkiem medycyny hiperbarycznej Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

56 Zranienia przez niebezpieczne zwierzęta morskie Przyczyny świadome (nieprzemyślane), lub nieumyślne interakcje (kontakt) z niebezpiecznymi zwierzętami Rodzaje obrażeń ugryzienia ryby, żółwie ukąszenia (zatrucia jadem) ryby, ślimaki, meduzy oparzenia chemiczne koralowce, meduzy, jeżowce Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

57 Zranienia przez niebezpieczne zwierzęta morskie Objawy rany po ugryzieniach źle się goją z powodu zakażenia bakteryjnego ukąszenia przeważnie bardzo bolesne czasem dochodzi do miejscowego porażenia w szczególnych wypadkach (szczególnie niebezpieczne gatunki) dochodzi do porażenia centralnego układu nerwowego, które może być śmiertelne oparzenia bardzo bolesne, przeważnie źle się goją z powodu zakażenia Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

58 Zranienia przez niebezpieczne zwierzęta morskie Zapobieganie unikanie bliskiego kontaktu z potencjalnie niebezpiecznymi zwierzętami używanie skafandrów z długimi rękawami i nogawkami, nawet w ciepłych wodach Pierwsza pomoc ugryzienia oczyszczenie, odkażenie i opatrzenie rany ewentualnie objawowo podanie antybiotyków Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

59 Zranienia przez niebezpieczne zwierzęta morskie Pierwsza pomoc ukąszenia (zatrucia jadem) i oparzenia przemycie rany gorącą (prawie wrzącą) morską wodą z octem nie należy stosować wody słodkiej, uryny i innych substancji zawierających amoniak, ani alkoholu substancje te mogą wzmocnić działanie toksyn w przypadku kontaktu z Portugalskim Żeglarzem nie używać również octu w przypadku szczególnie niebezpiecznych gatunków konieczna natychmiastowa hospitalizacja i podanie surowicy Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

60 Zranienia przez niebezpieczne zwierzęta morskie Szczególnie niebezpieczne gatunki rogatnice, mureny i żółwie głębokie i bolesne ugryzienia ogończe i skrzydlice bardzo bolesne ukąszenia sporadycznie ukąszenia mogą zagrażać życiu Żeglarz Portugalski bardzo bolesne ukąszenia sporadycznie ukąszenia mogą zagrażać życiu Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

61 Zranienia przez niebezpieczne zwierzęta morskie Śmiertelnie niebezpieczne gatunki szkaradnice (ryby z rodziny skorpenowatych) w płetwach grzbietowych kolce jadowe z silną neurotoksyną, potencjalnie niebezpieczną dla życia człowieka Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

62 Zranienia przez niebezpieczne zwierzęta morskie Śmiertelnie niebezpieczne gatunki stożki (rodzina ślimaków) atakują strzałkami jadowymi z ekstremalnie silną neurotoksyną, mogącą zabić dorosłego człowieka w ciągu kilku minut Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

63 Zranienia przez niebezpieczne zwierzęta morskie Śmiertelnie niebezpieczne gatunki osa morska (meduza występująca w wodach północnej Australii i Oceanii) do 60 pięciometrowych czułków, zawierających ekstremalnie silną neurotoksynę, mogącą zabić dorosłego człowieka w ciągu kilku minut Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

64 Pytania Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

65 Autorzy Tekst i opracowanie Piotrek Gliszczyński Zdjęcia Anna Dukalska-Belcarz Piotrek Gliszczyński Materiały promocyjne producentów sprzętu nurkowego Ilustracje Dominika Matecka Piotrek Gliszczyński Właściciel prawny: Komisja Działalności Podwodnej ZG PTTK Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS

Oddychanie mieszaninami oddechowymi pod zwiększonym ciśnieniem (PPT3) dr n. med. Maciej Konarski PTMiTH

Oddychanie mieszaninami oddechowymi pod zwiększonym ciśnieniem (PPT3) dr n. med. Maciej Konarski PTMiTH Oddychanie mieszaninami oddechowymi pod zwiększonym ciśnieniem (PPT3) dr n. med. Maciej Konarski PTMiTH Podział nurkowań Ze względu na osiąganą przez nurka głębokość zanurzenia, nurkowania można podzielić

Bardziej szczegółowo

Prawo gazów doskonałych

Prawo gazów doskonałych Urazy ciśnieniowe Prawo gazów doskonałych p = ciśnienie V = objętość T = temperatura pv T = const DOTYCZY PRZESTRZENI GAZOWYCH!!! Przestrzenie gazowe nurka Płuca Przewód pokarmowy Zatoka czołowa Zatoka

Bardziej szczegółowo

uszkodzenie tkanek spowodowane rozszerzeniem lub zwężeniem zamkniętych przestrzeni gazowych, wskutek zmian objętości gazu w nich zawartego.

uszkodzenie tkanek spowodowane rozszerzeniem lub zwężeniem zamkniętych przestrzeni gazowych, wskutek zmian objętości gazu w nich zawartego. Barotrauma uszkodzenie tkanek spowodowane rozszerzeniem lub zwężeniem zamkniętych przestrzeni gazowych, wskutek zmian objętości gazu w nich zawartego. Podział urazów ciœnieniowych płuc zatok obocznych

Bardziej szczegółowo

Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Słupsku

Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Słupsku Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Słupsku mł. kpt. Krzysztof Aniszewski Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Słupsku CHOROBY NURKOWE I WYPADKI ZWIĄZANE Z NURKOWANIEM Skutki działania

Bardziej szczegółowo

GRUPY ZAGROŻENIA. = fala uderzeniowa

GRUPY ZAGROŻENIA. = fala uderzeniowa Uraz ciśnieniowy płuc (UCP) Każde uszkodzenie miąższu płucnego, spowodowane nagłym wzrostem objętości powietrza (czynnika oddechowego) w płucach, przy braku możliwości jego odpływu przez drogi oddechowe.

