Dr inŝ. Anna Beer-Zwolińska

Transkrypt

1 Dr inŝ. Anna Beer-Zwolińska

2 Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności: oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa); własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości; prawa wynikające z umów najmu i dzierŝawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych; wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pienięŝne; koncesje, licencje i zezwolenia; patenty i inne prawa własności przemysłowej; majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne; tajemnice przedsiębiorstwa; księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. 2 2

3 Trzy filary Działania Innowacyjność Liberalizacja rynków i sektorów Wzrost przedsiębiorczości Spójność społeczna 3 3

4 4 4

5 Kapitał intelektualny Metody oparte o kapitalizację rynkową Metody oparte o zwrot na aktywach (ROA): uzyskany wynik jest porównywany ze średnią dla danego sektora, następnie powstała wcześniej róŝnica mnoŝona jest przez średnią wartość aktywów materialnych by otrzymać wartość przeciętnych rocznych zysków z aktywów niematerialnych; kwota ta dzielona jest przez średni koszt kapitału firmy lub stopę dyskontową, by w efekcie oszacować całkowitą wartość kapitału intelektualnego Metody kart punktowych pozwalają na identyfikację i pomiar poszczególnych elementów wchodzących w skład aktywów niematerialnych przy pomocy wskaźników niematerialnych Metody bezpośredniego pomiaru kapitału intelektualnego - ich celem jest pienięŝne oszacowanie wartości składników kapitału intelektualnego za prof. D. Dobija 5

6 OW odbiorca wewnętrzny (zarządzanie KI) OZ odbiorca zewnętrzny (udostępnienie kapitału) 6 6

7 H.Saint-Onge G.Roosa, J.Roosa N.Bontis LUDZKI Know-how, Poziom wykształcenia, Kwalifikacje zawodowe, Wiedza i umiejętności, Predyspozycje zawodowe, Predyspozycje psychometryczne, Przedsiębiorczość zapał, innowacyjność, zdolności KLIENTÓW Znak firmowy, Klienci, Lojalność klientów, Marka firmy, Współpraca z firmami, Umowy koncesjonowane, Korzystne kontrakty ORGANIZACYJNY WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA Patenty, licencje, Prawa autorskie, Prawa do wzorów handlowych, Tajemnica handlowa, Znak handlowy, WyróŜniające usługi, Logo firmy AKTYWA INFRASTRUKTURALNE Filozofia zarządzania, Kultura za prof. organizacyjna, St. Kasiewicz, Procesy dr W. Rogowski, M. Kicińska zarządzania, System informacyjny, System powiązań, Relacje finansowe LUDZKI Wiedzy, Umiejętności, Motywacji, Zadań ORGANIZACYJNY PROCESÓW Przepływ informacji, Przepływ towarów i usług, Przepływ gotówki, Formy kooperacji, Procesy strategiczne ODNOWY I ROZWOJU, Specjalizacja, Procesy produkcyjne, Nowe koncepcje, SprzedaŜ i marketing, Nowe formy kooperacji KLIENTA Relacja z klientami, Relacja z dostawcami, Relacja z partnerami, Relacja z inwestorami LUDZKI Doświadczenie pracowników, Zdolność do pracy zespołowej, Kreatywność, Zdolność uczenia się STRUKTURALNY Procedury i systemy, Bazy danych, Wykorzystanie technologii informacyjnych, Zdolności innowacyjne RELACYJNY Marka, Relacje z dostawcami, Relacje z klientami, Relacje z innymi firmami 7 7

8 Kapitał Intelektualny suma aktywów niematerialnych opartych na wiedzy Aktywa nieidentyfikowalne Aktywa identyfikowalne Nie posiadające oddzielnego bytu ekonomicznego Kapitał ludzki Relacje z klientami Kultura organizacyjna Przywództwo Reputacja Relacja z partnerami biznesowymi Pozostałe (struktury, procedury) Posiadające samodzielny byt ekonomiczny Marki (znaki towarowe) Prace B + R Patenty Kontrakty Prace autorskie Bazy danych (listy klientów) za prof. G. Urbanek 8 8

