Dysfunkcje układu oddechowego u pacjentów z pogarszającą się funkcją nerek jako dominujący objaw zapalenia drobnych naczyń - opisy przypadków
|
|
- Stanisława Laura Michalik
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 prace kazuistyczne Mariusz Bodnar Joanna Mazurkiewicz Jacek Różański Krzysztof Pabisiak Martyna Opara-Bajerowicz Sylwia Przysiecka Dysfunkcje układu oddechowego u pacjentów z pogarszającą się funkcją nerek jako dominujący objaw zapalenia drobnych naczyń - opisy przypadków Respiratory dysfunction in patients with deteriorating renal function as the dominant symptom of vasculitis - cases reports Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie Kierownik: Prof. dr hab. n. med. Kazimierz Ciechanowski Dodatkowe słowa kluczowe: zapalenie naczyń ostre uszkodzenie nerek infekcja dróg oddechowych Additional keys words: vasculitis acute kidney injury respiratory infection Zapalenia naczyń to niejednorodna grupa chorób, w których zapalenie ściany naczyń powoduje jej uszkodzenie. Może to prowadzić do krwawienia oraz ograniczenia przepływu krwi przez te naczynia. W konsekwencji zapalenie naczyń może prowadzić do uszkodzenia bądź martwicy narządów przez nie zaopatrywanych. Należy zwrócić uwagę, że u pacjentów z pogarszającą się funkcją nerek w obrazie klinicznym mogą dominować objawy dysfunkcji układu oddechowego, a nie pogłębiającego się uszkodzenia nerek. Niecharakterystyczne objawy oraz różnorodny obraz kliniczny pacjentów z zapaleniem naczyń mogą dostarczyć licznych trudności w rozpoznaniu oraz leczeniu tych chorych. Celem niniejszej pracy jest zwrócenie uwagi lekarzy na pacjentów z nieleczącymi się empirycznie dysfunkcjami układu oddechowego, u których warto rozważyć diagnostykę w kierunku zapalenia drobnych Vasculitis is a heterogeneous group of diseases in which inflammation causes vessels damage. This can lead to bleeding and blood flow limitation through these vessels. As a consequence, vasculitis can lead to organ damage or necrosis in the region vascularized by involved vessels. It should be underlined that patients with worsening renal function may show symptoms of respiratory dysfunction rather than worsening kidney injury. The non-specific symptoms and the diverse clinical pictures of patients with vasculitis may cause numerous difficulties in the diagnosis and treatment of these patients. The purpose of this study is to draw the attention of physicians to patients with empirically untreated respiratory dysfunctions, who should be considered for the diagnosis of vasculitis. Autorzy nie deklarują konfliktu interesów Otrzymano: Zaakceptowano: Adres do korespondencji: Mariusz Bodnar Klinika Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych PUM Al. Powstańców Wielkopolskich Szczecin tel mariusz.m.bodnar@gmail.com Patofizjologia i podział zapalenia naczyń Zapalenia naczyń można podzielić ogólnie na 2 grupy: infekcyjne i nieinfekcyjne. Z kolei podział nieinfekcyjnych zapaleń naczyń uwzględnia średnicę zajętych naczyń lub swoistość narządową. Wyróżniono także zapalenia naczyń nazywane dotychczas wtórnymi obejmujące zapalenia naczyń w chorobach układowych oraz zapalenia naczyń o prawdopodobnej etiologii [1]. Na podstawie doświadczeń własnych, w diagnozowaniu i leczeniu pacjentów z zapaleniem naczyń duże trudności może sprawić szczególnie zapalenie drobnych Dlatego w tej pracy opiszemy zapalenia drobnych naczyń związane z przeciwciałami przeciwko cytoplazmie neutrofilów oraz anty- -GBM na podstawie przypadków klinicznych pacjentów leczonych w Klinice Nefrologii Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego. Zapalenia naczyń związane z przeciwciałami przeciw cytoplazmie neutrofilów (ANCA) Złogi immunologiczne są skąpe lub ich nie ma, występują przeciwciała ANCA skierowane przeciwko mieloperoksydazie (MPO-ANCA) lub proteinazie 3 (PR3-AN- CA), zdarzają się przypadki ANCA ujemne. Do tej grupy należą: mikroskopowe zapalenie naczyń, (MPO-ANCA) - (panca), ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (dawniej ziarniniakowatość Wegenera) (PR3-ANCA) - (canca), eozynofilowa ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (dawniej zespół Churga i Strauss) (MPO-ANCA) - (panca) [3]. Zapalenie naczyń związane z kompleksami immunologicznymi. W ścianie naczyniowej występuje umiarkowana lub duża ilość złogów immunoglobulin i/lub składowych dopełniacza: choroba związana z przeciwciałami przeciwko błonie podstawnej anty- -GBM (choroba Goodpastuer a) [4]. Epidemiologia i symptomatologia Ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (dawniej: ziarniniakowatość Wegnera) Przegląd Lekarski 2018 / 75 /
2 Tabela I Nazewnictwo zapaleń naczyń wg International Chapel Hill Consensus Conference 2012 [2]. Nomenclature of vasculitis according to the International Chapel Hill Consensus Conference 2012 [2]. Nazewnictwo zapaleń naczyń wg International Chapel Hill Consensus Conference 2012 Zapalenie dużych naczyń: - zapalenie tętnic Takayasu - olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic Zapalenie średnich naczyń: - guzkowe zapalenie tętnic - choroba Kawasakiego Zapalenie małych naczyń: 1. Zapalenie naczyń związane z przeciwciałami przeciwko cytoplazmie neutrofilów: - mikroskopowe zapalenie naczyń - ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (Wegnera) - eozynofilowa ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (Churga i Strauss) 2. Zapalnie małych naczyń związane z kompleksami immunologicznymi: - choroba związana z przeciwciałami przeciwko błonie podstawnej (anty-gbm) - zapalenie naczyń związane z krioglobulinemią - zapalenie naczyń związane z przeciwciałami IgA (Henocha i Schonleina) - pokrzywkowe zapalenia naczyń związane z hipokomplementemią (zapalenie naczyń związane z anty-c1q) Zapalenie różnych naczyń: - zapalenie naczyń w chorobie Behceta - zapalenie naczyń w zespole Cogana Zapalenie naczyń jednego narządu: - leukocytoklastyczne zapalenie skóry naczyń - zapalenie tętnic skóry - pierwotne zapalenie naczyń ośrodkowego układu nerwowego - izolowane zapalenie aorty Zapalenie naczyń w chorobie układowej: - toczniowe zapalenie naczyń - reumatoidalne zapalenie naczyń - sarkoidalne zapalenie naczyń Zapalenie naczyń o prawdopodobnej etiologii: - zapalenie naczyń z krioglobulinemią związane z zakażeniem HCV - zapalenie naczyń związane z zakażeniem HBV - kiłowe zapalenie aorty - zapalenie naczyń z odkładaniem kompleksów immunologicznych związane z lekami - zapalenie naczyń z ANCA związane z lekami - zapalenie naczyń związane z nowotworem Tabela II Zajęcie narządów w uogólnionej postaci ziarniniakowatości z zapaleniem naczyń [5]. Organ involvement in generalized granulomatosis with vasculitis [5]. Ziarniniakowatość z zapaleniem W uogólnionej postaci najczęściej zajęte procesem zapalnym są : nosogardło 90% płuca 90% nerki (80%) układ nerwowy 50% układ pokarmowy 50% skóra 40% stawy 40% rzadziej oko, serce, cewka moczowa, prostata przyusznice, tarczyca, wątroba, gruczoł piersiowy Tabela III Zajęcie narządów według częstości występowania w przebiegu mikroskopowego zaplenia naczyń [8]. Organ involvement according to frequency of microscopic vasculitis [8]. Mikroskopowe zapalenie naczyń - najczęściej obserwowane jest zajęcie: nerek 90%, układu ruchu 60% układu pokarmowego 50% skóry 40% nosogardła 35% układu nerwowego - pod postacią polineuropatii Występuje nieco częściej u mężczyzn niż u kobiet, zwykle pomiędzy 5 a 7 dekadą życia. U młodych chorych (w tej grupie wiekowej częściej chorują kobiety) na początku choroby może dotyczyć tylko jednego narządu - nerki lub płuc - to tzw. ograniczona postać choroby [5]. Zajęcie narządów w uogólnionej postaci ziarniniakowatości z zapaleniem naczyń przedstawiono w tabeli II. Częstość występowania w Europie wynosi /mln, roczna zapadalność 5-20/mln [6]. Mikroskopowe zapalenie naczyń Częstość występowania w Europie wynosi 65/mln, roczna zapadalność 3-11/mln, występuje zwykle po 40 r.