Projekt. Network. Okres realizacji: od grudnia 2011r. do listopada 2013r.

Transkrypt

1 Wdrażanie anie EMAS w MŚPM doświadczenia z projektu zrealizowanego przez Fundację Rozwoju Przedsiębiorczo biorczości ci w Łodzi Andrzej Ociepa Konferencja EMAS, 19 grudnia 2013 r.

2 Projekt Promocja systemu ekozarządzania i audytu EMAS w MŚP M P poprzez Enterprise Europe Network Finansowanie: Okres realizacji: od grudnia 2011r. do listopada 2013r. 80% z Programu Ramowego na Rzecz Konkurencyjności i Innowacyjności (CIP ), 20% wkład własny FRP Jednym z partnerów wspierających projekt merytorycznie była Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska 2

3 LIDER PROJEKTU KONSORCJUM PROJEKTU Andalusian Institute of Technology, Sewilla, Hiszpania PARTNERZY Italian National Agency for New Technologies, Energy and Sustainable Economic Development, Rzym, Włochy Steinbeis-Europa-Zentrum, Sztutgart, Niemcy 3

4 KONSORCJUM PROJEKTU cd. PARTNERZY Bulgarian Industrial Association, Sofia, Bułgaria Zentrum für Innovation und Technik in NordRhein- Westfalen, Mülheim n/ruhrą, Niemcy Fundacja Rozwoju Przedsiębiorczości, Łódź, Polska Regional Technology Centre North, Leeds, Wielka Brytania 4

5 Warsztaty Pro-aktywne usługi ugi Firma przyjazna środowisku poprzez System Ekozarządzania i Audytu (EMAS) 4 jednodniowe warsztaty (w siedzibie FRP), uzupełnione pracą własną uczestników. 6 i 19 czerwca, 17 lipca oraz 4 września 2013 r. Prowadzone przez eksperta z DQS Polska Sp. z o.o. przy współudziale przedstawiciela GDOŚ. Konsultacje dotyczące ce systemu zarządzania środowiskiem 5

6 Inne działania ania projektu: konferencje i spotkania projektowe (m.in. Katowice, Łódź, Bruksela) materiały i poradniki, w tym metodologia wdrażania EMAS w małych i średnich przedsiębiorstwach z ankietą do samooceny stopnia przygotowania do wdrożenia Klub EMAS, integruje uczestników i promuje ochronę środowiska, zachęca do stosowania innowacyjnych rozwiązań, przygotowuje do wdrożenia i doskonalenia EMAS 6

7 Rezultaty projektu Go4EMAS w Polsce blisko 70 firm zaangażowanych w działania projektu, przygotowanie kilku firm (woj. łódzkie) do wdrożenia Systemu Zarządzania Środowiskowego wg EMAS: 2 firmy (MŚP) uzyskały certyfikację wg ISO i są gotowe do rejestracji w EMAS, 3 firmy zadeklarowały zamiar rejestracji w EMAS zgodnie z opracowanym przez siebie harmonogramem wdrożenia. podniesienieświadomości firm o potrzebie działań na rzecz ochrony środowiska 7

8 Co oznacza EMAS dla MŚP? M SZŚ wg EMAS jest skutecznym narzędziem w zarządzaniu MŚP, bo umożliwia: sformułowanie polityki ekologicznej przedsiębiorstwa, adekwatnej do celów strategii rozwoju firmy; pełną identyfikację istotnych dla firmy zagadnień i problemów ekologicznych przy uwzględnieniu wpływów środowiskowych poprzednich i planowanych; sprecyzowanie wymagań prawnych i innych (jest więc dobrym narzędziem do realizacji tych wymagań);. 8

9 Co oznacza EMAS dla MŚP? M ustalenie priorytetów i wyznaczenie celów i zadań środowiskowych; wykonanie programów realizacji tych zadań i analizę ich efektów; odpowiednie sterowanie operacyjne procesami, wpływającymi na stan środowiska i w razie potrzeby bieżą żące dokonywanie stosownych korekt; elastyczne reagowanie na sygnały i zmiany w otoczeniu. 9

10 Korzyści z wdrożenia EMAS w firmie (także MŚP) podniesienie poziomu funkcjonowania (doskonalenie) systemu zarządzania środowiskowego (m.in. aspekty pośrednie, ujecie efektów środowiskowych w elementach SZŚ, dialog zewnętrzny, zaangażowanie pracowników), łatwiejsze powiązanie SZŚ z obowiązkami prawnymi firmy w zakresie ochrony środowiska widać to również po firmach biorących udział w projekcie GO4EMAS, możliwość wykorzystania EMAS przy staraniu się o dofinansowanie projektów, promocja zarejestrowanej firmy jako firmy spełniającej najwyższe standardy europejskie firmy w projekcie GO4EMAS także na to liczą, zwiększenie wiarygodności certyfikacji na ISO (część systemów certyfikowanych na zgodność z ISO nie działa prawidłowo i nie osiąga zamierzonych efektów środowiskowych); 10

