(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 2008/24 EP B1 (13) T3 (51) Int. Cl. A61K31/282 A61P35/00 A61K33/24 ( ) ( ) ( ) (54) Tytuł wynalazku: Satraplatyna do leczenia odpornych i opornych nowotworów (30) Pierwszeństwo: US P (43) Zgłoszenie ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 2006/46 (45) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 11/2008 (73) Uprawniony z patentu: GPC Biotech AG, Martinsried, DE (72) Twórca (y) wynalazku: PL/EP T3 CALIGIURI Maureen, Reading, US WOSIKOWSKI-BUTERS Katja, Poing, DE CASAZZA Anna Maria, Madison, US (74) Pełnomocnik: Kulikowska&Kulikowski sp.j. rzecz. pat. Ważyńska Mirosława Warszawa 12 skr. poczt. 130 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 18556/PE/08 EP B1 Opis DZIEDZINA WYNALAZKU [0001] Kliniczna oporność na lek jest główną przeszkodą, którą trzeba pokonać, aby chemioterapia była skuteczna u pacjentów cierpiących na raka. W przebiegu wielu często występujących odmian raka (np. nie-drobnokomórkowy rak płuc, rak jąder i jajników) znaczące zmniejszenie się guza może zostać osiągnięte u ponad 50 % przypadków pacjentów podlegających tradycyjnej chemioterapii. W innych przypadkach, odsetek pacjentów reagujących pozytywnie na terapię jest znacznie niższy, wynosi tylko 10-20% u pacjentów cierpiących na raka nerek, trzustki i przełyku. W niemal wszystkich przypadkach, oporność na lek rozwija się gwałtownie i często prowadzi do śmierci. Gdyby istniała możliwość leczenia, zapobiegania lub zwalczania takiej oporności, efekt byłby zadowalający. [0002] Kliniczna oporność guza na chemioterapię może być wrodzona lub nabyta. Oporność wrodzona występuje od momentu postawienia diagnozy w przypadkach guzów, które nie reagują na chemoterapię pierwszego rzutu. Nabyta oporność występuje w przypadku guzów, które często wykazuję bardzo silną reakcję na początkowy etap leczenia, ale uodporniają się na leczenie na dalszym etapie terapii, lub w przypadku guzów nawrotowych, charakteryzujących się całkowicie odmiennym fenotypem. Guzy te mogą rozwinąć oporność zarówno na wcześniej zastosowane leki, jak i na nowe leki o różnej strukturze i mechanizmie działania.

3 2 [0003] Związki platyny należą do najskuteczniejszych dostępnych środków stosowanych w chemioterapii różnego rodzaju nowotworów złośliwych, włącznie z nowotworami jąder i jajników. Możliwość zastosowania tych związków, np. cistaplatyny, jest ograniczona zarówno przez czynniki toksykologiczne, jak i ze względu na możliwość rozwinięcia oporności na nie. W celu uniknięcia takich przeszkód, podjęto próby odkrycia nowych związków platyny, nie posiadających tych właściwości, jakie posiada cistaplatyna. Jeden ze związków, jakie odkryto w ten sposób to satraplatyna (JM216), związek platyny (Pt) IV. Satraplatyna jest związkiem posiadającym więcej zalet niż cistaplatyna ze względu na jej dostępność w formie doustnej i korzystny profil bezpieczeństwa, związany z brakiem neurotoksyczności i toksyczności nerkowej. Działanie satraplatyny zostało potwierdzone w przypadkach raka prostaty, jajników oraz w nie-drobnokomórkowym raku płuc. W fazie II i III prób klinicznych przeprowadzanych na pacjentach z HRPC (hormonoodpornym rakiem prostaty) połączenie satraplatyny z prednizonem było bardziej skuteczne niż zastosowanie samego prednizonu (ASCO, 2003). Obecnie, standardowe leczenie HRPC jest pierwotnie paliatywne i polega na podawaniu w chemioterapii pierwszego rzutu środków takich jak estramusyna, mitoksantron i taksany, również docetaksel jest ostatnio coraz częściej stosowany podczas chemioterapii pierwszego rzutu. [0004] Zważywszy na częstość występowania oporności na leki oraz jej fatalne konsekwencje u pacjentów cierpiących na raka, bardzo istotne jest aby zostały odkryte środki, jakie byłyby skuteczne w leczeniu guzów odpornych na chemioterapię

4 3 pierwszego rzutu. Takie formy leczenia zostaną zaprezentowane w niniejszym opracowaniu. SKRÓCONY OPIS WYNALAZKU [0005] Opisany wynalazek dotyczy zastosowania związku Usunięto: odnosi się do użycia chemicznego o wzorze: do wytwarzania kompozycji farmaceutycznej do leczenia raka oraz nowotworów opornych lub niewrażliwych na taksany. Leczenie może doprowadzić do wyeliminowania lub zahamowania rozrostu komórek nowotworowych. [0006] W przykładzie wykonania oporność lub niewrażliwość danego raka lub nowotworu jest wynikiem obecności tubuliny. Może być również wynikiem oporności wielolekowej, np. oporności wielolekowej uzyskanej za pośrednictwem nadekspresji transportera ABC. [0007] Rak lub nowotwory mogą być oporne lub niewrażliwe na taksany o nazwie paklitaksel lub alternatywnie docetaksel. [0008] W przykładzie wykonania nowotworem opornym lub niewrażliwym na taksany jest guz lity. Może to być na przykład guz lity wyselekcjonowany spośród grupy obejmującej: rak piersi, rak szyjki macicy, rak jelita grubego, rak Usunięto: następującej struktur<sp> Usunięto: do przygotowania farmaceutyku mającego Usunięto: w leczeniu Usunięto: taksynę. Wspomniane leczenie Usunięto: całkowitego Usunięto: inhibicji Usunięto: niektórych przypadkach Usunięto: uzyskiwana za pośrednictwem Usunięto: taksynę Usunięto: paclitaxel Usunięto: decetaxel. Usunięto: niektórych przypadkach nowotwór oporny Usunięto: taksynę to Usunięto: z: raka Usunięto: a Usunięto: a Usunięto: a

5 4 otrzewnej, rak jajników, rak oskrzeli, drobnokomórkowy i niedrobnokomórkowy rak płuc, rak żołądka, rak prostaty oraz rak głowy i szyi lub ich przerzuty. Alternatywnie może to być nowotwór hematologiczny. [0009] W przykładach wykonania według wynalazku, leczenie obejmuje dalsze podawanie skutecznej ilości innego składnika farmaceutycznego. Innym składnikiem farmaceutycznym może być przeciwwymiotna lub przeciwbiegunkowa kompozycja terapeutyczna. Może to być również lek, który zwalczy mechanizm oporności na dany lek. Ponadto może to być inny przeciwrakowy środek terapeutyczny. [0010] W pewnych przykładach wykonania nowotwory są oporne na taksany ze względu na oporność wielolekową. Taka oporność wielolekowa może wynikać z działania transportera kaset wiążących ATP (transportera ABC), takiego jak P-glikoproteina Usunięto: a Usunięto: a Usunięto: małych komórek raka Usunięto: dużych komórek raka płuc, raka Usunięto: a Usunięto: a Usunięto: przerzutów. Usunięto: niektórych przypadkach, zgodnie z opisem Usunięto: wymaga dalszego podawania Usunięto: Wspomnianym innym Usunięto: przeciwwymiotny Usunięto: przeciwbiegunko wy środek terapeutyczny. Usunięto: Czasami Usunięto: taksynę Usunięto: Pglycoprotein (P-gp). Środki terapeutyczne, które nie bazują na platynie, wobec których oporność jest uzyskiwana poprzez P-gp obejmują: alkaloidy vinka (np. winblastynę), antracykliny (np. adriamycyna), epipodofilotoksyny (np. etoposide), taksany (np. paklitaksel, docetaksel), antybiotyki (np. aktynomycyna D oraz gramycydyna D), leki anty-mikrotubularne (np. Usunięto: winka Usunięto: adriamycin, doxorubicin), Usunięto: paclitaxel, docetaxel), Usunięto: gramicidin kolchicyna), inhibitory syntezy białka (np. puromycyna), toksyczne peptydy (np. walinomycyna), inhibitory topoizomerazy (np. topotekan), interkalatory DNA (np. bromek etydyny) oraz antymitotyki. Usunięto: topoizomerów Usunięto: antimiotics. KRÓTKI OPIS RYSUNKU [0011] Fig. 1. Satraplatyna (JM216) oraz niektóre z jego Usunięto: Rysunek metabolitów, cytowane za Raynaud at al 1996.