ż. [7]. Średnia wieku chorych to 50 lat, mężczyźni chorują częściej niż kobiety. Zajęcie narządów według częstości występowania w przebiegu mikroskopowego zaplenia naczyń przedstawiono w tabeli III. Obraz kliniczny może przypominać przebiegiem ziarniniakowatość z zapaleniem Zapalenie naczyń z eozynofilią (dawniej: zespół Churga- Strauss). Częstość występowania w Europie szacuje się na 2-38/mln, roczna zapadalność wynosi 0,5-4/mln [9]. Choroba ta stanowi 10% układowych zapaleń naczyń, występuje równie często u kobiet co u mężczyzn, średnia wieku zachorowania to 40 lat. Zajęcie narządów w przebiegu zaplenia naczyń z eozynofilią przedstawiono w tabeli IV. Astma rozwija się w późniejszym wieku niż astma atopowa i w większości przypadków współistnieje z alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa oraz przejściowymi naciekami zapalnymi w płucach. Można wyróżnić trzy fazy choroby: Fazę prodromalną - z występowaniem chorób atopowych i astmy w roku życia. Fazę eozynofilową - obwodowa eozynofilia oraz nacieki kwasochłonne w różnych narządach, zwłaszcza w płucach i przewodzie pokarmowym Faza zapalenia naczyń - w 3 i 4. dekadzie życia z ciężkim układowym zapaleniem naczyń, gorączką, złym samopoczuciem, utratą masy ciała [8]. Choroba związana z przeciwciałami przeciwko błonie podstawnej (choroba Goodpasture a). Zapadalność wynosi 0,5-1/ / rok. Występują 2 szczyty zachorowań: w wieku oraz lat. Choroba z podobną częstością występuje u kobiet i mężczyzn. Przebieg jest zwykle gwałtowny, prowadzi do uszkodzenia nerek i ostrej niewydolności oddechowej. U 60-80% pacjentów objawy płucne współistnieją z zajęciem nerek, u 20-40% choroba dotyczy jedynie nerek, a u 10% - jedynie płuc [10]. Przypadki kliniczne Poniżej przedstawiamy, najciekawsze naszym zdaniem, przypadki kliniczne pacjentów hospitalizowanych w Klinice Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych Pomorskiego Uniwersytetu 314 M. Bodnar i wsp.
3 Tabela IV Zajęcie narządów w przebiegu zaplenia naczyń z eozynofilią. Organ involvement in the course of vasculitis with eosinophilia. Zapalenie naczyń z eozynofilią - objawy najczęściej dotyczą: układu nerwowego - w postaci mononeuropatii wieloogniskowej w 75% płuc 70%, skóry w 60% (plamica uniesiona, guzki podskórne, pokrzywka) układu krążenia (eozynofilowe zapalenia wsierdzia i mięśnia sercowego, naczyń wieńcowych) 60% nosogardła i zatok 50% stawów 50% układu pokarmowego w postaci eozynofilowego zapalenia żołądka lub martwiczego zapalenia jelit 50% zajecie nerek 45% Tabela V Obraz kliniczny choroby związanej z przeciwciałami przeciwko błonie podstawnej [4]. The clinical picture of the disease associated with antibodies against the basal membrane [4]. Objawy choroby związanej z przeciwciałami przeciwko błonie podstawnej: złe samopoczucie, gorączka i ból stawów 20% ubytek masy ciała 25% zmiany w płucach związane z krwawieniem pęcherzykowym: duszność 40% kaszel 45-70% krwioplucie 70-90% zmiany w nerkach nudności, wymioty, biegunka - 40% Medycznego, u których postawiono rozpoznanie zapalenia drobnych Mikroskopowe zapalenie naczyń Przypadek kliniczny nr 1 Pacjentka lat 65 z chorobą refluksową przełyku. Objawy występowały od 4 miesięcy - początkowo kaszel, objawy zapalenia oskrzeli oraz zakażenie układu moczowego. Pacjentka leczona ambulatoryjnie 2 antybiotykami zleconymi przez lekarza rodzinnego - nieskutecznie. W badaniach laboratoryjnych z odchyleń: podwyższone CRP, niedokrwistość, aktywny osad moczu. Z powodu nieskuteczności antybiotykoterapii oraz utrzymujących się objawów (głównie kaszlu) pacjentka diagnozowana była w oddziale chorób wewnętrznych szpitala rejonowego, później przekazana do oddziału nefrologii szpitala wojewódzkiego. Z powodu wykonanych tam dodatnich przeciwciał panca w wysokim mianie, aktywnego osadu moczu, podwyższonych parametrów nerkowych wysunięto podejrzenie mikroskopowego zapalenia W wykonanych w tutejszej klinice badaniach dodatkowych zwracało uwagę wysokie miano przeciwciał anty-mpo (panca). Wykonano biopsję nerki - w obrazie histopatologicznym w kłębuszkach zapalenie pętli naczyniowych z obecnością półksiężyców komórkowo-włóknistych mogących odpowiadać zapaleniu pola płucne bez zmian ogniskowych. Wnęki zagęszczone naczyniowo. Serce na górnej granicy normy. Przepona bez zmian. Rozpoznano mikroskopowe zapalenie Przypadek kliniczny nr 2 Pacjent lat 29 skierowany ze szpitala powiatowego z powodu narastających parametrów azotemii (stężenia mocznika oraz kreatyniny). W wywiadzie od około 2 miesięcy postępujące osłabienie, epizody duszności oraz krwioplucia. Pacjent początkowo leczony ambulatoryjnie przez lekarza rodzinnego antybiotykoterapią empiryczną (przez około 2 miesiące kolejno 3 próby antybiotykoterapii), następnie skierowany do szpitala rejonowego z powodu niedokrwistość, osłabienia oraz krwioplucia. Wówczas przy przyjęciu podwyższone parametry nerkowe z tendencją do pogarszania się funkcji nerek. W trakcie diagnostyki wykryto obecność przeciwciał anty-mpo (panca). W badaniu RTG klatki piersiowej: pola płucne bez zmian ogniskowych. Serce nieposzerzone. Przepona rtg w normie. Kąty przeponowo żebrowe wolne. W wykonanej biopsji nerki rozpoznano kłębuszkowe zapalenie nerek o typie FSGS. W Klinice Nefrologii rozpoznano gwałtownie postępujące kłębuszkowe zapalenie nerek o typie FSGS w przebiegu mikroskopowego zapalenia Ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń Przypadek kliniczny nr 3 Pacjentka lat 75 z wolem guzowatym tarczycy, jaskrą i utrzymującym się drżeniem rąk skierowana została ze szpitala rejonowego do Kliniki Nefrologii z powodu pogarszającej się funkcji nerek. W wywiadzie od około 1 roku nawracający nieżyt nosa z okresowo krwistym wyciekiem. Od miesiąca ponadto narastające osłabienie, okresowo wymioty ciemną treścią oraz ciemny stolec. W szpitalu rejonowym w wykonanych badaniach laboratoryjnych niewielkiego stopnia białkomocz, podwyższone parametry nerkowe, krwinkomocz, niedokrwistość, wysokie wykładniki stanu zapalnego. W wykonanej gastroskopii bez cech krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego. W leczeniu zastosowano antybiotykoterapię, płynoterapię