Spis treści. O autorach... Bibliografia i wykaz skrótów... Wstęp...

Transkrypt

1 O autorach... Bibliografia i wykaz skrótów... Wstęp... XLI XLV LV Część I. Instrukcje w zakresie realizacji obowiązków z obszaru rachunkowości i księgowości Rozdział I. Polityka rachunkowości (Artur Hołda, Anna Staszel) Postanowienia ogólne Definicja polityki rachunkowości Ciągłość stosowania zasad rachunkowości oraz konsekwencje ich zmian Uproszczenia w rachunkowości Elementy polityki rachunkowości Opis stosowanych zasad rachunkowości w informacjach dodatkowych oraz we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego Sporządzanie dokumentacji w języku polskim Dodatkowe wytyczne dotyczące dokumentacji zasad rachunkowości zawarte w rozporządzeniach uszczegóławiających zasady rachunkowości poszczególnych jednostek Banki Spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe Fundusze emerytalne Fundusze inwestycyjne Domy maklerskie Zakładowy plan kont Zasady ogólne Pięć typów sprawozdań finansowych Przykłady planu kont V

2 VI 2.4. Przykładowy plan kont dla jednostki sporządzającej sprawozdanie finansowe zgodnie z załącznikiem Nr 1 do RachunkU Objaśnienia do wykazu kont Konta zespołu 0 Aktywa trwałe Konta zespołu 1 Inwestycje krótkoterminowe, krótkoterminowe aktywa finansowe Konta zespołu 2 Rozrachunki, roszczenia, rozliczenia Konta zespołu 3 Materiały i towary Konta zespołu 4 Koszty w podziale według rodzaju Konta zespołu 5 Koszty w podziale według typu działalności Konta zespołu 6 Produkty, rozliczenia międzyokresowe Konta zespołu 7 Przychody i koszty związane z osiągnięciem przychodów Konta zespołu 8 Kapitał własny, rezerwy, wynik finansowy Specyfika małych przedsiębiorców Jednostki zaliczane do małych przedsiębiorców Plan kont dla jednostki małej Przykładowy plan kont dla jednostki sporządzającej sprawozdanie finansowe zgodnie z załącznikiem Nr 5 do RachunkU Objaśnienia do wykazu kont Konta zespołu 0 Aktywa trwałe Konta zespołu 1 Inwestycje krótkoterminowe, krótkoterminowe aktywa finansowe Konta zespołu 2 Rozrachunki, roszczenia, rozliczenia Konta zespołu 3 Materiały i towary Konta zespołu 4 Koszty w podziale według rodzaju Konta zespołu 5 Koszty w podziale według typu działalności Konta zespołu 6 Produkty, rozliczenia międzyokresowe Konta zespołu 7 Przychody i koszty związane z osiągnięciem przychodów Konta zespołu 8 Kapitał własny, rezerwy, wynik finansowy Wzór sprawozdania finansowego małego przedsiębiorcy Bilans jednostki małej Rachunek zysków i strat jednostki małej wariant kalkulacyjny Rachunek zysków i strat jednostki małej wariant porównawczy Specyfika mikroprzedsiębiorców Jednostki zaliczane do mikroprzedsiębiorców Plan kont dla jednostki mikro Objaśnienia do wykazu kont Zespół kont 0 Aktywa trwałe Zespół kont 1 Inwestycje krótkoterminowe, krótkoterminowe aktywa finansowe... 55

3 Konta zespołu 2 Rozrachunki, roszczenia, rozliczenia Konta zespołu 3 Materiały i towary Konta zespołu 4 Koszty w podziale według rodzaju Konta zespołu 5 Koszty w podziale według typu działalności Konta zespołu 6 Produkty, rozliczenia międzyokresowe Konta zespołu 7 Przychody i koszty związane z osiągnięciem przychodów Konta zespołu 8 Kapitał własny, rezerwy, wynik finansowy Wzór sprawozdania finansowego mikroprzedsiębiorcy Bilans jednostki mikro Rachunek zysków i strat, wersja I Rachunek zysków i strat, wersja II Prowadzenie ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera, przechowywanie zbiorów danych, w tym polityki rachunkowości Ochrona danych księgowych Przechowywanie i udostępnianie dokumentów księgowych Odpowiedzialność za przestrzegane przepisów ustawy o rachunkowości Objaśnienia do wzorów Polityka (zasady) rachunkowości jednostek standardowych Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Polityka (zasady) rachunkowości małych jednostek Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Polityka (zasady) rachunkowości mikroprzedsiębiorcy Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Wzory polityki (zasad) rachunkowości Polityka (zasady) rachunkowości jednostek standardowych Zarządzenie prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia polityki rachunkowości Zasady (polityka) rachunkowości VII

4 9.2. Polityka (zasady) rachunkowości jednostek małych Zarządzenie prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia polityki rachunkowości Zasady (polityka) rachunkowości Polityka (zasady) rachunkowości mikroprzedsiębiorcy Zarządzenie prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia polityki rachunkowości Zasady polityki rachunkowości Sprawozdanie z płatności jako element sprawozdawczości jednostki Zakres informacyjny sprawozdania z płatności i odpowiedzialność za jego sporządzenie Rozdział II. Zmiana zasad (polityki) rachunkowości, korekty błędów lat ubiegłych, zdarzenia po dniu bilansowym (Anna Staszel) Zmiana zasad (polityki) rachunkowości Hierarchia zasad rachunkowości stosowanych w Polsce Ciągłość stosowania zasad rachunkowości Ujęcie zmian zasad (polityki) rachunkowości Zastosowanie podejścia retrospektywnego Błędy lat ubiegłych Korygowanie błędów Zdarzenia po dacie bilansowej Istota zdarzeń po dacie bilansowej Ujęcie w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym zdarzeń po dniu bilansowym Dane porównawcze wykazywane w sprawozdaniu Charakter danych porównawczych Retrospektywne przekształcenie danych porównawczych w przypadku braku ich porównywalności Weryfikacja wartości szacunkowych na dzień bilansowy Rozdział III. Rachunkowość organizacji non profit (Artur Hołda) Komentarz wprowadzający Zakładowy plan kont Przykładowy plan kont dla ONP sporządzającej sprawozdanie finansowe zgodnie z załącznikiem Nr 6 do ustawy o rachunkowości Objaśnienia do wykazu kont Konta zespołu 0 Aktywa trwałe Konta zespołu 1 Inwestycje krótkoterminowe, krótkoterminowe aktywa finansowe Konta zespołu 2 Rozrachunki, roszczenia i rozliczenia Konta zespołu 3 Materiały i towary Konta zespołu 4 Koszty ogólnego zarządu w podziale według rodzaju VIII

