Wartości niematerialne i prawne oraz środki trwałe w instytucjach kultury

Transkrypt

1 Wartości niematerialne i prawne oraz środki trwałe w instytucjach kultury PROFESJONALNE PUBLIKACJE DLA INSTYTUCJI KULTURY

2 Fundusze unijne i krajowe dla kultury FABRYKAWIEDZY.comWIEDZAIPRAKTYKA

3 Grzegorz Magdziarz Wartości niematerialne i prawne oraz środki trwałe w instytucjach kultury

4 Autor Grzegorz Magdziarz biegły rewident Kierownik grupy wydawniczej Agnieszka Konopacka-Kuramochi Wydawca Agnieszka Gorczyca Redaktor Renata Kajewska Korekta Anna Marecka Druk Miller Druk Skład i łamanie Triograf, Dariusz Kołacz Projekt graficzny okładki Piotr Fedorczyk Nakład: 300 egz. ISBN Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Warszawa 2016 Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. ul. Łotewska 9a, Warszawa, tel , faks , cok@wip.pl NIP: , KRS: Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, Wysokość kapitału zakładowego zł. Publikacja Wartości niematerialne i prawne oraz środki trwałe w instytucjach kultury została opracowana we współpracy z Wydawnictwem VNR Verlag für die Deutsche Wirtschaft AG z Niemiec. Wartości niematerialne i prawne oraz środki trwałe w instytucjach kultury chronione są prawem autorskim. Przedruk materiałów zamieszczonych w publikacji Wartości niematerialne i prawne oraz środki trwałe w instytucjach kultury oraz w innych dostępnych elementach subskrypcji bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Publikacja Wartości niematerialne i prawne oraz środki trwałe w instytucjach kultury została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia autorów oraz konsultantów. Zaproponowane w publikacji Wartości niematerialne i prawne oraz środki trwałe w instytucjach kultury oraz w innych dostępnych elementach subskrypcji wskazówki, porady i interpretacje nie mają charakteru porady prawnej. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji Wartości niematerialne i prawne oraz środki trwałe w instytucjach kultury lub w innych dostępnych elementach subskrypcji wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przykładów. Wydawca nie odpowiada za treść zamieszczonej reklamy; ma prawo odmówić zamieszczenia reklamy, jeżeli jej treść lub forma są sprzeczne z linią programową bądź charakterem publikacji oraz interesem Wydawnictwa Wiedza i Praktyka. Informacje o prenumeracie tel.: cok@wip.pl

5 Spis treści Wykaz skrótów i aktów prawnych... 5 Wstęp... 6 Rozdział 1. Wartości niematerialne i prawne... 7 Najważniejsze pojęcia dotyczące WNiP: ujęcie i wycena... 7 Ujęcie początkowe... 8 Ujęcie WNiP w formie darowizny Wartość WNiP w drodze wymiany Nabycie w drodze dotacji Wycena WNiP na dzień bilansowy Nabycie WNiP z odroczonym terminem płatności Prezentacja w sprawozdaniu finansowym Usunięcie WNiP Szczególny przypadek wartość firmy Szczególny przypadek strona internetowa Rozdział 2. Środki trwałe Najważniejsze pojęcia dotyczące rzeczowych aktywów trwałych Ujmowanie środków trwałych w księgach rachunkowych Środki trwałe w budowie Jakie koszty można doliczyć do wartości początkowej środka trwałego Ustalanie wartości rynkowej składnika majątkowego Części zamienne i inne komponenty Leasing składników aktywów trwałych Różnice kursowe Nakłady ponoszone w trakcie użytkowania ulepszenia i remonty środków trwałych Stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego Amortyzacja rzeczowych aktywów trwałych

6 Wartości niematerialne i prawne oraz środki trwałe w instytucjach kultury Środki trwałe przeszacowane urzędowo Odpisy z tytułu trwałej utraty wartości a rzeczowe aktywa trwale W przypadku MSR księgowania oraz wysokość odpisu są identyczne Wycena rzeczoznawców Sprzedaż i likwidacja środków trwałych Inwentaryzacja środków trwałych Podatkowe zasady dotyczące środków trwałych Rozdział 3. Wyciąg z aktów prawnych Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.) wyciąg Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.) wyciąg Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.) wyciąg

7 Spis treści Wykaz skrótów i aktów prawnych ustawa o rachunkowości ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.) ustawa o CIT ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.) uodk ustawa z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (tekst jedn.: Dz.U. z 2012 r. poz. 406 ze zm.) ustawa o CIT ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.) kc ustawa z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.) IK instytucja kultury WNiP wartości niematerialne i prawne ZOiS zestawienie obrotów i sald MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe MSR 38 Wartości niematerialne MSR 36 Utrata wartości aktywów 5

8 Zamknięcie roku 2015 w księgach instytucji kultury Wstęp Podstawą prowadzenia działalności przez wszystkie jednostki, niezależnie od formy organizacyjnoprawnej czy własności, jest majątek. Jego posiadanie stanowi niezbędny wymóg prowadzenia działalności gospodarczej, wykonywania zadań i osiągania założonych celów. Dotyczy to także jednostek kultury. W skład ich majątku wchodzą zarówno wartości niematerialne i prawne, jak i rzeczowy majątek trwały w formie środków trwałych. Ich posiadanie jest niezbędne do funkcjonowania jednostek kultury. Środki trwałe często powodują mnóstwo pytań oraz obaw zespołów księgowych. Obawy te są najczęściej związane z prawidłowym ujęciem, wyceną, aktualizacją czy zastosowaniem stawek amortyzacyjnych. Niniejsza pozycja spróbuje rozwiać powyższe wątpliwości. Odnosi się ona do krajowych przepisów prawa podatkowego i bilansowego, a także wybiórczo do Międzynarodowych Standardów Rachunkowości. Prawidłowe ujęcie składników majątku trwałego stanowi bowiem podstawę techniczną umożliwiającą realizowanie przez jednostkę kultury jej funkcji i celów. Zapraszam do lektury. Grzegorz Magdziarz 6

9 Rozdział 1 Wartości niematerialne i prawne Najważniejsze pojęcia dotyczące WNiP: ujęcie i wycena Wartości niematerialne i prawne (WNiP) są kategorią bilansową budzącą wiele emocji wśród księgowych. Nie inaczej jest w przypadku instytucji kultury (IK). Polskie prawo bilansowe jest w tym zakresie zdecydowanie bardziej rygorystyczne w porównaniu z międzynarodowym. Największym problemem spotykanym w praktyce są kwestie ich wyceny, mierzalności, porównania. Sprawdźmy, jakie obowiązują w tym zakresie polskie i międzynarodowe uregulowania. Pierwsze pytanie, jakie może pojawić się w IK, to: co to w ogóle jest WNiP? Otóż WNiP stanowią składnik majątku trwałego firmy. Przez wartości niematerialne i prawne rozumie się (zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 14 uor) nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, przeznaczone do używania na potrzeby jednostki, a w szczególności: autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje; prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych; know-how (równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej, naukowej, organizacyjnej). Do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się również nabytą wartość firmy (stanowiącą różnicę między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto, o czym szerzej w jednym z kolejnych rozdziałów) oraz koszty zakończonych prac rozwojowych. Istotne jest tutaj słowo nabyte. Ustawa o rachunkowości nie przewiduje wytwarzania WNiP we własnym zakresie wyjątek stanowią prace rozwojowe, ale o tym w dalszej części. 7