EWALUACJA A ROZWÓJ SZKÓŁ I PLACÓWEK WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Gdańsk, 13 kwietnia 2012 roku

Transkrypt

1 EWALUACJA A ROZWÓJ SZKÓŁ I PLACÓWEK WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO Gdańsk, 13 kwietnia 2012 roku SYLWIA JASKUŁA PEDAGOGIUM Wyższa Szkoła Nauk Społecznych w Warszawie

2

3 AKREDYTACJA EWALUACJA etymolog ia określeń istota z franc. accréditer - upełnomocnić ; udzielenie pełnomocnictwa proces sprawdzania stopnia realizacji formalnie określonych standardów dla danej instytucji lub programu z ang. valuation wartościowanie uspołeczniony proces zmierzający do określenia wartości danego obiektu lub działania według przyjętych kryteriów w celu jego udoskonalenia, lepszego rozumienia i rozwoju

4 podejście do procesu badania planowanie AKREDYTACJA dyscyplinowanie i kontrola poza środowiskiem akredytowanej instytucji jasno określona procedura diagnostyczna i badawcza uspołecznione pośrednio (z udziałem przedstawicieli współpracujących instytucji) EWALUACJA interaktywność i negocjacyjne podejście do procesu badania (wzajemne oddziaływanie badacza i badanego), będącego jednocześnie szeroko rozumianym procesem uczenia się w środowisku ewaluowanej instytucji

5 gł. cele AKREDYTACJA uprawomocnienie diagnostyka EWALUACJA uczenie się, zmiana główne funkcje biurokratyczna pragmatyczna, rozwojowa rozumiejąca charakter klasyfikacyjny, respektowanie ustalonej i zamkniętej skali ocen utylitarny, który ma przede wszystkim wspomagać konkretnych odbiorców w konkretnej sytuacji, a także wywoływać pozytywne zmiany i poprawiać jakość zarówno bieżącej, jak i przyszłych, analogicznych działań elastyczny, kontekstualna i relatywna skala ocen

6 AKREDYTACJA EWALUACJA typowy przebieg sprawdzanie spełniania norm według określonych i ujednoliconych standardów planowanie przebiegu odwoływanie się do metod i technik z zakresu nauk społecznych organizacja uspołecznionego procesu w celu zdobycia informacji, która może być wykorzystana do podejmowania decyzji edukacyjnych; porównywalność wyników pożądana porównywalność w wybranych zakresach często brak możliwości dokonywania porównań, ze względu na indywidualny charakter ewaluacji

7 raport końcowy efekt końcowy wykorzystanie wyników AKREDYTACJA ściśle określona struktura i procedura określenie oceny badanemu programowi w celu podejmowania decyzji udzielenie zgody, bądź odebranie uprawnień na prowadzenie działalności dydaktycznej raportowanie w wydzielonych zakresach i wybranych grupach oszacowanie, określenie wartości, systematyczne badanie zalet lub wad jakiegoś programu podjęcie decyzji w celu modyfikacji, kontynuacji, zamknięcia programu EWALUACJA dopasowanie do potrzeb odbiorcy doświadczenie i kompetencje, przedstawienie informacji i rekomendacji podjęcie decyzji w celu zainicjowania działań i programów

8 POMIAR SKUTECZNOŚCI DZIAŁAŃ DYNAMIKA EWALUOWANYCH INSTYTUCJI REFLEKSYJNE ROZPOZNANIE OBIEKTYWNA OCENA STWIERDZENIE OSIĄGNIĘCIA ZAMIERZONYCH CELÓW WSPIERANIE WARTOŚCI KONKRETNEGO DZIAŁANIA NASTAWIENIE NA DZIAŁANIE INTERAKCYJNE

9 PIERWSZA GENERACJA EWALUACJI POMIAR DRUGA GENERACJA EWALUACJI OPIS TRZECIA GENERACJA EWALUACJI DECYZJA CZWARTA GENERACJA EWALUACJI PROCES PIĄTA GENERACJA EWALUACJI - DYNAMIKA INTEGRACJI INFORMACJI SPOŁECZEŃSTWO INFORMACYJNE SPOŁECZEŃSTWO WIEDZY

