Numer 36 Luty/Kwiecień 2017 ISSN Zadaj pytanie naszym ekspertom Wzrost limitu obligującego do stosowania ustawy o rachunkowości

Transkrypt

1 WZORY DO POBRANIA NA: DokumentacjaKsiegowa.pl Numer 36 Luty/Kwiecień 2017 ISSN Zadaj pytanie naszym ekspertom RACHUNKOWOŚĆ I PODATKI dla praktyków ZMIANY W USTAWIE O RACHUNKOWOŚCI 2017 [[ Wzrost limitu obligującego do stosowania ustawy o rachunkowości [[ Większe możliwości stosowania uproszczeń w zakresie umów leasingowych [[ Sporządzanie bilansu przy zastosowaniu nowego załącznika nr 6 [[ Konieczność ujawniania danych o społecznej odpowiedzialności biznesu [[ Możliwość przeniesienia dowodów księgowych na informatyczne nośniki

2 Od Redakcji ZADAJ PYTANIE EKSPERTOWI: Szanowny Czytelniku! Rok 2017 przynosi kolejne duże zmiany w ustawie o rachunkowości. W znacznej mierze dostosowujące krajowe przepisy do regulacji unijnych. Ostatnie nowelizacje wynikają przede wszystkim z konieczności dostosowania ustawy o rachunkowości do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/UE z 22 października 2014 r. zmieniającej dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji niefinansowych, zwanej dyrektywą 2014/95/UE, której celem jest zwiększenie transparentności informacji społecznych i środowiskowych w obszarze społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw. Ale to nie koniec zmian. Od 2017 roku mamy nowy wzór sprawozdania finansowego dla jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z wyjątkiem spółek kapitałowych oraz jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy. KATARZYNA BRZOZOWSKA redaktor prowadząca Niektóre zmiany mają też aspekt optymalizacyjny, tak jest m.in. z wprowadzoną możliwością wcześniejszej digitalizacji danych oraz wyższym limitem do prowadzenia ksiąg rachunkowych. Zapraszam do szerszego zapoznania się z wymienionymi nowelizacjami oraz wszystkimi innymi zmianami, które zaczęły w ustawie obowiązywać od 1 i 26 stycznia 2017 r. Pytania do redakcji proszę kierować na: W numerze: Wzrost limitu obligującego do stosowania ustawy o rachunkowości... 1 Możliwość dobrowolnego prowadzenia ksiąg rachunkowych... 1 Zawężenie definicji jednostek mikro... 2 Ograniczenia dla jednostek działających w sferze pożytku publicznego... 3 Większe możliwości stosowania uproszczeń w zakresie umów leasingowych... 3 Rozszerzenie kręgu podmiotów mogących korzystać z uproszczeń... 7 Zmiana umożliwiająca wycenę niektórych instrumentów finansowych... 9 Zapewnienie spójności zasad wg uor i MSR dotyczących banków... 9 Doprecyzowanie definicji wyniku technicznego ubezpieczeń Sporządzanie bilansu przy zastosowaniu nowego załącznika nr Zakres informacji dodatkowych do załącznika nr Doprecyzowano zawartości informacji dodatkowych Nie każda jednostka musi zawierać w sprawozdaniu wskaźniki finansowe Konieczność ujawniania danych o społecznej odpowiedzialności biznesu Zawartość rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Sprawozdanie o przestrzeganiu zasad społecznej odpowiedzialności Dodatkowe noty i informacje jednostki dominującej Obowiązek zamieszczenia oświadczenia na temat informacji niefinansowych Obowiązek złożenia rocznego sprawozdania finansowego w KRS Możliwość przeniesienia dowodów księgowych na informatyczne nośniki Odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy Zmiany w załączniku nr Nowy załącznik nr RACHUNKOWOŚĆ I PODATKI dla praktyków Wydawnictwo Wiedza i Praktyka ul. Łotewska 9A, Warszawa NIP Redaktor: Katarzyna Brzozowska Kierownik grupy wydawniczej: Ewa Marmurska-Karpińska Wydawca: Marta Grabowska-Peda Koordynacja produkcji: Mariusz Jezierski, Magdalena Huta Korekta: Zespół Projekt graficzny publikacji: Piotr Fedorczyk Skład i łamanie: IGAWA Ireneusz Gawliński Drukarnia: MDdruk Nakład: 1000 egz. Rachunkowość i Podatki dla Praktyków wraz z przysługującymi Czytelnikom innymi elementami dostępnymi w prenumeracie (e-letter, strona WWW i inne) chronione jest prawem autorskim. Przedruk materiałów z publikacji Rachunkowość i Podatki dla Praktyków oraz w innych dostępnych elementów prenumeraty bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Informacje o prenumeracie: tel.: faks: cok@wip.pl RACHUNKOWOŚĆ I PODATKI DLA PRAKTYKÓW