Bardziej szczegółowo

KONTROLA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH. - kontrola przytomności, - kontrola drożności dróg oddechowych, - kontrola oddychania, - kontrola krążenia krwi.

KONTROLA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH. - kontrola przytomności, - kontrola drożności dróg oddechowych, - kontrola oddychania, - kontrola krążenia krwi. moduł V foliogram 7 KONTROLA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH Kolejność postępowania: - kontrola przytomności, - kontrola drożności dróg oddechowych, - kontrola oddychania, - kontrola krążenia krwi. moduł V foliogram

Bardziej szczegółowo

Na każdym nurkowaniu bezwzględnie należy posiadać:

Na każdym nurkowaniu bezwzględnie należy posiadać: Nie nurkuj, jeżeli: nie masz ochoty na nurkowanie; czujesz się nienormalnie zmęczony lub znużony; masz problemy zdrowotne z nosem, uszami lub gardłem; odczuwasz nienormalne mrowienie lub swędzenie skóry;

Bardziej szczegółowo

HIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie

HIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie HIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie dr med. Maciej Sterliński Szkolenie z zakresu ratownictwa lodowego WOPR Województwa Mazowieckiego Zegrze, 19.02.2006 Główne cele działania zespołów ratowniczych

Bardziej szczegółowo

SZKOLENIE PODSTAWOWE PŁETWONUREK KDP / CMAS* (P1)

SZKOLENIE PODSTAWOWE PŁETWONUREK KDP / CMAS* (P1) SZKOLENIE PODSTAWOWE PŁETWONUREK KDP / CMAS* (P1) Zakres szkolenia: Uczestnik kursu zdobywa wiedzę teoretyczną i umiejętności praktyczne umożliwiające użytkowanie sprzętu nurkowego oraz umiejętność bezpiecznego

Bardziej szczegółowo

Kampania społecznoedukacyjna. NIE dla czadu! Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej

Kampania społecznoedukacyjna. NIE dla czadu! Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej Kampania społecznoedukacyjna NIE dla czadu! Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej Warszawa, październik 2012 CZYM JEST TLENEK WEGLA? Tlenek węgla, potocznie zwany czadem, jest gazem silnie trującym,

Bardziej szczegółowo

Krwotoki- rodzaje i pomoc w razie krwotoków.

Krwotoki- rodzaje i pomoc w razie krwotoków. Krwotoki- rodzaje i pomoc w razie krwotoków. Krwotok Krwotok jest to wylanie się krwi z naczynia krwionośnego lub serca wskutek urazowego lub chorobowego uszkodzenia ich ściany. Nagła utrata ponad 500

Bardziej szczegółowo

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA

BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA PAMIĘTAJ!!! TEKST PODKREŚLONY LUB WYTŁUSZCZONY JEST DO ZAPAMIĘTANIA. Opracował: mgr Mirosław Chorąży Zasłabnięcie

Bardziej szczegółowo

Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2)

Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) WWW.CMAS.PL Płetwonurek KDP/CMAS ** (P2) KDP CMAS 2013 1 Zagadnienia Stres w nurkowaniu Wczesne rozpoznawanie zagrożeń Zapobieganie sytuacjom awaryjnym Postępowanie w sytuacjach

Bardziej szczegółowo

Wychłodzenie organizmu groźne dla życia!

Wychłodzenie organizmu groźne dla życia! W Polsce śmiertelność z powodu hipotermii wynosi 328-606 osób na rok. Przyczyną hipotermii może być długotrwałe oddziaływanie niskiej temperatury otoczenia powietrza, wody na organizm lub też zahamowanie

Bardziej szczegółowo

Płetwonurek KDP/CMAS *** (P3) Materiały szkoleniowe

Płetwonurek KDP/CMAS *** (P3) Materiały szkoleniowe Płetwonurek KDP/CMAS *** (P3) Materiały szkoleniowe Nurkowania nietypowe w praktyce przewodnika nurkowego WWW.CMAS.PL Płetwonurek KDP/CMAS *** (P3) KDP CMAS 2015 2 Agenda Nurkowania nietypowe w praktyce

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania

Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania Podstawy fizjologii i patofizjologii nurkowania Układ krążenia, krwionośny Układ krążenia (krwionośny) zbudowany jest z zamkniętego systemu naczyń krwionośnych, które pod wpływem rytmicznych impulsów serca

Bardziej szczegółowo

UKŁAD ODDECHOWY

UKŁAD ODDECHOWY Zadanie 1. (1 pkt). Na rysunku przedstawiono pęcherzyki płucne oplecione siecią naczyń krwionośnych. Określ znaczenie gęstej sieci naczyń krwionośnych oplatających pęcherzyki płucne.... Zadanie 2. (2 pkt)

Bardziej szczegółowo

ENTONOX to gotowa do użycia mieszanina gazów

ENTONOX to gotowa do użycia mieszanina gazów Katalog produktów. ENTONOX to gotowa do użycia mieszanina gazów 7-14 porodu 5-10 Linde: Living healthcare. 3 Charakterystyka produktu leczniczego Przeciwwskazania Z powodu zwiększonej zdolności podtlenku

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 2. Przygotowanie fizyczne do nurkowania technicznego... 89 2.1. Trening wydolnościowy i wytrzymałościowy... 89

Spis treści. 2. Przygotowanie fizyczne do nurkowania technicznego... 89 2.1. Trening wydolnościowy i wytrzymałościowy... 89 Od wydawcy..................................................... 9 Wstęp............................................................ 11 Podziękowania.................................................. 15