5 Konta zespołu 5 Koszty działalności gospodarczej Konta zespołu 6 Produkty rozliczenia międzyokresowe Konta zespołu 7 Przychody i koszty związane z ich osiągnięciem Konta zespołu 8 Kapitał własny, rezerwy i wynik finansowy Wzór sprawozdania finansowego ONP Bilans ONP Rachunek zysków i strat ONP Rachunkowość ONP przykłady ujęć ewidencyjnych Ewidencja aktywów trwałych Zapasy Rezerwy, czynne i bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, rozliczenia międzyokresowe przychodów Przychody i koszty Statut ONP Przeksięgowanie wyniku finansowego Opodatkowanie działalności ONP Uproszczona ewidencja Zestawienie przychodów i kosztów Zestawienie przepływów finansowych Wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych Karta przychodów pracownika Objaśnienia do wzorów Polityka (zasady) rachunkowości ONP Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Opis zasad prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Wzory Polityka (zasady) rachunkowości ONP Zarządzenie prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia polityki rachunkowości Zasady (polityka) rachunkowości Zasady prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów 190 IX

6 Rozdział IV. Instrukcja inwentaryzacyjna (Artur Hołda) Inwentaryzacja definicja Jednostki dokonujące inwentaryzacji Wymóg posiadania instrukcji inwentaryzacyjnej Osoby odpowiedzialne w procesie inwentaryzacji Komisja inwentaryzacyjna i zespoły spisowe Outsourcing procesu inwentaryzacji Obecność osób odpowiedzialnych podczas spisu z natury Obecność biegłego rewidenta podczas inwentaryzacji Decyzja kierownika jednostki X Archiwizacja dokumentacji inwentaryzacyjnej Wyjaśnienia do wzorów Instrukcja inwentaryzacyjna Akty prawne ( 1) Cel inwentaryzacji ( 2) Techniki inwentaryzacyjne ( 3) Formy i metody inwentaryzacyjne ( 4 i 5) Terminy ( 6) Etapy inwentaryzacji ( 7 i 8) Spis z natury ( 9) Termin sporządzania spisu z natury rzeczowych aktywów obrotowych regulacje szczególne Inwentaryzacja ciągła Jednostki miary Metoda spisu uproszczonego Czynności przygotowawcze do spisu z natury Przeprowadzenie spisu z natury zasady ogólne Zakończenie spisu z natury Uzgadnianie sald ( 10) Weryfikacja stanów księgowych i uproszczenia ( 11 i 12) Różnice inwentaryzacyjne ( 13) Wycena spisu z natury Wyjaśnienie różnic inwentaryzacyjnych Różnice pozorne i nadwyżki Niedobory zawinione i niezawinione Ewidencja różnic inwentaryzacyjnych Wycena niedoborów Ocena gospodarczej przydatności zapasów i ich rozliczenie

7 Opis procedury związanej z przechowywaniem dokumentów ( 14) Inwentaryzacja wspomagana informatycznie zasady Zarządzenie przeprowadzenia inwentaryzacji Harmonogram przeprowadzenia inwentaryzacji Plan sytuacyjny (mapa terenu jednostki) Wyznaczenie pól spisowych Ewidencja arkuszy spisu z natury Polecenie przeprowadzenia spisu z natury Oświadczenie wstępne osoby odpowiedzialnej materialnie Oświadczenie końcowe osoby odpowiedzialnej materialnie Arkusz spisu z natury Sprawozdanie opisowe z przebiegu spisu z natury Sprawozdanie zespołu spisowego Protokół wyceny zapasów niepełnowartościowych Protokół inwentaryzacji kasy Zbiorcze zestawienie weryfikacji aktywów i pasywów Protokół na zakończenie inwentaryzacji Wzory Decyzja prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia instrukcji inwentaryzacyjnej Instrukcja inwentaryzacyjna Zarządzenie wewnętrzne kierownika jednostki w sprawie inwentaryzacji rocznej (okresowo-rozliczeniowej) Harmonogram inwentaryzacji rocznej Ewidencja arkuszy spisu z natury Polecenie przeprowadzenia spisu z natury Oświadczenie wstępne Oświadczenie końcowe Arkusz spisu z natury Sprawozdanie opisowe z przebiegu spisu z natury Sprawozdanie zespołu spisowego dotyczące przygotowania i przebiegu spisu z natury Protokół wyceny zapasów niepełnowartościowych Protokół inwentaryzacji kasy Zbiorczy protokół weryfikacji aktywów i pasywów Protokół komisji inwentaryzacyjnej sporządzony na zakończenie inwentaryzacji Rozdział V. Instrukcja kasowa (Artur Hołda) XI