3 WIĘCEJ INFORMACJI NA: RachunkowosciPodatki.wip.pl ZMIANY W USTAWIE O RACHUNKOWOŚCI 2017 Wzrost limitu obligującego do stosowania ustawy o rachunkowości Przepisy ustawy o rachunkowości, zwanej dalej ustawą, stosuje się, z zastrzeżeniem ust. 3, do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (m.in. przypis redakcji): osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej euro. Art. 2 ust. 1 pkt 2 zmieniony 1 stycznia 2017 r. przez art. 6 pkt 1 lit. a ustawy z 16 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 2255) Nowelizacja ustawy podniosła limit dla obowiązkowego prowadzenia ksiąg rachunkowych z 1,2 mln euro do 2 mln euro dla osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich. WAŻNE Zauważyć należy, iż znowelizowany został także art. 24a ust. 4 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych i również w podatku PIT limit wynosi obecnie 2 mln euro, czyli za 2017 rok zł. Wartość znowelizowanego od 1 stycznia 2017 r. progu przychodów euro należy przeliczyć na złote po kursie średnim ogłoszonym przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok obrotowy. Średni kurs euro ogłoszony przez NBP na pierwszy dzień roboczy października, tj. 3 października 2016 r., wynosi 4,2976 zł/euro (tabela nr 191/A/NBP/2016). Konsekwencją zmiany tego przepisu jest podniesienie progu w przepisie dotyczącym dobrowolnego prowadzenia ksiąg oraz przepisie związanym z zawiadamianiem przez wspólników spółek jawnych o nieprowadzeniu ksiąg rachunkowych KRS. Od 2017 roku limit dotyczący obowiązku prowadzenia ksiąg wynosi euro, czyli obecnie zł Do spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, których przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły mniej niż równowartość w walucie polskiej euro i które nie stosują zasad rachunkowości określonych ustawą na podstawie ust. 2, stosuje się art. 70a. Art. 2 ust. 2a zmieniony 1 stycznia 2017 r. przez art. 6 pkt 1 lit. c ustawy z 16 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 2255) Przepis ten również zawiera podwyższony limit przychodów do 2 mln euro. Możliwość dobrowolnego prowadzenia ksiąg rachunkowych Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie mogą stosować zasady rachunkowości określone ustawą również od początku następnego roku obrotowego, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy są niższe niż równowartość w walucie polskiej euro. Art. 2 ust. 2 zmieniony 1 stycznia 2017 r. przez art. 6 pkt 1 lit. b ustawy z 16 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 2255) Od 2017 roku osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie mają prawo stosować przepisy uor dobrowolnie, dopóki ich przychody nie przekroczą euro. Zawiadomienie o dobrowolnym zaprowadzeniu ksiąg wyjątkowo za 2017 rok może zostać złożone do 31 stycznia 2017 r. (w kolejnych latach będzie to jak dotychczas 31 grudnia roku poprzedniego). Ustawa o rachunkowości nakazuje wziąć pod uwagę przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych, natomiast ustawa o PIT przychody w rozumieniu art. 14 tej ustawy, czyli wszystkie przychody związane z działalnością gospodarczą. Na przykład przychód ze sprzedaży środka trwałego służącego działalności gospodarczej nie jest brany pod uwagę przy obliczaniu kwoty przychodów zgodnie z ustawą o rachunkowości, ale zgodnie z ustawą podatkową już tak. Limity rachunkowe na rok 2017 znajdziesz na stronie publikacji Zawiadomienie o dobrowolnym zaprowadzeniu ksiąg za 2017 rok może zostać złożone do 31 stycznia br., natomiast w kolejnych latach będzie to 31 grudnia roku poprzedniego RACHUNKOWOŚĆ I PODATKI DLA PRAKTYKÓW 1 WYDANIE SPECJALNE NR 36

4 ZMIANY W USTAWIE O RACHUNKOWOŚCI 2017 ZADAJ PYTANIE EKSPERTOWI: Wzór zawiadomienie o dobrowolnym zaprowadzeniu ksiąg Annopol spółka jawna Warszawa, 10 stycznia 2017 r. ul. Malborska Warszawa NIP: REGON: Naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa-Mokotów ul Wynalazek Warszawa Stosownie do art. 24a ust. 5 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2016 r. poz ze zm.) oraz art. 2 ust. 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2016 r. poz. 1047) oświadczamy, że z dniem 1 stycznia 2017 r. rozpoczynamy prowadzenie ksiąg rachunkowych. Zawężenie definicji jednostek mikro Jednostkami mikro w rozumieniu ustawy są (m.in. przypis redakcji): związki zawodowe, organizacje pracodawców, izby gospodarcze, przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, społeczno-zawodowe organizacje rolników, organizacje samorządu zawodowego, organizacje samorządu gospodarczego rzemiosła i Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych jeżeli nie prowadzą działalności gospodarczej. Art. 3 ust. 1a pkt 2 zmieniony 26 stycznia 2017 r. przez art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z 15 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 61) Z dotychczasowego brzmienia art. 3 ust 1 pkt 2 wykreślono fundacje i stowarzyszenia. Nie będą one mogły być jednostkami mikro, które mogą sporządzać sprawozdanie finansowe zgodnie z załącznikiem nr 4 do ustawy o rachunkowości. Zmiana ta będzie miała znaczenie tylko w kontekście sprawozdawczości finansowej, ponieważ wiąże się z możliwością przygotowywania danych rocznych wg nowo dodanego załącznika nr 6, co umożliwi zapewnianie spójnego i przejrzystego systemu sprawozdawczości tychże organizacji pozarządowych. Stowarzyszenia i fundacje mogą korzystać z innych uproszczeń przewidzianych dla mniejszych jednostek. Kolejną konsekwencją tej zmiany będzie stosowanie przez te podmioty zasad rachunkowości przewidzianych dla pozostałych jednostek stosujących przepisy ustawy o rachunkowości (np. stosowanie wyceny w wartości godziwej). w art. 3 w ust. 1a uchyla się pkt 3; Art. 3 ust. 1a pkt 3 uchylony 1 stycznia 2017 r. przez art. 6 pkt 2 ustawy z 16 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 2255) Usunięto z katalogu jednostek mikro osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie obowiązkowo stosujące zasady rachunkowości określone ustawą. W związku z podniesieniem limitu przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy do równowartości w walucie polskiej euro dla prowadzenia ksiąg rachunkowych wymienianie ich w grupie podmiotów mikro stało się bezcelowe. Nadal te jednostki, które dobrowolnie stosują ustawę o rachunkowości ze względu na to, że ich przychody nie przekroczyły progu, mogą korzystać z uproszczeń sprawozdawczych dla jednostek mikro. RACHUNKOWOŚĆ I PODATKI DLA PRAKTYKÓW 2 WYDANIE SPECJALNE NR 36

