Aleksandra Tomaszek. Medyczne i psychospołeczne aspekty donacji i transplantacji nerki od dawcy żywego. a strategie radzenia sobie ze stresem
|
|
- Halina Sawicka
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Aleksandra Tomaszek Medyczne i psychospołeczne aspekty donacji i transplantacji nerki od dawcy żywego a strategie radzenia sobie ze stresem Streszczenie Przedstawiony cykl czterech publikacji charakteryzuje w głównej mierze procesy psychologiczne związane z transplantacją nerki od żywego dawcy. Wspólną hipotezą dla oryginalnych prac w omawianym cyklu publikacji było stwierdzenie, że akt donacji i przeszczepienia nerki od dawcy żywego, pomimo doświadczenia stresu, nie wywiera niekorzystnego wpływu na psychospołeczne funkcjonowanie dawców a nawet pozytywnie zmienia relacje pomiędzy dawcą a biorcą narządu. Omawiane prace opisują korzyści wynikające z donacji oraz towarzyszące temu mechanizmy psychologiczne, zwłaszcza w odniesieniu do dawców nerki a taakże problematykę edukacji personelu medycznego, która stanowi zasadniczy element sukcesu w leczeniu chorego z przewlekłą chorobą nerek. W pierwszej pracy (Publikacja nr 1: Living-Donor Versus Deceased-Donor Kidney Transplantation: Comparison of Psychosocial Consequences for Recipients ) poruszona została tematyka mająca na celu określenie korzyści zdrowotnych wynikających z transplantacji nerki pobranej od żywego dawcy. Obecnie brakuje wiedzy dotyczącej pooperacyjnej jakości życia biorców, którzy otrzymali nerkę od żywych dawców (LD) w porównaniu do tych, którzy otrzymali narząd od zmarłych dawców (DD). W badaniu wzięło udział łącznie 89 pacjentów po transplantacji nerki: 48 z grupy LD i 41 z grupy DD. Stan zdrowia pacjentów określany był metodami bezpośrednimi (dane z wywiadu) oraz pośrednimi (testy laboratoryjne). Wszyscy uczestnicy badania otrzymali do wypełnienia kwestionariusze do pomiaru jakości życia i specyfikacji emocji. Biorcy nerki LD byli nieznacznie młodsi od biorców DD (40 lat vs. 49 lat). Zarówno pacjenci po transplantacji LD i DD uzyskali podobną ocenę stanu zdrowia metodami pośrednimi i metodami bezpośrednimi. Różnice wystąpiły jednak w wynikach badań dotyczących funkcjonowania psychospołecznego. Pacjenci z grupy LD mieli większe poczucie szczęścia (P<0,01) i poczucie własnej skuteczności (P=0,07). Ponadto, pacjenci ci wykazali większe zaangażowanie w życie społeczne (P<0,2) i byli bardziej zadowoleni ze swoich relacji społecznych (P=0,07). Pod względem funkcjonowania społecznego u biorców LD odnotowano wyższą jakość życia (P<0,1) jak i również zadowolenie ze swojego środowiska (PA<0,1). Dodatkowo znaczące były też korelacje pomiędzy jakością życia a oceną poznawczą w funkcjonowaniu emocjonalnym biorców w
2 grupie LD. W zakresie aktywności fizycznej i zawodowej oraz codziennej rutyny pacjenci LD i DD wypadli podobnie. Na podstawie tego badania wywnioskowano, że pacjenci otrzymujący nerkę od żywego dawcy mogą czerpać z tej formy leczenia większe korzyści o charakterze psychospołecznym. Efekt ten nie jest przy tym zależny od parametrów somatycznych (porównywalne dane z wywiadu i wyniki badań laboratoryjnych). Uzyskane wyniki wskazują, że aby osiągać wysoką jakość życia po przeszczepieniu pacjenci powinni otrzymać pomoc ze strony zintegrowanego systemu opieki medycznej w emocjonalno poznawczym procesie adaptacji do nowej sytuacji życiowej oraz świadome wsparcie ze strony bliskich. Kolejna praca (Publikacja nr 2: Personel medyczny w procesie edukacji dotyczącej przeszczepień nerki od dawcy żywego ) będąca pracą poglądową, dotyczy roli personelu medycznego w procesie edukacji pacjentów i ich rodzin w zakresie problematyki obejmującej zagadnienia pobierania i przeszczepiania nerek od żywych dawców. W latach , wg danych GUS, w Polsce liczba dializowanych chorych wzrosła o ponad 6 tysięcy (w 2010 roku dializowało się chorych, a w 2016 roku pacjentów) [7]. Pacjenci z postępującą przewlekłą chorobą nerek są narażeni nie tylko na zaburzenia somatyczne. Choroba powoduje często radykalne pogorszenie psychospołecznego funkcjonowania chorego. Przygotowanie pacjenta do przyjęcia narządu od dawcy powinno być traktowane jako ciąg procesów adaptacyjnych. Istotne jest zatem, aby personel medyczny odpowiednio przeprowadzał rozmowy edukacyjne, które podnoszą stan wiedzy chorego na temat transplantacji na poszczególnych jej etapach. Personel medyczny zobowiązany jest także do zapoznania chorego nie tylko z zaletami przeszczepienia, ale również z informacjami na temat ewentualnych powikłań. Powinien uświadomić choremu cel zabiegu przeszczepienia nerki, którym jest przedłużenie oraz polepszenie jakości życia pacjenta. W Instytucie Transplantologii przed operacją biorca i dawca zapraszani są na rozmowę z koordynatorem transplantacyjnym, nefrologiem, chirurgiem oraz psychologiem. W jej trakcie pacjenci są informowani między innymi o ewentualnych zagrożeniach, jakie niesie ze sobą sam zabieg. Zarówno dawca jak i biorca są prawnie zobligowani do wyrażenia formalnej zgody na pobranie i przeszczepienie nerki. Biorca otrzymuje informacje także o korzyściach wynikających z tej metody leczenia. Na edukację chorego składa się także wiedza na temat leczenia po przeszczepieniu. Okres pooperacyjny wymaga od chorego regularnych kontroli w ośrodku transplantacyjnym. Biorca musi również przyjmować leki immunosupresyjne. Przewlekła niewydolność nerek i towarzyszące jej długotrwałe leczenie (w tym hemodializa) wiąże się z poczuciem dyskomfortu oraz zmianą jakości życia pacjenta [11]. Pojęcie to odnosi się do subiektywnej oceny czynności życiowych chorego, czyli funkcjonowania somatycznego,