Bardziej szczegółowo

USŁYSZEĆCZAD SKĘPE 2014 ROK

USŁYSZEĆCZAD SKĘPE 2014 ROK USŁYSZEĆCZAD SKĘPE 2014 ROK CZYM JEST TLENEK WEGLA? Tlenek węgla, potocznie zwany czadem, jest gazem silnie trującym, bezbarwnym i bezwonnym (powoduje to problemy z jego wykryciem). Powstaje w wyniku niepełnego

Bardziej szczegółowo

KURS STRAŻKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy. Autor: Grażyna Gugała

KURS STRAŻKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy. Autor: Grażyna Gugała KURS STRAŻKÓW RATOWNIKÓW OSP część II TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy Autor: Grażyna Gugała Niedrożne drogi oddechowe. Utrata przytomności powoduje bezwład mięśni, wskutek czego język zapada się i blokuje

Bardziej szczegółowo

UTRATA ŚWIADOMOŚCI. Utrata świadomości jest stanem, w którym poszkodowany nie reaguje na bodźce z zewnątrz.

UTRATA ŚWIADOMOŚCI. Utrata świadomości jest stanem, w którym poszkodowany nie reaguje na bodźce z zewnątrz. moduł V foliogram 34 UTRATA ŚWIADOMOŚCI Utrata świadomości jest stanem, w którym poszkodowany nie reaguje na bodźce z zewnątrz. Możliwe przyczyny: uraz czaszki, krwotok, niedotlenienie mózgu, choroby wewnętrzne,

Bardziej szczegółowo

Konkurencje głębokościowe, gdzie liczy się osiągnięcie jak największej głębokości, wcześniej zadeklarowanej przez zawodnika. CWT stały balast w

Konkurencje głębokościowe, gdzie liczy się osiągnięcie jak największej głębokości, wcześniej zadeklarowanej przez zawodnika. CWT stały balast w Julia Kozerska Wicemistrzostwo Polski 2013 r., 2016 r., 2018 r. Mistrzostwo Polski 2014 r., 2015 r., 2017 r. Brązowy medal Mistrzostw Świata w dynamice bez płetw 2016 r. (167 metrów) Wicemistrzostwo Świata

Bardziej szczegółowo

Hipoglikemia Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o.

Hipoglikemia Novo Nordisk Pharma Sp. z o.o. Hipoglikemia Hipoglikemia Hipoglikemia, zwana inaczej niedocukrzeniem, oznacza obniżanie stężenia glukozy we krwi do wartości poniżej 55 mg/dl (3,1 mmol/l) Niekiedy objawy hipoglikemii mogą wystąpić przy

Bardziej szczegółowo

STRAŻ POŻARNA - OSTRZEGA!!!

STRAŻ POŻARNA - OSTRZEGA!!! STRAŻ POŻARNA OSTRZEGA!!! Jak powszechnie wiadomo okres zimowy wiąże się z koniecznością zabezpieczenia domów i mieszkań przed skutkami niskich temperatur, głównie poprzez stosowanie różnych ociepleń i

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka różnicowa omdleń

Diagnostyka różnicowa omdleń Diagnostyka różnicowa omdleń II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Omdlenie - definicja Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie

Bardziej szczegółowo

Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej

Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej Warszawa, październik 2012 CZYM JEST TLENEK WEGLA? Tlenek węgla, potocznie zwany czadem, jest gazem silnie i trującym, bezbarwnym i bezwonnym (powoduje to problemy

Bardziej szczegółowo

Rodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń

Rodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń Omdlenie - definicja Diagnostyka różnicowa omdleń Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie ilości tlenu dostarczonego

Bardziej szczegółowo

Urząd Miasta Bydgoszczy Wydział Zarządzania Kryzysowego, Wydział Edukacji i Sportu 1

Urząd Miasta Bydgoszczy Wydział Zarządzania Kryzysowego, Wydział Edukacji i Sportu 1 Urząd Miasta Bydgoszczy Wydział Zarządzania Kryzysowego, Wydział Edukacji i Sportu 1 Tylko w 2018 r. na terenie działań KM PSP Bydgoszcz 75 zdarzeń odnotowano z tlenkiem węgla, 22 osoby uległy zatruciu

Bardziej szczegółowo

WSKAZANIA OSTRE KOD OPIS

WSKAZANIA OSTRE KOD OPIS WSKAZANIA OSTRE KOD OPIS A48.0 ZGORZEL GAZOWA A48.8 INNE OKREŚLONE CHOROBY BAKTERYJNE D.74 METHEMOGLOBINEMIA D.74.0 D.74.8 D.74.9 H.83.3 METHEMOGLOBINEMIA WRODZONA INNE METHEMOGLOBINEMIE NIEOKREŚLONA METHEMOGLOBINEMIA

Bardziej szczegółowo

Temat: Choroby i higiena układu krwionośnego.

Temat: Choroby i higiena układu krwionośnego. 1. Praca serca. Serce jest aktywnie pracującym mięśniem. Kurcząc się około 75 razy na minutę, wykonuje w ciągu doby około 108 tyś. skurczów. Od tego, jak funkcjonuje serce, zależy stan całego organizmu.

Bardziej szczegółowo

Dopalaczom powiedz nie

Dopalaczom powiedz nie Dopalaczom powiedz nie 1. Co to są dopalacze? 2. Podział dopalaczy. 3. Objawy i skutki zażywania dopalaczy. 4. Powody brania narkotyków przez ludzi 5. Przykłady dopalaczy. 6. Wygląd ciała po zażyciu dopalaczy.