5 WIĘCEJ INFORMACJI NA: RachunkowosciPodatki.wip.pl ZMIANY W USTAWIE O RACHUNKOWOŚCI 2017 Ograniczenia dla niektórych jednostek działających w sferze pożytku publicznego Przepisów ust. 1a i 1c nie stosuje się do (m.in. przypis redakcji): jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych, oraz jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy. Art. 3 ust. 1e pkt 8 dodany 26 stycznia 2017 r. przez art. 1 pkt 1 lit. b ustawy z 15 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 61) W art. 3 ust. 1e dodano nowy pkt 8 wskazujący, iż niektóre jednostki działające w sferze pożytku publicznego nie mogą korzystać z uproszczeń sprawozdawczych przewidzianych dla małych (załącznik nr 5) i mikrojednostek (załącznik nr 4). Jednostkami, o których mowa w tym przepisie, są zgodnie z art. 3 ust. 2 i art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2016 r. poz. 239 i 395): organizacje pozarządowe osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w tym fundacje i stowarzyszenia (z wyłączeniem spółek kapitałowych) niebędące jednostkami sektora finansów publicznych w rozumieniu ustawy 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych lub przedsiębiorstwami, instytutami badawczymi, bankami i spółkami prawa handlowego będącymi państwowymi lub samorządowymi osobami prawnymi oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku; osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku państwa do innych Kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego; stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego. Nie ma znaczenia, czy podmioty te prowadzą działalność gospodarczą, czy też nie. Działalność gospodarcza w organizacjach pozarządowych jest bowiem ukierunkowana na finansowanie działalności statutowej, a nie na osiąganie zysku. Artykuł 10 ust. 1 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wymaga od powyższych jednostek wyodrębnienia rachunkowego: a) nieodpłatnej działalności pożytku publicznego, b) odpłatnej działalności pożytku publicznego, c) działalności gospodarczej. Z kolei art. 10a ust. 1 pkt 4 lit. c ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie wprowadza dodatkową kategorię przychodów: z tytułu sprzedaży, najmu lub dzierżawy składników majątkowych. Artykuł ten wszedł w życie 1 stycznia 2016 r. i przewiduje sytuację, w której najem lub dzierżawa składników majątkowych nie stanowią działalności gospodarczej. O ile wspomnianą w tym artykule sprzedaż składników majątkowych, ze względu na jej incydentalny charakter, można wykazać w pozycji pozostałych przychodów o charakterze operacyjnym w rachunku zysków i strat, jak wskazuje załącznik nr 4 i 5 do ustawy o rachunkowości, o tyle stałe czerpanie przychodów z tytułu najmu lub dzierżawy nie ma już charakteru incydentalnego. Jednocześnie w myśl art. 10a ust. 1 pkt 4 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie przychody te nie są przychodami z nieodpłatnej ani odpłatnej działalności pożytku publicznego. Wprowadzony dla tych jednostek nowy zakres informacyjny sprawozdania finansowego wynika z faktu, że podmioty te cechuje duża specyfika swojej działalności oraz szczególny sposób osiągania przychodów i ponoszenia kosztów Większe możliwości stosowania uroszczeń w zakresie umów leasingowych Jednostki, z wyjątkiem jednostek, o których mowa w ust. 1e pkt 1 6, które za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości: zł w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego, zł w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, osób w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty mogą dokonywać kwalifikacji umów, o których mowa w ust. 4, według zasad określonych w przepisach podatkowych i nie stosować przepisów ust. 4 i 5. Art. 3 ust. 6 zmieniony 26 stycznia 2017 r. przez art. 1 pkt 1 lit. c ustawy z 15 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 61) Dotychczasowe brzmienie art. 3 ust. 6 uor umożliwiało stosowanie uroszczeń w zakresie kwalifikowania umów leasingowych jedynie przedsiębiorcom niebędącym tzw. jednostkami zaufania publicznego i jednostkom samorządu terytorialnego. Pozostałe jednostki zaliczane do sektora finansów publicznych musiały bezwzględnie kierować się treścią ekonomiczną w przypadku kwalifikowania umów najmu dzierżawy lub o podobnym charakterze i jeśli umowa spełniała choćby jeden z siedmiu warunków wskazanych w art. 3 ust 4 uor, powinny być rozpoznawane aktywa i zobowiązania w pełnej wysokości wynikającej z treści kontraktu. RACHUNKOWOŚĆ I PODATKI DLA PRAKTYKÓW 3 WYDANIE SPECJALNE NR 36

6 ZMIANY W USTAWIE O RACHUNKOWOŚCI 2017 ZADAJ PYTANIE EKSPERTOWI: Po zmianach w 2017 roku więcej jednostek sektora finansów publicznych, o ile będą spełniały kryteria wielkościowe, będą mogły do umów leasingowych stosować uproszczenia podatkowe Zgodnie z art. 9 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1870) sektor finansów tworzą m.in.: jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki (np. gminy, powiaty, związki gmin); związki metropolitalne; jednostki budżetowe (np. szkoły, przedszkola publiczne, urzędy gmin, sądy, jednostki organizacyjne Policji czy Państwowej Straży Pożarnej); samorządowe zakłady budżetowe (np. gminne zakłady oczyszczania, gminne zakłady gospodarki mieszkaniowej); agencje wykonawcze (np. Agencja Mienia Wojskowego Wojskowa Agencja Mieszkaniowa Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Agencja Rynku Rolnego Agencja Nieruchomości Rolnych Narodowe Centrum Nauki Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych Agencja Rezerw Materiałowych Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości); instytucje gospodarki budżetowej (np. Narodowe Centrum Nauki oraz Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Centralny Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej, Zakład Inwestycji Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego oraz Instytucja Gospodarki Budżetowej w Kancelarii Prezydenta RP); samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej (np. szpitale powiatowe i wojewódzkie, gminne ośrodki zdrowia); uczelnie publiczne; Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne instytuty naukowe obecnie 69 instytutów, m.in. Instytut Matematyczny, Instytut Fizyki Jądrowej im. Henryka Niewodniczańskiego, Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni im. Jerzego Habera, Instytut Farmakologii, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. Mirosława Mossakowskiego, Instytut Chemii Bioorganicznej, Instytut Geofizyki, Instytut Oceanologii, Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej im. Ludwika Hirszfelda, Instytut Genetyki i Hodowli Zwierząt oraz Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności; państwowe i samorządowe instytucje kultury (np. muzea, domy kultury, biblioteki); inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, instytutów badawczych, banków i spółek prawa handlowego. Wszystkie te jednostki, jeśli za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości: zł w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego, zł w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, 50 osób w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty mogą dokonywać kwalifikacji takich umów według zasad określonych w przepisach podatkowych. Jako udogodnienia ewidencyjne związane z leasingiem operacyjnym należy uznać przede wszystkim to, że korzystający nie wykazuje przedmiotu leasingu jako składnika aktywów (nie wprowadza więc go do ewidencji środków trwałych i nie dokonuje jego Zasady kwalifikowania umów leasingowych zgodnie z regulacjami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dla korzystających jednostek sektora finansów publicznych Leasing operacyjny umowa leasingu, w przypadku gdy korzystającym nie jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli przedmiotem umowy leasingu są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo została zawarta na okres, co najmniej 5 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości; oraz suma ustalonych opłat w umowie leasingu, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, a w przypadku zawarcia przez finansującego następnej umowy leasingu środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej będących uprzednio przedmiotem takiej umowy odpowiada co najmniej jego wartości rynkowej z dnia zawarcia następnej umowy leasingu Leasing finansowy umowa leasingu została zawarta na czas oznaczony; oraz suma ustalonych w umowie leasingu opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, a w przypadku zawarcia przez finansującego następnej umowy leasingu środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej będących uprzednio przedmiotem takiej umowy odpowiada co najmniej jego wartości rynkowej z dnia zawarcia następnej umowy leasingu; oraz umowa zawiera postanowienie, że w podstawowym okresie umowy leasingu odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający RACHUNKOWOŚĆ I PODATKI DLA PRAKTYKÓW 4 WYDANIE SPECJALNE NR 36