3 psychicznego, rodzinnego i społecznego. Jedną z metod oddziaływania na kształtowanie stylu życia jednostek i grup społecznych jest edukacja zdrowotna. Funkcję tę, w przypadku pacjentów poddawanych hemodializie, w swojej codziennej pracy pełni personel medyczny stacji dializ. Efektywna profilaktyka dotycząca właściwego odżywiania, prozdrowotnego stylu życia w trakcie choroby i w okresie leczenia dializą pozwala nie tylko na poprawienie jakości życia chorych i eliminacji czynników ryzyka pogarszających stan zdrowia, stanowi również podwaliny do rozpoczęcia z pacjentem dialogu dotyczącego przeszczepienia nerki, w tym potencjalnie od żywego dawcy. Lekarze i pielęgniarki stacji dializ podejmujący się edukacji pacjenta powinni znać i stosować odpowiednie metody nauczania. W celu zdobycia zaufania, wzbudzenia zainteresowania oraz pozyskania pacjenta do współpracy muszą wykorzystywać w swojej pracy werbalne i pozawerbalne techniki komunikowania się z chorym z PCHN. Według badań najlepszymi promotorami zdrowia w stacji dializ są pielęgniarki [8]. Najlepszą formą edukacji są wykłady oraz indywidualne rozmowy. Zdecydowana większość pacjentów potwierdziła, że personel medyczny w stacji dializ, a w szczególności personel pielęgniarski, był w stanie udzielić odpowiedzi na wszystkie zadawane pytania. W rozmowie z pacjentem personel medyczny stacji dializ powinien uwzględnić szereg osobniczych właściwości chorego, szczególny nacisk kładąc na jego odporność na stres i umiejętność radzenia sobie z nim. Bardzo ważnym czynnikiem pozostaje aktualny stan psychiczny osoby zakwalifikowanej do przeszczepienia od żywego dawcy oraz obecność przeciwwskazań bezwzględnych: zaburzenia psychiczne w aktywnej fazie, demencji, myśli samobójczych oraz przeciwwskazań względnych, takich jak upośledzenie umysłowe, próby lub myśli samobójcze w przeszłości, zaburzenia osobowości, schizofrenia w fazie stabilizacji. Ważna jest sama motywacja chorego do poddania się zabiegowi transplantacji, wyrażenie zgody na przyjęcie nerki od określonej osoby i rodzaj relacji pomiędzy dawcą a biorcą. Podczas procesu kwalifikacji działania ukierunkowane są głównie na ochronę wolności wyboru dawcy, tymczasem analogiczne zasady muszą obowiązywać również w odniesieniu do biorcy. Opisane problemy są na tyle rozległe i wielodyscyplinarne, że ewidentną wydaje się potrzeba i nacisk na szerszą edukację personelu medycznego z zakresu komunikacji z pacjentem, zwracania uwagi na znaczenie słów i informacji przekazywanym choremu, bowiem często używamy nomenklatury medycznej niezrozumiałej przez pacjenta. Przekazanie informacji na temat choroby i jej wpływu na jakość życia jest bardzo istotnym elementem w procesie w procesie leczenia. Publikacja nr 3 ( Pogłębienie relacji dawca-biorca jako rezultat żywego dawstwa ) swoją problematyką objęła zbadanie relacji dawca-biorca jako rezultatu przeszczepiania od żywego dawcy. Decyzja o oddaniu nerki bliskiej osobie często wiąże się ze stresem emocjonalnym. Biorca nierzadko
4 pozostaje sam ze wszelkimi wątpliwościami oraz poczuciem winy wobec dawcy. Istotne jest zatem, by w tym procesie zarówno biorca, jak i dawca mieli pełną świadomość podejmowanej decyzji. Transplantacja nerki od żywego dawcy według socjologicznej teorii wymiany może być uznawana za akt darowania. Wymiana jest uniwersalnym prawem, odnosi się między innymi do dawania dobra, które jest nagrodą. Dobra materialne i niematerialne są wymieniane, a za nimi idą korzyści. Pojęcie czystego daru określa sytuację, kiedy jednostka nie oczekując niczego w zamian, daje coś wartościowego. Najważniejsze rodzaje czystego daru to te wręczane sobie przez małżonków oraz na linii rodzice dzieci. W świetle tego donacja nerki dla osoby bliskiej może i powinna być traktowana jako akt czystego daru, w którym dawca, oddając swój narząd, nie oczekuje niczego w zamian. Według badań przeprowadzonych w Nowej Zelandii przez Martin P. M. i wsp. [9], pacjenci oczekujący na przeszczepienie byli pozytywnie nastawieni do donacji od żywego dawcy. Największy dystans i obawy wykazywała grupa osób będącą w trudnej sytuacji materialnej. Inne wymieniane obawy dotyczyły niepokoju o przeżycie dawcy oraz o całościowe powodzenie zabiegu. Przy podejmowaniu decyzji przez dawcę istotne znaczenia ma wiedza na temat wpływu zabiegu na dalszą aktywność i stan zdrowia po zabiegu. Badania przeprowadzone przez Agerskov H. i wsp. [10], uwidoczniły z kolei czynniki, które miały wpływ na podejmowanie decyzji o donacji nerki. Zależne one były przede wszystkim od stosunku emocjonalnego biorcy, sytuacji życiowej oraz relacji łączących dawcę i biorcę. Kluczową motywację stanowiła chęć niesienia pomocy bliskiej osobie. Bliska relacja emocjonalna z biorcą stanowiła jeden z najważniejszych argumentów do podjęcia decyzji o oddaniu nerki. Głównym celem prezentowanej pracy było ustalenie czy po donacji nerki zaszła zmiana w relacjach między dawcą a biorcą. Zainteresowania koncentrowały się także na obszarze możliwości identyfikacji zmian w relacjach między nimi, a także na kierunku tych zmian. Postawiono następujące pytania badawcze: 1. Czy dawcy, pomimo upływu czasu, uważają decyzję o donacji nerki za słuszną? 2. Czy dawcy po donacji dostrzegają zmiany w relacjach z biorcami nerki? 3. W jakich obszarach dawcy identyfikują możliwość zmian w relacjach i jaki kierunek przyjmują te zmiany? 4. Czego dotyczą zmiany w relacjach identyfikowane przez dawców? 5. Jak w ocenie dawców wygląda relacja dawca biorca? Badanie przeprowadzono wśród pacjentów po donacji nerki przeszczepionej biorcy spokrewnionemu lub pozostającemu w bliskiej relacji emocjonalnej. Badanie przeprowadzono metodą kwestionariuszową, nie anonimową. Ankiety zostały przygotowane w Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej Szpitala Klinicznego Dzieciątka Jezus w Warszawie i wysłane do wszystkich