Bardziej szczegółowo

Spojrzenie poprzez okienko tlenowe

Spojrzenie poprzez okienko tlenowe Spojrzenie poprzez okienko tlenowe Marcin Krysiński Na postawie : Looking thru the oxygen window B.R.Wienke, T.R.O Leary Advance Diver Magazine 18/2004 s.76 1 Wstęp... 3 Opis mechanizmu... 3 Wpływ ciśnienia

Bardziej szczegółowo

U d a. Rodzaje udarów

U d a. Rodzaje udarów Udary mózgu są w Polsce trzecią przyczyną zgonów. 70 procent pacjentów po udarze to osoby niepełnosprawne. Do udaru prowadzą przede wszystkim miażdżyca, nadciśnienie, otyłość, cukrzyca. W Polsce średnio

Bardziej szczegółowo

PROGRAM SZKOLENIA KP LOK CMAS

PROGRAM SZKOLENIA KP LOK CMAS KP LOK CMAS Płetwonurek Młodzieżowy Stopień Brązowy LOK/CMAS (PMB) otwartych do głębokości 5m, pod opieką instruktora nurkowania. wiek - minimum 8 lat Podstawowa umiejętność pływania I. Kurs odbywa się

Bardziej szczegółowo

KONFERENCJA NAUKOWO TECHNICZNA Zwalczania zagrożeń chemicznych i ekologicznych Rozwiązania interdyscyplinarne POLEKO 2013

KONFERENCJA NAUKOWO TECHNICZNA Zwalczania zagrożeń chemicznych i ekologicznych Rozwiązania interdyscyplinarne POLEKO 2013 Awaryjny wyciek amoniaku ze składu cystern kolejowych na terenie stacji PKP Poznań Franowo. Doświadczenia i wnioski. st. bryg. dr inż. Jerzy Ranecki KONFERENCJA NAUKOWO TECHNICZNA Doświadczenia i wnioski

Bardziej szczegółowo

BADŹ CZUJNY!!! Rozpoczął się okres grzewczy, a wraz z nim wzrasta zagrożenie zatrucia czadem!!!

BADŹ CZUJNY!!! Rozpoczął się okres grzewczy, a wraz z nim wzrasta zagrożenie zatrucia czadem!!! Czad cichy zabójca BADŹ CZUJNY!!! Rozpoczął się okres grzewczy, a wraz z nim wzrasta zagrożenie zatrucia czadem!!! OSTRZEGAMY! Każdego roku z powodu zatrucia tlenkiem węgla, potocznie zwanego czadem, ginie

Bardziej szczegółowo

Zakres tematyczny na stopień RATOWNIK HOPR

Zakres tematyczny na stopień RATOWNIK HOPR Zakres tematyczny na stopień RATOWNIK HOPR 1. Wzywanie pogotowia ratunkowego 2. Wypadek 3. Resuscytacja krąŝeniowo oddechowa a. Nagłe Zatrzymanie KrąŜenia (NZK), a zawał serca b. Resuscytacja dorosłych

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. 1. Nazwa własna produktu leczniczego TLEN MEDYCZNY MESSER 99,5% gaz

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. 1. Nazwa własna produktu leczniczego TLEN MEDYCZNY MESSER 99,5% gaz CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. Nazwa własna produktu leczniczego TLEN MEDYCZNY MESSER 99,5% gaz 2. Skład jakościowy i ilościowy substancji czynnych Zawartość tlenu (Oxygenium) nie mniej niż 99,5%

Bardziej szczegółowo

Ból w klatce piersiowej. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych PUM

Ból w klatce piersiowej. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych PUM Ból w klatce piersiowej Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych PUM Patomechanizm i przyczyny Źródłem bólu mogą być wszystkie struktury klatki piersiowej, z wyjątkiem miąższu płucnego: 1) serce

Bardziej szczegółowo

Hipoglikemia. przyczyny, objawy, leczenie. Beata Telejko

Hipoglikemia. przyczyny, objawy, leczenie. Beata Telejko Hipoglikemia przyczyny, objawy, leczenie Beata Telejko Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Definicja hipoglikemii w cukrzycy Zespół objawów

Bardziej szczegółowo

ZATRUCIA. Zatrucia przez przewód pokarmowy: Objawy: - osłabienie - ból brzucha - inne w zależności od rodzaju trucizny

ZATRUCIA. Zatrucia przez przewód pokarmowy: Objawy: - osłabienie - ból brzucha - inne w zależności od rodzaju trucizny ZATRUCIA Przyczyny zatruć: - pomyłka - nieświadomość dotyczy głównie dzieci - lekkomyślność np. zatrucie tlenkiem węgla przez kierowcę w garażu - nadużycie np. alkoholu - próba samobójcza Ogólne postępowanie

Bardziej szczegółowo

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE DO KONKURSU PIERWSZA POMOC DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM

ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE DO KONKURSU PIERWSZA POMOC DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE DO KONKURSU PIERWSZA POMOC DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM Edukacja w zakresie pierwszej pomocy, to działania dydaktyczno - wychowawcze szkoły, mające na celu przygotowanie młodzieży do działania

Bardziej szczegółowo

Przewlekła obturacyjna choroba płuc w wieku podeszłym. Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu PAM

Przewlekła obturacyjna choroba płuc w wieku podeszłym. Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu PAM Przewlekła obturacyjna choroba płuc w wieku podeszłym Maria Korzonek Wydział Nauk o Zdrowiu PAM Występowanie POCHP u ludzi starszych POCHP występuje u 46% osób w wieku starszym ( III miejsce) Choroby układu

Bardziej szczegółowo

Temat: Higiena i choroby układu oddechowego.