7 WIĘCEJ INFORMACJI NA: RachunkowosciPodatki.wip.pl ZMIANY W USTAWIE O RACHUNKOWOŚCI 2017 amortyzacji. Obcy środek trwały można natomiast ująć w ewidencji pozabilansowej na koncie Obce środki trwałe w leasingu operacyjnym. Korzystający zalicza opłaty z tytułu umowy leasingu operacyjnego do: kosztów działalności operacyjnej lub pozostałych kosztów operacyjnych w razie stosowania wariantu porównawczego rachunku zysków i strat, kosztów wytworzenia, ogólnego zarządu lub sprzedaży bądź kosztów pozostałej działalności operacyjnej, zależnie od celu użytkowania przedmiotu leasingu w razie stosowania kalkulacyjnego rachunku zysków i strat. Miesięczne raty leasingowe ujmuje się w księgach rachunkowych na podstawie otrzymanej faktury od finansującego, zapisem: Wn Usługi obce lub konto zespołu 5, Ma Rozliczenie zakupu lub konto Rozrachunki z dostawcami gdy nie stosuje się konta Rozliczenie zakupu. PRZYKŁAD Przychodnia w Łomiankach SPZOZ spełnia kryteria uznania ją za małą jednostkę. Jednostka ta zawarła w styczniu 2017 roku umowę leasingu aparatu do analiz krwi. Leasing ten zgodnie z prawem bilansowym jest leasingiem finansowym. Natomiast podatkowo jest operacyjnym. Przychodnia korzysta z uproszczeń wynikających z nowelizacji i nie będzie musiała ujmować aparatu w ewidencji środków trwałych i rozpoznawać zobowiązania z tytułu leasingu. Wartość początkowa aparatu wynosi zł. Umowa jest zawarta na okres 4 lat. Raty płatne są rocznie. Stawka rocznej amortyzacji podatkowej wynosi 20%. Leasingobiorca stosuje amortyzację liniową. Zgodnie z harmonogramem kwartalne raty (15 rat) są płatne w wysokości zł netto zł VAT każda. Opłata wstępna wynosi zł VAT. W przypadku gdy korzystający jako podmiot spełniający kryteria wskazane w art. 3 ust. 6 znowelizowanej ustawy o rachunkowości zdecyduje się na skorzystanie z uproszczeń, nie będzie prezentował ani wartości aktywa, ani wartości zobowiązania w księgach rachunkowych. Jako koszty działalności operacyjnej będą ujmowane raty zgodnie z harmonogramem opłat, tj zł każda. Księgowania będą następujące: 1. Otrzymanie faktury za opłatę wstępną leasingową: Wn Rozliczenie zakupu (kwota netto) zł, Ma Rozrachunki z dostawcami (kwota brutto) zł. 2. Rozliczenie faktury, która będzie podlegała rozliczeniu w czasie jednostka stosuje uproszczenia przy ujmowaniu kosztów rozliczanych w czasie: Wn Rozliczenia międzyokresowe kosztów zł, Ma Rozliczenie zakupu Otrzymanie faktury za ratę leasingową: Wn Rozliczenie zakupu (kwota netto) zł, Ma Rozrachunki z dostawcami (kwota brutto) zł. Ujęcie kosztu: Wn Usługi obce zł, Wn Podatki i opłaty VAT naliczony niepodlegający odliczeniu zł, Ma Rozliczenie zakupu zł. Harmonogram płatności i rozliczenie rat w przypadku leasingu finansowego Okres Stan początkowy Rata kapitałowa Rata odsetkowa Spłata rat Stan końcowy 1, , , , ,00 2, , , , , ,10 3, , , , , ,26 4, , , , , ,93 5, , , , , ,38 6, , , , , ,71 7, , , , , ,86 8, , , , , ,59 9, , , , , ,48 10, , , , , ,90 11, , , , , ,06 12, , , , , ,94 13, , , , , ,33 14, , ,52 829, , ,82 15, , ,07 560, , ,75 16, , ,75 284, ,00 0,00 RAZEM , ,00 Wewnętrzna kwartalna stopa zwrotu wynosi 2,92841%. RACHUNKOWOŚĆ I PODATKI DLA PRAKTYKÓW 5 WYDANIE SPECJALNE NR 36

8 ZMIANY W USTAWIE O RACHUNKOWOŚCI 2017 ZADAJ PYTANIE EKSPERTOWI: Koszty w leasingu operacyjnym w tym podatkowe są nie tylko wyższe, ale podlegają szybszemu ujęciu w wyniku finansowym 4. Rozliczenie faktury w układzie funkcjonalnym: Wn Koszty działalności podstawowej zł, Ma Rozliczenie kosztów zł. 5. Rozliczenie kwoty dotyczącej opłaty wstępnej na dany kwartał: Wn Usługi obce zł, Wn Podatki i opłaty VAT naliczony niepodlegający odliczeniu 431,25 zł, Ma Rozliczenia międzyokresowe kosztów 2.306,25 zł. 6. Rozliczenie kosztu opłaty wstępnej układzie funkcjonalnym: Wn Koszty działalności podstawowej 2.306,25 zł, Ma Rozliczenie kosztów 2.306,25 zł. Operacje 3 6 byłyby powtarzane co kwartał. Jeśli wspomniana przychodnia nie skorzystałaby z uproszczeń, ewidencja wg zamieszczonego wyżej harmonogramu rat wyglądałaby w księgach następująco: Ewidencja w momencie przystąpienia do umowy leasingowej oraz spłaty rat leasingowych: 1. Przystąpienie do umowy leasingowej: Wn Środki trwałe zł, Ma Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego zł. 2. Zaliczenie opłaty wstępnej na poczet spłaty kapitału: Wn Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego (część kapitałowa) zł, Wn Podatki i opłaty - VAT naliczony niepodlegający odliczeniu zł, Ma Rachunek bankowy / Rozrachunki zł. 3. Spłata I raty leasingowej: Wn Zobowiązania z tytułu leasingu finansowego (część kapitałowa) 6.485,90 zł, Wn Koszty finansowe (część odsetkowa) 3.514,10 zł, Wn Podatki i opłaty VAT naliczony niepodlegający odliczeniu zł, Ma Rachunek bankowy / Rozrachunki zł. 4. Rozliczenie kosztów VAT z opłaty wstępnej układzie funkcjonalnym: Wn Koszty działalności podstawowej zł, Ma Rozliczenie kosztów zł. 5. Kwartalna amortyzacja przy założeniu 5-letniego okresu umowy i użytkowania aparatu: Wn Koszty amortyzacji zł, Ma Umorzenie środka trwałego zł. 6. Rozliczenie kosztów amortyzacji i VAT w układzie funkcjonalnym: Wn Koszty działalności podstawowej zł zł, Ma Rozliczenie kosztów zł. Koszty w leasingu operacyjnym (bez VAT) Koszty w leasingu finansowym (bez VAT) okres opłata wstępna opłata leasingowa razem odsetki amortyzacja razem 1, , , , , ,00 2, , , , , , ,10 3, , , , , , ,16 4, , , , , , ,67 5, , , , , , ,45 6, , , , , , ,33 7, , , , , , ,15 8, , , , , , ,73 9, , , , , , ,89 10, , , , , , ,42 11, , , , , , ,16 12, , , , , , ,88 13, , , , , , ,39 14, , , ,00 829, , ,48 15, , , ,00 560, , ,93 16, , , ,00 284, , ,25 17, , ,00 18, , ,00 19, , ,00 20, , ,00 RAZEM , , , , , ,00 RACHUNKOWOŚĆ I PODATKI DLA PRAKTYKÓW 6 WYDANIE SPECJALNE NR 36