5 dawców, od których pobrano nerkę w latach (najkrótszy czas od zabiegu wynosił 3 lata, najdłuższy 18 lat; średnia: 9,9 lat) i których adresami dysponowano (n = 119). Zwrotnie otrzymano 59 ankiet (zwrotność: 43,7%). Ostatecznej ocenie poddano dane zebrane od 52 badanych w wieku lat (średnia: 55,12 lat), zawierające przynajmniej 75% wypełnionych odpowiedzi. Wśród badanych 54% to kobiety, a 46% mężczyźni. Na pytanie czy decyzja o donacji była właściwa otrzymano w 100% odpowiedzi twierdzące. Każdy z 49 pacjentów, którzy udzielili odpowiedzi, decyzję o donacji nerki uważa za słuszną i podjąłby ją ponownie, gdyby mógł cofnąć czas. Pacjenci odpowiedzieli, że po donacji nerki dostrzegają pozytywną zmianę w relacjach z biorcą nerki (37%) lub że relacja ta się nie zmieniła (63%). Co ważne, nikt nie odpowiedział, że relacja uległa pogorszeniu. Badani w zdecydowanej większości pozytywnie ocenili zmiany w relacjach dotyczące bliskości. Najczęściej (92%) podkreślano nowy, głębszy charakter oraz zwiększenie bliskości. Dwoje (8%) badanych, którzy zarejestrowali negatywny kierunek zmian wspominali o przeżywaniu rozczarowania oraz nasileniu konfliktów i kłótni. Badana grupa równie pozytywnie oceniła zmianę relacji we wspólnym spędzaniu czasu. Co warte podkreślenia, nie odnotowano żadnej zmiany o charakterze negatywnym, 8 (29%) dawców odpowiedziało, że spędza z biorcą więcej czasu i częściej rozmawia, 5 (18%) że spędza z biorcą więcej czasu, a 15(53%) nie odnotowało zmian. Wszyscy z 31 (100%) odpowiadających jednomyślnie określili swoją relację z biorcą jako bardzo dobrą. Uzyskane wyniki potwierdziły pogłębienie relacji między dawcą a biorcą nerki. Zmiany w relacjach były pozytywne, podkreślano głębszy charakter i pogłębienie relacji interpersonalnych, a także poczucie zwiększonej bliskości między dawcą a biorcą. Kobiety po zabiegu donacji spędzały więcej czasu z biorcą. Dawca spędzający więcej czasu z biorcą dokonywał pozytywniejszej oceny opieki medycznej otrzymanej w okresie okołooperacyjnym i w procedurze badań kontrolnych. Celem kolejnej pracy (Publikacja nr 4: Resilience as a Moderator of Extreme Stress Adaptation: Living Kidney Donor Analysis ) było stwierdzenie czy w sytuacji ekstremalnego stresu jakie niesie ze sobą donacja nerki, wystąpi zmiana jakości życia dawcy a także czy dawca będzie w stanie wypracować strategie radzenia sobie z tak silnym stresem określane jako prężność. Prowadząc badania własne ukierunkowano je na weryfikację hipotez: a) dawcy nerki zarejestrują zmianę jakości życiu po zabiegu donacji nerki; b) po zabiegu donacji nerki wystąpi zmiana relacji dawcy i biorcy; c) donacja nerki będzie dla dawcy sytuacją stresu ekstremalnego; d) donacja nerki wywoła u dawcy zjawisko wzrostu potraumatycznego; e) zabieg donacji nerki będzie wiązał się u dawców z prężnością;
6 f) dawcy nerki wypracują strategie radzenia sobie ze stresem traumatycznym. W przeprowadzonych badaniach udział wzięły 23 osoby, w wieku od 25 do 63 lat, które zdecydowały się na donację nerki. Dawcy z biorcami połączeni byli relacjami rodzinnymi lub emocjonalnymi. Badania zostały przeprowadzone w dwóch etapach. Pierwszy miał miejsce trzy dni przed zabiegiem, zaś drugi pół roku później (po 6 miesiącach). Badanie miało charakter anonimowy i w żaden sposób nie wpływało na proces kwalifikacji do donacji i transplantacji. Do przeprowadzenia badania wykorzystano następujące narzędzia: kwestionariusz autorski - dawcy przed przeszczepieniem, kwestionariusz autorski - dawcy po przeszczepieniu, kwestionariusz PTGI-R (dwustronny, Tedeschi, Calhoun 1996; adaptacja polska, Ogińska-Bulik, Juczyński 2010), kwestionariusz PRE (dwustronny, Garnefski, Kraaij, Spinhoven 2001, 2002; adaptacja polska Marszał-Wiśniewska, Fajkowska-Stanik 2010) i kwestionariusz SPP25 (jednostronny, Ogińska-Bulik, Juczyński 2008). W badaniu potwierdzono wszystkie hipotezy, poza pierwszą, gdzie w sytuacji stresu ekstremalnego, jakim jest oddanie nerki nie wystąpiła zmiana jakości życia po donacji. Grupa dawców, którzy nie zaobserwowali zmian w jakości życia po transplantacji przeważała nad grupą dawców, którzy taką zmianę zaobserwowali. Wykazano, że po donacji nerki, badani dawcy lepiej oceniają swoje relacje z biorcą, cechują się wyższą otwartością, odpornością na stres, wyższym nasileniem wzrostu potraumatycznego. Oznacza to, że sytuacja stresowa może wyzwać adaptacyjne strategie regulacji emocji, co oznacza panowanie nad emocjami i nieuleganiu ich wpływowi podczas podejmowania działań w stresujących sytuacjach. Wnioski. Na podstawie zaprezentowanych prac, będących cyklem publikacji, można stworzyć obraz psychologiczny badanych dawców nerki. Są to osoby, u których donacja uruchomiła szeroko rozumiane procesy radzenia sobie ze stresem i adaptacji, czyli przystosowania się do sytuacji kryzysowej, co umożliwiło im większe docenienie życia oraz pogłębienie relacji z bliskimi. Jednocześnie warto wskazać, że oddanie narządu do przeszczepienia wzmocniło więź dawcy z biorcą. Wyniki tych badań mogą zostać wykorzystane w promowaniu idei przeszczepienia nerki od żywych dawców. Mogą szczególnie okazać się przydatne dla psychologów i lekarzy, którzy przygotowują pary dawca-biorca do zabiegu pobrania i przeszczepienia nerki. Podsumowanie. Stosunkowo niewiele badań dotyczących przeszczepień nerki od dawcy żywego opisuje psychologiczne problemy relacji dawca biorca, czy też problemy psychospołeczne podczas kwalifikacji do donacji i po zabiegu. Autorzy (w tym badania własne) podkreślają, że do najważniejszych i najtrudniejszych etapów należy już sama rozmowa kwalifikacyjna z kandydatem na dawcą. Potencjalny dawca narządu, musi podjąć w pełni świadomą decyzję dotyczącą podarowania
7 nerki bliskiej osobie. Natomiast psycholog powinien ocenić jego motywację. Uzasadnienie dawstwa chęcią ratowania zdrowia najbliższej osoby bywa niewystarczające. Motywy muszą wypływać z silnej, emocjonalnej relacji z chorym. Osiąganie przez pacjentów (zarówno dawców jak i biorców) wysokiej jakości życia po transplantacji nerki wymaga systemowego wsparcia. Oznacza to nie tylko potrzebę profesjonalnej i szeroko dostępnej opieki medycznej, czy zaangażowania instytucji mających istotny wpływ na życie pacjenta, ale także edukację osób bliskich, które mogą i powinny udzielać bezpośredniego wsparcia (transplantacja jako zmiana). Oznacza to także potrzebę monitorowania i wspierania adaptacyjnych procesów poznawczo emocjonalnych w tej grupy pacjentów i ich rodzin przez psychologów. Jakość życia zarówno dawców jak i biorców jest silnie związana, ale nie w pełni zależna, od ich stanu somatycznego. Aspektami równie istotnymi są poczucie własnej skuteczności, a także otrzymywane wsparcie społeczne. Jednym z czynników wpływających na osiąganie pozytywnych, psychologicznych efektów donacji jest umiejętność radzenia sobie z trudnymi sytuacjami i przystosowanie się do nich. Dlatego też nie tylko opieka medyczna, ale i psychologiczna, czyli holistyczne podejście do pary dawca biorca, pozwoli poprawić wyniki odległe zarówno u populacji dawców jak i biorców nerki, co zostało podkreślone w rozprawie doktorskiej.