8 1.1. Aktywa pieniężne Instrukcja kasowa Wyjaśnienia do wzorów Akty prawne będące podstawą sporządzenia instrukcji kasowej ( 1) Miejsce funkcjonowania kasy ( 2) Sposób transportu gotówki ( 3) Szczególne wymagania wobec kasjera ( 4) Struktura i terminarz wpływu, rozchodu i utrzymania stanów gotówkowych ( 5) Wymagania odnośnie do formy i treści dowodów kasowych ( 6) Procedura wypłaty gotówki w kasie ( 7) Raport kasowy ( 8) Inwentaryzacja kasy: niedobory i nadwyżki ( 9) Obowiązki wynikające z TerroryzmU17 ( 10) Zmiany w SwobDziałGospU obniżony limit dla dokonywanych transakcji gotówkowych oraz wejście w życie PrPrzed Obowiązki wynikające z TerroryzmU ( 10) Wzory Decyzja prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia instrukcji kasowej Instrukcja kasowa Rozdział VI. Instrukcja gospodarki magazynowej (Artur Hołda) Cel tworzenia instrukcji gospodarki magazynowej Decyzja kierownika jednostki o wprowadzeniu instrukcji magazynowej Wyjaśnienia do wzorów Akty prawne, na mocy których sporządzono instrukcję magazynową ( 1) Pojęcie magazynu i jego istota ( 2) Obowiązki magazyniera ( 3) Procedura wydawania z magazynu i przyjmowania do niego ( 4) Dokumentacja obrotu magazynowego ( 5) Mechanizmy i techniki kontroli obrotu magazynowego ( 6) Postanowienia końcowe instrukcji magazynowej ( 7) Wzory Decyzja prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia instrukcji magazynowej Instrukcja magazynowa Rozdział VII. Instrukcje obiegu dokumentów (Artur Hołda, Wojciech Nowak) Tworzenie/dostosowywanie instrukcji obiegu dokumentów Ład korporacyjny Struktura organizacyjna jednostki XII

9 1.3. Rada nadzorcza i zarząd Dział audytu wewnętrznego Sekretariat Radca prawny Główny księgowy Dział księgowości Dział rozliczeń kosztów Dział inwestycyjny Dział płac Metody prezentacji instrukcji obiegu dokumentów Definicja dokumentów księgowych oraz podstawowe zasady ich sporządzania Dokumenty księgowe definicja Zawartość dowodów księgowych Druki ewidencjonowane Kontrola dokumentów Poprawianie błędów stwierdzonych podczas kontroli Dekretacja dokumentów księgowych Przechowywanie dokumentów księgowych Funkcje instrukcji obiegu dokumentów Dokumenty kasowe Kasa przyjmie (KP) Kasa wypłaci (KW) Raport kasowy (RK) Obieg dokumentu KP Obieg dokumentu KW Obieg dokumentu RK Wzory Obieg dokumentu KP Obieg dokumentów KW Obieg dokumentów RK Dokumenty magazynowe Przyjęcie zewnętrzne (PZ) Wydanie na zewnątrz (WZ) Rozchód wewnętrzny (RW) Obieg dokumentu PZ Obieg dokumentu WZ Obieg dokumentu RW Wzory Obieg dokumentu PZ XIII

10 10.2. Obieg dokumentu WZ Obieg dokumentu RW Środki trwałe Przyjęcie środka trwałego (OT) Likwidacja środka trwałego (LT) Zmiana miejsca użytkowania środka trwałego (MT) Obieg dokumentu OT Obieg dokumentu LT Obieg dokumentu MT Wzory Obieg dokumentu OT Obieg dokumentu LT Obieg dokumentu MT Faktura VAT zakupu materiałów do produkcji Komentarz Obieg faktury VAT zakupu Wzór Obieg faktur zakupu Wniosek o zaliczkę (zakup materiałów i usług) Komentarz Obieg wniosku o zaliczkę Wzór Obieg wniosku o zaliczkę Polecenie wyjazdu służbowego Komentarz Obieg polecenia wyjazdu służbowego/rozliczenia kosztów podróży Wzór Obieg polecenia wyjazdu służbowego Rozdział VIII. Klasyfikacja środków trwałych (Artur Hołda, Anna Staszel) Informacje wstępne Podstawowa jednostka ewidencyjna Klasyfikacja zgodnie z KŚT zasady szczegółowe Informacje wstępne Grupa 0 użytki gruntowe Grupa 1 budynki i lokale oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego Grupa 2 obiekty inżynierii lądowej i wodnej Grupa 3 kotły i maszyny energetyczne Grupa 4 maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania Grupa 5 maszyny, urządzenia i aparaty specjalistyczne XIV

11 3.8. Grupa 6 urządzenia techniczne Grupa 7 środki transportu Grupa 8 narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie gdzie indziej niesklasyfikowane Grupa 9 inwentarz żywy Zmiany w KŚT w 2018 r. w stosunku do poprzednio obowiązujących przepisów Problemy związane ze zmianą numeru inwentarzowego środka trwałego Problem określenia obiektu inwentarzowego z punktu widzenia rachunkowości Problem określenia obiektu inwentarzowego z punktu widzenia prawa podatkowego Informacje wstępne Przykłady określenia pojedynczego obiektu inwentarzowego Obiekty typu: laptop, desktop (komputer stacjonarny), notebook, stacja dokująca, monitor, terminal komputerowy zaliczane do rodzaju 487 zespoły komputerowe Części składowe budynków Obiekty pomocnicze obsługujące dany budynek (chodniki, place, dojazdy) Sieciowe środki trwałe Urządzenie stanowiące pojedynczy obiekt inwentarzowy Objaśnienia do wzorów Zarządzenie w sprawie wprowadzenia instrukcji ewidencji środków trwałych w zakresie stosowania KŚT Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Wzory Zarządzenie prezesa zarządu w sprawie wprowadzenia instrukcji ewidencji środków trwałych (zgodnie z KŚTR obowiązującym od r.) Instrukcja ewidencji środków trwałych zgodnie z rozporządzeniem w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych Rozdział IX. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych ujęcie księgowe i podatkowe, regulamin (Iwona Czauderna, Marek Rotkiewicz, Tadeusz Waślicki) Zasady tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych i dokonywania odpisów Tworzenie Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych Świadczenia urlopowe XV