oraz leki moczopędne nie uzyskując poprawy stanu klinicznego. Obserwowano narastanie stężenia mocznika oraz kreatyniny. Pacjentkę przekazano do Kliniki Nefrologii celem pogłębienia diagnostyki oraz leczenia. W badaniu przedmiotowym cechy nieznacznego stopnia odwodnienia, drobnofaliste drżenie rąk. W badaniach obrazowych - w usg jamy brzusznej nerki prawidłowej wielkości. W badaniach laboratoryjnych wysokie parametry nerkowe, krwinkomocz, białkomocz, wysokie parametry zapalne, subkliniczna nadczynność tarczycy, dodatni wynik w kierunku przeciwciał canca. W czasie hospitalizacji wystąpiły epizody krwioplucia z towarzyszącym w tomografii klatki piersiowej obrazem krwawienia śródpęcherzykowego. Zdjęcie RTG klatki piersiowej: w przedłużeniu dolnego bieguna wnęki prawej widoczne plamiste zacienienia mogące odpowiadać skąpym zmianom zapalnym. Ponadto w środkowym polu płuca prawego widoczne pasmowate zacienienia mogące odpowiadać zmianie włóknistej. Serce na górnej granicy normy. W łuku aorty blaszka włóknista. Przepona prawa obwodowo o nieco zatartym zarysie, lewa w normie. TK klatki pieriowej - opis: badanie wykazuje w płucu prawym (z przewagą płata górnego) oraz w płacie górnym płuca lewego obecność zlewających się, plamistych zagęszczeń miąższu płucnego z bronchogramem powietrznym ze względnym zaoszczędzeniem okolic przyopłucnowychobraz TK w oparciu o dane ze skierowania może odpowiadać zmianom zapalnym. W ich otoczeniu dostrzega się obszary zagęszczeń miąższu płucnego o typie matowej szyby, mogące przemawiać za krwawieniem pęcherzykowym. Zmianom tym towarzyszy płyn w prawej jamie opłucnowej, układający się wzdłuż tylnej ściany klatki piersiowej o subcentymetrowej warstwie grubości, powyżej którego dostrzega się niewielkie, niedodmowe zagęszczenia miąższu płucnego.w płacie środkowym płuca prawego w przewadze w łączności z opłucną szczeliny międzypłątowej dużej obecne są nieliczne zwapnienia ś 3 mm. Wielkość serca na górnej granicy normy. W worku osierdziowym widoczny jest wolny płyn układający się w warstwę 4 mm. W łuku aorty i aorcie zstępującej uwapnione blaszki miażdżycowe. Ewidentnych cech limfadenopatii w śródpiersiu i we wnękach płucnych nie dostrzega się. Diagnostykę poszerzono o biopsję nerki, w której rozpoznano kłębuszkowe zapalenie nerek RPGN z obecnością półksiężyców komórkowych. Rozpoznano ziarniniakowatość z zapaleniem Przypadek kliniczny nr 4 Pacjent lat 71 z nadciśnieniem tętniczym, chorobą zwyrodnieniową kręgosłupa, napadowym migotaniem przedsionków przyjęta została do Kliniki celem diagnostyki przyczyn narastającego stężenia mocznika oraz kreatyniny. W wywiadzie od 6 miesięcy postępujące osłabienie, okresowe krwawienia z jamy Przegląd Lekarski 2018 / 75 /
4 nosowej, spadek masy ciała (utrata ok. 20 kg), nocne poty. Od kilku lat bóle kręgosłupa okolicy lędźwiowo-krzyżowej. W ambulatoryjnych badaniach laboratoryjnych: podwyższone stężenia mocznika oraz kreatyniny (kreatynina 4,5 mg/dl). Przy przyjęciu w badaniu klinicznym z istotnych odchyleń bladość skóry, szmer skurczowy nad sercem. W badaniach laboratoryjnych niedokrwistość, podwyższona ferrytyna, wysokie parametry nerkowe (kreatynina 3,5 mg/dl), białkomocz subnerczycowy, aktywny osad moczu, podwyższone IgG, w immunofiksacji białek surowicy gammapatia poliklonalna. Wykonano biopsję szpiku kostnego -bez istotnych odchyleń w mielogramie. Ponadto w badaniach wysokie miano przeciwciał canca. Z uwagi na wywiad krwawień z nosa pacjenta konsultowano laryngologicznie uwidaczniając w jamie nosowej zmiany odpowiadające ziarninie. Wykonano biopsję nerki: W badaniu histopatologicznym opisano zmiany o charakterze przewlekłym o niepewnej etiologii. O ile można zorientować obraz histologiczny łącznie z danymi klinicznymi oraz wynikami badań IHC- zmiany mogą odpowiadać nefropatii związanej z odkładaniem kompleksów immunologicznych. pola płucne bez zmian ogniskowych. Wnęki zagęszczone naczyniowo. Serce na górnej granicy normy, przepona w normie. Rozpoznano ziarniniakowatość z zapaleniem Zespół Goodpasture a Przypadek kliniczny nr 5 23-letni pacjent dotychczas nieleczący się, zgłosił się do lekarza z wywiadem okresowej duszności, epizodów krwioplucia, stanów podgorączkowych, narastającego od ok. 3 miesięcy osłabienia. Dodatkowo zgłaszał występowanie wysokich wartości ciśnienia tętniczego. Z powodu duszności pacjent przyjęty został do szpitala rejonowego. Wówczas w wynikach badań laboratoryjnych: wysokie wartości parametrów nerkowych, kreatynina 12 mg/dl. Pacjenta skierowano do Kliniki Nefrologii celem dalszej diagnostyki i leczenia. W trakcie hospitalizacji utrzymywały się wysokie parametry nerkowe, w wykonanych badaniach dodatnie przeciwciała anty-gbm. obustronnie okołownękowo rozlane i plamiste zagęszczenia pęcherzykowe. Ponadto w górnych polach obu płuc widoczne niewielkie zacienienia siateczkowate. Nie stwierdza się wyżej wymienionych zmian w obwodowych częściach płuc. Obraz RTG może odpowiadać zespołowi Goodpastuera. Pośród opisywanych zmian nie można wykluczyć zmian zapalnych, bez jednoznacznych cech podłoża swoistego. Serce poszerzone. Przepona o częściowo zatartym zarysie. Rozpoznano Zespół Goodpasture a. Przypadek kliniczny nr 6 22-letni pacjent nieleczący się przewlekle, skierowany został ze szpitala rejonowego do Kliniki Nefrologii z powodu ostrego uszkodzenia nerek. W wywiadzie od około 3 miesięcy krwioplucie, krwiomocz oraz postępujące osłabienie - pacjent hospitalizowany z tego powodu w szpitalu rejonowym. Rozpoznano wówczas znacznego stopnia niedokrwistość normocytarną oraz umiarkowany białkomocz, stężenia mocznika oraz kreatyniny były prawidłowe. W trakcie hospitalizacji pacjentowi przetoczono łącznie 6 jednostek koncentratu krwinek czerwonych. W badaniu klinicznym z odchyleń: bladość powłok skórnych, niewielkie symetryczne obrzęki podudzi i twarzy. Pacjent nie zgłosił się na zaplanowaną kontrolną hospitalizację. Po 3 miesiącach ponownie został przyjęty do szpitala rejonowego z powodu krwioplucia i znacznego osłabienia. W wykonanych wówczas badaniach laboratoryjnych ponownie niedokrwistość, wysokie parametry nerkowe. Pacjenta przekazano do Kliniki Nefrologii celem dalszej diagnostyki i leczenia. W trakcie diagnostyki utrzymywały się wysokie stężenia mocznika oraz kreatyniny, oznaczono przeciwciała anty-gbm uzyskując wynik dodatni. W badaniu RTG klatki piersiowej opisano objawy zaawansowanego zastoju w płucach pośród których nie można wykluczyć zmian zapalnych, serce i przepona w normie. Rozpoznano Zespół Goodpasture a. Zapalenie naczyń z eozynofilią Przypadek kliniczny nr 7 Pacjent lat 55 skierowany przez lekarza rodzinnego z rozpoznaniem Objawy infekcji, podwyższone parametry zapalne (CRP 73,5; leukocytoza 51,1 G/l). W wywiadzie astma oskrzelowa od około 2,5 roku, stan po dwóch zabiegach ortopedycznych (rekonstrukcja operacyjna prawego stożka rotatorów 20 dni wcześniej oraz rekonstrukcja operacyjna łąkotki kolana lewego 3 lata wcześniej). Przy przyjęciu ze skargami na nasilone napady kaszlu od około 3 tygodni, narastające