9 WIĘCEJ INFORMACJI NA: RachunkowosciPodatki.wip.pl ZMIANY W USTAWIE O RACHUNKOWOŚCI 2017 Rozszerzenie kręgu podmiotów, które mogą korzystać z uproszczeń przy ustaleniu kosztów wytworzenia Jednostki, z wyjątkiem jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 1e pkt 1 6, które za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości: zł w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego, zł w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, osób w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty mogą przy obliczaniu kosztu wytworzenia produktu zgodnie z ust. 3 do kosztów bezpośrednich doliczyć koszty pośrednie związane z wytworzeniem tego produktu, niezależnie od poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych. Ustalony w ten sposób koszt wytworzenia nie może być wyższy od możliwej do uzyskania ceny sprzedaży netto. Art. 28 ust. 4a zmieniony 26 stycznia 2017 r. przez art. 1 pkt 2 lit. a ustawy z 15 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 61) Na mocy zmienionego art. 28 ust. 4a uor wszystkie jednostki niebędące podmiotami zaufania publicznego, w tym także jednostki sektora finansów, które za poprzedni rok obrotowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących trzech wielkości: 1) zł w przypadku sumy aktywów bilansu na koniec roku obrotowego, 2) zł w przypadku przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy, 3) 50 osób w przypadku średniorocznego zatrudnienia w przeliczeniu na pełne etaty mogą przy obliczaniu kosztu wytworzenia produktu zgodnie z ust. 3 do kosztów bezpośrednich doliczyć koszty pośrednie związane z wytworzeniem tego produktu, niezależnie od poziomu wykorzystania zdolności produkcyjnych. Ustalony w ten sposób koszt wytworzenia nie może być wyższy od możliwej do uzyskania ceny sprzedaży netto. Jest to zmiana wprowadzona dla wszystkich małych podmiotów od stycznia 2017 r. Poprzednio to uproszczenie było dostępne tylko dla podmiotów niepoddających swych sprawozdań finansowych badaniu przez biegłego rewidenta na podstawie art. 64 ust. 1 uor. PRZYKŁAD Spółka ADD sp. z o.o. (poddająca obligatoryjnie na podstawie art. 64 ust. 1 pkt 4 uor sprawozdanie badaniu przez biegłego rewidenta) nie przekracza progów wskazanych w nowelizowanym art. 28 ust. 4a, produkuje wyrób A. Poniosła w bieżącym okresie koszty produkcyjne: bezpośrednie zł, w tym: bezpośrednie materiały zł, płace pracowników produkcyjnych wynagradzanych akordowo wraz z narzutami zł, usług obróbki obcej i montażu podzespołów zł, pośrednie zmienne zł, materiały pośrednie zł, płace pracowników nadzoru produkcyjnego i utrzymania technicznego wraz z narzutami zł, energia i woda na cele okołoprodukcyjne zł, pośrednie stałe zł, amortyzacja maszyn urządzeń i budynków produkcyjnych zł, amortyzacja licencji produkcyjnych zł. Wyprodukowano szt. wyrobu, co oznaczało wykorzystanie w 70% mocy produkcyjnych. Zgodnie z dotychczasowymi przepisami koszt wytworzenia obejmowałby jedynie 70% kosztów pośrednich stałych, czyli zł. A zatem jednostkowy koszt wytworzenia wyniósłby: ( zł zł zł)/ zł = 690,00 zł. Koszty niewykorzystanych mocy produkcyjnych wpłynęłyby na wynik finansowy (kwota zł) bez względu na to, ile wyrobów gotowych spółka by sprzedała obciążając go kwotą zł. Ustalenie wyniku finansowego, jeśli spółka nie korzysta z uproszczeń Sprzedaż 7000 szt. przychody ze sprzedaży koszt wytworzenia sprzedanych produktów koszty niewykorzystanych mocy produkcyjnych wynik finansowy Spółka niekorzystająca z uproszczeń ,00 zł ,00 zł ,00 zł ,00 zł RACHUNKOWOŚĆ I PODATKI DLA PRAKTYKÓW 7 WYDANIE SPECJALNE NR 36