12 Odpisy na ZFŚS Środki Funduszu Odpisy i wpłaty na ZFŚS a skutki podatkowe Koszty podatkowe przedsiębiorcy Przychody przedsiębiorcy Dochody pracownika zwolnione od podatku dochodowego Skutki podatkowe pożyczki z ZFŚS Wyjaśnienia do wzorów Regulamin ZFŚS Obowiązek utworzenia ZFŚS ( 1) Ustalenie regulaminu ZFŚS ( 2) Utworzenie ZFŚS ( 3) Odpis na ZFŚS ( 4) Zwiększenie środków ZFŚS ( 5) Zarządzanie środkami ZFŚS ( 6) Osoby uprawnione do korzystania ze świadczeń ZFŚS ( 7) Przeznaczenie środków ZFŚS ( 8) Przyznawanie świadczeń ( 9) Pomoc na cele mieszkaniowe ( 10 i 11) Regulamin wyboru przedstawiciela załogi Umowa pożyczki na cele mieszkaniowe Spłata pożyczki ( 2) Liczba egzemplarzy umowy pożyczki ( 9) Instrukcja obliczenia liczby planowanego przeciętnego zatrudnienia Wzory Wzór regulaminu ZFŚS Wzór regulaminu wyboru przedstawiciela załogi Informacja o wyborze przedstawiciela załogi załącznik do regulaminu wyboru przedstawiciela załogi Wzór umowy pożyczki na cele mieszkaniowe Wzór instrukcji obliczenia liczby planowanego przeciętnego wynagrodzenia Rozdział X. Instrukcja księgowania podatkowego (Jacek Pukaluk) Zasady prowadzenia ewidencji podatkowej Zakres zdarzeń podlegających księgowaniu (ewidencjonowaniu) Ewidencja (rejestry) VAT Przychody w prawie bilansowym a podatkowym Koszty w prawie bilansowym a podatkowym XVI

13 Różnice kursowe Przychody z zysków kapitałowych Wymogi dotyczące ewidencji VAT i związki z kontami księgowymi Dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania Podatek należny Podatek naliczony (obniżający kwotę podatku należnego) Kwoty określone w art. 90 ustawy o VAT Prewspółczynnik VAT niepodlegający odliczeniu Usługi o miejscu świadczenia poza Polską Terminy i ważne daty Podatek od towarów i usług Podatek dochodowy od osób prawnych Koszty uzyskania przychodów a zasada współmierności Dwanaście pozycji, na które warto zwrócić szczególną uwagę Uzgodnienie pomiędzy wartością przychodów (podatku dochodowego od osób prawnych) a wysokością obrotów (VAT) Przychody przyszłych okresów rozpoznanie przychodu do celów podatku dochodowego od osób prawnych Wydatki na usługi gastronomiczne oraz noclegowe Wydatki na reprezentację Odsetki od pożyczek i kredytów odmienności w prawie bilansowym i podatkowym Niedostateczna kapitalizacja Rozliczenia międzyokresowe bierne jako koszty uzyskania przychodów Rezerwy Podatek u źródła Amortyzacja (umorzenie) okres dokonywania odpisów, stawki Amortyzacja (umorzenie) a koszty uzyskania przychodu Zyski kapitałowe Kolejność zapisów księgowań i dokumentów źródłowych Okres przechowywania ewidencji Wyjaśnienia do wzoru Podmioty prowadzące ewidencję podatkową Księgowość do celów podatkowych Procedury Terminy Zasady kwalifikowania dokumentów XVII

14 2.6. Okres Przechowywanie Wzór instrukcji księgowania podatkowego Rozdział XI. Instrukcja przechowywania dowodów podatkowych i płacowych (Jacek Pukaluk) Obowiązujący minimalny okres przechowywania dokumentów Zawieszenie biegu terminu przedawnienia Warunki przechowywania dokumentów Upadłość lub likwidacja podatnika (płatnika) Skutki zniszczenia dokumentacji lub jej utraty Wyjaśnienia do wzoru instrukcji przechowywania dowodów podatkowych i płacowych Osoby odpowiedzialne za przechowywanie dokumentacji księgowej Cel przechowywania dokumentacji Procedury Wzory Instrukcja przechowywania dokumentacji księgowo-podatkowej Rozdział XII. Listy kontrolne (checklist) (Artur Hołda, Anna Staszel) Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Wzory list kontrolnych kwestionariusze oceny funkcjonowania systemu rachunkowości Wprowadzenie do sprawozdania finansowego kompletność lista kontrolna Wprowadzenie do sprawozdania finansowego jednostki małej kompletność lista kontrolna Wprowadzenie do sprawozdania finansowego jednostki mikro kompletność lista kontrolna Informacja dodatkowa w jednostce sporządzającej sprawozdanie finansowe zgodnie ze wzorem Nr 1 do ustawy o rachunkowości kompletność lista kontrolna Informacja dodatkowa w jednostce małej kompletność lista kontrolna Dokumentacja przyjętych zasad rachunkowości lista kontrolna Dowody księgowe spełnienie wymogów ustawowych lista kontrolna Poprawność prowadzenia ksiąg rachunkowych lista kontrolna XVIII