osłabienie, męczliwość, stany podgorączkowe. Przy przyjęciu w badaniu klinicznym z odchyleń: stan podgorączkowy, cechy miernego odwodnienia, powiększone, tkliwe pojedyncze węzły chłonne pachwinowe lewe oraz podżuchwowe lewe, osłabienie siły mięśniowej I, II, III palca ręki lewej. W badaniach dodatkowych znaczna leukocytoza z eozynofilią, znacznie podwyższone stężenie immunoglobuliny w klasie IgE, umiarkowana niedokrwistość, podwyższone parametry stanu zapalnego, podwyższone stężenia aminotransferaz przy prawidłowym stężeniu bilirubiny, stężenie mocznika oraz kreatyniny w granicach normy. W badaniu RTG klatki piersiowej opisano plamisto-pasmowate zagęszczenia w polach dolnych obu płuc, mogące odpowiadać zmianom zapalnym. W badaniu USG jamy brzusznej nie uwidoczniono odchyleń od normy. Pobrano posiewy krwi, krew na badania immunologiczne. Do leczenia włączono płynoterapię oraz antybiotyk szerokospektralny. Po zastosowanym leczeniu uzyskano poprawę samopoczucia, spadek wartości parametrów zapalnych. Posiewy krwi były ujemne. W trakcie obserwacji pacjenta konsultowano hematologicznie. Po wypisie otrzymano wynik przeciwciał panca anty-mpo - dodatni w wysokim mianie. Pacjenta ponownie przyjęto do kliniki celem ustalenia dalszego postępowania. W badaniu klinicznym pojawiła się nieobecna wcześniej narastająca polineuropatia obwodowa. Całość obrazu klinicznego pozwoliła rozpoznać zapalenie naczyń z eozynofilią (dawniej zespół Churga- Strauss). Dyskusja Na podstawie analizy historii chorób pacjentów leczonych w tutejszej klinice, kierowanych z innych szpitali czy przychodni podstawowej opieki zdrowotnej widać, jak łatwo można postawić błędne rozpoznanie, szczególnie na początku procesu diagnostyczno- leczniczego. W wywiadzie zebranym od pacjentów dominują głównie objawy dysfunkcji układu oddechowego (jak kaszel, duszność, krwioplucie) oraz wielokrotne, nieskuteczne próby leczenia różnymi antybiotykami. W niniejszej pracy skupiliśmy się głównie na epidemiologii i symptomatologii wybranych zapaleń naczyń na podstawie przypadków klinicznych najczęściej leczonych zapaleń naczyń w Klinice Nefrologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych. Na podstawie danych statystycznych można stwierdzić, że są to choroby występujące u małej grupy osób, rzadko rozpoznawane. Występują najczęściej u osób w średnim wieku. Objawy kliniczne są często niespecyficzne. Wśród objawów ogólnych często opisywane jest zajęcie układu oddechowego, nerek, stawów oraz skóry. Zdarza się, że pomimo występowania dodatniego wyniku w kierunku przeciwciał ANCA oraz niecharakterystycznych objawów chorobowych pacjenci mogą nie spełniać kryteriów rozpoznania poszczególnych jednostek chorobowych. Przedstawione powyżej przypadki pacjentów mogą potencjalnie ułatwić identyfikację chorych z niecharakterystycznymi objawami, dysfunkcją układu oddechowego oraz pogarszającą się funkcją nerek. U pacjentów z objawami dysfunkcji układu oddechowego (kaszel, duszność, krwioplucie), u których pierwotnie podejrzewano infekcyjne przyczyny dolegliwości w przypadku nieskutecznej antybiotykoterapii w różnicowaniu należy uwzględnić gruźlicę bądź infekcję o charakterze atypowym. Wśród przyczyn nieinfekcyjnych - poza procesem nowotworowym i zatorowością płucną - należy pomyśleć o występowaniu choroby układowej, szczególnie jeśli w trakcie diagnostyki i leczenia obserwujemy pogarszającą się funkcję nerek. W przy- 316 M. Bodnar i wsp.
5 padku podejrzenia choroby układowej należy poszerzyć diagnostykę o badanie przeciwciał ANCA oraz przeciwciał anty-gbm. U tych pacjentów w trakcie diagnostyki należy monitorować funkcję nerek oraz układu oddechowego, monitorować podstawowe parametry życiowe (m.in.: tętno, ciśnienie tętnicze, saturację krwi tlenem, bilans płynów). Czasem pacjenci mogą wymagać wykonania biopsji nerki lub badania histopatologicznego zajętego przez chorobę narządu. W razie znacznego pogorszenia funkcji nerek pacjenci mogą wymagać leczenia nerkozastępczego, zabiegów plazmaferezy, a w przypadku niewydolności oddechowej bądź krwawienia do pęcherzyków płucnych niezbędne może okazać się leczenie w warunkach oddziału intensywnej terapii [11]. Podsumowując, pacjenci w trakcie diagnostyki z podejrzeniem zapalenia drobnych naczyń wymagają obserwacji oraz leczenia objawowego do czasu postawienia ostatecznego rozpoznania oraz rozpoczęcia leczenia choroby podstawowej [12-13]. Piśmiennictwo 1. Musiał J, Sznajd J, Szczeklik A: Zapalenia Mały podręcznik 2017/2018. Kraków Medycyna Praktyczna 2017: Musiał J, Sznajd J, Szczeklik A: Zapalenia Mały podręcznik 2017/2018. Kraków Medycyna Praktyczna 2017: Oko A, Perkowska-Ptasińska A: Zapalenia naczyń związane z występowaniem przeciwciał skierowanych przeciwko cytoplazmie neutrofilów ANCA. Nefrol Dial Pol. 2016; 20: Zimmermann-Górska I, red.: Choroby reumatyczne. Medycyna Praktyczna 2017: Klinger M, Kamińska D: Nerki w układowych zapaleniach W: Myśliwiec M.: Wielka interna nefrologia. Warszawa: Medical Tribune Polska; 2009: Zimmermann-Górska I, red.: Choroby reumatyczne. Medycyna Praktyczna 2017: Zimmermann-Górska I, red.: Choroby reumatyczne. Medycyna Praktyczna 2017: Klinger M, Kamińska D: Nerki w układowych zapaleniach W: Myśliwiec M: Wielka interna nefrologia. Warszawa: Medical Tribune Polska; 2009: Zimmermann-Górska I, red.: Choroby reumatyczne. Medycyna Praktyczna 2017: Adamczak M, Perkowska-Ptasińska A: Zespół Goodpasture a. Nefrol Dial Pol. 2016; 20: Górka J, Polok K, Nowak I, Włudarczyk A, Sydor W. et al: Efectiveness of plasmapheresis in ANCA clearance in patients with ANCAassociated vasculitides. Przegl Lek. 2016; 7: Ryba M, Hruby Z, Witkiewicz W: Układowe zapalenia naczyń związane z występowaniem przeciwciał przeciwko cytoplazmie neutrofili- ANCA. Przegl Lek. 2013; 3: Wróbel P, Wyrwicz-Zielińska G, Krzysztonek- -Weber I, Sułowicz W: Charakterystyka kliniczna pacjentów z ostrym uszkodzeniem nerek wikłającym ciężkie schorzenia sercowo-naczyniowe. Przegl Lek. 2016; 1: Przegląd Lekarski 2018 / 75 /
Choroby układu oddechowego wśród mieszkańców powiatu ostrołęckiego
Choroby układu oddechowego wśród mieszkańców powiatu ostrołęckiego Podczas akcji przebadano 4400 osób. Na badania rozszerzone skierowano ok. 950 osób. Do tej pory przebadano prawie 600 osób. W wyniku pogłębionych
Bardziej szczegółowoCewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek
Cewkowo-śródmiąższowe zapalenie nerek Krzysztof Letachowicz Katedra i Klinika Nefrologii i Medycyny Transplantacyjnej, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Kierownik: Prof. dr hab. Marian Klinger Cewkowo-śródmiąższowe
Bardziej szczegółowoANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA
ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA 25 UZUPEŁNIENIA ZAWARTE W ODPOWIEDNICH PUNKTACH CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO DLA PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH
Bardziej szczegółowoWCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI
WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.
UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA Małgorzata Biskup Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych na reumatoidalne zapalenie
Bardziej szczegółowoOstra niewydolność serca
Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.
Bardziej szczegółowoDr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II
Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II Przewodnicząca Komisji Ekologii i Ochrony Powietrza Rady Miasta Krakowa Schorzenia dolnych dróg oddechowych
Bardziej szczegółowoHIV/AIDS Jacek Juszczyk 0
HIV/AIDS Jacek Juszczyk 0 HIV/AIDS/Polska Od 1985 r. 16 tys. zakażeń HIV (co 4-ta osoba - kobieta) Rzeczywista ciemna liczba: 25 30 tysięcy AIDS rozpoznano u ~ 2500 osób Zakażenie HIV (także już z AIDS)
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 3
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 3 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 25-letnia kobieta zgłosiła się do Poradni Endokrynologicznej
Bardziej szczegółowoRopniak opłucnej czy gruźliczy wysięk opłucnowy? - Rola torakoskopii
Michał Pasierbek, Andrzej Grabowski, Filip Achtelik, Wojciech Korlacki Ropniak opłucnej czy gruźliczy wysięk opłucnowy? - Rola torakoskopii Klinika Chirurgii Wad Rozwojowych Dzieci i Traumatologii w Zabrzu
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 12
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 12 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku Pacjent lat 72 skierowany do poradni endokrynologicznej
Bardziej szczegółowoZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU
ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych
Bardziej szczegółowoOddział Pediatryczny - ARION Szpitale sp. z o.o. Zespół Opieki Zdrowotnej w Biłgoraju
Nazwa świadczenia A59 bóle głowy A87b inne choroby układu nerwowego < 18 r.ż. C56 poważne choroby gardła, uszu i nosa C57 inne choroby gardła, uszu i nosa C56b poważne choroby gardła, uszu i nosa < 18
Bardziej szczegółowoInfekcja wikłająca śródmiąższowe choroby płuc
Infekcja wikłająca śródmiąższowe choroby płuc dr n. med. Adam Nowiński 2 Klinika Chorób Płuc IGiChP kierownik: prof. Paweł Śliwiński Wywiad 67-letni mężczyzna skierowany do szpitala z powodu zmian w płucach
Bardziej szczegółowoNIEWYDOLNOŚĆ NEREK - EPIDEMIOLOGIA, OBJAWY, STADIA NIEWYDOLNOŚCI, DIAGNOSTYKA AGNIESZKA BARTOSZ GR.1
NIEWYDOLNOŚĆ NEREK - EPIDEMIOLOGIA, OBJAWY, STADIA NIEWYDOLNOŚCI, DIAGNOSTYKA AGNIESZKA BARTOSZ GR.1 Niewydolność nerek Niewydolność nerek charakteryzuje się utratą zdolności do oczyszczania organizmu
Bardziej szczegółowoRzadkie Młodzieńcze Pierwotne Układowe Zapalenie Naczyń Krwionośnych
www.printo.it/pediatric-rheumatology/pl/intro Rzadkie Młodzieńcze Pierwotne Układowe Zapalenie Naczyń Krwionośnych Wersja 2016 2. DIAGNOZA I LECZENIE 2.1 Jakie są rodzaje zapalenia naczyń? Jak klasyfikuje
Bardziej szczegółowoSpis treści. Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware. Część II Choroby układu oddechowego 137 Eleanor C. Hawkins
Spis treści Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware 1 Badanie układu krążenia 2 2 Badania dodatkowe stosowane w chorobach układu krążenia 8 3 Leczenie zastoinowej niewydolności serca 29 4 Zaburzenia
Bardziej szczegółowo57.94 Wprowadzenie na stałe cewnika do pęcherza moczowego
ICD9 kod Nazwa 03.31 Nakłucie lędźwiowe 03.311 Nakłucie lędźwiowe w celu pobrania płynu mózgowo-rdzeniowego 100.62 Założenie cewnika do żyły centralnej 23.0103 Porada lekarska 23.0105 Konsultacja specjalistyczna
Bardziej szczegółowoWalczymy z rakiem buuu rakiem! Pod honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka
Walczymy z rakiem buuu rakiem! Pod honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka Drodzy Rodzice! W ostatnich latach wyleczalność nowotworów u dzieci i młodzieży wzrosła aż do 70-80%, a w przypadku ostrej
Bardziej szczegółowoCzy to nawracające zakażenia układu oddechowego, czy może nierozpoznana astma oskrzelowa? Zbigniew Doniec
Czy to nawracające zakażenia układu oddechowego, czy może nierozpoznana astma oskrzelowa? Zbigniew Doniec Klinika Pneumonologii, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc OT w Rabce-Zdroju Epidemiologia Zakażenia
Bardziej szczegółowoLp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi
Choroby układu nerwowego 1 Zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym * X 2 Choroby nerwów obwodowych X 3 Choroby mięśni X 4 Zaburzenia równowagi X 5 Guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni X 6
Bardziej szczegółowoOSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS
OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS Ciężkie zaburzenie oddechowe przebiegające ze sztywnymi płucami, rozlanymi obustronnymi naciekami w płucach, zwykle oporną na leczenie hipoksemią, przy istniejącym czynniku
Bardziej szczegółowoWywiady z zakresu układu moczowego. Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM
Wywiady z zakresu układu moczowego Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM Dyzuria Częstomocz Główne objawy Zmiany wyglądu moczu - krwiomocz - pienienie się moczu Zaburzenia
Bardziej szczegółowoPatofizjologia i symptomatologia. Piotr Abramczyk
Patofizjologia i symptomatologia niewydolności serca Piotr Abramczyk Definicja Objawy podmiotowe i przedmiotowe niewydolności serca Obiektywny dowód dysfunkcji serca i i Odpowiedź na właściwe leczenie
Bardziej szczegółowoNowa treść informacji o produkcie fragmenty zaleceń PRAC dotyczących zgłoszeń
25 January 2018 EMA/PRAC/35597/2018 Pharmacovigilance Risk Assessment Committee (PRAC) Nowa treść informacji o produkcie fragmenty zaleceń PRAC dotyczących zgłoszeń Przyjęte na posiedzeniu PRAC w dniach
Bardziej szczegółowoWytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 2
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 2 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 28-letni mężczyzna zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoAstma oskrzelowa. Zapalenie powoduje nadreaktywność oskrzeli ( cecha nabyta ) na różne bodźce.