6 5 SZCZEGÓŁOWY OPIS WYNALAZKU I. Wprowadzenie [0012] Ujawniono zastosowanie satraplatyny do wytwarzania kompozycji farmaceutycznej mającej zastosowanie w leczeniu raka oraz nowotworów opornych lub niewrażliwych na taksany. Wynalazek został oparty, przynajmniej częściowo, na odkryciu Zgłaszającego, że satraplatyna jest skuteczna również w namnażających się komórkach, takich jak komórki nowotworowe oporne na taksany. Zgłaszający wykazał, że satraplatyna jest w stanie przezwyciężyć oporność na leki takich komórek zmodyfikowanych różnymi mechanizmami ochronnymi nadającymi nowotworom odporność na różne odmiany leków. Dzięki temu odkryciu wiemy, że u pacjentów z nowotworami opornymi na taksany można zastosować leczenie opisane w tym dokumencie. II. Definicje [0013] Terminy podawany, podanie oraz podawanie związku będą rozumiane jako podanie osobie wymagającej leczenia Usunięto: W niniejszym tekście opisano użycie Usunięto: przygotowania farmaceutyku mającego Usunięto: taksynę. Niniejszy wynalazek Usunięto: Applicantsa, Usunięto: rozrastających Usunięto: taksynę. Applicants wykazał, Usunięto: wspomnianą Usunięto: na leki, mimo licznych mechanizmów ochronnych sprawiających, że inne leki są nieskuteczne. Usunięto: pacjenci Usunięto: taksynę mogą skorzystać z leczenia opisanego Usunięto: podany, Usunięto: jednostce dowolnego związku chemicznego o zastosowaniu opisanym w tym dokumencie. [0014] Termin alkil odnosi się do opcjonalnie podstawionych grup węglowodorów nasyconych o łańcuchu prostym lub rozgałęzionym mających od 1 do 20 atomów węgla, korzystnie od 1 do 7 atomów węgla. Przykładami alkili są metyl, etyl, n- Usunięto: preferencyjnie Usunięto: Przykładowe alkile to propyl, i-propyl, n-butyl, s-butyl, t-butyl, n-pentyl oraz s- pentyl, ale oczywiście mogą wystąpić również inne. Ponadto termin alkil obejmuje zarówno niepodstawione jak i podstawione grupy alkilowe, przy czym te ostatnie odnoszą się do cząstek alkilowych mających jeden lub więcej podstawników wodorowych zastąpionych, ale nie wyłącznie, przez: halogen, hydroksyl, karbonyl, alkoksy, ester, eter, kwas cyjanooctowy,

7 6 fosforyl, amino, amido, sulphydryl, alkytio, tioester, sulfonyl, nitro, heterocykl, aryl, heteroaryl. Jest oczywiste Usunięto: alkythio, tioeter, Usunięto: heterocykl, dla znawcy w dziedzinie, że również postawione cząstki mogą zostać podstawione, jeżeli to konieczne. [0015] Termin cykloalkil odnosi się do opcjonalnie podstawionych nasyconych zespołów węglowodorów cyklicznych, zawierających korzystnie od 3 do 7 atomów węgla na pierścień. Przykładowe grupy obejmują cyklopropyl, cyklobutyl, Usunięto: preferencyjnie Usunięto: cząsteczek Usunięto: w pierścieniu. cyklopentyl, cykloheksyl, cykloheptyl, cyklooktyl, cyklodecyl, cyklododecyl oraz adamantyl. Przykładowe podstawniki obejmują jedną lub więcej opisanych powyżej grup alkilowych, jak również jedną lub więcej grup opisanych powyżej jako podstawniki dla grup alkilowych. [0016] Termin skuteczna ilość oznacza taką ilość danego związku, która wywoła biologiczną, fizjologiczną, farmakologiczną, terapeutyczną lub medyczną reakcję komórki, tkanki, układu, ciała, zwierzęcia, osobnika, pacjenta lub człowieka oczekiwaną przez badacza, farmakologa, farmaceutę, weterynarza, lekarza lub innego klinicystę, tj. zmniejszenie efektów/objawów zaburzeń nadmiernej proliferacji komórek, takich jak rak lub nowotwór albo zakończenie lub powstrzymanie proliferacji komórek, takichj jak komórki nowotworowe. [0017] Terminy dalej leczony, dalej poddawany lub dalsze poddawanie oznaczają, że różne środki terapeutyczne mogą być podawane jednocześnie, alternatywnie lub sporadycznie. Dalsze podawanie tych środków może być rozdzielone w czasie lub przestrzeni, na przykład mogą być one podawane o różnych porach, w różne dni, jak również innymi metodami lub drogami podawania.

8 7 [0018] Terminy halogen lub fluorowiec odnoszą się do fluoru, chloru, bromu i jodu. [0019] Termin IC50 odnosi się do stężenia, w jakim mierzony fenotyp lub reakcja, na przykład wzrost komórek takich jak komórki nowotworowe, zostanie zahamowany o 50%. Wartości IC50 można oszacować na podstawie stosownej krzywej dawka-reakcja, na przykład orientacyjnie lub korzystając z odpowiedniego oprogramowania do obsługi krzywych lub statystyk. Dokładniejsze oszacowanie wartości IC50 można uzyskać na podstawie nie-liniowej analizy regresji. [0020] Termin osobnik oznacza tutaj wielokomórkowy organizm, na przykład takie zwierzę jak ssak, najlepiej z rzędu naczelnych. Oprócz naczelnych, takich jak ludzie, wiele innych ssaków może być leczonych opisaną metodą. Leczenie może być prowadzone na ssakach, takich jak, ale nie tylko: krowy, owce, kozy, konie, psy, koty, świnki morskie, szczury lub inne gatunki krętorogich, owiec, jednokopytnych, psowatych, kotowatych, gryzoni czy myszowatych. [0021] Termin metabolit używany jest tutaj na określenie każdej substancji wyprodukowanej przez metabolizm lub w procesie metabolicznym. Metabolizm, w tym dokumencie dotyczy różnych reakcji fizycznych/chemicznych/biochemicznych/ farmakologicznych zachodzących w procesie transformacji molekuł lub związków chemicznych w komórkach, tkankach, układach, ciałach, zwierzętach, osobnikach, pacjentach lub ludziach. [0022] Termin prolek oznacza tutaj środek, który przekształcony zostaje w farmakologicznie aktywny lek macierzysty in vivo. Proleki są często użyteczne, ponieważ w Usunięto: matkę niektórych sytuacjach są łatwiejsze do zaaplikowania niż lek