Temat: Higiena i choroby układu oddechowego. Temat: Higiena i choroby układu oddechowego. 1. Sprawność układu oddechowego - ważnym czynnikiem zdrowotnym. a) zanieczyszczenia powietrza Pyły miedzi, aluminium, żelaza, ołowiu, piaskowe, węglowe, azbestowe,

Bardziej szczegółowo

Przewlekła obturacyjna choroba płuc. II Katedra Kardiologii

Przewlekła obturacyjna choroba płuc. II Katedra Kardiologii Przewlekła obturacyjna choroba płuc II Katedra Kardiologii Definicja Zespół chorobowy charakteryzujący się postępującym i niecałkowicie odwracalnym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe.

Bardziej szczegółowo

Zakres wiedzy i umiejętności niezbędnych do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy:

Zakres wiedzy i umiejętności niezbędnych do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy: Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2009 r. Załącznik nr 1 Zakres wiedzy i umiejętności niezbędnych do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy:

Bardziej szczegółowo

Subiektywne objawy zmęczenia. Zmęczenie. Ból mięśni. Objawy obiektywne 2016-04-07

Subiektywne objawy zmęczenia. Zmęczenie. Ból mięśni. Objawy obiektywne 2016-04-07 Zmęczenie to mechanizm obronny, chroniący przed załamaniem funkcji fizjologicznych (wyczerpaniem) Subiektywne objawy zmęczenia bóle mięśni, uczucie osłabienia i wyczerpania, duszność, senność, nudności,

Bardziej szczegółowo

ZAKRES WIEDZY WYMAGANEJ PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO ZAJĘĆ:

ZAKRES WIEDZY WYMAGANEJ PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO ZAJĘĆ: UKŁAD NERWOWY Budowa komórki nerwowej. Pojęcia: pobudliwość, potencjał spoczynkowy, czynnościowy. Budowa synapsy. Rodzaje łuków odruchowych. 1. Pobudliwość pojęcie, komórki pobudliwe, zjawisko pobudliwości

Bardziej szczegółowo

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS Ciężkie zaburzenie oddechowe przebiegające ze sztywnymi płucami, rozlanymi obustronnymi naciekami w płucach, zwykle oporną na leczenie hipoksemią, przy istniejącym czynniku

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 9. Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego

Ćwiczenie 9. Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego Ćwiczenie 9 Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego Zagadnienia teoretyczne 1. Kryteria oceny wydolności fizycznej organizmu. 2. Bezpośredni pomiar pochłoniętego tlenu - spirometr Krogha. 3. Pułap tlenowy

Bardziej szczegółowo

Mechanizmy utraty ciepła

Mechanizmy utraty ciepła HIPOTERMIA Mechanizmy utraty ciepła Promieniowanie 55-65 % Parowanie - oddychanie 20-30 % Konwekcja 12-15% na wietrze Kondukcja 5 razy w mokrym ubraniu, 25-30 x w zimnej wodzie Hipotermia Spadek temperatury

Bardziej szczegółowo

Inwazyjna Choroba Meningokokowa

Inwazyjna Choroba Meningokokowa Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w m. st. Warszawie ul. Kochanowskiego 21,, ul. Cyrulików 35; tel. 22/311-80-07 08; e-mail: oswiatazdrowotna@pssewawa.pl Inwazyjna Choroba Meningokokowa Profilaktyka

Bardziej szczegółowo

Tlenek węgla C + ½ O 2 CO

Tlenek węgla C + ½ O 2 CO Wraz z okresem grzewczym ruszyła organizowana przez Państwową Straż Pożarną kampania prewencyjno-edukacyjna pod hasłem "NIE dla czadu". Jej celem jest uświadomienie społeczeństwu istnienia niebezpieczeństwa,

Bardziej szczegółowo

Fizjologia nurkowania

Fizjologia nurkowania Rozdział 4 Fizjologia nurkowania Podczas nurkowania na nurka oddziałuje ciśnienie hydrostatyczne słupa wody wzrastające w miarę zanurzania o 1 atmosferę (0,1 MPa) na każde 10 m głębokości. Drugim elementem

Bardziej szczegółowo

Wysiłek krótkotrwały o wysokiej intensywności Wyczerpanie substratów energetycznych:

Wysiłek krótkotrwały o wysokiej intensywności Wyczerpanie substratów energetycznych: Zmęczenie Zmęczenie jako jednorodne zjawisko biologiczne o jednym podłożu i jednym mechanizmie rozwoju nie istnieje. Zmęczeniem nie jest! Zmęczenie po dniu ciężkiej pracy Zmęczenie wielogodzinną rozmową

Bardziej szczegółowo

KURS STRAśKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy. Autor: GraŜyna Gugała

KURS STRAśKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy. Autor: GraŜyna Gugała KURS STRAśKÓW RATOWNIKÓW OSP część II TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy Autor: GraŜyna Gugała NiedroŜne drogi oddechowe. Utrata przytomności powoduje bezwład mięśni, wskutek czego język zapada się i blokuje

Bardziej szczegółowo

Porażenia przez pioruny w Tatrach Polskich. lek. med. Sylweriusz Kosiński TOPR Zakopane

Porażenia przez pioruny w Tatrach Polskich. lek. med. Sylweriusz Kosiński TOPR Zakopane Porażenia przez pioruny w Tatrach Polskich lek. med. Sylweriusz Kosiński TOPR Zakopane epidemiologia w USA z powodu porażeń ginie rocznie około osób śmiertelność ogółem 3% 85% ofiar to mężczyźni w wieku