Astma oskrzelowa Astma jest przewlekłym procesem zapalnym dróg oddechowych, w którym biorą udział liczne komórki, a przede wszystkim : mastocyty ( komórki tuczne ), eozynofile i limfocyty T. U osób podatnych
Bardziej szczegółowoOddział Chorób Wewnętrznych - ARION Szpitale sp. z o.o. Zespół Opieki Zdrowotnej w Biłgoraju
Nazwa świadczenia A26 zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym A31 choroby nerwów obwodowych A32 choroby mięśni A33 zaburzenia równowagi A34c guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni A34d guzy
Bardziej szczegółowoZaliczenie procedur medycznych
Załącznik nr 2 do Indeksu wykonanych zabiegów i procedur medycznych Zaliczenie procedur medycznych wykonanych przez lekarza w czasie staży specjalizacyjnych i kierunkowych realizowanych w ramach specjalizacji
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 25 kwietnia 2006 r. w sprawie wymagań dla kandydata na dawcę komórek, tkanek lub narządu
Dz.U.06.79.556 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 25 kwietnia 2006 r. w sprawie wymagań dla kandydata na dawcę komórek, tkanek lub narządu Na podstawie art. 12 ust. 6 ustawy z dnia 1 lipca 2005
Bardziej szczegółowoZapalenie ucha środkowego
Zapalenie ucha środkowego Poradnik dla pacjenta Dr Maciej Starachowski Ostre zapalenie ucha środkowego. Co to jest? Ostre zapalenie ucha środkowego jest rozpoznawane w przypadku zmian zapalnych w uchu
Bardziej szczegółowoInformacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie
brygatynib Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie Imię i nazwisko pacjenta: Dane lekarza (który przepisał lek Alunbrig ): Numer telefonu
Bardziej szczegółowoZapalenia płuc u dzieci
Zapalenia płuc u dzieci Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Zapalenie płuc - definicja 1. Objawy wskazujące na ostre zakażenie (gorączka,
Bardziej szczegółowoBól w klatce piersiowej. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych PUM
Ból w klatce piersiowej Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych PUM Patomechanizm i przyczyny Źródłem bólu mogą być wszystkie struktury klatki piersiowej, z wyjątkiem miąższu płucnego: 1) serce
Bardziej szczegółowoWNIOSEK O przyjęcie na pobyt stacjonarny w NZOL POMORZANY w Olkuszu ul. Gwarków 4a
WNIOSEK O przyjęcie na pobyt stacjonarny w NZOL POMORZANY w Olkuszu ul. Gwarków 4a I.1 IMIE I NAZWISKO:... 2. ADRES:.. 3.PESEL: 4. Telefon. II.1. Proszę o przyjęcie mnie na pobyt komercyjny w Niepublicznym
Bardziej szczegółowoFORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA
Data wypełnienia: FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA NAZWISKO i IMIĘ PESEL ADRES TELEFON Nazwisko i imię opiekuna/osoby upoważnionej do kontaktu: Telefon osoby upoważnionej do kontaktu: ROZPOZNANIE LEKARSKIE
Bardziej szczegółowoDefinicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA 2015-04-23
Definicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Wewnątrznaczyniowe zakażenie obejmujące struktury serca (np. zastawki, wsierdzie komór i przedsionków), duże naczynia krwionośne
Bardziej szczegółowoLECZENIE ZAAWANSOWANEGO RAKA JELITA GRUBEGO (ICD-10 C 18 C 20)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 511 Poz. 42 Załącznik B.4. LECZENIE ZAAWANSOWANEGO RAKA JELITA GRUBEGO (ICD-10 C 18 C 20) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie zaawansowanego
Bardziej szczegółowoOSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA. Małgorzata Weryk SKN Ankona
OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA Małgorzata Weryk SKN Ankona definicja Układ oddechowy nie zapewnia utrzymania prężności O2 i CO2 we krwi tętniczej w granicach uznanych za fizjologiczne PaO2 < 50 mmhg (przy
Bardziej szczegółowoPoradnia Immunologiczna
Poradnia Immunologiczna Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli Lublin, 2011 Szanowni Państwo, Uprzejmie informujemy, że w Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli funkcjonuje
Bardziej szczegółowoKrwawienie pęcherzykowe
Krwawienie pęcherzykowe Marta Krawiec Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego N.J. 3-letnia dziewczynka z zespołem Downa - wada serca (AVSD) - niedobór
Bardziej szczegółowoPrzerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego
Dariusz Kaczmarczyk Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego Klinika Chirurgii Nowotworów Głowy i Szyi Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Kierownik: Prof. dr hab. med. Alina Morawiec Sztandera Opis
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla studentów V roku
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2014/2015 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla studentów V roku 1. NAZWA PRZEDMIOTU : Nefrologia 2. NAZWA JEDNOSTKI (jednostek )
Bardziej szczegółowoWybrane przypadki medyczne na oddziale chirurgii i onkologii dziecięcej
Wybrane przypadki medyczne na oddziale chirurgii i onkologii dziecięcej Maria Marciniak Opiekun koła: Dr n. med. Janusz Jabłoński Kierownik kliniki: Prof. dr n med. Ewa Andrzejewska Ostre zespoły brzuszne
Bardziej szczegółowoSzpiczak plazmocytowy. Grzegorz Helbig Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Szpiczak plazmocytowy Grzegorz Helbig Klinika Hematologii i Transplantacji Szpiku Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach MM - epidemiologia 90% przypadków rozpoznaje się powyżej 50 r.ż., Mediana wieku
Bardziej szczegółowoUkład krwiotwórczy WYWIAD. Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM lek. Olga Rostkowska
Układ krwiotwórczy WYWIAD Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM lek. Olga Rostkowska Początek wywiadu ogólnie / zawsze Przebyte choroby (Czy była Pani wcześniej w szpitalu?
Bardziej szczegółowoAnna Durka. Opiekun pracy: Dr n. med. Waldemar Machała
Anna Durka Zastosowanie aktywowanego białka C (Xigris) u pacjentów leczonych z powodu ciężkiej sepsy w II Zakladzie Anestezjologii i Intensywnej Terapii USK nr 2 im. WAM w Łodzi. Opiekun pracy: Dr n. med.
Bardziej szczegółowoBól stawów i mięśni w wieku starszym punkt widzenia reumatologa
Ból stawów i mięśni w wieku starszym punkt widzenia reumatologa Mariusz Korkosz Katedra Chorób Wewnętrznych i Gerontologii UJ CM Oddział Reumatologii Kliniki Chorób Wewnętrznych Szpitala Uniwersyteckiego
Bardziej szczegółowoDefinicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA
INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Definicja Wewnątrznaczyniowe zakażenie obejmujące struktury serca (np. zastawki, wsierdzie komór i przedsionków), duże naczynia krwionośne
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta
Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja zmian w charakterystyce produktu leczniczego i ulotce
Bardziej szczegółowoRodzaje autoprzeciwciał, sposoby ich wykrywania, znaczenie w ustaleniu diagnozy i monitorowaniu. Objawy związane z mechanizmami uszkodzenia.