9 8 macierzysty. Mogą one być na przykład przyswajalne biologiczne przez podanie doustne, w przeciwieństwie do leku macierzystego. Prolek może się również charakteryzować lepszą rozpuszczalnością w substancjach farmakologicznych niż lek macierzysty. Prolek może zostać przekształcony w lek macierzysty z użyciem różnych mechanizmów, łącznie z procesami enzymatycznymi oraz hydrolizą metaboliczną. Zobacz Gangwar et al., Prodrug, molecular structure and Usunięto: w sposób doustny, Usunięto: matki. Usunięto: matka. Usunięto: matkę Sformatowano: Czcionka: (Domyślny) Courier New, Angielski (USA), Sprawdź pisownię i gramatykę percutaneous delivery", Des. Biopharm. Prop. Prodrugs Analogs, [Symp.] Meeting Date 1976, (1977); Nathwani and Wood, "Penicillins: a current review of their clinical pharmacology and therapeutic use", Drugs 45(6): (1993); Sinhababu and Thakker, "Prodrugs of anticancer agents", Adv. Drug Delivery Rev. 19(2): (1996); Usunięto: 45_(6): Sformatowano: Czcionka: (Domyślny) Courier New, Angielski (USA), Sprawdź pisownię i gramatykę Stella et al., "Prodrugs. Do they have advantages in clinical practice?", Drugs 29 (5): (1985); Tan et al. "Development and optimization of anti-hiv nucleoside analogs and prodrugs: A review of their cellular pharmacology, structure-activity relationships and pharmacokinetics", Adv. Drug Delivery Rev. 39 (1-3): (1999). [0023] Użyty tu termin zaburzenia proliferacji oznacza chorobę lub zaburzenia mające wpływ na wzrost, różnicowanie lub proliferację komórek. Z kolei wzrost, różnicowanie lub proliferacja komórek to proces, podczas którego rośnie ilość Usunięto: proliferacyjne Usunięto: rośnięcie, Usunięto: rośnięcie, Usunięto: liczba komórek, zmienia się ich wielkość lub zawartość, podczas którego komórka wykształca wyspecjalizowany zespół właściwości odróżniających ją od innych komórek, albo podczas którego komórka przysuwa się lub oddala od konkretnej lokalizacji lub bodźca. Proces rośnięcia, różnicowania lub proliferacji komórek obejmuje transport oraz rozkład

10 9 aminokwasów oraz inne procesy metaboliczne komórki. Zaburzenia proliferacji komórek mogą się charakteryzować nietypowym procesem wzrostu komórek, proliferacji, różnicowania lub ich migracji. Zaburzenia proliferacji komórek obejmują choroby lub zaburzenia wywołujące nowotwory. Usunięto: proliferacyjne komórki Usunięto: jej rośnięcia, Usunięto: proliferacyjne komórki Z kolei termin choroby lub zaburzenia wywołujące nowotwory dotyczy chorób lub zaburzeń charakteryzujących się nietypowym procesem rośnięcia, proliferacji, różnicowania, adhezji lub migracji komórek, co może doprowadzić do tworzenia lub tendencji do tworzenia nowotworów. Termin nowotwór oznacza łagodne lub złośliwe nagromadzenie tkanki. Przykłady zaburzeń wzrostu lub proliferacji komórek obejmują, lecz nie ograniczają się jedynie do nich, przypadki raka, takie jak nowotwór złośliwy, mięsak, białaczka i inne, które z kolei można podzielić na raka okrężnicy, jajników, płuc, macicy, wątroby, żołądka, jelit, prostaty lub mózgu, tworzenie się raka i przerzuty, dysplazję, zaburzenia hematopoetyczne i/lub mieloproliferacyjne. III. Środki terapeutyczne zawierające platynę [0024] W rozwiazaniu według wynalazku środkiem pochodnym platyny używanym w chemioterapii jest satraplatyna lub metabolit satraplatyny. Satraplatyna (JM216) ma wzór: Usunięto: opisywanym tutaj odkryciu Usunięto: następującą strukturę:

11 10 [0025] Satraplatyna może być syntezowana zgodnie z metodą ujawnioną w US oraz US lub stosownej modyfikacji tej metody ujawnionej w US [0026] Po wprowadzeniu satraplatyny do komórki zwierzęcej lub ludzkiej możliwe jest utworzenie wielu powiązanych metabolitów zawierających platynę. Termin metabolit obejmuje również substancje pochodne leku uzyskane w wyniku Usunięto: użyciem metody chronionej amerykańskim patentem nr Usunięto: odpowiedniej Usunięto: chronionej patentem nr Usunięto: można utworzyć wiele Usunięto: Użyty tu termin Usunięto: zawiera procesów fizycznych, chemicznych, biologicznych lub biochemicznych zachodzących w ciele lub w komórce po podaniu leku. Na Fig. 1 (pochodzącej z książki Raynaud et al Usunięto: Rysunku Cancer Chemother Phamacol 38: ) widać przykładowe metabolity satraplatyny (JM216) oraz JM118, JM383, JM518, JM559 oraz JM149. Jak wiadomo znawcom w dziedzinie, dodatkowe Usunięto: Dodatkowe molekuły zawierające platynę mogą być tworzone poprzez metabolizm satraplatyny po wprowadzeniu jej do komórki zwierzęcej lub ludzkiej i takie metabolity satraplatyny zawarte są w zakresie wynalazku. Odpowiednie metabolity mogą Usunięto:. tworzyć się wewnątrz komórki zwierzęcej lub ludzkiej, poddanej leczeniu w procesie biologicznej lub biochemicznej transformacji. Alternatywnie można takie metabolity uformować poza komórką poddaną leczeniu (na przykład poza układem pokarmowym) lub z odpowiednich materiałów wyjściowych w wyniku reakcji syntezy, a następnie dostarczyć bezpośrednio do leczonej komórki zwierzęcej lub ludzkiej. Na przykład JM118 może być syntetyzowany przy użyciu metody ujawnionej w Usunięto: syntetycznej, Usunięto: chronionej patentami EP , GB oraz US lub w procesie biotransformacji z JM216 w wyniku oddzielnej fermentacji. [0027] Satraplatyna zdecydowanie różni się od cisplatyny ze względu na możliwość stosowania doustnego oraz korzystny