Zafascynowany samą operacją, jak i związaną z nią atmosferą: specyficzny nastrój mający. właśnie robi się coś ważnego i niezwykłego.
Zafascynowany samą operacją, jak i związaną z nią atmosferą: specyficzny nastrój mający źródło w przekonaniu całego zespołu chirurgów, anestezjologów i pielęgniarek, że oto właśnie robi się coś ważnego
- Na czym polega pani codzienna praca? - Z jakimi problemami najczęściej spotyka się pani w rozmowach z parą dawcy i biorcy?
Aleksandra Tomaszek, koordynator transplantacyjny żywego dawcy nerki, Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej, Instytut Transplantologii im. Tadeusza Orłowskiego, Warszawski Uniwersytet
Agresja wobec personelu medycznego
Agresja wobec personelu medycznego Od połowy XX wieku do chwili obecnej obserwuje się gwałtowny postęp w diagnostyce i leczeniu pacjentów. Postęp ten przyczynił się do wczesnego rozpoznawania chorób oraz
Psychologiczne problemy kwalifikacji pacjenta do przeszczepienia nerki.
Zakład Nauczania Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Wydział Nauk o Zdrowiu, WUM Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej, SKDJ Psychologiczne problemy kwalifikacji pacjenta do przeszczepienia nerki.
Co 5 dni w Polsce umiera jedna z osób oczekujących na przeszczepienie narządu. Umiera nie z powodu. powodu braku narządów do transplantacji
Akcja informacyjno-edukacyjna Drugie życie Co 5 dni w Polsce umiera jedna z osób oczekujących na przeszczepienie narządu Umiera nie z powodu braku leczenia, ale z powodu braku narządów do transplantacji
MASZ DAR UZDRAWIANIA DRUGIE ŻYCIE
MASZ DAR UZDRAWIANIA DRUGIE ŻYCIE Organizm człowieka jest zbudowany z narządów i tkanek. Czasem mogą być uszkodzone od urodzenia (np. w skutek wad genetycznych), częściej w ciągu życia może dojść do poważnego
Rola psychologa w programie: Żywy Dawca Nerki Podstawowe założenia i narzędzia promowania świadomego dawstwa
Rola psychologa w programie: Żywy Dawca Nerki Podstawowe założenia i narzędzia promowania świadomego dawstwa Dr hab. Ewa Trzebińska prof. SWPS Dr Mateusz Zatorski PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA I POJĘCIA Osobę Biorcy
Informator dla Pacjenta. Przeszczepienie nerki od dawcy żywego
Informator dla Pacjenta Przeszczepienie nerki od dawcy żywego Dlaczego transplantacja nerki od dawcy żywego jest korzystniejsza dla Pacjenta? Przeszczepienie nerki od żywego dawcy uznane jest za najlepszą
POROZUMIENIE CZY KONFLIKT? O AKCEPTACJI CHOROBY. PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY NF1 W KONTEKŚCIE RODZINNYM
POROZUMIENIE CZY KONFLIKT? O AKCEPTACJI CHOROBY. PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY NF1 W KONTEKŚCIE RODZINNYM dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 im. dr. A. Jurasza w Bydgoszczy NF1 W RODZINIE
Jak rozmawiać z rodziną po stracie osoby bliskiej? szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego
Jak rozmawiać z rodziną po stracie osoby bliskiej? szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego Cele szkolenia Celem szkolenia jest przedstawienie lekarzom i personelowi medycznemu technik właściwej komunikacji
Akcja informacyjno-edukacyjna Drugie życie
Akcja informacyjno-edukacyjna Drugie życie Podstawa prawna Ustawa Transplantacyjna ustawa z 1 lipca 2005r o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów. Transplantologia to
Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Brzesku
1 Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Brzesku W Brzesku rozmawiano o przyszłości transplantacji Społeczne i medyczne aspekty transplantacji - to tytuł konferencji jaka odbyła się w Regionalnym
ZAKRES I ZASADY UDZIELANIA POZWOLEŃ MINISTRA ZDROWIA NA POBIERANIE, POZYSKIWANIE, PRZECHOWYWANIE I PRZESZCZEPIANIE NARZĄDÓW
ZAKRES I ZASADY UDZIELANIA POZWOLEŃ MINISTRA ZDROWIA NA POBIERANIE, POZYSKIWANIE, PRZECHOWYWANIE I PRZESZCZEPIANIE NARZĄDÓW Procedura udzielania pozwoleń Ministra Zdrowia na czynności polegające na pobieraniu,
Załącznik nr 2 do procedury opracowywania i okresowego przeglądu programów kształcenia. Prof. Krzysztof Owczarek. III rok. zimowy + letni.
1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (Kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów np.: Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny, studia stacjonarne): Rok akademicki: 2015/16
WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia29 kwietnia 2011 r. Załącznik nr 1 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
Kolejny udany, rodzinny przeszczep w Klinice przy ulicy Grunwaldzkiej w Poznaniu. Mama męża oddała nerkę swojej synowej.