9 art. 3.1 p.14) wartościach niematerialnych i prawnych - rozumie się przez to [ ] nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej uŝyteczności dłuŝszym niŝ rok, przeznaczone do uŝywania na potrzeby jednostki, a w szczególności: a) autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje, b) prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów uŝytkowych oraz zdobniczych, c) know-how. W przypadku wartości niematerialnych i prawnych oddanych do uŝywania na podstawie umowy najmu, dzierŝawy lub leasingu, wartości niematerialne i prawne zalicza się do aktywów trwałych jednej ze stron umowy [ ]. Do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się równieŝ nabytą wartość firmy oraz koszty zakończonych prac rozwojowych. 9 9

10 Przyczyny szacowania SprzedaŜ przedsiębiorstwa SprzedaŜ praw do WNiP Udzielenie praw do WNiP Fuzje i przejęcia podmiotów gospodarczych Parametr kształtowania wynagrodzenia zarządów Podziały przedsiębiorstw, aporty Spory właścicielskie Zabezpieczenie kredytu Restrukturyzacje przedsiębiorstw Test na utratę wartości (MSR) 10

11 Wzrost przychodów Obniżka kosztów Marka (renoma) Związki z klientami: reputacja (goodwill), pozycja na rynku (krajowym i zagranicznym), obsługa posprzedaŝna Prawa (patenty; znaki towarowe; wzory uŝytkowe; prawa autorskie: licencje, oprogramowanie, prawa wydawnicze; domeny) Związki z dostawcami: reputacja (goodwill), pozycja na rynku (krajowym i zagranicznym) Technologiczne know-how (wiadomości i doświadczenia o charakterze technicznym nadające się do zastosowania w procesie produkcji) Zorganizowanie przedsiębiorstwa - wiedza w zakresie zarządzania i organizacji 11

12 Wzrost przychodów obniżka kosztów zainteresowani transakcją nie działają pod przymusem mają odpowiedni zasób informacji posiadają odpowiedni zasób wiedzy Wartość odpersonifikowana i bezstronna Akceptowana przez kupującego i sprzedającego 12

13 Definicje ustawowe uopdop Art.14.2.; uopdof Art Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zuŝycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia. pcc 6.2. Wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca połoŝenia, stanu i stopnia zuŝycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i cięŝarów. uopdop - Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U z późn. zm.) uopdof - Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U z późn. zm.) pcc Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U z późn.zm.) 13

14 Metody rynkowe polegają na porównaniu analizowanej wartości z innymi podlegającymi obrotowi Metody dochodowe polegają na zdyskontowaniu przepływów pienięŝnych związanych z analizowaną wartością niematerialną i prawną Metody kosztowe zmierzają do oszacowania kosztu wytworzenia wartości podobnej lub identycznej 14

15 Subiektywna ocena częstotliwości stosowania metod wyceny 15

16 Metody rynkowe Wartość aktywów niematerialnych i prawnych jest szacowana w oparciu o porównywalne transakcje rynkowe. Uwarunkowania wyceny: Ograniczony dostęp do danych porównawczych Znacząca ilość występujących nieznanych uwarunkowań okołotransakcyjnych Aktualność danych na dzień szacowania Ergo: Utrudnienia w stosowaniu metody z powodu ograniczonej bazy porównawczej

17 Metody kosztowe Metoda kosztu historycznego Identyfikacji rzeczywistych kosztów poniesionych przy wytworzeniu wartości niematerialnych i prawnych Metoda kosztu odtworzenia i zastąpienia Oszacowanie kosztu wytworzenia wartości identycznej z istniejącą lub spełniającej analogiczne funkcje Występuje brak korelacji pomiędzy kosztem wytworzenia, a wartością uŝytkową. 17

18 Metody dochodowe Wartość niematerialna jest warta tyle ile zdyskontowane przepływy pienięŝne netto jakie moŝna osiągnąć dzięki jej posiadaniu (w okresie jej Ŝycia ekonomicznego). Zmiennymi determinującymi wynik wyceny są: Okres projekcji, Projekcja przepływów z uwzględnieniem obecnej i przyszłej sytuacji rynkowej, Wartość prawa po okresie prognozy oraz wartość ewentualnych praw dodatkowych, Stopa dyskontowa. 18

19 Dr inŝ. Anna Beer-Zwolińska Lublin

20 Metoda opłat licencyjnych Projekcja zdyskontowanych przychodów wynikających z wykorzystania opłaty relief from royalty za korzystanie z wnip. Podstawą jest oszacowanie wykorzystania praw przynaleŝnych innej osobie - oszacowaniu podlegają prawa do pobierania poŝytków z posiadania analizowanej wartości lub prawa. Hipotetyczna utrata przychodów Oszacowanie róŝnicy wartości przedsiębiorstwa posiadającego i nieposiadającego prawa do analizowanej wartości. Przy zastosowaniu metody występuje teoretyczne załoŝenie utraty praw uŝytkowania. 20