12 11 profil bezpieczeństwa, jak na przykład brak neurotoksyczności lub toksyczności nerek. Ponadto między satraplatyną oraz cisplatyną nie występuje odporność krzyżowa (Cancer Res, 53, 2581; Br J Cancer 68, 240). Wykazujemy, że satraplatyna oraz Usunięto: W niniejszym dokumencie wykazujemy, jej metabolit są skuteczne również w przypadku komórek nowotworowych odpornych na cisplatynę (Przykład 4). IV. Środki terapeutyczne nie zawierające platyny 1. Taksany [0028] Oporność na taksany takie jak paklitaksel czy docetaksel jest głównym problemem w leczeniu chemioterapią, w którym stosuje się te lekarstwa. Taksany mają działanie cytotoksyczne, ponieważ wiążą się z tubuliną, co powoduje tworzenie się niezwykle stabilnych mikrotubul. Zatrzymanie Usunięto: pacitaxel Usunięto: docetaxol Usunięto: wykorzystuje Usunięto: wspomniane Usunięto: mikrotubuli. mitozy uruchamia z kolei mitotyczny mechanizm kontrolny, a w rezultacie apoptozę. Opisane zostały również inne mechanizmy prowadzące do apoptozy niezależnie od dysfunkcji mikrotubul. Należą do nich zdarzenia molekularne uruchamiane przez aktywację Cyklu Podziału Komórkowego 2 (cdc-2) Kinazy, fosforylację BCL 2, indukcję interleukiny 1ß (IL-1ß) oraz czynnik α martwicy nowotworu (TNF-α). Ponadto wykazano, że taksany mają działanie przeciwnowotworowe również poprzez Usunięto: w sposób niezależny Usunięto: mikrotubuli. Usunięto: (IL-I Usunięto: alfa). Usunięto: zostało wykazane, mechanizmy inne niż bezpośrednia aktywacja kaskady apoptotycznej. Owe mechanizmy obejmują zmniejszoną produkcję metaloproteinazy oraz powstrzymanie śródbłonkowej proliferacji komórkowej i ruchliwości komórki, a w efekcie zahamowanie angiogenezy. [0029] W przykładach Zgłaszający wykazał, że przykładowe związki oparte o platynę, łącznie z satraplatyną (JM216), Usunięto: powstrzymanie Usunięto: Jak można zauważyć w Usunięto:, Applicants wykazał, mają działanie terapeutyczne również w komórkach

13 12 nowotworowych opornych na taksany. Inaczej mówiąc, linie komórek nowotworowych, które są oporne na leczenie taksanami, nie wykazują oporności na leczenie z użyciem przykładowych związków na bazie platyny. Z tego względu rozwiązanie dotyczy Usunięto: w niniejsze studium odnosi się do zastosowania satraplatyny (JM216) w leczeniu pacjentów z nowotworami odpornymi na taksany. [0030] Termin taksany obejmuje tu wszystkie związki z grupy terpenów, łącznie z paklitakselem (Taxol) oraz docetakselem (Taxotere), pierwotnie pozyskiwanymi z drewna cisu z rejonu Pacyfiku, Taxus brevifolia, zwalczającymi pewne nowotwory, a w szczególności nowotwory piersi, płuc oraz jajników (Zobacz na przykład Pazdur et al. Cancer Treat Res, 1993, 19:3 51 ; Bissery et al. Cancer Res, 1991, 51:4845). W opisanych tu metodach oraz farmaceutykach preferowanymi taksanami są paklitaksel, docetaksel, odtleniony paklitaksel, TL-139 oraz ich pochodne. Zobacz Annu. Rev. Med. 48: (1997). [0031] Termin taksany obejmuje zarówno naturalnie uzyskane i powiązane formy, jak i chemicznie syntezowane terpeny lub ich pochodne, łącznie z odtlenionymi związkami paklitakselu, takimi jak te opisane w US oraz US , sprzedawanymi pod nazwą TAXOL przez firmę Bristol-Myers Oncology. Paklitaksel został dopuszczony do używania w Usunięto: taksan Usunięto: wszystkich członków rodziny Usunięto: paclitaxelem Usunięto: docetaxelem Usunięto: pacyficznego cisa, Usunięto: w Usunięto: ach Usunięto: jajnikach Usunięto: Usunięto: paclitaxel, docetaxel, Usunięto: paclitaxel, TL139 Usunięto: taksan użyty w tym opracowaniu Usunięto: paclitaxelu, Usunięto: Pat. Nos. Usunięto: Paclitaxel klinikach w Stanach Zjednoczonych w leczeniu opornego raka jajników (Markman et al., Yale Journal of Biology and Medicine, 64:583, 1991; MsGuire et al., Ann. Intem. Med., 111:273, 1989). Jest on skuteczny w chemioterapii w przypadku kilku rodzajów nowotworów, łącznie z nowotworem piersi (Holmes et al., J. Nat. Cancer. Inst., 83:1797, 1991) i został dopuszczony do stosowania w leczeniu raka piersi. Jest potencjalnym kandydatem do leczenia nowotworów złośliwych Usunięto: leczenie

14 13 skóry (Einzig et al., Proc. Am. Soc. Clin. Oncol., 20:46), głowy oraz szyi (Forastire et al. Sem. Oncol., 20:56,1990). Związek ten ma również spory potencjał do wykorzystania w leczeniu wielotorbielowatości nerek (Woo et al, Nature, 368:750, 1994), raka płuc oraz malarii. Z kolei docetaksel (N-debenzoylo-N-tert-butoksykarbonylo-10-descetyl paklitaksel) jest produkowany pod nazwą handlową TAXOTERE przez firmę Rhone-Poulenc Rorer S.A. Inne taksany są opisane w pozycji "Synthesis and Anticancer Activity of Taxol other Derivatives," D. G. 1. Kingston et al., Studies in Organic Chemistry, tom 26, pod tytułem "New Trends in Natural Products Chemistry" (1986), Atta-urRabman, P. W. le Quesne, Eds. (Elvesier, Amsterdam 1986), strony zostały tu uwzględnione. Wiele taksanów zostało również opisanych w US , który tu zawarto w całości. [0032] Przedstawione zastosowanie leku stosuje się w leczeniu nowotworów opornych na taksany, niezależnie od ich mechanizmu oporności. Znane mechanizmy oporności na taksany to na przykład zmiany molekularne w molekułach docelowych, tj. α- tubulinie i/lub β-tubulinie, wzrost ekspresji (zjawisko up regulation) glikoproteiny P (gen oporności wielolekowej MDR- Sformatowano: Czcionka: (Domyślny) Courier New, Angielski (USA), Sprawdź pisownię i gramatykę Usunięto: praz Usunięto: docetaxel Usunięto: (N-_debenzoyl- _N-_tert- _butoxycarbonyl-_10- _descetyl Usunięto: paclitaxel) Usunięto: Rhone-_Poulenc Sformatowano: Czcionka: (Domyślny) Courier New, Angielski (USA), Sprawdź pisownię i gramatykę Usunięto: Atta-_urRabman, Sformatowano: Czcionka: (Domyślny) Courier New, Angielski (USA), Sprawdź pisownię i gramatykę Usunięto: amerykańskim patencie o nr Usunięto: którego cała zawartość znajduje się Usunięto: tym dokumencie. Usunięto: taksynę, Usunięto: taksynę Usunięto: alfa-tubulinie Usunięto: oraz/lub Usunięto: beta-tubulinie, 1), zmiany w białkach mitotycznego mechanizmu kontrolnego oraz regulującego apoptozę, zmiany w membranach komórkowych, nadekspresja interleukiny 6 (IL-6, Clin Cancer Res (1999) 5, ; Cytokine (2002) 17, ), nadekspresja interleukiny 8 (IL-8; Clin Cancer Res (1999) 5, ; Cancer Res (1996) 56, ) lub nadekspresja białka 1 chemotaktycznego monocytów (MCP-1; (MCP-1; Clin Cancer Res (1999) 5, ), zmiany w poziomie czynników wzrostu fibroblastów kwasowych oraz zasadowych, czynników Usunięto: podstawowych,