Kolejny udany, rodzinny przeszczep w Klinice przy ulicy Grunwaldzkiej w Poznaniu. Mama męża oddała nerkę swojej synowej. 34-letnia Emilia Zielińska w dniu 11 kwietnia 2014 otrzymała nowe życie - nerkę
OFERTA SZKOLEŃ BIZNESOWYCH
OFERTA SZKOLEŃ BIZNESOWYCH Przywództwo i zarządzanie zespołem Szkolenie z zakresu przywództwa, kompetencji liderskich i zarządzania zespołem. Podniesienie kompetencji zarządczych w zakresie przywództwa,
Wsparcie społeczne. Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ
Paulina Wróbel Instytut Psychologii UJ Szeroko definiowane wsparcie społeczne to pomoc dostępna dla jednostki w sytuacjach trudnych (Saranson, 1982, za: Sęk, Cieślak, 2004), jako zaspokojenie potrzeb w
PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO
PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO w dniach 12.09.2014 13.09.2014 Data Godziny Osoba prowadząca Miejsce realizacji zajęć Forma zajęć Liczba godz. 12.09.14 (piątek ) 9.00-12.45
Sylabus przedmiotu. Wydział Nauki o Zdrowiu. Semestr I. Kierunkowy
Sylabus przedmiotu 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia Wydział Nauki o Zdrowiu Pielęgniarstwo, studia II stopnia, profil praktyczny, studia niestacjonarne Rok akademicki: 2017/2018 Nazwa modułu/przedmiotu:
Poczucie bezpieczeństwa i prężność osobowa a umiejscowienie kontroli zdrowia u osób w okresie późnej dorosłości
Poczucie bezpieczeństwa i prężność osobowa a umiejscowienie kontroli zdrowia u osób w okresie późnej dorosłości Ks. dr Paweł Brudek Instytut Psychologii KUL Jana Pawła II Konferencja Międzynarodowa Zdrowie
Ocena rozprawy doktorskiej lekarz Sławomira Milczarka. pt.: Polimorfizmy AIF-1 a częstość występowania ostrego odrzucania, opóźnienia
Ocena rozprawy doktorskiej lekarz Sławomira Milczarka pt.: Polimorfizmy AIF-1 a częstość występowania ostrego odrzucania, opóźnienia podjęcia funkcji graftu i przewlekłej dysfunkcji graftu u pacjentów
Test inteligencji emocjonalnej. Katarzyna Thomas
Test inteligencji emocjonalnej Wykresy i liczby 2013-08-01 Poufne Normy: Poland 2010 Niniejszy raport zawiera informacje i wskazówki pomocne przy rozwijaniu wiedzy i świadomości dotyczącej inteligencji
Psychologia Pozytywna to nurt psychologiczny, który co prawda ma. przedstawi obszary, w których psychologia pozytywna jest w Polsce
Psychologia pozytywna i jej rozwój w Polsce Psychologia Pozytywna to nurt psychologiczny, który co prawda ma niezbyt długą historię, jednak czerpie z dokonań psychologii na przestrzeni wielu dziesięcioleci.
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2013/2014
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 013/014 Kierunek studiów: Pielęgniarstwo
Koordynator w zespole transplantacyjnym Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Olsztynie. Iwona Podlińska
Koordynator w zespole transplantacyjnym Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Olsztynie Iwona Podlińska Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Olsztynie Oddziały Szpitalne Izba Przyjęć Oddział Ratunkowy Intensywnej
JAKOŚĆ ŻYCIA I PRZYSTOSOWANIE PSYCHOSPOŁECZNE DZIECI I MŁODZIEŻY Z NERWIAKOWŁÓKNIAKOWATOŚCIĄ TYPU 1
JAKOŚĆ ŻYCIA I PRZYSTOSOWANIE PSYCHOSPOŁECZNE DZIECI I MŁODZIEŻY Z NERWIAKOWŁÓKNIAKOWATOŚCIĄ TYPU 1 dr n. med. Magdalena Trzcińska Szpital Uniwersytecki nr 1 w Bydgoszczy Katedra i Klinika Psychiatrii
Komunikacja z pacjentem - profesjonalna obsługa pacjenta
Komunikacja z pacjentem - profesjonalna obsługa pacjenta Pacjenci szpitali, klinik, Zakładów Opieki Zdrowotnej coraz częściej oczekują profesjonalnej obsługi ze strony personelu placówek medycznych. Aby
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 30 marca 2010 r.
Dziennik Ustaw Nr 64 5552 Poz. 403 403 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie szkoleń osób, których czynności bezpośrednio wpływają na jakość komórek, tkanek lub narządów,
ZALECENIA W ZAKRESIE ZAPOBIEGANIA PRÓCHNICY U DZIECI NIEPEŁNOSPRAWNYCH. Opracowanie
Projekt współfinansowany przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej oraz ze środków Ministerstwa Zdrowia ZALECENIA W ZAKRESIE ZAPOBIEGANIA
Jakość życia nie zależy wyłącznie od dobrostanu fizycznego, bo stan zdrowia ma wpływ na wiele aspektów życia.
Jakość życia w chorobie nowotworowej Krzysztof G. Jeziorski Warszawa Definicja jakości życia WHO (1993) Poczucie jednostki co do jej pozycji życiowej w ujęciu kulturowym oraz systemu wartości, w którym
Warsztaty Akademia Praw Pacjenta ewaluacja
18 listopada 211 r., Warszawa Warsztaty Akademia Praw Pacjenta ewaluacja Cel: Ewaluacja warsztatów przeprowadzonych w ramach szkolenia Akademia Praw Pacjenta oraz ocena znajomości praw pacjenta wśród personelu
WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI
Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2014 r. (poz. ) Załącznik nr 1 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Lp.
Załącznik nr 6. Lp. Profil oraz rodzaj komórki organizacyjnej Warunki realizacji świadczenia gwarantowanego
Załącznik nr 6 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH AMBULATORYJNYCH PSYCHIATRYCZNYCH I LECZENIA ŚRODOWISKOWEGO (DOMOWEGO) ORAZ WARUNKI ICH REALIZACJI Lp. Profil oraz rodzaj komórki
Psychologia a wyzwania współczesnej medycyny - przedmiot fakultatywny
Psychologia a wyzwania współczesnej medycyny - przedmiot fakultatywny - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Psychologia a wyzwania współczesnej medycyny - przedmiot fakultatywny Kod przedmiotu
Psychologia - opis przedmiotu
Psychologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Psychologia Kod przedmiotu 14.4-WP-PielP-CHOL-Sk-S14_pNadGenUY423 Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Pielęgniarstwo Profil
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012 Instytut Zdrowia Kierunek studiów: Pielęgniarstwo Kod kierunku: 12. Specjalność: pielęgniarstwo 1. PRZEDMIOT
Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. M. Pirogowa w Łodzi. 90-531 Łódź ul. Wólczańska 191/195
Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. M. Pirogowa w Łodzi 90-531 Łódź ul. Wólczańska 191/195 Mgr Ewelina Pitrus Regionalny koordynator pobierania i przeszczepiania narządów Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne
Zagadnienia na egzamin dyplomowy obowiązujące studentów kończących studia w roku akad. 2016/2017 Kierunek psychologia studia jednolite magisterskie
1 Rozwód jako przeżycie 01 Potrafi opisać psychologiczne konsekwencje Psychologiczne problemy rodzin traumatyczne rozwodu dla małżonków oraz osób z ich rozwodzących się najbliższego otoczenia społecznego.