10 współuczestniczący, demokratyczny proces zorientowany na rozwój wiedzy o wartości konkretnych działań, mającej praktyczne zastosowanie dla konkretnych osób i społeczności DZIAŁANIE REFLEKSJA PRAKTYKA TEORIA

11 EWALUACJA TRADYCYJNA Przedstawia rozstrzygające opinie o sukcesie bądź niepowodzeniu Zmierza do celu w oparciu o określone z góry założenia EWALUACJA ROZWOJOWA Dostarcza informacje zwrotne, generuje uczenie się, wspiera przyjęty kierunek działań lub zapewnia jego zmiany Jako cel przyjmuje dynamiczną interakcję z podmiotami procesu ewaluacyjnego poprzez rozwój nowych strategii badawczych, wskaźników i mechanizmów monitorowania wrażliwych na zmiany w obiekcie ewaluacji

12 EWALUACJA TRADYCYJNA EWALUACJA ROZWOJOWA Obliguje ewaluatora do przestrzegania niezmiennych procedur badawczych Uwrażliwia ewaluatora na możliwość zmian w procedurach, przypisując mu funkcję zintegrowaną z działaniem i dynamiką procesu badawczego Projekt ewaluacji bazuje na liniowej logice modelu przyczyna rezultat Projekt ewaluacji uwzględnia dynamikę systemu, współzależności oraz powstające interakcje Dąży do pokazania rozwiązań wychodzących poza ewaluowane działanie Dąży do przedstawienia kontekstu - specyficznego rozumienia informacji, generującej zmianę ich funkcji w procesie i projekcie ewaluacji

13 EWALUACJA TRADYCYJNA EWALUACJA ROZWOJOWA Odpowiedzialność ewaluatorów skupia się i kieruje do zewnętrznych i wewnętrznych organów władzy i grantodawców Odpowiedzialność ewaluatorów koncentruje się na uwzględnieniu najistotniejszych wartości wszystkich podmiotów ewaluacji Odpowiedzialność ewaluatorów skupia się na kontroli i wskazaniu winnych za niepowodzenia Uczy się funkcjonować przy braku kontroli i animować podejmowanie strategicznych decyzji Opracowanie na podstawie tekstu M. Patton Michael Quinn Patton - Utilization-Focused Evaluation, Developmental Evaluation, (4th edition), Sage, 2006

14 Ewaluacja rozwojowa charakteryzuje się dużym stopniem elastyczności w stosunku do zmiennej i mobilnej rzeczywistości.

15 Jedną z kluczowych kwestii wprowadzenia ewaluacji do praktyki szkolnej staje się upowszechnienie jej właściwego rozumienia, jak również możliwość praktycznego wykorzystania wyników.

16 Współcześnie coraz częściej ewaluacja w realiach polskiej szkoły gubi się w chaosie dokumentacyjnym i sprawozdawczym, czego konsekwencją może być jej alienacja, a z drugiej strony nadprodukcja innych form diagnostycznych określanych mianem ewaluacji.

17 Ewaluację poddajemy dzisiaj komercjalizacji, biurokratyzacji i formalizacji, instytucjonalny i urzędowym wymogom, które stwarzają zagrożenie jej dehumanizacją, a więc zaprzeczenia samej jej istoty

18 Ewaluacja w współczesnej szkole powinna być szczególnie elastyczna w stosunku do ciągłych transformacji systemu oświaty.

19 Przykład polskiej praktyki szkolnej zanurzonej w ewaluację zewnętrzną długodystansową, musi uwzględniać możliwość zmienności i kontekstualności ocen w zależności od etapu prowadzonych działań.

20 Potrzeba rozwijania w polskiej rzeczywistości ewaluacyjnej - ewaluacji rozwojowej, spowodowana jest koniecznością nie tylko nastawiania się na korektę samego programu działalności szkół, ale również na korektę samej zaprojektowanej już ewaluacji. Ewaluacja ta ma być skierowana na praktyczność zastosowania jej wyników, co w rzeczywistości szkolnej wydaje się być współcześnie elementem kluczowym.