15 3.9. Sprawozdanie z działalności kompletność Sporządzenie sprawozdania finansowego lista kontrolna Część II. Instrukcje związane z opodatkowaniem podatkiem dochodowym Rozdział I. Instrukcja rozdzielania podatkowego źródeł przychodów (Artur Hołda, Anna Staszel) Przepisy obowiązujące do r Przepisy obowiązujące od r Podział źródeł przychodów podatnicy CIT Podział źródeł przychodów podatnicy PIT Przychód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Instrukcja podatkowego rozdzielania źródeł przychodów Rozdział II. Instrukcja podatkowego rozliczania działalności inwestycyjnej i remontowej (Jacek Pukaluk) Wstęp Wydatki inwestycyjne Środki trwałe i wartości niematerialne i prawne Korekta po przekroczeniu kryterium czasowego Kwalifikowanie wydatków według kryterium wartościowego Zasady ustalania wartości początkowej Ewidencja i dokumenty środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych Leasing środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych Wydatki remontowe Środki trwałe Kryterium wartości wydatku Wartości niematerialne i prawne Odpisy amortyzacyjne Rozpoczęcie i zakończenie amortyzacji Rozpoczęcie amortyzacji Zakończenie amortyzacji Zasady obliczania odpisów amortyzacyjnych XIX

16 Odpisy amortyzacyjne wyłączone z kosztów podatkowych Sprzedaż lub likwidacja środka trwałego bądź wartości niematerialnej i prawnej Obowiązek przechowywania ewidencji i dokumentów Osoby odpowiedzialne ( 1) Cel ( 2) Procedury ( 3) Terminy ( 4) Dokumenty ( 5) Przechowywanie ( 6) Wzór instrukcji podatkowego rozliczania działalności inwestycyjnej i remontowej Rozdział III. Instrukcja w zakresie zaliczania w ciężar kosztów podatkowych aktywów niskocennych (Marek Piotrowski) Środek trwały i wartość niematerialna i prawna Preferencja pozwalająca na możliwość braku uznania składnika majątku za podlegający amortyzacji Amortyzacja jednorazowa niskocennego składnika majątku Ulepszenie środka trwałego Środek trwały, który z uwagi na zamierzony okres wykorzystywania nie podlegał amortyzacji Wyjaśnienie do wzoru instrukcji Stosowanie instrukcji Podmioty stosujące instrukcję Akty prawne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji zaliczania do kosztów aktywów niskocennych Rozdział IV. Instrukcja dokonywania odpisów amortyzacyjnych w ramach odpisu jednorazowego w przypadku środka trwałego nabytego dzięki dotacji (pomoc de minimis) (Marek Piotrowski, Artur Hołda) Jednorazowy odpis amortyzacyjny Warunki podmiotowe korzystania z amortyzacji jednorazowej, o której mowa w art. 22k ust. 7 PDOFizU (art. 16k ust. 7 PDOPrU) Przedmiot amortyzacji jednorazowej Limit roczny jednorazowych odpisów amortyzacyjnych Dotacja na nabycie środka trwałego w świetle regulacji ustaw o podatkach dochodowych Odpis amortyzacyjny a koszty uzyskania przychodów XX

17 1.7. Ustalenie limitu odpisu amortyzacyjnego zaliczanego w ciężar kosztów uzyskania przychodów w przypadku środka trwałego nabytego dzięki dotacji Kiedy można dokonać jednorazowego odpisu amortyzacyjnego Zaświadczenie o otrzymanej pomocy de minimis Konsekwencje jednorazowych odpisów amortyzacyjnych w prawie bilansowym Wzór instrukcji jednorazowych odpisów amortyzacyjnych środków trwałych nabytych dzięki otrzymanej dotacji Rozdział V. Instrukcja amortyzacji jednorazowej fabrycznie nowych środków trwałych (Marek Piotrowski) Amortyzacja jednorazowa dla fabrycznie nowych środków trwałych Ogólna charakterystyka dwóch form amortyzacji jednorazowej Warunki zastosowania nowej formuły amortyzacji jednorazowej Limit jednorazowej amortyzacji fabrycznie nowego środka trwałego Amortyzacja środka trwałego o wartości początkowej przewyższającej limit zł Jednorazowy odpis amortyzacyjny w KUP Zbieg prawa do amortyzacji jednorazowych Wyjaśnienie do wzoru instrukcji Stosowanie instrukcji Podmioty stosujące instrukcję Akty prawne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji zaliczania do kosztów fabrycznie nowych środków trwałych Rozdział VI. Instrukcja amortyzacji wartości niematerialnych i prawnych (Marek Piotrowski) Definicja wartości niematerialnych i prawnych Zmiany wprowadzone od r. w zakresie amortyzacji WNiP Podstawowe zasady amortyzacji WNiP Okres amortyzacji Regulacje szczególne w aspekcie ustalania okresów amortyzacji Amortyzacja jednorazowa Odpis amortyzacyjny jako podatkowy koszt uzyskania przychodów Wyjaśnienie do wzoru instrukcji Stosowanie instrukcji Podmioty stosujące instrukcję Akty prawne stosowane w instrukcji XXI