Wsparcie społeczne. Dorota Wojcik, Natalia Zasada
Wsparcie społeczne Dorota Wojcik, Natalia Zasada Czym jest wsparcie społeczne? Jest to wszelka dostępna dla jednostki pomoc w sytuacjach trudnych. Wsparcie to konsekwencja przynależności człowieka do sieci
ZAANGAŻOWANIE W PRZEBIEG LECZENIA U CHORYCH ZE SCHIZOFRENIĄ PODDANYCH TERAPII PRZECIWPSYCHOTYCZNEJ
ZAANGAŻOWANIE W PRZEBIEG LECZENIA U CHORYCH ZE SCHIZOFRENIĄ PODDANYCH TERAPII PRZECIWPSYCHOTYCZNEJ Raport z Programu Edukacyjno-Badawczego Październik 2017 Założenia programu Małe zaangażowanie w przebieg
Narzędzie pracy socjalnej nr 14 Wywiad z osobą długotrwale chorą 1 Przeznaczenie narzędzia:
Narzędzie pracy socjalnej nr 14 Wywiad z osobą długotrwale chorą 1 Przeznaczenie narzędzia: Etap I (1b) Ocena / Diagnoza (Pogłębienie wiedzy o sytuacji związanej z problemem osoby/ rodziny) Zastosowanie
Jakość życia w perspektywie pedagogicznej
Jakość życia w perspektywie pedagogicznej Jadwiga Daszykowska Jakość życia w perspektywie pedagogicznej Oficyna Wydawnicza Impuls Kraków 2007 Copyright by Jadwiga Daszykowska Copyright by Oficyna Wydawnicza
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Psychologia lekarska 2. NAZWA JEDNOSTKI
Jak rozmawiać o chorobie i śmierci z pacjentami terminalnie chorymi i ich rodzinami szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego
Jak rozmawiać o chorobie i śmierci z pacjentami terminalnie chorymi i ich rodzinami szkolenie dla lekarzy i personelu medycznego Cele szkolenia Celem szkolenia jest zapoznanie lekarzy i personelu medycznego
Streszczenie mgr Agnieszka Kotwica
Streszczenie mgr Agnieszka Kotwica Słowa kluczowe: rehabilitacja uzdrowiskowa, dysfunkcje narządu ruchu, ból, jakość życia Zdrowie na podstawie definicji prezentowanej, przez WHO oznacza całkowity brak
Bariery w realizacji zadań interdyscyplinarnego zespołu opieki paliatywnej. Mgr Katarzyna Mucha
Bariery w realizacji zadań interdyscyplinarnego zespołu opieki paliatywnej. Mgr Katarzyna Mucha Zespół interdyscyplinarny Grupa profesjonalistów, reprezentantów różnych dziedzin, którzy mogą i chcą podejmować
Projekt systemowy współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego CZŁOWIEK NAJLEPSZA INWESTYCJA
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Stargardzie Szczecińskim zbliża się do końca realizacji działań w partnerskim Projekcie systemowym Integracja społeczna w powiecie stargardzkim. Miejski Ośrodek Pomocy
Kształcenie Podyplomowe Specjalizacja Program Specjalizacji w Dziedzinie Pielęgniarstwa Nefrologicznego dla Pielęgniarek
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 29 października 2003 r. W SPRAWIE WYKAZU DZIEDZIN PIELĘGNIARSTWA ORAZ DZIEDZIN MAJĄCYCH ZASTOSOWANIE W OCHRONIE ZDROWIA, W KTÓRYCH MOŻE BYĆ PROWADZONA SPECJALIZACJA
Rola religii i duchowości w radzeniu sobie z chorobą nowotworową. Opieka duszpasterska i wsparcie duchowe u pacjentów ze szpiczakiem
Rola religii i duchowości w radzeniu sobie z chorobą nowotworową Opieka duszpasterska i wsparcie duchowe u pacjentów ze szpiczakiem Duchowość 1. Duchowość = religijność 2. Duchowość versus religijność
Anna Kłak. Korzystanie z informacji dostępnych w Internecie z zakresu zdrowia i choroby przez osoby chore na alergię dróg oddechowych i astmę
Anna Kłak Korzystanie z informacji dostępnych w Internecie z zakresu zdrowia i choroby przez osoby chore na alergię dróg oddechowych i astmę STRESZCZENIE ROZPRAWY DOKTORSKIEJ Wstęp: Świadomość pacjentów
Opracowanie wyników badań ewaluacyjnych. Kursu Aktywnego poszukiwania pracy
Opracowanie wyników badań ewaluacyjnych Kursu Aktywnego poszukiwania pracy Termin realizacji:.-..9 Miejsce realizacji: Wydział Nauk Społecznych w Warszawie Badanie ewaluacyjne prowadzone było w ramach
Jakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek w Polsce Katarzyna Kiliś-Pstrusińska
Jakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek w Polsce Katarzyna Kiliś-Pstrusińska Katedra i Klinika Nefrologii Pediatrycznej Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu VII Zjazd PTNefD, Łódź 2015 1 Jakość życia
Sfinansowano ze środków Gminy Miasta Gdańska INFORMACJA DLA RODZICÓW. Zgoda rodziców na udział w programie Ankieta przesiewowa dla rodziców
Sfinansowano ze środków Gminy Miasta Gdańska INFORMACJA DLA RODZICÓW Zgoda rodziców na udział w programie Ankieta przesiewowa dla rodziców Drodzy Rodzice! Zdrowie jest dobrem, które można chronić, przywracać,
Program konferencji. 13:00-15:40 Sesja pielęgniarska - Rola pielęgniarki w opiece nad pacjentem dializowanym
Program konferencji PIĄTEK 16 10 2009 13:00-15:40 Sesja pielęgniarska - Rola pielęgniarki w opiece nad pacjentem dializowanym i po przeszczepie narządów. (Sala Lawendowa) Prowadzący: M. Stopiński, M. Liber,
Zaburzenia emocjonalne, behawioralne, poznawcze oraz jakość życia u dzieci i młodzieży z wrodzonym zakażeniem HIV STRESZCZENIE
Autor: Tytuł: Promotor: lek. Anna Zielińska Zaburzenia emocjonalne, behawioralne, poznawcze oraz jakość życia u dzieci i młodzieży z wrodzonym zakażeniem HIV dr hab. Anita Bryńska STRESZCZENIE WSTĘP: W
ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( )
ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ (2015-08-03) PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA ADRESACI - Osoby zadeklarowane do lekarza POZ, w wieku 35, 40, 45,
PROGRAM AKTYWIZACJA I INTEGRACJA RAPORT Z REALIZACJI
2016 PROGRAM AKTYWIZACJA I INTEGRACJA RAPORT Z REALIZACJI POWIATOWY URZĄD PRACY W NYSIE Program Aktywizacja i Integracja (PAI) w 2016 roku realizowany był przez Powiatowy Urząd Pracy w Nysie w oparciu
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2016/2017 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2016/2017 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Psychologia lekarska 2. NAZWA JEDNOSTKI
PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Z PSYCHOLOGII KLINICZNEJ 1
Załącznik nr 1 do Uchwały nr 164 A/09 Senatu WUM z dnia 30 listopada 2009 r. PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH Z PSYCHOLOGII KLINICZNEJ 1 I. ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE ZAKRES WIEDZY TEORETYCZNEJ 1.
Jakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek. Wyniki badania wieloośrodkowego.
Jakość życia dzieci z przewlekłą chorobą nerek. Wyniki badania wieloośrodkowego. K. Kiliś-Pstrusińska 1, A. Medyńska 1, P. Adamczyk 2, I. Bałasz-Chmielewska 3, R. Grenda 4, A. Kluska-Jóźwiak 5, B. Leszczyńska
STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM
STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM Środowisko zawodowe, w jakim przebywa pracownik, jest bardzo ważnym elementem, który może wpływać na zdrowie fizyczne i psychiczne oraz funkcjonowanie społeczne. Pielęgniarki
Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia Przedmiot humanistyczny: Podstawy psychologii lekarskiej
Załącznik nr 2 do Uchwały Senatu Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu nr 1441 z dnia 24 września 2014 r. Nazwa modułu/przedmiotu Sylabus Część A - Opis przedmiotu kształcenia Przedmiot humanistyczny: Podstawy
Załącznik nr 1, Punkt 4 Tabeli str. 3
Uwagi do projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wykazu szczegółowych kryteriów wyboru ofert wraz z wyznaczającymi je warunkami oraz przypisaną im wartością w rodzaju rehabilitacja lecznicza
Akademia Menedżera GŁÓWNE CELE PROJEKTU:
Akademia Menedżera Dobre zarządzanie to nie to, co dzieje się w firmie, gdy jesteś obecny, ale to, co się w niej dzieje, gdy cię nie ma. Ken Blanchard GŁÓWNE CELE PROJEKTU: Główne cele projektu to zdobycie
Kto uzyskuje najlepsze efekty w wyniku leczenia CCSVI? Charakterystyka pacjenta
Kto uzyskuje najlepsze efekty w wyniku leczenia CCSVI? Charakterystyka pacjenta Copyright All rights reserved 211 AMEDS Centrum 2 PACJENCI W badaniu wzięła udział grupa 47 pacjentów ze Stwardnieniem Rozsianym
POLSKA KARTA PRAW PACJENTA
POLSKA KARTA PRAW PACJENTA podstawowe unormowania prawne wynikające z ustawy zasadniczej - Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483) określone w ustawach *: I. Prawa pacjenta wynikające
Psychologia lekarska z elementami socjologii
Psychologia lekarska z elementami socjologii 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (Kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów np.: Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny,
dr hab. n. farm. AGNIESZKA SKOWRON
UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI COLLEGIUM MEDICUM WYDZIAŁ FARMACEUTYCZNY ZAKŁAD FARMACJI SPOŁECZNEJ dr hab. n. farm. AGNIESZKA SKOWRON KATOWICE, 24 KWIETNIA 2018R. SESJA B: FARMACEUCI W KOORDYNOWANEJ I PERSONALIZOWANEJ
Przeszczepienie nerek Najczêœciej zadawane pytania
Przeszczepienie nerek Najczêœciej zadawane pytania Witamy w naszej Stacji Dializ Dlaczego potrzebujê przeszczepienia nerki? Kiedy nerki przestaj¹ funkcjonowaæ istniej¹ trzy dostêpne metody leczenia: Hemodializa
I nforma cje ogólne. jednolite X I stopnia II stopnia
Załącznik Nr do Uchwały Nr S YL AB US MDUŁ U ( PRZEDMITU) I nforma cje ogólne Nazwa modułu Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Psychologia lekarska
Dr hab. med. Cezary Piwkowski Poznań, Recenzja. pracy naukowej na stopień doktora nauk medycznych mgr Kingi Gryglickiej p.t.
Dr hab. med. Cezary Piwkowski Poznań, 10.11.2017 Klinika Torakochirurgii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Recenzja pracy naukowej na stopień doktora nauk medycznych mgr Kingi Gryglickiej p.t. "Gotowość
Aktywne poszukiwanie pracy. Asertywność
Aktywne poszukiwanie pracy rozeznanie w sytuacji na rynku pracy, poznanie źródeł i metod poszukiwania pracy, nabycie wiedzy o wymogach pracodawców wobec potencjalnych pracowników. poznanie i identyfikacja
Rola psychologa w podmiotach leczniczych
Rola psychologa w podmiotach leczniczych Podstawowym celem działań podmiotów leczniczych było i jest zdrowie pacjentów. Ponieważ jednak zdrowie według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) to stan cechujący
to umiejętność radzenia sobie z własnymi emocjami i zdolność rozumienia innych ludzi. Ma ona decydujące znaczenie w kwestii tworzenia dobrych relacji
to umiejętność radzenia sobie z własnymi emocjami i zdolność rozumienia innych ludzi. Ma ona decydujące znaczenie w kwestii tworzenia dobrych relacji ze swoim otoczeniem i poczucia spełnienia się w życiu.