15 14 transmembranowych, takich jak p185 (HER2; Oncogene (1996) 13, ) lub EGFR (Oncogene (2000) 19, ; Bioessays (2000) 22, ), zmiany w molekułach adhezyjnych, takich jak integryna β1 (Oncogene (2001) 20, ), zmiany w molekułach cytohomeostatycznych, typu house keeping,, takich jak S-transferazy glutationowe i/lub peroksydazy Usunięto: b1 Usunięto: typu housekeeping, Usunięto: oraz/lub glutationowe (Jpn J Clin Oncol (1996) 26, 1-5), zmiany w molekułach uczestniczących w sygnalizacji komórkowej, takich jak czynnik odpowiedzi interferonu 9, molekuły uczestniczące w sygnalizacji NF-κB, molekuły uczestniczące w szlaku kinaz PI-3 kinaza/akt, aktywność kinaz RAP-1, PKC α/β lub PKC β/β2 oraz przez zmiany w białkach jądrowych, takich jak aneksyna Usunięto: interfonicznej Usunięto: NF-kB, Usunięto: kinase/akt, Usunięto: alfa/beta Usunięto: beta/beta2 jądrowa IV, białko J z rodziny białek J DNA kontrolowane przez metylację, syntetaza tymidylowa lub c-jun. [0033] Innym znanym mechanizmem odpowiedzialnym za oporność na taksany są na przykład zmiany w białkach mitotycznego Usunięto: taksynę mechanizmu kontrolnego oraz regulującego apoptozę. Zmiany w białkach mitotycznego mechanizmu kontrolnego oraz regulującego apoptozę obejmują nadekspresję Bcl-2 (Cancer Chemother Pharmacol (2000) 46, ; Leukemia (1997) 11, ), nadekspresję Bcl-xL (Cancer Res (1997) 57, ; Leukemia (1997) 11, ). Nadekspresja Bcl-2 może być powodowana przez estradiol (Breast Cancer Res Treat (1999) 42,73-81). [0034] Oporność na taksany może być również przekazywana Usunięto: taksynę poprzez zmiany w membranie komórkowej. Takie zmiany obejmują zmianę proporcji między metylenem kwasu tłuszczowego i metylem (CancerRes (1996) 56, ), między choliną a metylem (CancerRes (1996) 56, ) oraz zmianę Usunięto: _

16 15 przepuszczalności membrany komórkowej (J Cell Biol (1986) 102, ). [0035] Inne znane mechanizmy odpowiedzialne za oporność na taksany to zmiany w czynnikach wzrostu fibroblastów kwasowych oraz zasadowych (Proc Natl Acad Sci USA (2000) 97, ), zmiany w molekułach uczestniczących w sygnalizacji komórkowej, takich jak czynnik odpowiedzi interferonu 9 Usunięto: taksynę Usunięto: podstawowych Usunięto: interfonicznej (Cancer Res (2001) 61, ), molekuły uczestniczące w sygnalizacji NF-kB (Surgery (1991) 130, ), molekuły uczestniczące w szlaku kinaz PI-3 kinaza/akt (Oncogene (2001) 20, ), aktywność kinaz RAF-1 (Anticancer Drugs (2000) 11, ; Chemotherapy (2000) 46, ), PKC α/β (Int J Cancer (1993) 54" ) lub PKC β/β2 (Int J Cancer (2001) 93, , Anticancer Drugs (1997) 8, ). [0036] Oporność na taksany może być również przekazywana Usunięto: kinase/akt Usunięto: alfa/beta Usunięto: beta/beta2 Usunięto: taksynę przez zmiany w białkach jądrowych, takich jak aneksyna jądrowa IV (Br J Cancer (2000) 83, 83-88), białko J z rodziny białek J DNA kontrolowane przez metylację (Cancer Res (2001) 61, ), syntetaza tymidylowa (Anticancer Drugs (1997) 8, ) lub c-jun (Anticancer Drugs (1997) 8, ), przez czynniki parakrynne, takie jak LPS (J Leukoc Biol (1996) 59, ), HIF-1 (Mech Dev (1998) 73, ), VEGF (Mech Dev (1998) 73, ) oraz brak spadku w kulturach sferoidalnych bcl-xl (Cancer Res (1997) 57, ). [0037] Zgłaszający wykazał, że opisywane środki oparte na platynie są skuteczne w leczeniu opornych nowotworów, w przypadku których oporność jest przekazywana przez przynajmniej jeden z trzech wymienionych mechanizmów: oporność wielolekowa, tubulina oraz topoizomeraza I. W tej części opisane zostały te trzy mechanizmy oporności oraz Usunięto: Applicant Usunięto: o platynę Usunięto: poniżej Usunięto: tubuliny Usunięto: topoizomerazy

17 16 środki terapeutyczne, oporność wobec których jest spowodowana przez przynajmniej jeden z mechanizmów. Dla znawcy jest oczywiste, że komórki nowotworowe mogą być oporne na środek zastosowany w chemioterapii poprzez więcej niż jeden mechanizm. Oporność komórek nowotworowych na paklitaksel może być powodowana przez oporność wielolekową lub alternatywnie albo dodatkowo przez mutacje tubuliny. Usunięto: wymienionych tu Usunięto: Jest Usunięto: paclitaxel Usunięto: mutację a. Oporność uzyskiwana za pośrednictwem tubuliny [0038] Mikrotubule to wewnątrzkomórkowe rurkowate struktury występujące we wszystkich komórkach eukariotycznych. Jako Sformatowano: Do lewej, Interlinia: Co najmniej 24 pt, Nie dopasowuj odstępu między łacińskim i azjatyckim tekstem, Nie dopasowuj odstępu między azjatyckim tekstem i liczbami składniki różnorodnych organelli takich jak wrzeciono mitotyczne, centriole, ciałka podstawowe, rzęski, wici, aksopodia oraz cytoszkielet, mikrotubule uczestniczą w wielu funkcjach komórkowych, łącznie z ruchem chromosomów podczas mitozy, ruchliwością komórek, transportem organelli, cytokinezą, formowaniem płytki komórkowej, zachowaniem kształtu komórki oraz orientacji odkładania się mikrofibrylli w rozwoju ścian komórkowych u roślin. Głównym składnikiem mikrotubul jest tubulina, białko składające się z dwóch podjednostek α oraz β. Istotą właściwością tubuliny w komórkach jest jej zdolność do polimeryzacji w celu formowania mikrotubul lub w odpowiednich warunkach Usunięto: alfa Usunięto: beta. Usunięto: u depolimeryzacji. Proces ten zachodzi również w warunkach in vitro z użyciem wyizolowanej tubuliny. [0039] Mikrotubule odgrywają kluczową rolę w podziale komórkowym jako składniki wrzeciona mitotycznego, organelli zaangażowanej w precyzyjną dystrybucję chromosomów w Usunięto: dokładną dzielącej się komórce pomiędzy dwa nowopowstające jądra. Jest wiele lekarstw, które powstrzymują podział komórek poprzez