10 PRAKTYCZNE KOMENTARZE EKSPERTÓW ZADAJ PYTANIE EKSPERTOWI: Rozwiązanie przyjęte w nowym brzmieniu art. 28 ust. 4a uor pozwoli na uniknięcie problemów z kwalifikowaniem kosztów produkcyjnych do kosztów zmiennych i stałych. Zmniejszy że ryzyko podatkowe złej ich kwalifikacji Księgowania przy założeniu, iż sprzedano 7000 szt. po zł. Księgowania w podmiocie niestosującym uproszczeń przy założeniu sprzedaży szt. wyrobów: 1. PK przeksięgowanie kosztów produkcji: Wn Rozliczenie kosztów produkcji zł, Ma Koszty bezpośrednie produkcji zł, Ma Koszty pośrednie produkcji zmienne zł, Ma Koszty pośrednie produkcji stałe zł. 2. PW przyjęcie wyrobów: Wn Wyroby gotowe zł, Ma Rozliczenie kosztów produkcji zł. 3. Faktura za sprzedaż 7000 szt. wyrobów: Wn Rozrachunki z odbiorcami zł, Ma Przychody ze sprzedaży zł, Ma VAT należny zł. 4. WZ wydanie sprzedanych wyrobów zł: Wn Koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów zł, Ma Wyroby gotowe zł. 5. Ujęcie kosztów niewykorzystanych mocy produkcyjnych: Wn Koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów zł, Ma Rozliczenie kosztów produkcji zł. Zgodnie z proponowanymi regulacjami bez konieczności uwzględniania stopnia wykorzystania mocy produkcyjnych koszt wytworzenia wyniesie: ( zł zł zł)/ zł = 750 zł. Wynik finansowy będzie obejmował jedynie te koszty, które będą związane z faktycznie sprzedanymi wyrobami. Sprzedaż 7000 szt. po zł/szt. Spółka korzystająca z uproszczeń przychody ze sprzedaży ,00 zł koszt wytworzenia sprzedanych produktów ,00 zł koszty niewykorzystanych mocy produkcyjnych wynik finansowy ,00 zł W przypadku spółki korzystającej z uproszczeń księgowania będą przebiegały następująco (przy założeniu, iż jednostka zna strukturę kosztów, choć nie jest to niezbędne): 1. PK przeksięgowanie kosztów produkcji: Wn Rozliczenie kosztów produkcji zł, Ma Koszty bezpośrednie produkcji zł, Ma Koszty pośrednie produkcji zmienne zł, Ma Koszty pośrednie produkcji stałe zł. 2. PW przyjęcie wyrobów zł: Wn Wyroby gotowe zł, Ma Rozliczenie kosztów produkcji zł, 3. Faktura za sprzedaż 7000 szt. wyrobów: Wn Rozrachunki z odbiorcami zł, Ma Przychody ze sprzedaży zł, Ma VAT należny zł. 4. WZ wydanie sprzedanych wyrobów 5.250,00 zł: Wn Koszt wytworzenia sprzedanych wyrobów 5.250,00 zł, Ma Wyroby gotowe 5.250,00 zł. Księgowanie ujęcia kosztów niewykorzystanych mocy produkcyjnych w tej sytuacji nie występuje. Obecnie zgodnie ze stanowiskiem Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie ustalania kosztu wytworzenia do celów bilansowej wyceny zapasów ( ) nieprzypisane do jednostek produkcji stałe pośrednie koszty produkcji, będące konsekwencją niewykorzystania zdolności produkcyjnych, wpływają na wynik finansowy okresu sprawozdawczego, w którym zostały poniesione. Koszty te: zwiększają Koszt wytworzenia sprzedanych produktów w razie stosowania przez jednostkę wariantu kalkulacyjnego rachunku zysków i strat, albo wpływają na Zmianę stanu produktów w przypadku stosowania wariantu porównawczego rachunku zysków i strat. Koszty niewykorzystania zdolności produkcyjnych mogą być również ujęte jako pozostałe koszty operacyjne. Ujęcie na koncie Pozostałe koszty operacyjne może być zasadne, gdy niewykorzystanie to było spowodowane np. nieplanowymi przestojami produkcji. RACHUNKOWOŚĆ I PODATKI DLA PRAKTYKÓW 8 WYDANIE SPECJALNE NR 36

11 WIĘCEJ INFORMACJI NA: RachunkowosciPodatki.wip.pl ZMIANY W USTAWIE O RACHUNKOWOŚCI 2017 Zmiana umożliwiająca wycenę niektórych instrumentów finansowych Lokaty, których ryzyko ponosi ubezpieczający, są wyceniane przez zakład ubezpieczeń na życie według wartości godziwych ustalonych na dzień bilansowy. Różnice między wartością godziwą a wartością według cen nabycia albo kosztu wytworzenia tych lokat odpowiednio zwiększają lub zmniejszają rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe na życie, których ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający. Wartość godziwą nieruchomości określa rzeczoznawca majątkowy co najmniej raz na 5 lat. Wartość godziwą nieruchomości położonych za granicą ustala się według zasad obowiązujących w kraju ich położenia, a zagranicznych instrumentów finansowych według zasad obowiązujących w kraju ich pochodzenia. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie wartości godziwej innych lokat niż nieruchomości, to ich wycena następuje po cenach nabycia albo kosztach wytworzenia z uwzględnieniem odpisów z tytułu trwałej utraty wartości, z wyjątkiem instrumentów finansowych, dla których ustalony jest termin wymagalności i których wycena następuje według skorygowanej ceny nabycia z uwzględnieniem odpisów z tytułu trwałej utraty wartości. Art. 28 ust. 9 zmieniony 26 stycznia 2017 r. przez art. 1 pkt 2 lit. b ustawy z 15 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 61) Zmiana w tym przepisie jest efektem dostosowania przepisów ustawy o rachunkowości do ustawy z 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U. poz. 1844) i jej aktów wykonawczych, a w szczególności rozporządzenia ministra finansów z 12 kwietnia 2016 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji w zakresie ustalania wyniku finansowego przez zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji oraz sporządzania przez biegłego rewidenta raportu z badania sprawozdania finansowego tych jednostek. WAŻNE Zmiana umożliwia wycenę instrumentów finansowych, dla których określony jest termin zapadalności wg skorygowanej ceny nabycia. Zapewnienie spójności zasad według uor i MSR dotyczących rozliczenia międzyokresowego przychodów przez banki w art. 41 uchyla się ust. 3; Art. 41 ust. 3 uchylony 6 stycznia 2017 r. przez art. 1 pkt 3 ustawy z 15 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 61) Poprzednio przepis ten określał, iż banki wykazują jako rozliczenia międzyokresowe przychodów również należne im odsetki od należności zagrożonych do czasu ich otrzymania lub odpisania. Po jego wykreśleniu konieczna była też modyfikacja treści załącznika nr 2 do ustawy o rachunkowości polegająca na usunięciu z pkt IX poz. 3 pasywów wyrazów: oraz zastrzeżone i wprowadzenie aktualnej terminologii w zakresie rozliczeń międzyokresowych przychodów. Zmiana związana jest z wprowadzeniem do polskiego porządku prawnego rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 648/2012. Banki sporządzające sprawozdania finansowe zgodnie z ustawą o rachunkowości ujmują wszystkie naliczone od kredytów i pożyczek odsetki jako rozliczenia międzyokresowe przychodów, podczas gdy banki sporządzające sprawozdania finansowe na podstawie MSR/MSSF rozpoznają naliczone odsetki w przychodach odsetkowych. Jednocześnie odpisy aktualizujące zmniejszają wynik odsetkowy proporcjonalnie do wysokości jego utworzenia. WAŻNE Rozporządzenie to wprowadziło obowiązującą wszystkie banki definicję ekspozycji kredytowej mającą zastosowanie do kalkulacji ryzyka kredytowego. Rozdźwięk pomiędzy stosowanymi dotychczas przepisami krajowymi a ww. rozporządzeniem prowadził do powstania różnic w wyniku odsetkowym banku PSR-owego i MSR-owego, a także w ustalaniu podstawy liczenia wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego. Po wykreśleniu wskazanego przepisu zapewniona została spójność stosowanych zasad wg uor i MSR. Telefoniczne pogotowie księgowego w każdą środę w godz RACHUNKOWOŚĆ I PODATKI DLA PRAKTYKÓW 9 WYDANIE SPECJALNE NR 36