Bardziej szczegółowo

SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM

SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM Procedura nr 1 SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM PRZYBYCIE NA MIEJSCE ZDARZENIA I ROZPOZNANIE EWENTUALNE UZNANIE ZDARZENIA ZA MASOWE ZABEZPIECZENIE MIEJSCA ZDARZENIA I RATOWNIKÓW DOTARCIE

Bardziej szczegółowo

Lp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi

Lp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi Choroby układu nerwowego 1 Zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym * X 2 Choroby nerwów obwodowych X 3 Choroby mięśni X 4 Zaburzenia równowagi X 5 Guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni X 6

Bardziej szczegółowo

WYCHŁODZENIE I ODMROŻENIE

WYCHŁODZENIE I ODMROŻENIE WYCHŁODZENIE I ODMROŻENIE ZAPAMIETAJ!!! TEKST POGRUBIONY LUB PODKREŚLONY JEST DO ZAPAMIĘTANIA Opracował: mgr Mirosław Chorąży Wychłodzenie i odmrożenia Temperatura 36 C. to stan normalny organizmu ludzkiego.

Bardziej szczegółowo

Płetwonurek Wrakowo-Morski KDP/CMAS (PWM) Medyczne aspekty nurkowania na morzu choroba morska

Płetwonurek Wrakowo-Morski KDP/CMAS (PWM) Medyczne aspekty nurkowania na morzu choroba morska Płetwonurek Wrakowo-Morski KDP/CMAS (PWM) Medyczne aspekty nurkowania na morzu choroba morska WWW.CMAS.PL Płetwonurek Podlodowy KDP/CMAS (PPL) KDP CMAS 2013 1 Agenda Choroba morska Anatomia narządu równowagi

Bardziej szczegółowo

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA. Małgorzata Weryk SKN Ankona

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA. Małgorzata Weryk SKN Ankona OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA Małgorzata Weryk SKN Ankona definicja Układ oddechowy nie zapewnia utrzymania prężności O2 i CO2 we krwi tętniczej w granicach uznanych za fizjologiczne PaO2 < 50 mmhg (przy

Bardziej szczegółowo

Tlenek węgla potocznie zwany czadem jest gazem silnie trującym, bezbarwnym i bezwonnym, nieco lżejszym od powietrza, co powoduje, że łatwo się z nim

Tlenek węgla potocznie zwany czadem jest gazem silnie trującym, bezbarwnym i bezwonnym, nieco lżejszym od powietrza, co powoduje, że łatwo się z nim Tlenek węgla potocznie zwany czadem jest gazem silnie trującym, bezbarwnym i bezwonnym, nieco lżejszym od powietrza, co powoduje, że łatwo się z nim miesza i w nim rozprzestrzenia. Powstaje w wyniku niepełnego

Bardziej szczegółowo

Aneks I. Wnioski naukowe oraz podstawy zmian warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu.

Aneks I. Wnioski naukowe oraz podstawy zmian warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu. Aneks I Wnioski naukowe oraz podstawy zmian warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu. 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO .. Oznaczenie podmiotu przeprowadzającego badanie lekarskie KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Zgodnie art. 15f ust. 4 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2012 r. poz. 576, z późn. zm.) wyniki

Bardziej szczegółowo

Płetwonurek KDP/CMAS (P2) ««

Płetwonurek KDP/CMAS (P2) «« . PŁETWONUREK KDP/CMAS««(P) Zakres szkolenia: Uczestnik kursu zdobywa wiedzę teoretyczną i umiejętności praktyczne umożliwiające bezpieczne nurkowanie bezdekompresyjne na średnich głębokościach (40 m)

Bardziej szczegółowo

Zapalenie ucha środkowego

Zapalenie ucha środkowego Zapalenie ucha środkowego Poradnik dla pacjenta Dr Maciej Starachowski Ostre zapalenie ucha środkowego. Co to jest? Ostre zapalenie ucha środkowego jest rozpoznawane w przypadku zmian zapalnych w uchu

Bardziej szczegółowo

Katedra i Zakład Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uduszenie gwałtowne. Tomasz Konopka

Katedra i Zakład Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uduszenie gwałtowne. Tomasz Konopka Katedra i Zakład Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego Uduszenie gwałtowne Tomasz Konopka Śmierć w wyniku uduszenia jest następstwem zatrzymania dopływu tlenu do ważnych dla życia

Bardziej szczegółowo

URAZY KLATKI PIERSIOWEJ

URAZY KLATKI PIERSIOWEJ URAZY KLATKI PIERSIOWEJ URAZY KLATKI PIERSIOWEJ W 25 % są przyczyną zgonów MECHANIZM URAZU Bezpośrednie (przenikające, tępe, miażdżące) Pośrednie (deceleracja, podmuch) Najczęściej bez widocznych uszkodzeń

Bardziej szczegółowo

RATOWNICTWO MEDYCZNE Ratownictwo Medyczne

RATOWNICTWO MEDYCZNE Ratownictwo Medyczne RATOWNICTWO MEDYCZNE System Państwowe Ratownictwo Medyczne realizuje zadania państwa polegające na zapewnieniu pomocy każdej osobie znajdującej się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. W ramach systemu

Bardziej szczegółowo

Odruch nurkowania 1 / 7. Jak zmienia się tętno w trakcie nurkowania?