18 17 wiązanie się z tubuliną lub mikrotubulami. Lekarstwa na raka działające zgodnie z tym mechanizmem to alkaloidy winkrystyny oraz winblastyna, jak również związki oparte na taksanach: paklitaksel oraz docetaksel {zobacz na przykład E. K. Rowinsky and R. C. Donehower, Pharmacology and Therapeutics, Usunięto: winkrystyna Usunięto: o taksany: paclitaxel Usunięto: docetaxel 52, (1991)}. Inne związki anty-tubulinowe aktywnie działające w komórkach ssaków to benzoimidazole, takie jak nocodazol oraz produkty naturalne, takie jak kolchicyna, podofilotaksyna, epotilony oraz kombretastatyny. [0040] Środki terapeutyczne nie zawierające platyny działają na przykład przez wiązanie się z α-tubuliną, β-tubuliną lub Usunięto: alfa-tubuliną, beta-tubuliną obydwoma ilub stabilizowanie mikrotubul przez uniemożliwienie ich depolimeryzacji. Inne metody działania mogą obejmować wpływ na spadek ekspresji białek tubuliny lub przyłączenie i modyfikację aktywności innych białek uczestniczących w kontroli ekspresji, aktywności lub funkcji tubuliny. [0041] W niektórych przypadkach oporność komórek nowotworowych na taksany uzyskiwana jest za pośrednictwem Usunięto: taksynę tubuliny. Używamy tu terminu za pośrednictwem tubuliny, aby uwzględnić bezpośredni i pośredni wpływ tubuliny. Oporność może na przykład wykształcić się w wyniku mutacji tubuliny, a więc będzie to bezpośredni wpływ tubuliny na oporność. Alternatywnie oporność może wykształcić się w wyniku innych zmian w komórce, które mają wpływ na tubulinę i/lub mikrotubule. Takimi zmianami mogą być mutacje genów wpływające na poziom ekspresji lub wzór tubuliny, jak również mutacje genów ogólnie wpływające na zespół mikrotubul. Ssaki mają 6 genów α-tubuliny oraz 6 genów β-tubuliny i każdy z nich może pośredniczyć w wytworzeniu oporności na leki. Usunięto: alfa-tubuliny Usunięto: beta-tubuliny

19 18 [0042] Oporność nowotworów wobec środków terapeutycznych nie zawierających platyny uzyskana za pośrednictwem tubuliny może być wynikiem zmian molekularnych w molekułach tubuliny. Zmiany molekularne obejmują na przykład mutacje, takie jak mutacje punktowe, usunięcie lub wstawienie, warianty łączenia lub inne zmiany na poziomie genów, informacji lub białek. W niektórych przypadkach takie zmiany molekularne mogą rezydować w aminokwasach β-tubuliny lub mogą mieć wpływ na nukleotydy β-tubuliny 810 i/lub Na przykład ludzka linia komórkowa raka jajników opornego na paklitaksel o nazwie 1A9-PTX10 ulega mutacji w osadach aminokwasu β 270 oraz β 364 w β-tubulinie (zobacz Giannakakou et al., 1997). Inny przykład, to dwie ludzkie linie komórkowe oporne na epotylon, które przeszły mutację w osadach aminokwasu β274 oraz β282 (zobacz Giannakakou et al., 2000). Uważa się, że właśnie te mutacje wpływają na możliwość Usunięto: beta-tubuliny Usunięto: beta-tubuliny Usunięto: paclitaxel Usunięto: beta 270 Usunięto: beta 364 Usunięto: beta-tubulinie Usunięto: beta274 Usunięto: beta282 wiązania się leków z tubuliną. Alternatywnie mutacjami w tubulinie prowadzącymi do oporności na leki mogą być zmiany mające wpływ na zespół mikrotubul. Zostało wykazane, że taka zmiana w zespole mikrotubul rekompensuje działanie leków przez zmniejszenie zespołu mikrotubul (Minotti, A. M., Barlow, S. B., and Cabral, F. (1991) J Biol Chem 266, ). Oczywiście zmiany molekularne w α-tubulinie mogą Usunięto: alfa-tubulinie również powodować oporność na niektóre związki. W WO 00/71752 znajduje się opis szerokiego wachlarza zmian molekularnych w molekułach tubuliny oraz oporności wobec niektórych związków wykorzystywanych w chemioterapii mogącej wyniknąć z takich zmian molekularnych. [0043] Oporność nowotworów wobec środków terapeutycznych nie zawierających platyny uzyskana za pośrednictwem tubuliny może

20 19 być również wynikiem zmian wzorca ekspresji α-tubuliny, β- tubuliny lub obu jednocześnie. Na przykład, kilka laboratoriów udowodniło, że zmiany w ekspresji poszczególnych genów β-tubuliny mają związek z opornością na paklitaksel wyhodowanych linii komórek nowotworowych (Haber, M., Usunięto: alfa-tubuliny, beta-tubuliny Usunięto: beta-tubuliny Usunięto: paclitaxel Burkhart, C. A., Regl, D. L., Madafiglio, J., Norris, M. D., and Horwitz, S. B. (1995) J Biol Chem. 270, ; Jaffrezou, J. P., Dumontet, C., Deny, W. B., Duran, G., Chen, G., Tsuchiya, E., Wilson, L., Jordan, M. A., and Sikic, B.1. (1995) Oncology Res. 7,517-27; Kavallaris, M., Kuo, D. Y. S., Burkhart, C. A., RegI, D. L., Norris, M.D., Haber, M., and Horwitz, S. B. (1997) J Clin.Invest. 100, ; and Ranganathan, S., Dexter, D. W., Benetatos, C. A., and Hudes, G. R. (1998) Biochi,. Biophys. Acta 1395, ). [0044] Oporność nowotworów wobec środków terapeutycznych nie zawierających platyny uzyskana w wyniku obecności tubuliny Sformatowano: Czcionka: (Domyślny) Courier New, Angielski (USA), Sprawdź pisownię i gramatykę Usunięto: _ Sformatowano: Czcionka: (Domyślny) Courier New, Angielski (USA), Sprawdź pisownię i gramatykę Usunięto: za pośrednictwem może być również wynikiem zwiększenia się całkowitej zawartości tubuliny w komórce, zwiększenia się zawartości α- tubuliny lub ekspresji innych elektroforetycznych wariantów α-tubuliny. Ponadto oporność może być wynikiem zmian w elektroforetycznej mobilności podjednostek β-tubuliny, Usunięto: alfa-tubuliny Usunięto: alfa-tubuliny. Usunięto: beta-tubuliny, nadekspresji genu tubuliny Hβ2, nadekspresji genu tubuliny Hβ3, nadekspresji genu tubuliny Hβ4, nadekspresji genu tubuliny Hβ4a oraz nadekspresji genu tubuliny Hβ5. [0045] Oporność nowotworów wobec środków terapeutycznych nie zawierających platyny uzyskana w wyniku obecności tubuliny może być również wynikiem posttranslacyjnej modyfikacji tubuliny, takiej jak zwiększona acetylacja α-tubuliny (Jpn J Usunięto: za pośrednictwem Usunięto: alfa-tubuliny Cancer Res (85) ) oraz regulowania dynamiki mokrotubul przez białka wchodzące w reakcje z dimerami tubuliny lub