12 PRAKTYCZNE KOMENTARZE EKSPERTÓW ZADAJ PYTANIE EKSPERTOWI: Doprecyzowanie definicji wyniku technicznego ubezpieczeń Wynik techniczny ubezpieczeń stanowi różnicę między przychodami ze składek, pozostałymi przychodami technicznymi a wypłaconymi odszkodowaniami, świadczeniami i zmianami rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, z uwzględnieniem udziału reasekuratorów w składce, odszkodowaniach, świadczeniach i zmianach stanu rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, oraz kosztami działalności ubezpieczeniowej i pozostałymi kosztami technicznymi. W przypadku gdy: 1. przychody z lokat przeznaczone są zgodnie z odrębnymi przepisami na zwiększenie rezerw techniczno- -ubezpieczeniowych, 2. zakład ubezpieczeń prowadzący działalność ubezpieczeniową w dziale ubezpieczeń na życie lub zakład reasekuracji prowadzący działalność reasekuracyjną w zakresie reasekuracji ubezpieczeń na życie inwestują łącznie środki niestanowiące pokrycia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych i środki stanowiące pokrycie rezerw techniczno- -ubezpieczeniowych to przychody i koszty działalności lokacyjnej wykazuje się w technicznym rachunku ubezpieczeń. Art. 44 ust. 2 zmieniony 26 stycznia 2017 r. przez art. 1 pkt 4 ustawy z 15 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 61) Zmiana w ust. 2 pkt 2 ma charakter korygujący Zmiana w tym przepisie jest efektem dostosowania przepisów ustawy o rachunkowości do ustawy z 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz.U. poz. 1844) i jej aktów wykonawczych w zakresie ustalania wyniku finansowego przez zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji oraz sporządzania przez biegłego rewidenta raportu z badania sprawozdania finansowego tych jednostek. Doprecyzowano, iż wynik techniczny ubezpieczeń stanowi różnicę między przychodami ze składek, pozostałymi przychodami technicznymi a wypłaconymi odszkodowaniami, świadczeniami i zmianami rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, z uwzględnieniem udziału reasekuratorów w składce, odszkodowaniach i zmianach stanu rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, oraz kosztami działalności ubezpieczeniowej i pozostałymi kosztami technicznymi. W przypadku gdy: 1) przychody z lokat przeznaczone są zgodnie z odrębnymi przepisami na zwiększenie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, 2) zakład ubezpieczeń prowadzący działalność ubezpieczeniową w dziale ubezpieczeń na życie lub zakład reasekuracji prowadzący działalność reasekuracyjną w zakresie reasekuracji ubezpieczeń na życie inwestują łącznie środki wolne i środki stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych to przychody i koszty działalności lokacyjnej wykazuje się w technicznym rachunku ubezpieczeń. Przepis dotyczy inwestowania środków wolnych, tzn. inwestowania środków niestanowiących pokrycia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych danego zakładu, a nie środków własnych. Niektóre jednostki będą mogły do bilansu stosować nowy załącznik nr 6 Bilans powinien zawierać informacje w zakresie ustalonym ( m.in. - przypis redakcji): dla jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych, oraz jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy - w załączniku nr 6 do ustawy. Art. 46 ust. 5 pkt 6 dodany z dniem 26 stycznia 2017 r. przez art. 1 pkt 5 lit. a ustawy z 15 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o rachunkowości (Dz.U. z 2017 r. poz. 61) Jednostki, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych, oraz jednostki, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy, mogą sporządzać bilans zawierający informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 1 do ustawy. Art. 46 ust. 6 dodany 26 stycznia 2017 r. przez art. 1 pkt 5 lit. b ustawy z 15 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 61) Nowelizacja z 15 grudnia 2016 r. wprowadziła nowy załącznik nr 6 dla jednostek prowadzących działalność pożytku publicznego takich jak organizacje pozarządowe osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w tym fundacje i stowarzyszenia (z wyłączeniem spółek kapitałowych) niebędące jednostkami sek- tora finansów publicznych w rozumieniu ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych lub przedsiębiorstwami, instytutami badawczymi, bankami i spółkami prawa handlowego będącymi państwowymi lub samorządowymi osobami prawnymi oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku państwa do Kościoła katoli- RACHUNKOWOŚĆ I PODATKI DLA PRAKTYKÓW 10 WYDANIE SPECJALNE NR 36

13 WIĘCEJ INFORMACJI NA: RachunkowosciPodatki.wip.pl ZMIANY W USTAWIE O RACHUNKOWOŚCI 2017 Struktura bilansu według załącznika nr 6 AKTYWA PASYWA A. Aktywa trwałe A. Fundusz własny I. Wartości niematerialne i prawne I. Fundusz statutowy II. Rzeczowe aktywa trwałe II. Pozostałe kapitały (fundusze) III. Należności długoterminowe III. Zysk (strata) z lat ubiegłych IV. Inwestycje długoterminowe IV. Zysk (strata) netto V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania B. Aktywa obrotowe I. Rezerwy na zobowiązania I. Zapasy II. Zobowiązania długoterminowe II. Należności krótkoterminowe III. Zobowiązania krótkoterminowe III. Inwestycje krótkoterminowe IV. Rozliczenia międzyokresowe IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe C. Należne wpłaty na fundusz statutowy Aktywa razem Pasywa razem ckiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku państwa do innych Kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego czy stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego. Jednostki te będą zgodnie z art. 46 ust. 5 pkt 6 sporządzać uproszczony bilans według nowego załącznika. Będą miały także prawo do przygotowywania bilansu zgodnie z załącznikiem nr 1. Decyzję w sprawie stosowanego załącznika będzie podejmował kierownik jednostki w ramach polityki rachunkowości. Do katalogu jednostek, które będą stosować załącznik nr 6, nie będą zaliczane spółki kapitałowe oraz spółdzielnie socjalne. Zauważyć należy, iż działalność pożytku publicznego może być prowadzona także przez spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 4 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie i nawet wobec wpisanego celu niezarobkowego do statutu nie zmienia to faktu, że podmioty te są przedsiębiorcami i stosuje się wobec nich Kodeks spółek handlowych. Zauważyć należy, iż załącznik uwzględnia odrębną prezentację inwestycji krótkoterminowych, a więc w szczególności środków pieniężnych, które na koniec roku obrotowego w niektórych organizacjach są bardzo znaczącą pozycją. W pasywach prezentowane będą odrębnie rozliczenia międzyokresowe odzwierciedlające w szczególności otrzymane, ale nie rozliczone jeszcze memoriałowo dotacje i subwencje (dotyczące przyszłych okresów sprawozdawczych). Nie będzie też prezentacji nadwyżki przychodów nad kosztami (lub odwrotnie), ponieważ uwzględniono, iż organizacje te mogą prowadzić działalność gospodarczą i osiągać zysk lub stratę. Rachunek zysków i strat powinien zawierać informacje w zakresie ustalonym (m.in. przypis redakcji): dla jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych, oraz jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy w załączniku nr 6 do ustawy. Art. 47 ust. 4 pkt 6 dodany 26 stycznia 2017 r. przez art. 1 pkt 6 lit. a ustawy 15 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 61) Jednostki, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych, oraz jednostki, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy, mogą sporządzać rachunek zysków i strat zawierający informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 1 do ustawy. Art. 47 ust. 5 dodany 26 stycznia 2017 r. przez art. 1 pkt 6 lit. b ustawy z 15 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 61) Nowelizacja z 15 grudnia 2016 r. wprowadziła nowy załącznik nr 6 dla jednostek prowadzących działalność pożytku publicznego. Jednostki te będą zgodnie z art. 46 ust 5 pkt 6 sporządzać uproszczony bilans zgodnie z nowym załącznikiem. Będą miały także prawo do przygotowywania bilansu zgodnie z załącznikiem nr 1. Decyzję w sprawie stosowanego załącznika będzie podejmował kierownik jednostki w ramach polityki rachunkowości. Organizacje pozarządowe prowadzące działalność pożytku publicznego zobowiązane są do podziału przychodów i kosztów uwzględniającego rodzaje działań i źródła ich finansowania. A zatem wprowadzono do nowego załącznika nr 6 do ustawy o rachunkowości podziały przychodów i kosztów dostosowujące uor do wymogów art. 10 i art. 10a ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Pozwoli to organizacjom prowa- RACHUNKOWOŚĆ I PODATKI DLA PRAKTYKÓW 11 WYDANIE SPECJALNE NR 36