Odruch nurkowania 1 / 7. Jak zmienia się tętno w trakcie nurkowania? Odruch nurkowania Jak zmienia się tętno w trakcie nurkowania? Nurkujące zwierzęta dużo czasu spędzają pod wodą. Aby to było możliwe, potrzebują wystarczających zapasów tlenu, który - jak wiemy - dociera

Bardziej szczegółowo

Masaż. Warianty usługi: estetyka.luxmed.pl

Masaż. Warianty usługi: estetyka.luxmed.pl Masaż Masaż polega na manualnym ucisku ciała w celu redukcji napięcia mięśni, eliminacji bóli kręgosłupa oraz dolegliwości pochodzenia okołostawowego. Masaż relaksacyjny skutecznie redukuje poziom stresu

Bardziej szczegółowo

Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II

Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II Przewodnicząca Komisji Ekologii i Ochrony Powietrza Rady Miasta Krakowa Schorzenia dolnych dróg oddechowych

Bardziej szczegółowo

Gazy stosowane w nurkowaniu

Gazy stosowane w nurkowaniu Robert Drzewiecki Gazy stosowane w nurkowaniu Tlen Tlen jest gazem bezbarwnym, bezwonnym, bezsmakowym, jego liczba atomowa wynosi 8 a masa atomowa 16. W warunkach normalnych występuje w postaci dwuatomowej

Bardziej szczegółowo

KURS STRAZAKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 4: Sprzęt ochrony dróg oddechowych. Autor: Marek Płotica

KURS STRAZAKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 4: Sprzęt ochrony dróg oddechowych. Autor: Marek Płotica KURS STRAZAKÓW RATOWNIKÓW OSP część II TEMAT 4: Sprzęt ochrony dróg oddechowych Autor: Marek Płotica Proces oddychania Oddychanie jest to proces pobierania przez organizm tlenu z powietrza oraz wydzielania

Bardziej szczegółowo

NIKOTYNA LEGALNY NARKOTYK. Slajd nr 1

NIKOTYNA LEGALNY NARKOTYK. Slajd nr 1 NIKOTYNA LEGALNY NARKOTYK Slajd nr 1 PODSTAWOWE INFORMACJE NA TEMAT NIKOTYNIZMU NIKOTYNIZM (fr. nicotinisme) med. społ. nałóg palenia lub żucia tytoniu albo zażywania tabaki, powodujący przewlekłe (rzadziej

Bardziej szczegółowo

Postępowanie ratownicze w wypadkach nurkowych cz. I

Postępowanie ratownicze w wypadkach nurkowych cz. I fot. Shutterstock Postępowanie ratownicze w wypadkach nurkowych cz. I Podstawowymi warunkami niedopuszczania do powstania wypadków i chorób nurkowych są: dobra znajomość zasad techniki nurkowania, dobra

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych

Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych Piśmiennictwo: Szczeklik E. Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. PZWL 1979 Bolechowski F. Podstawy ogólnej diagnostyki

Bardziej szczegółowo

Przedzabiegowa ankieta anestezjologiczna

Przedzabiegowa ankieta anestezjologiczna SPECJALISTYCZNY NIEPUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ MOTO MED Kazimiera Sikora 25 731 KIELCE, ul. Słoneczna 1 Biuro tel (041) 346-08-50; fax (041) 346-21-00 Przychodnie- ul Słoneczna 1 (041)345-11-47;

Bardziej szczegółowo

Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 5 :

Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia. zajecia 5 : Biologiczne mechanizmy zachowania - fizjologia zajecia 5 : 5.11.15 Kontakt: michaladammichalowski@gmail.com https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/ I gr 08:30 10:00 (s. Cybulskiego; 08.10. 19.11.) II gr

Bardziej szczegółowo

ULOTKA INFORMACYJNA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Tlen medyczny skroplony SIAD, 99,5% v/v, gaz medyczny skroplony Oxygenium

ULOTKA INFORMACYJNA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Tlen medyczny skroplony SIAD, 99,5% v/v, gaz medyczny skroplony Oxygenium ULOTKA INFORMACYJNA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Tlen medyczny skroplony SIAD, 99,5% v/v, gaz medyczny skroplony Oxygenium Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ

Bardziej szczegółowo

Kąpiel kwasowęglowa sucha

Kąpiel kwasowęglowa sucha Kąpiel kwasowęglowa sucha Jest to zabieg polegający na przebywaniu w komorze do suchych kąpieli w CO2 z bezwodnikiem kwasu węglowego. Ciało pacjenta (z wyłączeniem głowy) jest zamknięte w specjalnej komorze,

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA

FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA Data wypełnienia: FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA NAZWISKO i IMIĘ PESEL ADRES TELEFON Nazwisko i imię opiekuna/osoby upoważnionej do kontaktu: Telefon osoby upoważnionej do kontaktu: ROZPOZNANIE LEKARSKIE

Bardziej szczegółowo

42 Choroby wysokogórskie PORADA PORADA 42 ROBERT SZYMCZAK. Choroby. wysokogórskie

42 Choroby wysokogórskie PORADA PORADA 42 ROBERT SZYMCZAK. Choroby. wysokogórskie 4 Choroby wysokogórskie PORADA 4 ROBERT SZYMCZAK Choroby wysokogórskie 4 4 Choroby wysokogórskie W rozdziale omówimy choroby związane ze zmniejszającą się dostępnością tlenu na wysokości: Ostrą Chorobę

Bardziej szczegółowo

Leczenie bezdechu i chrapania

Leczenie bezdechu i chrapania Leczenie bezdechu i chrapania Bezdech senny, to poważna i dokuczliwa choroba, dotykająca ok. 4% mężczyzn i 2% kobiet. Warto więc wykonać u siebie tzw. BADANIE POLISOMNOGRAFICZNE, które polega na obserwacji

Bardziej szczegółowo

III stopnia - uraz dotyczy nie tylko skóry właściwej, uszkodzone mogą być także znajdujące się pod nią narządy i tkanki, w miejscu oparzenia poszkodow