21 20 spolimeryzowanymi mikrotubulami. Takie białko to, na przykład, stamina (Mol Cell Biol (1999) 19, ) oraz MAP4 (Biochem Pharmacol (2001) 62, ). [0046] Wykorzystywane w chemioterapii środki, wobec których oporność jest przynajmniej częściowo uzyskana w wyniku obecności tubuliny obejmują taksany (paklitaksel, docetaksel oraz ich pochodne, alkaloidy vinca (winblastyna, winkrystyna, windezyna, winrelbina), epotilony (epotilon A, epotilon B Usunięto: za pośrednictwem Usunięto: (paclitaxel, docetaxel Usunięto: winca oraz diskodermolid), nokodazol, kolchicyna, pochodne kolchicyny, allokolchicyna, Halichondryna B, dolstatyna 10, maytansyna, rizoksyna, tiokolchicyna, cysterina tritylowa, estramustina oraz nokodazol. Zobacz WO 03/ oraz Giannakakou et al., Inne środki wykorzystywane w chemioterapii, wobec których oporność jest przynajmniej częściowo uzyskana w wyniku obecności tubuliny obejmują leki: kolchicyna, kuracyna, kombretastatyna, kryptoficyna, dolastatyna, auristatyna PHE, symplostatyna 1, eleuterobina, halichondryna B, halimid, hemiasterlina, laulimalid, maytansinoidy, PC-SPES, pelorusid A, resveratrol, S- allilomerkaptocysteina (SAMC), spongistatyna, taksany, vitilevuamid, 2-metoksyetanol (2-ME2), A , A /A , ABT-751/E7010, ANG seria 600, anhydrowinblastyna (AVLB), AVE806, bivatuzumab mertansine, BMS , BMS , cantuzumab mertansyna, kombrestatyna, kombrestatyna A-4 prolek (CA4P), CP248/CP461, D-24851/D-64131, dolastatyna 10, E7389,BP0906, FR182877, HMN-214, hun901-dm1/bb-10901tap, ILX-651, KOS-862, LY355703, mebendazol, MLN591DM1, My9-6-DM1, NPI-2352 oraz NPI-2358, Oxi-4503, R440, SB , SDX-103, T67/T607, trastuzumab-dm1, TZT-1027, winflunina, ZD6126, ZK- Usunięto: Halichondrin B, dolstatin 10, maytansine, rhizoxin, thiocolchicine, trityl cysterin, estramustine Usunięto: za pośrednictwem Usunięto: kolchicynę, curacin, combretastatins, cryptophycins, dolastatin, auristatin Usunięto: symplostatin Usunięto: eleutherobin, halichondrin Usunięto: halimide, hemiasterliny, laulimalide, Usunięto: PC-_SPES, Usunięto: e Usunięto: S- allylmercaptocysteine Usunięto: spongistatiny, Usunięto: vitilevuamide, Usunięto: anhydrovinblast ine Usunięto: combretastatin, combretastatin Usunięto: dolastatin Usunięto: mebendazole, EPO.

22 21 [0047] Wykorzystywane w chemioterapii środki, wobec których oporność jest przynajmniej częściowo uzyskana w wyniku obecności tubuliny obejmują lecz nie ograniczają się do taksanów paklitaksel oraz docetaksel (Taxotere), pierwotnie pozyskiwane z cisu, Taxus brevifolia z rejonu Pacyfiku, zwalczające niektóre nowotwory, a w szczególności nowotwory Usunięto: za pośrednictwem Usunięto: taksany paclitaxel Usunięto: docetaxel Usunięto: cisa, piersi oraz jajników (Zobacz na przykład Pazdur et al. Cancer Treat Res, 1993, 19:3 5 1 ; Bissery et al. Cancer Res, 1991, 51:4845). b.oporność uzyskiwana za pośrednictwem oporności wielolekowej [0048] W innych przypadkach oporność nowotworów wobec środków terapeutycznych nie zawierających platyny może być uzyskiwana za pośrednictwem oporności wielolekowej. Użyty tu termin oporność wielolekowa (MDR) odnosi się do konkretnego mechanizmu, który ogranicza hydrofobowym, słabo kationowym związkom możliwość gromadzenia się w komórkach. Mechanizm ten ma zastosowanie w przypadku wszystkich takich związków, mimo że mają zróżnicowane struktury oraz mechanizmy działania. [0049] Na modelach eksperymentalnych widać, że oporność wielolekowa może być spowodowana zwiększoną ekspresją transporterów kaset wiążących ATP (transporterów ABC), które działają jako pompy efluksowe zależne od ATP. Te pompy aktywnie transportują poza komórkę szeroki wachlarz leków przeciwrakowych oraz cytotoksycznych, a w szczególności naturalne leki hydrofobowe. U ssaków nadrodzina transporterów ABC obejmuje P-glikoproteinowe (P-gp, ABCB1) transportery (ludzkie geny MDR1 oraz MDR3), podrodzinę MRP (obecnie składającą się z sześciu członków, m.in. MRP1 (ABCC1)), białko eksportu soli żółciowej (ABCB11; Cancer Res (1998) 58,

23 ), MDR-3 (Nature Rev Cancer (2002) 2,48-58), białko oporności płuc (LRP) oraz białko oporności raka piersi (BCRP, ABCG2). Zobacz Kondratov et al., 2001 oraz stosowne odnośniki; Cancer Res (1993) 53, ; J Biol Chem (1995) 270, ; Leukemia (1994) 8, ; Biochem Pharmacol (1997) 53, ). Te białka potrafią rozpoznać i wyprowadzić wiele substratów o rozbieżnej strukturze chemicznej, łącznie z lekami przeciwrakowymi. Nadekspresja glikoproteiny P jest najczęstszą przyczyną oporności wielolekowej. Inne przyczyny oporności wielolekowej przypisywane są zmianom w topoizomerazach II, kinazie Usunięto: kinazie białkowej C oraz w enzymach transferazy glutationu. Zobacz Endicott oraz Ling, [0050] Opisane tu zastosowania są przydatne w leczeniu nowotworów opornych na taksany, w których oporność przynajmniej częściowo wynika z oporności wielolekowej. W preferowanym przez nas przypadku oporność nowotworu na leki wynika z nadekspresji transportera ABC. Jeszcze bardziej korzystny przypadek to oporność nowotworu na leki wynikająca z nadekspresji glikoproteiny P. Wiele mechanizmów może prowadzić do nadekspresji glikoproteiny P, łącznie z amplifikacją genu MDR-1 (Anticancer Res (2002) 22, ), wzmożoną transkrypcją genu MDR-1 (J Clin Invest (1995) 95, ; Cancer Lett (1999) 146, ; Clin Cancer Res (1999) 5, ; Anticancer Res (2002) 22, ), która może być uzyskana za pośrednictwem czynników transkrypcji, takich jak RGP8.5 (Nat Genet 2001 (27), 23-29), mechanizmami powodującymi zmiany w efektywności translacyjnej MDR-1 (Anticancer Res (2002) 22, ), mutacjami genu MDR-1 (Cell (1988) 53, ; Proc Natl Acad Sci USA (1991)

24 23 88, ; Proc Natl Acad Sci USA (1992) 89, ) oraz zmianami w ustawieniu chromosomów, również w genie MDR- 1, prowadzącymi do powstania genów hybrydowych (J Clin Invest (1997) 99, ). [0051] Środki terapeutyczne, wobec których oporność jest uzyskiwana poprzez glikoproteinę P, obejmują, lecz nie ograniczają się do nich: alkaloidy vinka (np. winblastynę), Usunięto: winka antracykliny (np. adriamycin, doxorubicin), epipodofilotoksyny (np. etoposide), taksany (np. paklitaksel, docetaksel), antybiotyki (np. aktinomycyna D oraz gramicidin Usunięto: paclitaxel, docetaxel), D), leki przeciw mikrotubulom (np. kolchicyna), inhibitor syntezy białka (np. puromycyna), toksyczne peptydy (np. walinomycyna), inhibitor topoizomerów (np. topotekan), interkalatory DNA (np. bromek etydyny) oraz antymitotyki. Usunięto: antimiotics. Zobacz WO 99/ c. Oporność uzyskiwana za pośrednictwem topoizomerazy I V. Próby skuteczności leczenia [0052] W niektórych przypadkach opisywane tu związki zawierające platynę zabijają komórki nowotworowe oporne na środki terapeutyczne nie zawierające platyny. Żywotność nowotworu może zostać określona metodami dobrze znanymi w sztuce lekarskiej. Można na przykład użyć do tego celu kolorymetrycznej próby cytotoksycznej opisanej jako kompleksowe badanie leków przeciwrakowych w książce Shekan et al., J. Natl. Cancer, Inst. 82: (1990). Można również określić żywotność komórki nowotworowej poprzez zetknięcie komórki z barwnikiem, a następnie obserwację jej pod Usunięto: farbą, mikroskopem. Komórki zdolne do życia będą miały nietkniętą membranę i nie zostaną zabarwione, podczas gdy umierające lub