11 Korzyści z wdrożenia EMAS w firmie (także MŚP) większa aktywność personelu firmy w sprawach ochrony środowiska, większa motywacja do poprawy wskaźników środowiskowych (a przez to wpływ na koszty firmy), wspomaganie egzekwowania wymogów zewnętrznych i wewnętrznych firmy uczestniczące w projekcie GO4EMAS (inne także) samodzielnie analizują wymagania prawne bez interwencji organów inspekcji OŚ możliwość bezproblemowego udostępniania najważniejszych, zatwierdzonych przez zarząd i weryfikatora, informacji o firmie, zwiększenie wiarygodności firmy przy weryfikacji raportów handlu uprawnieniami do emisji. 11

12 Wątpliwości przy wdrażaniu aniu EMAS w firmach (także e MŚP) M skomplikowany i rozległy system prawny OŚ; duże trudności w przekonaniu do EMAS nowych firm, konieczne są różnego rodzaju działania, rozwijające się obecnie zachęty, ale i przekonanie do EMAS i jego promocja przez różne jednostki resortu i inne organy administracji np. urzędy marszałkowskie i organy kontrolne; pewne niedogodności podczas rejestracji w systemie EMAS (np. kontrole WIOŚ lub Sanepid spowodowane wystąpieniem GDOŚ o opinię nt. danej firmy, podczas, gdy EMAS mówi o opinii, czy brak jest dowodów); brak jednoznacznej interpretacji pojęcia zgodność z prawem, dobrze byłoby rozszerzyć stosowanie dokumentu EA- 7/04 dot. zgodności z prawem OŚ przy certyfikacji SZŚ także na EMAS; 12

13 Wątpliwości przy wdrażaniu aniu EMAS w firmach (także e MŚP) M SZŚ certyfikowane na zgodność z ISO mają różny poziom funkcjonowania, wdrożenie EMAS więc wymaga najpierw uzupełniania tych podstawowych elementów SZŚ przykład: jedna z firm w projekcie GO4EMAS; brak informacji z zewnątrz nt. EMAS na poziomie województw i tworzenia przez administrację regionalną przynajmniej dobrej atmosfery dla firm rejestrowanych w systemie EMAS; słabe zainteresowanie EMAS przez firmy certyfikujące, traktowane jako wyznaczających drogę w zakresie systemów zarządzania; brak projektów promujących EMAS GO4EMAS jest jednym z chlubnych wyjątków; brak wyraźnego uzasadnienia ekonomicznego dla wdrażania ISO i EMAS (warto rozszerzyć stosowanie rachunku kosztów środowiskowych w przedsiębiorstwie np. wg zasad EUROSTAT i GUS); 13

14 Koszty środowiskowe Strona internetowa: Opublikowano m.in. metodologie: Environmental expenditure statistics - Industry data collection handbook ( ) OECD/Eurostat Environment Protection Expenditure and Revenu Joint Questionnaire / SERIEE Environmental Protection Expenditure Account: Conversion guidelines ( ) Wytyczne IFAC (Międzynarodowego Zrzeszenia Księgowych dot. rachunkowości zarządzania środowiskowego) W Polsce na podstawie ustawy z o statystyce publicznej przedsiębiorstwa są zobowiązane do przekazywania informacji do GUS zgodnie z załą łączonymi do corocznych Rozporządzeń RM formularzami. Jednym z nich jest formularz OŚ-29k, wynikający z ww metodologii. Koszty bieżą żące ochrony środowiska to m. in: koszty związane z funkcjonowaniem i utrzymywaniem urządzeń ochrony środowiska, koszty działań zapobiegających powstawaniu zanieczyszczeń (np. część urządzenia technologicznego poświęcona wyłącznie na ochronę środowiska, - zarządzanie środowiskowe ISO i EMAS, stosowanie nowych surowców, zmniejszających zanieczyszczenie), opłaty ekologiczne ( m.in. za emisje, ścieki, opłata produktowa), koszty transportu i przetwarzania odpadów, koszty kontroli, badań laboratoryjnych i monitorowania stanu środowiska, koszty szkoleń, badań i rozwoju, stref ochronnych i in. 14

15 Obserwacje z wdrażania ania EMAS w firmach niezbędnych jest wiele szkoleń i przekonywania; firmy zdają sobie sprawę z konieczności doskonalenia SZŚ poprzez EMAS; odbywa się wiele dyskusji nad zmianami w procedurach np. procedurach aspektów i zmianami kryteriów oceny aspektów, zwłaszcza aspektów pośrednich; sporo czasu trwają uzupełnienia w obszarze nadzoru nad aspektami pośrednimi oraz wypracowanie i realizacja oceny zgodności z wymaganiami prawnymi i innymi; trudne jest zwykle uzgadnianie ostatecznej zawartości i tekstu Deklaracji Środowiskowej; zawsze są obawy przed procesem rejestracji; wszyscy pytają o korzyści zewnętrzne. 15

16 Nowoczesna firma wybiera system zarządzania środowiskowego wg EMAS (mimo pewnych wątpliwo tpliwości) 16

17 Zapraszamy do współpracy pracy przy wdrożeniu systemu zarządzania środowiskowego Fundacja Rozwoju Przedsiębiorczości Łódź,ul. Piotrkowska 86 Andrzej Ociepa koekspert