14 PRAKTYCZNE KOMENTARZE EKSPERTÓW ZADAJ PYTANIE EKSPERTOWI: dzącym działalność pożytku publicznego na wykazywanie przychodów i kosztów zgodnie ze specyfiką ich działalności. Taki podział przychodów i kosztów jest również zgodny z charakterem działań organizacji pozarządowych ze względu na zarządzanie organizacją oraz regulacje prawne otrzymywanych dotacji. Struktura rachunku zysków i strat wg załącznika nr 6 Rachunek zysków i strat A. Przychody z działalności statutowej I. Przychody z nieodpłatnej działalności pożytku publicznego II. Przychody z odpłatnej działalności pożytku publicznego III. Przychody z pozostałej działalności statutowej B. Koszty działalności statutowej I. Koszty nieodpłatnej działalności pożytku publicznego II. Koszty odpłatnej działalności pożytku publicznego III. Koszty pozostałej działalności statutowej C. Zysk (strata) działalności statutowej (A B) D. Przychody działalności gospodarczej E. Koszty działalności gospodarczej F. Zysk (strata) działalności gospodarczej (D E) G. Koszty ogólnego zarządu H. Zysk (strata) działalności operacyjnej (C + F G) I. Pozostałe przychody operacyjne J. Pozostałe koszty operacyjne K. Przychody finansowe L. Koszty finansowe M. Zysk (strata) brutto (H + I J + K L) N. Podatek dochodowy O. Zysk (strata) netto (M N) W rachunku zysków i strat powrócono zatem do formuły odrębnego prezentowania efektów działalności statutowej i ogólnoadministracyjnej w podobny sposób, jak było to wcześniej. Nie powielono jednak wzorca ze starego rozporządzenia ministra finansów z 15 listopada 2001 r. Rachunek zysków i strat będzie sporządzany wg zasad rachunku kalkulacyjnego, tj. z podziałem na rodzaje działalności organizacji pozarządowej. Nie będzie obowiązku prezentowania jednak struktury rodzajowej kosztów w informacji dodatkowej. Przyjęto zasadę, iż w ramach działalności statutowej należy odrębnie pokazywać przychody i koszty dotyczące działalności odpłatnej, nieodpłatnej i pozostałej statutowej, a następnie wyraźnie pokazać wynik na działalności statutowej. Nie jest wymagane prezentowanie szczegółowych źródeł przychodów (np. składki) oraz rodzajów kosztów. Następnie pokazywane będą przychody i koszty działalności gospodarczej oraz jej wynik. Kolejną pozycją będzie wskazanie wartości kosztów ogólnego zarządu, jednak bez pokazywania ich rodzajów. Suma zysków (lub strat) z działalności statutowej, gospodarczej oraz kosztów ogólnego zarządu będzie prezentowana w pozycji Zysk (strata) działalności operacyjnej. Następnie wartość ta będzie korygowana o prezentowane oddzielnie pozostałe przychody operacyjne, pozostałe koszty operacyjne, przychody finansowe i koszty finansowe. W załączniku nr 6 uwzględniono jako odrębną pozycję podatek dochodowy, z racji tego, iż nie wszystkie dochody osiągane przez organizacje pozarządowe korzystają ze zwolnienia z opodatkowania i bardzo często jednostki te płacą podatek dochodowy od osób prawnych. Zysk (strata) netto w pozycji O. będzie musiał być zgodny z kwotą zaprezentowaną w bilansie w pasywach pozycja A.IV. Zakres informacji dodatkowych do załącznika nr 6 Zakres informacji dodatkowej dla jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych, oraz jednostek, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy, określa załącznik nr 6 do ustawy. Jednostki, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych, oraz jednostki, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy, mogą sporządzać informację dodatkową w zakresie ustalonym w załączniku nr 1 do ustawy. Art. 48 ust. 6 dodany 26 stycznia 2017 r. przez art. 1 pkt 7 ustawy z 15 grudnia 2016 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 61) Nowelizacja z 15 grudnia 2016 r. wprowadziła nowy załącznik nr 6. Jednostki prowadzące działalność pożytku publicznego na podstawie art. 46 ust. 5 pkt 6 mogą teraz sporządzać uproszczony bilans zgodnie z nim. Mają także prawo do przygotowywania bilansu zgodnie z załącznikiem nr 1. Decyzję w sprawie stosowanego załącznika będzie podejmował kierownik jednostki w ramach polityki rachunkowości. Tak jak w przypadku innych załączników (poza RACHUNKOWOŚĆ I PODATKI DLA PRAKTYKÓW 12 WYDANIE SPECJALNE NR 36