25 24 martwe komórki, mające porowate membrany zostaną zabarwione. Wchłonięcie barwnika przez komórkę oznacza śmierć komórki. Barwnikiem użytecznym do tego celu jest trypan blue. Usunięto: przeciekające Usunięto: farby Usunięto: Farbą użyteczną [0053] Przykładowy preparat zawierający platynę przygotowany zgodnie z zaleceniami wynalazku może indukować apoptozę (rodzaj śmierci komórek) w komórkach nowotworowych. Apoptoza jest uznawana za charakterystyczny wzorzec zmian morfologicznych, biochemicznych oraz molekularnych. Komórki przechodzące przez apoptozę wydają się być skurczone i zaokrąglone. Można również zaobserwować, że zostają odłączone od reszty. Morfologiczne zmiany wykazują charakterystyczny sposób kondensacji chromatyny oraz cytoplazmy, co można łatwo dostrzec pod mikroskopem. Po zabarwieniu ich barwnikiem wiążącym DNA, np. H33258, w komórkach apoptycznych widoczne Usunięto: farbą wiążącą będzie klasycznie skondensowane, poprzerywane jądro zamiast jednolitego, okrągłego jądra. [0054] Typową cechą charakterystyczną apoptozy jest endonukleoza, zmiana molekularna, w której jądrowe DNA jest początkowo degradowane w odcinkach łącznikowych nukleosomów, a następnie formowane są fragmenty ekwiwalentne do pojedynczych lub wielokrotnych nukleosomów. Kiedy te fragmenty DNA są poddawane elektroforezie żelowej, uwidaczniają się serie pasm DNA ułożone na żelu, mniej więcej w równych odstępach. Różnica wielkości między dwoma sąsiadującymi pasmami jest równa mniej więcej długości jednego nukleosomu, tj. 120 par zasad. To charakterystyczne Usunięto: DNA. rozłożenie pasm DNA, nosi nazwę drabiny DNA (ang. DNA ladder) i właśnie ono wskazuje na apoptozę komórki. Komórki apoptyczne mogą być również identyfikowane z użyciem metod cytometrycznych opartych o pomiar zawartości DNA w komórce,

26 25 zwiększoną wrażliwość DNA na denaturację lub zmienione właściwości rozpraszania światła. Są to metody dobrze znane w medycynie. Należy jednak podkreślić, że rodzaje zaprogramowanej śmierci komórki, łącznie z apoptozą, mogą mieć wiele innych mechanizmów lub wykazywać inny fenotypy/ inne właściwości niż opisane powyżej. W takich przypadkach te mechanizmy mogą być również charakteryzowane, klasyfikowane lub uznawane za apoptozę. [0055] Cytotoksyczność może być również mierzona z wykorzystaniem próby SRB, zgodnie z opisem w książce Shekan Usunięto: RSB, et al (J Natl Cancer Inst (1990) 82, ) oraz w Przykładach. [0056] Dodatkowe metody badania żywotności komórek zostały opisane w Rozdziale 15. podręcznika prób molekularnych Handbook of Fluorescent Probes and Research Products, który został w całości tu zawarty. [0057] W niektórych przypadkach opisywane tu związki zawierające platynę powstrzymują wzrost komórek nowotworowych opornych na środki terapeutyczne nie zawierające platyny. Inhibicja wzrostu komórek nowotworowych spowodowana przez związki zawierające platynę może być częściowa (spowolnienie wzrostu komórki) lub całkowita (np. zahamowanie wzrostu komórek w pewnym punkcie ich cyklu komórkowego). Proces wzrostu komórki może być mierzony dowolnymi metodami znanymi w medycynie. Takie techniki pomiaru to na przykład redukcja MTT (polegająca na redukcji soli tetrazolowej, tj. bromku 3, [4,5-dimetylotiazolo-2-yl]-2,5-difenytetrazolowego) oraz analiza PicoGreen z użyciem barwnika Picogreen wiążącego DNA. Obie metody zostały opisane w książce Torrance, et al., Nat. Biotech.19: (2001). Inne metody analizy Usunięto: [4,5- dimethylthiazol-2-yl]- 2,5-diphenytetrazolium bromide) Usunięto: farby Usunięto: wiążącej Usunięto: Biotech._19:_ Sformatowano: Czcionka: (Domyślny) Courier New, Sprawdź pisownię i gramatykę

27 26 proliferacji/wzrostu komórkowego zostały opisane w Rozdziale 15. książki Handbook of Fluorescent Probes and Research Products (Molecular Probes Handbook). [0058] Progresja choroby, raka lub nowotworu w odpowiedzi na leczenie z użyciem leków zawierających platynę może być monitorowana z wykorzystaniem standardowych metod. Można na Usunięto: podręcznika prób molekularnych Sformatowano: Czcionka: (Domyślny) Courier New, Sprawdź pisownię i gramatykę Usunięto:. Sformatowano: Czcionka: (Domyślny) Courier New, Sprawdź pisownię i gramatykę przykład monitorować i oceniać wielkość nowotworu, aby sprawdzić czy w efekcie leczenia nowotwór się zmniejszył. Monitorowanie oraz ocena wielkości może być wspierana innymi metodami, takimi jak biopsje, kontrole ręczne, mikroskopy, prześwietlanie całego ciała lub jego części, jak również rozmaitymi metodami do diagnozowania i prognozowania, łącznie z tymi pozwalającymi na śledzenie oznak oraz mutacje charakterystyczne dla nowotworów. VI. Nowotwory i inne zaburzenia proliferacji [0059] Opisywany związek zawierający platynę jest przydatny w Sformatowano: Do lewej, Poziom 1, Interlinia: Co najmniej 24 pt leczeniu zaburzeń proliferacji opornych na środki terapeutyczne nie zawierające platyny. Termin zaburzenia proliferacji jest dobrze znany w medycynie, a obejmuje również zaburzenia u zwierząt, które wpływają na jego rozwój w sposób odbiegający od normy lub niepożądany, prowadząc do proliferacji grupy komórek zwierzęcych. Rak oraz nowotwory to właśnie zaburzenia proliferacji. Komórki rakowe lub nowotworowe to po prostu komórki o nadmiernej proliferacji, a w innych okolicznościach komórka nowotworowa może być dysplastyczna albo nadmiernie namnożona (po proliferacji). [0060] Nowotwory oporne lub niewrażliwe na leczenie szeregiem środków wykorzystywanych w chemioterapii mogą zostać poddane opisywanej tu kuracji. Do takiego leczenia nadają się guzy