Zakres zagadnień do poszczególnych tematów zajęć I Choroby układowe tkanki łącznej 1. Toczeń rumieniowaty układowy 2. Reumatoidalne zapalenie stawów 3. Twardzina układowa 4. Zapalenie wielomięśniowe/zapalenie
Bardziej szczegółowoAneks II Zmiany w drukach informacyjnych produktów leczniczych zarejestrowanych w procedurze narodowej
Aktualizacja ChPL i ulotki dla produktów leczniczych zawierających jako substancję czynną immunoglobulinę anty-t limfocytarną pochodzenia króliczego stosowaną u ludzi [rabbit anti-human thymocyte] (proszek
Bardziej szczegółowoPatofizjologia i symptomatologia niewydolności serca. Piotr Abramczyk
Patofizjologia i symptomatologia niewydolności serca Piotr Abramczyk Definicja Objawy podmiotowe i przedmiotowe niewydolności serca i Obiektywny dowód dysfunkcji serca i Odpowiedź na właściwe leczenie
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 8 grudnia 2011 r.
Dziennik Ustaw Nr 269 15678 Poz. 1593 1593 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 8 grudnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych Na podstawie
Bardziej szczegółowoskazy sarkoidalnej zmieniona odpowiedź immunologiczna typu komórkowego na antygen (pyłki sosny, kompleksy immunologiczne, talk, aluminium, beryl)
skazy sarkoidalnej zmieniona odpowiedź immunologiczna typu komórkowego na antygen (pyłki sosny, kompleksy immunologiczne, talk, aluminium, beryl) genetyczna związek HLA-B8 z zapaleniem stawów, rumieniem
Bardziej szczegółowoTerapeutyczne Programy Zdrowotne 2010 Leczenie raka nerki Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 8/2010/DGL Prezesa NFZ z dnia 20 stycznia 2010 roku
Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 8/2010/DGL Prezesa NFZ z dnia 20 stycznia 2010 roku Nazwa programu: LECZENIE RAKA NERKI ICD-10 C 64 Dziedzina medycyny: Nowotwór złośliwy nerki za wyjątkiem miedniczki
Bardziej szczegółowoUkład krwiotwórczy BADANIE PRZEDMIOTOWE. Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM lek.
Układ krwiotwórczy BADANIE PRZEDMIOTOWE Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM lek. Olga Rostkowska Jakie objawy mogą towarzyszyć chorobom krwi? Jakie objawy mogą towarzyszyć
Bardziej szczegółowoANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA
ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA 42 UZUPEŁNIENIA ZAWARTE W ODPOWIEDNICH PUNKTACH CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO DLA PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH
Bardziej szczegółowoEGZAMIN DYPLOMOWY MAGISTERSKI WZÓR
Imię i nazwisko Suma punktów:... Ocena:. EGZAMIN DYPLOMOWY MAGISTERSKI WZÓR Instrukcja dla zdającego 1. Proszę sprawdzić, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 6 stron. 2. Na tej stronie w odpowiednie miejsce
Bardziej szczegółowoTabela Nr 1. Rozliczenie środków finansowych z Wojewódzkiego Programu Profilaktyki Gruźlicy Płuc i Nowotworów Układu Oddechowego
Informacja dla Zarządu Województwa Łódzkiego na temat realizacji w 2004 roku Wojewódzkiego Programu Profilaktyki Gruźlicy Płuc i Nowotworów Układu Oddechowego Wojewódzki Program Profilaktyki Gruźlicy Płuc
Bardziej szczegółowoChoroby wewnętrzne - pulmonologia Kod przedmiotu
Choroby wewnętrzne - pulmonologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Choroby wewnętrzne - pulmonologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChW-P Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek
Bardziej szczegółowoZakażenia układu moczowego u dzieci. Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM
Zakażenia układu moczowego u dzieci Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM Plan wędrówki Kilka definicji Rekomendacje, siła zaleceń Omówienie przypadków dzieci z ZUM w świetle rekomendacji Najważniejsze
Bardziej szczegółowoIwona Budrewicz Promocja Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim
Iwona Budrewicz Promocja Zdrowia Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Kamieniu Pomorskim Gruźlica jest przewlekłą chorobą zakaźną. W większości przypadków zakażenie zlokalizowane jest w płucach
Bardziej szczegółowoTOMOGRAFIA KOMPUTEROWA W KARDIOCHIRURGII
TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA W KARDIOCHIRURGII Prof. nadzw. dr hab. med. Marek Jemielity Klinika Kardiochirurgii UM w Poznaniu Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA W KARDIOCHIRURGII
Bardziej szczegółowoROPNIAKI OPŁUCNEJ LECZONE TORAKOSKOPOWO
M.Murawski, M.Królak, L.Komasara, P.Czauderna ROPNIAKI OPŁUCNEJ LECZONE TORAKOSKOPOWO Klinika Chirurgii Dziecięcej Akademii Medycznej w Gdańsku Kierownik Kliniki: dr hab. med. Piotr Czauderna DEFINICJA
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU SYLABUS - CHIRURGIA.... (imię i nazwisko)
UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU SYLABUS - CHIRURGIA... (imię i nazwisko) III rok (semestr 5/6) wykłady seminaria ćwiczenia I Klinika Chirurgii Ogólnej i Endokrynologicznej II Klinika Chirurgii Ogólnej
Bardziej szczegółowoSamokształcenie (Sk) Zajęcia praktyczne (W) (Ć) (L) (S) (Zp) laboratoryjne III 30 35 15 3
Kod przedmiotu: IOZRM-L-3k18-2012-S Pozycja planu: B18 1. INFORMACJE O PRZEDMIOCIE A. Podstawowe dane Nazwa przedmiotu Kierunek studiów Poziom studiów Profil studiów Forma studiów Specjalność - Jednostka
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Chirurgia i onkologia 2/2
Kod NKO(nz)ChirOnk modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) Nazwa modułu I nforma cje ogólne Chirurgia i onkologia 2/2 Obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny
Bardziej szczegółowoProtokół sekcji makroskopowej mózgu Nr
Protokół sekcji makroskopowej mózgu Nr Przekroje przez półkule tu płaszczyźnie czołowej Pień Móżdżek Rdzeń Rozpoznanie makroskopowe Obducent Skrócony odpis historii choroby Chory ur 15.07.1955 r. w Warszawie
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 14
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 14 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 32 letnia pacjentka zgłosiła się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoLECZENIE AKTYWNEJ POSTACI ZIARNINIAKOWATOŚCI Z ZAPALENIEM NACZYŃ (GPA) LUB MIKROSKOPOWEGO ZAPALENIA NACZYŃ (MPA) (ICD-10 M31.3, M 31.
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 765 Poz. 42 Załącznik B.75. LECZENIE AKTYWNEJ POSTACI ZIARNINIAKOWATOŚCI Z ZAPALENIEM NACZYŃ (GPA) LUB MIKROSKOPOWEGO ZAPALENIA NACZYŃ (MPA) (ICD-10 M31.3, M 31.8) ŚWIADCZENIOBIORCY
Bardziej szczegółowoPrzewlekła obturacyjna choroba płuc. II Katedra Kardiologii
Przewlekła obturacyjna choroba płuc II Katedra Kardiologii Definicja Zespół chorobowy charakteryzujący się postępującym i niecałkowicie odwracalnym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe.