21 Ekonomiczna wartości produktu Na podstawie jednostkowej premii cenowej, którą skłonni są płacić klienci za produkt sygnowany danym znakiem towarowym. Procedura: Wybór atrybutów produktu Ocena kaŝdego z atrybutów w odniesieniu do analizowanej wartości Ustalenie wartości ekonomicznej Porównanie ceny z wartością ekonomiczną Obliczenie premii cenowej 21

22 Metoda DCF W metodzie wartość aktywów niematerialnych jest wartością bieŝącą przyszłych dochodów (przepływów pienięŝnych), które zostaną dzięki ich posiadaniu po uwzględnieniu kosztów i nakładów inwestycyjnych związanych z tymi wartościami niematerialnymi. Determinanty szacowania: Okres uŝytkowania i ustalenie wartości rezydualnej Wyodrębnienie analizowanych produktów z szeregu oferowanych przez przedsiębiorstwo Określenie stopy dyskonta 22

23 Wyznaczniki wartości marki Czas obecności na rynku Stopień znajomości wśród grupy docelowej Liczba lojalnych klientów Udział w rynku (miejsce w rankingu branŝowym) Zasięg geograficzny Wizerunek (podstawowe skojarzenia) Stabilność pozycji Poziom wsparcia marketingowego Próg wejścia koszt zastąpienia Poziom kapitalizacji przedsiębiorstwa właściciela marki Zainteresowanie uzyskaniem licencji na produkcję lub dystrybucję MoŜliwości wejścia na inne rynki produktowe Stopień ochrony 23

24 Zmiennymi determinującymi wynik wyceny są: 24

25 Branża Zdobywca tytułu Najmocniejsza Marqa 2008 Produkty spożywcze Słodycze i lody Napoje bezalkoholowe Napoje alkoholowe Produkty niespożywcze Odzież i obuwie Kosmetyki i higiena Handel i usługi Media Telekomunikacja Finanse Firma ORLEN Bebiko E.Wedel Żywiec Zdrój Żywiec Apart Wólczanka Luksja Allegro.pl TVN Era PKO BP 25

26 Firma ORLEN PKO BP PZU TP ERA PeKaO Plus TVN Biedronka Tyskie Wartość marki 3,6 mld 3,1 mld 2,8 mld 2,1 mld 1,6 mld 1,5 mld 1,2 mld 1,1 mld 0,9 mld 0,9 mld 26

27 Miejsce w rankingu Brand Value Market Cap Marka Rok (USD $ mld) (USD $ mld) BV/MC BV/MC Google 44,294 36, , ,97 30,97% 22,91% 2 5 Microsoft 42,805 33, , ,989 25,83% 16,80% 3 1 Walmart 36,22 41, , ,803 23,47% 21,68% 4 4 IBM 36,157 33, , ,027 19,06% 18,72% 5 7 Vodafone 30,674 28, , ,603 15,94% 16,23% 6 12 Bank of America 30,619 26, , ,754 25,47% 23,31% 7 6 GE 30,504 31, , ,712 6,42% 6,04% 8 20 Apple 29,543 19, , ,416 12,09% 12,68% 9 15 WELLS FARGO 28,944 21, , ,225 21,27% 16,70% AT&T 28,884 26, , ,792 12,24% 11,57% 11 8 HSBC 27,632 28, , ,793 16,14% 14,69% Verizon 27,293 23, , ,292 7,16% 11,73% 13 9 HP 26,756 27,383 84, ,997 31,78% 27,11% Toyota 26,152 27, , ,402 12,77% 14,74% Santander 26,15 25, , ,087 26,08% 19,97% 16 3 Coca-Cola 25,807 34,844 69,507 87,814 37,13% 39,68% McDonald's 21,842 20,193 89,594 77,139 24,38% 26,18% Samsung 21,511 18, ,326 86,384 18,98% 21,91% Tesco 21,129 20,654 69,867 73,969 30,24% 27,92% Mercedes-Benz 20,798 13, ,328 55,309 18,19% 25,10% 27

28 28