18 3. Wzór instrukcji w zakresie amortyzacji wartości niematerialnych i prawnych Rozdział VII. Ograniczenie w zaliczaniu do kosztów wydatków z tytułu usług niematerialnych (Katarzyna Charchut) Wstęp Wydatki na usługi niematerialne podlegające ograniczeniom w zaliczaniu do kosztów podatkowych Identyfikacja usług niematerialnych Opłaty za korzystanie lub prawo do korzystania z praw lub WNiP Przenoszenie ryzyka niewypłacalności dłużnika Identyfikacja podmiotów powiązanych oraz podatników z siedzibą w krajach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową Kalkulacja limitów na cele stosowania art. 15e PDOPrU Limit złotych Wskaźnik EBITDA Ujmowanie kosztów usług niematerialnych w rozliczeniu podatku dochodowego od osób prawnych Kalkulacja limitów w przypadku podatników uzyskujących dochody za pośrednictwem spółek niebędących podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych Podatkowa grupa kapitałowa Alokacja kosztów usług niematerialnych do źródeł przychodów Przypadki, w których regulacja art. 15e PDOPrU nie znajduje zastosowania Koszty związane z wytworzeniem towaru lub usługi Usługi refakturowane na rzecz podatnika Uprzednie porozumienie cenowe Wyjaśnienie do wzoru instrukcji Stosowanie instrukcji Podmioty stosujące instrukcję Akty prawne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji stosowania ograniczeń w zaliczaniu do kosztów podatkowych wydatków na usługi niematerialne Rozdział VIII. Instrukcja księgowania podatkowego samochody służbowe wykorzystywane na cele prywatne pracowników (Jacek Pukaluk) XXII 1.1. Kiedy wartość świadczenia nie stanowi przychodu po stronie pracownika Jak obliczyć wartość świadczenia Udostępnienie samochodów pracownikom a VAT Obowiązki w zakresie deklaracji i dokumentacji Osoby odpowiedzialne za prowadzenie ewidencji podatkowej ( 2) Cel prowadzenia ewidencji podatkowej ( 3)

19 2.3. Procedury ( 4) Deklaracje, terminy ( 5) Wzór instrukcji księgowania podatkowego samochody służbowe wykorzystywane na cele prywatne Rozdział IX. Instrukcja księgowania podatkowego komputery, telefony komórkowe (Jacek Pukaluk) Zasady korzystania z narzędzi pracy telefonów, komputerów Kiedy wartość świadczenia nie stanowi przychodu po stronie pracownika Jak obliczyć wartość świadczenia Koszty uzyskania przychodów Przekazanie usług nieodpłatnie a VAT Wykorzystywanie własnych (prywatnych) urządzeń na cele służbowe Pracownicy pracujący w systemie home office Dostęp do internetu w domu Obowiązki w zakresie deklaracji i dokumentacji Zakres odpowiedzialności za prowadzenie ewidencji podatkowej/listy płac ( 2) Cel ewidencji ( 3) Procedury Deklaracje, terminy ( 5) Wzór instrukcji księgowania podatkowego korzystania z urządzeń Rozdział X. Instrukcja księgowania podatkowego korzystanie z rzeczy będących własnością innych podmiotów (najem, dzierżawa, leasing) (Jacek Pukaluk) Umowy cywilnoprawne a zobowiązania podatkowe Moment powstania kosztu (podatku dochodowego od osób prawnych) Leasing Leasing operacyjny Leasing finansowy Leasing gruntu (lub prawa wieczystego użytkowania gruntu) Czynsz ustalony na poziomie odbiegającym od rynkowego Podatek u źródła Urządzenie przemysłowe, handlowe lub naukowe definicja Płatność za użytkowanie lub prawo do użytkowania VAT Odpowiedzialność za ewidencjonowanie transakcji ( 1) Cel ewidencji XXIII

20 2.3. Procedury ( 5) Deklaracje, terminy ( 2) Wzór instrukcji postępowania podatkowego w związku z usługami najmu, dzierżawy, leasingu i podobnymi Rozdział XI. Instrukcja zaliczania w koszty wydatków przy działalności twórczej (Anna Staszel) Przepisy obowiązujące do r Przepisy obowiązujące od r Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Instrukcja podatkowego stosowania 50% KUP Rozdział XII. Instrukcja księgowania podatkowego wartości niematerialne i prawne (Jacek Pukaluk) Wartości niematerialne i prawne w prawie bilansowym i podatkowym Jaki okres amortyzacji i jakie stawki należy stosować? Ograniczenie dotyczące kosztów uzyskania przychodu Obliczanie i potrącanie podatku u źródła Obowiązki w zakresie deklaracji i dokumentacji Od czego zależy stawka podatku u źródła? Oprogramowanie komputerowe na co zwrócić uwagę Osoby odpowiedzialne za prowadzenie ewidencji podatkowej ( 2) Cel prowadzenia księgowości do celów podatkowych, współpraca ( 3) Procedury ( 4) Deklaracje, terminy ( 5) Wzór instrukcji księgowania podatkowego wartości niematerialnych i prawnych Rozdział XIII. Instrukcja księgowania podatkowego działalność finansowa (Jacek Pukaluk) Transakcje finansowe a zobowiązania podatkowe Koszty: kapitalizacja odsetek, finansowanie wydatków inwestycyjnych (podatek dochodowy od osób prawnych) Niedostateczna kapitalizacja Ceny transferowe XXIV

21 1.5. Podatek u źródła Podatek od czynności cywilnoprawnych Cash-pooling Działalność finansowa a VAT Odpowiedzialność za ewidencjonowanie transakcji ( 1) Cel ewidencji Procedury Deklaracje, terminy ( 2) Wzór instrukcji postępowania podatkowego w związku z operacjami finansowymi Rozdział XIV. Instrukcja rozliczania w ciężar podatkowych kosztów uzyskania przychodów transakcji rozliczanych gotówkowo w obszarze CIT i PIT (Marek Piotrowski) Komentarz wprowadzający Ogólne zasady zaliczania wydatków w ciężar podatkowych kosztów uzyskania przychodów Obowiązujące od 2017 r. regulacje ustawy o swobodzie działalności gospodarczej Nowe wyłączenie KUP właściwe dla płatności gotówkowych Kompensata wzajemnych wierzytelności (potrącenie) Wdrożenie instrukcji warunki podmiotowe Ustalenie wartości transakcji Akty prawne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji rozliczania w ciężar podatkowych kosztów uzyskania przychodów transakcji rozliczanych gotówkowo w obszarze CIT i PIT Rozdział XV. Działalność prowadzona poza granicami (podatek dochodowy zagraniczne spółki kontrolowane) (Jacek Pukaluk) Pojęcie zagraniczna spółka kontrolowana Zakres stosowania przepisów o zagranicznej spółce kontrolowanej Rzeczywista działalność gospodarcza Rejestr spółek zagranicznych, ewidencja Obliczenie podatku Odpowiedzialność za ewidencjonowanie transakcji Cel ewidencji i procedur Procedury Deklaracje, terminy XXV