Bardziej szczegółowow kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego,
1. Streszczenie Wstęp: Od połowy XX-go wieku obserwuje się wzrost zachorowalności na nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), w tym chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC), zarówno wśród dorosłych, jak i
Bardziej szczegółowoKrakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego Karta przedmiotu Wydział Zdrowia i Nauk Medycznych obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013 Kierunek studiów: Ratownictwo
Bardziej szczegółowoWysypka i objawy wielonarządowe
Wysypka i objawy wielonarządowe Sytuacja kliniczna 2 Jak oceniasz postępowanie lekarza? A) Bez badań dodatkowych nie zdecydowałbym się na leczenie B) Badanie algorytmem Centora uzasadniało takie postępowanie
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA 1
ULOTKA DLA PACJENTA 1 Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta PENTASA, 1 g, czopki Mesalazinum Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje
Bardziej szczegółowoLECZENIE BIOLOGICZNE CHORÓB
LECZENIE BIOLOGICZNE CHORÓB REUMATYCZNYCH U PACJENTÓW 65+ Włodzimierz Samborski Katedra Reumatologii i Rehabilitacji Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu LECZENIE BIOLOGICZNE CHORÓB REUMATYCZNYCH
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 10
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 10 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Tyreologia Opis przypadku ATA/AACE Guidelines HYPERTHYROIDISM
Bardziej szczegółowoKEYTRUDA (pembrolizumab)
Poradnik dotyczący leku KEYTRUDA (pembrolizumab) Informacja dla Pacjentów Niniejszy produkt leczniczy będzie dodatkowo monitorowany. Umożliwi to szybkie zidentyfikowanie nowych informacji o bezpieczeństwie.
Bardziej szczegółowoTyreologia opis przypadku 13
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 13 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 24-letna kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.
Bardziej szczegółowoPropedeutyka medycyny z elementami interny
Propedeutyka medycyny z elementami interny 1. Metryczka Nazwa Wydziału: Program kształcenia (kierunek studiów, poziom i profil kształcenia, forma studiów, np. Zdrowie publiczne I stopnia profil praktyczny,
Bardziej szczegółowoAktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych jelit
Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka Odział Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii Al. Dzieci Polskich 20, 04-730, Warszawa Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych
Bardziej szczegółowoZakresy świadczeń. chirurgia naczyniowa - drugi poziom referencyjny. chirurgia szczękowo-twarzowa. dermatologia i wenerologia
Zakresy świadczeń Tryb realizacji świadczeń Lp. Kod produktu Nazwa świadczenia Uwagi 1 2 3 4 6 7 1 5.52.01.0000029 Hospitalizacja przed przekazaniem do ośrodka o wyższym poziomie referencyjnym 5 12 X X
Bardziej szczegółowoLECZENIE NOWOTWORÓW PODŚCIELISKA PRZEWODU POKARMOWEGO (GIST) (ICD-10 C 15, C 16, C 17, C 18, C 20, C 48)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 492 Poz. 66 Załącznik B.3. LECZENIE NOWOTWORÓW PODŚCIELISKA PRZEWODU POKARMOWEGO (GIST) (ICD-10 C 15, C 16, C 17, C 18, C 20, C 48) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie adjuwantowe
Bardziej szczegółowoInfekcyjne zapalenie wsierdzia - IZW. Częstość występowania: ~ 4-10/100000/rok. Śmiertelność: nie leczone 100% leczone 30% szt.
Infekcyjne zapalenie wsierdzia - IZW Częstość występowania: ~ 4-10/100000/rok Śmiertelność: nie leczone 100% leczone 30% szt.zastawka - 50% IZW - Patogeneza Uszkodzenie wsierdzia Bakteriemia WEGETACJA
Bardziej szczegółowoKWALIFIKACJA DO LECZENIA AKTYWNEJ POSTACI ZIARNINIAKOWATOŚCI Z ZAPALENIEM NACZYŃ (GPA) LUB MIKROSKOPOWEGO ZAPALENIA NACZYŃ (MPA)
Opis świadczenia KWALIFIKACJA DO LECZENIA AKTYWNEJ POSTACI ZIARNINIAKOWATOŚCI Z ZAPALENIEM NACZYŃ (GPA) LUB MIKROSKOPOWEGO ZAPALENIA NACZYŃ (MPA) 1. Charakterystyka świadczenia 1.1 nazwa świadczenia 1.2
Bardziej szczegółowoNiedożywienie i otyłość a choroby nerek
Niedożywienie i otyłość a choroby nerek Magdalena Durlik Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych Warszawski Uniwersytet Medyczny Częstość przewlekłej choroby nerek na świecie
Bardziej szczegółowoPrzykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Propedeutyka onkologii
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Nazwa modułu Propedeutyka onkologii Obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny
Bardziej szczegółowoNieswoiste zapalenie jelitzespół (AIH+PSC)
Nieswoiste zapalenie jelitzespół nakładania (AIH+PSC) M. Uścinowicz Klinika Pediatrii, Gastroenterologii i Alergologii Dziecięcej Kierownik Kliniki: Prof. D. Lebensztejn Uniwersytecki Dziecięcy Szpital
Bardziej szczegółowoULOTKA DLA PACJENTA 1
ULOTKA DLA PACJENTA 1 Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta PENTASA, 1 g, czopki Mesalazinum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona
Bardziej szczegółowoPodstawowe informacje o chorobach i raku gruczołu krokowego
W TROSCE O PACJENTA CHOREGO NA RAKA GRUCZOŁU KROKOWEGO Ogólnopolski program edukacyjny Podstawowe informacje o chorobach i raku gruczołu krokowego Program realizowany pod patronatem Polskiego Towarzystwa
Bardziej szczegółowoOpieka pielęgniarska nad pacjentem w oddziale chirurgii ogólnej, po zabiegu operacyjnym, w wybranych jednostkach chorobowych.
Opieka pielęgniarska nad pacjentem w oddziale chirurgii ogólnej, po zabiegu operacyjnym, w wybranych jednostkach chorobowych. Aby ujednolicić opis opieki pielęgniarskiej nad pacjentem po zabiegu operacyjnym
Bardziej szczegółowoAnaliza fali tętna u dzieci z. doniesienie wstępne
Analiza fali tętna u dzieci z chorobami kłębuszków nerkowych doniesienie wstępne Piotr Skrzypczyk, Zofia Wawer, Małgorzata Mizerska-Wasiak, Maria Roszkowska-Blaim Katedra i Klinika Pediatrii i Nefrologii
Bardziej szczegółowoSTANDARDOWY SYLABUS PRZEDMIOTU na rok akademicki 2012/2013
TANDARDOWY YLABU PRZEDMIOTU na rok akademicki 2012/2013 Nazwa przedmiotu: Reumatologia dziecięca Kierownik jednostki realizującej zajęcia z przedmiotu: Wydział: Kierunek studiów: Poziom studiów Opis przedmiotu
Bardziej szczegółowoWYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ WEWNĘTRZNO - KARDIOLOGICZNY
WYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ WEWNĘTRZNO - KARDIOLOGICZNY Kod usługi Nazwa usługi A26 ZABIEGI ZWALCZAJĄCE BÓL 1NA UKŁADZIE 5.51.01.0001026 WSPÓŁCZULNYM 5.51.01.0001031
Bardziej szczegółowopteronyssinus i Dermatophagoides farinae (dodatnie testy płatkowe stwierdzono odpowiednio u 59,8% i 57,8% pacjentów) oraz żółtko (52,2%) i białko
8. Streszczenie Choroby alergiczne są na początku XXI wieku są globalnym problemem zdrowotnym. Atopowe zapalenie skóry (AZS) występuje u 20% dzieci i u ok. 1-3% dorosłych, alergiczny nieżyt nosa dotyczy
Bardziej szczegółowoLECZENIE AKTYWNEJ POSTACI ZIARNINIAKOWATOŚCI Z ZAPALENIEM NACZYŃ (GPA) LUB MIKROSKOPOWEGO ZAPALENIA NACZYŃ (MPA) (ICD-10 M31.3, M 31.
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 764 Poz. 86 Załącznik B.75. LECZENIE AKTYWNEJ POSTACI ZIARNINIAKOWATOŚCI Z ZAPALENIEM NACZYŃ (GPA) LUB MIKROSKOPOWEGO ZAPALENIA NACZYŃ (MPA) (ICD-10 M31.3, M 31.8) ŚWIADCZENIOBIORCY
Bardziej szczegółowo