Renata Zajączkowska, Małgorzata Przysada Szpital Wojewódzki Nr 2 w Rzeszowie
Renata Zajączkowska, Małgorzata Przysada Szpital Wojewódzki Nr 2 w Rzeszowie Jednym z najczęstszych powodów braku satysfakcji pacjenta po przeprowadzonym zabiegu jest ból pooperacyjny 1... 1. Nakahashi
Dr A. Wołpiuk- Ochocińska. Dr A. Wołpiuk- Ochocińska
(1) Nazwa przedmiotu Psychologia stosowana (2) Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Medyczny Instytut Położnictwa i Ratownictwa Medycznego Katedra: Położnictwa (3) Kod przedmiotu - () Studia Kierunek
Recenzja rozprawy doktorskiej
Warszawa,24.04.2018 Dr hab.n.med.iwona Korzeniowska-Kubacka Klinika Rehabilitacji Kardiologicznej i Elektrokardiologii Nieinwazyjnej Instytut Kardiologii 04-628 Warszawa,Alpejska 42. Recenzja rozprawy
Księgarnia PWN: Aleksandra Łuszczyńska - Nadwaga i otyłość. Spis treści
Księgarnia PWN: Aleksandra Łuszczyńska - Nadwaga i otyłość Spis treści Od autorki.... 11 CZĘŚĆ I. Nadwaga i otyłość jako problem biopsychospołeczny. Zachowania prowadzące do zmiany wagi.... 13 ROZDZIAŁ
I n f or ma cje og ól ne. Pielęgniarstwo specjalistyczne - opieka pielęgniarska nad chorym przewlekle w przypadku chorób nerek
Nazwa modułu Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Rok, semestr studiów np. rok 1, semestr (I i II) Liczba przypisanych punktów ECTS (z rozbiciem
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU FAKULTATYWNEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Psychiatria w pytaniach i odpowiedziach. 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek
Leczenie w domu pacjenta - praca w Zespole Leczenia Środowiskowego
Leczenie w domu pacjenta - praca w Zespole Leczenia Środowiskowego Zespół Leczenia Środowiskowego Wieliczka Paweł Sacha specjalista psychiatra Idea psychiatrycznego leczenia środowiskowego, a codzienna
PASZPORT ZDROWEJ KOBIETY W PROFILAKTYCE CHORÓB NOWOTWOROWYCH
PASZPORT ZDROWEJ KOBIETY W PROFILAKTYCE CHORÓB NOWOTWOROWYCH II Ogólnopolska Konferencja Medycyny Pracy Zadania pielęgniarki służby medycyny pracy Współczesne wyzwania w ochronie zdrowia pracujących Mgr
KOMITET NAUKOWY I WARSZAWSKIEGO DNIA DIETETYKI KLINICZNEJ
1 KOMITET NAUKOWY I WARSZAWSKIEGO DNIA DIETETYKI KLINICZNEJ Przewodnicząca: Dr hab. n. o zdr. Dorota Szostak-Węgierek (Warszawski Uniwersytet ) Członkowie: Prof. dr hab. n. med. Magdalena Durlik (Warszawski
1. Sylabusy przedmiotów/modułów zajęć
1. Sylabusy przedmiotów/modułów zajęć Lp. Element Opis 1 Nazwa modułu Psychologia z elementami komunikacji interpersonalnej 2 Typ modułu do wyboru 3 Instytut Nauk o Zdrowiu 4 Kod modułu PPWSZ-RM-1-113A
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej, Piekary Śląskie 41-940 ul. Bytomska 62, Tel. 032 3934 299
Konsultant Krajowy w dz. Pielęgniarstwa dr n. biol. Grażyna Kruk- Kupiec Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej, Piekary Śląskie 41-940 ul. Bytomska 62, Tel. 032 3934 299 Piekary Śląskie
(imię i nazwisko nauczyciela) (przedmiot) (numer programu)
Iwona Jończyk (imię i nazwisko nauczyciela) Wybrane zagadnienia z psychologii społecznej (przedmiot) 2407MR i GŻ 1997.08.18 (numer programu) Klasa IV TŻa, IV TŻb Lp. Cele kształcenia i wychowania Treści
STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM
STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM Wstęp Choroby nowotworowe są poważnym problemem współczesnych społeczeństw. Rozpoznawanie trudności w funkcjonowaniu psychosomatycznym pacjentów jest konieczne do świadczenia
dr n. med. Jarosław Czerwioski
dr n. med. Jarosław Czerwioski Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne ds. Transplantacji Poltransplant Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Wzory pozyskiwania narządów
Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Gdańsku
Najwyższa Izba Kontroli Delegatura w Gdańsku Gdańsk, dnia 10 listopada 2010 r. LGD-4101-018-02/2010 P/10/095 Pani Ewa Książek-Bator Dyrektor Naczelny Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Gdańsku WYSTĄPIENIE
Zdrowotnych odpowiadające świadczeniu gwarantowanemu. Kody Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów. chorobę lub stany podobne (Z03).
Dziennik Ustaw 5 Poz. 1386 Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. (poz. 1386) Załącznik nr 1 WYKAZ ŚWIADCZEŃ GWARANTOWANYCH REALIZOWANYCH W WARUNKACH STACJONARNYCH PSYCHIATRYCZNYCH
Zespół Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących im. Prof. Jerzego Buzka w Węgierskiej Górce
PROGRAM ROZWIJANIA KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH I PROFILAKTYKA ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH. I. Wstęp Rozwój kompetencji społecznych jest niezbędnym czynnikiem warunkującym prawidłowe i dobre funkcjonowanie jednostki.
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW II ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Psychologia lekarska 2. NAZWA JEDNOSTKI
SYLABUS Część A - Opis przedmiotu kształcenia.
Nazwa modułu/przedmiotu : Wydział: Kierunek studiów: pecjalności: YLABU Część A - Opis przedmiotu kształcenia. Psychologia lekarska Kod modułu LK.3.D.002 I Wydział Lekarski z Oddziałem tomatologicznym
Wsparcie procesu zarządzania zmianą- praca na postawach oraz wartościach na przykładzie programu ABS w Veolii Energii Warszawa
Wsparcie procesu zarządzania zmianą- praca na postawach oraz wartościach na przykładzie programu ABS w Veolii Energii Warszawa Dariusz Zawisza, Dyrektor HR, Członek Zarządu Kontekst i wyzwanie Veolia Energia
Zestaw pytań egzaminacyjnych egzamin teoretyczny Kierunek Pielęgniarstwo studia II stopnia rok akademicki 2014/2015
Zestaw pytań egzaminacyjnych egzamin teoretyczny Kierunek Pielęgniarstwo studia II stopnia rok akademicki 2014/2015 1. Wymień i omów wady i zalety korzystania z baz piśmiennictwa naukowego: Polska Bibliografia
PROJEKT REALIZOWANY W NOWYM SĄCZU W OKRESIE OD DNIA 01.01.2015 ROKU DO DNIA 31.12.2015 ROKU
Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr Rady Miasta Nowego Sącza z dnia PROJEKT SOCJALNY SĄDECKA POMOCNA DŁOŃ PROJEKT REALIZOWANY W NOWYM SĄCZU W OKRESIE OD DNIA 01.01.2015 ROKU DO DNIA 31.12.2015 ROKU PROJEKTODAWCA
Marzena Woźniak Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie
Marzena Woźniak Rozprawa doktorska na stopień doktora nauk medycznych Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie Okresy ciąży i połogu są wymieniane
K O M U N I K A T MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ z dnia 11 grudnia 1998r. w sprawie przekazania do publicznej informacji Karty Praw Pacjenta
K O M U N I K A T MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ z dnia 11 grudnia 1998r w sprawie przekazania do publicznej informacji Karty Praw Pacjenta Przekazuję do publicznej informacji Kartę Praw Pacjenta