III stopnia - uraz dotyczy nie tylko skóry właściwej, uszkodzone mogą być także znajdujące się pod nią narządy i tkanki, w miejscu oparzenia poszkodow Temat: Urazy skórno naczyniowe. Urazy skórno-naczyniowe są jednymi z najczęściej występujących obnażeń. Chociaż mogą być spowodowane przez wiele różnych czynników, dzielimy je zazwyczaj na trzy podstawowe

Bardziej szczegółowo

KARTA SZKOLENIA kurs na stopień płetwonurka P1* KDP/CMAS poziom podstawowy zgodny z programem szkoleniowym Komisji Działalności Podwodnej / CMAS

KARTA SZKOLENIA kurs na stopień płetwonurka P1* KDP/CMAS poziom podstawowy zgodny z programem szkoleniowym Komisji Działalności Podwodnej / CMAS Dane Klubu / Centrum Nurkowego:...... KARTA SZKOLENIA kurs na stopień płetwonurka P1* KDP/CMAS poziom podstawowy zgodny z programem szkoleniowym Komisji Działalności Podwodnej / CMAS Dane uczestnika szkolenia:

Bardziej szczegółowo

Astma oskrzelowa. Zapalenie powoduje nadreaktywność oskrzeli ( cecha nabyta ) na różne bodźce.

Astma oskrzelowa. Zapalenie powoduje nadreaktywność oskrzeli ( cecha nabyta ) na różne bodźce. Astma oskrzelowa Astma jest przewlekłym procesem zapalnym dróg oddechowych, w którym biorą udział liczne komórki, a przede wszystkim : mastocyty ( komórki tuczne ), eozynofile i limfocyty T. U osób podatnych

Bardziej szczegółowo

INNOWACJA PEDAGOGICZNA "ABC MAŁEGO RATOWNIKA ROZKŁAD MATERIAŁU. Klasa 2

INNOWACJA PEDAGOGICZNA ABC MAŁEGO RATOWNIKA ROZKŁAD MATERIAŁU. Klasa 2 INNOWACJA PEDAGOGICZNA "ABC MAŁEGO RATOWNIKA ROZKŁAD MATERIAŁU Klasa 2 Uczeń: Treści edukacyjne potrafi ocenić sytuację w miejscu wypadku potrafi zadbać o swoje bezpieczeństwo w miejscu wypadku potrafi

Bardziej szczegółowo

człowiek możliwości i ograniczenia

człowiek możliwości i ograniczenia człowiek możliwości i ograniczenia układ krążenia Rola krwi w organizmie Transport tlenu z płuc do tkanek Transport CO2 z tkanek do płuc Transport produktów energetycznych i budulcowych wchłoniętych z

Bardziej szczegółowo

PRZYCZYNY POWSTAWANIA RAN

PRZYCZYNY POWSTAWANIA RAN moduł V foliogram 14 PRZYCZYNY POWSTAWANIA RAN Rana jest to przerwanie ciągłości skóry lub błon śluzowych. Rozległość i głębokość ran zależy od rodzaju urazu, jego siły i miejsca, na które działał. Przyczyny

Bardziej szczegółowo

Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia

Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia Nieprawidłowe odżywianie jest szczególnie groźne w wieku podeszłym, gdyż może prowadzić do niedożywienia Niedożywienie może występować u osób z nadwagą (powyżej 120% masy należnej) niedowagą (poniżej 80%

Bardziej szczegółowo

biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski

biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski biologiczne mechanizmy zachowania seminarium + laboratorium M.Eng. Michal Adam Michalowski michal.michalowski@uwr.edu.pl michaladamichalowski@gmail.com michal.michalowski@uwr.edu.pl https://mmichalowskiuwr.wordpress.com/

Bardziej szczegółowo

Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach

Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Obowiązek udzielania pierwszej pomocy Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym niebezpieczeństwem utraty życia lub zdrowia nie udziela pomocy, mogąc jej

Bardziej szczegółowo

Układ oddechowy. Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem.

Układ oddechowy. Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem. Układ oddechowy Wymiana gazowa = respiracja wymiana tlenu i dwutlenku węgla między środowiskiem zewnętrznym a organizmem. 1 oddychanie zewnętrzne między środowiskiem zewnętrznym a narządem (układem) oddechowym,

Bardziej szczegółowo

Agenda. Stres - wybrane stresory - reakcja stresowa (wybrane aspekty) Zaburzenia termoregulacji - przegrzanie - udar cieplny

Agenda. Stres - wybrane stresory - reakcja stresowa (wybrane aspekty) Zaburzenia termoregulacji - przegrzanie - udar cieplny Ignacy Baumberg Agenda Stres - wybrane stresory - reakcja stresowa (wybrane aspekty) Zaburzenia termoregulacji - przegrzanie - udar cieplny OBAWA O WŁASNE ŻYCIE I ZDROWIE ŚWIADOMOŚĆ OGRANICZEŃ FIZYCZNYCH

Bardziej szczegółowo

KLINICZNE ZASADY PROWADZENIA TESTÓW WYSIŁKOWYCH Konspekt

KLINICZNE ZASADY PROWADZENIA TESTÓW WYSIŁKOWYCH Konspekt Prof. dr hab. med. Tomasz Kostka KLINICZNE ZASADY PROWADZENIA TESTÓW WYSIŁKOWYCH Konspekt Sprawność fizyczna (fitness) 1. Siła, moc i wytrzymałość mięśniowa (muscular fitness) 2. Szybkość 3. Wytrzymałość

Bardziej szczegółowo

Analiza gazometrii krwi tętniczej

Analiza gazometrii krwi tętniczej Analiza gazometrii krwi tętniczej dr hab. n.med. Barbara Adamik Katedra i Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Analiza gazometrii krwi tętniczej wymiana gazowa

Bardziej szczegółowo