22 3. Wzór instrukcji postępowania podatkowego w związku z ryzykiem dotyczącym zagranicznych spółek kontrolowanych Rozdział XVI. Instrukcja dopuszczalności stosowania obniżonej stawki CIT w wysokości 15% (Marek Piotrowski) Komentarz wprowadzający Podatnicy podlegający opodatkowaniu według zasad ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych Preferencja podatkowa w postaci 15% stawki CIT Mały podatnik jako kwalifikacja uprawniająca do stosowania preferencji podatkowej Podatnik rozpoczynający działalność w roku podatkowym Wyłączenie dla podatników przekształconych przed r Rok podatkowy a stawka podatku w wysokości 15% Podatkowe grupy kapitałowe wyłączone z obniżonej stawki podatku Wyjaśnienie do wzoru instrukcji Stosowanie instrukcji Podmioty stosujące instrukcję Akty prawne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji dopuszczalności stosowania stawki podatku w wysokości 15% Rozdział XVII. Instrukcja rozliczania strat z lat ubiegłych (Marek Piotrowski) Rozliczenie straty z lat ubiegłych w obszarze podatku dochodowego od osób fizycznych Regulacje prawne Brak możliwości kompensowania strat z różnych źródeł przychodów Szczególne przypadki rozliczenia straty w obszarze podatku dochodowego od osób fizycznych Odliczenie straty z różnych działalności gospodarczych podatnika Zasady rozliczania strat w czasie XXVI 1.2. Rozliczenie straty z lat ubiegłych w obszarze podatku dochodowego od osób prawnych z uwzględnieniem zmian obowiązujących od r Definicja straty w ujęciu podatku dochodowego od osób prawnych Zasady odliczania strat w stanie prawnym przed r Zasady odliczania strat w stanie prawnym po r Zasady rozliczania strat w zakresie podatkowych grup kapitałowych Przepisy przejściowe w zakresie rozliczania przez podatników PDOPrU strat sprzed 2018 r Przepisy przejściowe właściwe dla podatników PDOPrU, u których rok podatkowy nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym Wyjaśnienie do wzoru instrukcji

23 2.1. Stosowanie instrukcji Podmioty stosujące instrukcję Akty prawne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji rozliczania strat z lat ubiegłych Rozdział XVIII. Instrukcja rozliczania ulgi na badania i rozwój (ulga B+R) w stanie prawnym obowiązującym od r. (Maja Fabrowska, Wojciech Studnicki) Informacje wstępne Definicja działalności B+R Koszty kwalifikowane związane z działalnością B+R Katalog ustawowy kosztów kwalifikowanych Limity odliczenia kosztów kwalifikowanych Jak rozliczyć ulgę B+R? Stosowanie instrukcji Podatnicy zobowiązani do stosowania instrukcji Akty normatywne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji rozliczania ulgi na badania i rozwój (ulga B+R) w stanie prawnym obowiązującym od r Rozdział XIX. Obowiązki płatników w podatku dochodowym od osób fizycznych (Iwona Czauderna) Wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę Ustalenie przychodów Koszty uzyskania przychodów Podwyższone koszty pracownicze Obliczanie zaliczki na podatek dochodowy Oświadczenie pracownika o rozliczeniu z małżonkiem lub dzieckiem Wniosek o potrącanie wyższych zaliczek na podatek Obliczenie zaliczki po złożeniu oświadczenia przez pracownika w PIT Wpłata zaliczki na podatek dochodowy Umowy zlecenia i o dzieło Wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia Wynagrodzenie z tytułu umowy o dzieło Małe umowy zlecenia lub umowy o dzieło Umowa zlecenie i umowa o dzieło z pracownikiem Deklaracje i roczne obliczenie podatku Obowiązek sporządzenia deklaracji: PIT-4R i PIT Roczne obliczenie podatku XXVII

24 1.4. Wynagrodzenie z tytułu umowy z osobą zagraniczną Zryczałtowany podatek od przychodów Stosowanie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania Certyfikat rezydencji Wpłata zaliczki na podatek dochodowy i sporządzenie deklaracji PIT-8AR Obowiązek sporządzenia imiennej informacji IFT-1/IFT-1R Odpowiedzialność za niepobranie zaliczki na podatek i niewpłacenie jej Zaległości podatkowe z tytułu zaliczek Odpowiedzialność płatnika Odpowiedzialność karna skarbowa Wzory Instrukcja obliczania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wynagrodzeń wypłacanych ze stosunku pracy i umowy zlecenia Instrukcja obliczania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od wynagrodzeń wypłacanych z umowy o dzieło Rozdział XX. Instrukcja postępowania w przypadku zwolnienia z obowiązku wpłaty zaliczek na podatek dochodowy nieprzekraczających 1000 zł oraz przekraczających 1000 zł (Tobiasz Szczęsny) Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych mogący skorzystać ze zwolnienia z obowiązku wpłaty zaliczki na podatek dochodowy Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych mogący skorzystać ze zwolnienia z obowiązku wpłaty zaliczki na podatek dochodowy Zamknięty katalog określonych form rozliczania zaliczek dla podatników podatku dochodowego od osób fizycznych Zamknięty katalog określonych form rozliczania zaliczek dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych Mały podatnik w rozumieniu ustaw o podatkach dochodowych Wyjaśnienie do wzoru instrukcji Stosowanie instrukcji Podmioty stosujące instrukcję Akty prawne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji postępowania w przypadku zwolnienia z obowiązku wpłaty zaliczek na podatek dochodowy nieprzekraczających 1000 zł oraz przekraczających 1000 zł Rozdział XXI. Instrukcja księgowania podatkowego opłacanych przez płatnika składek ZUS (Marek Piotrowski) Ogólne zasady zaliczania wydatków w ciężar podatkowych KUP Składki na ubezpieczenie a wyłączenie z KUP Składki na ubezpieczenie społeczne XXVIII

