Podstawy projektowania leków wykład 1

Transkrypt

1 Podstawy projektowania leków wykład 1 Łukasz Berlicki Sprawy techniczne lukasz.berlicki@pwr.edu.pl Konsultacje: p.322a/a2, wtorek, piątek, godz Egzamin, 27 stycznia, godz Poprawa egzaminu, termin do ustalenia, w sesji ( Obecność obowiązkowa 1

2 Projektowanie leków Drug discovery is a noble profession but is poorly understood by the public. J. Med. Chem., 2013, 56, Krytycyzm przemysłu farmaceutycznego Zysk przede wszystkim Wysokie ceny leków Słaby dostęp do leków Opóźnianie dostępu do leków generycznych Śliski marketing Niska innowacyjność Niskie nakłady na rozwój 2

3 Nowe leki Innowacyjny lek jest jednym z najbardziej technicznie skomplikowanych produktów na świecie. Nakłady Nakłady na badania rozwojowe jako procent sprzedaŝy R&D Apple: 3% 3

4 Nakłady Nakłady na badania rozwojowe w przemyśle farmaceutycznym Nakłady w Europie Nakłady na badania rozwojowe w krajach europejskich 0.76% 4

5 Liczba nowych substancji Pomimo zwiększających się nakładów, liczba nowych substancji aktywnych nie rośnie. Koszty wprowadzenia nowego leku Koszty wprowadzenia nowego leku ciągle rosną 1.5 mld USD Nowy lek musi być lepszy od tych, które są juŝ na rynku. 5

6 Proces wprowadzania leku Identyfikacja celu molekularnego (TARGET) biocząsteczka pełni rolę w chorobie Indetyfikacja cząsteczki aktywnej (HIT) nowy związek oddziałuje z celem molekularnym Optymalizacja cząsteczki aktywnej (LEAD) cząsteczki są aktywne względem celu i biodostępne Testy przedkliniczne cząsteczki bezpieczne i efektywne dla zwierząt Testy kliniczne cząsteczki bezpieczne i efektywne dla człowieka Identyfikacja celu Jest ok aktywnych substancji, które działają na 324 cele molekularne. Na podstawie analizy genomu oszacowano, Ŝe ok moŝe być celami molekularnymi dla leków (druggable targets). 25% znanych leków nie ma znanych celów molekularnych lub sposobu działania! 6

7 Identyfikacja cząsteczki wiodącej Testy przesiewowe (high-throughput screening, HTS) Inne metody oparte na strukturze celu molekularnego - największa baza struktur zawiera ok. 1 mld cząsteczek. Optymalizacja Aktywność Biodostępność Toksyczność Synteza analogów testy in vitro 7

8 Badania przedkliniczne i kliniczne Badania przedkliniczne taksyczność i efektywność na zwierzętach Badania kliniczne na ludziach Faza I na małej grupie osób (20-80), ocena bezpieczeństwa stosowania, zakresu dawek i efektów ubocznych Faza II na średniej liczbie osób ( ), ocena efektywności działania i bezpieczeństwa Faza III duŝa grupa osób ( ), potwierdzenie efektywności, monitorowanie efektów ubocznych, porównanie z innymi terapiami Faza IV badania po wprowadzeniu na rynek. Badania przedkliniczne i kliniczne 8

9 Badania kliniczne Rozkład nakładów względem funkcji Badania kliniczne kosztują najwięcej 9

10 Przychody - ile Dochody firm Top10 (2012, mln USD) 1 Pfizer $51,214 2 Novartis $46,732 3 Merck $40,601 4 Sanofi $38,259 5 GlaxoSmithKline $33,787 6 AstraZeneca $27,973 7 Johnson & Johnson $25,351 8 Abbott Laboratories $23,133 9 Eli Lilly & Co. $20, Teva $18,535 KGHM, $3,100 10

11 Przychody - firmy Łączenie firm 11

12 Leki Top10 - Blockbusters Nazwa choroba Rok wartość/rok [mln $] Lipitor dyslipidemia Plavix miaŝdŝyca tętnic Humira ch. autoimmunologiczne Seretide astma Enbrel ch. autoimmunologiczne Abilify schizofrenia Crestor dyslipidemia Rituxan ch. autoimmunologiczne Remicade ch. autoimmunologiczne Losec dyslipidemia Czas wprowadzenia nowego leku 12

13 Patent cliff Czas [mies.] Leki, które utracą ochronę patentową Utrata ochrony patentowej leku moŝe spowodować znaczący spadek przychodów firmy Rok Lek sprzedaŝ [mld $] Firma 13

14 Przyczyny śmierci Główne przyczyny śmierci to choroby układu krąŝenia i nowotwory Przyczyny śmierci - terytorialnie 14

15 Główne obszary największych firm Leki na rzadkie choroby Kalydeco (Vertex), lek przeciw niektórym wariantom mukowiscydozy Ok przypadków w USA Cena rocznej terapii ok USD 15

16 Nowe leki SprzedaŜ nowych leków (wprowadzonych w latach ) podzielona terytorialnie Zatrudnienie Liczba osób zatrudnionych w przemyśle farmaceutycznym (Europa) 16

17 Nakłady na zdrowie Długość Ŝycia Nowe leki znaczący wydłuŝają oczekiwaną długość Ŝycia 17

18 Przemysł farmaceutyczny w Polsce Rynki farmaceutyczne w Europie 18

19 Leki generyczne Leki importowane - Polska 19

20 Udział w rynku Top10 korporacji (Polska) Top10 korporacji farmaceutycznych 20

21 Lokalizacja przemysłu farmaceutycznego Przeciętne wynagrodzenie 21

22 Great place to work satysfakcja pracowników Podsumowanie Wprowadzenie nowego leku na rynek jest kosztowne (1-1.5 mld USD) i długotrwałe (kilkanaście lat), Nakłady na rozwój w sektorze farmaceutycznym są bardzo duŝe. Polska jest duŝym rynkiem farmaceutycznym, ale nakłady na rozwój są małe. 22