25 Składki na ubezpieczenie zdrowotne Składki na Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych Składki na Fundusz Emerytur Pomostowych Zasady zaliczania składek na ubezpieczenie społeczne, FP i FGŚP do KUP poszczególne tytuły ubezpieczeń Składki z tytułu umów o pracę Składki z tytułu umów cywilnoprawnych Zaległe składki Podstawa wdrożenia wzoru Ustalenie pracowniczych tytułów ubezpieczeń Pozostałe tytułu ubezpieczenia Wzór instrukcji księgowania podatkowego opłacanych przez płatnika składek ZUS Rozdział XXII. Instrukcja księgowania podatkowego abonamenty medyczne, ubezpieczenia dla pracowników, rekreacja (Jacek Pukaluk) Kiedy wartość świadczenia nie stanowi przychodu po stronie pracownika Jak obliczyć wartość świadczenia? Świadczenia dla pracowników a VAT Obowiązki w zakresie deklaracji i dokumentacji Osoby odpowiedzialne za prowadzenie ewidencji podatkowej/listy płac ( 2) Cel prowadzenia ewidencji ( 3) Procedury ( 4) Deklaracje, terminy ( 5) Wzór instrukcji księgowania podatkowego świadczeń przekazywanych pracownikom Rozdział XXIII. Instrukcja opodatkowania wygranych w konkursach obowiązki po stronie płatnika i podatnika (Tobiasz Szczęsny) Opodatkowanie wygranych w konkursach Zwolnienie z opodatkowania wygranych w konkursach Regulacje prawne Pojęcie konkursu lub gry i warunki zastosowania zwolnienia rozstrzygnięcia organów podatkowych i sądów administracyjnych Obowiązki płatnika i podatnika przy opodatkowaniu oraz zwolnieniach z opodatkowania wygranych w konkursach Sytuacja podmiotu organizującego konkurs XXIX

26 Sytuacja, gdy podatnik jest zobowiązany do wpłacenia kwoty zryczałtowanego podatku dochodowego Sytuacja, gdy podatnik (laureat konkursu) jest nierezydentem i posiada certyfikat rezydencji Sytuacja, gdy konkurs organizuje podmiot zewnętrzny (agencja) Sytuacja, gdy konkurs wygrywa osoba fizyczna, która prowadzi działalność gospodarczą Wyjaśnienie do wzoru instrukcji Stosowanie instrukcji Podmioty stosujące instrukcję Akty prawne stosowane w instrukcji Wzór instrukcji opodatkowania wygranych w konkursach obowiązki po stronie płatnika i podatnika Rozdział XXIV. Instrukcja postępowania podatkowego w związku z operacjami finansowania dłużnego (Jacek Pukaluk) Niedostateczna kapitalizacja informacje wstępne Granica odliczalności kosztów Próg kwotowy dla celów stosowania regulacji Inne wyłączenia Rynkowa zdolność kredytowa Wyjaśnienia do wzoru instrukcji Odpowiedzialność za ewidencjonowanie transakcji Cel ewidencji Procedury Deklaracje, terminy Wzór instrukcji postępowania podatkowego w związku z operacjami finansowymi (koszty finansowania dłużnego) Część III. Instrukcje w zakresie opodatkowania podatkiem od towarów i usług Rozdział I. Działalność o charakterze mieszanym (prewspółczynnik) (Jacek Pukaluk) Prawo do odliczenia podatku naliczonego Zakres stosowania prewspółczynnika Sposoby kalkulacji prewspółczynnika Okres stanowiący podstawę do obliczenia proporcji Odpowiedzialność za ewidencjonowanie transakcji Cel ewidencji Procedury Deklaracje, terminy XXX

27 3. Wzór instrukcji postępowania podatkowego w związku z działalnością mieszaną (obejmującą działalność gospodarczą i czynności wychodzące poza jej zakres)... Rozdział II. Mechanizm podzielonej płatności w VAT (split payment) (Artur Hołda) Informacje ogólne Ogólne zasady działania mechanizmu podzielonej płatności Wydzielony rachunek VAT Korzyści oraz konsekwencje korzystania z mechanizmu podzielonej płatności Zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w mechanizmie split payment Zmiany w rachunkowości wynikające z wprowadzenia mechanizmu podzielonej płatności Wyjaśnienia do wzorów Osoby odpowiedzialne Cel Procedury Terminy Przechowywanie dokumentów Wzór instrukcji stosowania mechanizmu podzielonej płatności oraz załącznika do tej instrukcji Instrukcja stosowania mechanizmu podzielonej płatności Załącznik Nr 1 do instrukcji stosowania mechanizmu podzielonej płatności Rozdział III. Instrukcja księgowania podatkowego bonusów premii pieniężnych (Jacek Pukaluk) Przyczyny wątpliwości co do ujmowania bonusów dla celów VAT Bonus jako rabat Dokumentowanie bonusu Wystawianie faktur korygujących Skutki udzielenia bonusu w zakresie podatku dochodowego Odpowiedzialność za ewidencjonowanie bonusów (premii pieniężnych) ( 1) Cel ewidencji Procedury ( 5) Deklaracje, terminy ( 2) Wzór instrukcji prowadzenia ewidencji VAT w związku z przekazywanymi bonusami Rozdział IV. Ulga na złe długi w VAT (Iwona Czauderna) XXXI